Akty ujednolicone - rok 2023 poz. 105

(1)

Porozumienie paryskie (4), przyjęte w dniu 12 grudnia 2015 r. na podstawie Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC) (zwane dalej „porozumieniem paryskim"), weszło w życie w dniu 4 listopada 2016 r. Strony porozumienia paryskiego uzgodniły, że ograniczą wzrost średniej temperatury globalnej do poziomu znacznie niższego niż 2 °C powyżej poziomu przedindustrialnego oraz podejmą wysiłki mające na celu ograniczenie wzrostu temperatury do 1,5 °C powyżej poziomu przedindustrialnego. To zobowiązanie zostało wzmocnione poprzez przyjęcie na mocy UNFCCC paktu klimatycznego z Glasgow w dniu 13 listopada 2021 r., w którym Konferencja Stron UNFCCC, służąca jako spotkanie Stron porozumienia paryskiego, uznała, że ograniczenie wzrostu temperatury do 1,5 °C pozwoliłoby zmniejszyć skutki zmiany klimatu o wiele bardziej niż ograniczenie do 2 °C, i postanowiła kontynuować działania na rzecz ograniczenia wzrostu temperatury do 1,5 °C.

(2)

Pilna potrzeba utrzymania celu porozumienia paryskiego dotyczącego ograniczenia wzrostu temperatury poniżej 1,5 °C zyskała na znaczeniu w związku z ustaleniami Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu zawartymi w szóstym raporcie oceniającym, że można ograniczyć globalne ocieplenie do 1,5 °C, tylko jeżeli w ciągu tego dziesięciolecia zostaną natychmiast zapewnione zdecydowane i trwałe redukcje globalnych emisji gazów cieplarnianych.

(3)

Stawienie czoła wyzwaniom związanym z klimatem i środowiskiem oraz osiągnięcie celów porozumienia paryskiego stanowią sedno komunikatu Komisji z dnia 11 grudnia 2019 r. w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu (zwanego dalej „Europejskim Zielonym Ładem").

(4)

Europejski Zielony Ład łączy w sobie kompleksowy zestaw wzajemnie wzmacniających się środków i inicjatyw służących osiągnięciu neutralności klimatycznej w Unii do 2050 r., a ponadto określono w nim nową strategię na rzecz wzrostu mającą na celu przekształcenie Unii w sprawiedliwe i dostatnie społeczeństwo, żyjące w nowoczesnej, zasobooszczędnej i konkurencyjnej gospodarce, w ramach której wzrost gospodarczy będzie oddzielony od wykorzystania zasobów. Celem strategii jest również ochrona, zachowanie i poprawa kapitału naturalnego Unii oraz ochrona zdrowia i dobrostanu obywateli przed zagrożeniami i negatywnymi skutkami związanymi ze środowiskiem. Transformacja ta w różny sposób dotyka pracowników z różnych sektorów. Jednocześnie transformacja ta obejmuje aspekty równości płci oraz ma szczególny wpływ na niektóre grupy defaworyzowane i słabsze, do których należą m.in. osoby starsze, osoby z niepełnosprawnością, osoby wywodzące się z mniejszości rasowych lub etnicznych, a także osoby i gospodarstwa domowe o niskich i niższych średnich dochodach. Stwarza ona również większe wyzwania dla niektórych regionów, w szczególności borykających się z trudnościami strukturalnymi i peryferyjnych, oraz dla wysp. Należy zatem zagwarantować, że transformacja będzie przebiegać w sprawiedliwy i sprzyjający włączeniu społecznemu sposób, tak by nikt nie został pominięty.

(5)

Niezbędność i wartość realizacji Europejskiego Zielonego Ładu stały się jeszcze bardziej oczywiste w świetle bardzo dotkliwych skutków pandemii COVID-19 dla zdrowia, warunków życia i pracy oraz dobrobytu obywateli Unii. Skutki te pokazały, że nasze społeczeństwo i nasza gospodarka muszą zwiększyć swoją odporność na wstrząsy zewnętrzne i wcześnie podejmować działania, aby zapobiegać skutkom wstrząsów zewnętrznych lub je łagodzić w sposób sprawiedliwy i dzięki któremu nikt, w tym osoby zagrożone ubóstwem energetycznym, nie zostaje pominięty. Obywatele Unii nadal wyrażają silne przekonanie, że dotyczy to w szczególności zmiany klimatu.

(6)

Unia zobowiązała się do ograniczenia do 2030 r. emisji netto gazów cieplarnianych w całej gospodarce Unii o co najmniej 55 % w porównaniu z poziomami z 1990 r. w ramach zaktualizowanego, ustalonego na poziomie krajowym wkładu, przedłożonego Sekretariatowi UNFCCC w dniu 17 grudnia 2020 r.

(7)

Przyjmując rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1119 (5) Unia utrwaliła w prawodawstwie cel polegający na osiągnięciu neutralności klimatycznej w całej gospodarce najpóźniej do 2050 r. oraz cel polegający na osiągnięciu następnie ujemnych emisji. W rozporządzeniu tym ustanowiono również wiążący cel Unii w zakresie ograniczenia emisji netto gazów cieplarnianych (emisje po odliczeniu pochłaniania) w Unii o co najmniej 55 % do roku 2030 w porównaniu z poziomami z 1990 r. oraz przewidziano, że Komisja ma dążyć do dostosowania wszystkich przyszłych projektów środków lub wniosków ustawodawczych, w tym wniosków budżetowych, do celów tego rozporządzenia i w każdym przypadku braku dostosowania podawać uzasadnienie takiego braku dostosowania w ramach towarzyszącej tym wnioskom oceny skutków.

(8)

Osiągnięcie celu polegającego na ograniczeniu emisji ustanowionego w rozporządzeniu (UE) 2021/1119 wymaga współudziału wszystkich sektorów gospodarki. Dyrektywa 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (6) zostaje zatem zmieniona, by włączyć do unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS) sektor transportu morskiego w celu zapewnienia, aby sektor ten w odpowiednim stopniu przyczyniał się do osiągnięcia bardziej ambitnych celów Unii w zakresie klimatu, a także celów porozumienia paryskiego. Konieczna jest zatem również zmiana rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/757 (7), aby uwzględnić włączenie sektora transportu morskiego do EU ETS.

(9)

Ponadto, aby uwzględnić zwiększone ambicje Unii w zakresie klimatu, a także cele porozumienia paryskiego, należy zmienić zakres stosowania rozporządzenia (UE) 2015/757. Solidny system monitorowania, raportowania i weryfikacji to warunek wstępny stosowania jakiegokolwiek środka rynkowego, normy efektywności energetycznej czy innego odpowiedniego środka, zarówno na poziomie Unii, jak i w wymiarze ogólnoświatowym. Mimo, iż zdecydowana większość emisji gazów cieplarnianych pochodzących z transportu morskiego to emisje dwutlenku węgla (CO2), emisje metanu (CH4) i podtlenku azotu (N2O) stanowią istotną część tych emisji. Włączenie emisji CH4 i N2O do rozporządzenia (UE) 2015/757, z mocą od 2024 r., byłoby korzystne dla integralności środowiskowej oraz stanowiłoby zachętę do dobrych praktyk. Drobnicowce o pojemności brutto poniżej 5 000 jednostek, ale nie mniejszej niż 400 jednostek, odpowiadają za znaczną część emisji gazów cieplarnianych ze wszystkich drobnicowców. Aby zwiększyć efektywność środowiskową systemu monitorowania, raportowania i weryfikacji, zapewnić równe warunki działania i zmniejszyć ryzyko obchodzenia przepisów, od 2025 r. do rozporządzenia (UE) 2015/757 należy włączyć drobnicowce o pojemności brutto poniżej 5 000 jednostek, ale nie mniejszej niż 400 jednostek. Statki typu offshore odpowiadają za istotną część emisji gazów cieplarnianych. W związku z tym od 2025 r. rozporządzenie to powinno mieć również zastosowanie do statków typu offshore o pojemności brutto wynoszącej 400 jednostek i więcej. Do dnia 31 grudnia 2024 r. Komisja powinna ocenić, czy w rozporządzeniu (UE) 2015/757 należy uwzględnić dodatkowe rodzaje statków o pojemności brutto poniżej 5 000 jednostek, ale nie mniejszej niż 400 jednostek.

(10)

Należy zmienić rozporządzenie (UE) 2015/757, aby zobowiązać przedsiębiorstwa do raportowania zagregowanych danych dotyczących emisji na poziomie przedsiębiorstwa, przedkładania takich danych odpowiedzialnemu organowi administrującemu oraz przedkładania do zatwierdzenia przez ten organ swoich zweryfikowanych planów monitorowania. Podczas przeprowadzania weryfikacji na poziomie przedsiębiorstwa weryfikator nie powinien weryfikować raportów emisji na poziomie statku lub raportów na poziomie statku, które mają zostać przedłożone w przypadku zmiany przedsiębiorstwa, ponieważ te raporty na poziomie statku będą już zweryfikowane. W celu zapewnienia spójności w administrowaniu i egzekwowaniu przepisów podmiot odpowiedzialny za zgodność z rozporządzeniem (UE) 2015/757 powinien być tożsamy z podmiotem odpowiedzialnym za zgodność z dyrektywą 2003/87/WE.

(11)

Aby zapewnić skuteczne funkcjonowanie EU ETS na szczeblu administracyjnym oraz uwzględnić włączenie emisji CH4 i N2O, a także włączenie emisji gazów cieplarnianych ze statków typu offshore, objętych zakresem stosowania rozporządzenia (UE) 2015/757, należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjęcia aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do metod i zasad monitorowania oraz zasad raportowania dotyczących emisji objętych rozporządzeniem (UE) 2015/757, a także wszelkich innych istotnych informacji określonych w tym rozporządzeniu, przepisów dotyczących zatwierdzania planów monitorowania i ich zmian przez odpowiedzialne organy administrujące, zasad monitorowania, raportowania i przekazywania zagregowanych danych dotyczących emisji na poziomie przedsiębiorstwa oraz zasad dotyczących weryfikacji zagregowanych danych dotyczących emisji na poziomie przedsiębiorstwa oraz wydawania sprawozdań z weryfikacji w odniesieniu do zagregowanych danych dotyczących emisji na poziomie przedsiębiorstwa. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa (8). W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.

(12)

Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia, a mianowicie zapewnienie zasad dotyczących monitorowania, raportowania i weryfikacji koniecznych, aby rozszerzyć zakres EU ETS na działalność w zakresie transportu morskiego, oraz zapewnienie monitorowania, raportowania i weryfikacji w odniesieniu do emisji dodatkowych gazów cieplarnianych i emisji z dodatkowych typów statków, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na rozmiar i skutki działań możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.

(13)

Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (UE) 2015/757,

1)

tytuł otrzymuje brzmienie:

„Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/757 z dnia 29 kwietnia 2015 r. w sprawie monitorowania, raportowania i weryfikacji emisji gazów cieplarnianych z transportu morskiego oraz zmiany dyrektywy 2009/16/WE";

2)

w całym rozporządzeniu, z wyjątkiem art. 2, art. 5 ust. 2 i art. 21 ust. 5 oraz załączników I i II, określenie „CO2" zastępuje się określeniem „gaz cieplarniany" i wprowadza się konieczne zmiany gramatyczne;

3)

art. 1 otrzymuje brzmienie:

4)

art. 2 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

5)

w artykule 3 wprowadza się następujące zmiany:

6)

w art. 4 dodaje się ustęp w brzmieniu:

7)

art. 5 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

8)

w art. 6 wprowadza się następujące zmiany:

9)

w art. 7 wprowadza się następujące zmiany:

10)

w art. 10 ust. 1 dodaje się literę w brzmieniu:

11)

w art. 11 wprowadza się następujące zmiany:

12)

dodaje się artykuł w brzmieniu:

13)

w art. 12 wprowadza się następujące zmiany:

14)

w art. 13 wprowadza się następujące zmiany:

15)

w art. 14 wprowadza się następujące zmiany:

16)

w art. 15 dodaje się ustęp w brzmieniu:

17)

art. 16 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

18)

w art. 20 wprowadza się następujące zmiany:

19)

w art. 21 wprowadza się następujące zmiany:

20)

dodaje się artykuł w brzmieniu:

21)

w art. 23 wprowadza się następujące zmiany: