Dziennik Ustaw - rok 2001 nr 63 poz. 636

1) legalnych jednostek miar i państwowych wzorców jednostek miar,

2) prawnej kontroli metrologicznej przyrządów pomiarowych,

3) kompetencji i zadań organów administracji rządowej właściwych w sprawach miar, zwanych dalej „organami administracji miar”,

4) sprawowania nadzoru nad wykonywaniem przepisów ustawy.

2. W sprawach nieokreślonych w niniejszej ustawie, dotyczących przyrządów pomiarowych, stosuje się przepisy regulujące zagadnienia oceny zgodności wyrobów oraz akredytacji, zawarte w ustawie z dnia 28 kwietnia 2000 r. o systemie oceny zgodności, akredytacji oraz zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 43, poz. 489), zwanej dalej „ustawą o ocenie zgodności”.

1) procedur pomiarowych,

2) prawnej kontroli metrologicznej przyrządów pomiarowych,

3) odniesienia do państwowych wzorców jednostek miar,

4) realizacji zobowiązań wynikających z wiążących Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych.

1) legalna jednostka miary – jednostkę miary, której stosowanie jest nakazane lub dozwolone przepisem prawnym,

2) wzorzec jednostki miary – przyrząd pomiarowy przeznaczony do zdefiniowania, zrealizowania, zachowania lub odtwarzania jednostki miary albo jednej lub wielu wartości danej wielkości fizycznej i służący jako odniesienie,

3) państwowy wzorzec jednostki miary – wzorzec jednostki miary uznany urzędowo w Rzeczypospolitej Polskiej za podstawę do przypisywania wartości innym wzorcom jednostki miary danej wielkości fizycznej,

4) Międzynarodowy Układ Jednostek Miar (Sl) – spójny układ jednostek miar, przyjęty i zalecany przez Generalną Konferencję Miar,

5) przyrząd pomiarowy – urządzenie, układ pomiarowy lub jego elementy, przeznaczone do wykonania pomiarów samodzielnie lub w połączeniu z jednym lub wieloma urządzeniami dodatkowymi; wzorce miary i materiały odniesienia są traktowane jako przyrządy pomiarowe,

6) wzorzec miary – urządzenie przeznaczone do odtwarzania lub dostarczania jednej lub wielu znanych wartości danej wielkości fizycznej w sposób niezmienny podczas jego stosowania,

7) materiał odniesienia – materiał lub substancję, których jedna lub więcej wartości ich właściwości są dostatecznie jednorodne i określone w stopniu umożliwiającym stosowanie do wzorcowania przyrządu pomiarowego, oceny metody pomiarowej lub przypisania wartości właściwościom innych materiałów,

8) wymagania metrologiczne – wymagania zasadnicze i szczegółowe, którym musi odpowiadać przyrząd pomiarowy, zdefiniowane we właściwych przepisach,

9) prawna kontrola metrologiczna – działanie zmierzające do wykazania, że przyrząd pomiarowy spełnia wymagania metrologiczne określone we właściwych przepisach,

10) ocena zgodności – działanie zmierzające do wykazania, że należycie zidentyfikowany przyrząd pomiarowy lub proces jego wytwarzania jest zgodny z wymaganiami zasadniczymi i szczegółowymi, zdefiniowanymi we właściwych przepisach,

11) procedury oceny zgodności (moduły) – procedury w rozumieniu ustawy o ocenie zgodności, zdefiniowane we właściwych przepisach,

12) zatwierdzenie typu – wykazanie na podstawie wyników przeprowadzonych badań, że typ przyrządu pomiarowego spełnia wymagania metrologiczne określone we właściwych przepisach,

13) legalizacja – sprawdzenie, stwierdzenie i poświadczenie dowodem legalizacji, że przyrząd pomiarowy spełnia wymagania metrologiczne określone we właściwych przepisach; pojęcie to obejmuje:

a) legalizację pierwotną – legalizację przyrządu pomiarowego po raz pierwszy po wyprodukowaniu, przed wprowadzeniem go do obrotu lub użytkowania,

b) legalizację ponowna – każdą kolejną legalizację przyrządu pomiarowego,

c) legalizację jednostkową – legalizację pierwotną przyrządu pomiarowego w wykonaniu jednostkowym, skonstruowanego dla określonego, szczególnego zastosowania; obejmuje ona swoim zakresem badania wykonywane w ramach zatwierdzenia typu,

14) wzorcowanie – czynności ustalające relację między wartościami wielkości mierzonej wskazanymi przez przyrząd pomiarowy a odpowiednimi wartościami wielkości fizycznych, realizowanymi przez wzorzec jednostki miary,

15) wprowadzenie do obrotu – przekazanie przyrządu pomiarowego po raz pierwszy sprzedawcy bądź użytkownikowi przez producenta, jego przedstawiciela lub importera,

16) wprowadzenie do użytkowania – zastosowanie przyrządu pomiarowego po raz pierwszy do celu, dla którego jest on przeznaczony,

17) punkt legalizacyjny – miejsce wykonywania przez organy administracji miar czynności związanych z legalizacją dużej ilości określonych rodzajów przyrządów pomiarowych u producenta, importera albo u przedsiębiorcy dokonującego napraw lub instalacji.

1) jednostki Międzynarodowego Układu Jednostek Miar (Sl),

2) jednostki nienależące do Międzynarodowego Układu Jednostek Miar (Sl), lecz dopuszczone do stosowania w drodze rozporządzenia Rady Ministrów,

oraz ich dziesiętne podwielokrotności i wielokrotności, przy uwzględnieniu zobowiązań wynikających z wiążących Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych.

2. Minister właściwy do spraw gospodarki [2] określi, w drodze rozporządzenia:

1) nazwy, definicje i oznaczenia,

2) przedrostki i ich oznaczenia przeznaczone do tworzenia dziesiętnych podwielokrotności i wielokrotności,

3) zasady pisowni oznaczeń

– jednostek miar, o których mowa w ust. 1, przy uwzględnieniu zobowiązań wynikających z wiążących Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych.

2. Jednostki miar inne niż określone w art. 5 mogą być stosowane w gospodarce w dziedzinach: transportu morskiego, lotniczego i kolejowego, na mocy porozumień międzynarodowych.

1) w ochronie zdrowia, życia i środowiska,

2) w ochronie bezpieczeństwa i porządku publicznego,

3) w ochronie praw konsumenta,

4) przy pobieraniu opłat, podatków i niepodatkowych należności budżetowych oraz ustalaniu opustów, kar umownych, wynagrodzeń i odszkodowań, a także przy pobieraniu i ustalaniu podobnych należności i świadczeń,

5) przy dokonywaniu kontroli celnej,

6) w obrocie handlowym.

2. Minister właściwy do spraw gospodarki [4] określi, w drodze rozporządzenia, przyrządy pomiarowe, o których mowa w ust. 1, z uwzględnieniem dziedzin pomiarowych oraz zobowiązań wynikających z wiążących Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych.

3. Prawna kontrola metrologiczna przed wprowadzeniem przyrządów pomiarowych do obrotu lub użytkowania wykonywana jest zgodnie z procedurami oceny zgodności (modułami), a w szczególności poprzez badania typu potwierdzone decyzją zatwierdzenia typu, legalizację pierwotną lub legalizację jednostkową, natomiast dla przyrządów pomiarowych będących w użytkowaniu – poprzez legalizację ponowną.

4. Warunkiem dopuszczenia przyrządów pomiarowych do legalizacji pierwotnej jest uzyskanie zatwierdzenia typu, z wyjątkiem przyrządów pomiarowych, o których mowa w art. 9 pkt 6.

1) warunki i tryb zgłaszania przyrządów pomiarowych do prawnej kontroli metrologicznej, ustalając w szczególności podmioty uprawnione do zgłaszania przyrządów pomiarowych, miejsce dokonywania kontroli metrologicznych, zakres badań oraz warunki techniczne użytkowania i wymaganą dokumentację, jak również obowiązki zgłaszającego,

2) szczegółowy tryb wykonywania prawnej kontroli metrologicznej, uwzględniający procedury oceny zgodności (moduły) dla określonych rodzajów przyrządów pomiarowych przed ich wprowadzeniem do obrotu lub użytkowania oraz sposób dokumentowania zatwierdzenia typu, okres ważności decyzji zatwierdzenia typu, jak również zasady wydawania decyzji zatwierdzenia typu ograniczonych: krótszym okresem ważności, liczbą przyrządów pomiarowych lub warunkami technicznymi ich użytkowania, a także warunki i tryb cofania decyzji zatwierdzenia typu,

3) wymagania metrologiczne, którym powinny odpowiadać przyrządy pomiarowe podlegające prawnej kontroli metrologicznej, uwzględniając rodzaje dowodów tej kontroli, a także warunki właściwego stosowania i warunki techniczne ich użytkowania,

4) wzory znaków zatwierdzenia typu, uwzględniając wymiary, kształt, datę nadania oraz miejsce ich umieszczenia,

5) wzory dowodów oceny zgodności i legalizacji ponownej, uwzględniając wymiary, kształt, datę nadania, miejsce umieszczenia oraz okresy ich ważności,

6) rodzaje przyrządów pomiarowych, które są legalizowane bez zatwierdzenia typu,

7) [5] wymagania warunkujące wydanie upoważnień do legalizacji ponownej określonych rodzajów przyrządów pomiarowych, uwzględniając w szczególności wyposażenie techniczne i kwalifikacje personelu niezbędne do wykonywania tych zadań oraz do zapewnienia bezstronności formułowania ocen,

8) rodzaje przyrządów pomiarowych, które są naprawiane lub instalowane wyłącznie przez upoważnionych przedsiębiorców, dokonujących odpowiednio napraw lub instalacji, oraz stawiane im wymagania w zakresie posiadanego wyposażenia i kwalifikacji,

9) wartości podstawowych stałych fizycznych i liczbowe dane odniesienia dla właściwości substancji i materiałów

– przy uwzględnieniu zobowiązań wynikających z wiążących Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych.

1) Prezes Głównego Urzędu Miar, będący centralnym organem administracji rządowej, zwany dalej „Prezesem”,

2) dyrektorzy okręgowych urzędów miar, zwani dalej „dyrektorami”,

3) naczelnicy obwodowych urzędów miar, zwani dalej „naczelnikami”.

2. Dyrektorzy i naczelnicy wykonują swoje zadania przy pomocy podległych im urzędów.

2. Wiceprezesów Urzędu powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw gospodarki [8] na wniosek Prezesa.

3. Dyrektorów powołuje i odwołuje Prezes.

4. Naczelników powołuje i odwołuje Prezes na wniosek właściwego dyrektora.

1) budowa, utrzymywanie i modernizacja państwowych wzorców jednostek miar, przechowywanych i stosowanych w Urzędzie, oraz prowadzenie prac rozwojowych w tym zakresie,

2) informowanie, w drodze obwieszczenia, o spełnieniu przez wzorce jednostek miar warunków określonych dla państwowych wzorców jednostek miar,

3) zapewnienie, w drodze porównań, powiązania państwowych wzorców jednostek miar z międzynarodowymi wzorcami jednostek miar lub wzorcami jednostek miar w innych krajach,

4) zapewnienie przekazywania wartości legalnych jednostek miar od państwowych wzorców jednostek miar do przyrządów pomiarowych,

5) sprawowanie nadzoru nad działalnością jednostek organizacyjnych i laboratoriów spoza administracji miar, będących właścicielami państwowych wzorców jednostek miar, utrzymujących i udostępniających te wzorce,

6) zatwierdzanie typów przyrządów pomiarowych na podstawie wyników przeprowadzonych badań i nadawanie znaków zatwierdzenia typu, w drodze decyzji, jak również cofanie decyzji zatwierdzenia typu,

7) wydawanie certyfikatów zgodności w ramach systemu Międzynarodowej Organizacji Metrologii Prawnej,

8) wykonywanie prawnej kontroli metrologicznej oraz uznawanie za równoważną prawnej kontroli metrologicznej w Rzeczypospolitej Polskiej odpowiedniej kontroli wykonanej przez właściwe zagraniczne instytucje metrologiczne,

9) [11] udzielanie i cofanie, w drodze decyzji, upoważnień do legalizacji ponownej określonych rodzajów przyrządów pomiarowych po sprawdzeniu spełnienia wymagań, dotyczących w szczególności wyposażenia technicznego i kwalifikacji personelu, niezbędnych do wykonywania tych zadań oraz do zapewnienia bezstronności formułowania ocen,

10) udzielanie i cofanie, w drodze decyzji, upoważnień do wykonywania napraw lub instalacji określonych rodzajów przyrządów pomiarowych po sprawdzeniu spełnienia wymagań niezbędnych do wykonywania tych czynności,

11) sprawowanie nadzoru nad jednostkami, o których mowa w pkt 9 i 10, w zakresie działalności wynikającej z udzielonych im upoważnień,

12) reprezentowanie Rzeczypospolitej Polskiej w metrologicznych organizacjach międzynarodowych i regionalnych oraz współdziałanie z krajowymi i zagranicznymi instytucjami prowadzącymi działania w zakresie miar,

13) prowadzenie rejestru zatwierdzonych typów przyrządów pomiarowych,

14) wydawanie Dziennika Urzędowego Głównego Urzędu Miar,

15) wydawanie publikacji popularyzujących i promujących zagadnienia miar,

16) szkolenie specjalistyczne w dziedzinie miar,

17) przygotowywanie projektów rozporządzeń, wydawanych przez organy administracji rządowej, w sprawach należących do jego zakresu działania,

18) opiniowanie nadsyłanych do Urzędu projektów aktów prawnych,

19) inicjowanie prac legislacyjnych w sprawach miar,

20) inicjowanie prac normalizacyjnych w sprawach miar,

21) wykonywanie innych zadań przewidzianych w odrębnych ustawach lub powierzonych przez Prezesa Rady Ministrów.

2. Prezes może znosić punkty legalizacyjne, jeżeli stwierdzi niecelowość lub nieopłacalność ich utrzymywania, gdy wystąpią trudności kadrowe uniemożliwiające obsługę punktu lub gdy punkt przestanie spełniać wymagania określone przy jego utworzeniu.

3. Informacje o utworzeniu lub zniesieniu punktów legalizacyjnych są ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Głównego Urzędu Miar.

2. Informacje w sprawach, o których mowa w art. 16 pkt 6, ogłaszane są w Dzienniku Urzędowym Głównego Urzędu Miar oraz przekazywane właściwym instytucjom i organizacjom zagranicznym, stosownie do wiążących Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych.

1) badanie przyrządów pomiarowych w celu zapewnienia wykonania zadań, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2, a w szczególności legalizacja przyrządów pomiarowych oraz czynności metrologiczne związane z kontrolą towarów paczkowanych,

2) realizowanie zadań w zakresie sprawowania nadzoru nad wykonywaniem przepisów ustawy oraz współdziałanie z administracją publiczną w tym zakresie,

3) wykonywanie innych zadań powierzonych przez Prezesa.

2. Okręgowe i obwodowe urzędy miar mogą wykonywać inne prace metrologiczne, zgodnie z kompetencjami i możliwościami technicznymi, w tym wzorcowanie i ekspertyzy przyrządów pomiarowych.

1) wydawanie zaleceń pokontrolnych i sprawdzanie stanu ich realizacji,

2) kierowanie wniosków o ukaranie do właściwego organu orzekającego w sprawach o wykroczenia,

3) stosowanie egzekucji obowiązków niepieniężnych, zgodnie z przepisami o postępowaniu egzekucyjnym w administracji,

4) kierowanie do właściwego organu zawiadomień o popełnieniu przestępstwa w przypadku uzasadnionych podejrzeń o fałszowanie dowodów oceny zgodności lub legalizacji ponownej,

5) wycofanie z obrotu lub użytkowania, w drodze decyzji, przyrządów pomiarowych niespełniających wymagań metrologicznych.

2. Organy administracji miar sprawują nadzór, o którym mowa w ust. 1, na podstawie kontroli przeprowadzanych przez upoważnionych pracowników urzędów miar, którzy po okazaniu legitymacji i pisemnego upoważnienia są uprawnieni do:

1) wstępu na teren nieruchomości lub pomieszczeń, gdzie przeprowadzana jest kontrola,

2) badania dokumentów oraz zbierania ustnych i pisemnych wyjaśnień w sprawach objętych zakresem kontroli,

3) zbierania i zabezpieczania dowodów naruszenia przepisów ustawy,

4) legitymowania osób, w uzasadnionych przypadkach, w celu ustalenia ich tożsamości,

5) nakładania grzywien w drodze mandatu karnego.

3. Kontroli, o której mowa w ust. 2, w zakresie stosowania legalnych jednostek miar lub przyrządów pomiarowych, o których mowa w art. 6 i art. 8 ust. 1, podlegają osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „kontrolowanymi”.

4. Kontrolowani są uprawnieni do:

1) uzyskania informacji o swoich prawach oraz o zakresie przeprowadzanej kontroli,

2) obecności podczas wszystkich czynności pracowników urzędów miar, wykonywanych podczas kontroli,

3) podpisania protokołu kontroli albo podania w ciągu 7 dni od dnia doręczenia protokołu pisemnego uzasadnienia przyczyny odmowy jego podpisania.

2. Organy administracji miar współdziałają w zakresie sprawowania nadzoru nad wykonywaniem przepisów ustawy z jednostkami, o których mowa w ust. 1.

3. Organy lub upoważnieni pracownicy administracji miar mogą wezwać, w pilnych przypadkach także ustnie, pomoc funkcjonariuszy policji, jeżeli natrafią na opór, który uniemożliwia lub utrudnia sprawowanie nadzoru nad wykonywaniem przepisów ustawy.

2. Rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, określi w szczególności:

1) zakres i tryb przeprowadzania kontroli, w tym zakres i tryb udostępniania przyrządów pomiarowych oraz dokumentacji związanej z tymi przyrządami,

2) zakres współdziałania z jednostkami administracji publicznej, o których mowa w art. 22 ust. 1.

1) prawną kontrolą metrologiczną przyrządów pomiarowych,

2) uznawaniem za równoważne prawnej kontroli metrologicznej w Rzeczypospolitej Polskiej odpowiednich kontroli wykonanych przez właściwe zagraniczne instytucje metrologiczne,

3) uznawaniem wzorców jednostek miar za państwowe wzorce jednostek miar i sprawowaniem nadzoru nad jednostkami i laboratoriami spoza administracji miar będącymi właścicielami tych wzorców,

4) [13] udzielaniem upoważnień do legalizacji ponownej,

5) udzielaniem upoważnień do wykonywania napraw lub instalacji przyrządów pomiarowych,

6) [14] sprawowaniem nadzoru nad jednostkami, o których mowa w pkt 4 i 5, w zakresie działalności wynikającej z udzielonych im upoważnień,

7) kontrolą towarów paczkowanych,

8) tworzeniem punktów legalizacyjnych.

2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określa, w drodze rozporządzenia, wysokość i tryb pobierania opłat, o których mowa w ust. 1, uwzględniając wysokość uzasadnionych kosztów oraz wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych.

3. Opłaty, o których mowa w ust. 1, uiszcza wnioskodawca.

4. Nieuiszczone w terminie opłaty podlegają ściągnięciu w trybie przepisowo postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

1) badaniem przyrządów pomiarowych i wydawaniem certyfikatów zgodności w ramach systemu Międzynarodowej Organizacji Metrologii Prawnej,

2) wzorcowaniem i ekspertyzami przyrządów pomiarowych,

3) dostarczaniem odbiorcom wzorców miar i materiałów odniesienia,

4) udzielaniem konsultacji i prowadzeniem doradztwa technicznego w zakresie doboru i stosowania przyrządów pomiarowych,

5) szkoleniem specjalistycznym w dziedzinie miar na rzecz jednostek i podmiotów spoza administracji miar,

– pobiera się wynagrodzenia określane w umowach cywilnoprawnych.

1) wyraża wartości wielkości fizycznych w jednostkach miar innych niż legalne w dziedzinach, o których mowa w art. 6 ust. 1,

2) wprowadza do obrotu lub użytkowania, stosuje bądź przechowuje w stanie gotowości do użycia przyrządy pomiarowe, podlegające prawnej kontroli metrologicznej, bez wymaganych dowodów tej kontroli lub niespełniające wymagań metrologicznych,

3) użytkuje przyrządy pomiarowe w dziedzinach, o których mowa w art. 8 ust. 1, niezgodnie z warunkami właściwego ich stosowania,

4) dokonuje czynności oceny zgodności lub legalizacji ponownej określonych rodzajów przyrządów pomiarowych bez stosownych notyfikacji lub upoważnień,

5) naprawia lub instaluje określone rodzaje przyrządów pomiarowych bez stosownych upoważnień,

6) świadomie utrudnia organom administracji miar wykonywanie ich zadań w zakresie sprawowania nadzoru

– podlega karze grzywny.

2. Postępowanie w sprawach, o których mowa w ust. 1, prowadzi się na podstawie przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.

1) w art. 1 dodaje się ust. 3 i 4 w brzmieniu:

„3. Dyrektorów okręgowych urzędów probierczych powołuje i odwołuje Prezes Urzędu.

4. Naczelników obwodowych urzędów probierczych powołuje i odwołuje Prezes Urzędu na wniosek właściwych dyrektorów okręgowych urzędów probierczych.”;

2) dodaje się art. 1a w brzmieniu:

„Art. 1a. 1. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres działania organów i urzędów administracji probierczej.

2. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, tworzy i znosi okręgowe i obwodowe urzędy probiercze, a także określa ich obszar działania i siedziby, przy uwzględnieniu lokalnych potrzeb oraz tradycji poszczególnych województw i powiatów, jak również warunków ekonomicznych działania tych urzędów.

3. Organizację okręgowych urzędów probierczych określają regulaminy nadane przez Prezesa Urzędu, przy uwzględnieniu możliwości kadrowych i finansowych urzędów.”

1) w art. 5 w pkt 9 po wyrazie „ministra” dodaje się wyrazy „lub kierownika urzędu centralnego,”;

2) w art. 26 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Notyfikacji udziela, odpowiednio, minister lub kierownik urzędu centralnego właściwy ze względu na przedmiot oceny zgodności, zwany dalej Ministrem, w drodze decyzji administracyjnej.”