Aleksandra Rybak
Dołącz do grona ekspertów
Prawniczka, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, przez wiele lat związana z branżą energetyczną. Od kilku lat – dziennikarka prawna, specjalizująca się w prawie pracy, ochronie zdrowia, ochronie środowiska oraz tematyce związanej z edukacją i pomocą społeczną. Prywatnie mama małej Lilki, miłośniczka długich leśnych i górskich wędrówek, wszelkiej maści rękodzieła i mruczących, czworonożnych przyjaciół.
Statuetka Oscara – choć pozłacana jest 24-karatowym złotem i stanowi prawdopodobnie najbardziej „wartościową” i pożądaną nagrodę, jaką można otrzymać w dziedzinie kinematografii – zgodnie z zasadami ustanowionymi przez Amerykańską Akademię Sztuki i Wiedzy Filmowej – warta jest nie więcej jak 1 dolara. Nieroztropnych laureatów Oscara (oraz ich spadkobierców lub osoby przez nich obdarowane), którzy wbrew zasadom ustanowionym przez Akademię – pokuszą się o próbę sprzedaży statuetki – czeka natomiast niemiła niespodzianka w postaci pozwu sądowego.
W związku z waloryzacją świadczeń od 1 marca 2025 r. – osobom uprawnionym do renty socjalnej, które ponadto są niezdolne do samodzielnej egzystencji – przysługiwać będzie, co miesiąc, dodatkowe 2 708,67 zł (które – w zakresie kwoty 2 610,72 zł – będzie wypłacane od maja 2025 r., ale z odpowiednim wyrównaniem). Niektórzy muszą o nie zawnioskować, a innym zostanie przez ZUS przyznane automatycznie. Na większość osób czeka jednak ta sama pułapka, która może skutkować zmniejszeniem ww. kwoty, zawieszeniem prawa do świadczeń, a nawet ich całkowitym pozbawieniem.
REKLAMA
W ramach dofinansowania do organizacji zajęć sportowych, które – z Funduszu Zajęć Sportowych dla Uczniów, w ramach konkursu ogłoszonego w dniu 25 lutego 2025 r. przez Ministra Sportu i Turystyki – mogą uzyskać kluby sportowe, organizacje pozarządowe i jednostki samorządu terytorialnego – na każde dziecko (będące uczestnikiem zajęć, zorganizowanych z udziałem środków przyznanych w ramach konkursu) – przypadać będzie 280 zł (w przypadku zajęć z nauki pływania) i jednakowa kwota 280 zł (w przypadku ogólnorozwojowych zajęć sportowych, ukierunkowanych na profilaktykę wad postawy oraz nadwagi i otyłości), czyli w sumie niemal 600 zł.
Od 1 marca 2025 r., seniorom, którzy ukończyli 75 lat – przysługiwać będzie od ZUS dodatkowe, comiesięczne świadczenie, które jest niezależne od osiąganych dochodów i które według wskaźnika waloryzacji emerytur i rent na rok 2025 – opiewać będzie na 348,22 zł. Dodatek ten, przysługuje również osobom, które są całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji – ale w tym przypadku, wyłącznie na podstawie odpowiedniego wniosku, złożonego w tym przedmiocie do ZUS.
REKLAMA
W dniu 12 lutego 2025 r. Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z interwencją w sprawie specustawy przeliczeniowej, która ma zagwarantować 200 tys. emerytów prawo do 64 tys. zł wyrównania za lata wypłaty zaniżonych emerytur i podwyżki bieżących świadczeń emerytalnych o 1 200 zł. Przyjęcie tej ustawy, ma fundamentalne znaczenie dla tysięcy osób, które – w związku z brakiem publikacji wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. (sygn. akt SK 140/20), a co za tym idzie – jego niestosowaniem przez ZUS – są zmuszone dochodzić swoich praw przed sądami (które w jednakowych sprawach raz orzekają na korzyść, a raz na niekorzyść emerytów).
40-minutowe lekcje w szkołach od 1 marca br. – to postulat Niezależnego Związku Zawodowego Oświata Polska, w związku ze zbyt niskim – w jego ocenie – wzrostem wynagrodzeń nauczycieli w 2025 r. Skrócenie godziny lekcyjnej, ma stanowić swego rodzaju „urealnienie” pensji nauczycielskiej. Jako alternatywne rozwiązanie – Związek proponuje objęcie wynagrodzeniem przynajmniej części tzw. godzin „czarnkowych”, podczas których nauczyciele zobowiązani są pozostawać w szkole, w dyspozycji dla uczniów, wychowanków oraz ich rodziców, a za które nie należy im się dodatkowe wynagrodzenie.
Bardzo częstym zjawiskiem jest obciążanie rodziców, przez szkoły, kosztami przygotowania posiłków w stołówce szkolnej, dla dzieci uczęszczających do szkół podstawowych (a w przypadku, gdy szkoła korzysta z usług firmy cateringowej – również kosztami ich dowozu). Jest to praktyka, która nie jest jednak zgodna z przepisami ustawy – Prawo oświatowe i orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego. Jak zatem jest z tymi obiadami w szkołach, kto i w jakim zakresie ponosi ich koszt oraz którym uczniom przysługuje całkowite zwolnienie z opłat za posiłki?
W dniu 9 października 2024 r., do laski marszałkowskiej, został złożony poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 825), który zakłada zniesienie w polskim systemie prawym podatku od spadków. Projekt ten, ma położyć kres podwójnemu, a nawet kilkukrotnemu opodatkowywaniu przez państwo tych samych składników majątku, bo jak argumentują jego autorzy – „ludzie nie umierają w celu optymalizacji podatkowej”. Wprowadzenie przewidzianych w nim zmian – odegrałoby fundamentalne znaczenie zwłaszcza dla osób żyjących w związkach partnerskich, które nie mogą skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania spadku, przysługującego najbliższym członkom rodziny, zaliczanym do tzw. zerowej grupy podatkowej. Jego pierwsze czytanie w Sejmie, odbyło się 21 lutego 2025 r.
W IV kwartale 2024 r. odnotowany został znaczący spadek średniego oprocentowania oraz RRSO nowych i renegocjowanych umów kredytu mieszkaniowego (dotyczyło to zwłaszcza umów kredytu z określonym rodzajem oprocentowania). Przełożyło się to na zwiększone zainteresowanie kredytami hipotecznymi od początku 2025 r. Czy zmalały jednak również ceny nieruchomości?
Zgodnie z aktualnymi danymi – zaburzenia ze spektrum autyzmu stwierdzane się u ok. 1 na 36 dzieci. Co więcej – ASD (z ang. – autism spectrum disorder) to nie tylko autyzm dziecięcy, ale również zespół Aspergera (choć podział na nie – w związku z nową klasyfikacją ICD-11 – zostanie niebawem zniesiony), jak i szereg innych zaburzeń, które świadczą o tym, że układ nerwowy takiego dziecka, funkcjonuje w odmienny sposób, niż układ nerwowy dzieci neurotypowych. Dzieci te – choć często nie są samodzielne – niejednokrotnie są pozbawiane prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, co – jak się okazuje – nie zawsze jest zgodne z prawem.
W związku ze wzrostem, od 1 marca 2025 r., kwoty najniższej emerytury (będącym wynikiem corocznej waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych) – wzrasta również maksymalna kwota nowego świadczenia, które od 1 lipca br., będzie przysługiwało blisko 2 mln seniorów. Mowa o tzw. rencie wdowiej, której limit wyniesie 5 636,73 zł miesięcznie. Od 1 stycznia br., wdowy i wdowcy, mogą już składać do ZUS wnioski o jej przyznanie.
Osobom chorym na cukrzycę – zarówno dzieciom, jak i dorosłym – przysługuje z NFZ refundacja określonych wyrobów medycznych wspomagających kontrolę glikemii. Wysokość wsparcia, jakie mogą otrzymać diabetycy, zależy od wybranego systemu monitorowania glikemii, jak również m.in. od wieku chorego, typu choroby, jej zaawansowania oraz wymaganych sposób leczenia. Na najwyższą kwotę – sięgającą nawet 5 470 zł – mogą liczyć osoby w wieku od 18 do 26 roku życia, które zdecydują się na nowoczesny system monitorowania glikemii CGM-RT.
Zapadła decyzja i edukacja zdrowotna ma stać się nowym przedmiotem w szkołach jeszcze w 2025 r., bo począwszy od roku szkolnego 2025/2026. Będą mogli jej nauczać również katecheci i etycy – potwierdziła w rozmowie z RMF FM, minister Barbara Nowacka. Początkowo, nowy przedmiot zostanie wprowadzony do podstawy programowej jako nieobowiązkowy, a w kolejnym roku szkolnym – o zdanie na jego temat (co będzie miało wpływ na jego dalsze „losy”) – zostaną zapytani m.in. rodzice i uczniowie.
Konstrukcja wyrównania i odsetek może być stosowana, jeżeli ponowne ustalenie wysokości świadczenia wynikałoby z tego, że świadczenie zostało ustalone w wysokości niezgodnej z obowiązującymi przepisami – informuje MRPiPS. Osobom, którym przyznano emerytury lub renty rodzinnej w czerwcu w latach 2009-2019 i które przez lata miały wypłacane zaniżone świadczenia, świadczenia te – w opinii MRPiPS – zostały wyliczone zgodnie z prawem, a konstrukcja waloryzacji rocznej i kwartalnej jest zgodna z konstytucją, zatem – nie przysługują im jednorazowe wyrównania (które sięgałyby nawet kilkunastu tysięcy złotych), ani odsetki od tych wyrównań.
Według badania przeprowadzonego przez Fundację GrowSPACE – w ponad połowie polskich szkół obowiązuje zakaz korzystania przez uczniów z telefonów komórkowych na terenie szkoły i/lub podczas zajęć lekcyjnych. Zgodnie z informacją podaną przez Rzecznika Praw Obywatelskich – niezgodny z prawem, może natomiast okazać się sposób egzekwowania ww. zakazu przez placówkę oświatową. Problem nadużywania przez uczniów urządzeń cyfrowych – wymaga również szerszego spojrzenia.
Choć niewątpliwie, tak być nie powinno – regularne i niczym nieskrępowane picie wody przez uczniów oraz korzystanie z infrastruktury sanitarnej w szkołach – jest przedmiotem licznych kontrowersji i sprzecznych praktyk poszczególnych placówek. Szkoły niejednokrotnie wprowadzają w tym zakresie zakazy, które zamieszczają nawet w swoich regulaminach. Czy zatem – zgodnie z aktualnie obowiązującym prawem – nauczyciel może zabronić uczniowi picia wody i wyjścia do toalety podczas zajęć lekcyjnych? Niestety, nawet Kuratorium Oświaty w Warszawie, nie potrafi udzielić jednoznacznej odpowiedzi na powyższe pytanie. Z przepisów regulujących podstawowe prawa dziecka oraz aktualnych zaleceń, wynika natomiast, że sprawa powinna być, nic innego, jak – oczywista.
Edukacja domowa (z ang. homeschooling), to nic innego, jak spełnianie obowiązku nauki lub obowiązku szkolnego poza przedszkolem i/lub szkołą, w ramach której, to rodzice lub opiekunowie prawni dziecka, przejmują na siebie obowiązek jego nauczania. Z roku na rok, staje się ona, w Polsce, coraz popularniejsza, do czego – z dużym prawdopodobieństwem – przyczyniły się doświadczenia ostatnich lat, związane z pandemią COVID-19 i będą jej efektem – przymusową nauką zdalną. Zgodnie z danymi Ministerstwa Edukacji Narodowej – w roku szkolnym 2023/2024 – liczba uczniów w edukacji domowej wrosła o 40 proc., w stosunku do roku szkolnego 2022/2023.
Nie każdy jest świadomy, że dokonując sprzedaży domu czy mieszkania (pomimo zachowania wymaganej formy aktu notarialnego), można nabawić się nie lada problemów, jeżeli nie zadba się o jeden mały szczegół transakcji – moment zapłaty ceny przez nabywcę nieruchomości (lub odpowiednie zabezpieczenie tej zapłaty). W jaki sposób przeprowadzić transakcję kupna-sprzedaży domu czy mieszkania, aby pod względem uzyskania zapłaty ceny za zbywaną nieruchomość – nie wiązała się ona z ryzykiem dla sprzedającego?
Jedną z ulg podatkowych, która przysługuje w ramach rozliczenia podatku dochodowego za 2024 r., jest ulga na dziecko (inaczej zwana ulgą prorodzinną). W ramach rocznego rozliczenia podatku dochodowego – rodzice (którzy spełniają określone kryteria ustawowe) mogą pomniejszyć swój podatek lub otrzymać zwrot w wysokości od 1 100 do nawet 2 700 zł na każde dziecko (w zależności od tego, ile „uprawnionych” dzieci jest w danej rodzinie). Jest przy tym sposób, aby pieniądze ze zwrotu, trafiły na konta rodziców najpóźniej do 1 kwietnia 2025 r. (a w niektórych przypadkach – nawet do 17 marca 2025 r.).
Od 1 stycznia 2025 r., wzrosła kwota świadczenia pielęgnacyjnego – bo o nim mowa – które przysługuje aktualnie w kwocie 3 287 zł miesięcznie. O świadczenie to, mogą ubiegać się rodzice lub opiekunowie niepełnosprawnego dziecka, którzy nie muszą przy tym rezygnować z własnej aktywności zawodowej, bowiem – w ubiegłym roku, zostały zniesione wszelkie ograniczenia w tym zakresie (w tym również w zakresie osiąganych przez rodziców lub opiekunów dziecka dochodów). W przypadku dzieci legitymujących się orzeczeniem o niepełnosprawności – warunkiem otrzymania świadczenia, jest odpowiednia adnotacja w pkt 7 i 8 ww. orzeczenia, której skład orzekający, powinien dokonywać w przypadku określonych stanów chorobowych dziecka.