Akty ujednolicone - rok 2021 poz. 1

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 175 akapit trzeci i art. 322 ust. 1 lit. a),

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (¹ ),

uwzględniając opinię Komitetu Regionów (² ),

uwzględniając opinię Trybunału Obrachunkowego (³ ),

stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą (⁴ ),

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Umowa o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (⁵ ) (zwana dalej „umową o wystąpieniu”) weszła w życie dnia 1 lutego 2020 r. Tymczasowy okres przejściowy, o którym mowa w art. 126 umowy o wystąpieniu, zakończył się dnia 31 grudnia 2020 r. W okresie przejściowym Unia i Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (zwane dalej „Zjednoczonym Królestwem”) rozpoczęły formalne negocjacje w sprawie przyszłych stosunków.

(2) Po zakończeniu okresu przejściowego bariery w handlu, wymianie transgranicznej i w swobodnym przepływie osób, usług i kapitału między Unią a Zjednoczonym Królestwem stały się rzeczywistością i wywołują znaczne i daleko idące skutki dla przedsiębiorstw, zwłaszcza dla małych i średnich przedsiębiorstw (zwanych dalej „MŚP”) i ich pracowników, dla społeczności lokalnych, a także administracji publicznej i obywateli. Ponieważ skutki te są nieuniknione, należy je w jak największym stopniu łagodzić, a zainteresowane strony muszą się upewnić, że są na te skutki gotowe.

(3) Unia jest zobowiązana do złagodzenia negatywnych skutków gospodarczych, społecznych, środowiskowych i terytorialnych wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii oraz do okazania solidarności ze wszystkimi państwami członkowskimi, w tym z ich regionami i społecznościami lokalnymi, oraz z sektorami gospodarczymi, zwłaszcza tymi, które zostały najbardziej niekorzystnie dotknięte skutkami tych wyjątkowych okoliczności.

(4) Unia jest również zobowiązana do zrównoważonego zarządzania rybołówstwem zgodnie z celami wspólnej polityki rybołówstwa ustanowionej rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1380/2013 (⁶ ), w tym zasadą osiągnięcia maksymalnego podtrzymywalnego połowu w odniesieniu do wszystkich stad w oparciu o najlepsze dostępne opinie naukowe, a także do zakończenia przeławiania, przywrócenia populacji poławianych gatunków i ochrony środowiska morskiego, również zgodnie z zobowiązaniami międzynarodowymi.

(5) Należy ustanowić pobrexitową rezerwę dostosowawczą (zwaną dalej „rezerwą”), aby zapewnić wsparcie w celu przeciwdziałania negatywnym skutkom wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii w państwach członkowskich, regionach i sektorach, w szczególności w tych najbardziej dotkniętych wystąpieniem, a tym samym w celu złagodzenia związanego z tym negatywnego wpływu na spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną. Rezerwa ta powinna pokrywać w całości lub w części dodatkowe wydatki, które zostały poniesione i pokryte przez instytucje publiczne w państwach członkowskich w związku z działaniami podjętymi konkretnie w celu złagodzenia tych skutków. Ustalony w niniejszym rozporządzeniu okres referencyjny określający kwalifikowalność wydatków powinien mieć zastosowanie do płatności dokonywanych przez instytucje publiczne w państwach członkowskich na poziomie krajowym, regionalnym lub lokalnym, w tym płatności na rzecz podmiotów publicznych lub prywatnych, związanych z realizowanymi działaniami. Biorąc pod uwagę znaczenie sektora rybołówstwa w niektórych państwach członkowskich, należy przeznaczyć część zasobów rezerwy na udzielenie specjalnego wsparcia lokalnym i regionalnym społecznościom nadbrzeżnym.

(6) W przypadku gdy państwa członkowskie zdecydują się wspierać działania mające na celu utrzymanie i tworzenie miejsc pracy, ich celem powinno być zatrudnienie wysokiej jakości.

(7) Cele rezerwy powinny być realizowane zgodnie z celem wspierania zrównoważonego rozwoju określonym w art. 11 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), z uwzględnieniem celów zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych, porozumienia paryskiego przyjętego na mocy Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (⁷ ) (zwanego dalej „porozumieniem paryskim”), które zostało zatwierdzone przez Unię w dniu 5 października 2016 r. (⁸ ), z zasadą „nie czyń poważnych szkód” w rozumieniu art. 17 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 (⁹ ), Europejskim Zielonym Ładem, Europejską agendą cyfrową oraz zasadą partnerstwa i z zasadami określonymi w Europejskim filarze praw socjalnych, w tym z nieodłącznym elementem, jakim jest przyczynianie się przez rezerwę do eliminacji nierówności oraz do promowania równouprawnienia płci i uwzględniania aspektu płci, zapewniając poszanowanie praw podstawowych.

(8) Aby przeciwdziałać negatywnym skutkom wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii, opracowując działania wspierające i alokując wkłady finansowe z rezerwy, państwa członkowskie powinny wspierać prywatne i publiczne podmioty, które zostały niekorzystnie dotknięte skutkami wystąpienia, w tym MŚP i ich pracowników, a także osoby samozatrudnione, ponieważ ich działalność jest obecnie utrudniona barierami w przepływach handlowych, rozszerzonymi procedurami administracyjnymi i celnymi oraz większymi obciążeniami regulacyjnymi i finansowymi, w tym zakłóceniami we współpracy i wymianie. Należy zatem przedstawić wykaz przykładowych rodzajów działań, w przypadku których istnieje największe prawdopodobieństwo, że przyczynią się do osiągnięcia tego celu.

(9) Z uwagi na znaczenie przeciwdziałania zmianie klimatu zgodnie z zobowiązaniami Unii do realizacji porozumienia paryskiego i celów zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych unijne fundusze i programy mają za zadanie włączenie działań w dziedzinie klimatu w główny nurt polityki i osiągnięcie ogólnego celu, jakim jest przeznaczenie 30 % wydatków z budżetu Unii na cele klimatyczne. Rezerwa powinna też przyczynić się do realizacji celów klimatycznych stosownie do określonych potrzeb i priorytetów poszczególnych państw członkowskich. Komisja powinna ocenić wkład w dziedzinie klimatu w oparciu o informacje dostępne w sprawozdaniu końcowym w sprawie wykorzystania rezerwy.

(10) Ważne jest jasne określenie wszelkich wyłączeń ze wsparcia udzielanego z rezerwy. Oprócz wyłączenia podmiotów, które odnoszą korzyści z wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii, w tym podmiotów sektora finansowego, ze wsparcia udzielanego z rezerwy należy wyłączyć podatek od wartości dodanej (VAT), ponieważ stanowi on dochód państwa członkowskiego, który kompensuje powiązane koszty dla budżetu danego państwa członkowskiego. Zgodnie z ogólnym podejściem do polityki spójności ze wsparcia udzielanego z rezerwy należy również wyłączyć wydatki związane z przeniesieniami lub sprzeczne z jakimkolwiek obowiązującym prawem Unii lub prawem krajowym.

(11) Aby zmniejszyć obciążenie administracyjne, pomoc techniczna w zakresie zarządzania, monitorowania, informacji i komunikacji oraz kontroli i audytu rezerwy może być realizowana w oparciu o stawkę ryczałtową opartą na kwocie wydatków kwalifikowalnych zaakceptowanych przez Komisję. Pomoc techniczna może być wykorzystywana, aby pomóc władzom lokalnym, regionalnym i krajowym w wykorzystywaniu rezerwy poprzez wspieranie MŚP, w szczególności tych, którym ze względu na wielkość brakuje zasobów i wiedzy, aby uporać się ze zwiększonymi obciążeniami administracyjnymi i kosztami związanymi z wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa z Unii.

(12) W celu uwzględnienia wpływu negatywnych skutków gospodarczych, społecznych, terytorialnych, i – w stosownych przypadkach – środowiskowych wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii na państwa członkowskie i ich gospodarki, a także w stosownych przypadkach uwzględnienia działań realizowanych przez państwa członkowskie przed końcem okresu przejściowego w dążeniu do łagodzenia negatywnych skutków, których oczekuje się w wyniku wystąpienia, okres referencyjny powinien rozpocząć się w dniu 1 stycznia 2020 r. i trwać przez ograniczony okres 4 lat.

(13) Komisja powinna przedstawić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie ocenę wpływu wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii na unijne przedsiębiorstwa i sektory gospodarki, z uwzględnieniem skutków wahań kursów walutowych na stosunki handlowe.

(14) Należy określić, że budżet Unii przeznaczony na rezerwę powinien być wykonywany przez Komisję w ramach zarządzania dzielonego z państwami członkowskimi w rozumieniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 (¹⁰ ) (zwanego dalej „rozporządzeniem finansowym”). Właściwe jest zatem określenie zasad, których państwa członkowskie powinny przestrzegać, i szczególnych obowiązków, które powinny one wypełniać, zwłaszcza zasad należytego zarządzania finansami, przejrzystości i niedyskryminacji oraz braku konfliktu interesów.

(15) Państwa członkowskie powinny zapewnić skoordynowane wykorzystanie rezerwy z innymi unijnymi funduszami i programami, w tym w stosownych przypadkach poprzez konsultacje z właściwymi władzami lokalnymi i regionalnymi.

(16) Do niniejszego rozporządzenia zastosowanie mają horyzontalne zasady finansowe przyjęte przez Parlament Europejski i Radę na podstawie art. 322 TFUE. Zasady te zostały ustanowione w rozporządzeniu finansowym i określają w szczególności procedurę uchwalania i wykonywania budżetu Unii oraz przewidują kontrole odpowiedzialności podmiotów upoważnionych do działań finansowych. Zasady przyjęte na podstawie art. 322 TFUE obejmują również ogólny system warunkowości w zakresie ochrony budżetu Unii ustanowiony w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2020/2092 (¹¹ ).

(17) W celu należytego zarządzania finansami należy określić przepisy szczegółowe dotyczące zobowiązań budżetowych, płatności, przeniesień oraz odzyskiwania środków rezerwy. Ze względu na wyjątkowy i szczególny charakter rezerwy w niniejszym rozporządzeniu należy przewidzieć możliwości przeniesienia niewykorzystanych środków finansowych, wykraczające poza możliwości określone w rozporządzeniu finansowym, przy poszanowaniu zasady corocznego ustalania budżetu Unii, zwiększając tym samym do maksimum zdolność rezerwy do przeciwdziałania negatywnym skutkom wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii dla państw członkowskich, w tym na poziomie regionalnym i lokalnym, i dla ich gospodarek.

(18) Aby umożliwić państwom członkowskim wykorzystanie dodatkowych zasobów oraz zapewnić wystarczające środki finansowe do szybkiego wdrożenia działań w ramach rezerwy, w latach 2021, 2022 i 2023 należy wypłacić znaczną ich część w formie płatności zaliczkowych, w trzech transzach. W odniesieniu do metody alokacji zasobów rezerwy należy uwzględnić w oparciu o wiarygodne i oficjalne dane statystyczne znaczenie rybołówstwa w wyłącznej strefie ekonomicznej Zjednoczonego Królestwa, znaczenie handlu ze Zjednoczonym Królestwem, a także znaczenie sąsiednich połączeń dla nadmorskich regionów graniczących ze Zjednoczonym Królestwem i ich społeczności. Biorąc pod uwagę wyjątkowy charakter wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii oraz niepewność, jaka towarzyszyła kluczowym aspektom stosunków między Unią a Zjednoczonym Królestwem po zakończeniu okresu przejściowego, trudno jest przewidzieć, jakie odpowiednie działania będą musiały szybko podjąć państwa członkowskie, aby przeciwdziałać skutkom wystąpienia. Konieczne jest zatem zapewnienie państwom członkowskim elastyczności, a w szczególności umożliwienie Komisji przyjęcia decyzji w sprawie finansowania przewidującej płatności zaliczkowe bez obowiązku przedstawienia zgodnie z art. 110 ust. 2 rozporządzenia finansowego opisu działań, które mają zostać sfinansowane.

(19) W terminie 2 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia oraz przed płatnością pierwszej transzy płatności zaliczkowych państwa członkowskie powinny przekazać Komisji dane wyznaczonych podmiotów oraz podmiotu, na rzecz którego należy uiszczać płatności zaliczkowe, a także potwierdzić, że opracowano opisy systemów zarządzania i kontroli na potrzeby rezerwy.

(20) Aby zapewnić równe traktowanie wszystkich państw członkowskich, należy wyznaczyć jeden termin składania wniosków dotyczących wkładu finansowego z rezerwy, obowiązujący wszystkie państwa członkowskie. Szczególny charakter rezerwy i stosunkowo krótki okres jej wykorzystywania uzasadniają ustanowienie dostosowanego do potrzeb okresu referencyjnego i sprawiają, że wymóg corocznego dostarczania przez państwa członkowskie dokumentów wymaganych w art. 63 ust. 5, 6 i 7 rozporządzenia finansowego byłby nieproporcjonalny. Biorąc także pod uwagę, że ryzyko dla budżetu Unii jest łagodzone przez wymóg stosowania na potrzeby rezerwy już istniejącego w państwach członkowskich wiarygodnego systemu zarządzania i kontroli lub, w stosownych przypadkach, ustanowienia takiego systemu przez państwa członkowskie, uzasadnione jest odstąpienie od obowiązku przedkładania przez państwa członkowskie wymaganych dokumentów do lutego lub marca każdego roku. Aby umożliwić Komisji sprawdzenie poprawności wykorzystania wkładu finansowego z rezerwy, państwa członkowskie powinny być również zobowiązane do przedłożenia – jako części wniosku dotyczącego wkładu finansowego z rezerwy – sprawozdań z wykorzystania zawierających bardziej szczegółowe informacje na temat sfinansowanych działań, opisujących negatywne skutki wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii dla przedsiębiorstw i sektorów gospodarki, elementów zestawienia wydatków, podsumowania końcowych sprawozdań z audytów i przeprowadzonych kontroli, deklaracji zarządczej, a także opinii niezależnego podmiotu audytowego sporządzonych zgodnie z przyjętymi na poziomie międzynarodowym standardami audytu.

(21) Zgodnie z pkt 22 i 23 Porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa (¹² ) rezerwa powinna być przedmiotem ewaluacji na podstawie informacji zgromadzonych zgodnie ze szczególnymi wymogami dotyczącymi monitorowania, przy czym należy unikać obciążeń administracyjnych, w szczególności dla władz krajowych, regionalnych i lokalnych, a także nadmiernej regulacji. Wymogi te powinny, w stosownych przypadkach, obejmować mierzalne wskaźniki stanowiące podstawę ewaluacji skutków rezerwy w praktyce.

(22) Aby zapewnić równe traktowanie wszystkich państw członkowskich oraz spójność oceny wniosków dotyczących wkładu finansowego z rezerwy, Komisja powinna oceniać wnioski jako pakiet. Powinna ona w szczególności zbadać kwalifikowalność i prawidłowość zadeklarowanych wydatków, bezpośredni związek negatywnych skutków wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii z realizowanymi działaniami oraz procedurami wprowadzonymi przez dane państwo członkowskie w celu uniknięcia podwójnego finansowania. Komisja powinna ocenić treść sprawozdania z wykorzystywania w sposób proporcjonalny, biorąc pod uwagę całkowite wydatki ujęte we wniosku dotyczącym wkładu finansowego z rezerwy. W ramach dokonywania oceny wniosków dotyczących wkładu finansowego z rezerwy Komisja powinna rozliczyć wypłacone płatności zaliczkowe, odzyskać niewykorzystaną kwotę i podjąć decyzję o płatnościach w granicach alokacji tymczasowej. Biorąc pod uwagę zakres przewidywanego wstrząsu gospodarczego, niewykorzystane kwoty alokacji tymczasowej należy udostępnić tym państwom członkowskim, których całkowita kwota zaakceptowana przekracza ich odpowiednią alokację tymczasową.

(23) Z uwagi na wyjątkowy i szczególny charakter rezerwy i jej celów Komisja powinna wspierać państwa członkowskie, aby pomóc im w identyfikowaniu działań mających na celu przeciwdziałanie negatywnym skutkom wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii, w tym w zakresie oceny bezpośredniego związku wydatków z wystąpieniem.

(24) W celu zapewnienia właściwego funkcjonowania zarządzania dzielonego państwa członkowskie powinny ustanowić system zarządzania i kontroli na potrzeby rezerwy. Każde państwo członkowskie powinno wyznaczyć podmiot lub, gdy tak wynika z ram konstytucyjnych państwa członkowskiego, podmioty odpowiedzialne za zarządzanie rezerwą i odrębny niezależny podmiot audytowy oraz przekazać Komisji dane wyznaczonego podmiotu lub wyznaczonych podmiotów. Państwa członkowskie powinny móc wykorzystać istniejące wyznaczone podmioty, na odpowiednim poziomie terytorialnym, i systemy zarządzania i kontroli ustanowione już do celów wdrażania polityki spójności lub Funduszu Solidarności Unii Europejskiej ustanowionego rozporządzeniem Rady (WE) nr 2012/2002 (¹³ ). Konieczne jest określenie obowiązków państw członkowskich i ustanowienie konkretnych wymogów dla wyznaczonych podmiotów.

(25) Aby wzmocnić ochronę budżetu Unii, Komisja powinna udostępnić zintegrowany i interoperacyjny system do celów informowania i monitorowania, w tym jednolite narzędzie eksploracji danych i punktowej analizy ryzyka służące do dostępu do odnośnych danych i ich analizy oraz zachęcać do jego użycia z myślą o powszechnym zastosowaniu przez państwa członkowskie.

(26) W celu zmniejszenia obciążenia administracyjnego państwa członkowskie mogą zwracać koszty tym, którzy korzystają z wkładu finansowego z rezerwy, wykorzystując uproszczone opcje rozliczania kosztów, takie jak stawki zryczałtowane, płatności ryczałtowe lub koszty jednostkowe, gdy są one wiarygodnym wskaźnikiem zastępczym dla kosztów rzeczywistych.

(27) Zgodnie z rozporządzeniem finansowym, rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 (¹⁴ ) i rozporządzeniami Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 (¹⁵ ), (Euratom, WE) nr 2185/96 (¹⁶ ) i (UE) 2017/1939 (¹⁷ ) interesy finansowe Unii należy chronić za pomocą proporcjonalnych środków, w tym środków w zakresie zapobiegania nieprawidłowościom – w tym nadużyciom finansowym – ich wykrywania, korygowania i prowadzenia w ich sprawie postępowań, odzyskiwania środków utraconych, nienależnie wypłaconych lub nieodpowiednio wykorzystanych oraz, w stosownych przypadkach, nakładania kar administracyjnych. W szczególności, zgodnie z rozporządzeniami (Euratom, WE) nr 2185/96 i (UE, Euratom) nr 883/2013, Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) jest uprawniony do prowadzenia dochodzeń administracyjnych, w tym kontroli na miejscu i inspekcji, w celu ustalenia, czy miały miejsce nadużycia finansowe, korupcja lub wszelka inna nielegalna działalność na szkodę interesów finansowych Unii. Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2017/1939 Prokuratura Europejska (EPPO) jest uprawniona, w stosownych przypadkach, do prowadzenia postępowań przygotowawczych oraz wnoszenia i popierania oskarżeń w sprawie przestępstw naruszających interesy finansowe Unii, jak przewidziano w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1371 (¹⁸ ). Zgodnie z rozporządzeniem finansowym każda osoba lub podmiot, które otrzymują środki finansowe Unii, mają w pełni współpracować w celu ochrony interesów finansowych Unii, przyznać Komisji, OLAF i Trybunałowi Obrachunkowemu oraz, w przypadku państw członkowskich, które uczestniczą we wzmocnionej współpracy na podstawie rozporządzenia (UE) 2017/1939, w stosownych przypadkach, EPPO niezbędne prawa i dostęp, a także zapewniać, aby wszelkie osoby trzecie uczestniczące w wykonywaniu środków finansowych Unii przyznały tym organom równoważne prawa.

(28) Aby złagodzić negatywny wpływ na przedsiębiorstwa i sektory gospodarcze oraz uniknąć administracyjnych wąskich gardeł, państwa członkowskie i regiony powinny ukierunkować swoje kampanie informacyjne na zwiększanie świadomości na temat wkładu Unii z rezerwy i odpowiednio informować opinię publiczną, ponieważ działania w zakresie przejrzystości, komunikacji i widoczności mają zasadnicze znaczenie dla uwidocznienia działań Unii w praktyce. Działania te powinny być oparte na dokładnych i aktualnych informacjach.

(29) W celu zwiększenia przejrzystości w zakresie wykorzystania wkładu Unii z rezerwy Komisja powinna przedłożyć Parlamentowi Europejskiemu, Radzie, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu i Komitetowi Regionów sprawozdanie końcowe w sprawie wykorzystania rezerwy.

(30) W celu zapewnienia jednolitych warunków określania zasobów finansowych dostępnych dla każdego państwa członkowskiego należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze.

(31) Zgodnie z art. 42 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725 (¹⁹ ) skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który wydał opinię w dniu 14 kwietnia 2021 r.

(32) Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia, a mianowicie utrzymanie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej oraz zapewnienie państwom członkowskim narzędzia solidarności w radzeniu sobie ze skutkami wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii, które ma wpływ na całą Unię, jednakże w różnym stopniu w poszczególnych regionach i sektorach, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na rozmiary i skutki działania możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.

(33) W świetle nadrzędnej potrzeby niezwłocznego przeciwdziałania negatywnym skutkom gospodarczym, społecznym, terytorialnym i, w stosownych przypadkach, środowiskowym wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii w państwach członkowskich, w tym w ich regionach i społecznościach lokalnych, oraz w sektorach, w szczególności w tych, które zostały najbardziej niekorzystnie dotknięte skutkami wystąpienia, oraz złagodzenia związanego z tym negatywnego wpływu na spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną, niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie w trybie pilnym następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

ROZDZIAŁ I

Przepisy ogólne

Artykuł 1

Przedmiot

1. Niniejsze rozporządzenie ustanawia pobrexitową rezerwę dostosowawczą (zwaną dalej „rezerwą”).

2. W niniejszym rozporządzeniu określono cele rezerwy, jej zasoby, formy finansowania unijnego oraz zasady jej wykorzystania, w tym zasady kwalifikowalności wydatków, zarządzania i kontroli oraz zarządzania finansami.

Artykuł 2

Cele

1. Rezerwa zapewnia wsparcie w celu przeciwdziałania negatywnym skutkom gospodarczym, społecznym, terytorialnym i – w stosownych przypadkach – środowiskowym wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii w państwach członkowskich, w tym w ich regionach i społecznościach lokalnych, oraz w sektorach, w szczególności w tych, które zostały najbardziej niekorzystnie dotknięte skutkami wystąpienia, oraz w celu złagodzenia związanego z tym negatywnego wpływu na spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną.

2. Cele rezerwy są realizowane zgodnie z celem wspierania zrównoważonego rozwoju zgodnie z art. 11 TFUE, z uwzględnieniem celów zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych, porozumienia paryskiego i zasady „nie czyń poważnych szkód”.

Artykuł 3

Definicje

Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

1) „okres referencyjny” oznacza okres referencyjny, o którym mowa w art. 63 ust. 5 lit. a) rozporządzenia finansowego; trwa on od dnia 1 stycznia 2020 r. do dnia 31 grudnia 2023 r.;

2) „mające zastosowanie prawo” oznacza prawo Unii oraz prawo krajowe w zakresie dotyczącym stosowania prawa Unii;

3) „nieprawidłowość” oznacza naruszenie mającego zastosowanie prawa, wynikające z działania lub zaniechania przez podmiot publiczny lub prywatny zaangażowany w wykorzystywanie wkładu finansowego z rezerwy, w tym organy państwa członkowskiego, które to naruszenie ma lub może mieć szkodliwy wpływ na budżet Unii poprzez obciążenie budżetu Unii nieuzasadnionym wydatkiem;

4) „nieprawidłowość systemowa” oznacza nieprawidłowość, która może mieć charakter powtarzający się, o wysokim prawdopodobieństwie wystąpienia w przypadku podobnych rodzajów działań;

5) „łączne błędy” oznaczają sumę przewidywanych błędów losowych oraz, w stosownych przypadkach, określonych błędów systemowych i nieskorygowanych anormalnych błędów;

6) „łączny poziom błędu” oznacza łączne błędy podzielone przez wielkość populacji objętej audytem;

7) „poziom błędu rezydualnego” oznacza łączne błędy pomniejszone o korekty finansowe zastosowane przez państwo członkowskie w celu ograniczenia ryzyk stwierdzonych przez niezależny podmiot audytowy, podzielone przez wydatki, które mają zostać zadeklarowane we wniosku dotyczącym wkładu finansowego z rezerwy;

8) „przeniesienie” oznacza przeniesienie tej samej lub podobnej działalności lub jej części w rozumieniu art. 2 pkt 61a rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 (²⁰ );

9) „terytoria o specjalnym statusie” w kontekście niniejszego rozporządzenia oznaczają, w stosownych przypadkach, brytyjskie terytoria zamorskie i terytoria zależne Korony Brytyjskiej.

Artykuł 4

Zasięg geograficzny i zasoby rezerwy

1. Do wsparcia z rezerwy kwalifikują się wszystkie państwa członkowskie.

2. Maksymalne zasoby rezerwy wynoszą 5 470 435 000 EUR w cenach bieżących.

3. Zasoby, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, są alokowane tymczasowo, jako środki na zobowiązania i płatności, zgodnie z metodą określoną w załączniku I. Zasoby te udostępniane są w następujący sposób:

a) kwota płatności zaliczkowych w wysokości 4 321 749 000 EUR w cenach bieżących zostanie udostępniona i wypłacona w trzech transzach w wysokości 1 697 933 000 EUR w 2021 r., 1 298 919 000 EUR w 2022 r. i 1 324 897 000 EUR w 2023 r., zgodnie z art. 9;

b) dodatkowa alokowana tymczasowo kwota w wysokości 1 148 686 000 EUR w cenach bieżących zostanie udostępniona w 2025 r., zgodnie z art. 12.

Kwoty, o których mowa w akapicie pierwszym lit. a) niniejszego ustępu, uznaje się za płatności zaliczkowe w rozumieniu art. 115 ust. 2 lit. b) ppkt (i) rozporządzenia finansowego.

4. Państwa członkowskie, których alokacja tymczasowa z zasobów rezerwy obejmuje kwotę przekraczającą 10 mln EUR określoną na podstawie czynnika powiązanego z połowami ryb w wyłącznej strefie ekonomicznej Zjednoczonego Królestwa, przeznaczają co najmniej 50 % tej kwoty lub 7 % swojej alokowanej tymczasowo kwoty, zależnie od tego, która z tych kwot jest niższa, na wsparcie lokalnych i regionalnych społeczności nadbrzeżnych, w tym sektora rybołówstwa, w szczególności łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego, zależnych od działalności połowowej.

W przypadku gdy alokacja tymczasowa nie zostanie w całości wykorzystana, kwoty, które mają zostać wydane na cel, o którym mowa w akapicie pierwszym, zmniejsza się proporcjonalnie.

W przypadku gdy kwota, która ma zostać wydana na wsparcie lokalnych i regionalnych społeczności nadbrzeżnych, nie została w całości wykorzystana na ten cel, przy obliczaniu całkowitej kwoty zaakceptowanej odlicza się 50 % niewykorzystanej kwoty.

Kwota zaakceptowanych wydatków kwalifikowalnych, o której mowa w art. 12 ust. 2 lit. a), określa, w stosownych przypadkach, zaakceptowaną kwotę wydatków na wsparcie lokalnych i regionalnych społeczności nadbrzeżnych.

Wniosek dotyczący wkładu finansowego z rezerwy zawiera podział wydatków poniesionych i wypłaconych na działania wspierające lokalne i regionalne społeczności nadbrzeżne, zgodnie z załącznikiem II.

5. Komisja, w drodze aktu wykonawczego, określa tymczasowe kwoty alokowane dla każdego państwa członkowskiego na podstawie kryteriów określonych w załączniku I. Ten akt wykonawczy określa również minimalną kwotę zasobów, która ma zostać wydana zgodnie z ust. 4.

ROZDZIAŁ II

Kwalifikowalność, pomoc techniczna i wyłączenie ze wsparcia

Artykuł 5

Kwalifikowalność

1. Wkład finansowy z rezerwy służy wsparciu wyłącznie działań realizowanych przez państwa członkowskie, w tym na poziomie regionalnym i lokalnym, konkretnie w celu przyczynienia się do realizacji celów określonych w art. 2, i może obejmować w szczególności:

a) działania mające na celu wsparcie przedsiębiorstw prywatnych i publicznych, w szczególności MŚP, osób samozatrudnionych, lokalnych społeczności i organizacji, które zostały niekorzystnie dotknięte skutkami wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii;

b) działania mające na celu wsparcie sektorów gospodarczych najbardziej niekorzystnie dotkniętych skutkami wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii;

c) działania mające na celu wsparcie przedsiębiorstw, regionalnych i lokalnych społeczności i organizacji, w tym łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego, zależnych od działalności połowowej na wodach Zjednoczonego Królestwa, na wodach terytoriów o specjalnym statusie lub na wodach objętych umowami w sprawie połowów z państwami nadbrzeżnymi, na których uprawnienia do połowów dla flot Unii zostały ograniczone w wyniku wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii;

d) działania mające na celu wsparcie ochrony i tworzenia miejsc pracy, w tym zielone miejsca pracy, mechanizmy zmniejszonego wymiaru czasu pracy, przekwalifikowanie i szkolenia w sektorach najbardziej niekorzystnie dotkniętych skutkami wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii;

e) działania mające na celu zapewnienie funkcjonowania kontroli granicznych, celnych, sanitarnych i fitosanitarnych, bezpieczeństwa i rybołówstwa, jak również poboru podatków pośrednich, z uwzględnieniem dodatkowego personelu i jego szkoleń oraz infrastruktury;

f) działania mające na celu usprawnienie systemów wydawania certyfikatów i pozwoleń dla produktów, wsparcie w spełnieniu wymogów dotyczących prowadzenia przedsiębiorstw, ułatwienie etykietowania i oznakowania, na przykład w zakresie bezpieczeństwa, zdrowia oraz norm środowiskowych, jak również wsparcie na rzecz wzajemnego uznawania;

g) działania na rzecz komunikacji, informowania oraz zwiększania świadomości obywateli i przedsiębiorstw w zakresie zmian dotyczących ich praw i obowiązków wynikających z wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii;

h) działania mające na celu ponowną integrację obywateli Unii oraz osób posiadających prawo pobytu na terytorium Unii, którzy opuścili Zjednoczone Królestwo w wyniku wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii.

2. Wydatki są kwalifikowalne do wsparcia finansowego z rezerwy, jeżeli zostały poniesione i pokryte przez instytucje publiczne w państwach członkowskich, na poziomie krajowym, regionalnym lub lokalnym, przy czym wydatki te obejmują również płatności na rzecz podmiotów publicznych lub prywatnych, w okresie referencyjnym w odniesieniu do działań realizowanych w lub na rzecz danego państwa członkowskiego.

3. Opracowując działania wspierające, państwa członkowskie biorą pod uwagę zróżnicowany wpływ wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii na różne regiony i społeczności lokalne oraz koncentrują wkład finansowy z rezerwy na podmiotach najbardziej niekorzystnie dotkniętych skutkami wystąpienia, uwzględniając zasadę partnerstwa i propagując wielopoziomowy dialog z władzami lokalnymi i regionalnymi oraz społecznościami regionów i sektorów, które zostały najbardziej niekorzystnie dotknięte skutkami wystąpienia, z partnerami społecznymi i społeczeństwem obywatelskim, w stosownych przypadkach, i zgodnie z ich ramami instytucjonalnymi, prawnymi i finansowymi.

4. Opracowując działania wspierające w dziedzinie rybołówstwa, państwa członkowskie uwzględniają cele wspólnej polityki rybołówstwa, zapewniając, by działania te przyczyniały się do zrównoważonego zarządzania zasobami rybnymi, i starają się wspierać rybaków najbardziej niekorzystnie dotkniętych skutkami wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii, w tym łodziowe rybołówstwo przybrzeżne.

5. Działania, o których mowa w ust. 1, muszą być zgodne z mającym zastosowanie prawem.

6. Działania kwalifikowalne na podstawie ust. 1 mogą otrzymywać wsparcie z innych unijnych funduszy i programów, pod warunkiem że wsparcie takie nie pokrywa tych samych kosztów.

7. Państwa członkowskie dokonują zwrotu wkładu z rezerwy przeznaczonego na działanie obejmujące inwestycje w infrastrukturę lub inwestycje produkcyjne, jeżeli w okresie 5 lat od płatności końcowej na rzecz odbiorców wkładu finansowego z rezerwy lub w okresie ustalonym zgodnie z zasadami pomocy państwa, w stosownych przypadkach, zajdzie w odniesieniu do tego działania dowolna z poniższych okoliczności:

a) zaprzestanie lub przeniesienie działalności produkcyjnej poza państwo członkowskie, w którym otrzymano wkład finansowy z rezerwy na to działanie;

b) zmiana własności elementu infrastruktury, która daje przedsiębiorstwu lub podmiotowi publicznemu nienależną korzyść;

c) istotna zmiana wpływająca na charakter działania, jego cele lub warunki realizacji, która mogłaby doprowadzić do naruszenia jego pierwotnych celów.

Państwa członkowskie mogą skrócić okres określony w akapicie pierwszym do 3 lat w przypadkach dotyczących utrzymania inwestycji lub miejsc pracy stworzonych przez MŚP.

Niniejszy ustęp nie ma zastosowania do żadnych działań, w przypadku których zaprzestano działalności produkcyjnej w związku z upadłością niewynikającą z oszustwa.

Artykuł 6

Pomoc techniczna

1. 2,5 % wkładu finansowego z rezerwy dla każdego państwa członkowskiego wypłaca się jako pomoc techniczną na zarządzanie, monitorowanie, informowanie i komunikację dotyczące rezerwy oraz na jej kontrolę i audyt, w tym – w stosownych przypadkach – na poziomie regionalnym i lokalnym.

2. Pomoc techniczną oblicza się jako stawkę ryczałtową, stosując współczynnik 25/975 do kwoty wydatków kwalifikowalnych zaakceptowanych przez Komisję zgodnie z art. 12 ust. 2 lit. a).

Artykuł 7

Wyłączenie ze wsparcia

Rezerwa nie służy do wspierania VAT ani wydatków wspierających przeniesienie zgodnie z definicją w art. 3 pkt 8.

ROZDZIAŁ III

Zarządzanie finansowe

Artykuł 8

Realizacja i formy finansowania unijnego

1. Wkład finansowy z rezerwy dla państwa członkowskiego jest realizowany w ramach zarządzania dzielonego zgodnie z art. 63 rozporządzenia finansowego.

2. Państwa członkowskie wykorzystują wkład finansowy z rezerwy na realizację działań, o których mowa w art. 5, w celu zapewnienia bezzwrotnych form wsparcia. Wkład Unii ma formę zwrotu kosztów kwalifikowalnych rzeczywiście poniesionych i pokrytych przez instytucje publiczne w państwach członkowskich, w tym płatności na rzecz podmiotów publicznych lub prywatnych, dotyczących zrealizowanych działań, i finansowania według stawek zryczałtowanych w przypadku pomocy technicznej.

3. Zobowiązania i płatności na podstawie niniejszego rozporządzenia są uzależnione od dostępności środków finansowych.

4. Na zasadzie odstępstwa od art. 63 ust. 5, 6 i 7 rozporządzenia finansowego dokumenty, o których mowa w tych przepisach, są przedkładane jednorazowo, zgodnie z art. 10 niniejszego rozporządzenia.

5. Na zasadzie odstępstwa od art. 12 rozporządzenia finansowego niewykorzystane środki na zobowiązania i płatności podlegające niniejszemu rozporządzeniu są automatycznie przenoszone i mogą zostać wykorzystane do dnia 31 grudnia 2026 r. Przeniesione środki są wykorzystywane w pierwszej kolejności w następnym roku budżetowym.

Artykuł 9

Płatności zaliczkowe

1. Z zastrzeżeniem otrzymania informacji wymaganych na podstawie art. 14 ust. 1 lit. d) niniejszego rozporządzenia Komisja określa w drodze aktu wykonawczego podział zasobów, o których mowa w art. 4 ust. 3 lit. a) niniejszego rozporządzenia, między poszczególne państwa członkowskie. Ten akt wykonawczy stanowi decyzję w sprawie finansowania w rozumieniu art. 110 ust. 1 rozporządzenia finansowego oraz zobowiązanie prawne w rozumieniu tego rozporządzenia. Na zasadzie odstępstwa od art. 110 ust. 2 rozporządzenia finansowego taka decyzja w sprawie finansowania nie zawiera opisu działań, które mają zostać sfinansowane.

2. Zobowiązania budżetowe Unii w odniesieniu do każdego państwa członkowskiego są zaciągane przez Komisję w transzach rocznych w okresie od dnia 1 stycznia 2021 r. do dnia 31 grudnia 2023 r.

Na zasadzie odstępstwa od art. 111 ust. 2 rozporządzenia finansowego zobowiązania budżetowe odnoszące się do pierwszej transzy następują po przyjęciu aktu wykonawczego stanowiącego zobowiązanie prawne Komisji.

3. Komisja wypłaca transzę płatności zaliczkowych na 2021 r. w terminie 30 dni od daty przyjęcia aktu wykonawczego, o którym mowa w ust. 1 niniejszego artykułu. Komisja wypłaca transze płatności zaliczkowych na lata 2022 i 2023 odpowiednio do 30 kwietnia 2022 r. i 30 kwietnia 2023 r. Rozliczenie płatności zaliczkowych następuje zgodnie z art. 12.

4. Kwoty alokowane, które nie zostały jednak wypłacone w ramach płatności zaliczkowych, są przenoszone i wykorzystywane na potrzeby płatności dodatkowych zgodnie z art. 12 ust. 6.

Artykuł 10

Składanie wniosków dotyczących wkładu finansowego z rezerwy

1. Każde państwo członkowskie składa Komisji wniosek dotyczący wkładu finansowego z rezerwy do dnia 30 września 2024 r. Komisja ocenia te wnioski i ustala, czy państwom członkowskim należą się pozostała alokacja tymczasowa i dodatkowe kwoty lub czy należy odzyskać od nich jakiekolwiek kwoty zgodnie z art. 12.

2. W przypadku gdy państwo członkowskie nie złoży wniosku dotyczącego wkładu finansowego z rezerwy do dnia 30 września 2024 r., Komisja odzyskuje całkowitą kwotę wypłaconą danemu państwu członkowskiemu w ramach płatności zaliczkowych.

Artykuł 11

Treść wniosku dotyczącego wkładu finansowego z rezerwy

1. Podstawę wniosku dotyczącego wkładu finansowego z rezerwy stanowi wzór określony w załączniku II. Wniosek zawiera informacje na temat całkowitych wydatków poniesionych i pokrytych przez instytucje publiczne państw członkowskich na poziomie krajowym, regionalnym lub lokalnym, w tym – w stosownych przypadkach – dotyczące terytorialnego podziału wydatków na poziomie regionów NUTS 2, oraz wartości wskaźników produktu dla zrealizowanych działań. Do wniosku dołącza się dokumenty, o których mowa w art. 63 ust. 5, 6 i 7 rozporządzenia finansowego, oraz sprawozdanie z wykorzystania.

2. Sprawozdanie z wykorzystania dotyczące rezerwy zawiera:

a) opis negatywnego wpływu wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii pod względem gospodarczym, społecznym, terytorialnym i – w stosownych przypadkach – środowiskowym, w tym określenie sektorów, regionów, obszarów i – w stosownych przypadkach – społeczności lokalnych najbardziej niekorzystnie dotkniętych skutkami wystąpienia;

b) opis zrealizowanych działań w celu przeciwdziałania negatywnym skutkom wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii, zakresu, w jakim działania te złagodziły skutki regionalne i sektorowe, o których mowa w lit. a), oraz sposobów realizacji tych działań;

c) uzasadnienie kwalifikowalności poniesionych i pokrytych wydatków oraz ich bezpośredniego związku z wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa z Unii;

d) opis procedur wprowadzonych w celu uniknięcia podwójnego finansowania oraz zapewnienia komplementarności wobec innych instrumentów unijnych i finansowania krajowego;

e) opis przyczyniania się działań do łagodzenia zmiany klimatu i przystosowywania się do niej.

3. W podsumowaniu, o którym mowa w art. 63 ust. 5 lit. b) rozporządzenia finansowego, określa się łączny poziom błędu i poziom błędu rezydualnego w odniesieniu do wydatków ujętych we wniosku dotyczącym wkładu finansowego z rezerwy złożonym Komisji w wyniku podjętych działań naprawczych.

Artykuł 12

Rozliczenie płatności zaliczkowych pozostałej alokacji tymczasowej i obliczenie dodatkowych kwot należnych państwom członkowskim

1. Komisja ocenia wniosek, o którym mowa w art. 11, i upewnia się, że jest on kompletny, dokładny i prawdziwy. Przy obliczaniu wkładu finansowego z rezerwy należnego państwu członkowskiemu Komisja wyłącza z unijnego finansowania wydatki na działania, które zrealizowano lub na które wypłaty nastąpiły z naruszeniem mającego zastosowanie prawa.

2. Na podstawie swojej oceny Komisja, w drodze aktu wykonawczego, ustanawia:

a) zaakceptowaną kwotę kwalifikowalnych wydatków;

b) kwotę przeznaczoną na pomoc techniczną, obliczoną zgodnie z art. 6 ust. 2;

c) sumę kwot, o których mowa w lit. a) i b) („całkowitą kwotę zaakceptowaną”);

d) czy państwu członkowskiemu należy się zgodnie z ust. 3 kwota alokowana tymczasowo zgodnie z aktem wykonawczym przyjętym na mocy art. 4 ust. 5 („alokacja tymczasowa”), czy też należy zgodnie z ust. 6 niniejszego artykułu odzyskać kwoty.

3. Jeżeli całkowita kwota zaakceptowana przekracza kwotę wypłaconych płatności zaliczkowych, takiemu państwu członkowskiemu należy się kwota z alokacji, o której mowa w art. 4 ust. 3 lit. b), do wysokości kwoty alokacji tymczasowej dla tego państwa członkowskiego.

4. W odniesieniu do kwot należnych zgodnie z ust. 3 niniejszego artykułu akt wykonawczy, o którym mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, stanowi decyzję w sprawie finansowania w rozumieniu art. 110 ust. 1 rozporządzenia finansowego oraz zobowiązanie prawne w rozumieniu tego rozporządzenia.

5. Komisja rozlicza płatności zaliczkowe i wypłaca wszelkie kwoty należne państwom członkowskim w terminie 30 dni od przyjęcia aktu wykonawczego, o którym mowa w ust. 2.

6. Komisja udostępnia wszelkie niewykorzystane zasoby z alokacji tymczasowych jako dodatkowe płatności przez proporcjonalne zwiększenie wkładu finansowego z rezerwy na rzecz państw członkowskich, których całkowita kwota zaakceptowana przekracza ich alokację tymczasową. Niewykorzystane zasoby składają się z kwot przeniesionych zgodnie z art. 9 ust. 4, pozostałej części alokacji tymczasowej dla państwa członkowskiego, którego całkowita zaakceptowana kwota jest niższa niż jego alokacja tymczasowa, oraz kwot pochodzących ze środków odzyskanych zgodnie z akapitem drugim niniejszego ustępu.

W przypadku gdy całkowita kwota zaakceptowana jest niższa niż kwota płatności zaliczkowych wypłaconych danemu państwu członkowskiemu, różnicę odzyskuje się zgodnie z rozporządzeniem finansowym. Odzyskane kwoty traktuje się jako wewnętrzne dochody przeznaczone na określony cel zgodnie z art. 21 ust. 3 lit. b) rozporządzenia finansowego.

Jeżeli suma dodatkowych kwot obliczonych dla wszystkich państw członkowskich, których całkowita kwota zaakceptowana przekracza ich alokację tymczasową, jest wyższa niż zasoby dostępne zgodnie z akapitem pierwszym, wkłady finansowe z rezerwy na kwoty przekraczające alokacje tymczasowe zmniejsza się proporcjonalnie.

W przypadku dokonania dodatkowych płatności na rzecz państw członkowskich, których całkowita kwota zaakceptowana przekracza ich alokację tymczasową, na poziomie 100 % pozostałe kwoty należy zwrócić do budżetu Unii.

7. Komisja w drodze aktu wykonawczego ustanawia dodatkowe kwoty należne zgodnie z ust. 6 akapit pierwszy niniejszego artykułu. Taki akt wykonawczy stanowi decyzję w sprawie finansowania w rozumieniu art. 110 ust. 1 rozporządzenia finansowego oraz zobowiązanie prawne w rozumieniu tego rozporządzenia. Komisja wypłaca wszelkie dodatkowe kwoty należne w terminie 30 dni od przyjęcia tego aktu wykonawczego.

8. Przed przyjęciem aktów wykonawczych, o których mowa w ust. 2 i 7, Komisja informuje dane państwo członkowskie o ocenie oraz wzywa to państwo członkowskie do przedłożenia uwag w terminie 2 miesięcy od poinformowania tego państwa członkowskiego o swojej ocenie.

Artykuł 13

Stosowanie euro

Kwoty zadeklarowane Komisji przez państwa członkowskie we wniosku dotyczącym wkładu finansowego z rezerwy są denominowane w euro. Państwa członkowskie, których walutą nie jest euro, przeliczają kwoty wskazane we wniosku dotyczącym wkładu finansowego z rezerwy na euro, korzystając w tym celu z miesięcznego księgowego kursu wymiany euro ustalonego przez Komisję za miesiąc, w którym wydatki zostały zarejestrowane w systemach księgowych podmiotu lub podmiotów odpowiedzialnych za zarządzanie wkładem finansowym z rezerwy.

ROZDZIAŁ IV

Systemy zarządzania i kontroli na potrzeby rezerwy

Artykuł 14

Zarządzanie i kontrola

1. Wypełniając zadania związane z wykorzystywaniem rezerwy, państwa członkowskie podejmują wszelkie niezbędne działania, w tym działania o charakterze ustawodawczym, wykonawczym i administracyjnym, aby chronić interesy finansowe Unii, w szczególności poprzez:

a) wyznaczenie podmiotu lub, gdy tak wynika z ram konstytucyjnych państwa członkowskiego, podmiotów odpowiedzialnych za zarządzanie wkładem finansowym z rezerwy oraz niezależnego podmiotu audytowego zgodnie z art. 63 ust. 3 rozporządzenia finansowego, a także nadzorowanie tych podmiotów;

b) utworzenie systemów zarządzania i kontroli na potrzeby rezerwy zgodnie z zasadami należytego zarządzania finansami oraz zapewnienie, aby systemy te funkcjonowały w sposób skuteczny;

c) sporządzenie opisu systemów zarządzania i kontroli na potrzeby rezerwy zgodnie z wzorem określonym w załączniku III, aktualizowanie tego opisu oraz udostępnienie go Komisji na jej żądanie;

d) przekazanie Komisji danych wyznaczonego podmiotu lub wyznaczonych podmiotów oraz podmiotu, na rzecz którego należy uiszczać płatności zaliczkowe, a także potwierdzenie, że sporządzono opisy systemów zarządzania i kontroli na potrzeby rezerwy – do dnia 10 grudnia 2021 r.;

e) zapewnienie, aby wydatki wspierane w ramach innych unijnych funduszy i programów nie zostały przedstawione do otrzymania wsparcie z rezerwy;

f) zapobieganie nieprawidłowościom i nadużyciom finansowym oraz ich wykrywanie i korygowanie, a także unikanie konfliktu interesów; działania te obejmują zbieranie informacji na temat beneficjentów rzeczywistych odbiorców finansowania zgodnie z pkt 4a załącznika III; przepisy dotyczące zbierania i przetwarzania takich danych muszą być zgodne z mającymi zastosowanie przepisami o ochronie danych;

g) współpracę z Komisją, OLAF, Trybunałem Obrachunkowym oraz, w przypadku państw członkowskich uczestniczących we wzmocnionej współpracy, EPPO zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2017/1939.

Wykorzystanie oraz dostęp do danych, o których mowa w lit. f), ogranicza się do podmiotów, o których mowa w lit. a), Komisji, OLAF, Trybunału Obrachunkowego oraz EPPO, w przypadku państw członkowskich uczestniczących we wzmocnionej współpracy zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2017/1939.

Państwom członkowskim oraz Komisji zezwala się na przetwarzanie danych osobowych wyłącznie w przypadku, gdy jest to niezbędne w celu spełnienia przez nie ich odpowiednich obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia, przy czym takie przetwarzanie danych osobowych musi być zgodne z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 (²¹ ) lub rozporządzeniem (UE) 2018/1725, w zależności od tego, które z nich ma zastosowanie.

2. Na potrzeby ust. 1 lit. a) i b) w celu wdrożenia finansowania w ramach polityki spójności lub Funduszu Solidarności Unii Europejskiej państwa członkowskie mogą wykorzystać już istniejące podmioty, na właściwym poziomie terytorialnym, oraz systemy zarządzania i kontroli.

3. Podmiot lub podmioty odpowiedzialne za zarządzanie wkładem finansowym z rezerwy:

a) zapewniają funkcjonowanie skutecznego i wydajnego systemu kontroli wewnętrznej;

b) ustanawiają kryteria i procedury wyboru działań, które mają zostać sfinansowane, oraz określają warunki wkładu finansowego z rezerwy;

c) weryfikują, czy działania finansowane z rezerwy są realizowane zgodnie z mającym zastosowanie prawem oraz warunkami wkładu finansowego z rezerwy oraz czy wydatki opierają się na możliwych do zweryfikowania dokumentach potwierdzających;

d) ustanawiają skuteczne procedury służące uniknięciu podwójnego finansowania tych samych kosztów z rezerwy i innych źródeł finansowania unijnego;

e) zapewniają publikację ex post zgodnie z art. 38 ust. 2–6 rozporządzenia finansowego;

f) w celu zapisywania i przechowywania w formie elektronicznej danych na temat poniesionych wydatków, które mają zostać pokryte w ramach wkładu finansowego z rezerwy, stosują system rachunkowości, który dostarcza terminowo rzetelne, kompletne i wiarygodne informacje;

g) przez okres 5 lat po upływie terminu na złożenie wniosku dotyczącego wkładu finansowego przechowują wszystkie dokumenty potwierdzające dotyczące wydatków, które mają zostać pokryte w ramach wkładu finansowego z rezerwy, oraz zamieszczają obowiązek w tym zakresie w umowach z innymi podmiotami zaangażowanymi w proces wykorzystywania rezerwy;

h) na potrzeby ust. 1 lit. f) zbierają informacje w standardowym formacie elektronicznym, aby umożliwić identyfikację odbiorców wkładu finansowego z rezerwy oraz ich beneficjentów rzeczywistych zgodnie z załącznikiem III.

4. Niezależny podmiot audytowy przeprowadza audyt systemu zarządzania i kontroli na potrzeby rezerwy oraz audyt sfinansowanych działań w celu zapewnienia Komisji niezależnej gwarancji dotyczącej skutecznego funkcjonowania tego systemu oraz zgodności z prawem i prawidłowości wydatków uwzględnionych w zestawieniach wydatków przedłożonych Komisji.

Prace audytowe prowadzone są zgodnie z przyjętymi na poziomie międzynarodowym standardami audytu.

Audyty sfinansowanych działań dotyczą wydatków na podstawie próby. Próba ta jest reprezentatywna i oparta na statystycznych metodach doboru próby.

W przypadku gdy populacja obejmuje mniej niż 300 jednostek próby, można zastosować niestatystyczną metodę doboru próby na podstawie profesjonalnego osądu niezależnego podmiotu audytowego. W takich przypadkach wielkość próby musi być wystarczająca do tego, aby niezależny podmiot audytowy sporządził ważną opinię audytową. Niestatystyczna metoda doboru próby obejmuje minimum 10 % wybranych losowo jednostek próby w populacji w danym okresie referencyjnym.

5. Komisja może przeprowadzać audyty na miejscu w siedzibie podmiotu zaangażowanego w wykorzystywanie rezerwy w odniesieniu do działań sfinansowanych z rezerwy oraz musi mieć dostęp do dokumentów potwierdzających dotyczących wydatków, które mają zostać pokryte w ramach wkładu finansowego z rezerwy.

6. Komisja zwraca szczególną uwagę na ustanowienie systemu zarządzania i kontroli na potrzeby rezerwy, w przypadku gdy państwa członkowskie nie korzystają z istniejących podmiotów wyznaczonych do wdrażania funduszy polityki spójności lub Funduszu Solidarności Unii Europejskiej. W przypadku stwierdzenia ryzyka Komisja przeprowadza ocenę, aby zapewnić skuteczne funkcjonowanie systemu zarządzania i kontroli na potrzeby rezerwy w zakresie zapewniania ochrony interesów finansowych Unii. Komisja informuje dane państwo członkowskie o tymczasowych wnioskach i zachęca je do przedstawienia uwag w terminie 2 miesięcy od poinformowania państwa członkowskiego o swoich tymczasowych wnioskach.

Artykuł 15

Korekty finansowe

1. Korekty finansowe dokonywane przez państwa członkowskie zgodnie z art. 14 ust. 1 lit. f) obejmują unieważnienie całego wkładu finansowego z rezerwy lub części takiego wkładu. Państwa członkowskie odzyskują wszelkie kwoty utracone w wyniku wykrytej nieprawidłowości.

2. Komisja podejmuje odpowiednie działania w celu zapewnienia ochrony interesów finansowych Unii poprzez wyłączenie z unijnego finansowania nieprawidłowych kwot zgłoszonych Komisji we wniosku, o którym mowa w art. 11 niniejszego rozporządzenia, oraz, jeżeli następnie zostaną wykryte nieprawidłowości, poprzez odzyskanie kwot wypłaconych nienależnie zgodnie z art. 101 rozporządzenia finansowego.

3. Komisja dokonuje korekt finansowych na podstawie indywidualnych przypadków stwierdzonych nieprawidłowości oraz bierze pod uwagę, czy nieprawidłowość jest systemowa. Jeżeli nie jest możliwe precyzyjne określenie kwoty nieprawidłowych wydatków lub jeżeli Komisja stwierdzi, że system zarządzania i kontroli na potrzeby rezerwy nie funkcjonuje w sposób skuteczny na rzecz zapewnienia zgodności z prawem i prawidłowości wydatków, Komisja przyjmuje za podstawę korekty finansowej stawkę zryczałtowaną lub ekstrapolowaną. Komisja przestrzega zasady proporcjonalności, uwzględniając charakter i wagę nieprawidłowości oraz skutki finansowe tej nieprawidłowości dla budżetu Unii.

4. Przed zastosowaniem korekt finansowych przez odzyskanie kwot wypłaconych nienależnie Komisja informuje dane państwo członkowskie o swojej ocenie oraz wzywa to państwo członkowskie do przedłożenia uwag w terminie 2 miesięcy od poinformowania państwa członkowskiego o swojej ocenie.

ROZDZIAŁ V

Przepisy końcowe

Artykuł 16

Działania informacyjne i komunikacyjne

Państwa członkowskie oraz, w stosownych przypadkach, ich władze regionalne i lokalne są odpowiedzialne za informowanie obywateli Unii, w tym osób potencjalnie korzystających z rezerwy, o roli, osiągnięciach i oddziaływaniu wkładu Unii z rezerwy oraz za upowszechnianie wśród nich wiedzy na ten temat za pośrednictwem działań informacyjnych i komunikacyjnych oraz – w tym kontekście – za podnoszenie świadomości na temat zmian wynikających z wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii.

Artykuł 17

Ocena i sprawozdawczość

1. Do czerwca 2024 r. Komisja poinformuje Parlament Europejski i Radę o stanie zaawansowania procesu wdrażania niniejszego rozporządzenia w oparciu o dostępne informacje.

2. Do dnia 30 czerwca 2027 r. Komisja przeprowadzi ewaluację skuteczności, efektywności, trafności, spójności i unijnej wartości dodanej rezerwy. Komisja może wykorzystywać wszystkie dostępne już istotne informacje zgodnie z art. 128 rozporządzenia finansowego.

3. Do dnia 30 czerwca 2028 r. Komisja przedstawi Parlamentowi Europejskiemu, Radzie, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu i Komitetowi Regionów sprawozdanie z wdrożenia rezerwy.

Artykuł 18

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Strasburgu dnia 6 października 2021 r.

(¹) Dz.U. C 155 z 30.4.2021, s. 52.

(²) Dz.U. C 175 z 7.5.2021, s. 69.

(³) Dz.U. C 101 z 23.3.2021, s. 1.

(⁴) Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 15 września 2021 r. (dotychczas nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym) oraz decyzja Rady z dnia 28 września 2021 r.

(⁵) Umowa o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Dz.U. L 29 z 31.1.2020, s. 7).

(⁶) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1380/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie wspólnej polityki rybołówstwa, zmieniające rozporządzenia Rady (WE) nr 1954/2003 i (WE) nr 1224/2009 oraz uchylające rozporządzenia Rady (WE) nr 2371/2002 i (WE) nr 639/2004 oraz decyzję Rady 2004/585/WE (Dz.U. L 354 z 28.12.2013, s. 22).

(⁷) Dz.U. L 282 z 19.10.2016, s. 4.

(⁸) Decyzja Rady (UE) 2016/1841 z dnia 5 października 2016 r. w sprawie zawarcia, w i mieniu Unii Europejskiej, porozumienia paryskiego przyjętego na mocy Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (Dz.U. L 282 z 19.10.2016, s. 1).

(⁹) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje, zmieniające rozporządzenie (UE) 2019/2088 (Dz.U. L 198 z 22.6.2020, s. 13).

(¹⁰) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 z dnia 18 lipca 2018 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii, zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1296/2013, (UE) nr 1301/2013, (UE) nr 1303/2013, (UE) nr 1304/2013, (UE) nr 1309/2013, (UE) nr 1316/2013, (UE) nr 223/2014 i (UE) nr 283/2014 oraz decyzję nr 541/2014/UE, a także uchylające rozporządzenie (UE, Euratom) nr 966/2012 (Dz.U. L 193 z 30.7.2018, s. 1).

(¹¹) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2020/2092 z dnia 16 grudnia 2020 r. w sprawie ogólnego systemu warunkowości służącego ochronie budżetu Unii (Dz.U. L 433 I z 22.12.2020, s. 1).

(¹²) Dz.U. L 123 z 12.5.2016, s. 1.

(¹³) Rozporządzenie Rady (WE) nr 2012/2002 z dnia 11 listopada 2002 r. ustanawiające Fundusz Solidarności Unii Europejskiej (Dz.U. L 311 z 14.11.2002, s. 3).

(¹⁴) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 z dnia 11 września 2013 r. dotyczące dochodzeń prowadzonych przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1073/1999 Parlamentu Europejskiego i Rady i rozporządzenie Rady (Euratom) nr 1074/1999 (Dz.U. L 248 z 18.9.2013, s. 1).

(¹⁵) Rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 z dnia 18 grudnia 1995 r. w sprawie ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich (Dz.U. L 312 z 23.12.1995, s. 1).

(¹⁶) Rozporządzenie Rady (Euratom, WE) nr 2185/96 z dnia 11 listopada 1996 r. w sprawie kontroli na miejscu oraz inspekcji przeprowadzanych przez Komisję w celu ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich przed nadużyciami finansowymi i innymi nieprawidłowościami (Dz.U. L 292 z 15.11.1996, s. 2).

(¹⁷) Rozporządzenie Rady (UE) 2017/1939 z dnia 12 października 2017 r. wdrażające wzmocnioną współpracę w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej (Dz.U. L 283 z 31.10.2017, s. 1).

(¹⁸) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1371 z dnia 5 lipca 2017 r. w sprawie zwalczania za pośrednictwem prawa karnego nadużyć na szkodę interesów finansowych Unii (Dz.U. L 198 z 28.7.2017, s. 29).

(¹⁹) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725 z dnia 23 października 2018 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii i swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia rozporządzenia (WE) nr 45/2001 i decyzji nr 1247/2002/WE (Dz.U. L 295 z 21.11.2018, s. 39).

(²⁰) Rozporządzenie Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz.U. L 187 z 26.6.2014, s. 1).

(²¹) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz.U. L 119 z 4.5.2016, s. 1).

ZAŁĄCZNIK I

METODA ALOKACJI ZASOBÓW REZERWY ZGODNIE Z ART. 4 UST. 3

Zasoby rezerwy rozdziela się między państwa członkowskie zgodnie z następującą metodą:

1. Udział każdego państwa członkowskiego w zasobach rezerwy określa się jako sumę czynnika powiązanego z połowami ryb w wyłącznej strefie ekonomicznej Zjednoczonego Królestwa, czynnika powiązanego z handlem ze Zjednoczonym Królestwem oraz czynnika powiązanego z ludnością nadmorskich regionów graniczących ze Zjednoczonym Królestwem.

2. Czynnik powiązany z połowami ryb w wyłącznej strefie ekonomicznej Zjednoczonego Królestwa stosuje się do alokacji kwoty 656 452 200 EUR. Czynnik powiązany z handlem ze Zjednoczonym Królestwem stosuje się do alokacji kwoty 4 540 461 050 EUR. Czynnik powiązany z ludnością nadmorskich regionów graniczących ze Zjednoczonym Królestwem stosuje się do alokacji kwoty 273 521 750 EUR. Każda z tych kwot wyrażona jest w cenach bieżących.

3. Czynnik powiązany z połowami ryb w wyłącznej strefie ekonomicznej Zjednoczonego Królestwa uzyskuje się na podstawie poniższych kryteriów oraz poprzez zastosowanie następujących kroków:

a) udział każdego państwa członkowskiego w całkowitej wartości połowów ryb w wyłącznej strefie ekonomicznej Zjednoczonego Królestwa;

b) udziały te zwiększa się w przypadku państw członkowskich, których połowy są powyżej średniej zależności od połowów ryb w wyłącznej strefie ekonomicznej Zjednoczonego Królestwa, a zmniejsza się w przypadku tych państw członkowskich, których zależność jest poniżej średniej:

(i) w przypadku każdego państwa członkowskiego wartość połowów ryb w wyłącznej strefie ekonomicznej Zjednoczonego Królestwa jako procent całkowitej wartości połowów ryb zrealizowanych przez to państwo członkowskie jest wyrażona jako wskaźnik średniej Unii („wskaźnik zależności”);

(ii) początkowy udział w wartości połowów ryb w wyłącznej strefie ekonomicznej Zjednoczonego Królestwa koryguje się poprzez pomnożenie go przez wskaźnik zależności danego państwa członkowskiego przy zastosowaniu współczynnika ważenia w wysokości 75 %;

(iii) te skorygowane udziały są ponownie skalowane w celu zapewnienia, aby suma udziałów wszystkich państw członkowskich wynosiła 100 %.

4. Czynnik powiązany z handlem ze Zjednoczonym Królestwem uzyskuje się poprzez zastosowanie następujących kroków:

a) wymiana handlowa każdego państwa członkowskiego ze Zjednoczonym Królestwem jest wyrażona jako udział w handlu Unii ze Zjednoczonym Królestwem (handel stanowi sumę przywozu i wywozu towarów i usług);

b) aby ocenić względne znaczenie przepływów handlowych ze Zjednoczonym Królestwem dla każdego państwa członkowskiego, sumę tych przepływów handlowych wyraża się jako procent produktu krajowego brutto (PKB) danego państwa członkowskiego, a następnie jako wskaźnik średniej Unii („wskaźnik zależności”);

c) początkowy udział w handlu ze Zjednoczonym Królestwem jest korygowany poprzez pomnożenie tej wartości przez wskaźnik zależności danego państwa członkowskiego przy zastosowaniu współczynnika ważenia w wysokości 75 %;

d) te skorygowane udziały są ponownie skalowane w celu zapewnienia, aby suma udziałów wszystkich państw członkowskich wynosiła 100 %;

e) uzyskane w ten sposób udziały są korygowane poprzez podzielenie ich przez dochód narodowy brutto (DNB) na mieszkańca danego państwa członkowskiego (według parytetu siły nabywczej) wyrażonego jako procent średniego DNB na mieszkańca Unii (średnia wyrażona jako 100 %);

f) wynikające z tego udziały są ponownie skalowane w celu zapewnienia, aby suma udziałów była równa 100 %, przy czym zapewnia się, aby udział żadnego państwa członkowskiego nie był wyższy niż 25 % łącznej wartości dla Unii; zasoby odliczone w związku z tym górnym limitem są rozdzielane między pozostałe państwa członkowskie proporcjonalnie do ich udziałów nieobjętych górnym limitem;

g) jeżeli w wyniku tych obliczeń uzyskuje się kwotę alokacji przekraczającą 0,36 % DNB danego państwa członkowskiego (w euro), alokacja dla tego państwa członkowskiego jest ograniczona do poziomu 0,36 % jego DNB; zasoby odliczone w związku z tym górnym limitem są rozdzielane między pozostałe państwa członkowskie proporcjonalnie do ich udziałów nieobjętych górnym limitem;

h) jeżeli z obliczeń, o których mowa w lit. g), wynika, że intensywność pomocy jest wyższa niż 195 EUR na mieszkańca, alokacja dla tego państwa członkowskiego jest ograniczona do poziomu odpowiadającego intensywności pomocy w wysokości 195 EUR na mieszkańca; zasoby odliczone w związku z tym górnym limitem są rozdzielane między państwa członkowskie, które nie są objęte górnym limitem zgodnie z lit. g) lub h), proporcjonalnie do ich udziałów obliczonych zgodnie z lit. g).

5. Czynnik powiązany z nadmorskimi regionami graniczącymi ze Zjednoczonym Królestwem uzyskuje się poprzez obliczenie udziału każdego państwa członkowskiego w całkowitej liczbie ludności nadmorskich regionów graniczących ze Zjednoczonym Królestwem. Nadmorskie regiony graniczące ze Zjednoczonym Królestwem są regionami na poziomie NUTS 3 leżącymi wzdłuż granicznej linii wybrzeża oraz innymi regionami na poziomie NUTS 3, w których co najmniej połowa mieszkańców zamieszkuje w odległości do 25 km od tej granicznej linii wybrzeża. Graniczne linie wybrzeża definiuje się jako linie wybrzeża położone w odległości maksymalnie 150 km od linii wybrzeża Zjednoczonego Królestwa.

6. Do celów obliczenia podziału zasobów rezerwy:

a) w odniesieniu do wartości połowów ryb w wyłącznej strefie ekonomicznej Zjednoczonego Królestwa okresem referencyjnym jest okres 2015–2018;

b) w odniesieniu do wartości połowów ryb w wyłącznej strefie ekonomicznej Zjednoczonego Królestwa wyrażonej jako udział w całkowitej wartości połowów ryb realizowanych przez państwo członkowskie okresem referencyjnym jest okres 2015–2018;

c) w odniesieniu do handlu okresem referencyjnym jest okres 2017–2019;

d) w odniesieniu do DNB okresem referencyjnym jest okres 2017–2019;

e) w odniesieniu do DNB na mieszkańca (według parytetu siły nabywczej) okresem referencyjnym jest okres 2016–2018;

f) w odniesieniu do PKB i całkowitej liczby ludności państw członkowskich okresem referencyjnym jest okres 2017–2019;

g) w odniesieniu do ludności regionów na poziomie NUTS 3 okresem referencyjnym jest rok 2017.

ZAŁĄCZNIK II

WZÓR WNIOSKU DOTYCZĄCEGO WKŁADU FINANSOWEGO Z REZERWY, Z UWZGLĘDNIENIEM ELEMENTÓW ZWIĄZANYCH Z ZESTAWIENIEM WYDATKÓW

Wzór deklaracji zarządczej, którą należy dołączyć do wniosku dotyczącego wkładu finansowego z rezerwy

Ja/my, niżej podpisany(-a)/podpisani [nazwisko/nazwiska, imię/imiona, tytuł/tytuły lub funkcja/funkcje], kierownik podmiotu odpowiedzialnego za zarządzanie wkładem finansowym z rezerwy, na podstawie wykorzystania rezerwy w okresie referencyjnym, w oparciu o własny osąd i wszystkie informacje, którymi dysponowałem (-am)/dysponowaliśmy w dniu złożenia wniosku do Komisji, w tym w oparciu o wyniki przeprowadzonych weryfikacji i audytów w odniesieniu do wydatków zawartych we wniosku złożonym Komisji w odniesieniu do okresu referencyjnego, oraz uwzględniając moje/nasze obowiązki wynikające z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1755 (¹ ), niniejszym oświadczam/oświadczamy, że:

a) informacje zawarte we wniosku przedstawiono w sposób prawidłowy, są one kompletne i rzetelne zgodnie z art. 63 rozporządzenia finansowego,

b) wydatki ujęte we wniosku są zgodne z mającym zastosowanie prawem i zostały wykorzystane na przewidziany cel,

c) wprowadzone systemy kontroli zapewniają zgodność z prawem i prawidłowość operacji leżących u podstaw rozliczeń.

Potwierdzam(y), że nieprawidłowości stwierdzone w końcowych sprawozdaniach z audytu lub kontroli w odniesieniu do danego okresu referencyjnego zostały odpowiednio ujęte we wniosku. Ponadto potwierdzam(y) wiarygodność danych dotyczących wykorzystania rezerwy. Potwierdzam(y) również, że wprowadzono skuteczne i proporcjonalne środki zwalczania nadużyć finansowych i że środki te uwzględniają stwierdzone w związku z nimi rodzaje ryzyka.

Wreszcie, potwierdzam(y), że nie wiadomo mi/nam nic o jakichkolwiek nieujawnionych kwestiach związanych z wykorzystaniem rezerwy, które mogłyby zaszkodzić reputacji rezerwy.

Wzór opinii audytowej, którą należy dołączyć do wniosku dotyczącego wkładu finansowego z rezerwy

Do Komisji Europejskiej, Dyrekcja Generalna ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej

1. WPROWADZENIE

Ja, niżej podpisany(-a), reprezentujący(-a) [nazwa niezależnego podmiotu audytowego], przeprowadziłem (-am) audyt

(i) elementów związanych z zestawieniem wydatków ujętym we wniosku dla danego okresu referencyjnego;

(ii) zgodności z prawem i prawidłowości wydatków, o których zwrot zwrócono się do Komisji; oraz

(iii) funkcjonowania systemy zarządzania i kontroli na potrzeby rezerwy, oraz zweryfikowałem(-am) deklarację zarządczą,

w celu wydania opinii audytowej.

2. OBOWIĄZKI PODMIOTU (² ) ODPOWIEDZIALNEGO ZA ZARZĄDZANIE WKŁADEM FINANSOWYM Z REZERWY

[nazwa podmiotu] wskazano jako podmiot odpowiedzialny za zapewnienie właściwego funkcjonowania systemu zarządzania i kontroli na potrzeby rezerwy w odniesieniu do funkcji i zadań przewidzianych w art. 14.

Ponadto [nazwa podmiotu] jest odpowiedzialny(-a) za zapewnienie kompletności, rzetelności i prawdziwości informacji zawartych we wniosku oraz przedłożenie w tej sprawie odpowiedniej deklaracji.

Co więcej, do obowiązków podmiotu odpowiedzialnego za zarządzanie wkładem finansowym z rezerwy należy potwierdzenie, że wydatki ujęte we wniosku są zgodne z prawem i prawidłowe oraz są zgodne z mającym zastosowanie prawem.

3. OBOWIĄZKI NIEZALEŻNEGO PODMIOTU AUDYTOWEGO

Zgodnie z art. 63 rozporządzenia finansowego moim obowiązkiem jest wyrażenie niezależnej opinii na temat kompletności, prawdziwości i rzetelności elementów związanych z zestawieniem wydatków zawartym we wniosku, zgodności z prawem i prawidłowości wydatków, w odniesieniu do których zwrócono się do Komisji o refundację, a także na temat właściwego funkcjonowania wprowadzonego systemu zarządzania i kontroli na potrzeby rezerwy.

Moim obowiązkiem jest także zawarcie w opinii stwierdzenia, czy prace audytowe podają w wątpliwość stwierdzenia zawarte w deklaracji zarządczej.

Audyty dotyczące rezerwy zostały przeprowadzone zgodnie z przyjętymi na poziomie międzynarodowym standardami audytu. Zgodnie z wymogami określonymi w tych standardach niezależny podmiot audytowy zachowuje zgodność z wymogami etycznymi oraz planuje i przeprowadza prace audytowe w celu uzyskania wystarczającej pewności na potrzeby opinii audytowej.

Audyt polega na przeprowadzeniu procedur w celu uzyskania wystarczających i odpowiednich dowodów na poparcie opinii przedstawionej poniżej. Przeprowadzone procedury zależą od profesjonalnego osądu audytora, w tym oceny ryzyka istotnych niezgodności wynikających z nadużycia finansowego lub błędu. Uważam, że przeprowadzone procedury audytu są odpowiednie do okoliczności i są zgodne z wymogami rozporządzenia finansowego.

Uważam, że zgromadzone dowody audytowe są wystarczające i odpowiednie, aby stanowić podstawę mojej opinii [[w przypadku istnienia jakiegokolwiek ograniczenia zakresu audytu:], z wyjątkiem przypadków wymienionych w pkt 4 „Ograniczenie zakresu audytu”].

Podsumowanie ustaleń wynikających z audytów dotyczących rezerwy przedstawiono w załączonym sprawozdaniu zgodnie z art. 63 ust. 5 lit. b) rozporządzenia finansowego.

4. OGRANICZENIE ZAKRESU AUDYTU

Albo

Nie istniały żadne ograniczenia co do zakresu audytu.

albo

Zakres audytu był ograniczony następującymi czynnikami:

a) ...;

b) ...;

c) ....

[Należy wskazać ograniczenia zakresu audytu, np. braki w dokumentach potwierdzających, sprawy w toku postępowania sądowego, a także oszacować w sekcji „Opinia z zastrzeżeniami” poniżej kwoty wydatków i wkładu z rezerwy, których dotyczy ograniczenie, oraz wpływ ograniczenia zakresu na opinię audytową. W stosownych przypadkach dalsze wyjaśnienia w tym zakresie zostaną przedstawione w sprawozdaniu.]

5. OPINIA

Albo (opinia bez zastrzeżeń)

Moim zdaniem oraz w oparciu o przeprowadzone prace audytowe:

(i) elementy związane z zestawieniem wydatków ujętym we wniosku dają prawdziwy i rzetelny obraz;

(ii) wydatki ujęte we wniosku są zgodne z prawem i prawidłowe; oraz

(iii) system zarządzania i kontroli na potrzeby rezerwy funkcjonuje prawidłowo.

Przeprowadzone prace audytowe nie podają w wątpliwość stwierdzeń zawartych w deklaracji zarządczej.

albo (opinia z zastrzeżeniami)

Moim zdaniem oraz w oparciu o przeprowadzone prace audytowe:

1) Elementy związane z zestawieniem wydatków ujętym we wniosku

– elementy związane z zestawieniem wydatków ujętym we wniosku dają prawdziwy i rzetelny obraz [w przypadku gdy zastrzeżenie dotyczy wniosku, dodaje się następujący tekst:] z wyjątkiem następujących istotnych aspektów: ................................................................................

2) Zgodność z prawem i prawidłowość wydatków ujętych we wniosku

– wydatki ujęte we wniosku są zgodne z prawem i prawidłowe [w przypadku gdy zastrzeżenie dotyczy wniosku, dodaje się następujący tekst:] z wyjątkiem następujących aspektów: ...................................

Wpływ zastrzeżenia jest ograniczony [lub istotny] i odpowiada ............ (całkowita kwota wydatków wyrażona w EUR).

3) System zarządzania i kontroli na potrzeby rezerwy działający w dniu sporządzenia niniejszej opinii audytowej

– wprowadzony system zarządzania i kontroli na potrzeby rezerwy funkcjonuje prawidłowo [w przypadku gdy zastrzeżenie dotyczy systemu zarządzania i kontroli na potrzeby rezerwy, dodaje się następujący tekst:] z wyjątkiem następujących aspektów: ..........................................................

Wpływ zastrzeżenia jest ograniczony [lub istotny] i odpowiada... (całkowita kwota wydatków wyrażona w EUR).

Przeprowadzone prace audytowe nie podają w wątpliwość stwierdzeń zawartych/podają w wątpliwość stwierdzenia zawarte [niepotrzebne skreślić] w deklaracji zarządczej.

[W przypadku gdy przeprowadzone prace audytowe podają w wątpliwość stwierdzenia zawarte w deklaracji zarządczej, niezależny podmiot audytowy przedstawia w tym punkcie aspekty prowadzące do tego wniosku.]

albo (opinia negatywna)

Moim zdaniem oraz w oparciu o przeprowadzone prace audytowe:

(i) elementy związane z zestawieniem wydatków ujętym we wniosku dają prawdziwy i rzetelny obraz/nie dają prawdziwego i rzetelnego obrazu [niepotrzebne skreślić]; lub

(ii) wydatki ujęte we wniosku, o których refundację wystąpiono do Komisji, są/nie są [niepotrzebne skreślić] zgodne z prawem i prawidłowe; lub

(iii) wprowadzony system zarządzania i kontroli na potrzeby rezerwy funkcjonuje/nie funkcjonuje prawidłowo [niepotrzebne skreślić].

Przedmiotowa opinia negatywna opiera się na następujących aspektach:

– w odniesieniu do istotnych kwestii związanych z wnioskiem: [proszę określić]

lub [niepotrzebne skreślić]

– w odniesieniu do istotnych kwestii związanych ze zgodnością z prawem i prawidłowością wydatków ujętych we wniosku, o których refundację wystąpiono do Komisji: [proszę określić]

lub [niepotrzebne skreślić]

– w odniesieniu do istotnych kwestii związanych z funkcjonowaniem systemu zarządzania i kontroli na potrzeby rezerwy: [proszę określić].

Przeprowadzone prace audytowe podają w wątpliwość stwierdzenia zawarte w deklaracji zarządczej w odniesieniu do następujących aspektów:

[Niezależny podmiot audytowy może także załączyć objaśnienie uzupełniające, niemające wpływu na jego opinię, zgodnie z przyjętymi na poziomie międzynarodowym standardami audytu. W wyjątkowych przypadkach można odstąpić od wyrażenia opinii.]

Data:

Podpis:

(¹ ) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1755 z dnia 6 października 2021 r. ustanawiające pobrexitową rezerwę dostosowawczą (Dz.U. L 357 z 8.10.2021, s. 1).

(² ) W stosownych przypadkach, zgodnie z art. 14 ust. 1 lit. a), przekazywane informacje dotyczą wszystkich podmiotów odpowiedzialnych za zarządzanie wkładem finansowym z rezerwy.

ZAŁĄCZNIK III

WZÓR OPISU SYSTEMU ZARZĄDZANIA I KONTROLI NA POTRZEBY REZERWY

1. INFORMACJE OGÓLNE

1.1. Informacje przedłożone przez:

a) państwo członkowskie:

b) nazwa i adres e-mail głównego punktu kontaktowego (podmiot odpowiedzialny za sporządzenie opisu):

1.2. Dostarczone informacje przedstawiają stan faktyczny na dzień: (dd/mm/rrrrr)

1.3. Struktura systemu (ogólne informacje i schemat ilustrujący powiązania organizacyjne pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w systemie zarządzania i kontroli na potrzeby rezerwy)

a) podmiot (¹ ) odpowiedzialny za zarządzanie wkładem finansowym z rezerwy (nazwa, adres i punkt kontaktowy podmiotu):

b) w stosownych przypadkach podmiot lub podmioty, którym powierzono zadania (nazwa, adres i punkt kontaktowy podmiotu):

c) niezależny podmiot audytowy (nazwa, adres i punkty kontaktowe podmiotu):

d) należy wskazać, w jaki sposób jest przestrzegana zasada rozdziału funkcji między podmiotami, o których mowa w lit. a) i c):

2. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY ZA ZARZĄDZANIE WKŁADEM FINANSOWYM Z REZERWY

2.1. Podmiot odpowiedzialny za zarządzanie wkładem finansowym z rezerwy i jego główne funkcje

a) status podmiotu odpowiedzialnego za zarządzanie wkładem finansowym z rezerwy (podmiot krajowy lub regionalny) oraz nazwa podmiotu, w którego skład wchodzi:

b) ramy zapewniające przeprowadzenie w razie potrzeby odpowiednich działań w zakresie zarządzania ryzykiem, w szczególności w przypadku istotnych zmian w systemie zarządzania i kontroli:

2.2. Opis organizacji i procedur związanych z funkcjami i zadaniami podmiotu odpowiedzialnego za zarządzanie wkładem finansowym z rezerwy

a) opis funkcji i zadań realizowanych przez podmiot odpowiedzialny za zarządzanie wkładem finansowym z rezerwy:

b) opis sposobu organizacji pracy oraz procedur, które będą stosowane w szczególności przy przeprowadzaniu weryfikacji (administracyjnych i na miejscu) oraz w celu zapewnienia właściwej ścieżki audytu w odniesieniu do wszystkich dokumentów związanych z wydatkami:

c) wskazanie planowanych zasobów, które mają zostać alokowane, w podziale na poszczególne funkcje podmiotu odpowiedzialnego za zarządzanie wkładem finansowym z rezerwy (w tym, w stosownych przypadkach, informacje na temat ewentualnych planów dotyczących outsourcingu i jego zakresu):

3. NIEZALEŻNY PODMIOT AUDYTOWY

Status i opis organizacji oraz procedur związanych z funkcjami niezależnego podmiotu audytowego

a) status niezależnego podmiotu audytowego (podmiot krajowy lub regionalny) oraz – w stosownych przypadkach – nazwa podmiotu, w którego skład wchodzi:

b) opis funkcji i zadań realizowanych przez niezależny podmiot audytowy:

c) opis sposobu organizacji pracy (procesy przepływu pracy, procedury, wewnętrzna struktura organizacyjna), procedur mających zastosowanie ze wskazaniem kiedy i w jaki sposób są one nadzorowane, wskazanie planowanych zasobów, które mają zostać alokowane, w podziale na poszczególne zadania audytowe:

4. SYSTEM ELEKTRONICZNY

Opis systemu lub systemów elektronicznych włącznie ze schematem (system centralny lub wspólny system sieciowy lub system zdecentralizowany z połączeniami między systemami) w odniesieniu do:

a) rejestracji i przechowywania, w formie elektronicznej, danych dotyczących każdego działania finansowanego z rezerwy:

– nazwy odbiorcy i kwoty wkładu finansowego z rezerwy,

– nazwy wykonawcy (² ) i podwykonawcy (³ ), jeżeli odbiorca jest instytucją zamawiającą zgodnie z unijnymi lub krajowymi przepisami dotyczącymi zamówień publicznych, oraz wartości zamówienia,

– imienia, nazwiska i daty urodzenia beneficjenta rzeczywistego (⁴ ), zgodnie z definicją w art. 3 pkt 6 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 (⁵ ), odbiorcy lub wykonawcy, o których mowa w tiret pierwsze i drugie niniejszej litery,

– w stosownych przypadkach – danych dotyczących poszczególnych uczestników;

b) zapewniania, aby zapisy księgowe każdego działania finansowanego z rezerwy były rejestrowane i przechowywane oraz aby zapisy te potwierdzały dane wymagane do sporządzenia wniosku dotyczącego wkładu;

c) utrzymywania zapisów księgowych dla poniesionych i pokrytych wydatków;

d) wskazywania, czy systemy elektroniczne funkcjonują skutecznie i gwarantują rzetelną rejestrację danych na dzień określony w pkt 1.2;

e) opisywania procedur w celu zapewnienia bezpieczeństwa, integralności i poufności systemów elektronicznych.

(¹ ) W stosownych przypadkach, zgodnie z art. 14 ust. 1 lit. a), przekazywane informacje dotyczą wszystkich podmiotów odpowiedzialnych za zarządzanie wkładem finansowym z rezerwy.

(² ) Informacje wymagane jedynie w przypadku procedur udzielenia zamówień publicznych o wartości przekraczającej progi Unii.

(³ ) Informacje wymagane jedynie na pierwszym poziomie podwykonawstwa, tylko w przypadku gdy rejestruje się informacje o danym wykonawcy i tylko w przypadku umów o podwykonawstwo o łącznej wartości powyżej 50 000 EUR.

(⁴ ) Państwa członkowskie mogą spełnić ten wymóg, wykorzystując dane przechowywane w rejestrach, o których mowa w art. 30 dyrektywy (UE) 2015/849.

(⁵ ) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, zmieniająca rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 i uchylająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2005/60/WE oraz dyrektywę Komisji 2006/70/WE (Dz.U. L 141 z 5.6.2015, s. 73).