Dziennik Ustaw - rok 1964 nr 16 poz. 94

§ 2. W szczególności tracą moc przepisy wymienione w artykułach poniższych wraz ze wszystkimi zmianami i uzupełnieniami.

1) przepisy ogólnego prawa cywilnego - ustawa z dnia 18 lipca 1950 r. (Dz. U. Nr 34, poz. 311), z zastrzeżeniem przepisu art. XII;

2) przepisy wprowadzające przepisy ogólne prawa cywilnego - ustawa z dnia 18 lipca 1950 r. (Dz. U. Nr 34, poz. 312);

3) prawo rzeczowe - dekret z dnia 11 października 1946 r. (Dz. U. Nr 57, poz. 319), z wyjątkiem art. 14-27, 190-249, 290-293, 295 oraz art. 114, 115, 118-120, 122-126, 300 § 2 w zakresie ksiąg wieczystych i hipoteki;

4) przepisy wprowadzające prawo rzeczowe i prawo o księgach wieczystych - dekret z dnia 11 października 1946 r. (Dz. U. Nr 57, poz. 321), z wyjątkiem art. XIX-XXV, XXXVII, XXXVIII, XL-XLVI, L i LIV-LXIII w zakresie ksiąg wieczystych i hipoteki;

5) kodeks zobowiązań - rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1933 r. (Dz. U. Nr 82, poz. 598), z zastrzeżeniem przepisu art. XII;

6) przepisy wprowadzające kodeks zobowiązań - rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1933 r. (Dz. U. Nr 82, poz. 599), z zastrzeżeniem przepisu art. XII;

7) prawo spadkowe - dekret z dnia 8 października 1946 r. (Dz. U Nr 60, poz. 328);

8) przepisy wprowadzające prawo spadkowe - dekret z dnia 8 października 1946 r. (Dz. U. Nr 60, poz. 329).

1) ustawę z dnia 13 lipca 1957 r. o obrocie nieruchomościami rolnymi (Dz. U. Nr 39, poz. 172);

2) ustawę z dnia 29 czerwca 1963 r. o ograniczeniu podziału gospodarstw rolnych (Dz. U. Nr 28, poz. 168).

1) rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. o własności lokali (Dz. U. Nr 94, poz. 848);

2) rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o rejestrowym zastawie rolniczym (Dz. U. Nr 38, poz. 360);

3) ustawę z dnia 14 marca 1932 r. o rejestrowym zastawie drzewnym (Dz. U. Nr 31, poz. 317);

4) ustawę z dnia 28 kwietnia 1938 r. o rejestrowych prawach rzeczowych na pojazdach mechanicznych (Dz. U. Nr 36, poz. 302);

5) ustawę z dnia 15 czerwca 1939 r. o zastawie rejestrowym na maszynach i aparatach (Dz. U. Nr 60, poz. 394).

§ 2. Ponadto w zakresie stosunków handlu zagranicznego pozostają w mocy przepisy art. 518-524 i 531 kodeksu handlowego. W zakresie tych stosunków nie stosuje się przepisów kodeksu cywilnego o formie pisemnej przewidzianej dla celów dowodowych.

§ 3. W zakresie stosunków handlu zagranicznego odpowiedzialność sprzedawcy za wady rzeczy sprzedanej może być ograniczona lub wyłączona z tym jedynie zastrzeżeniem, że ograniczenie lub wyłączenie jest bezskuteczne, jeżeli sprzedawca zataił podstępnie wadę przed kupującym.

1) rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 czerwca 1924 r. o lichwie pieniężnej (Dz. U. Nr 56, poz. 574);

2) dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 3 grudnia 1935 r. o wysokości odsetek ustawowych (Dz. U. Nr 88, poz. 545);

3) art. 3, 4, 5, 7 zdanie ostatnie oraz art. 9 dekretu z dnia 16 maja 1956 r. o umowach dostawy pomiędzy jednostkami gospodarki uspołecznionej (Dz. U. Nr 16, poz. 87);

4) art. 1-5, 7 i 8 ustawy z dnia 15 listopada 1956 r. o odpowiedzialności Państwa za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszów państwowych (Dz. U. Nr 54, poz. 243);

5) art. 8 i 9 oraz, w zakresie ubezpieczeń dobrowolnych, art.12 ustawy z dnia 2 grudnia 1958 r. o ubezpieczeniach majątkowych i osobowych (Dz. U. Nr 72, poz. 357).

1) przepisy dotyczące przedmiotów, co do których kodeks cywilny odwołuje się do przepisów ustawy;

2) przepisy dotyczące przedmiotów unormowanych w kodeksie cywilnym, o ile przepisy te mają charakter przepisów szczególnych.

§ 2. W szczególności pozostają w mocy wraz ze wszystkimi zmianami i uzupełnieniami:

1) ustawa z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców (Dz. U. z 1933 r. Nr 24, poz. 202);

2) ustawa z dnia 25 czerwca 1948 r. o podziale nieruchomości na obszarach miast i niektórych osiedli (Dz. U. Nr 35, poz. 240);

3) dekret z dnia 27 lipca 1949 r. o zaciąganiu nowych i określaniu wysokości nie umorzonych zobowiązań pieniężnych (Dz. U. Nr 45, poz. 332);

4) dekret z dnia 16 sierpnia 1949 r. o wymianie gruntów (Dz. U. Nr 48, poz. 367);

5) art. 24-27 dekretu z dnia 25 czerwca 1954 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. z 1958 r. Nr 23, poz. 97);

6) dekret z dnia 18 września 1954 r. o likwidacji nie podjętych depozytów i nie odebranych rzeczy (Dz. U. Nr 41, poz. 184) w zakresie nie uregulowanym przez przepisy kodeksu cywilnego o rzeczach znalezionych;

7) dekret z dnia 16 maja 1956 r. o umarzaniu i udzielaniu ulg w spłacaniu należności państwowych (Dz. U. Nr 17, poz. 92);

8) ustawa z dnia 28 maja 1957 r. o sprzedaży przez Państwo domów mieszkalnych i działek budowlanych (Dz. U. Nr 31, poz. 132);

9) ustawa z dnia 28 grudnia 1957 r. o dostawach, robotach i usługach na rzecz jednostek państwowych (Dz. U. z 1958 r. Nr 3, poz. 7);

10) ustawa z dnia 12 marca 1958 r. o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych oraz uporządkowaniu niektórych spraw, związanych z przeprowadzeniem reformy rolnej i osadnictwa rolnego (Dz. U. Nr 17, poz. 71);

11) ustawa z dnia 12 marca 1958 r. o umorzeniu niektórych długów i ciężarów (Dz. U. Nr 17, poz. 72);

12) ustawa z dnia 1 lipca 1958 r. o rozliczeniach pieniężnych jednostek gospodarki uspołecznionej (Dz. U. Nr 44, poz. 215);

13) ustawa z dnia 2 grudnia 1958 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz. U. Nr 72, poz. 356) oraz ustawa z dnia 13 kwietnia 1960 r. o prawie bankowym (Dz. U. Nr 20, poz. 121);

14) ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. o zagospodarowaniu lasów i nieużytków nie stanowiących własności Państwa oraz niektórych lasów i nieużytków państwowych (Dz. U. Nr 29, poz. 166);

15) ustawa z dnia 31 stycznia 1961 r. - Prawo budowlane (Dz. U. Nr 7, poz. 46);

16) ustawa z dnia 17 lutego 1961 r. o spółdzielniach i ich związkach (Dz. U. Nr 12, poz. 61);

17) kodeks morski (Dz. U. z 1961 r. Nr 58, poz. 318).

§ 2. W szczególności do umów określonych w obowiązujących przepisach jako umowy dostawy stosuje się zależnie od ich treści przepisy kodeksu cywilnego bądź o umowie sprzedaży, bądź o umowie dostawy.

§ 2. (uchylony).

§ 3. (uchylony).

1) art. 14 otrzymuje brzmienie:

„Art. 14.W celu ustalenia praw rzeczowych na nieruchomościach prowadzi się księgi wieczyste.”

2) art. 191. otrzymuje brzmienie:

„Art. 191. Przedmiotem hipoteki może być także użytkowanie wieczyste oraz wierzytelność hipoteką zabezpieczona.”

3) po art. 215 dodaje się nowy art. 215¹ w brzmieniu:

„Art. 215¹. § 1. Jeżeli nieruchomość obciążona hipoteką jest ubezpieczona, zakład ubezpieczeń może zapłacić odszkodowanie ubezpieczającemu tylko za zgodą wierzyciela hipotecznego.

§ 2. Jednakże zakład ubezpieczeń może bez zgody wierzyciela hipotecznego zapłacić ubezpieczającemu odszkodowanie w celu pokrycia poniesionych przez niego wydatków na przywrócenie nieruchomości do stanu poprzedniego; w wypadku takim zapłata odszkodowania może być dokonana w ratach płatnych w miarę przywracania nieruchomości do stanu poprzedniego.”

4) po art. 243 dodaje się nowy dział IV w brzmieniu:

„Dział IV. Hipoteka na użytkowaniu wieczystym

Art. 2431 § 1. Do hipoteki na użytkowaniu wieczystym stosuje się odpowiednio przepisy o hipotece na nieruchomości.

§ 2. Wierzycielom hipotecznym wieczystego użytkownika, którzy utracili hipoteki wskutek wygaśnięcia użytkowania wieczystego, przysługuje ustawowe prawo zastawu na roszczeniach wieczystego użytkownika o wynagrodzenie za wzniesione przez niego lub nabyte na własność budynki lub inne urządzenia istniejące w dniu zwrotu użytkowanego terenu.”

5) dotychczasowy dział IV - Hipoteka przymusowa - otrzymuje oznaczenie jako dział V;

6) art. 248 otrzymuje brzmienie:

„Art. 248. Przepis działu niniejszego stosuje się odpowiednio do hipoteki na użytkowaniu wieczystym oraz do hipoteki na wierzytelności hipotecznej.”

„Art. XIX. Księgi wieczyste zakłada się z urzędu albo na żądanie właścicieli lub organów administracji państwowej.”

a) uchyla się art. 6, 7, 12 ust. 4, 14, 15, 16, 17, 20, 21, 22, 32 ust. 3 i 43;

b) art. 13 otrzymuje brzmienie:

„Art. 13. 1. Użytkowanie wieczyste terenów państwowych podlega przepisom tytułu II księgi drugiej kodeksu cywilnego.

2. Przeniesienie użytkowania wieczystego wymaga wpisu do księgi wieczystej.

3. Postanowienia umowy, określające sposób korzystania z terenu przez wieczystego użytkownika, podlegają ujawnieniu w księdze wieczystej.

4. Do ustanowienia użytkowania wieczystego terenu stanowiącego gospodarstwo rolne stosuje się przepisy o normach obszarowych i kwalifikacjach potrzebnych do nabycia nieruchomości rolnej.

5. Zakładanie i prowadzenie ksiąg wieczystych dla nieruchomości oddanych w użytkowanie wieczyste reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości.

6. Przepisy o egzekucji z użytkowania wieczystego reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości wydane w porozumieniu z Ministrem Gospodarki Komunalnej.”

c) w art. 19 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Prezydium powiatowej (miejskiej, dzielnicowej) rady narodowej może rozwiązać umowę i zarządzić odebranie terenu, jeżeli wieczysty użytkownik korzysta z terenu w sposób oczywiście sprzeczny z jego przeznaczeniem określonym w umowie, w szczególności jeżeli wbrew umowie nie wzniósł na terenie budynku. Przepis art. 18 ust. 3 stosuje się odpowiednio.”

d) w art. 32 dodaje się nowy ust. 4 w brzmieniu:

„4. Oświadczenie prezydium rady narodowej o wykonaniu prawa pierwokupu powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Z chwilą dojścia tego oświadczenia do wiadomości sprzedawcy nieruchomość staje się własnością Państwa.”

e) w art. 36 dodaje się zdanie drugie w brzmieniu: „To samo dotyczy zniesienia współwłasności nieruchomości, której współwłaścicielem jest Państwo.”

f) w art. 37 ust. 3 otrzymuje brzmienie:

„3. Przepisy ust. 2 stosuje się również w przypadkach wykupu, w razie darowizny, zmiany lub zniesienia współwłasności nieruchomość, której współwłaścicielem jest Państwo (art. 36).”

g) w art. 37 dodaje się nowy ust. 5 w brzmieniu:

„5. Skarb Państwa ponosi do wysokości ceny kupna odpowiedzialność za obciążenia nieruchomości, nabytej wskutek wykonania prawa pierwokupu lub wykupu.”

§ 2. Przepisy paragrafu poprzedzającego stosuje się także w wypadkach, w których otwarcie spadku nastąpiło przed dniem wejścia w życie kodeksu cywilnego.

§ 2. Ważność czynności prawnych, dokonanych przed wejściem w życie kodeksu cywilnego przez osoby nie mające zdolności do czynności prawnych lub w tej zdolności ograniczone, ocenia się według przepisów dotychczasowych.

§ 2. Jednakże chwilę domniemanej śmierci zaginionych przed dniem 1 października 1950 r. oznacza się według przepisów prawa osobowego (dekret z dnia 29 sierpnia 1945 r. - Dz. U. Nr 40, poz. 223).

1) początek, zawieszenie i przerwanie biegu przedawnienia ocenia się według przepisów dotychczasowych, gdy chodzi o czas przed dniem wejścia w życie kodeksu cywilnego;

2) jeżeli termin przedawnienia według przepisów kodeksu cywilnego jest krótszy niż według przepisów dotychczasowych, bieg przedawnienia rozpoczyna się z dniem wejścia w życie kodeksu cywilnego; jeżeli jednak przedawnienie rozpoczęte przed dniem wejścia w życie kodeksu cywilnego nastąpiłoby przy uwzględnieniu terminu przedawnienia określonego w prawie dotychczasowym wcześniej, przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu.

§ 2. Jeżeli termin zasiedzenia według kodeksu cywilnego jest krótszy niż według przepisów dotychczasowych, bieg zasiedzenia rozpoczyna się z dniem wejścia kodeksu w życie; jeżeli jednak zasiedzenie rozpoczęte przed dniem wejścia w życie kodeksu cywilnego nastąpiłoby przy uwzględnieniu terminu określonego w przepisach dotychczasowych wcześniej, zasiedzenie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu.

§ 2. Jednakże do zastawu rejestrowego istniejącego w dniu wejścia w życie kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotychczasowe.

§ 2. Inne ciężary realne ustanowione przed dniem 1 stycznia 1947 r. może właściciel nieruchomości obciążonej wykupić za trzymiesięcznym wypowiedzeniem, bez względu na zastrzeżenia przeciwne. Jeżeli cena wykupu nie była z góry ustalona, ustala ją w razie sporu sąd lub państwowa komisja arbitrażowa.

§ 3. Przepisów paragrafu poprzedzającego nie stosuje się, gdy ciężar realny był ustanowiony na czas życia uprawnionego.

§ 2. W szczególności stosuje się do tych zobowiązań przepisy kodeksu cywilnego o przejściu praw i obowiązków, o odnowieniu, o potrąceniu, o skutkach niemożliwości świadczenia, o wygaśnięciu lub zmianie zobowiązań, jeżeli zdarzenie, z którego skutki te wynikły, nastąpiło po dniu wejścia kodeksu w życie.

§ 3. Przepisy kodeksu cywilnego o skutkach niewykonania zobowiązań i o zwłoce wierzyciela stosuje się do zobowiązań powstałych przed dniem wejścia kodeksu w życie, jeżeli niewykonanie zobowiązania lub zwłoka wierzyciela nastąpiły po tej dacie.

§ 2. Do umów zbycia spadku stosuje się prawo obowiązujące w chwili ich zawarcia.

§ 2. Jednakże ilekroć przepisy tytułu X księgi czwartej kodeksu cywilnego odsyłają do przepisów zawartych w innych tytułach tej księgi, stosuje się zamiast nich przepisy dotychczasowe.

§ 2. Prawo dziedziczenia takiego gospodarstwa zachowują również spadkobiercy określeni w przepisach art. 1059-1062 kodeksu cywilnego z tą jednak zmianą, że określone w tych przepisach warunki istniały nie w chwili otwarcia spadku, lecz w dniu 5 lipca 1963 r. i że przewidziane w tych przepisach oświadczenie o gotowości prowadzenia gospodarstwa zostało złożone przed dniem 6 stycznia 1964 r.

§ 3. Prawo dziedziczenia gospodarstwa rolnego przez spadkobierców, którzy zmarli przed dniem 5 lipca 1963 r., podlega przepisom obowiązującym przed tą datą. Prawo dziedziczenia udziałów w spadkowym gospodarstwie rolnym zachowują ci spośród ich spadkobierców, którzy odpowiadają warunkom określonym w paragrafach poprzedzających. W braku takich spadkobierców udział zmarłego w gospodarstwie rolnym przypada w odpowiednim stosunku tym jego współspadkobiercom, którzy bezpośrednio przed dniem 5 lipca 1963 r. pracowali w tym gospodarstwie, a jeżeli takich współspadkobierców nie było - pozostałym współspadkobiercom zachowującym prawo dziedziczenia według przepisów paragrafów poprzedzających.

§ 2. Jeżeli kilku spadkobierców użytkuje osobiście wydzielone części gospodarstwa należącego do spadku, a podział tego gospodarstwa między tych spadkobierców nie jest dopuszczalny według przepisów o podstawowej normie obszarowej, dział może być dokonany bez zachowania tej normy.

§ 2. Spłaty przypadające innym spadkobiercom, którzy według przepisów artykułów poprzedzających zachowali prawo dziedziczenia gospodarstwa rolnego, mogą być obniżone stosownie do przepisów art. 1075 kodeksu cywilnego.

§ 2. Przepis powyższy stosuje się również w wypadku, gdy należności określone w tym przepisie zostały zasądzone innym orzeczeniem sądowym lub ustalone w umowie.