Monitor Polski - rok 2004 nr 20 poz. 359

Zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. Nr 62, poz. 718, z późn. zm.¹⁾) ogłaszam, co następuje:

Na mocy Traktatu o przystąpieniu Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej z dniem 1 maja 2004 r. zaczęło obowiązywać w Polsce prawo Unii Europejskiej. Traktat ten został ogłoszony w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 kwietnia 2004 r. Nr 90, poz. 864.

Ogłoszenie aktów prawa Unii Europejskiej w języku polskim będzie miało miejsce w specjalnym wydaniu Dziennika Urzędowego Wspólnot Europejskich.

Prawo Unii Europejskiej obowiązuje bądź bezpośrednio, bądź wymaga wdrożenia do krajowego porządku prawnego.

Na porządek prawny Unii Europejskiej składa się prawo pierwotne oraz prawo wtórne, uzupełniane orzecznictwem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS), który został powołany w celu kontrolowania przestrzegania oraz dokonywania wykładni prawa wspólnotowego.

Podstawową zasadą prawa wspólnotowego, ustaloną w orzecznictwie ETS, jest zasada nadrzędności, która przewiduje, że prawo pierwotne oraz akty wydane na jego podstawie będą stosowane przed prawem krajowym.

Do aktów prawa pierwotnego zalicza się przede wszystkim traktaty wraz z towarzyszącymi im załącznikami i protokołami. Obecnie do obowiązujących traktatów należą m.in. Traktat o ustanowieniu Wspólnoty Europejskiej, Traktat o ustanowieniu Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej oraz Traktat o Unii Europejskiej. Ponadto do prawa pierwotnego zalicza się wszelkie kolejne traktaty nowelizujące oraz traktaty o przystąpieniu nowych państw.

Zgodnie z art. 249 Traktatu o ustanowieniu Wspólnoty Europejskiej do aktów wspólnotowego prawa wtórnego należy zaliczyć rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia i opinie.

Rozporządzenie jest aktem wiążącym w całości i jest bezpośrednio stosowane w każdym państwie członkowskim. Oznacza to, że akty te stają się częścią krajowych systemów prawnych bez potrzeby dokonywania jakichkolwiek czynności transpozycyjnych i wywierają skutki bezpośrednie w stosunku do jednostek. Rozporządzenia mają taką samą moc obowiązującą we wszystkich państwach członkowskich i są zintegrowane z systemami prawnymi państw członkowskich. Ich obowiązywanie zależy jedynie od ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Dyrektywy skierowane są do państw członkowskich, określają cel, który powinien zostać osiągnięty w wyznaczonym terminie. Wybór metody i sposobu realizacji celu leży w gestii państw członkowskich. Warunkiem związania podmiotów przepisami dyrektywy jest wdrożenie przepisów dyrektywy do krajowego porządku prawnego.

Dyrektywom często towarzyszą załączniki, w których zawarte są szczegóły techniczne, tabele i zestawienia.

Ponadto Europejski Trybunał Sprawiedliwości przyznał dyrektywom w niektórych przypadkach cechę bezpośredniej skuteczności. Oznacza to, że jeżeli przepisy dyrektywy nie zostały wdrożone do krajowego porządku prawnego, to w relacji podmiot-państwo można się na nie powołać wtedy, gdy są precyzyjne, bezwarunkowe oraz nastąpił upływ terminu transpozycji dyrektywy do prawa krajowego.

Wśród innych aktów prawa Unii Europejskiej wymienić należy decyzje, które wiążą swoich adresatów, oraz zalecenia i opinie, które nie mają mocy wiążącej. Ponadto częścią prawa Unii Europejskiej są akty z zakresu wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (wspólne strategie, wspólne działania oraz wspólne stanowiska) oraz współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych (konwencje, wspólne stanowiska, decyzje ramowe oraz decyzje).

Akty prawne Unii Europejskiej podlegają ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, wydawanym przez Biuro Publikacji Wspólnot Europejskich z siedzibą w Luksemburgu. Dziennik będzie dostępny w sprzedaży w polskiej wersji językowej oraz dostępny nieodpłatnie do wglądu w Regionalnych Centrach Informacji Europejskiej.

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej zawiera:

1) w serii L (legislacja):

a) rozporządzenia,

b) dyrektywy,

c) decyzje,

d) zalecenia,

e) opinie;

2) w serii C (komunikaty albo informacje i zawiadomienia), w szczególności:

a) streszczenia wyroków Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości i Sądu Pierwszej Instancji,

b) protokoły z posiedzeń Parlamentu Europejskiego,

c) raporty Trybunału Obrachunkowego,

d) pisemne zapytania poselskie oraz odpowiedzi na nie udzielane przez Radę lub Komisję,

e) stanowiska Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów,

f) ogłoszenia o naborze do pracy w instytucjach Unii Europejskiej,

g) wezwania do okazania zainteresowania programami i projektami Unii Europejskiej,

h) umowy publiczne dotyczące pomocy żywnościowej,

i) spis treści Dziennika UE serii C E;

3) w serii S (suplement), w szczególności:

a) umowy publiczne dotyczące pracy, dostaw i usług ze wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej,

b) umowy użyteczności publicznej,

c) umowy publiczne dotyczące instytucji Unii Europejskiej,

d) umowy Europejskiego Funduszu Rozwoju (kraje ACP),

e) umowy Phare, Tacis z państwami środkowej i wschodniej Europy,

f) projekty finansowane przez Europejski Bank Inwestycyjny, Europejski Bank Centralny i Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju,

g) umowy dotyczące Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Norwegia, Islandia i Liechtenstein),

h) umowy zawarte zgodnie z porozumieniem dotyczącym zamówień publicznych (GPA) w ramach GATT/Światowej Organizacji Handlu (WTO) ze Szwajcarią,

i) zawiadomienia dotyczące europejskiej ekonomicznej grupy interesów (EElGs),

j) umowy publiczne dotyczące usług lotniczych.

Prezes Rady Ministrów: M. Belka

¹⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 46, poz. 499, z 2002 r. Nr 74, poz. 676 i Nr 113, poz. 984, z 2003 r. Nr 65, poz. 595 oraz z 2004 r. Nr 96, poz. 959.