Tomasz Król
Dołącz do grona ekspertów
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, prawo administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
Przeliczyć na nowo emeryturę można po dostarczeniu nowych dowodów lub ujawnienie nowych okoliczności. ZUS potrafi zakwestionować nawet tak oczywisty dowód błędnego obliczania emerytury jak listy płac. W artykule przykład wygranego przez emeryta wyroku sądowego na podstawie dokumentów aż z okresu 1971-1977 r.
Kilka dni temu (21 marca 2025 r.) minister Łukasz Krasoń (jako pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych) wydał zalecenia (wytyczne) dla zespołów ds. orzekania o niepełnosprawności w sprawie orzeczeń o niepełnosprawności dla dwóch grup osób niepełnosprawnych, które nigdy nie odzyskają zdrowia i pełnej sprawności. Orzeczenia będą dla nich miały charakter stałych orzeczeń, czyli nie trzeba będzie ich ponownie zdobywać raz na kilka lat. Orzeczenia Wojewódzkich oraz Powiatowych Zespołów ds. Orzekania o Niepełnosprawności są ujednolicane - w całej Polsce są wydawane według jednolitych standardów.
REKLAMA
Do redakcji stale przychodzą listy od osób, które są poszkodowane przez wcześniejsze emerytury w okresie około ostatnich 15 lat. Pomniejszono im kapitał emerytalny (jakby za karę za to, że byli na tej wcześniejszej emeryturze). Moment kary? Przejście na emeryturę powszechną (60 lat albo 65 lat). W artykule kolejny list. Czytelnik pisze m.in. o tym, że była też inna konsekwencja przejścia na emeryturę wcześniejszą. Emeryci wcześniejsi tracili około 15% rekompensaty (był to dodatek do kapitału początkowego). To rodzaj odszkodowania za to, że emeryt mógł przejść na emeryturę wcześniejszą, ale zrezygnował z tego uprawnienia i dalej pracował (często aż do wieku emerytalnego).
Na portalu Linkedin zasięgi zdobył post Pawła Kurasia (pracownik naukowy Politechniki Rzeszowskiej im. Ignacego Łukasiewicza). Zestawił oparte o dane z GUS średnie wynagrodzenie górnika ze średnim wynagrodzeniem programisty. Dodatkowo pokazał, ile średnio wypracowuje górnik, a ile programista.
REKLAMA
Pojawiła się nadzieja dla osób niepełnosprawnych (stopień umiarkowany i lekki) na korzystne zmiany w świadczeniu wspierającym. Mają polegać na obniżeniu progu punktów w decyzji wydawanej przez WZON (tzw. poziom potrzeby wsparcia). Obecnie próg jest tak ustawiony, że preferuje co do otrzymania świadczenia wspierającego, osoby niepełnosprawne ze znacznym stopniem niepełnosprawności. Było to 87 punktów w 2024 r. (teraz jest 78 punktów). W efekcie np. w październiku 2024 r. świadczenie to otrzymało tylko około 5%-6% osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności (w całej puli beneficjentów).
Jeszcze w 2024 r. było tak, że jeżeli pensja minimalna wynosiła w Polsce 4666 zł (tak jest w 2025 r.), to u pracowników samorządowych na najniższych stanowiskach pensja zasadnicza wynosiła np. 4300 zł. Gmina dodawała z nagród, dodatków albo premii brakujące 366 zł. Zdobywała brakujące pieniądze tak, aby pracownik miał wymagane 4666 zł. Z perspektywy pracownika to była kradzież dodatków, które powinny zwiększać jego pensję, a nie wyrównywać ją do minimalnej 4666 zł. Pracownik chciał mieć 4666 zł + 366 zł dodatku. W 2025 r. koniec tej praktyki. Minimalna pensja zasadnicza pracownika samorządowego wynosi 4666 zł bez konieczność sztukowania jej dodatkami i premiami. Tyle samo co u pracodawców prywatnych.
Tak w listach do redakcji twierdzą nasi czytelnicy. W artykule przedstawimy zasady otrzymania dodatku do prądu. I historię czytelniczki, której 88-letnia mama (znaczny stopień niepełnosprawności, wyjście ze szpitala) nie ma żadnej możliwości spełnić wymogów PFRON. Po pierwsze, najwcześniejszy termin, jaki zaproponowała placówka medyczna akceptowana przez PFRON to …. za rok. Po drugie, zwykły lekarz ZOZ nie może podpisać dokumentów wymaganych przez PFRON, choć 88-latka korzysta z urządzenia do wentylacji objętego dofinansowaniem przez PFRON.
NSA: MOPS źle stosują skali Dorothy Barthel. Świadczenie pielęgnacyjne wciąż z problemami
23.03.2025
Stan funkcjonowania matki wg skali Dorothy Barthel to 40 pkt. Nie można z tego wnioskować, że wykonywanie prostych czynności pielęgnacyjnych przez osobę niepełnosprawną wyklucza świadczenie pielęgnacyjne. Osoba niepełnosprawna mogła sama zjeść (na łóżku) śniadanie, umyć sobie sama zęby i twarz. Ale tylko na łóżku. Sama do łazienki czy po schodach przejść nie mogła. Ostatecznie NSA przyznał świadczenie pielęgnacyjne 2988 zł.
Dwie emerytury dla mundurowych. Dla innych jedna. Nie będzie transferu składek cywilnych z ZUS
23.03.2025
Podwójna emerytura a przeniesienie składek z ZUS do MON. Rząd nie zgadza się na takie rozwiązanie. Jest to jeden z pomysłów, aby rozwiązać problem żołnierzy, którzy po odejściu ze służby pracowali w cywilu i odprowadzali składki do ZUS. Mają więc zgromadzone składki emerytalne „żołnierskie” i „cywilne”. Inne reguły dotyczą osób służących przed 1999 r., inne dla rozpoczynających służbę po tej dacie granicznej. Problemy z tym podziałem mogłoby uratować ten pomysł: "Przenieśmy składki „zusowskie” do MON. I dokonajmy korzystnych przeliczeń emerytalnych."
W 2025 r. liczba osób pobierających zasiłek rodzinny spadnie poniżej 1 mln do około 743 000 uprawnionych (mniej o około 275 600 osób). Podobne zjawisko dotyczy liczby osób uprawnionych do 1000 zł z Funduszu Alimentacyjnego. Ale skala jest według szacunków mniejsza - około 2% rocznie.
W petycji obywatel domaga się obniżki alimentów do 300 zł na każde dziecko w wieku do 6 lat
23.03.2025
Ta propozycja, aby alimenty wynosiły maksymalnie 300 zł (dla dziecka do 6 lat), 450 zł (dla dzieci w wieku 7-12 lat), 600 zł (dla dzieci w wieku 13-17 lat) trafiła do Ministerstwa Sprawiedliwości. Propozycja ma formę petycji. Sejm, Senat, poszczególne ministerstwa przyjmują petycje od obywateli. Jest ich coraz więcej. Na tej fali Ministerstwo Sprawiedliwości rozpatruje petycję (nazwijmy ją "alimentacyjną"), która zakłada radykalne zmiany w systemie alimentów w Polsce. Ściślej bardzo radykalne.
Dla prawdopodobnie nawet kilku tysięcy osób niepełnosprawnych wyrok TK z 18 marca 2025 r. jest podstawą do wznowienia postępowania w MOPS i doprowadzenia finalnie do wypłaty do średnio 40 000 - 90 000 zł. Kto skorzysta. Np. mąż jest niepełnosprawny i opiekuje się niepełnosprawną żoną (albo odwrotnie). Pomimo faktycznej opieki nie mógł otrzymać świadczenia pielęgnacyjnego. Mąż był prawnie pozbawiony świadczenia pielęgnacyjnego. Wydaje się to logiczne. Jak niby jedna osoba z poważnymi ograniczeniami zdrowotnymi mogłaby opiekować się osobą także niepełnosprawną. Jednak w praktyce w rodzinach (zwłaszcza wielopokoleniowych) występuje taka sytuacja. Ale prawo było tak napisane przez polityków jakby takich sytuacji nie było - opiekunowie byli pozbawieni świadczenia pielęgnacyjnego pod pretekstem, że często będzie tu wyłudzanie przez osoby niepełnosprawne świadczeń w ramach rodziny (podobnie jak wyłudzano kilka dodatków węglowych na jeden adres kilka lat temu).
10 wątpliwości wobec założeń do projektu ustawy naprawczej dla innych roczników – problem art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej. Rząd przedstawił założenia do projektu ustawy naprawczej, mającej na celu rozwiązanie problemu wcześniejszych emerytów, którzy zostali poszkodowani przez art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej. W artykule analizuję przedstawione przez rząd założenia w kontekście ustawy naprawczej dla rocznika 1953 oraz zapadających aktualnie wyroków sądów powszechnych.
Mamy (według zapowiedzi w Sejmie aż do nawet 2028 r.) brak waloryzacji dla takich świadczeń jak zasiłek pielęgnacyjny (od 2019 r.!), a także takie świadczenia jak dodatek dopełniający (do renty socjalnej) i dodatek do renty z tytułu niezdolności do pracy (projekt ustawy), które oparte są o niesamodzielność, a nie niepełnosprawność. Także w świadczeniu wspierającym samo orzeczenie o niepełnosprawności to za mało, aby je otrzymać. Potrzebny jest jeszcze poziom wsparcia (ocena samodzielności). Zestawienie tych zmian prowokuje do ważnego dla osób niepełnosprawnych pytania - "Czy w przyszłości będą coraz mniej ważne orzeczenia o niepełnosprawności w stopniu lekkim i umiarkowanym?"
W służbach mundurowych jest dualizm emerytalny. Wariant 1) Żołnierz rozpoczął służbę przed 1999 r. Ma prawo dziś do jednej emerytury. Wariant 2) Rozpoczął służbę po 1999 r. Ma prawo do dwóch emerytur (druga z ZUS). Dlaczego tak ważne jest dla obu tych wariantów, aby dodać do mundurowej emerytury składki z ZUS? Bo praktyką była - po 15 latach służby w mundurze - wieloletnia praca w cywilu (po zdjęciu munduru) i odprowadzanie składek "cywilnych" do ZUS. Po spełnieniu wymogów ZUS naturalne jest więc prawo do drugiej emerytury. Ale tylko dla byłych mundurowych, którzy rozpoczęli służbę przed 1999 r. (wariant 1).
W artykule przykład ponownego przeliczenia emerytury przez ZUS. Raz przy pomocy wskaźnika 247,7 miesięcy średniego dalszego życia (dobry wskaźnik dla emeryta), a potem przy pomocy 264,20 miesięcy (zły wskaźnik - obniża emeryturę). Z perspektywy emeryta został ukarany za pracę pomimo wieku emerytalnego.
Rząd brak podwyżki zasiłku pielęgnacyjnego tłumaczy świadczeniem wspierającym. W pismach rządu kierowanych m.in. do Sejmu jest teza, że owszem nie ma (i nie będzie) podwyżki zasiłku pielęgnacyjnego, ale beneficjenci zasiłku mogą składać wniosek o świadczenie wspierające. To duże uproszczenie. Wiele osób mająca ten zasiłek nie ma orzeczenia o niepełnosprawności (osoby w wieku 75 mają zasiłek bez tego orzeczenia), a pozostałe często mają umiarkowany i lekki stopień niepełnosprawności. Taki stopień nie pozwala na przekroczenie progu 78 punktów w teście samodzielności jaki WZON przeprowadzają w procedurze przyznawania świadczenia wspierającego (poziom wsparcia).
Sędziowie TK wezwali ZUS do wznowienia postępowań około 150 000 - 200 000 emerytów. I ponownego przeliczenia ich emerytur (średnia podwyżka 1000 zł ) i wypłaty wyrównań (średnio 60 000 - 62 000 zł) Jako wykonanie wyroku TK z VI 2024 r. Wezwanie to zawarte jest w uzasadnieniu wyroku. ZUS oficjalnie odmówił wykonania tego wyroku.
Wyrok TK. Przeliczenia emerytur w 2025 r. dla kluczowej granicy 1 stycznia 2013 r. [Przykład]
21.03.2025
Dla przeliczenia emerytury graniczną datą jest 1 stycznia 2013 r. Jeżeli byłeś na wcześniejszej emeryturze przed 2013 r., to masz szansę na ponowne przeliczenia związane z emeryturą (przez ZUS, o ile nakaże to sąd okręgowy i apelacyjny). Jeżeli na wcześniejszą emeryturę trafiłeś np. 2 stycznia 2013 r., to nie masz na to szans. Powyższe dotyczy emerytów, którzy swoje prawa do podwyżki emerytury wywodzą z wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. sygn. SK 140/20. W artykule list naszego czytelnika, który na wcześniejszą emeryturę przeszedł od 1 listopada 2013 r. Nie może więc skorzystać z korzystnego przeliczenia emerytury na podstawie tego wyroku.
Sądy administracyjne bronią staruszków pozbawionych świadczenia pielęgnacyjnego. MOPS ignorują korzystny wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2014 r. Wszyscy już wiedzą, że jak się ignoruje wyrok TK, to zapewne przez neosędziów. W 2014 r. nie było jednak tego problemu. Więc gminy nie mogą twierdzić, że nie wykonując tego wyroku z uwagi na obecny spór polityczny wobec TK. Postępowanie urzędników jest niezrozumiałe biorąc pod uwagę stanowisko WSA i NSA - sędziowie w dziesiątkach wyroków uznają moc wyroku TK z 2014 r.