Monitor Polski - rok 2022 poz. 574

W maju 2022 roku przypada 200. rocznica urodzin Wandy Malczewskiej, polskiej nauczycielki i mistyczki zaangażowanej w działalność niepodległościową i dobroczynną.

Wanda Justyna Nepomucena urodziła się w Radomiu 15 maja 1822 roku w ziemiańskiej rodzinie Malczewskich herbu Tarnawa. Została wychowana w duchu tradycji patriotycznej i religijnej. Jej krewnymi byli wielki malarz Jacek Mal-czewski oraz poeta romantyczny Antoni Malczewski.

Wanda Malczewska była obdarzona charyzmatem i talentem nauczycielskim. Zajmowała się pozytywistyczną pracą wśród ludu polskiego. Szczególnie bliska była jej praca oświatowa, uczyła wiejskie dzieci czytania i pisania, przygotowywała je do nauki w szkołach, opiekowała się szkółkami ludowymi. Uczestniczyła w jednej z najwcześniejszych na ziemiach polskich akcji uwłaszczenia chłopów.

Jest ona przykładem osoby bardzo zaangażowanej w sprawę odzyskania niepodległości Rzeczypospolitej. W czasie powstania styczniowego przeciwko rosyjskiej niewoli i w okresie epidemii cholery, dzięki wiedzy i praktyce zdobytej pod okiem medyków, leczyła i pielęgnowała rannych i chorych. Uczyła wiejskie dziewczęta umiejętności, jakie mają sanitariuszki, organizowała szpitale polowe oraz brała udział w naradach powstańczych i negocjacjach przy zakupie broni. Po upadku powstania organizowała pomoc dla rodzin poległych i pomagała materialnie rodzinom zesłańców.

Miała wielki dar jednania ludzi i budowania dobrych relacji społecznych. Jej wielka kultura osobista, skromność oraz pełen serdeczności stosunek do ludzi wzbudzały szacunek. W chrześcijańskim duchu uznania godności każdego człowieka działała na rzecz niwelowania różnic społecznych i poprawy poziomu życia chłopów. Nazywana była, zwłaszcza przez włościan, aniołem pocieszenia i świętą panią. Dzięki swojej działalności i duchowym doświadczeniom w trudnych czasach zaborów stała się dla wielu Polaków znakiem nadziei oraz wzorem miłości Boga i Ojczyzny, a także symbolem pracy i szacunku dla każdego człowieka. Zmarła 25 września 1896 roku w Parznie koło Bełchatowa.

Wśród wielu oznak czci, którą ją otaczano, było przyznanie patronatu nad Szkołą Młodszych Ochotniczek w Nazarecie przy Armii Polskiej na Wschodzie generała Andersa. Papież Benedykt XVI w roku 2006 uznał heroiczność cnót Wandy Malczewskiej.

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w związku z 200. rocznicą urodzin Wandy Malczewskiej, przypominając jej działalność patriotyczną, oświatową i dobroczynną oraz pracę na rzecz prawa do wolności i edukacji, postanawia upamiętnić tę wybitną postać.

Marszałek Sejmu: E. Witek