Akty ujednolicone - rok 2023 poz. 1

(1)

Unia wyznaczyła sobie cel polegający na zapewnieniu swoim obywatelom przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości bez granic wewnętrznych, w której zapewniony jest swobodny przepływ osób. Jednocześnie Unia powinna zapewnić, aby przestrzeń ta pozostawała miejscem bezpiecznym. Cel ten można osiągnąć wyłącznie za pomocą skuteczniejszej, skoordynowanej współpracy krajowych i międzynarodowych organów ścigania i organów sądowych oraz za pomocą odpowiednich środków służących zapobieganiu przestępczości, w tym przestępczości zorganizowanej i terroryzmowi, i jej zwalczaniu.

(2)

Osiągnięcie tego celu jest szczególnie trudne w przypadku przestępczości, która przybiera wymiar transgraniczny i obejmuje terytorium dwóch lub większej liczby państw członkowskich lub państw trzecich. W takich sytuacjach państwa członkowskie muszą mieć możliwość łączenia swoich sił i operacji, aby umożliwić prowadzenie skutecznych i efektywnych transgranicznych postępowań przygotowawczych i ścigania karnego, w przypadku których wymiana informacji i dowodów ma kluczowe znaczenie. Jedno z najskuteczniejszych narzędzi stosowanych w tego typu współpracy transgranicznej to wspólne zespoły dochodzeniowo-śledcze (zwane dalej „zespołami JIT"), które umożliwiają bezpośrednią współpracę i komunikację pomiędzy organami sądowymi i organami ścigania dwóch lub większej liczby państw członkowskich i ewentualnie państw trzecich, tak aby mogły one zorganizować swoje działania i postępowania przygotowawcze w najefektywniejszy sposób. Zespoły JIT tworzone są w konkretnym celu i na określony czas przez właściwe organy dwóch lub większej liczby państw członkowskich i ewentualnie państw trzecich, w celu wspólnego prowadzenia postępowań przygotowawczych w sprawach karnych o skutkach transgranicznych.

(3)

Zespoły JIT okazały się kluczowe dla usprawnienia współpracy sądowej w odniesieniu do postępowań przygotowawczych dotyczących przestępstw transgranicznych oraz ścigania takich przestępstw, na przykład cyberprzestępczości, terroryzmu oraz poważnej i zorganizowanej przestępczości, dzięki ograniczeniu czasochłonnych procedur i formalności między członkami zespołów JIT. Częstsze wykorzystywanie zespołów JIT wzmocniło również kulturę współpracy transgranicznej w sprawach karnych między organami sądowymi w Unii.

(4)

Dorobek prawny Unii przewiduje dwie ramy prawne, na podstawie których można utworzyć zespoły JIT przy udziale co najmniej dwóch państw członkowskich: art. 13 Konwencji, ustanowionej przez Radę zgodnie z art. 34 Traktatu o Unii Europejskiej, o pomocy prawnej w sprawach karnych pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej (2) oraz decyzję ramową Rady 2002/465/WSiSW (3). Państwa trzecie mogą uczestniczyć w zespołach JIT jako Strony, gdy istnieje podstawa prawna dla takiego uczestnictwa, taka jak art. 20 Drugiego protokołu dodatkowego do Europejskiej konwencji o pomocy prawnej w sprawach karnych, podpisanej w Strasburgu w dniu 8 listopada 2001 r. (4) oraz art. 5 Porozumienia między Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki o wzajemnej pomocy prawnej (5).

(5)

Międzynarodowe organy sądowe odgrywają kluczową rolę w postępowaniach przygotowawczych dotyczących przestępstw międzynarodowych oraz w ściganiu takich przestępstw. Przedstawiciele tych organów mogą uczestniczyć w danym zespole JIT na zaproszenie członków zespołu JIT wystosowane na podstawie odpowiedniej umowy ustanawiającej dany zespół JIT (zwanej dalej „umową o JIT"). W związku z tym należy również ułatwiać wymianę informacji i dowodów między właściwymi organami krajowymi a wszelkimi innymi sądami, trybunałami lub mechanizmami - w szczególności Międzynarodowym Trybunałem Karnym (MTK) - których celem jest zajmowanie się poważnymi przestępstwami mającymi znaczenie dla całej społeczności międzynarodowej. Niniejsze rozporządzenie powinno zatem zapewniać przedstawicielom takich międzynarodowych organów sądowych dostęp do platformy informatycznej (zwanej dalej „platformą współpracy JIT") w celu wzmocnienia współpracy międzynarodowej w odniesieniu do postępowań przygotowawczych dotyczących przestępstw międzynarodowych oraz ścigania takich przestępstw.

(6)

Istnieje pilna potrzeba ustanowienia platformy współpracy, która umożliwi zespołom JIT efektywną komunikację oraz wymianę informacji i dowodów w bezpieczny sposób, aby zapewnić możliwość szybkiego pociągania do odpowiedzialności osób dopuszczających się najpoważniejszych przestępstw. Potrzeba ta została podkreślona w mandacie Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Wymiarów Sprawiedliwości w Sprawach Karnych (Eurojust), ustanowionej rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1727 (6), zmienionym rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/838 (7), umożliwiającym Eurojustowi zabezpieczanie, analizowanie i przechowywanie dowodów związanych z ludobójstwem, zbrodniami przeciwko ludzkości, zbrodniami wojennymi i powiązanymi przestępstwami oraz umożliwiającym wymianę powiązanych dowodów z właściwymi organami krajowymi i międzynarodowymi organami sądowymi, w szczególności z MTK.

(7)

Istniejące ramy prawne na poziomie Unii nie określają sposobów wymiany informacji między podmiotami uczestniczącymi w zespole JIT oraz komunikowania się tych podmiotów. Podmioty te dokonują uzgodnień w zakresie takiej wymiany informacji i takiego komunikowania się w oparciu o potrzeby i dostępne środki. W walce z coraz bardziej złożoną i szybko zmieniającą się przestępczością transgraniczną kluczowe znaczenie mają szybkość, współpraca i efektywność. Obecnie nie ma jednak systemu, który wspierałby zarządzanie zespołami JIT, umożliwiał efektywniejsze przeglądanie i utrwalanie dowodów oraz gwarantował zabezpieczanie danych wymienianych między uczestnikami zespołu JIT. Wyraźnie brakuje specjalnych bezpiecznych i skutecznych kanałów, z których mogliby korzystać wszyscy uczestnicy zespołu JIT i które umożliwiałyby im szybką wymianę dużych zbiorów informacji i dowodów lub bezpieczną i skuteczną komunikację. Ponadto nie ma systemu wspierającego zarządzanie zespołami JIT - w tym identyfikowalność dowodów wymienianych między uczestnikami zespołu JIT w sposób zgodny z wymogami prawnymi obowiązującymi przed sądami krajowymi - albo planowanie i koordynację operacji prowadzonych przez zespół JIT.

(8)

W związku z coraz większymi możliwościami w zakresie przestępczego infiltrowania systemów informatycznych obecny stan rzeczy mógłby ograniczać skuteczność i efektywność transgranicznych postępowań przygotowawczych, a także zagrażać takim postępowaniom przygotowawczym i ściganiu oraz je spowalniać z powodu niezabezpieczonej i niemającej cyfrowej formy wymiany informacji i dowodów, zwiększając jednocześnie związane z nimi koszty. W szczególności organy sądowe i organy ścigania powinny zapewnić, aby ich systemy były jak najnowocześniejsze i jak najbezpieczniejsze oraz aby wszyscy członkowie zespołu JIT mogli łatwo kontaktować się i porozumiewać się, w sposób niezależny od ich systemów krajowych.

(9)

Należy usprawnić współpracę zespołów JIT oraz wspierać ją nowoczesnymi narzędziami informatycznymi. Szybkość i efektywność wymiany informacji między uczestnikami zespołu JIT można by znacznie zwiększyć dzięki utworzeniu specjalnej platformy informatycznej wspierającej funkcjonowanie zespołów JIT. Konieczne jest zatem wprowadzenie przepisów ustanawiających platformę współpracy JIT na poziomie Unii, aby pomóc uczestnikom zespołu JIT w zakresie współpracy, bezpiecznego komunikowania się oraz wzajemnego udostępniania informacji i dowodów.

(10)

Z platformy współpracy JIT należy korzystać wyłącznie wtedy, gdy istnieje - między innymi - unijna podstawa prawna utworzenia zespołu JIT. W przypadku wszystkich zespołów JIT utworzonych wyłącznie na międzynarodowych podstawach prawnych nie należy korzystać z platformy współpracy JIT, ponieważ jest ona finansowana z budżetu Unii i rozwijana na podstawie przepisów Unii. Jednakże w przypadku gdy właściwe organy państwa trzeciego są Stroną umowy o JIT, która ma unijną podstawę prawną, a także międzynarodową podstawę prawną, przedstawiciele właściwych organów tego państwa trzeciego powinni być uznawani za członków zespołu JIT.

(11)

Korzystanie z platformy współpracy JIT powinno być dobrowolne. Zdecydowanie zachęca się jednak do tego, aby z niej korzystać - z uwagi na jej wartość dodaną dla transgranicznych postępowań przygotowawczych. Korzystanie lub niekorzystanie z platformy współpracy JIT powinno pozostawać bez uszczerbku dla zgodności z prawem innych form komunikacji lub wymiany informacji i nie powinno mieć na nią wpływu, a także nie powinno zmieniać sposobu tworzenia, organizowania lub funkcjonowania zespołów JIT. Ustanowienie platformy współpracy JIT nie powinno mieć wpływu na podstawy prawne tworzenia zespołów JIT ani na mające zastosowanie krajowe przepisy proceduralne dotyczące gromadzenia i wykorzystywania uzyskanych dowodów. Pracownicy innych właściwych organów krajowych, takich jak organy celne, w przypadku gdy są członkami zespołów JIT utworzonych zgodnie z decyzją ramową 2002/465/WSiSW, powinni mieć dostęp do przestrzeni współpracy JIT. Platforma współpracy JIT powinna jedynie zapewniać bezpieczne narzędzie informatyczne służące poprawie współpracy, przyspieszeniu przepływu informacji między jej użytkownikami oraz zwiększeniu bezpieczeństwa wymienianych danych oraz skuteczności zespołów JIT.

(12)

Platforma współpracy JIT powinna obejmować etap operacyjny i etap pooperacyjny funkcjonowania zespołu JIT - od momentu podpisania odpowiedniej umowy o JIT do momentu zakończenia oceny zespołu JIT. Ze względu na fakt, że podmioty uczestniczące w procesie tworzenia zespołu JIT są różne od podmiotów będących członkami zespołu JIT po jego ustanowieniu, procesem tworzenia zespołu JIT, w szczególności negocjacjami treści umowy o JIT i jej podpisaniem, nie powinno się zarządzać poprzez platformę współpracy JIT. Jednakże ze względu na zapotrzebowanie na narzędzie elektroniczne służące wsparciu procesu podpisywania umowy o JIT, ważne jest, aby Komisja rozważyła objęcie tego procesu systemem cyfrowej wymiany elektronicznego materiału dowodowego (eEDES), który jest bezpiecznym portalem internetowym używanym do elektronicznych wniosków i odpowiedzi opracowanym przez Komisję.

(13)

Członków każdego zespołu JIT korzystającego z platformy współpracy JIT należy zachęcać do przeprowadzenia oceny zespołu JIT podczas etapu operacyjnego funkcjonowania tego zespołu albo po zakończeniu jego prac, z wykorzystaniem narzędzi zapewnionych w ramach platformy współpracy JIT.

(14)

Umowa o JIT, w tym wszelkie dodatki, powinna być warunkiem wstępnym korzystania z platformy współpracy JIT. Treść wszystkich przyszłych umów o JIT należy dostosować w taki sposób, aby uwzględnić odpowiednie przepisy niniejszego rozporządzenia.

(15)

Sieć ekspertów krajowych ds. JIT, która została stworzona w 2005 r. (zwana dalej „siecią JIT") opracowała wzór umowy, który zawiera dodatki, aby ułatwić tworzenie zespołów JIT. Treść wzoru umowy i dodatków do niej należy dostosować w taki sposób, aby uwzględnić decyzję o korzystaniu z platformy współpracy JIT oraz przepisy dotyczące dostępu do platformy współpracy JIT.

(16)

Z perspektywy operacyjnej platforma współpracy JIT powinna składać się z wyodrębnionych przestrzeni współpracy JIT, utworzonych dla poszczególnych zespołów JIT hostowanych na platformie współpracy JIT.

(17)

Z perspektywy technicznej platforma współpracy JIT powinna być dostępna poprzez bezpieczne połączenie internetowe oraz powinna składać się ze scentralizowanego systemu informacyjnego, dostępnego poprzez bezpieczny portal internetowy, z oprogramowania komunikacyjnego dla urządzeń mobilnych i stacjonarnych, w tym zaawansowanego mechanizmu rejestrowania i śledzenia aktywności, oraz z połączenia między scentralizowanym systemem informacyjnym i odpowiednimi narzędziami informatycznymi, które wspierają funkcjonowanie zespołów JIT i którymi zarządza sekretariat sieci JIT.

(18)

Celem platformy współpracy JIT powinno być ułatwianie koordynacji zespołu JIT i zarządzania nim. Platforma współpracy JIT powinna zapewniać wymianę i tymczasowe przechowywanie informacji operacyjnych i dowodów, zapewniać bezpieczną komunikację, zapewniać identyfikowalność dowodów oraz wspierać proces oceny zespołu JIT. Wszystkich uczestników zespołu JIT należy zachęcać do korzystania z wszystkich funkcji platformy współpracy JIT oraz do zastąpienia w miarę możliwości obecnie używanych kanałów komunikacji i wymiany danych kanałami platformy współpracy JIT.

(19)

Koordynacja i wymiana danych między unijnymi agencjami i organami w obszarze wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, zaangażowanymi we współpracę sądową oraz członkami zespołów JIT ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia skoordynowanej reakcji Unii na działalność przestępczą oraz zapewnienia kluczowego wsparcia państwom członkowskim w zwalczaniu przestępczości. Platforma współpracy JIT powinna stanowić uzupełnienie istniejących narzędzi umożliwiających bezpieczną wymianę danych między organami sądowymi i organami ścigania, takich jak aplikacja sieci bezpiecznej wymiany informacji (SIENA) zarządzana przez Agencję Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania (Europol) ustanowioną rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/794 (8).

(20)

Funkcje platformy współpracy JIT związane z komunikacją powinno zapewniać najnowocześniejsze oprogramowanie pozwalające na prowadzenie niemożliwej do śledzenia komunikacji przechowywanej lokalnie na urządzeniach użytkowników platformy współpracy JIT.

(21)

Należy zapewnić odpowiednią funkcję umożliwiającą wymianę informacji operacyjnych i dowodów, w tym dużych plików, poprzez mechanizm zamieszczania/pobierania mający służyć do celów centralnego przechowywania danych wyłącznie przez ograniczony czas niezbędny do technicznego przekazania danych. Gdy tylko dane zostaną pobrane przez wszystkich odbiorców, powinny być one automatycznie i trwale usuwane z platformy współpracy JIT.

(22)

Ze względu na jej doświadczenie w zarządzaniu wielkoskalowymi systemami w obszarze wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych, Agencji Unii Europejskiej ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości (eu-LISA), ustanowionej rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1726 (9), należy powierzyć zadanie zaprojektowania, opracowania i obsługi platformy współpracy JIT, z wykorzystaniem istniejących funkcji aplikacji SIENA i innych funkcji w ramach Europolu w celu zapewnienia komplementarności oraz, w stosownych przypadkach, dołączalności. Mandat eu-LISA należy zatem zmienić tak, aby odzwierciedlał te nowe zadania, a ponadto należy zapewnić eu-LISA odpowiednie środki finansowe i odpowiedni personel na potrzeby wypełnienia jej obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia. W związku z tym należy ustanowić przepisy dotyczące obowiązków eu-LISA jako agencji, której powierza się opracowanie, obsługę techniczną i utrzymanie platformy współpracy JIT.

(23)

eu-LISA powinna zapewnić, aby dane znajdujące się w posiadaniu organów ścigania można było, w razie konieczności, łatwo przekazywać z aplikacji SIENA do platformy współpracy JIT. W tym celu Komisja powinna przedłożyć Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie, w którym oceni konieczność, wykonalność i stosowność połączenia platformy współpracy JIT z aplikacją SIENA. Sprawozdanie to powinno zawierać warunki, specyfikacje techniczne i procedury zapewniające bezpieczne i efektywne połączenie oraz wymianę danych. W ocenie należy uwzględnić wysoki poziom ochrony danych potrzebny do takiego połączenia, na podstawie istniejących unijnych i krajowych ram prawnych ochrony danych, takich jak dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/680 (10), rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725 (11) oraz mające zastosowanie do odpowiednich organów lub jednostek organizacyjnych Unii przepisy zawarte w ustanawiających je aktach prawnych. Należy wziąć pod uwagę poziom ochrony danych, które będą wymieniane za pośrednictwem platformy współpracy JIT, a mianowicie dane wrażliwe i jawne. Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2018/1725, przed przedłożeniem tego sprawozdania Parlamentowi Europejskiemu i Radzie Komisja powinna również skonsultować się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych w odniesieniu do wpływu planowanego przetwarzania danych osobowych na ochronę praw i wolności osób fizycznych.

(24)

Od czasu utworzenia sieci JIT w 2005 r., sekretariat sieci JIT wspiera pracę sieci JIT poprzez organizowanie corocznych spotkań i szkoleń, gromadzenie i analizowanie ocen poszczególnych zespołów JIT oraz zarządzanie programem Eurojustu ds. finansowania zespołów JIT. Od 2011 r. sekretariat sieci JIT był odrębną jednostką w ramach Eurojustu. Eurojustowi należy zapewnić odpowiedni personel przydzielony do sekretariatu sieci zespołów JIT, aby umożliwić sekretariatowi sieci JIT wspieranie użytkowników platformy współpracy JIT w zakresie korzystania w praktyce z platformy współpracy JIT, udzielanie bieżących wytycznych i bieżącej pomocy, opracowywanie i oferowanie kursów szkoleniowych oraz zwiększanie świadomości i propagowanie korzystania z platformy współpracy JIT.

(25)

Mając na uwadze istniejące obecnie narzędzia informatyczne wspierające operacje prowadzone przez zespoły JIT, którym Eurojust zapewnia hosting i którymi zarządza sekretariat sieci JIT, należy połączyć platformę współpracy JIT z tymi narzędziami informatycznymi, aby ułatwić zarządzanie zespołami JIT. W tym celu Eurojust powinien zapewnić niezbędne dostosowanie techniczne swoich systemów na potrzeby ustanowienia takiego połączenia. Należy również zapewnić Eurojustowi odpowiednie środki finansowe i odpowiedni personel na potrzeby wypełnienia jego obowiązków w tym zakresie.

(26)

Na etapie operacyjnym funkcjonowania zespołu JIT Eurojust i Europol zapewniają członkom zespołu JIT cenne wsparcie operacyjne, oferując szeroki wachlarz narzędzi wsparcia, takich jak mobilne biura, kontrole krzyżowe i analityczne, centra koordynacyjne i operacyjne, koordynacja ścigania karnego, wiedza fachowa i środki finansowe.

(27)

Aby zapewnić jasny podział praw i zadań, należy ustanowić przepisy dotyczące obowiązków państw członkowskich, Eurojustu, Europolu, Prokuratury Europejskiej (EPPO), ustanowionej rozporządzeniem Rady (UE) 2017/1939 (12), Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) ustanowionego decyzją Komisji 1999/352/WE/EWWiS, Euratom (13) oraz innych właściwych organów i jednostek organizacyjnych Unii, w tym warunków, zgodnie z którymi mogą one korzystać z platformy współpracy JIT do celów operacyjnych.

(28)

W niniejszym rozporządzeniu określono szczegółowe przepisy dotyczące mandatu, składu i aspektów organizacyjnych Komisji ds. Zarządzania Programem, którą powinien ustanowić zarząd eu-LISA. Komisja ds. Zarządzania Programem powinna zapewniać odpowiednie zarządzanie etapami projektowania i opracowywania platformy współpracy JIT. Konieczne jest również określenie szczegółowych przepisów dotyczących mandatu, składu i aspektów organizacyjnych grupy doradczej, którą ma ustanowić eu-LISA na potrzeby uzyskania wiedzy fachowej w odniesieniu do platformy współpracy JIT, w szczególności w kontekście przygotowywania rocznego programu prac eu-LISA oraz rocznego sprawozdania z jej działalności.

(29)

W niniejszym rozporządzeniu ustanawia się przepisy dotyczące dostępu do platformy współpracy JIT oraz niezbędnych zabezpieczeń. Zarządzanie prawami dostępu do przestrzeni współpracy poszczególnych zespołów JIT należy powierzyć administratorowi lub administratorom przestrzeni współpracy JIT. Powinni oni być odpowiedzialni - na podstawie odpowiedniej umowy o JIT- za zarządzanie dostępem użytkowników platformy współpracy JIT podczas etapu operacyjnego i etapu pooperacyjnego funkcjonowania zespołu JIT. Administratorzy przestrzeni JIT powinni mieć możliwość przekazania swoich zadań technicznych i administracyjnych sekretariatowi sieci JIT, z wyjątkiem sprawdzania danych zamieszczonych przez państwa trzecie lub przez przedstawicieli międzynarodowych organów sądowych.

(30)

Mając na uwadze wrażliwość danych operacyjnych, którymi wymieniają się użytkownicy platformy współpracy JIT, platforma ta powinna zapewniać wysoki poziom bezpieczeństwa. eu-LISA powinna wdrożyć wszelkie niezbędne środki techniczne i organizacyjne w celu zapewnienia bezpieczeństwa wymiany danych, poprzez zastosowanie silnych algorytmów szyfrowania end-to-end do szyfrowania danych podczas ich przesyłania lub przechowywania.

(31)

W niniejszym rozporządzeniu ustanawia się przepisy dotyczące odpowiedzialności państw członkowskich, eu-LISA, Eurojustu, Europolu, EPPO, OLAF-u oraz innych właściwych organów i jednostek organizacyjnych Unii w odniesieniu do szkód materialnych lub niematerialnych powstałych w wyniku wszelkiego działania niezgodnego z niniejszym rozporządzeniem. Jeżeli chodzi o państwa trzecie i międzynarodowe organy sądowe, klauzule o odpowiedzialności w odniesieniu do szkód materialnych lub niematerialnych powinny być zawarte w odpowiednich umowach o JIT.

(32)

W niniejszym rozporządzeniu ustanawia się szczegółowe przepisy dotyczące ochrony danych - zarówno danych operacyjnych, jak i nieoperacyjnych. Te przepisy dotyczące ochrony danych są niezbędne w celu uzupełnienia istniejących rozwiązań w zakresie ochrony danych oraz zapewnienia właściwego ogólnego poziomu ochrony danych, bezpieczeństwa danych i ochrony praw podstawowych osób, których dane dotyczą.

(33)

Przetwarzanie danych osobowych na podstawie niniejszego rozporządzenia powinno być zgodne z ramami prawnymi Unii dotyczącymi ochrony danych osobowych. Dyrektywa (UE) 2016/680 ma zastosowanie do przetwarzania danych osobowych przez właściwe organy krajowe do celów zapobiegania przestępczości, prowadzenia postępowań przygotowawczych, wykrywania i ścigania czynów zabronionych lub wykonywania kar, w tym ochrony przed zagrożeniami dla bezpieczeństwa publicznego i zapobiegania takim zagrożeniom. W przypadku przetwarzania danych przez instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii, w kontekście niniejszego rozporządzenia zastosowanie ma rozporządzenie (UE) 2018/1725. W tym celu należy zapewnić odpowiednie zabezpieczenia w zakresie ochrony danych.

(34)

Każdy właściwy organ krajowy państwa członkowskiego oraz, w stosownych przypadkach, Eurojust, Europol, EPPO, OLAF lub każdy inny właściwy organ lub każda inna właściwa jednostka organizacyjna Unii powinny być indywidualnie odpowiedzialne za przetwarzanie operacyjnych danych osobowych podczas korzystania z platformy współpracy JIT. Użytkowników platformy współpracy JIT należy uznać za współadministratorów w rozumieniu rozporządzenia (UE) 2018/1725 do celów przetwarzania nieoperacyjnych danych osobowych.

(35)

Zgodnie z odpowiednią umową o JIT administratorzy przestrzeni JIT powinni mieć możliwość udzielania dostępu do przestrzeni współpracy JIT przedstawicielom właściwych organów państw trzecich będących Stronami umowy o JIT lub przedstawicielom międzynarodowych organów sądowych uczestniczącym w zespole JIT. W kontekście umowy o JIT wszelkie przekazywanie danych osobowych państwom trzecim lub międzynarodowym organom sądowym, które to organy do tego celu uznawane są za organizacje międzynarodowe, odbywa się z zastrzeżeniem przestrzegania przepisów określonych w rozdziale V dyrektywy (UE) 2016/680. Wymiana danych operacyjnych z państwami trzecimi lub międzynarodowymi organami sądowymi powinna być ograniczona do wymiany danych niezbędnych wyłącznie do celów odpowiedniej umowy o JIT.

(36)

W przypadku gdy zespół JIT ma wielu administratorów przestrzeni JIT, jeden z nich powinien zostać wskazany w odpowiedniej umowie o JIT jako administrator danych zamieszczonych przez państwa trzecie lub przez przedstawicieli międzynarodowych organów sądowych, zanim utworzona zostanie przestrzeń współpracy JIT w którą zaangażowane są państwa trzecie lub przedstawiciele międzynarodowych organów sądowych.

(37)

eu-LISA powinna zapewnić, aby uzyskiwanie dostępu do scentralizowanego systemu informacyjnego oraz wszystkie operacje przetwarzania danych w scentralizowanym systemie informacyjnym były rejestrowane w celu monitorowania integralności i bezpieczeństwa danych oraz zgodności z prawem przetwarzania danych, a także w celu monitorowania własnej działalności. eu-LISA nie powinna mieć dostępu do danych operacyjnych i danych nieoperacyjnych przechowywanych w przestrzeniach współpracy JIT.

(38)

Niniejsze rozporządzenie nakłada na eu-LISA obowiązki sprawozdawcze dotyczące opracowywania i funkcjonowania platformy współpracy JIT w świetle celów odnoszących się do planowania, rezultatów technicznych, efektywności kosztowej, bezpieczeństwa i jakości usług. Ponadto nie później niż dwa lata po uruchomieniu platformy współpracy JIT, a następnie co cztery lata Komisja powinna przeprowadzać ogólną ocenę platformy współpracy JIT, uwzględniającą cele niniejszego rozporządzenia, a także zagregowane wyniki ocen poszczególnych zespołów JIT.

(39)

Chociaż koszty związane z utworzeniem i utrzymaniem platformy współpracy JIT oraz z rolą wspierania Eurojustu po uruchomieniu platformy współpracy JIT powinny być pokrywane z budżetu Unii, każde państwo członkowskie, a także Eurojust, Europol, EPPO, OLAF oraz wszelkie inne właściwe organy i jednostki organizacyjne Unii, powinny ponosić swoje własne koszty wynikające z korzystania przez nie z platformy współpracy JIT.

(40)

W celu ustanowienia jednolitych warunków dla opracowywania technicznego i wdrożenia platformy współpracy JIT, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 (14).

(41)

Komisja powinna przyjąć odpowiednie akty wykonawcze niezbędne do opracowywania technicznego platformy współpracy JIT jak najszybciej po dniu wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.

(42)

Komisja powinna określić datę uruchomienia platformy współpracy JIT po przyjęciu odpowiednich aktów wykonawczych niezbędnych do opracowywania technicznego tej platformy oraz po przeprowadzeniu przez eu-LISA - przy zaangażowaniu ze strony państw członkowskich - kompleksowego testu platformy współpracy JIT.

(43)

Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, a mianowicie umożliwienie skutecznej i efektywnej współpracy, komunikacji oraz wymiany informacji i dowodów między członkami zespołu JIT, przedstawicielami międzynarodowych organów sądowych, Eurojustem, Europolem, OLAF-em i innymi właściwymi organami i jednostkami organizacyjnymi Unii, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na ustanowienie wspólnych przepisów możliwe jest jego lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE). Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.

(44)

Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu nr 22 w sprawie stanowiska Danii, załączonego do TUE i do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), Dania nie uczestniczy w przyjęciu niniejszego rozporządzenia i nie jest nim związana ani go nie stosuje.

(45)

Zgodnie z art. 3 Protokołu nr 21 w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii w odniesieniu do przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, załączonego do TUE i do TFUE, Irlandia powiadomiła pismem z dnia 7 kwietnia 2022 r. o chęci uczestniczenia w przyjęciu i stosowaniu niniejszego rozporządzenia.

(46)

Zgodnie z art. 42 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2018/1725 skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który przedstawił formalne uwagi w dniu 25 stycznia 2022 r.,

a)

ustanawia się platformę informatyczną (zwaną dalej „platformą współpracy JIT"), z której można korzystać na zasadzie dobrowolności, w celu ułatwienia współpracy właściwych organów uczestniczących we wspólnych zespołach dochodzeniowo-śledczych (zwanych dalej „zespołami JIT") utworzonych na podstawie art. 13 Konwencji, ustanowionej przez Radę zgodnie z art. 34 Traktatu o Unii Europejskiej, o pomocy prawnej w sprawach karnych pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej lub decyzji ramowej 2002/465/WSiSW;

b)

określa się przepisy dotyczące podziału obowiązków pomiędzy użytkownikami platformy współpracy JIT oraz agencją odpowiedzialną za opracowanie i utrzymanie platformy współpracy JIT;

c)

ustanawia się warunki, zgodnie z którymi użytkownikom platformy współpracy JIT można udzielać dostępu do tej platformy;

d)

określa się szczegółowe przepisy dotyczące ochrony danych niezbędne do uzupełnienia istniejących rozwiązań w zakresie ochrony danych oraz do zapewnienia odpowiedniego ogólnego poziomu ochrony danych, bezpieczeństwa danych i ochrony praw podstawowych osób, których dane dotyczą.

1)

„scentralizowany system informacyjny" oznacza centralny system informatyczny, w którym przechowuje się i przetwarza dane związane z zespołami JIT;

2)

„oprogramowanie komunikacyjne" oznacza oprogramowanie ułatwiające wymianę plików i wiadomości w formacie tekstowym, audio, graficznym lub wideo między użytkownikami platformy współpracy JIT;

3)

„właściwe organy" oznaczają organy państw członkowskich właściwe w zakresie uczestniczenia w zespole JIT, który został utworzony zgodnie z art. 13 Konwencji, ustanowionej przez Radę zgodnie z art. 34 Traktatu o Unii Europejskiej, o pomocy prawnej w sprawach karnych pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej oraz z art. 1 decyzji ramowej 2002/465/WSiSW, EPPO, gdy działa ona zgodnie z jej kompetencjami określonymi w art. 22, 23 i 25 rozporządzenia (UE) 2017/1939, a także właściwe organy państwa trzeciego, gdy są one Stroną umowy o zespole JIT zgodnie z dodatkową podstawą prawną;

4)

„członkowie zespołu JIT" oznaczają przedstawicieli właściwych organów;

5)

„użytkownicy platformy współpracy JIT" oznaczają członków zespołu JIT, Eurojust, Europol, OLAF oraz inne właściwe organy i jednostki organizacyjne Unii lub przedstawicieli międzynarodowego organu sądowego uczestniczącego w zespole JIT;

6)

„międzynarodowy organ sądowy" oznacza międzynarodowy organ, sąd, trybunał lub mechanizm ustanowiony w celu prowadzenia postępowań przygotowawczych w sprawie poważnych przestępstw będących przedmiotem zainteresowania całej społeczności międzynarodowej, a mianowicie zbrodni ludobójstwa, zbrodni przeciwko ludzkości, zbrodni wojennych i powiązanych przestępstw, które mają wpływ na międzynarodowy pokój i bezpieczeństwo, oraz w celu ścigania tych przestępstw;

7)

„przestrzeń współpracy JIT" oznacza wyodrębnioną indywidualną przestrzeń dla każdego zespołu JIT hostowanego na platformie współpracy JIT;

8)

„administrator przestrzeni JIT" oznacza członka zespołu JIT z państwa członkowskiego lub członka zespołu JIT z EPPO, wyznaczonego w umowie o JIT, który jest odpowiedzialny za przestrzeń współpracy JIT;

9)

„dane operacyjne" oznaczają informacje i dowody przetwarzane przez platformę współpracy JIT na etapie operacyjnym funkcjonowania zespołu JIT w celu wspierania transgranicznych postępowań przygotowawczych i wspierania ścigania;

10)

„dane nieoperacyjne" oznaczają dane administracyjne przetwarzane przez platformę współpracy JIT, w szczególności w celu ułatwienia zarządzania zespołami JIT oraz współpracy między użytkownikami platformy współpracy JIT.

a)

scentralizowanego systemu informacyjnego, który umożliwia tymczasowe scentralizowane przechowywanie danych;

b)

oprogramowania komunikacyjnego, które umożliwia bezpieczne lokalne przechowywanie danych dotyczących komunikacji na urządzeniach użytkowników platformy współpracy JIT;

c)

połączenia między scentralizowanym systemem informacyjnym i odpowiednimi narzędziami informatycznymi, które wspierają funkcjonowanie zespołów JIT i którymi zarządza sekretariat sieci JIT.

a)

koordynacji zespołu JIT i zarządzania nim poprzez zestaw funkcji wspierających procesy administracyjne i finansowe w ramach danego zespołu JIT;

b)

szybkiej i bezpiecznej wymiany i tymczasowego przechowywania danych operacyjnych, w tym dużych plików, poprzez funkcję zamieszczania i pobierania;

c)

bezpiecznej komunikacji poprzez funkcję obejmującą komunikację natychmiastową, czaty, audiokonferencje i wideokonferencje;

d)

identyfikowalności wymiany dowodów z wykorzystaniem zaawansowanego mechanizmu rejestrowania i śledzenia aktywności, umożliwiającego śledzenie wszystkich dowodów - w tym dostępu do nich oraz ich przetwarzania - wymienianych za pośrednictwem platformy współpracy JIT;

e)

oceny zespołu JIT w ramach specjalnego procesu wspólnej oceny.

a)

wykazu funkcji wymaganych do celów koordynacji zespołów JIT i zarządzania nimi, w tym tłumaczenia maszynowego danych nieoperacyjnych;

b)

wykazu funkcji wymaganych do celów bezpiecznej komunikacji;

c)

specyfikacji operacyjnych połączenia, o którym mowa w art. 4 akapit pierwszy lit. c);

d)

bezpieczeństwa, o którym mowa w art. 19;

e)

rejestrów technicznych, o których mowa w art. 25;

f)

statystyk i informacji, o których mowa w art. 26;

g)

wymogów dotyczących wyników i dostępności platformy współpracy JIT.

a)

zapewnianie - na wniosek administratora lub administratorów przestrzeni JIT - wsparcia administracyjnego, prawnego i technicznego w kontekście tworzenia poszczególnych przestrzeni współpracy JIT oraz zarządzania prawami dostępu do tych przestrzeni, zgodnie z art. 14 ust. 3;

b)

zapewnianie bieżących wytycznych, wsparcia funkcjonalnego i pomocy praktykom w zakresie korzystania z platformy współpracy JIT i jej funkcji;

c)

opracowanie i zapewnianie kursów szkoleniowych dla użytkowników platformy współpracy JIT w celu ułatwienia korzystania z tej platformy;

d)

wzmacnianie kultury współpracy w ramach Unii w odniesieniu do współpracy transgranicznej w sprawach karnych poprzez podnoszenie świadomości i propagowanie wśród praktyków korzystania z platformy współpracy JIT;

e)

informowanie eu-LISA - po uruchomieniu platformy współpracy JIT - o dodatkowych wymogach w zakresie funkcjonalności poprzez składanie rocznego sprawozdania na temat możliwych usprawnień i nowych funkcji platformy współpracy JIT na podstawie informacji zwrotnych, które dotyczą praktycznego korzystania z platformy współpracy JIT i które sekretariat sieci JIT otrzymuje od użytkowników platformy współpracy JIT.

a)

ośmiu członków mianowanych przez zarząd eu-LISA;

b)

przewodniczącego grupy doradczej, o której mowa w art. 12;

c)

jednego członka mianowanego przez Komisję.

a)

spotyka w miarę możliwości co najmniej raz w miesiącu, do czasu uruchomienia platformy współpracy JIT a następnie spotyka się regularnie;

b)

na etapie projektowania i opracowywania platformy współpracy JIT składa Komisji ds. Zarządzania Programem sprawozdanie po każdym posiedzeniu;

c)

na etapie projektowania i opracowywania platformy współpracy JIT zapewnia specjalistyczną wiedzę techniczną w celu wsparcia Komisji ds. Zarządzania Programem w realizacji jej zadań.

a)

Eurojustowi - do celów wykonywania jego zadań określonych w rozporządzeniu (UE) 2018/1727;

b)

Europolowi - do celów wykonywania jego zadań określonych w rozporządzeniu (UE) 2016/794;

c)

OLAF-owi - do celów wykonywania jego zadań określonych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 (16); oraz

d)

innym właściwym organom i jednostkom organizacyjnym Unii - do celów wykonywania zadań określonych w ustanawiających je odpowiednich aktach prawnych.

a)

wymiany danych operacyjnych pomiędzy użytkownikami platformy współpracy JIT, na potrzeby której utworzono dany zespół JIT;

b)

wymiany danych nieoperacyjnych pomiędzy użytkownikami platformy współpracy JIT na potrzeby zarządzania danym zespołem JIT.

a)

datę, strefę czasową i dokładną godzinę dostępu do scentralizowanego systemu informacyjnego;

b)

znak identyfikacyjny każdego indywidualnego użytkownika platformy współpracy JIT, który uzyskał dostęp do scentralizowanego systemu informacyjnego;

c)

datę, strefę czasową i godzinę dostępu w odniesieniu do każdej operacji przeprowadzonej przez każdego indywidualnego użytkownika platformy współpracy JIT;

d)

operację przeprowadzoną przez każdego indywidualnego użytkownika platformy współpracy JIT.

a)

eu-LISA składa Komisji sprawozdanie dotyczące technicznego funkcjonowania platformy współpracy JIT, w tym aspektów związanych z bezpieczeństwem niemających wrażliwego charakteru oraz udostępnia publicznie to sprawozdanie;

b)

na podstawie sprawozdania, o którym mowa w lit. a), Komisja przeprowadza ogólną ocenę platformy współpracy JIT oraz przekazuje sprawozdanie z ogólnej oceny Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

a)

przyjęto akty wykonawcze, o których mowa w art. 6 lit. a)-g);

b)

eu-LISA pomyślnie przeprowadziła - przy zaangażowaniu ze strony państw członkowskich - kompleksowy test platformy współpracy JIT, wykorzystując anonimowe dane testowe.

1)

w art. 1 dodaje się ustęp w brzmieniu:

2)

dodaje się artykuł w brzmieniu:

(*1) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/969 z dnia 10 maja 2023 r. ustanawiające platformę współpracy mającą na celu wspieranie funkcjonowania wspólnych zespołów dochodzeniowo-śledczych oraz zmieniające rozporządzenie (UE) 2018/1726 (Dz.U. L 132 z 17.5.2023, s. 1).";"

3)

art. 14 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

4)

w art. 19 ust. 1 lit. ff) dodaje się podpunkt w brzmieniu:

5)

w art. 27 ust. 1 dodaje się literę w brzmieniu: