Dziennik Ustaw - rok 1975 nr 20 poz. 106

2. Przepisy ustawy nie naruszają przepisów prawa górniczego i dekretu o urzędach górniczych.

2. Minister Spraw Wewnętrznych koordynuje działalność w dziedzinie ochrony przeciwpożarowej ministrów (kierowników urzędów centralnych), terenowych organów administracji państwowej stopnia wojewódzkiego oraz centralnych związków spółdzielni i zarządów głównych organizacji społecznych.

1) ministrowie (kierownicy urzędów centralnych) – w stosunku do jednostek państwowych im podległych oraz przez nich nadzorowanych,

2) terenowe organy administracji państwowej – w stosunku do jednostek organizacyjnych rad narodowych,

3) związki spółdzielni – w stosunku do zrzeszonych spółdzielni,

4) zarządy główne organizacji społecznych – w stosunku do podporządkowanych im jednostek organizacyjnych oraz zrzeszonych w nich organizacji społecznych.

2. Przepisy o ochronie przeciwpożarowej dla określonych dziedzin gospodarki narodowej (branżowe przepisy o ochronie przeciwpożarowej) wydają ministrowie właściwi dla danej dziedziny gospodarki, w porozumieniu z innymi ministrami (kierownikami urzędów centralnych), którym podlegają lub przez których są nadzorowane jednostki organizacyjne należące do określonej dziedziny gospodarki, po zasięgnięciu opinii Komendanta Głównego Straży Pożarnych.

3. Przepisy, o których mowa w ust. 2, mogą dotyczyć także organizacji spółdzielczych i społecznych oraz jednostek gospodarki nie uspołecznionej i osób fizycznych; w tych wypadkach przepisy te wydawane są przez ministrów w drodze rozporządzeń.

1) sprawowanie kontroli przestrzegania przepisów o ochronie przeciwpożarowej przez państwowe, spółdzielcze i społeczne jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne gospodarki nie uspołecznionej i osoby fizyczne,

2) nadzór nad działalnością zawodowych, obowiązkowych i ochotniczych straży pożarnych,

3) zapewnienie na terenie miast i gmin zasobów wody do gaszenia pożarów,

4) zapewnienie strażom pożarnym:

a) środków alarmowania i łączności,

b) pomieszczeń, wyposażenia, sprzętu, urządzeń przeciwpożarowych, odzieży specjalnej, umundurowania,

c) środków, transportowych do akcji ratowniczych i ćwiczeń.

1) zapewnienie warunków ochrony przeciwpożarowej w zakresie bezpieczeństwa osób i ochrony mienia,

2) zapewnienie przestrzegania przeciwpożarowych wymagań budowlanych, instalacyjnych i technologicznych oraz zapobieganie wszelkim zagrożeniom w tym zakresie,

3) ustalanie wymagań przeciwpożarowych w dokumentacji technologicznej, technologiczno-ruchowej i remontowej, w szczególności przez określanie:

a) charakterystyki zagrożenia pożarowego występującego w procesach technologicznych, instalacjach i urządzeniach w czasie ich ruchu, obsługi i remontów,

b) sposobów usuwania zagrożenia pożarowego oraz postępowania w razie pożaru,

4) zapewnienie zaopatrzenia zakładów w urządzenia przeciwpożarowe,

5) zaznajamianie pracowników z przepisami przeciwpożarowymi oraz zapewnienie nadzoru nad ich przestrzeganiem.

2. Kierownicy zakładów pracy w wypadkach określonych przez właściwych ministrów (kierowników urzędów centralnych), w organizacjach spółdzielczych zaś – przez Centralne związki spółdzielni, a w organizacjach społecznych – przez zarządy główne tych organizacji:

1) powołują komisje pożarowo-techniczne jako zespoły doradcze kierownika zakładu pracy do spraw ochrony przeciwpożarowej,

2) powierzają prowadzenie spraw zapobiegania pożarom odpowiednio przeszkolonym pracownikom inżynieryjno-technicznym.

3. Kierownicy obiektów użyteczności publicznej (służby zdrowia, oświaty, kultury, sportu, komunikacji, handlu, usługi, gastronomu i innych) są obowiązani zapewnić bezpieczeństwo na wypadek pożaru osobom przebywającym w tych obiektach, a w szczególności zapewnić warunki ewakuacji.

1) wprowadzenie do programów nauczania w szkołach i na kursach zawodowych zagadnień ochrony przeciwpożarowej,

2) prowadzenie działalności propagandowej w zakresie ochrony przeciwpożarowej,

3) prowadzenie badań naukowych niezbędnych do prawidłowej realizacji zadań ochrony przeciwpożarowej.

1) niezwłocznego zaalarmowania dostępnymi środkami osób znajdujących się w objętych lub zagrożonych pożarem budynkach oraz najbliższej straży pożarnej lub jednostki Milicji Obywatelskiej albo sołtysa,

2) przystąpienia do akcji ratowniczej oraz do podporządkowania się w tym zakresie zarządzeniom kierującego tą akcją.

2. Od obowiązku określonego w ust. 1 pkt 2 są zwolnione:

1) osoby niezdolne do pełnienia tego obowiązku wskutek choroby lub ułomności fizycznej.

2) kobiety w ciąży oraz w ciągu 12 tygodni po odbyciu połogu,

3) osoby sprawujące opiekę nad dziećmi w wieku do lat 8 oraz osoby sprawujące opiekę nad obłożnie chorymi,

4) osoby w wieku do lat 18,

5) osoby, które ukończyły: mężczyźni 60 lat, a kobiety 55 lat.

3. Od obowiązku określonego w ust. 1 pkt 2 są ponadto zwolnieni:

1) członkowie personelu dyplomatycznego obcych misji dyplomatycznych oraz urzędnicy konsularni obcych urzędów konsularnych,

2) członkowie personelu administracyjnego i technicznego, członkowie personelu służby obcych misji dyplomatycznych oraz pracownicy konsularni i członkowie personelu służby obcych urzędów konsularnych, jeżeli nie są obywatelami polskimi lub nie mają w Polsce miejsca stałego pobytu – z zastrzeżeniem zasady wzajemności,

3) inne osoby korzystające z immunitetów dyplomatycznych lub konsularnych na mocy ustaw, umów międzynarodowych albo powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych.

2. W wypadkach określonych w ust. 1 naczelnik gminy (miasta i gminy) może nakładać na osoby fizyczne obowiązek pełnienia wart przeciwpożarowych lub zatrudniać wartowników, nakładając na wspomniane osoby obowiązek odpowiednich świadczeń pieniężnych na ten cel w zamian za osobiste pełnienie warty.

3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do:

1) żołnierzy w czynnej służbie wojskowej,

2) funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej, pożarnictwa i Służby Więziennej oraz członków Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej i ochotniczych straży pożarnych,

3) osób wymienionych w art. 11 ust. 2 i 3,

4) kobiet – w odniesieniu do obowiązku pełnienia wart przeciwpożarowych w porze nocnej.

4. Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia zasady:

1) organizowania i pełnienia wart przeciwpożarowych,

2) zatrudniania stałych wartowników oraz ponoszenia przez obowiązanych świadczeń pieniężnych na ten cel.

1) usuwać lub w sposób należyty zabezpieczać w obrębie budynków, zakładów pracy, lasów oraz innych obiektów urządzenia, materiały i przedmioty stwarzające niebezpieczeństwo powstania pożaru,

2) pilnować okresowego przeprowadzania wycierania kominów,

3) bieżąco naprawiać kominy, usuwać usterki w instalacjach i urządzeniach, stwarzających niebezpieczeństwo pożaru,

4) umożliwiać umieszczanie na należących do nich nieruchomościach urządzeń przeciwpożarowych,

5) posiadać w stanie zdatnym do użytku urządzenia i sprzęt przeciwpożarowy,

6) udostępniać dojazdy i nieruchomości jednostkom biorącym udział w akcji ratowniczej,

7) udzielać informacji w sprawach ochrony przeciwpożarowej osobom upoważnionym do przeprowadzania kontroli w zakresie tej ochrony.

1) zezwalać na użycie będących w ich posiadaniu środków mogących służyć do alarmu lub akcji ratowniczej,

2) dostarczać posiadane pojazdy do przewozu ludzi i sprzętu oraz wodę i inne środki gaśnicze, a także przedmioty potrzebne do akcji ratowniczej.

2. Przepis ust. 1 pkt 2 nie dotyczy:

1) pojazdów jednostek wojskowych, Milicji Obywatelskiej, Służby Więziennej oraz pojazdów jednostek państwowych, którymi przewożone są przesyłki wartościowe,

2) pojazdów przeznaczonych do niesienia pomocy w wypadkach klęsk żywiołowych, awarii i do przewozu chorych,

3) pojazdów należących do osób, o których mowa w art. 11 ust. 3, oraz obcych misji dyplomatycznych, urzędów konsularnych i instytucji międzynarodowych korzystających z immunitetów dyplomatycznych lub konsularnych na mocy ustaw, umów międzynarodowych albo powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych.

2. Wstęp do obiektów zajmowanych przez instytucje i osoby, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 3, jest uzależniony od każdorazowej zgody użytkownika.

3. Minister Spraw Wewnętrznych określi w drodze rozporządzenia zasady oraz tryb przeprowadzania kontroli, o których mowa w ust. 1 i 2.

4. W razie stwierdzenia szczególnego zagrożenia pożarowego terenowe organy administracji państwowej stopnia wojewódzkiego mogą zakazać:

1) używania maszyn i urządzeń, które ze wzglądu na niewłaściwą eksploatację, uszkodzenia lub braki stwarzają niebezpieczeństwo pożaru,

2) eksploatacji pomieszczeń, zakładów albo ich części, jeżeli wskutek zaniedbań w zabezpieczeniu przeciwpożarowym istnieje bezpośrednie zagrożenie zdrowia, życia ludzkiego lub mienia.

2. Komendant Główny Straży Pożarnych podlega Ministrowi Spraw Wewnętrznych.

3. Komendant Główny Straży Pożarnych wykonuje swoje zadania przy pomocy Komendy Głównej Straży Pożarnych.

4. Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia szczegółowy zakres działania Komendanta Głównego Straty Pożarnych.

2. Minister Obrony Narodowej, w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych, określa organizację i zakres działania wojskowej ochrony przeciwpożarowej.

3. Ministrowie Obrony Narodowej i Spraw Wewnętrznych określają sposób przeprowadzania przez straże pożarne akcji ratowniczych obiektów wojskowych, zasady współdziałania tych straży z wojskowymi strażami pożarnymi oraz zasady szkolenia kadr wojskowych straży pożarnych w ramach szkolenia fachowego prowadzonego przez komendy straży pożarnych.

4. Ministrowie Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych określają organizację ochrony przeciwpożarowej i zakres jej działania w jednostkach organizacyjnych więziennictwa oraz zasady przeprowadzania przez straże pożarne akcji ratowniczych obiektów więziennictwa.

2. Terenowe organy administracji państwowej stopnia wojewódzkiego tworzą komendy wojewódzkie straży pożarnych i określają ich organizację.

3. Komendą wojewódzką straży pożarnych kieruje komendant. Tryb powoływania komendanta oraz jego zastępców regulują odrębne przepisy.

2. Terenowe organy administracji państwowej stopnia wojewódzkiego tworzą komendy rejonowe straży pożarnych oraz określają ich organizację. Komendy rejonowe Straży pożarnych tworzone są według sieci ustalonej przez Ministra Spraw Wewnętrznych w porozumieniu z Ministrem Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska.

3. Komendą rejonową straży pożarnych kieruje komendant. Tryb powoływania komendanta oraz jego zastępcy regulują odrębne przepisy.

4. W razie istnienia w rejonie terenowej zawodowej Straży pożarnej lub jej oddziału komendant tej straży lub dowódca oddziału wykonuje funkcje komendanta rejonowego.

5. Terenowy organ administracji państwowej stopnia podstawowego może do wykonywania czynności operacyjno-technicznych ochrony przeciwpożarowej powołać komendanta gminnego straży pożarnych. Zasady powoływania komendanta gminnego straży pożarnych określa Rada Ministrów.

2. W zakresie wykonywania zadań operacyjno-technicznych komendant wojewódzki straży pożarnych podlega Komendantowi Głównemu Straży Pożarnych, komendant rejonowy straży pożarnych – komendantowi wojewódzkiemu straży pożarnych, a komendant zawodowej straży pożarnej i komendant gminny (miasta i gminy) straży pożarnych – komendantowi rejonowemu straży pożarnych.

3. Minister Spraw Wewnętrznych określi w drodze rozporządzenia szczegółowy zakres działania komend wojewódzkich i komend rejonowych straży pożarnych, komendantów gminnych (miasta i gminy) straży pożarnych oraz komend terenowych zawodowych straży pożarnych, którym powierzono wykonywanie zadań komend rejonowych straży pożarnych.

1) zawodowe – składające się z osób pełniących służbę zawodową na podstawie stosunku służbowego,

2) obowiązkowe – powoływane przez terenowe organy administracji państwowej spośród mieszkańców lub na wniosek kierownika zakładu pracy spośród pracowników danego zakładu, jeżeli zabezpieczenie przed pożarami na danym obszarze lub w zakładzie pracy wymaga ich powołania,

3) ochotnicze – tworzone na zasadzie dobrowolności.

2. Terenowy organ administracji państwowej, który powołał obowiązkową straż pożarną, może nakładać na osoby fizyczne obowiązek pełnienia służby w tej straży, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 3.

1) prowadzenie akcji ratowniczej w czasie pożarów,

2) udział w zapobieganiu pożarom,

3) szkolenie pożarnicze,

4) wykonywanie innych czynności związanych z ochroną przeciwpożarową.

2. Straże pożarne współdziałają w zwalczaniu klęsk żywiołowych oraz w akcjach ratowniczych w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach.

1) ewakuację ludzi i mienia z obiektów zagrożonych,

2) wstrzymanie ruchu drogowego oraz zakaz przebywania osób postronnych w rejonie akcji ratownicze],

3) udostępnienie straży pożarnej – zgodnie z przepisem art. 14 ust. 1 pkt 2 – niezbędnych na czas działań środków transportu i sprzętu oraz wody i innych środków gaśniczych, a także przedmiotów przydatnych do akcji ratowniczej, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2.

2. Kierujący akcją ratowniczą lub dowódca jednostki straży pożarnej jest uprawniony do wydawania poleceń dotyczących akcji ratowniczej osobom wymienionym w art. 11 ust. 1 oraz zarządzeń nakazujących przystąpienie do akcji ratowniczej przez osoby przebywające w rejonie pożaru, z zastrzeżeniem art. 11 ust. 2 i 3.

2. Terenowe zawodowe straże pożarne podlegają terenowym organom administracji państwowej.

3. Zakładowe straże pożarne podlegają pod względem organizacyjnym kierownikom tych zakładów, a pod względem operacyjno-technicznym właściwej terenowej komendzie straży pożarnych.

4. Zawodowa straż pożarna może dzielić się na oddziały.

1) zasady powoływania i rozmieszczania, rejony działania, normy liczebności i wyposażenia straży pożarnych, zasady współdziałania i sprawowania nad nimi kierownictwa w czasie akcji ratowniczych oraz regulaminy organizacyjne tych straży,

2) normy oraz zasady zaopatrywania członków straży pożarnych, słuchaczy szkół pożarniczych i ośrodków szkolenia pożarniczego oraz osób odbywających szkolenie w strażach pożarnych w umundurowanie, odzież specjalną i wyekwipowanie, inne należności i świadczenia dla słuchaczy szkół pożarniczych oraz normy i zasady żywienia słuchaczy szkół pożarniczych, ośrodków szkolenia pożarniczego i osób odbywających szkolenie w strażach pożarnych,

3) organizację szkolenia pożarniczego.

2. Minister Spraw Wewnętrznych określi rodzaje i wzory odznak, o których mowa w ust. 1, tryb ich nadawania oraz sposób noszenia.

2. Ochotnicze straże pożarne działają na podstawia statutu.

2. Jeżeli skład osobowy straży nie daje rękojmi prawidłowego działania lub należytego wykonywania obowiązków albo jeśli na danym terenie istnieje już dostateczne zabezpieczenie przed pożarami, terenowy organ administracji państwowej, o którym mowa w ust. 1, może odmówić zarejestrowania ochotniczej straży pożarnej.

3. Powołanie zakładowej ochotniczej straży pożarnej podlega zgłoszeniu organowi administracji państwowej, o którym mowa w ust. 1.

4. Terenowe organy administracji państwowej, o których mowa w ust. 1, prowadzą rejestr terenowych ochotniczych straży pożarnych oraz zakładowych ochotniczych straży pożarnych.

2. Minister Spraw Wewnętrznych określi w drodze rozporządzenia wykroczenia, za które członkowie ochotniczych straży pożarnych są upoważnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego, oraz zasady i sposób wydawania upoważnień.

2. Związek Ochotniczych Straży Pożarnych jest organizacją społeczną działającą na podstawie statutu nadanego przez Ministra Spraw Wewnętrznych. Związek Ochotniczych Straży Pożarnych posiada osobowość prawną.

1) pobudzanie i wszechstronne rozwijanie wszelkiej inicjatywy zmierzającej do zwiększenia udziału społeczeństwa w ochronie przeciwpożarowej,

2) prowadzenie pracy społeczno-wychowawczej oraz pogłębianie uczuć patriotyzmu do Polski Ludowej członków ochotniczych straży pożarnych,

3) ustalanie wytycznych dla ochotniczych straży pożarnych w zakresie zadań społeczno-wychowawczych.

2. Minister Spraw Wewnętrznych:

1) określa zasady prowadzenia rejestru ochotniczych straży pożarnych,

2) ustala wzorcowy statut ochotniczej straży pożarnej oraz określa wzory pieczęci i godła dla ochotniczych straży pożarnych i Związku Ochotniczych Straży Pożarnych,

3) w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej określa wzory umundurowania, dystynkcji i oznak dla członków ochotniczych straży pożarnych i Związku Ochotniczych Straży Pożarnych.

2. W kosztach utrzymania i wyposażenia straży pożarnych uczestniczą, na zasadach określonych przez Radę Ministrów, zakłady produkcyjne, handlowe, usługowe i inne zlokalizowane na terenie działania tych straży, a nie posiadające własnych zawodowych straży pożarnych.

3. Państwowy Zakład Ubezpieczeń uczestniczy w pokrywaniu kosztów ochrony przeciwpożarowej w ramach corocznie posiadanego funduszu na ten cel.

4. Osoby fizyczne i osoby prawne są obowiązane do ponoszenia kosztów nabycia i utrzymania sprzętu i urządzeń przeciwpożarowych, jeżeli obowiązek posiadania tego sprzętu lub urządzeń wynika z przepisów ustawy lub przepisów wydanych na jej podstawie.

2. Minister Spraw Wewnętrznych w porozumieniu z Ministrem Finansów określi normy i zasady żywienia, o którym mowa w ust. 1.

2. Za zniszczenie, uszkodzenie lub utratę bez winy właściciela środków przewozowych, inwentarza pociągowego i innego mienia w związku z akcją ratowniczą lub ćwiczeniami Państwowy Zakład Ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w pełnej wysokości szkody. Jeżeli jednak szkody te objęte są ubezpieczeniem, odszkodowanie zmniejsza się o kwotę przyznanego odszkodowania z tytułu ubezpieczenia.

podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.

2. Tej samej karze podlega, kto złośliwie utrudnia lub uniemożliwia wykonywanie zadań straży pożarnych.

1) w art. 2:

a) ust. 3, 4 i 5 otrzymują brzmienie:

„3. Komendanta wojewódzkiego straży pożarnych mianuje właściwy organ administracji państwowej stopnia wojewódzkiego spośród kandydatów przedstawionych przez Komendanta Głównego Straży Pożarnych.

4. Komendanta rejonowego straży pożarnych mianuje właściwy terenowy organ administracji państwowej stopnia wojewódzkiego spośród kandydatów przedstawionych przez komendanta wojewódzkiego straży pożarnych.

5. Komendanta terenowej zawodowej straży pożarnej mianuje komendant wojewódzki straży pożarnych.”,

b) w ust. 8 pkt 2 skreśla się wyrazy: „(komendanci straży pożarnych miast wyłączonych z województw)”,

c) w ust. 9 wyraz: „powiatowi” zastępuje się wyrazem „rejonowi”,

2) w art. 6 ust. 3 skreśla się wyrazy: „(komendanci straży pożarnych miast wyłączonych z województw)”,

3) w art. 12 ust.-3 wyrazy: „wojewoda (prezydent miasta wyłączonego z województwa)” zastępuje się wyrazami: „organ administracji państwowej stopnia wojewódzkiego”,

4) w art. 26 ust. 1 dodaje się zdanie w brzmieniu:

„W uzasadnionych wypadkach może być powołana jedna komisja dyscyplinarna dla kilku województw”.

2. Do czasu wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie niniejszej ustawy zachowują moc dotychczasowe przepisy wykonawcze, jeżeli nie są sprzeczne z niniejszą ustawą.

Przewodniczący Rady Państwa: H. Jabłoński

Sekretarz Rady Państwa: L. Stasiak