Tomasz Król
Dołącz do grona ekspertów
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
Pracownicy wielu polskich spółek, zwłaszcza tych które są własnością międzynarodowych korporacji,  mają możliwość uczestniczenia w programach motywacyjnych polegających na nieodpłatnym lub częściowo odpłatnym nabyciu akcji (np. zagranicznej spółki matki). Fiskus kwalifikuje zyski pracowników uczestniczących w takich programach profiskalnie. Najpierw w momencie otrzymania przez pracowników akcji uznaje, że pracownicy uzyskali przychody z tytułu stosunku pracy. Podatek z tego tytułu pobiera pracodawca jako płatnik. Następnie w momencie sprzedaży akcji pracownik ma zapłacić podatek giełdowy i osiągnięty dochód wykazać w PIT-38.
Przy obliczaniu zysku ze sprzedaży akcji kupowanych przez indywidualnych inwestorów na giełdzie obowiązuje zasada, że wydatki na nabycie akcji są kosztem uzyskania w momencie sprzedaży akcji. Jeżeli więc inwestor kupił w 2009 r. akcje, których nie sprzedał w 2009 r. poniesione wydatki nie są kosztem uzyskania przychodu 2009 r.
REKLAMA
Często nie jest możliwa identyfikacja sprzedawanych akcji, umarzanych jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych, umarzanych albo wykupywanych certyfikatów inwestycyjnych w tych funduszach lub w inny sposób unicestwianych tytułów udziału w funduszach kapitałowych. Jak wtedy wyliczyć koszt nabycia tych akcji, czy jednostek uczestnictwa?
Inwestycje w akcje mają charakter długoterminowy. Dlatego wciąż są podatnicy, którzy zachowali prawo do zwolnień od podatku giełdowego. Pomimo to, że prawo takie mają podatnicy, którzy nabyli akcje przed końcem 2003 r. Decydują o tym następujące przepisy.
REKLAMA
Fiskus ma prawo oszacować przychody
24.02.2010
Akcje nie muszą być sprzedawane na giełdzie, gdzie cena ustalana jest zgodnie z regułami giełdy. Transakcja zbycia akcji lub udziałów może być przeprowadzona na podstawie „prywatnej” umowy sprzedaży, w której strony samodzielnie uzgadniają warunki sprzedaży, w tym cenę. Organy podatkowe  na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT) mają prawo ustalać, czy wartość akcji przyjętych na potrzeby umowy nie odbiega od ich rzeczywistej wartości.
PIT-8C to podstawowy dokument, który uwzględnia giełdowy inwestor przystępując do wypełnienia PIT-38. Najczęściej sporządza go i przekazuje biuro maklerskie prowadzące inwestorowi rachunek maklerski. Wystawiany jest do końca lutego każdego roku podatkowego. Dla osób składających PIT-38 istotne są część E i F informacji PIT-8C.
PIT-38 - zasady wypełniania i składania
22.02.2010
Dochody lub straty uzyskane z odpłatnego zbycia papierów wartościowych (akcji, obligacji) lub pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających uzyskane w zeszłym roku trzeba wykazać w zeznaniu PIT-38.
Pomoc materialna dla pracownika poszkodowanego w katastrofie naturalnej jest wolna od podatku
22.02.2010
Minister Finansów zarządził zaniechanie poboru podatku dochodowego od pomocy materialnej otrzymanej z zakładu pracy przez osoby poszkodowane na skutek katastrofy naturalnej. Limit pomocy wolny od podatku to 6000 zł w roku podatkowym.
Jakie są zmiany w formularzach NIP
16.12.2009
Od 1 października 2009 r. zostały zmienione formularze NIP (NIP-1, NIP-2, NIP-3, NIP-B, NIP-2A, NIP-C, NIP-D). Najważniejsze nowości to dostosowanie wzoru NIP-1 do systemu jednego okienka oraz zmiany w katalogu szczególnych form prawnych w NIP-2.
Skala podatkowa PIT 2015 / 2016
06.12.2009
Jeżeli nie rozliczasz się podatkiem liniowym (19% bez względu na rozmiar dochodów – dotyczy tylko działalności gospodarczej i działów specjalnych produkcji rolnej), kartą podatkową ani ryczałtem ewidencjonowanym -  to co do zasady musisz obliczyć podatek od swoich dochodów wg skali podatkowej. Tu już procent podatku zależy od wysokości Twoich dochodów. To tzw. progresja podatkowa - czyli im więcej zarabiasz, tym większa stopa podatku obciąża Twoje dochody. Przy progresji stawki podatkowe są przypisane określonym w skali przedziałom dochodów. Od 2009 roku mamy tylko dwie stawki 18% i 32%.
Skala podatkowa PIT 2011 / 2012
06.12.2009
Jeżeli nie rozliczasz się podatkiem liniowym (19% bez względu na rozmiar dochodów – dotyczy tylko działalności gospodarczej i działów specjalnych produkcji rolnej), kartą podatkową ani ryczałtem ewidencjonowanym -  to co do zasady musisz obliczyć podatek od swoich dochodów wg skali podatkowej. Tu już procent podatku zależy od wysokości Twoich dochodów. To tzw. progresja podatkowa - czyli im więcej zarabiasz, tym większa stopa podatku obciąża Twoje dochody. Przy progresji stawki podatkowe są przypisane określonym w skali przedziałom dochodów. Od 2009 roku mamy tylko dwie stawki 18% i 32%.
Skala podatkowa - PIT 2009
06.12.2009
Jeżeli nie rozliczasz się podatkiem liniowym (19% bez względu na
rozmiar dochodów – dotyczy tylko działalności gospodarczej i działów
specjalnych produkcji rolnej), kartą podatkową ani ryczałtem ewidencjonowanym -  to co do zasady musisz obliczyć podatek
od swoich dochodów wg skali podatkowej. Tu już procent podatku zależy
od wysokości Twoich dochodów. To tzw. progresja podatkowa - czyli im więcej zarabiasz, tym
większa stopa podatku obciąża Twoje dochody. Przy progresji stawki
podatkowe są przypisane określonym w skali przedziałom dochodów. Od 2009 roku mamy tylko dwie stawki 18% i 32%.
Inwestycja w akcje ma charakter kapitałowy. Inwestor kupuje akcje i jeżeli taka jest jego wola może o nich zapomnieć ograniczając się np. do pobierania dywidendy. Z posiadaniem akcji nie wiążą się żadne obowiązki podatkowe. Tak jest jednak tylko w przypadku bycia akcjonariuszem spółki akcyjnej. Zupełnie inna sytuacja jest akcjonariuszy spółki komandytowo-akcyjnej.
Wykorzystanie franczyzy lub innych modeli opartych na przyłączeniu się przedsiębiorcy do silnej, znanej marki jest jednym ze sposobów na prowadzenie działalności gospodarczej. Za korzystanie z cudzej marki przedsiębiorcy płacą opłaty. Niekiedy mogą też osiągać z tego tytułu przychody. Pojawia się wtedy problem, czy przychody osiągnięte z tytułu udostępniania znaków towarów lub ich sprzedaży są przychodem z działalności gospodarczej (art. 10 ust. 1 pkt 3 updof) czy też przychodem z praw majątkowych i kapitałów pieniężnych (art. 10 ust. 1 pkt 7 oraz art. 18 updof).
Dla zaliczenia nieściągalnej wierzytelności do kosztów uzyskania przychodu trzeba zgromadzić odpowiednie dokumenty świadczące np. o jej nieściągalności. Jest to długotrwałe i kosztowne. Podatnicy stosują trick – dokumenty dowodzące nieściągalności wierzytelności dotyczą tylko jej części. Do kosztów uzyskania przychodu zaliczają natomiast całą wierzytelność. Podatnicy uważają, że wykazując nieściągalność części wierzytelności, pośrednio dowodzą nieściągalności całej wierzytelności i do kosztów mogą zaliczyć całą niezapłaconą kwotę. To ryzykowna strategia.
Szereg przepisów ustaw podatkowych należy stosować z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Warunkiem jest przedstawienie polskiemu płatnikowi certyfikatu rezydencji. Przy stałej współpracy między np. polską a zagraniczną firmą obowiązek corocznego przedstawiania certyfikatu jest uciążliwy.
W przypadku rozbieżności między polskim tłumaczeniem umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, a wersją tej umowy w innym języku organy podatkowe wiążą zapisy umowy w języku polskim.
Formularze informujące o wypełnianiu obowiązków płatnika wystawia się po zakończeniu roku podatkowego. Jeżeli w trakcie roku podatkowego popełnił błąd, wypłacił np. zleceniobiorcy należność z umowy i nie pobrał zaliczki, to np. w PIT-11 wykazuje ten błąd.
Dłużnik odmówił zapłaty należności z faktury. Uważa bowiem, że wierzyciel źle wykonał usługę lub dostarczył niepełnowartościowy towar. Sprawa trafiła do sądu. Pomimo rozpatrywania sprawy nie tylko można, ale często trzeba skorzystać z ulgi na złe długi. Nie trzeba czekać na wyrok sądu.
Ulgę na złe długi można zastosować, gdy dostawa towaru lub świadczenie usług jest dokonana na rzecz podatnika zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji. Przepisy są interpretowane w ten sposób, że wymóg ten ma być spełniony na moment dostawy towaru lub świadczenia usług. Natomiast nie musi być spełniony w momencie korzystania z ulgi na złe długi.