Dziennik Ustaw - rok 2023 poz. 412

Ustawa określa:

1) zadania oraz właściwość organów i jednostek organizacyjnych w zakresie dotyczącym realizacji Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027, zwanego dalej „Planem", określonym w:

a) rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 z dnia 2 grudnia 2021 r. ustanawiającym przepisy dotyczące wsparcia planów strategicznych sporządzanych przez państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki rolnej (planów strategicznych WPR) i finansowanych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) i z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz uchylającym rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 i (UE) nr 1307/2013 (Dz. Urz. UE L 435 z 06.12.2021, str. 1, z późn. zm.³⁾), zwanym dalej „rozporządzeniem 2021/2115", oraz w przepisach wydanych na jego podstawie,

b) rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2116 z dnia 2 grudnia 2021 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej oraz uchylenia rozporządzenia (UE) nr 1306/2013 (Dz. Urz. UE L 435 z 06.12.2021, str. 187, z późn. zm.⁴⁾), zwanym dalej „rozporządzeniem 2021/2116", oraz w przepisach wydanych na jego podstawie;

2) warunki i tryb przyznawania oraz wypłaty:

a) pomocy finansowej w ramach interwencji objętych Planem oraz w ramach przejściowego wsparcia krajowego, o którym mowa w art. 147 rozporządzenia 2021/2115, zwanych dalej „pomocą",

b) pomocy technicznej, o której mowa w art. 125 rozporządzenia 2021/2115, zwanej dalej „pomocą techniczną"

- w zakresie nieokreślonym w przepisach, o których mowa w pkt 1, lub przewidzianych w tych przepisach do określenia przez państwo członkowskie Unii Europejskiej;

3) zasady wdrażania instrumentów finansowych w zakresie nieokreślonym w przepisach, o których mowa w pkt 1, lub przewidzianych do określenia przez państwo członkowskie Unii Europejskiej.

Użyte w ustawie określenia oznaczają:

1) agencja płatnicza - agencję płatniczą w rozumieniu art. 9 ust. 1 rozporządzenia 2021/2116;

2) beneficjent - beneficjenta w rozumieniu art. 3 pkt 13 rozporządzenia 2021/2115;

3) drobna niezgodność - niezgodność, o której mowa w art. 85 ust. 3 akapit pierwszy rozporządzenia 2021/2116;

4) działka rolna - zwarty obszar gruntu będącego użytkiem rolnym obejmujący nie więcej niż jedną grupę upraw, z tym że zagajnik o krótkiej rotacji stanowi odrębną działkę rolną;

5) gospodarstwo - gospodarstwo w rozumieniu art. 3 pkt 2 rozporządzenia 2021/2115;

6) grunty orne - grunty, na których jest lub może być prowadzona produkcja roślinna, w tym grunty ugorowane, inne niż trwałe użytki zielone i uprawy trwałe;

7) grupa upraw - obszar dający prawo do ubiegania się o daną pomoc, o której mowa w art. 20 pkt 1-4, której wysokość jest ustalana na podstawie tej samej stawki;

8) instrumenty finansowe - instrumenty finansowe w rozumieniu art. 2 pkt 16 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1060 z dnia 24 czerwca 2021 r. ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, Funduszu Spójności, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury, a także przepisy finansowe na potrzeby tych funduszy oraz na potrzeby Funduszu Azylu, Migracji i Integracji, Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Instrumentu Wsparcia Finansowego na rzecz Zarządzania Granicami i Polityki Wizowej (Dz. Urz. UE L 231 z 30.06.2021, str. 159, z późn. zm.⁵⁾), zwanego dalej „rozporządzeniem 2021/1060";

9) instytucja pośrednicząca - jednostkę pośredniczącą w rozumieniu art. 3 pkt 16 rozporządzenia 2021/2115;

10) interwencja - interwencję w rozumieniu art. 3 pkt 3 rozporządzenia 2021/2115;

11) jednostka certyfikująca - jednostkę certyfikującą w rozumieniu art. 12 ust. 1 akapit pierwszy rozporządzenia 2021/2116;

12) jednostka gruntu nierolniczego - jednostkę gruntu nierolniczego, o której mowa w art. 68 ust. 2 lit. a rozporządzenia 2021/2116, stanowiącą zwarty obszar gruntu, innego niż użytek rolny, będącego:

a) obszarem, o którym mowa w art. 4 ust. 4 lit. c ppkt (iii) rozporządzenia 2021/2115, lub

b) obszarem kwalifikującym się do przyznania płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych;

13) kara - karę, o której mowa w art. 59 ust. 1 lit. d rozporządzenia 2021/2116;

14) kara administracyjna - karę administracyjną, o której mowa w art. 84 rozporządzenia 2021/2116;

15) kontrola administracyjna - kontrolę administracyjną, o której mowa w pkt 1.A ppkt (i) załącznika I do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2022/127 z dnia 7 grudnia 2021 r. uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2116 o przepisy dotyczące agencji płatniczych i innych organów, zarządzania finansami, rozliczania rachunków, zabezpieczeń oraz stosowania euro (Dz. Urz. UE L 20 z 31.01.2022, str. 95), zwanego dalej „rozporządzeniem 2022/127";

16) kontrola na miejscu - kontrolę na miejscu, o której mowa w pkt 1.A ppkt (i) załącznika I do rozporządzenia 2022/127;

17) niezgodność - niezgodność w rozumieniu art. 6 akapit drugi lit. a rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2022/1172 z dnia 4 maja 2022 r. uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2116 w odniesieniu do zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli we wspólnej polityce rolnej oraz stosowania i obliczania wysokości kar administracyjnych w związku z warunkowością (Dz. Urz. UE L 183 z 08.07.2022, str. 12), zwanego dalej „rozporządzeniem 2022/1172";

18) normy - normy, o których mowa w art. 12 ust. 1 rozporządzenia 2021/2115;

19) obszar zatwierdzony - obszar spełniający warunki przyznania pomocy;

20) operacja - operację w rozumieniu art. 3 pkt 4 rozporządzenia 2021/2115;

21) ostateczny odbiorca - ostatecznego odbiorcę w rozumieniu art. 2 pkt 18 rozporządzenia 2021/1060;

22) podmiot wdrażający - podmiot, któremu zostały delegowane zadania agencji płatniczej;

23) podmiot wdrażający instrument finansowy - podmiot wdrażający instrument finansowy w rozumieniu art. 2 pkt 22 rozporządzenia 2021/1060;

24) poważna niezgodność - niezgodność, o której mowa w art. 85 ust. 5 rozporządzenia 2021/2116;

25) rolnik - rolnika w rozumieniu art. 3 pkt 1 rozporządzenia 2021/2115, którego gospodarstwo jest położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

26) systemy rolno-leśne - grunty orne i trwałe użytki zielone spełniające warunki przyznania pomocy w ramach interwencji Zakładanie systemów rolno-leśnych;

27) szkółka - grunty, na których są uprawiane na wolnym powietrzu młode rośliny drzewiaste w celu ich przesadzenia, w tym:

a) winorośle,

b) drzewa i krzewy owocowe,

c) rośliny ozdobne,

d) drzewa i krzewy leśne, z wyłączeniem rosnących w lesie przeznaczonych na potrzeby własne gospodarstwa,

e) drzewa i krzewy do sadzenia w ogrodach, parkach, na poboczach dróg i na wałach, w tym ich kłącza, rozłogi i młode sadzonki,

f) podkładki;

28) trawy lub inne zielne rośliny pastewne - wszystkie rośliny zielne pastewne rosnące tradycyjnie na naturalnych pastwiskach lub łąkach lub których nasiona są zazwyczaj zawarte w mieszankach nasion wysiewanych na pastwiskach lub łąkach;

29) trwałe użytki zielone - grunty, które są wykorzystywane do uprawy traw lub innych zielnych roślin pastewnych rozsiewających się naturalnie (samosiewnych) lub uprawianych (wysiewanych) i które nie były objęte zmianowaniem upraw przez co najmniej pięć lat, przy czym zaoranie, uprawa lub wysiew innego gatunku należącego do traw lub innych zielnych roślin pastewnych po uprawie lub zaoraniu nie powoduje zmiany klasyfikacji danego obszaru jako trwałego użytku zielonego;

30) uprawy trwałe - grunty, na których jest prowadzona produkcja roślinna, które nie są objęte zmianowaniem upraw przez co najmniej pięć lat i które nie są trwałymi użytkami zielonymi, dające powtarzające się plony, w tym szkółki i zagajniki o krótkiej rotacji;

31) użytek rolny - grunty będące gruntami ornymi, uprawami trwałymi albo trwałymi użytkami zielonymi również wtedy, gdy tworzą one systemy rolno-leśne;

32) wymóg podstawowy - wymóg podstawowy w zakresie zarządzania w rozumieniu art. 12 ust. 4 rozporządzenia 2021/2115;

33) zagajnik o krótkiej rotacji - grunty wykorzystywane do uprawy drzew z rodzaju:

a) wierzba (Salix sp.) o minimalnej obsadzie wynoszącej 10 000 na hektar i maksymalnym cyklu zbioru wynoszącym 8 lat,

b) topola (Populus sp.) o minimalnej obsadzie wynoszącej 6500 na hektar i maksymalnym cyklu zbioru wynoszącym 8 lat,

c) brzoza (Betula sp.) o minimalnej obsadzie wynoszącej 10 000 na hektar i maksymalnym cyklu zbioru wynoszącym 10 lat

- których korzenie lub podstawy łodyg pozostają w glebie po zbiorach, z których w następnym sezonie wyrastają nowe pędy;

34) zwierzę zatwierdzone - zwierzę spełniające warunki przyznania pomocy.

Wspieranie rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność, o którym mowa w tytule III w rozdziale II rozporządzenia 2021/1060, w ramach Planu, zwanego dalej „rozwojem lokalnym kierowanym przez społeczność", odbywa się na zasadach określonych w przepisach o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności, a w zakresie nieuregulowanym w tych przepisach - na zasadach określonych w niniejszej ustawie.

Podstawę systemu realizacji Planu stanowią jego postanowienia, przepisy prawa powszechnie obowiązującego, wytyczne instytucji zarządzającej, o której mowa w art. 123 rozporządzenia 2021/2115, zwanej dalej „instytucją zarządzającą", oraz regulaminy naborów wniosków o przyznanie pomocy.

Z zastrzeżeniem zasad i warunków określonych w przepisach, o których mowa w art. 1 pkt 1, do postępowań w sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2022 r. poz. 2000 i 2185), zwanej dalej „Kodeksem postępowania administracyjnego", chyba że niniejsza ustawa stanowi inaczej.

1. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi jest instytucją zarządzającą.

2. Oprócz zadań określonych w przepisach, o których mowa w art. 1 pkt 1, instytucja zarządzająca:

1) wykonuje nieprzypisane innym organom lub jednostkom organizacyjnym zadania państwa członkowskiego Unii Europejskiej, w tym w zakresie dotyczącym monitorowania i ewaluacji Planu, określone w przepisach, o których mowa w art. 1 pkt 1;

2) może powoływać, w drodze zarządzenia, organy opiniodawczo-doradcze w sprawach należących do zadań i kompetencji instytucji zarządzającej, w skład których mogą wchodzić przedstawiciele agencji płatniczej, instytucji pośredniczących, podmiotów wdrażających oraz inne osoby, których udział w pracach takich organów jest uzasadniony zakresem zadań tych organów;

3) wydaje agencji płatniczej, podmiotom wdrażającym, podmiotowi wdrażającemu instrumenty finansowe, instytucjom pośredniczącym, lokalnym grupom działania, zwanym dalej „LGD", o których mowa w przepisach o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności, dyrektorowi Centrum Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Brwinowie, powiatowym lekarzom weterynarii oraz beneficjentom wytyczne w zakresie realizacji Planu; te wytyczne nie mogą dotyczyć rozstrzygnięcia co do istoty sprawy indywidualnej;

4) może:

a) przeprowadzać kontrole agencji płatniczej, podmiotów wdrażających, instytucji pośredniczących i LGD w zakresie zadań realizowanych przez te podmioty związanych z realizacją Planu pod względem zgodności z postanowieniami Planu, przepisami prawa powszechnie obowiązującego, wytycznymi instytucji zarządzającej oraz regulaminami naborów wniosków o przyznanie pomocy; do tych kontroli stosuje się odpowiednio przepisy o kontroli w administracji rządowej określające zasady i tryb przeprowadzania kontroli,

b) żądać przedstawienia przez podmioty wymienione w lit. a informacji w zakresie zadań realizowanych przez te podmioty związanych z realizacją Planu i udostępniania dokumentów w tym zakresie.

3. Wytyczne instytucji zarządzającej dotyczą:

1) warunków przyznawania, wypłaty lub zwrotu pomocy lub pomocy technicznej;

2) trybu przyznawania lub wypłaty pomocy lub pomocy technicznej;

3) warunków i trybu wypłaty pomocy w formie zaliczki, o której mowa w art. 44 ust. 3 rozporządzenia 2021/2116, oraz rozliczania tej zaliczki;

4) zobowiązań związanych z przyznaną pomocą lub pomocą techniczną;

5) kwalifikowalności kosztów;

6) kontroli na miejscu;

7) zakresu danych niezbędnych do właściwego monitorowania realizacji i ewaluacji Planu, w tym zawartości rocznego sprawozdania z realizacji celów oraz informacji przekazywanych Komisji Europejskiej, o których mowa w art. 8 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2022/1475 z dnia 6 września 2022 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wdrażania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 w odniesieniu do ewaluacji planów strategicznych WPR oraz dostarczania informacji na potrzeby monitorowania i ewaluacji (Dz. Urz. UE L 232 z 07.09.2022, str. 8), a także sposobu przekazywania tych danych i informacji;

8) wysokości limitów środków dostępnych w ramach danej interwencji lub wysokości limitów środków dostępnych w poszczególnych województwach, latach lub rodzajach operacji w ramach danej interwencji;

9) innych kwestii związanych z realizacją Planu lub zakończeniem jego realizacji.

4. Projekt wytycznych instytucji zarządzającej i ich zmian jest przekazywany do zaopiniowania:

1) agencji płatniczej;

2) ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych;

3) innym podmiotom - jeżeli opiniowanie projektu wytycznych instytucji zarządzającej jest uzasadnione zakresem zadań tych podmiotów, w tym:

a) podmiotom wdrażającym,

b) instytucjom pośredniczącym,

c) ogólnopolskim organizacjom jednostek samorządu terytorialnego tworzącym stronę samorządową Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, o której mowa w ustawie z dnia 6 maja 2005 r. o Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz o przedstawicielach Rzeczypospolitej Polskiej w Komitecie Regionów Unii Europejskiej (Dz. U. poz. 759),

d) organizacjom pozarządowym, ich związkom i porozumieniom, których przedstawiciele wchodzą w skład Rady Działalności Pożytku Publicznego, o której mowa w art. 35 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2022 r. poz. 1327, 1265 i 1812), które są reprezentowane w składzie komitetu monitorującego, o którym mowa w art. 124 rozporządzenia 2021/2115,

e) ogólnopolskim lub regionalnym organizacjom pozarządowym, ich związkom i porozumieniom reprezentującym sektory i branże, których dotyczy realizacja Planu i których przedstawiciele wchodzą w skład komitetu monitorującego, o którym mowa w art. 124 rozporządzenia 2021/2115,

f) ogólnopolskim lub regionalnym organizacjom pozarządowym, ich związkom i porozumieniom reprezentującym społeczeństwo obywatelskie, których przedstawiciele wchodzą w skład komitetu monitorującego, o którym mowa w art. 124 rozporządzenia 2021/2115,

g) Głównemu Lekarzowi Weterynarii - w przypadku wytycznych dotyczących zadań realizowanych przez powiatowych lekarzy weterynarii.

5. Podmioty, o których mowa w ust. 4, przekazują swoje opinie w terminie wyznaczonym przez instytucję zarządzającą. Wyznaczenie terminu na przedstawienie opinii krótszego niż 14 dni od dnia udostępnienia projektu wytycznych instytucji zarządzającej albo ich zmian wymaga szczegółowego uzasadnienia. Nieprzedstawienie opinii w wyznaczonym terminie oznacza rezygnację z prawa jej wyrażenia.

6. Wytyczne instytucji zarządzającej w zakresie określonym w ust. 3 pkt 3 są wydawane w uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych.

7. Instytucja zarządzająca:

1) podaje do publicznej wiadomości na swojej stronie internetowej wytyczne instytucji zarządzającej oraz ich zmiany;

2) ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski" komunikat o miejscu publikacji wytycznych instytucji zarządzającej oraz ich zmian.

1. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi uznaje krajowe systemy jakości, o których mowa w art. 47 lit. a rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2022/126 z dnia 7 grudnia 2021 r. uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 o dodatkowe wymogi w odniesieniu do niektórych rodzajów interwencji określonych przez państwa członkowskie w ich planach strategicznych WPR na lata 2023-2027 na podstawie tego rozporządzenia, jak również o przepisy dotyczące współczynnika dotyczącego normy dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska (GAEC) nr 1 (Dz. Urz. UE L 20 z 31.01.2022, str. 52), zwanego dalej „rozporządzeniem 2022/126", w drodze decyzji, jeżeli są spełnione kryteria określone w tym przepisie.

2. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi zawiesza postępowanie w sprawie o uznanie krajowego systemu jakości, o którym mowa w art. 47 lit. a rozporządzenia 2022/126, z dniem dokonania zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 12 września 2002 r. o normalizacji (Dz. U. z 2015 r. poz. 1483) notyfikacji Komisji Europejskiej przepisów technicznych obejmujących wymagania tego systemu, w tym specyfikację produktu końcowego, o którym mowa w art. 47 lit. a rozporządzenia 2022/126. Do podjęcia zawieszonego postępowania przepis art. 97 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego stosuje się odpowiednio.

3. W przypadku zaprzestania spełniania co najmniej jednego z kryteriów określonych w art. 47 lit. a rozporządzenia 2022/126 minister właściwy do spraw rozwoju wsi cofa, w drodze decyzji, uznanie, o którym mowa w ust. 1.

Zadania instytucji zarządzającej w zakresie rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność dotyczące powołania komisji, o której mowa w art. 32 ust. 2 rozporządzenia 2021/1060, i zatwierdzania strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność, o których mowa w art. 32 rozporządzenia 2021/1060, wybranych przez tę komisję wykonuje samorząd województwa jako instytucja pośrednicząca na podstawie przepisów o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności.

1. Zadania państwa członkowskiego, o których mowa w art. 130 rozporządzenia 2021/2115, wykonuje Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, zwana dalej „Agencją", jako agencja płatnicza. W ramach wykonywania tych zadań Agencja pozyskuje, gromadzi, opracowuje i przekazuje instytucji zarządzającej dane dotyczące realizacji Planu, w tym dane niezbędne do właściwego monitorowania realizacji i ewaluacji Planu.

2. Zadania państwa członkowskiego dotyczące przekazywania Komisji Europejskiej informacji, o których mowa w art. 8 lit. c-e rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2022/1475 z dnia 6 września 2022 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wdrażania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 w odniesieniu do ewaluacji planów strategicznych WPR oraz dostarczania informacji na potrzeby monitorowania i ewaluacji, wykonuje Agencja jako agencja płatnicza.

1. Agencja pełni funkcję akredytowanej agencji płatniczej.

2. Oprócz zadań określonych w przepisach, o których mowa w art. 1 pkt 1, agencja płatnicza wykonuje zadania związane z przyznawaniem, wypłatą i zwrotem pomocy oraz pomocy technicznej, w tym przeprowadza kontrole administracyjne oraz kontrole na miejscu. W przypadku gdy o pomoc techniczną ubiega się Agencja, pomoc tę przyznaje instytucja zarządzająca.

3. Zadania agencji płatniczej związane z przyznawaniem, wypłatą i zwrotem pomocy, z wyjątkiem dochodzenia zwrotu kwot pomocy oraz z wyjątkiem dokonywania płatności, o którym mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia 2021/2116, mogą wykonywać, jako zadania delegowane zgodnie z pkt 1.D.1 załącznika I do rozporządzenia 2022/127, samorządy województw jako podmioty wdrażające.

4. Zadania delegowane, o których mowa w ust. 3, obejmują w szczególności:

1) prowadzenie postępowań w sprawach o przyznanie lub wypłatę pomocy, w tym:

a) przeprowadzanie kontroli administracyjnych,

b) dokonywanie wyboru operacji,

c) zawieranie umów, na podstawie których jest przyznawana pomoc, informowanie o odmowie jej przyznania oraz rejestrowanie tych umów i informacji;

2) przeprowadzanie kontroli na miejscu;

3) ustalanie kwot pomocy podlegających zwrotowi i wzywanie beneficjenta do zwrotu tych kwot;

4) przechowywanie dokumentów związanych z wykonywaniem przez podmiot wdrażający zadań agencji płatniczej;

5) udostępnianie lub przekazywanie agencji płatniczej, instytucji zarządzającej, Komisji Europejskiej lub innym organom upoważnionym do kontroli dokumentów, o których mowa w pkt 4.

5. Umowa, o której mowa w pkt 1.D.1 ppkt (i) załącznika I do rozporządzenia 2022/127, jest zawierana na formularzu opracowanym przez agencję płatniczą i zawiera postanowienia zapewniające prawidłowe wykonywanie przez podmioty wdrażające delegowanych im zadań agencji płatniczej, w tym określenie:

1) szczegółowego zakresu zadań delegowanych przez agencję płatniczą podmiotowi wdrażającemu oraz sposobu wykonywania tych zadań;

2) zobowiązań dotyczących:

a) przeprowadzania przez agencję płatniczą kontroli wykonywania zadań określonych umową pod względem prawidłowości wykonywania tych zadań,

b) przeprowadzania przez agencję płatniczą audytu systemu zarządzania i kontroli w podmiocie wdrażającym,

c) umożliwienia przez podmiot wdrażający przeprowadzenia kontroli, o której mowa w lit. a, i audytu, o którym mowa w lit. b,

d) przechowywania dokumentów związanych z wykonywaniem zadań określonych umową.

6. Agencja płatnicza podaje do publicznej wiadomości na swojej stronie internetowej informacje o umowie, o której mowa w pkt 1.D.1 ppkt (i) załącznika I do rozporządzenia 2022/127, zawartej z podmiotem wdrażającym, w tym:

1) datę zawarcia umowy,

2) nazwę podmiotu wdrażającego,

3) zakres zadań delegowanych podmiotowi wdrażającemu,

4) okres obowiązywania umowy

- niezwłocznie po zawarciu umowy.

7. Agencja płatnicza w sprawach należących do jej zadań związanych z przyznawaniem, wypłatą i zwrotem pomocy oraz podmiot wdrażający w sprawach należących do delegowanych temu podmiotowi zadań agencji płatniczej mogą powoływać organy opiniodawczo-doradcze, w skład których mogą wchodzić również osoby niebędące pracownikami odpowiednio tej agencji albo tego podmiotu, których udział w pracach takich organów jest uzasadniony zakresem zadań tych organów.

1. Agencja płatnicza, podmioty wdrażające, instytucje pośredniczące oraz LGD są obowiązane udostępnić podmiotowi wykonującemu ewaluacje, o których mowa w art. 140 rozporządzenia 2021/2115, dane niezbędne do wykonania tych ewaluacji, w tym dane osobowe.

2. Dane, o których mowa w ust. 1, są udostępniane podmiotowi wykonującemu ewaluacje, o których mowa w art. 140 rozporządzenia 2021/2115, na wniosek instytucji zarządzającej.

Beneficjenci i LGD są obowiązani do przekazywania informacji, o których mowa w art. 131 rozporządzenia 2021/2115, w tym danych osobowych, instytucji zarządzającej, agencji płatniczej, instytucjom pośredniczącym, podmiotom wdrażającym oraz podmiotowi wykonującemu ewaluacje, o których mowa w art. 140 rozporządzenia 2021/2115, w celu monitorowania i ewaluacji Planu.

1. Instytucja zarządzająca, agencja płatnicza, podmioty wdrażające, podmiot wdrażający instrument finansowy, instytucje pośredniczące oraz LGD informują o Planie i rozpowszechniają informacje o Planie, w tym określone w art. 123 ust. 2 lit. c oraz k rozporządzenia 2021/2115.

2. Podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy podaje do publicznej wiadomości na swojej stronie internetowej harmonogram, o którym mowa w pkt 1.4 załącznika III do rozporządzenia Komisji (UE) 2022/129 z dnia 21 grudnia 2021 r. ustanawiającego przepisy dotyczące rodzajów interwencji w odniesieniu do nasion oleistych, bawełny i produktów ubocznych produkcji wina na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 oraz dotyczące wymogów w zakresie informowania, upowszechniania i widoczności informacji związanych ze wsparciem unijnym i planami strategicznymi WPR (Dz. Urz. UE L 20 z 31.01.2022, str. 197), na kolejny rok, zwany dalej „harmonogramem", nie później niż do końca danego roku.

3. Podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy aktualizuje harmonogram nie rzadziej niż na koniec każdego kwartału.

4. Podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy zamieszcza niezwłocznie na swojej stronie internetowej zaktualizowany harmonogram.

5. Przepisów ust. 2-4 nie stosuje się do naborów wniosków o przyznanie pomocy ogłaszanych przez LGD.

Agencja płatnicza, podmioty wdrażające, podmiot wdrażający instrument finansowy, instytucje pośredniczące, LGD oraz organy administracji rządowej i jednostki organizacyjne podległe organom administracji rządowej lub przez nie nadzorowane, a także organy samorządu terytorialnego, współpracują przy realizacji zadań związanych z realizacją Planu.

1. Pomoc jest przyznawana osobie fizycznej, osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, którym został nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, który może być wykorzystywany do ubiegania się o daną pomoc, jeżeli są spełnione warunki przyznania tej pomocy określone w przepisach, o których mowa w art. 1 pkt 1, w przepisach ustawy oraz w:

1) przepisach wydanych na podstawie art. 55 ust. 1, art. 56 ust. 8, art. 70 i art. 71 - w przypadku pomocy przyznawanej w drodze decyzji;

2) regulaminie naboru wniosków o przyznanie pomocy lub w ogłoszeniu o zamówieniu publicznym - w przypadku pomocy przyznawanej na podstawie umowy.

2. Pomoc nie przysługuje podmiotowi, który podlega zakazowi dostępu do środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1634, z późn. zm.⁶⁾), na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu.

3. Biuro Informacyjne Krajowego Rejestru Karnego niezwłocznie przekazuje Agencji informacje o zakazie dostępu do środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, orzeczonym wobec osoby fizycznej lub podmiotu zbiorowego, których dane zgromadzono w Krajowym Rejestrze Karnym, oraz o wykonaniu albo darowaniu orzeczonego zakazu, a także o usunięciu z Krajowego Rejestru Karnego danych o orzeczonym zakazie.

4. Agencja, w zakresie niezbędnym do realizacji celu określonego w ust. 2, przetwarza następujące dane uzyskane na podstawie informacji o zakazie, o której mowa w ust. 3:

1) dotyczące osoby fizycznej: imię (imiona), nazwisko, obywatelstwo lub obywatelstwa albo informację o tym, że osoba jest bezpaństwowcem albo jej obywatelstwo jest nieznane, numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (numer PESEL), a w przypadku gdy ta osoba nie ma numeru PESEL - numer i nazwę dokumentu stwierdzającego tożsamość oraz nazwę organu, który wydał dokument;

2) dotyczące podmiotu zbiorowego:

a) nazwę (firmę),

b) numer identyfikacyjny w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej (numer REGON) - w przypadku gdy ten podmiot ma numer REGON,

c) numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku podmiotu zbiorowego niepodlegającego wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego - nazwę właściwego rejestru oraz numer w tym rejestrze, o ile podmiot zbiorowy podlega wpisowi do tego rejestru;

3) oznaczenie sądu, który wydał orzeczenie, oraz sygnaturę akt;

4) datę wydania i uprawomocnienia się orzeczenia;

5) nazwę orzeczonego zakazu oraz okres, na który orzeczono zakaz;

6) informację o wykonaniu albo darowaniu orzeczonego zakazu;

7) informację o usunięciu z Krajowego Rejestru Karnego danych o orzeczonym zakazie.

Pomoc jest przyznawana na wniosek o jej przyznanie, z wyłączeniem operacji, w ramach których beneficjent zostaje wyłoniony zgodnie z przepisami ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1710, 1812, 1933 i 2185 oraz z 2023 r. poz. 412).

Wniosek o przyznanie pomocy, zmianę tego wniosku lub jego wycofanie składa się za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji w sposób określony w przepisach o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Rozpatrzenie wniosku o przyznanie pomocy następuje w terminie nie dłuższym niż niezbędny do należytego wyjaśnienia sprawy, w tym do przeprowadzenia kontroli administracyjnych i kontroli na miejscu podmiotu ubiegającego się o przyznanie pomocy przeprowadzanych przez agencję płatniczą lub podmiot wdrażający na podstawie ustawy, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Pomoc jest przyznawana na podstawie umowy, chyba że z przepisów ustawy wynika, że pomoc jest przyznawana w drodze decyzji.

W drodze decyzji jest przyznawana pomoc w ramach:

1) płatności bezpośrednich:

a) podstawowego wsparcia dochodów do celów zrównoważoności, o którym mowa w art. 16 ust. 2 lit. a rozporządzenia 2021/2115, zwanego dalej „podstawowym wsparciem dochodów",

b) uzupełniającego redystrybucyjnego wsparcia dochodów do celów zrównoważoności, o którym mowa w art. 16 ust. 2 lit. b rozporządzenia 2021/2115, zwanego dalej „płatnością redystrybucyjną",

c) uzupełniającego wsparcia dochodów dla młodych rolników, o którym mowa w art. 16 ust. 2 lit. c rozporządzenia 2021/2115, zwanego dalej „płatnością dla młodych rolników",

d) płatności w ramach wsparcia dochodów związanego z produkcją, o którym mowa w art. 16 ust. 3 lit. a rozporządzenia 2021/2115, zwanych dalej „płatnościami związanymi z produkcją",

e) płatności w ramach schematów na rzecz klimatu, środowiska i dobrostanu zwierząt, o których mowa w art. 16 ust. 2 lit. d rozporządzenia 2021/2115, zwanych dalej „płatnościami w ramach ekoschematów";

2) przejściowego wsparcia krajowego, o którym mowa w art. 147 rozporządzenia 2021/2115, zwanego dalej „przejściowym wsparciem krajowym";

3) płatności w ramach interwencji związanych ze środowiskiem, klimatem i innych zobowiązań w dziedzinie zarządzania, o których mowa w art. 69 lit. a rozporządzenia 2021/2115;

4) płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami, o których mowa w art. 69 lit. b rozporządzenia 2021/2115, zwanych dalej „płatnościami ONW";

5) wsparcia inwestycji leśnych lub zadrzewieniowych realizowanych w ramach art. 69 lit. d rozporządzenia 2021/2115;

6) narzędzi zarządzania ryzykiem w formie wkładów finansowych na rzecz składek w ramach systemów ubezpieczeń, o których mowa w art. 76 ust. 3 lit. a rozporządzenia 2021/2115, zwanych dalej „dopłatami do składek ubezpieczenia".

1. Przy przyznawaniu pomocy uznaje się, że rolnik prowadzi działalność rolniczą, jeżeli prowadzi działalność polegającą na:

1) wytwarzaniu produktów rolnych przez hodowlę lub chów zwierząt do celów gospodarskich lub uprawę lub hodowlę roślin, gdzie produkty rolne oznaczają produkty wymienione w załączniku I do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), z wyjątkiem produktów rybołówstwa, a także uprawie bawełny i zagajników o krótkiej rotacji lub

2) utrzymywaniu użytków rolnych w stanie, dzięki któremu nadają się one do wypasu lub uprawy bez konieczności podejmowania działań przygotowawczych wykraczających poza użycie zwykłych metod rolniczych i zwykłego sprzętu rolniczego.

2. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi określi, w drodze rozporządzenia, kryteria uznawania użytków rolnych za pozostające w stanie, dzięki któremu nadają się one do wypasu lub uprawy, mając na względzie ramy tych kryteriów określone w art. 4 ust. 2 lit. b rozporządzenia 2021/2115 oraz w podsekcji 4.1. lit. a załącznika I do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2021/2289 z dnia 21 grudnia 2021 r. ustanawiającego zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 w sprawie prezentacji treści planów strategicznych WPR oraz w sprawie elektronicznego systemu bezpiecznej wymiany informacji (Dz. Urz. UE L 458 z 22.12.2021, str. 463), a także zabezpieczenie przed nieuzasadnionym przyznawaniem pomocy.

Jeżeli warunkiem przyznania pomocy jest posiadanie gruntu, pomoc jest przyznawana do gruntu, który w dniu 31 maja roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie pomocy, jest w posiadaniu podmiotu ubiegającego się o jej przyznanie na podstawie tytułu prawnego.

1. Jeżeli warunkiem przyznania pomocy jest posiadanie gruntu lub zwierzęcia, a ten grunt lub to zwierzę stanowi przedmiot posiadania samoistnego i posiadania zależnego, pomoc przysługuje posiadaczowi zależnemu.

2. W przypadku gdy grunt lub zwierzę jest przedmiotem współposiadania przez okres, w jakim posiadanie tego gruntu lub tego zwierzęcia jest warunkiem przyznania danej pomocy, pomoc ta przysługuje temu współposiadaczowi, co do którego pozostali współposiadacze wyrazili zgodę na piśmie. Ta zgoda nie jest wymagana, jeżeli miałaby pochodzić od współposiadacza będącego małżonkiem wnioskodawcy.

3. Jeżeli warunkiem przyznania pomocy jest własność gruntu i pomoc jest przyznawana do powierzchni gruntu, a ten grunt stanowi przedmiot współwłasności, pomoc przysługuje temu współwłaścicielowi gruntu, co do którego pozostali współwłaściciele wyrazili zgodę na piśmie.

4. Zgodę, o której mowa w ust. 2 i 3, dołącza się do wniosku o przyznanie pomocy.

Jeżeli z przepisów, o których mowa w art. 1 pkt 1, albo z przepisów ustawy wynika, że pomoc jest przyznawana rolnikom aktywnym zawodowo, pomocy tej nie przyznaje się rolnikowi, który zarządza portami lotniczymi, administruje wodociągami lub stałymi terenami sportowymi lub rekreacyjnymi lub świadczy usługi przewozu kolejowego lub usługi w zakresie obrotu nieruchomościami, chyba że:

1) działalność rolnicza jest jego działalnością przeważającą, co wynika z danych zawartych w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej lub Krajowym Rejestrze Sądowym lub z dokumentów z Krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej lub

2) udokumentuje, że:

a) jego przychód z działalności rolniczej stanowi co najmniej 1/3 całego jego przychodu lub

b) kwota płatności bezpośrednich, jakie mu przysługiwały za rok poprzedzający rok złożenia wniosku o przyznanie pomocy, wynosi co najmniej 5% całości przychodów z działalności pozarolniczej, lub

3) wysokość otrzymanych przez niego płatności bezpośrednich za rok poprzedzający rok złożenia wniosku o przyznanie pomocy nie przekracza równowartości w złotych kwoty 5000 euro, a w przypadku gdy nie otrzymał płatności bezpośrednich za rok poprzedzający rok złożenia wniosku o przyznanie pomocy - suma:

a) iloczynu liczby kwalifikujących się hektarów, o których mowa w art. 4 ust. 4 rozporządzenia 2021/2115, zwanych dalej „kwalifikującymi się hektarami", które posiada, i średniej krajowej wysokości płatności bezpośrednich za hektar za rok poprzedzający rok złożenia wniosku o przyznanie pomocy oraz

b) iloczynu wyrażonej w dużych jednostkach przeliczeniowych (DJP) liczby zwierząt zatwierdzonych do płatności bezpośrednich w roku złożenia wniosku o przyznanie pomocy, które posiada, i średniej krajowej wysokości płatności bezpośrednich do zwierząt w złotych na DJP za rok poprzedzający rok złożenia wniosku o przyznanie pomocy

- nie przekracza równowartości w złotych kwoty 5000 euro.

1. Płatności bezpośrednie są przyznawane rolnikowi, jeżeli prowadzi działalność rolniczą, a łączna powierzchnia gruntów objętych obszarem zatwierdzonym do podstawowego wsparcia dochodów będących w posiadaniu tego rolnika jest nie mniejsza niż 1 ha.

2. Pomimo niespełnienia warunku, o którym mowa w ust. 1, płatności bezpośrednie są przyznawane, jeżeli:

1) rolnik spełnia warunki do przyznania płatności związanych z produkcją do zwierząt, o których mowa w art. 29 ust. 1 pkt 2, lub płatności dobrostanowej i złożył wniosek o ich przyznanie oraz

2) łączna kwota płatności bezpośrednich, jakie miałyby zostać przyznane w danym roku temu rolnikowi, przed zastosowaniem kar, w tym kar administracyjnych, wynosi co najmniej równowartość w złotych kwoty 200 euro.

1. Płatności bezpośrednie są przyznawane do powierzchni działki rolnej lub jednostki gruntu nierolniczego:

1) położonych na gruncie stanowiącym kwalifikujący się hektar,

2) o powierzchni nie mniejszej niż 0,1 ha,

3) nie większej niż maksymalny kwalifikujący się obszar, o którym mowa w art. 2 ust. 7 lit. a rozporządzenia 2022/1172

- chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej.

2. W przypadku wystąpienia okoliczności, o których mowa w art. 3 ust. 4 rozporządzenia 2022/126, Prezes Agencji niezwłocznie informuje o tym fakcie ministra właściwego do spraw rozwoju wsi, wskazując odmiany konopi włóknistych, dla których okoliczności te wystąpiły.

3. W przypadku otrzymania informacji określonej w ust. 2 minister właściwy do spraw rozwoju wsi ogłasza, w drodze obwieszczenia, w dzienniku urzędowym ministra właściwego do spraw rozwoju wsi, listę odmian konopi włóknistych, w odniesieniu do których wystąpiły okoliczności, o których mowa w art. 3 ust. 4 rozporządzenia 2022/126, do uprawy których nie przyznaje się płatności bezpośrednich i uzupełniającej płatności podstawowej, o której mowa w art. 37 ust. 1 pkt 1.

4. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki uznawania gruntów za kwalifikujące się hektary, mając na względzie czynniki przyrodnicze oraz zabezpieczenie przed przyznawaniem płatności bezpośrednich do gruntów, które nie stanowią kwalifikujących się hektarów.

1. Płatność redystrybucyjna jest przyznawana rolnikowi, jeżeli łączna powierzchnia gruntów będących w posiadaniu tego rolnika w dniu 31 maja roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie tej płatności, wynosi co najmniej 1 ha i nie przekracza 300 ha.

2. Płatność redystrybucyjna przysługuje do powierzchni gruntów:

1) posiadanych przez rolnika położonych na obszarze zatwierdzonym do podstawowego wsparcia dochodów;

2) nie większej niż 30 ha.

3. W przypadku gdy o przyznanie płatności redystrybucyjnej ubiega się spółdzielnia produkcji rolnej albo spółdzielnia rolników, przy przyznawaniu tej płatności danej spółdzielni maksymalne limity określone w ust. 1 lub w ust. 2 pkt 2 ustala się, na jej wniosek, jako iloczyn danego limitu oraz liczby członków danej spółdzielni, jeżeli spółdzielnia ta poddała się lustracyjnemu badaniu, o którym mowa w art. 91 § 1 ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 2021 r. poz. 648), w ciągu ostatnich trzech lat poprzedzających rok złożenia wniosku o przyznanie tej płatności.

1. Płatność dla młodych rolników jest przyznawana rolnikowi, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) w pierwszym roku ubiegania się o płatność dla młodych rolników ma nie więcej niż 40 lat;

2) kieruje gospodarstwem, co oznacza, że prowadzi działalność rolniczą w gospodarstwie osobiście, na własny rachunek i we własnym imieniu, ponosi koszty i czerpie korzyści w związku z prowadzeniem tej działalności;

3) ma co najmniej:

a) wykształcenie zasadnicze branżowe, średnie branżowe, średnie lub zasadnicze zawodowe w rozumieniu przepisów prawa oświatowego lub

b) 3-letni staż pracy w rolnictwie, przy czym za staż pracy w rolnictwie uznaje się okres liczony do dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy, w którym wnioskodawca:

- podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie jako rolnik lub domownik lub ubezpieczeniu społecznemu z tytułu prowadzenia działalności rolniczej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) lub

- był zatrudniony w gospodarstwie na podstawie umowy o pracę na stanowisku związanym z prowadzeniem produkcji rolnej.

2. Płatność dla młodych rolników jest przyznawana do powierzchni gruntów będących w posiadaniu rolnika położonych na obszarze zatwierdzonym do podstawowego wsparcia dochodów, jeżeli ten rolnik po raz pierwszy rozpoczyna działalność rolniczą w gospodarstwie, jako kierujący tym gospodarstwem, a gdy rozpoczął już taką działalność rolniczą w gospodarstwie - gdy od rozpoczęcia tej działalności do dnia złożenia pierwszego wniosku o płatność dla młodych rolników upłynęło nie więcej niż 5 lat.

3. Płatność dla młodych rolników jest przyznawana danemu rolnikowi nie więcej niż za 5 kolejnych lat, z tym że ostatnia płatność dla młodych rolników może zostać przyznana za 2027 r.

1. Płatności związane z produkcją są przyznawane rolnikowi do:

1) powierzchni użytków rolnych będących w posiadaniu tego rolnika, na których uprawia w plonie głównym rośliny strączkowe na nasiona, rośliny pastewne, ziemniaki skrobiowe, buraki cukrowe, pomidory, chmiel, truskawki, len lub konopie włókniste;

2) zwierząt gatunków: bydło domowe (Bos taurus), owca domowa (Ovis aries) lub koza domowa (Capra hircus).

2. Płatności związane z produkcją do powierzchni uprawy chmielu są przyznawane rolnikowi do powierzchni użytków rolnych, na których uprawia chmiel, położonych w rejonie określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 70 ust. 2 pkt 3.

3. Płatności związane z produkcją do zwierząt gatunku bydło domowe (Bos taurus) są przyznawane rolnikowi w formie:

1) płatności do bydła, jeżeli:

a) posiada samice lub samce tego gatunku, których wiek w dniu 15 maja roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie tej płatności, nie przekracza 24 miesięcy,

b) liczba zwierząt, o których mowa w lit. a, objętych wnioskiem o przyznanie tej płatności złożonym przez tego rolnika wynosi co najmniej:

- 1 sztukę - w przypadku województw: lubelskiego, łódzkiego, małopolskiego, mazowieckiego, podkarpackiego, śląskiego i świętokrzyskiego,

- 3 sztuki - w przypadku województw: dolnośląskiego, kujawsko-pomorskiego, lubuskiego, opolskiego, podlaskiego, pomorskiego, warmińsko-mazurskiego, wielkopolskiego i zachodniopomorskiego,

2) płatności do krów, jeżeli:

a) posiada samice tego gatunku, których wiek w dniu 15 maja roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie tej płatności, przekracza 24 miesiące,

b) liczba zwierząt, o których mowa w lit. a, objętych wnioskiem o przyznanie tej płatności złożonym przez tego rolnika wynosi co najmniej:

- 1 sztukę - w przypadku województw: lubelskiego, łódzkiego, małopolskiego, mazowieckiego, podkarpackiego, śląskiego i świętokrzyskiego,

- 3 sztuki - w przypadku województw: dolnośląskiego, kujawsko-pomorskiego, lubuskiego, opolskiego, podlaskiego, pomorskiego, warmińsko-mazurskiego, wielkopolskiego i zachodniopomorskiego

- co potwierdzają informacje zawarte w komputerowej bazie danych prowadzonej na podstawie ustawy z dnia 4 listopada 2022 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (Dz. U. poz. 2727 oraz z 2023 r. poz. 412).

4. Płatności do bydła są przyznawane maksymalnie do 20 sztuk zwierząt, o których mowa w ust. 3 pkt 1 lit. a.

5. Płatności do krów są przyznawane maksymalnie do 20 sztuk zwierząt, o których mowa w ust. 3 pkt 2 lit. a.

6. Płatności związane z produkcją do zwierząt gatunków owca domowa i koza domowa są przyznawane rolnikowi, jeżeli:

1) posiada samice danego gatunku, których wiek w dniu 15 maja roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie tej płatności, wynosi co najmniej 12 miesięcy;

2) liczba zwierząt, o których mowa w pkt 1, objętych wnioskiem o przyznanie danej płatności złożonym przez tego rolnika wynosi co najmniej:

a) 10 sztuk - w przypadku owiec,

b) 5 sztuk - w przypadku kóz.

7. W przypadku gdy dane zwierzę z gatunku bydło domowe lub koza domowa zostało objęte więcej niż jednym wnioskiem o przyznanie płatności związanej z produkcją do zwierząt, tę płatność przyznaje się temu rolnikowi, który złożył jako pierwszy wniosek o przyznanie płatności do tego zwierzęcia, i jeżeli są spełnione pozostałe warunki przyznania tej płatności.

8. W przypadku zwierząt gatunków owca domowa i koza domowa za objęte wnioskiem o przyznanie płatności związanej z produkcją do zwierząt w ramach systemu, o którym mowa w art. 65 ust. 4 lit. f rozporządzenia 2021/2116, uznaje się wszystkie samice tych gatunków:

1) spełniające warunek, o którym mowa w ust. 6 pkt 1,

2) będące w posiadaniu rolnika przez okres, w jakim posiadanie tych zwierząt jest warunkiem przyznania danej płatności

- co potwierdzają informacje zawarte w komputerowej bazie danych prowadzonej na podstawie ustawy z dnia 4 listopada 2022 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt.

9. Do obliczania wieku zwierząt stosuje się przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360, 2337 i 2339 oraz z 2023 r. poz. 326) dotyczące obliczania terminów, z tym że termin upływa z początkiem ostatniego dnia.

Płatności w ramach ekoschematów są przyznawane rolnikowi w formie płatności:

1) do obszarów z roślinami miododajnymi;

2) do rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi;

3) do integrowanej produkcji roślin;

4) do biologicznej ochrony upraw;

5) do retencjonowania wody na trwałych użytkach zielonych;

6) dobrostanowej.

Płatności do obszarów z roślinami miododajnymi są przyznawane do powierzchni gruntów położonych na obszarze zatwierdzonym do podstawowego wsparcia dochodów, posiadanych przez rolnika, na których uprawia rośliny miododajne określone w przepisach wydanych na podstawie art. 70 ust. 2 pkt 5.

1. Płatności do rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi są przyznawane, jeżeli rolnik:

1) realizuje praktyki służące zwiększeniu sekwestracji węgla w glebie i poprawie zarządzania składnikami odżywczymi, określone w przepisach wydanych na podstawie art. 70 ust. 2 pkt 6, na działkach rolnych położonych na obszarze zatwierdzonym do podstawowego wsparcia dochodów, spełniających warunki określone w art. 26, posiadanych przez tego rolnika na podstawie tytułu prawnego w dniu 31 maja roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie tych płatności, oraz

2) uzyska minimalną liczbę punktów, określoną w przepisach wydanych na podstawie art. 70 ust. 2 pkt 6, za realizację praktyk, o których mowa w pkt 1, na powierzchni działek rolnych, o których mowa w pkt 1.

2. Płatności do rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi są przyznawane do liczby punktów uzyskanych przez rolnika za realizację praktyk, o których mowa w ust. 1 pkt 1, na powierzchni działek rolnych, o których mowa w ust. 1 pkt 1.

Płatności do integrowanej produkcji roślin są przyznawane do powierzchni:

1) gruntów położonych na obszarze zatwierdzonym do podstawowego wsparcia dochodów, posiadanych przez rolnika, na których prowadzi integrowaną produkcję roślin, co jest potwierdzone informacjami zawartymi w wykazie, o którym mowa w art. 60 ust. 1 pkt 2a ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin (Dz. U. z 2023 r. poz. 340 i 412), oraz

2) trwałych użytków zielonych położonych na obszarze zatwierdzonym do podstawowego wsparcia dochodów, posiadanych przez rolnika, o którym mowa w pkt 1, nie większej niż powierzchnia, o której mowa w pkt 1.

1. Płatności do biologicznej ochrony upraw są przyznawane do powierzchni gruntów położonych na obszarze zatwierdzonym do podstawowego wsparcia dochodów, posiadanych przez rolnika, na których ten rolnik przeprowadził, w celu eliminacji danego agrofaga, zabieg ochrony upraw wyłącznie przy użyciu środka ochrony roślin zawierającego mikroorganizmy jako substancje czynne dopuszczonego do obrotu na podstawie wydanego przez ministra właściwego do spraw rolnictwa zezwolenia, o którym mowa w art. 28 ust. 1, art. 30 ust. 1, art. 41, art. 51 lub art. 53 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczącego wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin i uchylającego dyrektywy Rady 79/117/EWG i 91/414/EWG (Dz. Urz. UE L 309 z 24.11.2009, str. 1, z późn. zm.⁷⁾), lub pozwolenia na handel równoległy, o którym mowa w art. 52 tego rozporządzenia, zgodnie z zawartymi w etykiecie wymaganiami, o których mowa w art. 31 ust. 1-3, ust. 4 lit. a-d lub lit. f-h tego rozporządzenia.

2. W przypadku gdy eliminacja danego agrofaga za pomocą środka, o którym mowa w ust. 1, okazała się nieskuteczna, dopuszcza się przeprowadzenie zabiegu chemicznym środkiem ochrony roślin.

1. Płatności do retencjonowania wody na trwałych użytkach zielonych są przyznawane do powierzchni trwałych użytków zielonych określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 70 ust. 1:

1) położonych na obszarze zatwierdzonym do podstawowego wsparcia dochodów, posiadanych przez rolnika oraz

2) które w danym roku zostały zalane lub podtopione, co potwierdza wykaz działek wraz z danymi przestrzennymi tych działek oraz zalanego lub podtopionego obszaru na tych działkach sporządzany corocznie przez Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy.

2. Wykaz, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy udostępnia Agencji nie później niż do dnia 2 października danego roku.

1. Płatności dobrostanowe są przyznawane, jeżeli rolnik realizuje praktyki podwyższające poziom dobrostanu zwierząt gatunków: świnia (Sus scrofa), bydło domowe (Bos taurus), owca domowa (Ovis aries), koza domowa (Capra hircus), koń domowy (Equus caballus), kura (Gallus gallus) lub indyk (Meleagris gallopavo), których jest posiadaczem, co potwierdzają informacje zawarte w komputerowej bazie danych prowadzonej na podstawie ustawy z dnia 4 listopada 2022 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt.

2. Płatności dobrostanowe są przyznawane do:

1) liczby punktów określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 70 ust. 2 pkt 7, uzyskanych przez rolnika za realizację praktyk, o których mowa w ust. 1, w odniesieniu do zwierząt gatunków świnia (Sus scrofa) oraz bydło domowe (Bos taurus), które spełniają warunki przyznania tych płatności określone w przepisach wydanych na podstawie art. 70 ust. 1;

2) zwierząt gatunków: owca domowa (Ovis aries), koza domowa (Capra hircus), koń domowy (Equus caballus), kura (Gallus gallus) lub indyk (Meleagris gallopavo):

a) w odniesieniu do których są realizowane praktyki, o których mowa w ust. 1,

b) które spełniają warunki przyznania tych płatności określone w przepisach wydanych na podstawie art. 70 ust. 1.

3. Za objęte wnioskiem o przyznanie płatności dobrostanowych uznaje się, zgodnie z art. 65 ust. 4 lit. f rozporządzenia 2021/2116, zwierzęta spełniające warunki przyznania tych płatności, co potwierdzają informacje zawarte w komputerowej bazie danych prowadzonej na podstawie ustawy z dnia 4 listopada 2022 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt.

1. Przejściowe wsparcie krajowe jest przyznawane w formie:

1) uzupełniającej płatności podstawowej;

2) płatności niezwiązanej do tytoniu.

2. Przejściowe wsparcie krajowe jest przyznawane rolnikowi, jeżeli spełnia warunki określone w art. 25 ust. 1. Do przyznawania uzupełniającej płatności podstawowej przepis art. 25 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

1. Uzupełniająca płatność podstawowa jest przyznawana rolnikowi do powierzchni:

1) upraw roślin rodzajów określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 70 ust. 2 pkt 4, uprawianych w plonie głównym,

2) gruntów ornych, na których nie jest prowadzona uprawa roślin

- do których zostało przyznane podstawowe wsparcie dochodów.

2. Do przyznawania uzupełniającej płatności podstawowej przepisy art. 26 ust. 1 pkt 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

1. Płatność niezwiązana do tytoniu jest przyznawana rolnikowi, jeżeli:

1) spełnia warunki do przyznania podstawowego wsparcia dochodów i złożył wniosek o jego przyznanie;

2) w dniu 31 grudnia 2018 r. był wpisany do rejestru producentów surowca tytoniowego, o którym mowa w art. 40ha ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o organizacji niektórych rynków rolnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 287 i 412);

3) w 2017 r. lub 2018 r. był stroną umowy zbycia surowca tytoniowego.

2. Płatność niezwiązana do tytoniu może zostać przyznana rolnikowi, który w dniu 31 grudnia 2018 r. nie był wpisany do rejestru producentów surowca tytoniowego, o którym mowa w art. 40ha ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o organizacji niektórych rynków rolnych, jeżeli:

1) małżonek rolnika wnioskującego o tę płatność był w tym dniu wpisany do tego rejestru, nawet jeżeli osoby te nie pozostawały w tym dniu w związku małżeńskim, albo

2) rolnik lub jego małżonek odziedziczyli gospodarstwo osoby, która w tym dniu była wpisana do tego rejestru, albo

3) rolnik lub jego małżonek nabyli w całości gospodarstwo osoby, która w tym dniu była wpisana do tego rejestru, a zbywca gospodarstwa wyraził pisemną zgodę na przyznanie płatności niezwiązanej do tytoniu nabywcy gospodarstwa.

3. Zbywcy gospodarstwa od dnia wyrażenia zgody, o której mowa w ust. 2 pkt 3, nie przysługuje prawo do uzyskania płatności niezwiązanej do tytoniu.

4. Jeżeli w wyniku dziedziczenia, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, albo nabycia gospodarstwa, o którym mowa w ust. 2 pkt 3, do otrzymania płatności niezwiązanej do tytoniu jest uprawniony więcej niż jeden rolnik, płatność niezwiązaną do tytoniu przyznaje się temu z rolników, na którego pozostali wyrazili pisemną zgodę.

1. Płatność niezwiązana do tytoniu jest przyznawana do indywidualnej ilości referencyjnej, stanowiącej masę surowca tytoniowego dostarczonego nabywcy w ramach umowy zbycia surowca tytoniowego, która została zawarta w terminie do dnia 15 marca 2018 r. na rok zbiorów 2018 i zarejestrowana w Krajowym Ośrodku Wsparcia Rolnictwa, jednak nie mniej niż 70% masy surowca tytoniowego objętego tą umową zbycia surowca tytoniowego, a w przypadku gdy rolnik nie zawarł umowy zbycia surowca tytoniowego na rok zbiorów 2018 - stanowiącej 70% masy surowca tytoniowego objętego umową zbycia surowca tytoniowego, która została zawarta w terminie do dnia 15 marca 2017 r. na rok zbiorów 2017 i zarejestrowana w Krajowym Ośrodku Wsparcia Rolnictwa.

2. W przypadku gdy w umowie zbycia surowca tytoniowego, o której mowa w ust. 1, wprowadzono zmiany, które skutkują zmniejszeniem indywidualnej ilości referencyjnej, indywidualną ilość referencyjną stanowi masa surowca tytoniowego określona w umowie zbycia surowca tytoniowego przed wprowadzeniem zmian, o ile rolnik dołączy do wniosku o przyznanie płatności niezwiązanej do tytoniu tę umowę lub kopię tej umowy potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez notariusza albo upoważnionego pracownika Agencji.

3. W przypadku gdy w 2018 r. do rejestru producentów surowca tytoniowego, o którym mowa w art. 40ha ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o organizacji niektórych rynków rolnych, poza rolnikiem wnioskującym o płatność niezwiązaną do tytoniu był wpisany małżonek tego rolnika, spadkodawca lub zbywca gospodarstwa, płatność niezwiązana do tytoniu przysługuje do sumy indywidualnej ilości referencyjnej.

4. Indywidualna ilość referencyjna jest określana przez kierownika biura powiatowego Agencji w decyzji w sprawie o przyznanie płatności niezwiązanej do tytoniu.

Płatności w ramach interwencji związanych ze środowiskiem, klimatem i innych zobowiązań w dziedzinie zarządzania, o których mowa w art. 69 lit. a rozporządzenia 2021/2115, są przyznawane w formie:

1) płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych;

2) płatności ekologicznych;

3) premii z tytułu zalesień, zadrzewień lub systemów rolno-leśnych.

1. Płatności rolno-środowiskowo-klimatyczne są przyznawane za realizację zobowiązań rolno-środowiskowo-klimatycznych, o których mowa w art. 70 ust. 1 rozporządzenia 2021/2115, w ramach interwencji:

1) Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków na obszarach Natura 2000;

2) Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków poza obszarami Natura 2000;

3) Ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk na obszarach Natura 2000;

4) Zachowanie sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych;

5) Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie;

6) Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie;

7) Bioróżnorodność na gruntach ornych.

2. Płatności rolno-środowiskowo-klimatyczne są przyznawane, jeżeli podmiot ubiegający się o przyznanie tych płatności posiada nie mniej niż 1 ha:

1) obszaru przyrodniczego stanowiącego grunt niebędący użytkiem rolnym, na którym występuje co najmniej jedno siedlisko przyrodnicze lub siedlisko lęgowe ptaków z typów określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 70 ust. 1, lub użytków rolnych - w przypadku interwencji, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2;

2) użytków rolnych - w przypadku interwencji, o których mowa w ust. 1 pkt 3-7.

3. W przypadku interwencji, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, płatności rolno-środowiskowo-klimatyczne do trwałych użytków zielonych są przyznawane rolnikowi.

4. W przypadku interwencji, o których mowa w ust. 1 pkt 3-7, płatności rolno-środowiskowo-klimatyczne są przyznawane rolnikowi.

5. W przypadku interwencji, o których mowa w ust. 1 pkt 1-5 i 7, płatności rolno-środowiskowo-klimatyczne przyznaje się do gruntów będących w posiadaniu podmiotu ubiegającego się o przyznanie tych płatności, na których jest realizowane zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne. W przypadku tych interwencji do przyznawania płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych przepisy art. 26 ust. 1 pkt 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

6. W przypadku interwencji, o której mowa w ust. 1 pkt 6, płatności rolno-środowiskowo-klimatyczne przyznaje się do zwierząt hodowlanych objętych programem ochrony zasobów genetycznych należących do gatunków: świnia (Sus scrofa), bydło domowe (Bos taurus), owca domowa (Ovis aries), koza domowa (Capra hircus) lub koń domowy (Equus caballus), będących w posiadaniu rolnika, w odniesieniu do których jest realizowane zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne.

7. W decyzji w sprawie o przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych ustala się również obszar gruntów objętych zobowiązaniem rolno-środowiskowo-klimatycznym, o których mowa w art. 70 ust. 1 rozporządzenia 2021/2115, w ramach interwencji, o których mowa w ust. 1 pkt 1-5 i 7, oraz liczbę zwierząt objętych tym zobowiązaniem w ramach interwencji, o której mowa w ust. 1 pkt 6.

1. Płatności ekologiczne są przyznawane rolnikowi:

1) za realizację innych zobowiązań w dziedzinie zarządzania, o których mowa w art. 70 ust. 1 rozporządzenia 2021/2115, na użytkach rolnych, na których prowadzi produkcję ekologiczną w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 23 czerwca 2022 r. o rolnictwie ekologicznym i produkcji ekologicznej (Dz. U. poz. 1370 oraz z 2023 r. poz. 412), zwanych dalej „zobowiązaniami ekologicznymi";

2) jeżeli posiada nie mniej niż 1 ha użytków rolnych.

2. Płatności ekologiczne przyznaje się do użytków rolnych będących w posiadaniu rolnika, na których prowadzi produkcję ekologiczną w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 23 czerwca 2022 r. o rolnictwie ekologicznym i produkcji ekologicznej i realizuje zobowiązanie ekologiczne. Do przyznawania płatności ekologicznych przepisy art. 26 ust. 1 pkt 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

3. W decyzji w sprawie o przyznanie płatności ekologicznych ustala się również obszar gruntów objętych zobowiązaniem ekologicznym.

1. Premie z tytułu zalesień, zadrzewień lub systemów rolno-leśnych są przyznawane za realizację innych zobowiązań w dziedzinie zarządzania, o których mowa w art. 70 ust. 1 rozporządzenia 2021/2115, na gruntach:

1) które w ramach interwencji, o których mowa w art. 46 ust. 1 pkt 1-3, zostały zalesione, zadrzewione lub na których założono system rolno-leśny, lub

2) zalesionych wskutek sukcesji naturalnej, lub

3) które zostały zadrzewione w ramach poddziałania, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz. U. z 2022 r. poz. 2422, 2433 i 2727 oraz z 2023 r. poz. 412).

2. Zobowiązanie określone w ust. 1 polega na pielęgnacji i utrzymaniu zalesień, zadrzewień lub systemów rolno-leśnych wykonanych w ramach interwencji, o których mowa w art. 46 ust. 1 pkt 1-3, lub zalesień występujących na gruncie wskutek sukcesji naturalnej, lub zadrzewień wykonanych w ramach poddziałania, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

3. Do przyznawania premii z tytułu zalesień, zadrzewień lub systemów rolno-leśnych przepisy art. 26 ust. 1 pkt 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

1. Płatności ONW są przyznawane rolnikowi do użytków rolnych będących w jego posiadaniu położonych na obszarach, o których mowa w art. 71 ust. 2 rozporządzenia 2021/2115, którymi są obszary określone w przepisach wydanych na podstawie art. 45 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 dotyczących szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 12 tej ustawy, jeżeli:

1) prowadzi na tych użytkach rolnych działalność rolniczą;

2) łączna powierzchnia tych użytków rolnych wynosi nie mniej niż 1 ha.

2. Do przyznawania płatności ONW przepisy art. 26 ust. 1 pkt 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

1. Wsparcie inwestycji leśnych lub zadrzewieniowych realizowanych w ramach art. 69 lit. d rozporządzenia 2021/2115 jest przyznawane w ramach interwencji:

1) Zalesianie gruntów rolnych;

2) Tworzenie zadrzewień śródpolnych;

3) Zakładanie systemów rolno-leśnych;

4) Zwiększanie bioróżnorodności lasów prywatnych.

2. Wsparcie inwestycji leśnych lub zadrzewieniowych realizowanych w ramach art. 69 lit. d rozporządzenia 2021/2115 jest przyznawane do powierzchni gruntów, na których zostały zrealizowane inwestycje polegające na zalesieniu, zadrzewieniu, założeniu systemu rolno-leśnego lub zwiększeniu bioróżnorodności lasów, oraz do długości ogrodzenia wykonanego w ramach interwencji, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 2 i 4.

3. Do przyznawania wsparcia inwestycji leśnych lub zadrzewieniowych realizowanych w ramach art. 69 lit. d rozporządzenia 2021/2115 przepis art. 26 ust. 1 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

Dopłaty do składek ubezpieczenia są przyznawane rolnikowi jako refundacja 70% składki ubezpieczenia od ryzyka wystąpienia chorób zwierząt gatunków: świnia (Sus scrofa), bydło domowe (Bos taurus), owca domowa (Ovis aries), koza domowa (Capra hircus) lub koń domowy (Equus caballus), a także drobiu, będących w jego posiadaniu, co potwierdzają informacje zawarte w komputerowej bazie danych prowadzonej na podstawie ustawy z dnia 4 listopada 2022 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt.

1. Wysokość:

1) następujących rodzajów pomocy:

a) podstawowego wsparcia dochodów,

b) płatności redystrybucyjnej,

c) płatności dla młodych rolników,

d) płatności związanych z produkcją, o których mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1,

e) płatności w ramach ekoschematów, o których mowa w art. 30 pkt 1 i 3-5,

f) uzupełniającej płatności podstawowej,

g) płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych w ramach interwencji, o których mowa w art. 42 ust. 1 pkt 1-5 i 7,

h) płatności ekologicznych,

i) premii z tytułu zalesień, zadrzewień lub systemów rolno-leśnych oraz

j) płatności ONW

- w danym roku kalendarzowym ustala się jako iloczyn powierzchni obszaru zatwierdzonego do danej pomocy i stawki tej pomocy na 1 ha tej powierzchni,

2) płatności do rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi oraz płatności dobrostanowych za realizację praktyk, o których mowa w art. 36 ust. 1, w odniesieniu do zwierząt gatunków świnia (Sus scrofa) oraz bydło domowe (Bos taurus), w danym roku kalendarzowym ustala się jako iloczyn liczby punktów uzyskanych przez danego rolnika za realizację praktyk, o których mowa w art. 32 ust. 1 pkt 1, albo praktyk, o których mowa w art. 36 ust. 1, oraz stawki tej płatności na 1 punkt,

3) płatności związanych z produkcją, o których mowa w art. 29 ust. 1 pkt 2, płatności dobrostanowych do zwierząt gatunków: owca domowa (Ovis aries), koza domowa (Capra hircus), koń domowy (Equus caballus), kura (Gallus gallus) lub indyk (Meleagris gallopavo) oraz płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych w ramach interwencji, o których mowa w art. 42 ust. 1 pkt 6, w danym roku kalendarzowym ustala się jako iloczyn liczby zwierząt zatwierdzonych do danej płatności i stawki tej płatności na 1 sztukę,

4) wsparcia inwestycji leśnych lub zadrzewieniowych realizowanych w ramach art. 69 lit. d rozporządzenia 2021/2115 w danym roku kalendarzowym ustala się jako iloczyn powierzchni obszaru zatwierdzonego do danej pomocy i stawki tej pomocy na 1 ha tej powierzchni, a w przypadku wykonania ogrodzenia w ramach interwencji, o których mowa w art. 46 ust. 1 pkt 1, 2 i 4, również jako iloczyn długości tego ogrodzenia i stawki pomocy na 1 metr bieżący tego ogrodzenia

- po uwzględnieniu kar, w tym kar administracyjnych, oraz zmniejszeń, których konieczność zastosowania wynika z przepisów, o których mowa w art. 1 pkt 1, w szczególności z art. 17 rozporządzenia 2021/2116.

2. Wysokość płatności niezwiązanej do tytoniu w danym roku kalendarzowym ustala się jako iloczyn indywidualnej ilości referencyjnej i stawki tej płatności za 1 kg surowca tytoniowego.

1. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych określa corocznie, w drodze rozporządzenia, stawki płatności bezpośrednich oraz stawki przejściowego wsparcia krajowego, mając na względzie pułapy tych płatności i tego wsparcia ustalone w przepisach, o których mowa w art. 1 pkt 1, lub wydanych na ich podstawie oraz powierzchnię albo liczbę zwierząt albo ilość surowca, które mogą być objęte tymi płatnościami lub tym wsparciem.

2. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw rozwoju wsi w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych może:

1) różnicować stawki poszczególnych płatności bezpośrednich lub przejściowego wsparcia krajowego w zależności od powierzchni gruntów albo liczby zwierząt w gospodarstwie kwalifikujących się do tych płatności lub tego przejściowego wsparcia krajowego, mając na względzie priorytety polityki państwa w zakresie rolnictwa oraz warunki, na jakich państwo członkowskie Unii Europejskiej może przyznawać płatności bezpośrednie lub przejściowe wsparcie krajowe, określone w przepisach, o których mowa w art. 1 pkt 1;

2) określić współczynnik zmiany liczby punktów uzyskiwanych za realizację danej praktyki służącej zwiększeniu sekwestracji węgla w glebie i poprawie zarządzania składnikami odżywczymi stosowany przy ustalaniu wysokości płatności do rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi, mając na względzie kwoty, jakie mogą zostać przeznaczone na te płatności określone w Planie, oraz powierzchnię, która może być objęta tymi płatnościami.

3. W przypadku określenia współczynnika, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, płatności do rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi w danym roku kalendarzowym ustala się z uwzględnieniem tego współczynnika.

4. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw rozwoju wsi w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych określa stawki poszczególnych płatności bezpośrednich oraz przejściowego wsparcia krajowego w złotych, stosując kurs wymiany euro na złote zgodnie z art. 94 ust. 3 rozporządzenia 2021/2116.

5. W przypadku gdy minister właściwy do spraw rozwoju wsi w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych określi w rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1, stawki poszczególnych płatności bezpośrednich lub przejściowego wsparcia krajowego w złotych, stosując kurs wymiany euro na złote zgodnie z art. 94 ust. 3 akapit drugi rozporządzenia 2021/2116, minister właściwy do spraw rozwoju wsi ogłasza ten kurs, w drodze obwieszczenia, w dzienniku urzędowym ministra właściwego do spraw rozwoju wsi w terminie określonym w art. 94 ust. 3 akapit drugi rozporządzenia 2021/2116.

1. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych może podjąć, w drodze rozporządzenia, decyzję o wypłacie zaliczek z tytułu pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-4, określając procentową wielkość zaliczek, a także termin rozpoczęcia wypłaty tych zaliczek, mając na względzie przepisy ustawy budżetowej na dany rok i realizację tej ustawy oraz przepisy, o których mowa w art. 1 pkt 1, w tym przepisy wydane na podstawie art. 44 ust. 6 rozporządzenia 2021/2116.

2. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw rozwoju wsi w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych może określić szczegółowe warunki lub tryb wypłaty zaliczek oraz rodzaje pomocy, o których mowa w ust. 1, w ramach których są wypłacane zaliczki, mając na względzie zabezpieczenie przed nieuzasadnioną wypłatą tych zaliczek.

3. W przypadku podjęcia decyzji, o której mowa w ust. 1, zaliczka jest wypłacana z urzędu.

1. W przypadku nieprzestrzegania przez podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy przepisów, o których mowa w art. 1 pkt 1, przepisów ustawy oraz przepisów wydanych na podstawie art. 55 ust. 1, art. 70 i art. 71 dotyczących przyznawania pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-5, na ten podmiot nakłada się kary, w tym kary administracyjne.

2. Wysokość kary:

1) jest uzależniona od kryteriów określonych w art. 59 ust. 5 akapit pierwszy rozporządzenia 2021/2116, chyba że z przepisów, o których mowa w art. 1 pkt 1, wynika inaczej;

2) nie może przekraczać 200% wysokości wnioskowanej pomocy;

3) jest określona w przepisach ustawy i w przepisach wydanych na podstawie art. 70 i art. 71.

3. Kar nie nakłada się w przypadkach określonych w art. 59 ust. 5 akapit drugi oraz art. 84 ust. 2 lit. c rozporządzenia 2021/2116.

4. Karę nakłada się w decyzji w sprawie o przyznanie danej pomocy i z tytułu nałożenia tej kary pomniejsza się wysokość przyznanej pomocy lub innej pomocy przyznanej w tej decyzji.

5. Jeżeli kara przekracza wysokość danej pomocy i innej pomocy przyznanej w tej samej decyzji, kara podlega potrąceniu z bezspornej i wymagalnej wierzytelności lub należności dłużnika z tytułu realizowanych przez Agencję płatności w ramach Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) lub Europejskiego Funduszu Rolniczego Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz środków publicznych przeznaczonych na współfinansowanie wydatków realizowanych z tych funduszy w roku, w którym została nałożona, oraz przez kolejne 3 lata kalendarzowe.

6. Do kar nie stosuje się przepisów działu IVa Kodeksu postępowania administracyjnego oraz przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

W przypadku nieprzestrzegania norm lub wymogów podstawowych na podmioty ubiegające się o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1, 3 i 4, nakłada się kary administracyjne.

1. Kary administracyjnej z tytułu nieprzestrzegania norm lub wymogów podstawowych nie stosuje się, jeżeli ta kara nie przekracza równowartości w złotych kwoty, o której mowa w art. 84 ust. 2 lit. b rozporządzenia 2021/2116.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, w decyzjach w sprawach o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1, 3 i 4:

1) podaje się informację o niezastosowaniu kary administracyjnej;

2) nakazuje się realizację określonych działań naprawczych mających na celu usunięcie stwierdzonych niezgodności oraz ustala się termin realizacji tych działań, nie dłuższy niż do dnia 31 grudnia roku następującego po roku, w którym stwierdzono nieprzestrzeganie norm lub wymogów podstawowych.

3. W przypadku gdy podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1, 3 i 4, nie podjął działań naprawczych, o których mowa w ust. 2 pkt 2, w terminie wyznaczonym w decyzji w sprawie o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1, 3 i 4, stosuje się przepisy art. 29 ustawy z dnia 9 maja 2008 r. o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U. z 2022 r. poz. 2157 i 2727 oraz z 2023 r. poz. 412).

W przypadku gdy kary administracyjnej nie stosuje się w związku ze stwierdzeniem drobnej niezgodności, w decyzjach w sprawach o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1, 3 i 4, podaje się informację o:

1) niezastosowaniu kary administracyjnej oraz

2) możliwych działaniach naprawczych mających na celu usunięcie stwierdzonych drobnych niezgodności oraz możliwości skorzystania z usług doradczych, o których mowa w art. 15 rozporządzenia 2021/2115, w tym zakresie.

1. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi określi, w drodze rozporządzenia, normy oraz szczegółowe warunki ich stosowania, mając na względzie kryteria określone w art. 13 ust. 1 rozporządzenia 2021/2115.

2. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi określi, w drodze rozporządzenia:

1) liczbę punktów, jaką przypisuje się stwierdzonej niezgodności w ramach oceny wagi według kryterium zasięgu, dotkliwości i trwałości w zależności od rodzaju stwierdzonego naruszenia,

2) wyrażoną w procentach wielkość kary administracyjnej w zależności od liczby punktów przypisanych stwierdzonym niezgodnościom,

3) przypadki drobnej niezgodności lub poważnej niezgodności lub kryteria uznawania niezgodności za drobną niezgodność lub poważną niezgodność

- mając na względzie przeprowadzenie oceny zgodnie z zasadami określonymi w przepisach rozporządzenia 2021/2116 i w przepisach wydanych na podstawie tego rozporządzenia.

3. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski" wykaz wymogów podstawowych z uwzględnieniem przepisów krajowych wdrażających przepisy Unii Europejskiej, w których określono te wymogi podstawowe.

1. Rolnik, który wbrew zakazowi określonemu w ramach normy GAEC 9, o której mowa w załączniku III do rozporządzenia 2021/2115, przekształcił lub zaorał trwałe użytki zielone położone na obszarach Natura 2000 objęte tą normą, jest obowiązany do ponownego przekształcenia tego obszaru w trwały użytek zielony, nie później niż do dnia 31 maja roku następującego po roku złożenia wniosku o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1, 3 i 4, ale nie później niż do dnia złożenia kolejnego wniosku o przyznanie tej pomocy.

2. W przypadku stwierdzenia zmniejszenia udziału trwałych użytków zielonych w powierzchni użytków rolnych w skali całego kraju o więcej niż wielkość określoną w normie GAEC 1, o której mowa w załączniku III do rozporządzenia 2021/2115, w stosunku do wskaźnika referencyjnego, o którym mowa w art. 48 ust. 1 rozporządzenia 2022/126, przekształcanie trwałych użytków zielonych jest niedopuszczalne, a rolnicy, którzy są w posiadaniu gruntów, które powstały w wyniku takiego przekształcenia trwałych użytków zielonych, są obowiązani do przywrócenia określonego odsetka tych przekształconych trwałych użytków zielonych lub ustanowienia innego obszaru odpowiadającego temu odsetkowi jako trwałych użytków zielonych nie później niż do dnia 31 maja roku następującego po roku złożenia wniosku o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1, 3 i 4, ale nie później niż do dnia złożenia kolejnego wniosku o przyznanie tej pomocy, jeżeli mają do nich zastosowanie przepisy wydane na podstawie ust. 3.

3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, minister właściwy do spraw rozwoju wsi określi, w drodze rozporządzenia:

1) warunki powodujące powstanie obowiązku przywrócenia trwałych użytków zielonych lub ustanowienia innego obszaru jako trwałych użytków zielonych,

2) odsetek, o którym mowa w ust. 2

- mając na względzie powierzchnię posiadanych przez rolników gruntów przekształconych z trwałych użytków zielonych oraz konieczność zachowania powierzchni trwałych użytków zielonych na odpowiednim poziomie.

4. Niewykonanie obowiązku, o którym mowa w ust. 1 i 2, stanowi niezgodność.

5. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1 i 2, stwierdza, w drodze decyzji, kierownik biura powiatowego Agencji. W tej decyzji określa się powierzchnię trwałych użytków zielonych podlegających przywróceniu lub ustanowieniu na obszarze o takiej samej powierzchni.

6. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1 i 2, może być stwierdzony również w decyzji w sprawie o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1, 3 i 4.

7. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi ogłasza do dnia 31 sierpnia każdego roku, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski", wskaźnik trwałych użytków zielonych, o którym mowa w art. 48 ust. 2 rozporządzenia 2022/126, oraz wielkość, o jaką wskaźnik ten jest większy albo mniejszy od wskaźnika referencyjnego, o którym mowa w art. 48 ust. 1 rozporządzenia 2022/126.

8. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi określi, w drodze rozporządzenia:

1) trwałe użytki zielone wrażliwe pod względem środowiskowym, objęte normą GAEC 9, o której mowa w załączniku III do rozporządzenia 2021/2115, mając na względzie zapewnienie ochrony trwałych użytków zielonych wartościowych pod względem środowiskowym na obszarach Natura 2000;

2) torfowiska i obszary podmokłe objęte normą GAEC 2, o której mowa w załączniku III do rozporządzenia 2021/2115, mając na względzie ochronę gleb bogatych w węgiel.

Minister właściwy do spraw rozwoju wsi ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski" wskaźnik referencyjny, o którym mowa w art. 48 ust. 1 rozporządzenia 2022/126.

Wniosek o przyznanie pomocy w drodze decyzji poza informacjami określonymi przepisami, o których mowa w art. 1 pkt 1, zawiera:

1) imię i nazwisko albo nazwę podmiotu ubiegającego się o przyznanie pomocy;

2) numer identyfikacyjny nadany podmiotowi ubiegającemu się o przyznanie pomocy w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności;

3) inne informacje niezbędne do przyznania pomocy określone w przepisach wydanych na podstawie art. 70 ust. 1 i art. 71 ust. 1.

1. We wniosku o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-4, podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy wskazuje wszystkie grunty stanowiące użytki rolne i jednostki gruntu nierolniczego będące w jego posiadaniu oraz ich powierzchnię i położenie.

2. W przypadku niewykonania obowiązku określonego w ust. 1, gdy stosunek powierzchni gruntów, o których mowa w ust. 1, niewskazanych we wniosku o przyznanie pomocy do powierzchni gruntów, o których mowa w ust. 1, wskazanych w tym wniosku wynosi:

1) nie mniej niż 3% i nie więcej niż 30% - na podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy nakłada się karę w wysokości 1% danej pomocy;

2) więcej niż 30% i nie więcej niż 60% - na podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy nakłada się karę w wysokości 2% danej pomocy;

3) więcej niż 60% - na podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy nakłada się karę w wysokości 3% danej pomocy.

1. Wniosek o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-4, składa się w terminie od dnia 15 marca do dnia 15 maja. Wniosek ten można złożyć po upływie tego terminu, ale nie później niż w dniu, w którym upływa 25 dni od dnia upływu tego terminu, z tym że w takim przypadku na podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy nakłada się karę w wysokości 1% danej pomocy za każdy dzień opóźnienia, nie licząc dni ustawowo wolnych od pracy oraz sobót.

2. Zmiany wniosku o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-4, dokonuje się w terminie do dnia:

1) 31 maja roku, w którym dany wniosek został złożony, przy czym zmiany można dokonać po upływie tego terminu, ale nie później niż w ostatnim dniu składania wniosku, z tym że w takim przypadku na podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy za każdy dzień opóźnienia, nie licząc dni ustawowo wolnych od pracy oraz sobót, nakłada się karę w wysokości 1% pomocy przysługującej w związku z tą zmianą;

2) 15 września roku, w którym został złożony ten wniosek - w przypadku gdy Agencja poinformowała beneficjenta o nieprawidłowościach wykrytych w ramach kontroli administracyjnych lub systemu monitorowania obszarów zgodnie z art. 7 ust. 2 rozporządzenia 2022/1173.

3. Wnioskodawca może całkowicie lub częściowo wycofać wniosek o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-4, nie później niż do dnia wydania decyzji w sprawie o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-4, z tym że wycofanie nie jest możliwe, jeżeli:

1) dotyczy części wniosku, w której wykryto nieprawidłowości;

2) wnioskodawca został poinformowany o zamiarze przeprowadzenia kontroli na miejscu.

4. Termin złożenia wniosku o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-4, oraz termin dokonania zmiany albo wycofania tego wniosku nie podlegają przywróceniu.

5. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi może określić, w drodze rozporządzenia, dłuższy termin składania wniosków o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-4, zgłaszania zmian do tych wniosków lub ich wycofania w danym roku, mając na względzie umożliwienie otrzymania przez rolników należnych im płatności.

1. Wniosek o przyznanie:

1) podstawowego wsparcia dochodów,

2) płatności redystrybucyjnej,

3) płatności dla młodych rolników,

4) płatności związanych z produkcją do powierzchni upraw,

5) płatności w ramach ekoschematów, o których mowa w art. 30 pkt 1-5,

6) uzupełniającej płatności podstawowej,

7) płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych, o których mowa w art. 42 ust. 1 pkt 1-5 i 7,

8) płatności ekologicznych,

9) premii z tytułu zalesień, zadrzewień lub systemów rolno-leśnych,

10) płatności ONW

- stanowi wniosek geoprzestrzenny, o którym mowa w art. 65 ust. 4 lit. a rozporządzenia 2021/2116.

2. Do informacji zawartych we wniosku o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-4, wprowadzonych zgodnie z art. 69 ust. 3 rozporządzenia 2021/2116, przepisu art. 77 § 4 zdanie drugie Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się.

1. W przypadku gdy wniosek o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-4, nie czyni zadość wymaganiom innym niż wskazane w art. 64 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, kierownik biura powiatowego Agencji niezwłocznie po otrzymaniu tego wniosku informuje podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy o stwierdzonych brakach oraz o skutkach ich nieusunięcia w terminie, w jakim można dokonać zmiany wniosku o przyznanie tej pomocy, chyba że ten termin upłynął. Przepisu art. 64 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się.

2. W przypadku nieusunięcia braków, o których mowa w ust. 1, w terminie, w jakim można dokonać zmiany wniosku o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-4, wniosek o przyznanie tej pomocy jest rozpatrywany w zakresie, w jakim został prawidłowo wypełniony, oraz na podstawie dołączonych do niego prawidłowych dokumentów.

Wniosek o przyznanie wsparcia inwestycji leśnych lub zadrzewieniowych realizowanych w ramach art. 69 lit. d rozporządzenia 2021/2115 składa się:

1) w terminie określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 71 ust. 1;

2) w przypadku ogłoszenia przez Prezesa Agencji naboru wniosków o przyznanie tego wsparcia.

Wniosek o przyznanie dopłat do składek ubezpieczenia składa się w terminie określonym w ogłoszeniu o naborze wniosków o ich przyznanie.

1. Organem właściwym w sprawach dotyczących przyznawania pomocy w drodze decyzji jest kierownik biura powiatowego Agencji.

2. Właściwość miejscową kierownika biura powiatowego Agencji ustala się według miejsca zamieszkania albo siedziby strony.

3. Dyrektor oddziału regionalnego Agencji albo osoba przez niego upoważniona wyznacza z urzędu do załatwienia sprawy innego kierownika biura powiatowego Agencji, w stosunku do którego jest organem wyższego stopnia, jeżeli:

1) zostanie uprawdopodobnione istnienie okoliczności mogących wywołać wątpliwości co do bezstronności właściwego w sprawie kierownika biura powiatowego Agencji lub

2) może przyczynić się to do przyspieszenia lub uproszczenia postępowania.

4. Z powodu określonego w ust. 3 pkt 1 dyrektor oddziału regionalnego Agencji albo osoba przez niego upoważniona może wyznaczyć do załatwienia sprawy innego kierownika biura powiatowego Agencji, w stosunku do którego ten dyrektor jest organem wyższego stopnia, również na żądanie strony zgłoszone temu dyrektorowi.

5. W przypadku wyznaczenia do załatwienia sprawy innego kierownika biura powiatowego Agencji dyrektor oddziału regionalnego Agencji albo osoba przez niego upoważniona zawiadamia o tym wyznaczeniu stronę.

6. Czynności określone w art. 73 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego mogą być dokonane w lokalu kierownika biura powiatowego Agencji właściwego ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę strony lub w systemie teleinformatycznym Agencji w sposób określony w przepisach o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

7. Jeżeli podmiot, który złożył wniosek o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-4, ubiega się również o przyznanie pomocy w ramach działań lub poddziałań, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 8 lit. a lub pkt 10 lub 11 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, lub o wypłatę pomocy w ramach działania, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 15 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz. U. z 2022 r. poz. 2138 oraz z 2023 r. poz. 412), przepisu ust. 3 nie stosuje się.

1. W postępowaniu w sprawie o przyznanie pomocy organ, przed którym toczy się postępowanie:

1) stoi na straży praworządności;

2) jest obowiązany w sposób wyczerpujący rozpatrzyć cały materiał dowodowy;

3) udziela stronom, na ich żądanie, niezbędnych pouczeń co do okoliczności faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania;

4) zapewnia stronom, na ich żądanie, czynny udział w każdym stadium postępowania i na ich żądanie, przed wydaniem decyzji, umożliwia im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań; przepisów art. 79a oraz art. 81 Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się.

2. Strony oraz inne osoby uczestniczące w postępowaniu, o którym mowa w ust. 1, są obowiązane przedstawiać dowody oraz dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek. Ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne.

3. Zdjęcie wykonane i przesłane przez stronę postępowania, o którym mowa w ust. 1, z wykorzystaniem aplikacji udostępnionej przez Agencję, w tym zdjęcie geotagowane będące zdjęciem zawierającym informacje o długości i szerokości geograficznej miejsca wykonania tego zdjęcia, ustalonych na podstawie dostępnych systemów pozycjonowania satelitarnego, stanowi dowód tego, co zostało zobrazowane na tym zdjęciu oraz zapisane w pliku zawierającym to zdjęcie. Zdjęcie przesłane z wykorzystaniem tej aplikacji ma charakter dokumentu, o którym mowa w art. 76 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego.

4. W przypadku, o którym mowa w art. 155 Kodeksu postępowania administracyjnego, organ, który wydał ostateczną decyzję w sprawie o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-5, na mocy której strona nabyła prawo, może ją zmienić, również bez zgody strony, jeżeli nie ograniczy to nabytych przez nią praw.

1. Jeżeli decyzja w sprawie o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-5, uwzględnia w całości żądanie rolnika i nie określa kar, w tym kar administracyjnych, lub zmniejszeń, których konieczność zastosowania wynika z przepisów, o których mowa w art. 1 pkt 1, w szczególności z art. 17 rozporządzenia 2021/2116, decyzję tę doręcza się jedynie na żądanie strony.

2. Za dzień doręczenia decyzji, o której mowa w ust. 1, w przypadku gdy strona nie wystąpiła z żądaniem jej doręczenia, uważa się dzień uznania przyznanej pomocy na rachunku bankowym strony lub na rachunku strony prowadzonym w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej.

3. Żądanie doręczenia decyzji, o której mowa w ust. 1, składa się do kierownika biura powiatowego Agencji w terminie 14 dni od dnia uznania przyznanej płatności na rachunku bankowym strony lub na rachunku strony prowadzonym w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej.

4. W przypadku gdy strona wystąpiła z żądaniem doręczenia decyzji, o której mowa w ust. 1, odwołanie od tej decyzji wnosi się w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia.

5. W przypadku:

1) wszczęcia z urzędu postępowania o uchylenie decyzji, o której mowa w ust. 1, jej zmianę, stwierdzenie jej nieważności lub wygaśnięcia,

2) wznowienia z urzędu postępowania zakończonego decyzją, o której mowa w ust. 1

- do zawiadomienia, o którym mowa w art. 61 § 4 Kodeksu postępowania administracyjnego, albo postanowienia, o którym mowa w art. 149 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, dołącza się tę decyzję, o ile nie była ona uprzednio doręczona stronie na jej żądanie.

6. Kierownik biura powiatowego Agencji udostępnia stronie decyzję, o której mowa w ust. 1, w systemie informatycznym Agencji.

7. Agencja, przekazując na rachunek bankowy strony lub na rachunek strony prowadzony w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej płatność przyznaną decyzją, o której mowa w ust. 1, w tytule przelewu umieszcza informację, że decyzja ta nie zostanie faktycznie doręczona.

8. Na stronie internetowej Agencji zamieszcza się informację o możliwości i trybie żądania doręczenia decyzji, o której mowa w ust. 1, oraz złożenia odwołania od tej decyzji.

9. Odwołanie od decyzji w sprawie o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-5, rozpatruje się w terminie 2 miesięcy od dnia otrzymania odwołania.

10. Odwołanie od decyzji w sprawie o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-5, nie wstrzymuje jej wykonania.

11. Decyzja w sprawie o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-4, jest wydawana w terminie do dnia 31 maja roku następującego po roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie tej pomocy.

Sprawy o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-4, temu samemu podmiotowi za ten sam rok mogą być rozstrzygnięte w jednej decyzji.

1. W przypadku gdy wnioskodawca, który złożył za dany rok kalendarzowy wniosek o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-4, złożył również za ten rok kalendarzowy wniosek o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-4, w związku z nabyciem gruntów lub zwierząt objętych wnioskiem o przyznanie tej pomocy złożonym przez inny podmiot, wnioski te są rozpatrywane łącznie, a właściwy do załatwienia sprawy jest kierownik biura powiatowego Agencji właściwy do przyznania pomocy na podstawie pierwszego z wymienionych wniosków.

2. Jeżeli kierownik biura powiatowego Agencji, do którego złożono wniosek podlegający łącznemu rozpatrzeniu na podstawie ust. 1, nie jest właściwy miejscowo do załatwienia sprawy na podstawie ust. 1, przekazuje ten wniosek wraz z aktami sprawy kierownikowi biura powiatowego Agencji właściwemu miejscowo do łącznego rozpatrzenia wniosków na podstawie ust. 1.

3. Jeżeli decyzja w sprawie o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-4, zostanie wydana przed złożeniem przez wnioskodawcę wniosku o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-4, w związku z nabyciem gruntów lub zwierząt objętych wnioskiem o przyznanie tej pomocy złożonym przez inny podmiot, dokonuje się zmiany decyzji w sprawie o przyznanie tej pomocy, jeżeli istnieje konieczność nałożenia kar, w tym kar administracyjnych, lub zastosowania zmniejszeń, których konieczność zastosowania wynika z przepisów, o których mowa w art. 1 pkt 1, w szczególności z art. 17 rozporządzenia 2021/2116.

4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, zmiany decyzji w sprawie o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-4, dokonuje się bez zgody strony.

1. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki lub szczegółowy tryb przyznawania lub wypłaty poszczególnych płatności bezpośrednich lub przejściowego wsparcia krajowego, w tym szczegółowe wymagania, jakie powinny spełniać wnioski o przyznanie tych płatności lub przejściowego wsparcia krajowego, oraz szczegółowe warunki lub szczegółowy tryb przyznawania tych płatności lub przejściowego wsparcia krajowego następcy prawnemu rolnika lub przejmującemu gospodarstwo, a także wysokość kar i sposób ich obliczania, z wyjątkiem kar administracyjnych, mając na względzie zapewnienie prawidłowej realizacji Planu, specyfikę poszczególnych płatności lub przejściowego wsparcia krajowego oraz zabezpieczenie przed nieuzasadnionym ich przyznawaniem.

2. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw rozwoju wsi określa:

1) gatunki roślin strączkowych na nasiona oraz roślin pastewnych, do których może zostać przyznana płatność związana z produkcją do powierzchni upraw, mając na względzie ukierunkowanie wsparcia na produkcję roślin wysokobiałkowych gatunków, które są uprawiane w Rzeczypospolitej Polskiej, zapewniając jednocześnie różnorodność gatunkową upraw tych roślin;

2) wymagania, jakim powinny odpowiadać uprawy roślin strączkowych na nasiona, roślin pastewnych, ziemniaków skrobiowych, buraków cukrowych, pomidorów, chmielu, truskawek, lnu lub konopi włóknistych, do których przysługują płatności związane z produkcją do powierzchni upraw, mając na względzie wymagania agrotechniczne oraz specyfikę upraw poszczególnych roślin;

3) rejony uprawy chmielu, w których uprawa chmielu uprawnia do uzyskania płatności związanej z produkcją do powierzchni uprawy chmielu, mając na względzie czynniki przyrodnicze, tradycyjnie wyodrębnione rejony uprawy chmielu, podział terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej, a także plantacje chmielu założone przed dniem 1 września 2001 r.;

4) rodzaje roślin, do upraw których może zostać przyznana uzupełniająca płatność podstawowa, a także szczegółowe wymagania, jakie powinny spełniać uprawy poszczególnych roślin lub grunty orne, na których nie jest prowadzona uprawa roślin, do których przysługuje uzupełniająca płatność podstawowa, mając na względzie ramy prawne do przyznawania przejściowego wsparcia krajowego określone w art. 147 rozporządzenia 2021/2115;

5) listę roślin miododajnych, do uprawy których mogą zostać przyznane płatności do obszarów z roślinami miododajnymi, mając na względzie czynniki przyrodnicze oraz możliwości utworzenia takich obszarów;

6) praktyki służące zwiększeniu sekwestracji węgla w glebie i poprawie zarządzania składnikami odżywczymi, których realizacja jest warunkiem przyznania płatności do rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi, oraz liczbę punktów przyznawanych za realizację tych praktyk, a także minimalną liczbę punktów, która uprawnia do uzyskania tej płatności, mając na względzie czynniki przyrodnicze oraz wpływ poszczególnych praktyk na poprawę zarządzania składnikami odżywczymi;

7) praktyki podwyższające poziom dobrostanu zwierząt, których realizacja jest warunkiem przyznania płatności dobro-stanowych, oraz liczbę punktów przyznawanych za realizację tych praktyk w odniesieniu do zwierząt gatunków świnia (Sus scrofa) oraz bydło domowe (Bos taurus), mając na względzie zapewnienie tym zwierzętom poprawy warunków bytowania oraz wpływ poszczególnych praktyk na poziom dobrostanu zwierząt.

1. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki lub szczegółowy tryb przyznawania lub wypłaty poszczególnych rodzajów pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 3-6, w tym szczegółowe wymagania, jakie powinny spełniać wnioski o przyznanie tej pomocy, oraz szczegółowe warunki lub szczegółowy tryb przyznawania tej pomocy następcy prawnemu podmiotu ubiegającego się o jej przyznanie lub przejmującemu grunty lub zwierzęta, lub wysokość kar i sposób ich obliczania, z wyjątkiem kar administracyjnych, oraz stawki tej pomocy, mając na względzie zapewnienie prawidłowej realizacji Planu, specyfikę poszczególnych rodzajów pomocy oraz zabezpieczenie przed nieuzasadnionym jej przyznawaniem.

2. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, dotyczące pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 5, minister właściwy do spraw rozwoju wsi określi kryteria wyboru operacji, mając na względzie cele określone w art. 79 rozporządzenia 2021/2115.

1. Kierownik biura powiatowego Agencji jest właściwy w sprawach uznawania przypadków działania siły wyższej lub wystąpienia nadzwyczajnych okoliczności, o których mowa w art. 3 ust. 1 rozporządzenia 2021/2116.

2. Uznanie danego przypadku za działanie siły wyższej lub wystąpienie nadzwyczajnych okoliczności, o których mowa w art. 3 ust. 1 rozporządzenia 2021/2116, albo odmowa takiego uznania następuje w decyzji w sprawie o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-5, na wniosek złożony niezwłocznie po wystąpieniu siły wyższej lub nadzwyczajnych okoliczności, o których mowa w art. 3 ust. 1 rozporządzenia 2021/2116.

1. Kierownik biura powiatowego Agencji jest właściwy w sprawach zwrotu środków, o których mowa w art. 17 ust. 4 rozporządzenia 2021/2116.

2. Zwrot środków, o których mowa w art. 17 ust. 4 rozporządzenia 2021/2116, następuje w drodze decyzji.

3. O zwrocie środków, o których mowa w art. 17 ust. 4 rozporządzenia 2021/2116, kierownik biura powiatowego Agencji może rozstrzygnąć również w decyzji w sprawie o przyznanie płatności bezpośrednich.

4. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi określi, w drodze rozporządzenia, warunki dokonywania zwrotu środków, o których mowa w art. 17 ust. 4 rozporządzenia 2021/2116, mając na względzie zachowanie wymagań określonych w art. 17 ust. 4 rozporządzenia 2021/2116 oraz zapewnienie równego traktowania rolników.

1. Po zakończeniu postępowania w sprawie o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-5, decyzją ostateczną, a w przypadku gdy przysługuje na tę decyzję skarga do sądu administracyjnego:

1) po bezskutecznym upływie terminu na wniesienie tej skargi albo

2) po prawomocnym odrzuceniu albo oddaleniu tej skargi albo po prawomocnym umorzeniu postępowania sądowo-administracyjnego

- w aktach sprawy pozostawia się elektroniczną kopię dokumentów powstałych w postaci papierowej, a skopiowane elektronicznie dokumenty poddaje się brakowaniu.

2. Przepis ust. 1 stosuje się również do dokumentów składających się na akta sprawy o:

1) wznowienie postępowania,

2) stwierdzenie nieważności, zmianę lub uchylenie decyzji,

3) stwierdzenie wygaśnięcia decyzji

- w sprawie o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-5, w postępowaniach przed kierownikiem biura powiatowego Agencji, dyrektorem oddziału regionalnego Agencji oraz Prezesem Agencji.

3. Elektroniczną kopię dokumentów, o których mowa w ust. 1 i 2:

1) sporządza się w formatach danych określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 18 pkt 1 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2023 r. poz. 57);

2) zapisuje się na informatycznym nośniku danych w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

4. Organ właściwy w sprawach, o których mowa w ust. 1 i 2, albo osoba przez niego upoważniona potwierdzają kwalifikowaną pieczęcią elektroniczną organu lub podpisem elektronicznym zgodność z oryginałem elektronicznej kopii dokumentów, o których mowa w ust. 1 i 2.

5. Do postępowania:

1) ze skopiowanymi elektronicznie dokumentami, o których mowa w ust. 1 i 2, nie stosuje się przepisów o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach;

2) z elektroniczną kopią dokumentów, o których mowa w ust. 1 i 2, stosuje się odpowiednio przepisy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach określające sposób postępowania z dokumentami elektronicznymi.

6. W przypadku gdy z przepisów prawa wynika obowiązek wydania, przekazania lub dostarczenia akt spraw, o których mowa w ust. 1 lub 2, lub dokumentów składających się na te akta, lub odpisów, wyciągów lub kopii tych dokumentów, do spełnienia tego obowiązku jest wystarczające wydanie, przekazanie lub dostarczenie uwierzytelnionego wydruku elektronicznej kopii dokumentów, o których mowa w ust. 1 i 2.

1. W przypadku gdy z przepisów, o których mowa w art. 1 pkt 1, dotyczących pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-4, wynika obowiązek zastosowania zmniejszenia (redukcji) kwoty danej pomocy, jej stawki lub podstawy do ustalenia wysokości pomocy na skutek przekroczenia wielkości środków finansowych przewidzianych dla Rzeczypospolitej Polskiej z przeznaczeniem na tę pomoc lub na skutek przekroczenia przewidzianej dla Rzeczypospolitej Polskiej wielkości powierzchni gruntów, liczby zwierząt lub produktów rolnych, które mogą być objęte daną pomocą, Prezes Agencji ustala niezwłocznie wielkość tego przekroczenia i przekazuje ministrowi właściwemu do spraw rozwoju wsi informacje w tym zakresie.

2. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi określi, w drodze rozporządzenia, wielkość zmniejszenia (redukcji) kwoty danej pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-4, jej stawki lub podstawy do ustalenia wysokości tej pomocy, mając na uwadze przekazane przez Prezesa Agencji informacje, o których mowa w ust. 1, oraz zasady ustalania wielkości takich zmniejszeń (redukcji) określone w przepisach, o których mowa w art. 1 pkt 1, dotyczących tej pomocy.

3. Organ właściwy w sprawach o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-4, na podstawie wielkości określonej w przepisach wydanych na podstawie ust. 2 ustala wielkość zmniejszenia (redukcji) kwoty danej pomocy przyznanej lub przypadającej na dany podmiot uprawniony do uzyskania tej pomocy albo wielkość zmniejszenia (redukcji) podstawy do przyznania takiemu podmiotowi tej pomocy:

1) z urzędu, bez zgody strony, w drodze decyzji zmieniającej decyzję o przyznaniu danej pomocy - w przypadku gdy pomoc ta została przyznana;

2) w decyzji o przyznaniu danej pomocy - w przypadku gdy pomoc ta nie została jeszcze przyznana.

4. W przypadku gdy dana pomoc, o której mowa w art. 20 pkt 1-4, została już wypłacona, zwrotu z tytułu zmniejszenia (redukcji) tej pomocy dokonuje się zgodnie z przepisami o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa dotyczącymi zwrotu kwot nienależnie lub nadmiernie pobranych środków publicznych.

5. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się w przypadku, gdy zmniejszenie (redukcja) kwoty danej pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-4, jej stawki lub podstawy do ustalenia wysokości tej pomocy jest możliwe do zastosowania w toku postępowania w sprawie o przyznanie danej pomocy na podstawie przepisów, o których mowa w art. 1 pkt 1, dotyczących tej pomocy, z tym że jeżeli przepisy te nie określają trybu dokonania tego zmniejszenia (redukcji), przepisy ust. 3 stosuje się odpowiednio.

1. W przypadku gdy w wyniku ustaleń dokonanych w ramach kontroli administracyjnej lub kontroli na miejscu zostanie stwierdzone, że:

1) pomoc, o której mowa w art. 20 pkt 1-4, została przyznana w niewłaściwej wysokości i istnieje konieczność zmiany jej wysokości lub

2) istnieje konieczność nałożenia kar, w tym kar administracyjnych, lub zastosowania zmniejszeń, których konieczność zastosowania wynika z przepisów, o których mowa w art. 1 pkt 1, w szczególności z art. 17 rozporządzenia 2021/2116

- organ, który wydał decyzję w sprawie o przyznanie tej pomocy, zmienia ją bez zgody strony, jeżeli ta pomoc nie została jeszcze wypłacona i nie upłynął termin jej wypłaty określony w art. 44 ust. 2 rozporządzenia 2021/2116.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, postępowanie wszczyna się z urzędu.

1. Należności ustalone w decyzji w sprawie o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-5, lub należności z tytułu zaliczek na poczet tej pomocy nie mogą być przedmiotem umowy przeniesienia wierzytelności na osobę trzecią (przelewu), o której mowa w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, z wyjątkiem umowy przelewu należności ustalonych w decyzji w sprawie o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1 i 2, lub należności z tytułu zaliczek na poczet tej pomocy, na zakład ubezpieczeń, który zawarł z ministrem właściwym do spraw rolnictwa umowę, o której mowa w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (Dz. U. z 2019 r. poz. 477), zwany dalej „zakładem ubezpieczeń", zawartej w celu uiszczenia należnych składek z tytułu ubezpieczenia, o którym mowa w art. 10c ust. 1 tej ustawy, zwanego dalej „obowiązkowym ubezpieczeniem upraw rolnych".

2. Kwota należności, o których mowa w ust. 1, będących przedmiotem umowy przelewu na zakład ubezpieczeń jest przekazywana na rachunek bankowy tego zakładu ubezpieczeń:

1) na wniosek rolnika, który zawiera:

a) imię i nazwisko albo nazwę rolnika,

b) numer identyfikacyjny nadany rolnikowi w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności,

c) żądanie przekazania na rachunek bankowy zakładu ubezpieczeń kwoty należności, o których mowa w ust. 1, będących przedmiotem umowy przelewu na zakład ubezpieczeń;

2) po dokonaniu potrąceń na podstawie art. 31 ustawy z dnia 9 maja 2008 r. o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa;

3) w wysokości nieprzekraczającej kwoty nieuiszczonych i należnych składek z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia upraw rolnych;

4) jeżeli kwota tych należności, po dokonaniu potrąceń na podstawie art. 31 ustawy z dnia 9 maja 2008 r. o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, jest co najmniej równa kwocie nieuiszczonych i należnych składek z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia upraw rolnych;

5) w terminach, w jakich dokonuje się wypłaty należności, o których mowa w ust. 1.

3. Wniosek, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, składa się w terminie do dnia 30 września za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji w sposób określony w przepisach o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

4. Do wniosku, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, dołącza się umowę przelewu na zakład ubezpieczeń należności, o których mowa w ust. 1, która zawiera co najmniej wysokość kwoty nieuiszczonych i należnych składek z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia upraw rolnych, numer polisy ubezpieczeniowej oraz numer rachunku bankowego zakładu ubezpieczeń.

5. W przypadku gdy należności, o których mowa w ust. 1, nie zostały przekazane na rachunek bankowy zakładu ubezpieczeń, kierownik biura powiatowego Agencji niezwłocznie informuje, na piśmie utrwalonym w postaci papierowej lub elektronicznej, rolnika, który złożył wniosek, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, oraz zakład ubezpieczeń o nieuwzględnieniu tego wniosku oraz o przyczynach jego nieuwzględnienia.

6. Do postępowań wszczętych na wniosek, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, nie stosuje się przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, z wyjątkiem art. 14 § 1a, przepisów dotyczących wyłączenia pracowników organu, doręczeń i wezwań, udostępniania akt oraz skarg i wniosków.

W przypadku gdy kwota z tytułu pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-5, nie może zostać przekazana na rachunek bankowy wnioskodawcy lub na rachunek wnioskodawcy prowadzony w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej z przyczyn niezależnych od Agencji, kierownik biura powiatowego Agencji stwierdza wygaśnięcie decyzji w sprawie o przyznanie tej pomocy, jeżeli od dnia, w którym decyzja o jej przyznaniu stała się ostateczna, upłynęły co najmniej 2 lata.

W przypadku gdy przepisy, o których mowa w art. 1 pkt 1, dotyczące pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-5, określają obowiązek podjęcia działań lub umożliwiają realizację uprawnień przez państwo członkowskie Unii Europejskiej lub właściwy organ, lub agencję płatniczą, Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia:

1) wyznaczyć Agencję jako jednostkę organizacyjną wykonującą określone obowiązki lub uprawnienia lub

2) określić zadania realizowane przez Agencję lub sposób i tryb ich realizacji, lub

3) określić szczegółowe warunki dotyczące przyznawania pomocy określonej w tych przepisach

- mając na względzie realizację celów określonych w przepisach Unii Europejskiej w zakresie pomocy określonej w tych przepisach.

1. Prezes Agencji na podstawie danych dotyczących powierzchni działek rolnych zadeklarowanych we wnioskach o przyznanie płatności bezpośrednich oblicza średnią powierzchnię gruntów rolnych w gospodarstwie w poszczególnych województwach oraz średnią powierzchnię gruntów rolnych w gospodarstwie w kraju w danym roku.

2. Informacje o wielkości średniej powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie w poszczególnych województwach oraz średniej powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie w kraju, o których mowa w ust. 1, w danym roku, Prezes Agencji ogłasza corocznie, w terminie do dnia 30 września danego roku, w dzienniku urzędowym ministra właściwego do spraw rozwoju wsi oraz zamieszcza na stronie internetowej Agencji.

Do postępowań w sprawach o przyznanie pomocy w ramach interwencji, w których pomoc jest przyznawana na podstawie umowy, nie stosuje się przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, z wyjątkiem przepisów dotyczących właściwości miejscowej organów, wyłączenia pracowników organu, udostępniania akt oraz skarg i wniosków, o ile przepisy ustawy nie stanowią inaczej. Przepisy art. 66 ust. 1-3 stosuje się odpowiednio.

1. W przypadku wniosku o przyznanie pomocy, którego ocena należy do zadań wykonywanych przez agencję płatniczą na podstawie ustawy, Prezes Agencji albo osoba przez niego upoważniona niezwłocznie po złożeniu tego wniosku może wyznaczyć właściwą jednostkę organizacyjną Agencji do rozpoznania sprawy. W przypadku niewyznaczenia jednostki organizacyjnej Agencji sprawę rozpoznaje Centrala Agencji.

2. W przypadku wyznaczenia jednostki organizacyjnej Agencji podmiotowi ubiegającemu się o przyznanie pomocy doręcza się zawiadomienie o wyznaczeniu tej jednostki.

3. Czynności określone w art. 73 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego mogą być dokonane w lokalu jednostki organizacyjnej Agencji właściwej ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę podmiotu ubiegającego się o przyznanie pomocy lub w systemie teleinformatycznym Agencji w sposób określony w przepisach o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

1. W toku postępowania w sprawie o przyznanie pomocy podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy:

1) nie może żądać zaświadczeń ani dokumentów na potwierdzenie faktów lub stanu prawnego, jeżeli są one znane temu podmiotowi z urzędu albo są możliwe do ustalenia przez ten podmiot na podstawie:

a) posiadanych przez niego ewidencji,

b) rejestrów publicznych posiadanych przez inne podmioty publiczne, do których ten podmiot ma dostęp w drodze elektronicznej na zasadach określonych w niniejszej ustawie lub w przepisach o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne,

c) wymiany informacji z innym podmiotem publicznym na zasadach określonych w przepisach o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne,

d) dokumentów urzędowych przedstawionych do wglądu przez podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy;

2) może wymagać złożenia przez podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy oświadczeń na potwierdzenie faktów lub stanu prawnego niezbędnych do przyznania pomocy.

2. Oświadczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 2, składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Oświadczenia zawierają klauzulę o następującej treści: „Jestem świadomy/świadoma odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych oświadczeń". Klauzula ta zastępuje pouczenie właściwej instytucji o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

1. Dokumenty i informacje przedstawiane przez podmioty ubiegające się o przyznanie pomocy nie podlegają udostępnieniu przez podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy w trybie przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2022 r. poz. 902) oraz ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2022 r. poz. 1029, z późn. zm.⁸⁾).

2. Dokumenty i informacje wytworzone lub przygotowane przez podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy w związku z oceną dokumentów i informacji przedstawianych przez podmioty ubiegające się o przyznanie pomocy nie podlegają, do czasu zakończenia postępowań w sprawie o przyznanie pomocy w ramach danego naboru wniosków o przyznanie pomocy, udostępnieniu w trybie przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej oraz ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.

1. Wniosek o przyznanie pomocy składa się w terminie wskazanym w ogłoszeniu o naborze wniosków o przyznanie pomocy.

2. W przypadku gdy zgodnie z Planem beneficjentem pomocy może być wyłącznie jednostka doradztwa rolniczego, wniosek o przyznanie pomocy składa się w terminie wskazanym w skierowanym do tej jednostki zaproszeniu do złożenia wniosku o przyznanie pomocy przekazanym przez podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy.

1. Podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy podaje do publicznej wiadomości ogłoszenie o naborze wniosków o przyznanie pomocy co najmniej na swojej stronie internetowej.

2. Ogłoszenie o naborze wniosków o przyznanie pomocy zawiera co najmniej nazwę podmiotu właściwego w sprawie o przyznanie pomocy, przedmiot naboru wniosków o przyznanie pomocy, informację o podmiotach uprawnionych do ubiegania się o przyznanie pomocy, termin składania wniosków o przyznanie pomocy, miejsce publikacji regulaminu naboru wniosków o przyznanie pomocy oraz dane do kontaktu.

3. Podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy przeprowadza postępowanie w sprawie o przyznanie pomocy na podstawie ustawy i przyjętego przez ten podmiot regulaminu naboru wniosków o przyznanie pomocy opracowanego zgodnie z wytycznymi instytucji zarządzającej.

4. Regulamin naboru wniosków o przyznanie pomocy określa co najmniej:

1) rodzaje operacji, których dotyczy nabór wniosków o przyznanie pomocy;

2) limit środków przeznaczonych na przyznanie pomocy na operacje w ramach danego naboru wniosków o przyznanie pomocy;

3) kwotę pomocy lub minimalną lub maksymalną kwotę pomocy, lub maksymalny, dopuszczalny poziom pomocy;

4) formę pomocy;

5) kryteria wyboru operacji, o ile mają one zastosowanie, oraz opis procedury wyboru operacji na podstawie tych kryteriów;

6) warunki przyznania pomocy;

7) opis procedury przyznawania pomocy;

8) termin składania wniosków o przyznanie pomocy;

9) sposób i formę składania wniosków o przyznanie pomocy, informację o elementach, jakie powinny być zawarte w tych wnioskach, oraz informację o dokumentach niezbędnych do przyznania pomocy;

10) reguły dotyczące uzupełniania lub poprawiania wniosków o przyznanie pomocy oraz przedstawiania dowodów lub składania wyjaśnień;

11) czynności, które powinny zostać dokonane przed zawarciem umowy o przyznaniu pomocy, oraz termin ich dokonania;

12) formularz umowy o przyznaniu pomocy;

13) informację o środkach zaskarżenia przysługujących podmiotowi ubiegającemu się o przyznanie pomocy oraz podmiot właściwy do ich rozpatrzenia;

14) sposób i formę składania wniosków o płatność oraz informację o dokumentach niezbędnych do wypłaty pomocy.

5. Przepisu ust. 4 pkt 2 nie stosuje się w przypadku interwencji, o których mowa w art. 42 lit. a oraz art. 77 ust. 1 lit. d rozporządzenia 2021/2115.

6. Podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy może zmienić regulamin naboru wniosków o przyznanie pomocy.

7. Zmiana regulaminu naboru wniosków o przyznanie pomocy w zakresie określonym w ust. 4 pkt 2 jest dopuszczalna wyłącznie w sytuacji, gdy w ramach danego naboru wniosków o przyznanie pomocy żadnemu z podmiotów ubiegających się o przyznanie pomocy nie odmówiono przyznania pomocy z powodu wyczerpania limitu środków.

8. Podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy publikuje zmiany regulaminu naboru wniosków o przyznanie pomocy wraz z ich uzasadnieniem i terminem, od którego te zmiany są stosowane, w taki sam sposób, w jaki został opublikowany regulamin naboru wniosków o przyznanie pomocy.

Zaproszenie do złożenia wniosku o przyznanie pomocy zawiera co najmniej nazwę podmiotu właściwego w sprawie o przyznanie pomocy, przedmiot zaproszenia do złożenia wniosku o przyznanie pomocy, termin złożenia wniosku o przyznanie pomocy, miejsce publikacji regulaminu naboru wniosków o przyznanie pomocy oraz dane do kontaktu. Do przyznawania pomocy na wniosek o jej przyznanie złożony na skutek zaproszenia do jego złożenia przepisy art. 86 ust. 3, 4 i 6-8 stosuje się odpowiednio.

1. Podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy może uzupełnić lub poprawić wniosek o przyznanie pomocy lub przedstawić dowody, lub złożyć wyjaśnienia zgodnie z regulaminem naboru wniosków o przyznanie pomocy.

2. W przypadku stwierdzenia we wniosku o przyznanie pomocy oczywistej omyłki pisarskiej lub rachunkowej podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy może poprawić ją z urzędu, informując o tym podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy.

1. Podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy po zakończeniu oceny wniosku o przyznanie pomocy informuje podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy o wyniku tej oceny, w tym o odmowie przyznania pomocy z podaniem jej przyczyn, za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji w sposób określony w przepisach o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

2. W przypadku odmowy przyznania pomocy podmiotowi ubiegającemu się o przyznanie pomocy przysługuje prawo wniesienia do sądu administracyjnego skargi na zasadach i w trybie określonych dla aktów lub czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 259).

1. Podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy podaje do publicznej wiadomości na swojej stronie internetowej informację o operacjach wybranych do przyznania pomocy oraz o operacjach, na które odmówiono przyznania pomocy, w ramach danego naboru wniosków o przyznanie pomocy. W przypadku operacji wybranych do przyznania pomocy podaje się również wysokość przyznanej kwoty pomocy.

2. Przepisu ust. 1 zdanie drugie nie stosuje się w przypadku interwencji, o których mowa w art. 42 lit. a i b oraz art. 77 ust. 1 lit. d rozporządzenia 2021/2115.

3. W przypadku wprowadzenia zmian w zakresie informacji, o której mowa w ust. 1, podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy podaje do publicznej wiadomości zaktualizowaną informację na swojej stronie internetowej.

1. Podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy unieważnia nabór wniosków o przyznanie pomocy, jeżeli:

1) w terminie składania wniosków o przyznanie pomocy nie złożono wniosku lub

2) wystąpiła istotna zmiana okoliczności powodująca, że wybór operacji do przyznania pomocy nie leży w interesie publicznym, czego nie można było wcześniej przewidzieć, lub

3) postępowanie w sprawie o przyznanie pomocy jest obarczone niemożliwą do usunięcia wadą prawną.

2. Podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy podaje do publicznej wiadomości informację o unieważnieniu naboru wniosków o przyznanie pomocy oraz jego przyczynach na swojej stronie internetowej.

Wyczerpanie środków w ramach limitu określonego w regulaminie naboru wniosków o przyznanie pomocy nie stanowi przeszkody w przyznaniu pomocy na daną operację, jeżeli w wyniku uwzględnienia przez podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy na podstawie art. 54 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi skargi na odmowę przyznania pomocy albo uwzględnienia przez sąd administracyjny skargi na odmowę przyznania pomocy przez podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy ustali, że są spełnione pozostałe warunki przyznania pomocy na tę operację, a kryteria wyboru operacji są spełnione w takim stopniu, że pomoc na tę operację powinna zostać przyznana, oraz jeżeli są dostępne środki w ramach budżetu danej interwencji lub województwa określone w Planie lub wytycznych instytucji zarządzającej.

1. Podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy zawiera z podmiotem ubiegającym się o przyznanie pomocy, którego operacja została wybrana, umowę o przyznaniu pomocy.

2. Podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy odmawia zawarcia umowy o przyznaniu pomocy, gdy:

1) podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy:

a) nie dokonał czynności, o których mowa w art. 86 ust. 4 pkt 11,

b) został wykluczony z możliwości przyznania pomocy;

2) doszło do unieważnienia naboru wniosków o przyznanie pomocy w przypadkach, o których mowa w art. 91 ust. 1 pkt 2 i 3.

3. Podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy może odmówić zawarcia umowy o przyznaniu pomocy, jeżeli zachodzi obawa wyrządzenia szkody w mieniu publicznym w następstwie zawarcia umowy o przyznaniu pomocy, w szczególności gdy w stosunku do podmiotu ubiegającego się o przyznanie pomocy będącego osobą fizyczną lub członka organów zarządzających podmiotu ubiegającego się o przyznanie pomocy niebędącego osobą fizyczną toczy się postępowanie karne lub postępowanie karne skarbowe za przestępstwo składania fałszywych zeznań, przekupstwa, przeciwko mieniu, wiarygodności dokumentów, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, obrotowi gospodarczemu, systemowi bankowemu albo inne związane z wykonywaniem działalności gospodarczej lub popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych, w związku z pomocą, która została udzielona ze środków publicznych na realizację operacji temu podmiotowi ubiegającemu się o przyznanie pomocy lub członkowi jego organów zarządzających lub podmiotowi powiązanemu z nim osobowo lub kapitałowo lub członkowi organów zarządzających tego podmiotu.

4. Podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy informuje podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji w sposób określony w przepisach o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa o przyczynach odmowy zawarcia umowy o przyznaniu pomocy.

5. W przypadku odmowy zawarcia umowy o przyznaniu pomocy z przyczyn określonych w ust. 2 pkt 1 lub ust. 3 podmiotowi ubiegającemu się o przyznanie pomocy przysługuje prawo wniesienia do sądu administracyjnego skargi na zasadach i w trybie określonych dla aktów lub czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

1. Umowa o przyznaniu pomocy zawiera co najmniej:

1) oznaczenie jej przedmiotu i stron;

2) określenie warunków, terminu i miejsca realizacji operacji;

3) określenie celu lub celów operacji oraz wskaźników jego lub ich osiągnięcia;

4) określenie wysokości pomocy;

5) określenie warunków i terminów wypłaty środków finansowych z tytułu pomocy;

6) zobowiązanie do poddania się kontroli przeprowadzanej przez agencję płatniczą, właściwy podmiot wdrażający, właściwą instytucję pośredniczącą, jednostkę certyfikującą oraz inne instytucje uprawnione do przeprowadzenia kontroli;

7) określenie warunków rozwiązania umowy;

8) określenie warunków i wysokości stosowania zmniejszeń kwot pomocy w przypadku niewypełniania zobowiązań określonych w umowie lub przepisów dotyczących udzielania zamówień publicznych;

9) określenie warunków i sposobu zwrotu pomocy;

10) określenie zabezpieczenia należytego wykonania zobowiązań określonych w umowie, jeżeli jest ono wymagane;

11) określenie warunków wypłaty i zasad rozliczania środków wyprzedzającego finansowania, o których mowa w art. 16 ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o finansowaniu wspólnej polityki rolnej na lata 2023-2027 (Dz. U. poz. 332).

2. Przepisu ust. 1 pkt 4 nie stosuje się w przypadku interwencji, o których mowa w art. 42 lit. a oraz art. 77 ust. 1 lit. d rozporządzenia 2021/2115.

3. Umowa jest nieważna w przypadkach określonych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny lub w przypadku, gdy sprzeciwia się przepisom, o których mowa w art. 1 pkt 1.

Umowę o przyznaniu pomocy zawiera się za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji w sposób określony w przepisach o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na formularzu opracowanym przez agencję płatniczą.

1. Na żądanie instytucji zarządzającej, w przypadkach przewidzianych w Planie, pomoc jest przyznawana beneficjentowi wyłonionemu zgodnie z przepisami ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych, z wyłączeniem przepisów dotyczących umów w sprawach zamówień publicznych, z tym że umowę o przyznaniu pomocy zawiera się zgodnie z art. 264, art. 308 ust. 2 i 3, art. 577 i art. 578 tej ustawy.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1:

1) warunki przyznania pomocy oraz sposób wykazania ich spełnienia wskazuje się w ogłoszeniu o zamówieniu publicznym lub w dokumentach zamówienia publicznego;

2) przed zawarciem umowy o przyznaniu pomocy podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy wzywa podmiot, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza, do wykazania spełnienia warunków przyznania tej pomocy w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania.

3. Jeżeli podmiot, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza, mimo wezwania, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, nie wykazał spełnienia warunków przyznania pomocy, podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy ponownie wzywa ten podmiot do wykazania spełnienia warunków przyznania tej pomocy w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

4. W przypadku niewykazania przez podmiot, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza, spełnienia warunków przyznania pomocy:

1) pomocy nie przyznaje się, a podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy informuje podmiot, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza, w formie pisemnej, o odmowie jej przyznania z podaniem przyczyn odmowy;

2) podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy zatrzymuje wadium wraz z odsetkami, a w przypadku wadium wniesionego w formie gwarancji lub poręczenia - występuje odpowiednio do gwaranta lub poręczyciela z żądaniem zapłaty wadium.

5. W przypadku, o którym mowa w ust. 4, podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy ponownie bada i ocenia oferty złożone przez pozostałych wykonawców w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego i wybiera najkorzystniejszą z tych ofert albo unieważnia postępowanie. Przepisy ust. 2 pkt 2 oraz ust. 3 i 4 stosuje się.

6. W przypadku odmowy przyznania pomocy podmiotowi, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza, przysługuje prawo wniesienia do sądu administracyjnego skargi na zasadach i w trybie określonych dla aktów lub czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

7. W przypadku wniesienia skargi, o której mowa w ust. 6, przez podmiot, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza, podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy może, przed wydaniem przez sąd administracyjny prawomocnego orzeczenia, zawrzeć umowę o przyznaniu pomocy z wykonawcą, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza na podstawie ust. 5, jeżeli niezawarcie umowy o przyznaniu pomocy przed wydaniem przez sąd administracyjny prawomocnego orzeczenia mogłoby spowodować negatywne skutki dla terminowego wydatkowania środków finansowych przeznaczonych na realizację operacji.

8. W przypadku zawarcia umowy o przyznaniu pomocy w okolicznościach określonych w ust. 7 podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy niezwłocznie przekazuje sądowi administracyjnemu, do którego została wniesiona skarga, o której mowa w ust. 6, informację o zawarciu umowy o przyznaniu pomocy.

9. Jeżeli mimo wniesienia skargi, o której mowa w ust. 6, przez podmiot, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza, podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy zawrze, przed wydaniem prawomocnego orzeczenia przez sąd administracyjny, umowę o przyznaniu pomocy w okolicznościach określonych w ust. 7, sąd administracyjny, uwzględniając skargę, o której mowa w ust. 6, stwierdza tylko, że ocena spełnienia warunków przyznania pomocy została przeprowadzona w sposób naruszający prawo.

10. W przypadku wniesienia skargi, o której mowa w ust. 6, przez podmiot, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza, sąd administracyjny rozpoznaje skargę w terminie 30 dni od dnia jej doręczenia.

11. W przypadku wniesienia skargi kasacyjnej od wyroku sądu administracyjnego w sprawie, w której została wniesiona skarga, o której mowa w ust. 6, przez podmiot, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza, Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje skargę kasacyjną w terminie 30 dni od dnia jej doręczenia.

1. Przyznana pomoc jest wypłacana na wniosek o płatność.

2. Część pomocy może być wypłacona w formie zaliczki, o której mowa w art. 44 ust. 3 rozporządzenia 2021/2116, jeżeli przewiduje to umowa o przyznaniu pomocy.

Wniosek o płatność, w którym beneficjent:

1) wnioskuje o wypłatę środków finansowych z tytułu pomocy,

2) przekazuje informacje potwierdzające zrealizowanie operacji lub jej etapu,

3) przekazuje informacje potwierdzające zrealizowanie lub realizowanie zobowiązań określonych w umowie

- oraz dokumenty niezbędne do rozliczenia operacji określone w umowie o przyznaniu pomocy, w szczególności - w przypadku, o którym mowa w art. 83 ust. 1 lit. a rozporządzenia 2021/2115 - w zakresie poniesienia kosztów związanych z realizacją operacji, składa się za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji w sposób określony w przepisach o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

1. Beneficjenta wyklucza się z możliwości otrzymania pomocy, jeżeli:

1) otrzymał pomoc na podstawie przedstawionych jako autentyczne dokumentów podrobionych lub przerobionych lub dokumentów potwierdzających nieprawdę lub

2) nie zwrócił kwoty pomocy podlegającej zwrotowi na podstawie przepisów o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wraz z należnymi odsetkami w terminie 60 dni od dnia doręczenia decyzji ustalającej kwotę nienależnie lub nadmiernie pobranych środków publicznych, a w przypadku wniesienia odwołania od tej decyzji - w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji organu wyższego stopnia, o ile termin ten upływa nie wcześniej niż po upływie 60 dni od dnia doręczenia decyzji, od której wniesiono odwołanie, lub

3) obowiązek zwrotu kwoty pomocy podlegającej zwrotowi na podstawie przepisów o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wystąpił na skutek popełnienia przestępstwa przez beneficjenta albo podmiot upoważniony do dokonywania wydatków, a w przypadku gdy te podmioty nie są osobami fizycznymi - osobę uprawnioną do wykonywania w ramach operacji czynności w imieniu beneficjenta, przy czym fakt popełnienia przestępstwa przez te podmioty został potwierdzony prawomocnym wyrokiem sądowym.

2. W przypadku potrącenia, o którym mowa w art. 31 ustawy z dnia 9 maja 2008 r. o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, w całości kwoty podlegającej zwrotowi, dokonanego przed upływem terminu, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, przepisu ust. 1 pkt 2 nie stosuje się.

3. W przypadkach, o których mowa w ust. 1, beneficjenta wyklucza się z możliwości otrzymania pomocy w ramach takiej samej interwencji lub takiego samego rodzaju operacji w roku kalendarzowym, w którym stwierdzono co najmniej jeden z tych przypadków, oraz w kolejnym roku kalendarzowym.

1. Kontrole administracyjne i kontrole na miejscu są przeprowadzane w zakresie przestrzegania przepisów prawa powszechnie obowiązującego, w tym przepisów dotyczących udzielania zamówień publicznych, spełniania warunków przyznania i wypłaty pomocy i pomocy technicznej oraz zobowiązań związanych z przyznaną pomocą i pomocą techniczną określonych w postanowieniach Planu, wytycznych instytucji zarządzającej, regulaminie naboru wniosków o przyznanie pomocy oraz umowie o przyznaniu pomocy i pomocy technicznej albo decyzji o przyznaniu pomocy.

2. Kontrole administracyjne są przeprowadzane w odniesieniu do wszystkich wniosków o przyznanie pomocy i pomocy technicznej oraz wniosków o płatność.

3. Kontrole administracyjne wniosków o przyznanie pomocy i pomocy technicznej oraz wniosków o płatność obejmują elementy, których sprawdzenie jest niezbędne w celu przyznania i wypłaty pomocy i pomocy technicznej, a których kontrola jest uzasadniona i możliwa w ramach kontroli administracyjnych, i mogą obejmować w szczególności weryfikację:

1) poprawności i kompletności informacji podanych w tych wnioskach;

2) terminowości złożenia tych wniosków;

3) zgodności z warunkami przyznania i wypłaty pomocy i pomocy technicznej;

4) kwalifikowalności kosztów;

5) racjonalności kosztów;

6) prawidłowości poniesionych kosztów i dokonanych płatności;

7) zrealizowania zobowiązań związanych z przyznaną pomocą i pomocą techniczną.

4. Kontrola na miejscu ma na celu sprawdzenie, czy realizacja operacji jest zgodna z obowiązującymi przepisami prawa powszechnie obowiązującego lub czy zostały spełnione warunki przyznania lub wypłaty pomocy lub pomocy technicznej, lub czy są realizowane lub zostały zrealizowane zobowiązania związane z przyznaną pomocą lub pomocą techniczną, które mogą być sprawdzone podczas kontroli na miejscu i nie były przedmiotem kontroli administracyjnej.

Instytucja zarządzająca może przeprowadzać kontrole podmiotu ubiegającego się o przyznanie pomocy i pomocy technicznej lub beneficjenta w zakresie, o którym mowa w art. 100 ust. 1.

1. Przestrzeganie norm lub wymogów podstawowych może podlegać kontroli administracyjnej zgodnie z art. 83 ust. 6 lit. b rozporządzenia 2021/2116.

2. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi może określić, w drodze rozporządzenia, normy lub wymogi podstawowe, których przestrzeganie może podlegać kontroli, o której mowa w ust. 1, mając na względzie możliwość wykorzystania w kontroli administracyjnej informacji zgromadzonych w systemach teleinformatycznych Agencji oraz zapewnienie, że kontrole administracyjne odnośnie do tych norm lub wymogów podstawowych są co najmniej tak samo skuteczne jak kontrole na miejscu, a także zabezpieczenie przed nieuzasadnionym przyznawaniem pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1, 3 i 4.

1. Czynności kontrolne w ramach kontroli na miejscu są wykonywane przez kontrolujących posiadających imienne upoważnienie do ich wykonywania wydane przez podmiot kontrolujący będący odpowiednio agencją płatniczą, właściwym podmiotem wdrażającym, właściwą instytucją pośredniczącą lub instytucją zarządzającą.

2. Imienne upoważnienie, o którym mowa w ust. 1, zawiera oznaczenie wydającego upoważnienie oraz numer i datę wystawienia, imię i nazwisko osoby upoważnionej do wykonywania czynności kontrolnych, miejsce wykonywania czynności kontrolnych i ich zakres, okres ważności upoważnienia, podstawę prawną ich wykonania oraz podpis wydającego upoważnienie.

3. Przed przystąpieniem do czynności kontrolnych osoba upoważniona do ich wykonywania jest obowiązana okazać imienne upoważnienie podmiotowi kontrolowanemu, jeżeli jest on obecny podczas kontroli na miejscu.

4. Czynności kontrolne mogą być zapowiedziane, pod warunkiem że nie koliduje to z ich celem lub skutecznością. Zapowiedzenia dokonuje się z wyprzedzeniem ograniczonym do niezbędnego minimum i nieprzekraczającym 14 dni. W przypadku kontroli na miejscu odnoszących się do zwierząt zapowiedzenie nie przekracza 48 godzin.

5. Czynności kontrolne mogą być wykonywane podczas nieobecności podmiotu kontrolowanego także wówczas, gdy został zawiadomiony o kontroli na miejscu zgodnie z ust. 4.

6. Kontrolujący mają prawo do:

1) wstępu na grunty i do obiektów związanych z działalnością, której dotyczy pomoc albo pomoc techniczna;

2) dostępu do zwierząt;

3) żądania pisemnych lub ustnych informacji związanych z przedmiotem kontroli na miejscu;

4) wglądu do dokumentów związanych z przedmiotem kontroli na miejscu, sporządzania z nich odpisów, wyciągów lub kopii oraz zabezpieczenia tych dokumentów;

5) sporządzenia dokumentacji fotograficznej z przeprowadzonej kontroli na miejscu;

6) pobierania próbek do badań;

7) żądania okazywania i udostępniania danych informatycznych.

7. Uprawnienia określone w ust. 6 przysługują kontrolującym również w odniesieniu do:

1) osób trzecich, w zakresie kontroli przechowywanych przez te osoby dokumentów związanych z przedmiotem kontroli na miejscu;

2) podmiotu, który zamierza zbyć własność gospodarstwa lub gruntu podmiotowi ubiegającemu się o przyznanie pomocy lub przenieść posiadanie tego gospodarstwa lub gruntu na taki podmiot.

8. Podmiot kontrolowany jest obowiązany umożliwić przeprowadzenie kontroli na miejscu.

9. Jeżeli podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy albo beneficjent uniemożliwił przeprowadzenie kontroli na miejscu, z wyjątkiem przypadków siły wyższej lub nadzwyczajnych okoliczności, pomoc, której dotyczy kontrola na miejscu, nie przysługuje odpowiednio temu podmiotowi albo beneficjentowi, a w przypadku gdy kontrola na miejscu dotyczy którejkolwiek pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-4, nie przysługuje żadna pomoc, o której mowa w art. 20 pkt 1-4.

1. Z czynności kontrolnych w ramach kontroli na miejscu sporządza się raport, który przesyła się podmiotowi kontrolowanemu.

2. Raport zawiera co najmniej:

1) nazwę i adres podmiotu kontrolowanego;

2) imię i nazwisko kontrolującego;

3) informację, czy zawiadomienie o kontroli zostało przekazane podmiotowi kontrolowanemu, a jeżeli tak - z jakim wyprzedzeniem;

4) datę rozpoczęcia i zakończenia czynności kontrolnych;

5) określenie zakresu kontroli na miejscu;

6) wyniki kontroli na miejscu.

3. W przypadku gdy podmiot kontrolowany nie zgadza się z ustaleniami zawartymi w raporcie, może na piśmie zgłosić umotywowane zastrzeżenia co do ustaleń w nim zawartych podmiotowi kontrolującemu, w terminie 14 dni od dnia doręczenia raportu, chyba że bezpośrednio po zakończeniu kontroli na miejscu podmiot kontrolowany, który był obecny podczas tej kontroli, zgłosił kontrolującemu umotywowane zastrzeżenia co do ustaleń zawartych w raporcie.

4. Kontrolujący, uwzględniając zgłoszone zastrzeżenia, uzupełnia ustalenia zawarte w raporcie. W przypadku nieuwzględnienia zgłoszonych zastrzeżeń kontrolujący przekazuje zgłoszone zastrzeżenia, wraz ze swoim stanowiskiem do tych zastrzeżeń i raportem, podmiotowi kontrolującemu.

1. Powiatowy lekarz weterynarii właściwy ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę podmiotu ubiegającego się o przyznanie pomocy jest właściwy do przeprowadzania kontroli administracyjnych i kontroli na miejscu przestrzegania wymogów podstawowych określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 9.

2. Czynności kontrolne w ramach kontroli na miejscu, o której mowa w ust. 1, są wykonywane przez osoby posiadające imienne upoważnienie wydane przez powiatowego lekarza weterynarii właściwego do przeprowadzenia tej kontroli zawierające elementy określone w art. 103 ust. 2.

3. W przypadku konieczności wykonania czynności kontrolnych w ramach kontroli na miejscu, o której mowa w ust. 1, poza obszarem działania powiatowego lekarza weterynarii, o którym mowa w ust. 1, lekarz ten upoważnia do wykonania tych czynności powiatowego lekarza weterynarii właściwego ze względu na położenie siedziby stada w rozumieniu art. 2 pkt 19 ustawy z dnia 4 listopada 2022 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt. Do czynności kontrolnych przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio.

4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, powiatowy lekarz weterynarii właściwy ze względu na położenie siedziby stada:

1) wykonuje czynności kontrolne w ramach kontroli na miejscu, o której mowa w ust. 1, w miejscu, zakresie i terminie wskazanych w upoważnieniu;

2) sporządza protokół wykonania czynności kontrolnych;

3) niezwłocznie przekazuje protokół, o którym mowa w pkt 2, powiatowemu lekarzowi weterynarii, o którym mowa w ust. 1.

5. Powiatowy lekarz weterynarii, o którym mowa w ust. 1, sporządza raport i przekazuje ten raport kierownikowi biura powiatowego Agencji, do którego został złożony wniosek o przyznanie pomocy, a kopię tego raportu przesyła podmiotowi kontrolowanemu.

6. Do kontroli na miejscu, o której mowa w ust. 1, przepisy art. 103 ust. 3-9 i art. 104 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

7. W przypadku gdy podmiot kontrolowany nie zgadza się z ustaleniami zawartymi w raporcie, może zgłosić umotywowane zastrzeżenia co do ustaleń w nim zawartych powiatowemu lekarzowi weterynarii, o którym mowa w ust. 1, w terminie 14 dni od dnia doręczenia tego raportu, chyba że bezpośrednio po zakończeniu kontroli na miejscu podmiot kontrolowany, który był obecny podczas tej kontroli, zgłosił osobie, która wykonywała czynności kontrolne, umotywowane zastrzeżenia co do ustaleń zawartych w raporcie.

8. Powiatowy lekarz weterynarii, o którym mowa w ust. 1, uwzględniając zgłoszone zastrzeżenia, uzupełnia ustalenia zawarte w raporcie. W przypadku nieuwzględnienia zgłoszonych zastrzeżeń powiatowy lekarz weterynarii, o którym mowa w ust. 1, przekazuje zgłoszone zastrzeżenia, wraz ze swoim stanowiskiem do tych zastrzeżeń i raportem, właściwemu kierownikowi biura powiatowego Agencji.

9. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi określi, w drodze rozporządzenia, wymogi podstawowe wskazane w załączniku III do rozporządzenia 2021/2115, do których kontroli jest właściwy powiatowy lekarz weterynarii, oraz rodzaj przeprowadzanych kontroli, mając na względzie zapewnienie prawidłowego przeprowadzania tych kontroli.

Agencja płatnicza może powierzyć przeprowadzenie kontroli na miejscu innym jednostkom organizacyjnym dysponującym odpowiednimi warunkami organizacyjnymi, kadrowymi i technicznymi.

1. Instytucja zarządzająca może zapewnić wkład finansowy na rzecz instrumentów finansowych ze środków Planu na zasadach określonych w art. 59 rozporządzenia 2021/1060.

2. Podmiotem wdrażającym instrument finansowy może być podmiot wskazany w art. 59 ust. 3 rozporządzenia 2021/1060, w szczególności Bank Gospodarstwa Krajowego.

3. Umowa o finansowaniu, o której mowa w art. 59 ust. 5 rozporządzenia 2021/1060, zwana dalej „umową o finansowaniu", jest zawierana między instytucją zarządzającą a podmiotem wdrażającym instrument finansowy.

4. Niezwłocznie po zawarciu umowy o finansowaniu instytucja zarządzająca przekazuje kopię tej umowy agencji płatniczej.

5. Agencja płatnicza:

1) przeprowadza kontrole, o których mowa w art. 60 ust. 2 rozporządzenia 2021/2116;

2) pozyskuje, gromadzi, opracowuje i przekazuje instytucji zarządzającej dane i informacje dotyczące wdrażania instrumentów finansowych niezbędne do monitorowania realizacji i ewaluacji Planu;

3) weryfikuje na żądanie podmiotu wdrażającego instrument finansowy, czy ostateczny odbiorca jest podmiotem wykluczonym z możliwości otrzymania pomocy.

6. Kontrolom, o których mowa w art. 60 ust. 2 rozporządzenia 2021/2116, oprócz podmiotu wdrażającego instrument finansowy podlegają instytucje finansowe współpracujące z podmiotem wdrażającym instrument finansowy przy wdrażaniu instrumentów finansowych. Do tych kontroli przepisy art. 103 i art. 104 stosuje się odpowiednio.

7. Instytucja zarządzająca może przeprowadzać kontrole podmiotu wdrażającego instrument finansowy, instytucji finansowych współpracujących przy wdrażaniu instrumentów finansowych oraz ostatecznych odbiorców w zakresie wdrażania instrumentów finansowych pod względem zgodności z postanowieniami Planu, przepisami prawa powszechnie obowiązującego, wytycznymi instytucji zarządzającej oraz umową o finansowaniu. Do tych kontroli przepisy art. 103 i art. 104 stosuje się odpowiednio, z tym że korespondencja między instytucją zarządzającą a podmiotem kontrolowanym jest prowadzona na piśmie utrwalonym w postaci papierowej lub elektronicznej, a do wymiany tej korespondencji nie wykorzystuje się systemu teleinformatycznego Agencji.

Oprócz elementów określonych w załączniku X do rozporządzenia 2021/1060 umowa o finansowaniu zawiera co najmniej:

1) oznaczenie jej przedmiotu i stron;

2) określenie warunków i terminów wypłaty środków finansowych;

3) zobowiązanie podmiotu wdrażającego instrument finansowy do poddania się kontroli w zakresie prawidłowości wdrażania instrumentu finansowego w ramach Planu prowadzonej przez instytucję zarządzającą, agencję płatniczą, jednostkę certyfikującą, przedstawicieli Komisji Europejskiej oraz innych instytucji uprawnionych do przeprowadzenia kontroli;

4) określenie warunków rozwiązania umowy o finansowaniu;

5) określenie warunków i sposobu zwrotu środków finansowych, o których mowa w art. 103 ust. 6 rozporządzenia 2021/1060;

6) zobowiązanie podmiotu wdrażającego instrument finansowy do pozyskania informacji, o których mowa w art. 131 rozporządzenia 2021/2115, w tym danych osobowych, od ostatecznych odbiorców i ich udostępniania instytucji zarządzającej, agencji płatniczej oraz podmiotowi wykonującemu ewaluacje, o których mowa w art. 140 rozporządzenia 2021/2115.

1. Środki finansowe są wypłacane na wniosek o płatność składany do agencji płatniczej przez podmiot wdrażający instrument finansowy.

2. Po zawarciu umowy o finansowaniu agencja płatnicza dokonuje wypłaty środków finansowych niezwłocznie po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku o płatność, o którym mowa w ust. 1, zgodnie z warunkami określonymi w art. 92 rozporządzenia 2021/1060.

1. Środki finansowe przypisane do wkładu finansowego z Planu oraz odsetki i inne przychody, a także zyski powstałe na skutek obrotu tymi środkami po wykonaniu zobowiązań wynikających z umowy o finansowaniu podlegają zwrotowi na rachunek wskazany przez instytucję zarządzającą.

2. Dysponentem środków finansowych, odsetek i innych przychodów, a także zysków, o których mowa w ust. 1, jest minister właściwy do spraw rozwoju wsi.

3. Środki finansowe, odsetki i inne przychody, a także zyski, o których mowa w ust. 1, nie stanowią dochodu dysponenta ani podmiotów, którym mogą być przekazywane.

4. Środki finansowe, odsetki i inne przychody, a także zyski, o których mowa w ust. 1, przekazuje się w celu ponownego wykorzystania zgodnie z art. 62 rozporządzenia 2021/1060 na pokrycie kosztów i wydatków związanych z udzielaniem poręczeń i gwarancji, o których mowa w art. 34g ust. 2 ustawy z dnia 8 maja 1997 r. o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne (Dz. U. z 2022 r. poz. 1613 oraz z 2023 r. poz. 28 i 412), na rzecz podmiotów działających w sektorze rolnym, leśnym lub na obszarach wiejskich. Z chwilą przekazania tych środków minister właściwy do spraw rozwoju wsi przestaje być ich dysponentem.

1. Pomoc techniczna jest przyznawana:

1) na wniosek organu lub jednostki organizacyjnej realizujących działania określone w art. 125 ust. 1 rozporządzenia 2021/2115, jeżeli są spełnione warunki przyznania pomocy technicznej określone w przepisach, o których mowa w art. 1 pkt 1, w przepisach ustawy oraz w regulaminie naboru wniosków o przyznanie pomocy technicznej;

2) do wysokości limitu środków stanowiącego równowartość w złotych określonej w Planie kwoty środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich przeznaczonych na pomoc techniczną powiększonej o wysokość kwoty krajowych środków publicznych przeznaczonych na współfinansowanie pomocy technicznej;

3) na podstawie umowy o przyznaniu pomocy technicznej.

2. Do przyznawania i wypłaty pomocy technicznej stosuje się odpowiednio przepisy ustawy dotyczące przyznawania i wypłaty pomocy na podstawie umowy.

1. Funkcjonowanie krajowej sieci obszarów wiejskich+ będącej krajową siecią, o której mowa w art. 126 ust. 1 rozporządzenia 2021/2115, zwanej dalej „KSOW+", zapewniają:

1) instytucja zarządzająca;

2) Centrum Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Brwinowie, zwane dalej „CDR" - jako jednostka centralna;

3) samorządy województw i wojewódzkie ośrodki doradztwa rolniczego - jako jednostki regionalne;

4) Agencja - jako jednostka realizująca zadania informacyjno-promocyjne dotyczące Planu i wdrażanych przez nią interwencji.

2. Instytucja zarządzająca oraz jednostki, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, stwarzają możliwości włączenia się w funkcjonowanie KSOW+ podmiotom aktywnie działającym na rzecz rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa.

3. Do zadań instytucji zarządzającej należy zapewnienie funkcjonowania KSOW+, w tym:

1) wydawanie wytycznych jednostkom, o których mowa w ust. 1 pkt 2-4, w zakresie funkcjonowania KSOW+; te wytyczne nie mogą dotyczyć rozstrzygnięcia co do istoty sprawy indywidualnej, a do tych wytycznych przepisów art. 6 ust. 3-7 nie stosuje się;

2) przygotowanie we współpracy z jednostkami, o których mowa w ust. 1 pkt 2-4, planu działania i strategii komunikacji oraz ich zmian;

3) akceptowanie planu operacyjnego opracowanego przez jednostkę centralną;

4) realizacja operacji w ramach planu operacyjnego, o którym mowa w pkt 3.

4. W ramach zapewnienia funkcjonowania KSOW+ instytucja zarządzająca może również:

1) przeprowadzać kontrole jednostek, o których mowa w ust. 1 pkt 2-4, w zakresie funkcjonowania KSOW+ pod względem zgodności z postanowieniami Planu, przepisami prawa powszechnie obowiązującego, wytycznymi instytucji zarządzającej, planem działania oraz strategią komunikacji; do tych kontroli stosuje się odpowiednio przepisy o kontroli w administracji rządowej określające zasady i tryb przeprowadzania kontroli;

2) żądać przedstawienia przez jednostki, o których mowa w ust. 1 pkt 2-4, informacji w zakresie funkcjonowania KSOW+ i udostępniania dokumentów w tym zakresie.

5. Do zadań jednostki centralnej należy zapewnienie funkcjonowania KSOW+ na poziomie krajowym oraz, w zakresie niezastrzeżonym dla jednostek regionalnych, na poziomie wojewódzkim.

6. W ramach zapewnienia funkcjonowania KSOW+ na poziomie krajowym jednostka centralna w szczególności:

1) opracowuje plan operacyjny uwzględniający operacje jednostki centralnej oraz operacje zgłoszone do tego planu przez instytucję zarządzającą oraz jednostki, o których mowa w ust. 1 pkt 3 i 4, zgodnie z instrukcją opracowaną przez jednostkę centralną;

2) przygotowuje roczne sprawozdanie z działalności KSOW+;

3) identyfikuje podmioty aktywnie działające na rzecz rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa;

4) umożliwia zidentyfikowanym podmiotom działającym na rzecz rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa, zwanym dalej „partnerami KSOW+", włączenie się w realizację działań KSOW+;

5) zapewnia obsługę organu opiniodawczo-doradczego do spraw KSOW+ powołanego na podstawie art. 6 ust. 2 pkt 2;

6) może powoływać grupy tematyczne, a w przypadku ich powołania - wspiera realizację ich zadań;

7) koordynuje i wspiera realizację zadań sieci tematycznych dotyczących innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich oraz gospodarstw demonstracyjnych;

8) może wspierać tworzenie innych sieci tematycznych niż wymienione w pkt 7, a w przypadku ich utworzenia - koordynuje i wspiera realizację ich zadań;

9) ułatwia współpracę i przepływ informacji między instytucją zarządzającą, jednostkami, o których mowa w ust. 1 pkt 2-4, partnerami KSOW+ oraz innymi podmiotami aktywnie działającymi na rzecz rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa;

10) współpracuje z europejską siecią, o której mowa w art. 126 ust. 2 rozporządzenia 2021/2115;

11) realizuje operacje w ramach planu operacyjnego na poziomie krajowym.

7. Do zadań jednostki regionalnej należy zapewnienie funkcjonowania KSOW+ w województwie oraz realizacja operacji w ramach planu operacyjnego, przy czym samorządy województw realizują zadania związane z rozwojem obszarów wiejskich.

8. W ramach zapewnienia funkcjonowania KSOW+ w województwie, o którym mowa w ust. 7, jednostka regionalna w szczególności:

1) zgłasza operacje realizowane na poziomie województwa i ich zmiany do planu operacyjnego zgodnie z instrukcją opracowaną przez jednostkę centralną;

2) przygotowuje roczne sprawozdanie z działalności KSOW+ w zakresie dotyczącym województwa;

3) identyfikuje podmioty aktywnie działające w województwie na rzecz rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa;

4) umożliwia partnerom KSOW+ włączenie się w realizację działań KSOW+;

5) może powoływać grupy tematyczne, a w przypadku ich powołania - wspiera realizację ich zadań;

6) realizuje zadania sieci tematycznych dotyczących innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich oraz gospodarstw demonstracyjnych - w przypadku wojewódzkich ośrodków doradztwa rolniczego;

7) może uczestniczyć w realizacji zadań sieci tematycznych, o których mowa w ust. 6 pkt 8;

8) ułatwia współpracę i przepływ informacji między partnerami KSOW+ i innymi podmiotami aktywnie działającymi w województwie na rzecz rozwoju obszarów wiejskich lub rolnictwa;

9) informuje i rozpowszechnia informacje o Planie, w tym określone w art. 123 ust. 2 lit. k rozporządzenia 2021/2115, w zakresie określonym w strategii komunikacji.

9. Samorząd województwa może powierzyć wykonywanie zadań jednostki regionalnej innemu podmiotowi na podstawie umowy.

10. Agencja przekazuje instytucji zarządzającej oraz jednostce centralnej, na ich wniosek, dane, w tym dane osobowe, niezbędne do realizacji zadania, o którym mowa w art. 126 ust. 4 lit. a rozporządzenia 2021/2115.

1. Usługi doradcze, o których mowa w art. 15 ust. 4 lit. a, b, d oraz f-h rozporządzenia 2021/2115, świadczą osoby fizyczne wpisane na listę doradców rolniczych.

2. Usługi doradcze, o których mowa w art. 15 ust. 4 lit. a i b rozporządzenia 2021/2115, w zakresie sporządzenia dokumentacji przyrodniczej stanowiącej szczegółową charakterystykę danego siedliska przyrodniczego lub siedliska lęgowego ptaków oraz sporządzania planu działalności rolnośrodowiskowej w części dotyczącej interwencji, o których mowa w art. 42 ust. 1 pkt 1 i 2, świadczą osoby fizyczne wpisane na listę ekspertów przyrodniczych.

3. Usługi doradcze, o których mowa w art. 15 ust. 4 lit. c rozporządzenia 2021/2115, świadczą osoby fizyczne będące lekarzami weterynarii posiadającymi prawo wykonywania zawodu lekarza weterynarii na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz lekarzami weterynarii, o których mowa w art. 2h ustawy z dnia 21 grudnia 1990 r. o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 154).

4. Usługi doradcze, o których mowa w art. 15 ust. 4 lit. e rozporządzenia 2021/2115, świadczą jednostki doradztwa rolniczego w ramach sieci tematycznej dotyczącej innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich.

5. Listy, o których mowa w ust. 1 i 2, są prowadzone przez dyrektora CDR, który umieszcza je na stronie internetowej CDR.

6. Na listy, o których mowa w ust. 1 i 2, wpisuje się osobę fizyczną, która spełnia następujące warunki:

1) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub za umyślne przestępstwo skarbowe;

2) złożyła oświadczenie o zobowiązaniu do bezstronnego świadczenia usług doradczych oraz niepozostawania w konflikcie interesów, o którym mowa w art. 15 ust. 3 rozporządzenia 2021/2115;

3) ukończyła szkolenie podstawowe w danym zakresie doradzania przeprowadzone przez CDR;

4) zdała egzamin podstawowy z danego zakresu doradzania przeprowadzony przez dyrektora CDR;

5) ma:

a) wykształcenie wyższe rolnicze i co najmniej 6 miesięcy doświadczenia w doradzaniu z zakresu rolnictwa - w przypadku doradców rolniczych,

b) wykształcenie wyższe przyrodnicze - w przypadku ekspertów przyrodniczych.

7. Uznaje się, że osoba ubiegająca się o wpis na listę:

1) doradców rolniczych ma wykształcenie wyższe rolnicze, jeżeli ukończyła:

a) studia na kierunkach: rolnictwo, zootechnika, technika rolnicza i leśna, ogrodnictwo lub ekonomika rolnictwa lub

b) studia na innym kierunku, których program obejmował zajęcia lub grupy zajęć z dyscyplin naukowych należących do dziedziny nauki rolnicze, którym przypisano co najmniej 60 punktów ECTS, lub

c) studia na innym kierunku i studia podyplomowe, których program obejmował zajęcia z dyscyplin naukowych należących do dziedziny nauki rolnicze, którym przypisano co najmniej 30 punktów ECTS;

2) ekspertów przyrodniczych ma wykształcenie wyższe przyrodnicze, jeżeli ukończyła:

a) studia na kierunku biologia lub leśnictwo lub

b) studia na innym kierunku, których program obejmował zajęcia lub grupy zajęć z dyscypliny nauki biologiczne, którym przypisano co najmniej 60 punktów ECTS, lub

c) studia na innym kierunku i studia podyplomowe, których program obejmował zajęcia z dyscypliny nauki biologiczne, którym przypisano co najmniej 30 punktów ECTS;

3) ma co najmniej 6-miesięczne doświadczenie w doradzaniu z zakresu rolnictwa, jeżeli doświadczenie to zostało uzyskane w trakcie zatrudnienia, wykonywania innej pracy zarobkowej lub prowadzenia działalności gospodarczej przez co najmniej 6 miesięcy.

8. Listy, o których mowa w ust. 1 i 2, zawierają następujące dane osób na nie wpisanych:

1) imię i nazwisko;

2) miejsce zatrudnienia lub informację o prowadzeniu działalności gospodarczej;

3) miejsce świadczenia usług doradczych z podaniem co najmniej województwa lub powiatu;

4) adres do korespondencji, numer telefonu i adres poczty elektronicznej, związane z działalnością doradczą.

9. Osoba wpisana na listę, o której mowa w ust. 1 i 2, jest obowiązana do niezwłocznego zgłoszenia dyrektorowi CDR każdej zmiany danych wymienionych w ust. 8.

10. Dyrektor CDR niezwłocznie po otrzymaniu zgłoszenia, o którym mowa w ust. 9, aktualizuje dane wymienione w ust. 8 na listach, o których mowa w ust. 1 i 2.

11. W przypadku powzięcia przez dyrektora CDR informacji, że dane osoby wpisanej na listę, o której mowa w ust. 1 i 2, nie są aktualne, dyrektor CDR wysyła tej osobie na adres jej poczty elektronicznej wezwanie do zgłoszenia zmiany danych wymienionych w ust. 8 w terminie wskazanym w tym wezwaniu, nie krótszym niż 14 dni od dnia otrzymania tego wezwania.

12. Jeżeli osoba wpisana na listę, o której mowa w ust. 1 i 2, mimo wezwania, o którym mowa w ust. 11, nie dokonała zgłoszenia zmiany danych wymienionych w ust. 8 w terminie wskazanym w tym wezwaniu, dyrektor CDR wszczyna postępowanie w sprawie skreślenia tej osoby z listy, o której mowa w ust. 1 i 2.

1. Każdy ma równy dostęp do udziału w szkoleniu podstawowym.

2. Udział w szkoleniu podstawowym jest nieodpłatny albo odpłatny. Każdy uczestnik odpłatnego szkolenia podstawowego ponosi takie same opłaty, a ich wysokość nie przekracza całkowitych kosztów związanych z przeprowadzaniem tego szkolenia w przeliczeniu na jednego uczestnika tego szkolenia.

3. Ogłoszenie o szkoleniu podstawowym podaje się do publicznej wiadomości na stronie internetowej CDR co najmniej na 21 dni przed dniem rozpoczęcia tego szkolenia. Termin ten może zostać skrócony do 14 dni ze względu na ważny interes publiczny.

4. W ogłoszeniu o szkoleniu podstawowym wskazuje się dzień rozpoczęcia tego szkolenia, czas jego trwania, program tego szkolenia, a jeżeli jest ono odpłatne - wysokość opłaty za udział w tym szkoleniu, dane osobowe niezbędne do udziału w szkoleniu oraz inne informacje dotyczące tego szkolenia, a także terminy przeprowadzenia egzaminu podstawowego z zakresu tego szkolenia.

5. Program szkolenia podstawowego obejmuje co najmniej zapoznanie się z metodyką doradzania opracowaną przez CDR i zatwierdzoną przez ministra właściwego do spraw rozwoju wsi.

6. Do egzaminu podstawowego może przystąpić osoba, która ukończyła szkolenie podstawowe w zakresie odpowiadającym zakresowi tego egzaminu nie wcześniej niż 6 miesięcy przed dniem przeprowadzenia tego egzaminu.

7. W przypadku zmiany stanu wiedzy z danego zakresu doradzania przeprowadza się szkolenie uzupełniające. Osoba wpisana na listę, o której mowa w art. 113 ust. 1 i 2, jest obowiązana ukończyć szkolenie uzupełniające i zdać egzamin uzupełniający z zakresu tego szkolenia.

8. Do:

1) szkolenia uzupełniającego przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio, z tym że ogłoszenie o szkoleniu uzupełniającym CDR przesyła również na adres poczty elektronicznej, o którym mowa w art. 113 ust. 8 pkt 4;

2) egzaminu uzupełniającego przepis ust. 6 stosuje się odpowiednio.

9. Egzamin podstawowy i egzamin uzupełniający przeprowadza się w formie pisemnej, z wyjątkiem części praktycznej danego egzaminu. Egzamin podstawowy i egzamin uzupełniający mogą być przeprowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej.

10. Dyrektor CDR zapewnia przeprowadzenie egzaminu podstawowego i egzaminu uzupełniającego w sposób obiektywny przy zapewnieniu rozdzielenia funkcji wykładowcy i egzaminatora.

11. Dyrektor CDR wydaje osobie, która przystąpiła do egzaminu podstawowego lub egzaminu uzupełniającego, zaświadczenie o wyniku tego egzaminu.

1. Wpisu na listy, o których mowa w art. 113 ust. 1 i 2, dokonuje dyrektor CDR, w drodze decyzji, na wniosek osoby ubiegającej się o wpis.

2. Do wniosku o wpis na listę, o której mowa w art. 113 ust. 1 i 2, dołącza się dokumenty potwierdzające spełnienie warunków wpisu na daną listę albo ich kopie, z wyjątkiem zaświadczenia o wyniku egzaminu podstawowego.

3. Osobę wpisaną na listę, o której mowa w art. 113 ust. 1 i 2, skreśla się z danej listy:

1) na jej żądanie lub

2) w przypadku niezdania przez tę osobę egzaminu uzupełniającego, lub

3) w przypadku skazania tej osoby prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe, lub

4) w przypadku jej śmierci, lub

5) w przypadku niedokonania przez tę osobę zgłoszenia zmiany danych wymienionych w art. 113 ust. 8 mimo wezwania, o którym mowa w art. 113 ust. 11, w terminie wskazanym w tym wezwaniu, lub

6) w przypadku nieprzestrzegania zobowiązania, o którym mowa w art. 113 ust. 6 pkt 2.

4. Uznaje się, że doradca rolniczy lub ekspert przyrodniczy nie przestrzega zobowiązania, o którym mowa w art. 113 ust. 6 pkt 2, jeżeli:

1) pozostaje w stosunku prawnym lub faktycznym z podmiotem, którego przeważająca działalność gospodarcza polega na produkcji maszyn, urządzeń, materiałów lub środków przeznaczonych dla rolnictwa lub przemysłu rolno-spożywczego lub obrocie maszynami, urządzeniami, materiałami lub środkami przeznaczonymi dla rolnictwa lub przemysłu rolno-spożywczego;

2) wpływa w sposób stronniczy na decyzje rolnika dotyczące nabycia określonych usług związanych z prowadzoną przez rolnika działalnością rolniczą lub nabycia maszyn, urządzeń, materiałów lub środków przeznaczonych dla rolnictwa lub przemysłu rolno-spożywczego;

3) istnieją okoliczności niewymienione w pkt 1 i 2, które mogą wywołać wątpliwość co do bezstronności doradcy rolniczego lub eksperta przyrodniczego.

5. Skreślenia z list, o których mowa w art. 113 ust. 1 i 2, dokonuje dyrektor CDR, w drodze decyzji, z tym że w przypadku śmierci osoby wpisanej na daną listę skreślenie z tej listy nie wymaga rozstrzygnięcia w drodze decyzji.

1. Doradca rolniczy może uzyskać specjalizację w danym zakresie doradzania, jeżeli:

1) ukończył szkolenie podstawowe specjalizacyjne przeprowadzane przez CDR i zdał egzamin podstawowy specjalizacyjny przeprowadzany przez dyrektora CDR lub

2) ukończył studia podyplomowe w zakresie danej specjalizacji.

2. Do:

1) szkolenia podstawowego specjalizacyjnego przepisy art. 114 ust. 1-4 stosuje się odpowiednio;

2) egzaminu podstawowego specjalizacyjnego przepisy art. 114 ust. 6 i 9-11 stosuje się odpowiednio.

3. Doradca rolniczy jest obowiązany do podnoszenia wiedzy w zakresie uzyskanej specjalizacji. W przypadku zmiany stanu wiedzy w zakresie danej specjalizacji przeprowadza się szkolenie uzupełniające. Doradca rolniczy, który uzyskał daną specjalizację, jest obowiązany ukończyć szkolenie uzupełniające specjalizacyjne i zdać egzamin uzupełniający specjalizacyjny.

4. Do:

1) szkolenia uzupełniającego specjalizacyjnego przepisy art. 114 ust. 1-4 stosuje się odpowiednio, z tym że ogłoszenie o szkoleniu uzupełniającym specjalizacyjnym CDR przesyła również na adres poczty elektronicznej, o którym mowa w art. 113 ust. 8 pkt 4;

2) egzaminu uzupełniającego specjalizacyjnego przepisy art. 114 ust. 6 i 9-11 stosuje się odpowiednio.

5. Informacja o specjalizacji jest ujawniana na liście doradców rolniczych wśród danych doradcy rolniczego, który uzyskał specjalizację.

6. Ujawnienia informacji o specjalizacji dokonuje dyrektor CDR, w drodze decyzji, na wniosek doradcy rolniczego, który ją uzyskał.

7. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, do wniosku, o którym mowa w ust. 6, dołącza się świadectwo ukończenia studiów podyplomowych w zakresie danej specjalizacji.

8. Informację o specjalizacji danego doradcy rolniczego skreśla się z listy doradców rolniczych na żądanie tego doradcy lub w przypadku niezdania egzaminu uzupełniającego specjalizacyjnego.

Minister właściwy do spraw rozwoju wsi określi, w drodze rozporządzenia:

1) szczegółowe warunki i sposób przeprowadzania szkoleń podstawowych i szkoleń uzupełniających oraz egzaminów podstawowych i egzaminów uzupełniających,

2) rodzaje specjalizacji i wymagania dotyczące podnoszenia wiedzy przez doradców rolniczych w zakresie danej specjalizacji, a także szczegółowe warunki i sposób przeprowadzania szkoleń podstawowych specjalizacyjnych i szkoleń uzupełniających specjalizacyjnych oraz egzaminów podstawowych specjalizacyjnych i egzaminów uzupełniających specjalizacyjnych,

3) skład i sposób powoływania komisji przeprowadzającej egzaminy, o których mowa w pkt 1 i 2, oraz sposób dokumentowania tych egzaminów

- mając na względzie zapewnienie wysokiej jakości usług doradczych świadczonych przez doradców rolniczych i ekspertów przyrodniczych oraz jednolitych standardów świadczenia usług doradczych w tym zakresie.

W ustawie z dnia 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów (Dz. U. z 2022 r. poz. 1223) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 1 w ust. 2 w pkt 9 w lit. c średnik zastępuje się przecinkiem i dodaje się lit. d w brzmieniu:

„d) budowie lub przebudowie urządzeń wodnych mających na celu zwiększenie retencji wód;";

2) w art. 3:

a) w ust. 1 w zdaniu pierwszym wyrazy „ust. 5-7" zastępuje się wyrazami „ust. 5-8",

b) w ust. 5 pkt 2 otrzymuje brzmienie:

„2) inne środki publiczne na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2023 r. poz. 225 i 412), w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 i w przepisach o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027.",

c) dodaje się ust. 8-10 w brzmieniu:

„8. W finansowanie zagospodarowania poscaleniowego w zakresie prac, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 9 lit. d, muszą być włączone środki, o których mowa w ust. 5 pkt 2, chyba że:

1) zagospodarowanie poscaleniowe w zakresie tych prac jest finansowane ze środków, o których mowa w ust. 6, lub

2) koszty zagospodarowania poscaleniowego w zakresie tych prac pokrywają podmioty określone w ust. 7.

9. W celu zapewnienia prawidłowej realizacji prac scaleniowo-wymiennych, o których mowa w ust. 4, minister właściwy do spraw rozwoju wsi może wydać wytyczne w zakresie sposobu koordynacji i wykonywania tych prac.

10. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi:

1) podaje do publicznej wiadomości na swojej stronie internetowej wytyczne w zakresie sposobu koordynacji i wykonywania prac scaleniowo-wymiennych oraz ich zmiany;

2) ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski" komunikat o miejscu publikacji wytycznych w zakresie sposobu koordynacji i wykonywania prac scaleniowo-wymiennych oraz ich zmian.".

W ustawie z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2022 r. poz. 672, 1726 i 2311) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 14 w ust. 7 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się wyrazy „lub na podstawie przepisów o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027.";

2) w art. 35 w ust. 5:

a) w pkt 2 po wyrazach „zgodnie z tym planem" dodaje się wyrazy „ , albo",

b) dodaje się pkt 3 w brzmieniu:

„3) na realizację inwestycji zwiększających bioróżnorodność lasów prywatnych - sporządza plan tej inwestycji oraz potwierdza jej wykonanie zgodnie z tym planem",

c) w części wspólnej po wyrazach „na lata 2014-2020" dodaje się wyrazy „lub zgodnie z przepisami o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027".

W ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2587, 2640 i 2745 oraz z 2023 r. poz. 185 i 326) w art. 17 w ust. 1 pkt 53b otrzymuje brzmienie:

„53b) przychody podmiotu wdrażającego instrument finansowy, o którym mowa w rozdziale 6a ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz. U. z 2022 r. poz. 2422, 2433 i 2727 oraz z 2023 r. poz. 412) oraz w rozdziale 7 ustawy z dnia 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (Dz. U. poz. 412), w szczególności odsetki, opłaty gwarancyjne, dywidendy i inne przychody osiągnięte z inwestycji realizowanych przez ten podmiot - w części zwiększającej wkład finansowy odpowiednio z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027;".

W ustawie z dnia 8 maja 1997 r. o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne (Dz. U. z 2022 r. poz. 1613 oraz z 2023 r. poz. 28) w art. 34g w ust. 3 po pkt 1b dodaje się pkt 1c w brzmieniu:

„1c) środków finansowych, odsetek i innych przychodów, a także zysków, o których mowa w art. 110 ust. 1 ustawy z dnia 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (Dz. U. poz. 412);".

W ustawie z dnia 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 395) wprowadza się następujące zmiany:

1) art. 2 otrzymuje brzmienie:

„Art. 2. 1. Osoby fizyczne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz osoby prawne, które w ramach działalności rolniczej prowadzą gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym lub dział specjalny produkcji rolnej, mogą organizować się w grupy producentów rolnych do realizacji co najmniej jednego celu spośród następujących celów:

1) dostosowanie produktów rolnych i procesu produkcyjnego do wymogów rynkowych;

2) wspólne wprowadzanie towarów do obrotu, w tym przygotowanie do sprzedaży, centralizacja sprzedaży i dostawy do odbiorców hurtowych;

3) optymalizacja kosztów produkcji oraz stabilizowanie cen producentów.

2. Uznaje się, że podmioty wymienione w ust. 1 prowadzą działalność rolniczą, jeżeli prowadzą działalność określoną w art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (Dz. U. poz. 412).

3. Grupy producentów rolnych mogą także realizować inne cele, w szczególności takie jak:

1) ustanowienie wspólnych zasad dotyczących informacji o produkcji ze szczególnym uwzględnieniem zbiorów i dostępności produktów rolnych;

2) rozwijanie umiejętności biznesowych i marketingowych;

3) organizowanie i ułatwianie wprowadzania innowacji;

4) prowadzenie procesu produkcyjnego z uwzględnieniem zasad ochrony środowiska naturalnego.";

2) w art. 3 w ust. 1 w pkt 1 wyrazy „w celach określonych w art. 2" zastępuje się wyrazami „do realizacji co najmniej jednego celu spośród celów, o których mowa w art. 2 ust. 1";

3) w art. 3a:

a) w pkt 1 po wyrazach „art. 2" dodaje się wyrazy „ust. 1 i 2",

b) w pkt 2 wyrazy „celami określonymi w art. 2" zastępuje się wyrazami „co najmniej jednym celem spośród celów, o których mowa w art. 2 ust. 1";

4) art. 3b otrzymuje brzmienie:

„Art. 3b. Warunku, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 6 oraz art. 3a pkt 6, nie stosuje się w przypadku, gdy brak produkcji jest spowodowany działaniem siły wyższej lub wystąpieniem nadzwyczajnych okoliczności, o których mowa w art. 3 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2116 z dnia 2 grudnia 2021 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej oraz uchylenia rozporządzenia (UE) nr 1306/2013 (Dz. Urz. UE L 435 z 06.12.2021, str. 187, z późn. zm.⁹⁾).";

5) w art. 4 w ust. 1:

a) w pkt 7 lit. b otrzymuje brzmienie:

„b) nie spełnia warunków określonych w art. 2 ust. 1 i 2 oraz art. 3 albo art. 2 ust. 1 i 2 oraz art. 3a;",

b) pkt 8 otrzymuje brzmienie:

„8) wskazanie celu albo celów realizowanych przez grupę.";

6) w art. 8:

a) w ust. 1 w pkt 5 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 6 w brzmieniu:

„6) numer nadany w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności.",

b) po ust. 7a dodaje się ust. 7b w brzmieniu:

„7b. Wnioski o wydanie decyzji, o których mowa w art. 7 ust. 1, można składać za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji w sposób określony w przepisach o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.",

c) w ust. 9 skreśla się wyrazy „w zakresie realizacji przez nie celów określonych w art. 2";

7) w art. 12 w ust. 2a w pkt 2 wyrazy „raz na 2 lata" zastępuje się wyrazami „raz na trzy lata".

W ustawie z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1688, 2185 i 2254 oraz z 2023 r. poz. 177) w art. 13 w ust. 1 w pkt 2 lit. a otrzymuje brzmienie:

„a) krajowych systemów jakości uznanych przez ministra właściwego do spraw rozwoju wsi, które spełniają kryteria określone w art. 47 lit. a rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2022/126 z dnia 7 grudnia 2021 r. uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 o dodatkowe wymogi w odniesieniu do niektórych rodzajów interwencji określonych przez państwa członkowskie w ich planach strategicznych WPR na lata 2023-2027 na podstawie tego rozporządzenia, jak również o przepisy dotyczące współczynnika dotyczącego normy dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska (GAEC) nr 1 (Dz. Urz. UE L 20 z 31.01.2022, str. 52),".

W ustawie z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz. U. z 2022 r. poz. 2569 oraz z 2023 r. poz. 326) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 2a w ust. 4 w pkt 3 lit. a i b otrzymują brzmienie:

„a) przyznano jej pomoc finansową w ramach:

- poddziałania, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz. U. z 2022 r. poz. 2422, 2433 i 2727 oraz z 2023 r. poz. 412), lub

- interwencji, o której mowa w art. 69 lit. e rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 z dnia 2 grudnia 2021 r. ustanawiającego przepisy dotyczące wsparcia planów strategicznych sporządzanych przez państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki rolnej (planów strategicznych WPR) i finansowanych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) i z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz uchylającego rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 i (UE) nr 1307/2013 (Dz. Urz. UE L 435 z 06.12.2021, str. 1, z późn. zm.¹⁰⁾), ze względu na rozpoczynanie działalności przez młodych rolników,

b) nabycie nieruchomości rolnej będzie zgodne z warunkami przyznanej pomocy finansowej w ramach:

- poddziałania, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, lub

- interwencji, o której mowa w art. 69 lit. e rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 z dnia 2 grudnia 2021 r. ustanawiającego przepisy dotyczące wsparcia planów strategicznych sporządzanych przez państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki rolnej (planów strategicznych WPR) i finansowanych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) i z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz uchylającego rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 i (UE) nr 1307/2013, na rozpoczynanie działalności przez młodych rolników,";

2) w art. 2b w ust. 4 w pkt 1 lit. e otrzymuje brzmienie:

„e) osobie, której została przyznana pomoc finansowa w ramach:

- poddziałania, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, lub

- interwencji, o której mowa w art. 69 lit. e rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 z dnia 2 grudnia 2021 r. ustanawiającego przepisy dotyczące wsparcia planów strategicznych sporządzanych przez państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki rolnej (planów strategicznych WPR) i finansowanych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) i z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz uchylającego rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 i (UE) nr 1307/2013, ze względu na rozpoczynanie działalności przez młodych rolników,".

W ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (Dz. U. z 2022 r. poz. 2026) w art. 5:

1) ust. 4b otrzymuje brzmienie:

„4b. Wnioski, o których mowa w ust. 4a, można również składać za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji w sposób określony w przepisach o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.";

2) uchyla się ust. 4c;

3) uchyla się ust. 7.

W ustawie z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności (Dz. U. z 2022 r. poz. 2001 i 2727) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 3:

a) pkt 1 otrzymuje brzmienie:

„1) gospodarstwo rolne - gospodarstwo w rozumieniu art. 3 pkt 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 z dnia 2 grudnia 2021 r. ustanawiającego przepisy dotyczące wsparcia planów strategicznych sporządzanych przez państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki rolnej (planów strategicznych WPR) i finansowanych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) i z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz uchylającego rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 i (UE) nr 1307/2013 (Dz. Urz. UE L 435 z 06.12.2021, str. 1, z późn. zm.¹¹⁾), zwanego dalej „rozporządzeniem 2021/2115";",

b) w pkt 3 lit. b otrzymuje brzmienie:

„b) rolnikiem w rozumieniu art. 3 pkt 1 rozporządzenia 2021/2115;",

c) pkt 4 otrzymuje brzmienie:

„4) organizacja producentów - grupę producentów rolnych i związek grup producentów rolnych uznane na podstawie przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 395 oraz z 2023 r. poz. 412) oraz organizację producentów, zrzeszenie organizacji producentów, organizację międzybranżową, międzynarodową organizację producentów, międzynarodowe zrzeszenie organizacji producentów i międzynarodową organizację międzybranżową uznane na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 671, z późn. zm.¹²⁾);",

d) po pkt 6a dodaje się pkt 6b w brzmieniu:

„6b) jednostka gruntu nierolniczego - jednostkę gruntu nierolniczego w rozumieniu art. 2 pkt 12 ustawy z dnia 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (Dz. U. poz. 412);",

e) pkt 7 otrzymuje brzmienie:

„7) działka rolna - działkę rolną w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027;",

f) pkt 9 otrzymuje brzmienie:

„9) płatności - pomoc finansową dla producentów rolnych, organizacji producentów i potencjalnych beneficjentów udzielaną w całości lub w części ze środków Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej, Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji lub Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz przejściowe wsparcie krajowe, o którym mowa w przepisach o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027.";

2) w art. 4:

a) pkt 3a otrzymuje brzmienie:

„3a) systemu identyfikacji działek rolnych, o którym mowa w art. 68 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2116 z dnia 2 grudnia 2021 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej oraz uchylenia rozporządzenia (UE) nr 1306/2013 (Dz. Urz. UE L 435 z 06.12.2021, str. 187, z późn. zm.¹³⁾), zwanego dalej „rozporządzeniem 2021/2116";",

b) po pkt 3a dodaje się pkt 3b w brzmieniu:

„3b) systemu monitorowania obszarów w rozumieniu art. 65 ust. 4 lit. b rozporządzenia 2021/2116;",

c) pkt 4 otrzymuje brzmienie:

„4) dokumentacji związanej z prowadzeniem ewidencji i systemów, o których mowa w pkt 1-3b.";

3) w art. 7:

a) w ust. 1 w pkt 6 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 7 w brzmieniu:

„7) numer telefonu i adres poczty elektronicznej, jeżeli zostały podane na podstawie art. 10c ust. 6 ustawy z dnia 9 maja 2008 r. o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U. z 2022 r. poz. 2157 i 2727 oraz z 2023 r. poz. 412) lub we wniosku o wpis producenta do ewidencji producentów.",

b) w ust. 2 pkt 1 otrzymuje brzmienie:

„1) wskazanie produktu lub grupy produktów, ze względu na które organizacja producentów została uznana;";

4) w art. 9a:

a) w ust. 1 pkt 1 i 1a otrzymują brzmienie:

„1) wektorowe granice oraz powierzchnię:

a) maksymalnego kwalifikującego się obszaru, o którym mowa w art. 2 ust. 7 lit. a rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2022/1172 z dnia 4 maja 2022 r. uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2116 w odniesieniu do zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli we wspólnej polityce rolnej oraz stosowania i obliczania wysokości kar administracyjnych w związku z warunkowością (Dz. Urz. UE L 183 z 08.07.2022, str. 12), zwanego dalej „rozporządzeniem 2022/1172",

b) użytków rolnych, o których mowa w art. 2 ust. 7 lit. b rozporządzenia 2022/1172,

c) elementów krajobrazu, o których mowa w art. 2 ust. 7 lit. e rozporządzenia 2022/1172,

d) działek rolnych i jednostek gruntów nierolniczych;

1a) informacje wymienione w art. 2 ust. 7 lit. d, f oraz g rozporządzenia 2022/1172;",

b) w ust. 2 pkt 4 otrzymuje brzmienie:

„4) wyniki kontroli, o których mowa w rozporządzeniu 2022/1172 i rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2022/1173 z dnia 31 maja 2022 r. ustanawiającym zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2116 w odniesieniu do zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli we wspólnej polityce rolnej (Dz. Urz. UE L 183 z 08.07.2022, str. 23) oraz w przepisach ustawy z dnia 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027.";

5) w art. 11:

a) ust. 1a otrzymuje brzmienie:

„1a. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, może być złożony za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji w sposób określony w przepisach o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.",

b) uchyla się ust. 1b-1d;

6) w art. 12 w ust. 4b:

a) uchyla się pkt 1,

b) po pkt 2 dodaje się pkt 2a w brzmieniu:

„2a) przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-5 ustawy z dnia 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027;";

7) w art. 14 po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:

„2a. Podanie za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji numeru telefonu lub adresu poczty elektronicznej na podstawie art. 10c ust. 6 ustawy z dnia 9 maja 2008 r. o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa lub zgodnie z ust. 2 uznaje się za zmianę danych w ewidencji producentów niewymagającą rozstrzygnięcia w drodze decyzji administracyjnej.";

8) w art. 16a ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1. Prezes Agencji może nieodpłatnie udostępnić dane przestrzenne zawarte w systemie identyfikacji działek rolnych, o którym mowa w art. 66 ust. 1 lit. a rozporządzenia 2021/2116, oraz w systemie kontroli i kar, o którym mowa w art. 66 ust. 1 lit. e rozporządzenia 2021/2116, dotyczące wektorowych granic i powierzchni:

1) działek referencyjnych w rozumieniu art. 2 ust. 2 rozporządzenia 2022/1172, wraz z ich identyfikatorami,

2) maksymalnego kwalifikującego się obszaru, o którym mowa w art. 2 ust. 7 lit. a rozporządzenia 2022/1172,

3) elementów, obszarów i gruntów wymienionych w art. 2 ust. 7 lit. e-g rozporządzenia 2022/1172,

4) upraw rolnych, elementów wymienionych w art. 2 ust. 7 lit. e rozporządzenia 2022/1172 oraz trwałych użytków zielonych w rozumieniu art. 2 pkt 29 ustawy z dnia 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027, deklarowanych przez rolnika we wniosku o przyznanie płatności

- jeżeli te dane będą wykorzystywane do celów naukowych, badawczych, statystycznych lub środowiskowych, na wniosek podmiotów realizujących ustawowe zadania dotyczące tych celów, a także na wniosek instytucji i organów Unii Europejskiej.";

9) art. 17 otrzymuje brzmienie:

„Art. 17. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe wymagania, jakie powinien spełniać wniosek o wpis do ewidencji producentów, uwzględniając dane, o których mowa w art. 7, oraz biorąc pod uwagę zapewnienie prawidłowego funkcjonowania systemu.".

W ustawie z dnia 19 grudnia 2003 r. o organizacji rynków owoców i warzyw oraz rynku chmielu (Dz. U. z 2022 r. poz. 2101) w art. 6:

1) w ust. 1 w pkt 5 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 6 w brzmieniu:

„6) numer identyfikacyjny nadany wnioskodawcy w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności.";

2) dodaje się ust. 3 w brzmieniu:

„3. Wniosek można składać za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji w sposób określony w przepisach o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.".

W ustawie z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. z 2022 r. poz. 2629 i 2727) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 3 w ust. 2 w pkt 4 lit. c otrzymuje brzmienie:

„c) kontroli administracyjnych i kontroli na miejscu w zakresie określonym w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich oraz w przepisach o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027,";

2) art. 19g otrzymuje brzmienie:

„Art. 19g. Kontrole na miejscu, o których mowa w art. 3 ust. 2 pkt 4 lit. c, przeprowadza się zgodnie z przepisami o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich oraz przepisami o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027.".

W ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o organizacji niektórych rynków rolnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 287) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 38i po ust. 2a dodaje się ust. 2aa w brzmieniu:

„2aa. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, można składać za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji w sposób określony w przepisach o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.";

2) w art. 38n w ust. 1 wyrazy „raz na dwa lata" zastępuje się wyrazami „raz na trzy lata";

3) w art. 38q w ust. 1 wyrazy „art. 4 pkt 1 lit. a rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego przepisy dotyczące płatności bezpośrednich dla rolników na podstawie systemów wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej oraz uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 637/2008 i rozporządzenie Rady (WE) nr 73/2009 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 608, z późn. zm.¹⁴⁾)" zastępuje się wyrazami „art. 3 pkt 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 z dnia 2 grudnia 2021 r. ustanawiającego przepisy dotyczące wsparcia planów strategicznych sporządzanych przez państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki rolnej (planów strategicznych WPR) i finansowanych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) i z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz uchylającego rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 i (UE) nr 1307/2013 (Dz. Urz. UE L 435 z 06.12.2021, str. 1, z późn. zm.¹⁵⁾)";

4) w art. 40c ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Warunkiem uzyskania dopłaty jest posiadanie przez producenta rolnego działek rolnych o łącznej powierzchni nie mniejszej niż 1 ha, na których uprawia się gatunki roślin uprawnych objęte dopłatami, przy czym działka rolna oznacza działkę rolną w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (Dz. U. poz. 412) o powierzchni nie mniejszej niż 0,1 ha wchodzącą w skład gospodarstwa rolnego.";

5) w art. 40d po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:

„2a. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, można składać za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji w sposób określony w przepisach o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.".

W ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o organizacji rynku mleka i przetworów mlecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 381) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 48a w ust. 3 dodaje się zdanie drugie w brzmieniu:

„Wniosek można składać za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji w sposób określony w przepisach o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.";

2) w art. 49 w ust. 2 wyrazy „raz na dwa lata" zastępuje się wyrazami „raz na trzy lata".

W ustawie z dnia 22 października 2004 r. o jednostkach doradztwa rolniczego (Dz. U. z 2020 r. poz. 721) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 4 uchyla się ust. 1a;

2) w art. 11 w ust. 2 skreśla się wyrazy „ , oraz na wykonywanie zadań w zakresie, o którym mowa w art. 4 ust. 1a".

W ustawie z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2022 r. poz. 2142 i 2236) w art. 2 w ust. 1 pkt 3 otrzymuje brzmienie:

„3) dokonanie czynności urzędowej, wydanie zaświadczenia i zezwolenia przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa albo Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa w sprawach z zakresu wykonywania przez te podmioty zadań w ramach realizacji Wspólnej Polityki Rolnej, w tym w sprawach płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego określonych przepisami Unii Europejskiej i przyznawanej w drodze decyzji pomocy finansowej w ramach interwencji objętych Planem Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 oraz w ramach przejściowego wsparcia krajowego, o którym mowa w art. 147 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 z dnia 2 grudnia 2021 r. ustanawiającego przepisy dotyczące wsparcia planów strategicznych sporządzanych przez państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki rolnej (planów strategicznych WPR) i finansowanych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) i z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz uchylającego rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 i (UE) nr 1307/2013 (Dz. Urz. UE L 435 z 06.12.2021, str. 1, z późn. zm.¹⁶⁾), pomocy de minimis w sektorze rolnictwa lub rybołówstwa oraz innych zadań dotyczących organizacji rynków rolnych, z wyłączeniem zadań w zakresie administrowania obrotem z zagranicą towarami rolno-spożywczymi;".

W ustawie z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2023 r. poz. 225) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 1 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Ustawy nie stosuje się do programu rozwoju obszarów wiejskich, o którym mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i uchylającym rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 487, z późn. zm.¹⁷⁾), zwanego dalej „programem rozwoju obszarów wiejskich", planu strategicznego dla wspólnej polityki rolnej, o którym mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 z dnia 2 grudnia 2021 r. ustanawiającego przepisy dotyczące wsparcia planów strategicznych sporządzanych przez państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki rolnej (planów strategicznych WPR) i finansowanych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) i z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz uchylającego rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 i (UE) nr 1307/2013 (Dz. Urz. UE L 435 z 06.12.2021, str. 1, z późn. zm.¹⁸⁾), zwanego dalej „planem strategicznym dla wspólnej polityki rolnej", programów realizowanych z wykorzystaniem środków Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus przeznaczonych na zwalczanie deprywacji materialnej, z wyłączeniem przepisów rozdziałów 1, 2, 2b i 7 oraz przepisów art. 14e, art. 14f, art. 14g ust. 1 i 2, art. 14h, art. 14j i art. 14l, a w przypadku:

1) programu rozwoju obszarów wiejskich - także z wyłączeniem art. 14g ust. 4a, art. 14kc i art. 14kd;

2) programu realizowanego z wykorzystaniem środków Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego - także z wyłączeniem art. 14g ust. 4, art. 14ke i art. 14kf;

3) programu realizowanego z wykorzystaniem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus przeznaczonych na zwalczanie deprywacji materialnej - także z wyłączeniem art. 14g ust. 4b, art. 14kh i art. 14ki;

4) planu strategicznego dla wspólnej polityki rolnej - także z wyłączeniem art. 14g ust. 4a, art. 14kca i art. 14kd.";

2) w art. 5:

a) pkt 1a otrzymuje brzmienie:

„1a) dokumenty programowe - umowę partnerstwa, programy służące jej realizacji oraz plan strategiczny dla wspólnej polityki rolnej;",

b) w pkt 7a lit. b otrzymuje brzmienie:

„b) realizowane z wykorzystaniem funduszy wspierających sektory morski lub rybacki oraz funduszy wspierających sprawy wewnętrzne oraz program rozwoju obszarów wiejskich;";

3) w art. 14g ust. 4a otrzymuje brzmienie:

„4a. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi opracowuje program rozwoju obszarów wiejskich oraz plan strategiczny dla wspólnej polityki rolnej, a także:

1) reprezentuje Rzeczpospolitą Polską w kontaktach z Komisją Europejską;

2) prowadzi negocjacje z Komisją Europejską mające na celu uzgodnienie treści tego programu oraz planu;

3) proponuje podmioty, które mają być odpowiedzialne za zarządzanie i kontrolę tego programu oraz planu.";

4) w art. 14h wyraz „dokumentu" zastępuje się wyrazami „planu strategicznego dla wspólnej polityki rolnej";

5) w art. 14j w ust. 2 pkt 2 otrzymuje brzmienie:

„2) realizowane z wykorzystaniem środków funduszy wspierających sektory morski lub rybacki, funduszy wspierających sprawy wewnętrzne oraz środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus przeznaczonych na zwalczanie deprywacji materialnej, a także program rozwoju obszarów wiejskich, po przyjęciu przez Komisję Europejską, są przekazywane odpowiednio przez ministra właściwego do spraw rybołówstwa, ministra właściwego do spraw wewnętrznych, ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego lub ministra właściwego do spraw rozwoju wsi";

6) użyte w art. 14kc w ust. 1-2a, w ust. 3 we wprowadzeniu do wyliczenia i w ust. 4 wyrazy „realizowanego z wykorzystaniem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020" zastępuje się wyrazami „rozwoju obszarów wiejskich";

7) po art. 14kc dodaje się art. 14kca w brzmieniu:

„Art. 14kca. 1. Projekt zmiany planu strategicznego dla wspólnej polityki rolnej opracowuje minister właściwy do spraw rozwoju wsi, po zasięgnięciu opinii komitetu monitorującego, o którym mowa w art. 124 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 z dnia 2 grudnia 2021 r. ustanawiającego przepisy dotyczące wsparcia planów strategicznych sporządzanych przez państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki rolnej (planów strategicznych WPR) i finansowanych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) i z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz uchylającego rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 i (UE) nr 1307/2013, zwanego dalej „rozporządzeniem 2021/2115".

2. Projekt zmiany planu strategicznego dla wspólnej polityki rolnej jest przyjmowany przez Radę Ministrów w drodze uchwały, a następnie jest przekazywany przez ministra właściwego do spraw rozwoju wsi Komisji Europejskiej.

3. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi współpracuje z Komisją Europejską w zakresie oceny przekazanego jej projektu zmiany planu strategicznego dla wspólnej polityki rolnej.

4. Zmiana planu strategicznego dla wspólnej polityki rolnej po:

1) zatwierdzeniu przez Komisję Europejską tej zmiany - w przypadku, o którym mowa w art. 119 ust. 4 rozporządzenia 2021/2115,

2) poinformowaniu Komisji Europejskiej o tej zmianie - w przypadku, o którym mowa w art. 119 ust. 9 rozporządzenia 2021/2115

- jest przekazywana przez ministra właściwego do spraw rozwoju wsi do wiadomości członkom Rady Ministrów.

5. Rada Ministrów może, w drodze uchwały, upoważnić ministra właściwego do spraw rozwoju wsi do przyjmowania projektów zmian planu strategicznego dla wspólnej polityki rolnej w zakresie, o którym mowa w art. 119 ust. 9 rozporządzenia 2021/2115.";

8) art. 14kd otrzymuje brzmienie:

„Art. 14kd. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi:

1) podaje do publicznej wiadomości na swojej stronie podmiotowej w Biuletynie Informacji Publicznej program rozwoju obszarów wiejskich i plan strategiczny dla wspólnej polityki rolnej oraz ich zmiany;

2) ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski" komunikat o:

a) zatwierdzeniu przez Komisję Europejską programu rozwoju obszarów wiejskich i planu strategicznego dla wspólnej polityki rolnej oraz ich zmian, jeżeli wymagały zatwierdzenia przez Komisję Europejską,

b) adresie strony internetowej, na której zostały zamieszczone program rozwoju obszarów wiejskich i plan strategiczny dla wspólnej polityki rolnej oraz ich zmiany.";

9) w art. 35 w ust. 1 wyrazy „programów współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich i" zastępuje się wyrazami „programu współfinansowanego z".

W ustawie z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz. U. z 2022 r. poz. 2138) wprowadza się następujące zmiany:

1) uchyla się art. 15;

2) w art. 24:

a) w ust. 2 w zdaniu pierwszym wyrazy „formularzy udostępnionych na stronie internetowej Agencji" zastępuje się wyrazami „systemu teleinformatycznego Agencji w sposób określony w przepisach o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa",

b) uchyla się ust. 3 i 4.

W ustawie z dnia 9 maja 2008 r. o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U. z 2022 r. poz. 2157 i 2727) wprowadza się następujące zmiany:

1) po art. 5 dodaje się art. 5a w brzmieniu:

„Art. 5a. 1. Zadaniem Agencji jest również udzielanie pomocy finansowej podmiotom określonym w art. 3 ust. 2 i ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2022 r. poz. 1327, 1265 i 1812) na sfinansowanie kosztów podatku od towarów i usług:

1) z tytułu zakupu towarów i usług będących kosztami kwalifikowalnymi ponoszonych w związku z realizacją przedsięwzięcia związanego z nieodpłatnym przechowywaniem, przetwarzaniem, redystrybucją żywności na cele społeczne i bezpłatnych posiłków;

2) niekwalifikujących się do finansowania ze środków planu rozwojowego w rozumieniu art. 5 pkt 7aa ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2023 r. poz. 225 i 412) w związku z realizacją przedsięwzięcia, o którym mowa w pkt 1.

2. Pomoc, o której mowa w ust. 1, jest udzielana, jeżeli podmiot ubiegający się o tę pomoc zawarł umowę o objęciu przedsięwzięcia określonego w ust. 1 wsparciem na podstawie art. 14lzh ust. 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju.

3. Pomoc, o której mowa w ust. 1, jest udzielana na wniosek podmiotu określonego w art. 3 ust. 2 i ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie na podstawie umowy, która określa co najmniej warunki wypłaty tej pomocy oraz jej rozliczenia.

4. Wypłata pomocy, o której mowa w ust. 1, następuje na wniosek podmiotu określonego w art. 3 ust. 2 i ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie w kwocie wynikającej z faktur w rozumieniu art. 2 pkt 31 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931, z późn. zm.¹⁹⁾), uwzględnionych przez ten podmiot we wniosku o płatność ze środków planu rozwojowego w rozumieniu art. 5 pkt 7aa ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju w terminach określonych w umowie, o której mowa w ust. 2.";

2) w art. 6 w ust. 2 w pkt 6 na końcu skreśla się przecinek i uchyla się pkt 7;

3) art. 10c otrzymuje brzmienie:

„Art. 10c. 1. Złożenie wniosku za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji następuje po uwierzytelnieniu w tym systemie podmiotu składającego ten wniosek, a w przypadku gdy wniosek jest składany przez podmiot niebędący osobą fizyczną - po uwierzytelnieniu osoby:

1) uprawnionej do reprezentacji tego podmiotu - jeżeli jego reprezentacja jest jednoosobowa;

2) upoważnionej przez osoby uprawnione do reprezentacji tego podmiotu - jeżeli jego reprezentacja jest wieloosobowa.

2. Uwierzytelnienie w systemie teleinformatycznym Agencji następuje:

1) w sposób określony w art. 20a ust. 1 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2023 r. poz. 57) lub

2) za pomocą loginu i kodu dostępu do systemu teleinformatycznego Agencji.

3. Jeżeli postępowanie administracyjne lub inne postępowanie zostało wszczęte na wniosek złożony za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji, wymiany korespondencji dotyczącej postępowania, w tym składania pism przez stronę postępowania i doręczania pism stronie postępowania, oraz wykonywania przez stronę postępowania innych czynności dotyczących postępowania, w tym podpisywania dokumentów, dokonuje się za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji zgodnie z ust. 7, pod warunkiem że strona tego postępowania wyraziła na to zgodę za pomocą tego systemu.

4. Zgoda, o której mowa w ust. 3, jest:

1) równoznaczna z żądaniem doręczania pism stronie postępowania za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji;

2) skuteczna, jeżeli strona postępowania została pouczona o skutkach jej wyrażenia, w szczególności o tym, że wymiana korespondencji dotyczącej postępowania oraz wykonywanie przez stronę postępowania innych czynności dotyczących postępowania będą dokonywane zgodnie z ust. 7.

5. Warunek, o którym mowa w ust. 3, nie ma zastosowania do postępowań w sprawach dotyczących pomocy, do której mają zastosowanie przepisy rozdziałów 5 i 8 ustawy z dnia 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (Dz. U. poz. 412).

6. W postępowaniach dotyczących pomocy, do której mają zastosowanie przepisy rozdziałów 5 i 8 ustawy z dnia 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027, oraz w postępowaniach, w których strona postępowania wyraziła zgodę, o której mowa w ust. 3, strona postępowania, jej pełnomocnik lub jej przedstawiciel podają za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji numer telefonu lub adres poczty elektronicznej.

7. Złożenie wniosku, wymiana korespondencji oraz wykonywanie innych czynności dotyczących postępowania za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji następują zgodnie z następującymi regułami:

1) do złożenia wniosku lub innego pisma oraz do wykonania innej czynności dotyczącej postępowania przez stronę postępowania nie jest wymagany podpis elektroniczny, ale ponowne uwierzytelnienie w tym systemie zgodnie z ust. 1 i 2 podczas odpowiednio składania pisma albo wykonywania innej czynności dotyczącej postępowania, a jeżeli wykonanie czynności dotyczącej postępowania polega na podpisaniu dokumentu, uznaje się, że ponowne uwierzytelnienie w tym systemie zgodnie z ust. 1 i 2 podczas wykonywania tej czynności jest równoznaczne z podpisaniem dokumentu;

2) załączniki do wniosku lub innego pisma dołącza się jako dokumenty utworzone za pomocą tego systemu, a w przypadku gdy stanowią dokumenty wymagające opatrzenia podpisem przez osobę trzecią, dołącza się je w postaci elektronicznej jako:

a) dokumenty opatrzone przez tę osobę kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem osobistym albo podpisem zaufanym albo

b) elektroniczne kopie dokumentów sporządzonych w postaci papierowej i opatrzonych przez tę osobę podpisem własnoręcznym, zapisane w formacie określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 18 pkt 3 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne;

3) stronie postępowania po wysłaniu wniosku lub innego pisma oraz po wykonaniu innej czynności dotyczącej postępowania jest wystawiane przez ten system potwierdzenie odpowiednio złożenia pisma oraz wykonania innej czynności dotyczącej postępowania, które zawiera unikalny numer nadany przez ten system oraz datę odpowiednio złożenia pisma oraz wykonania innej czynności dotyczącej postępowania;

4) datą wszczęcia postępowania na wniosek złożony za pomocą tego systemu jest dzień wystawienia potwierdzenia złożenia pisma, o którym mowa w pkt 3;

5) za datę złożenia pisma oraz wykonania innej czynności dotyczącej postępowania przez stronę postępowania uważa się dzień ponownego uwierzytelnienia w tym systemie zgodnie z ust. 1 i 2 podczas odpowiednio składania pisma albo wykonywania innej czynności dotyczącej postępowania;

6) stronie postępowania po otrzymaniu pisma w tym systemie jest wystawiane przez ten system zawiadomienie o otrzymaniu tego pisma, które jest przesyłane na numer telefonu lub adres poczty elektronicznej podane za pomocą tego systemu, oraz potwierdzenie otrzymania pisma zawierające unikalny numer nadany przez ten system oraz datę otrzymania pisma;

7) za datę doręczenia stronie postępowania pisma za pomocą tego systemu uznaje się dzień:

a) potwierdzenia odczytania pisma przez stronę postępowania w tym systemie, z tym że strona postępowania uzyskuje dostęp do treści tego pisma i do jego załączników po dokonaniu tego potwierdzenia,

b) następujący po upływie 14 dni od dnia otrzymania pisma w tym systemie, jeżeli strona postępowania nie potwierdziła odczytania pisma przed upływem tego terminu;

8) niewykonanie czynności dotyczącej postępowania przez stronę postępowania w terminie wyznaczonym w piśmie wzywającym do wykonania tej czynności jest równoznaczne z odmową jej wykonania;

9) decyzje administracyjne, postanowienia oraz inne pisma doręczane stronie, sporządzone z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego Agencji, mogą zamiast podpisu zawierać imię i nazwisko wraz ze stanowiskiem służbowym osoby upoważnionej do ich wydania;

10) w przypadku ustanowienia pełnomocnika, a także w przypadku gdy strona postępowania działa przez przedstawiciela, wystawiane przez system teleinformatyczny Agencji potwierdzenie złożenia pisma oraz wykonania innej czynności dotyczącej postępowania, a także wystawiane przez ten system zawiadomienie o otrzymaniu pisma w tym systemie oraz potwierdzenie otrzymania tego pisma, otrzymuje odpowiednio pełnomocnik lub przedstawiciel strony postępowania za pomocą tego systemu.

8. W przypadku gdy kopie dokumentów, o których mowa w ust. 7 pkt 2 lit. b, nie zostały dołączone do wniosku złożonego za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji, dokumenty te można złożyć bezpośrednio w jednostce organizacyjnej Agencji albo podmiotu wdrażającego w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy z dnia 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 lub nadać w placówce pocztowej operatora pocztowego w rozumieniu art. 3 pkt 12 ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 896, 1933 i 2042) lub w placówce podmiotu zajmującego się doręczaniem korespondencji na terenie Unii Europejskiej, albo wysłać na adres do doręczeń elektronicznych, o którym mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 285).

9. Zawarcie umowy za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji jest dokonywane zgodnie z następującymi regułami:

1) Agencja albo podmiot wdrażający w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy z dnia 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 przekazuje stronie postępowania za pomocą tego systemu pismo zawierające oświadczenie woli zawarcia umowy przez Agencję albo ten podmiot wraz z umową oraz wezwaniem strony postępowania do zawarcia tej umowy;

2) jeżeli strona postępowania zgadza się na zawarcie umowy, składa oświadczenie woli zawarcia umowy przez ponowne uwierzytelnienie w tym systemie zgodnie z ust. 1 i 2 nie później niż przed upływem 14 dni od dnia otrzymania pisma, o którym mowa w pkt 1;

3) dniem zawarcia umowy jest data złożenia oświadczenia woli zawarcia umowy przez stronę postępowania.

10. Przepisu ust. 9 nie stosuje się do sposobu zawierania umowy o objęcie przedsięwzięcia wsparciem z planu rozwojowego w rozumieniu art. 5 pkt 7aa ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju.

11. W przypadku gdy z przepisów prawa wynika obowiązek wydania, przekazania lub dostarczenia akt spraw objętych postępowaniami, do których mają zastosowanie reguły określone w ust. 7, lub dokumentów składających się na te akta, lub odpisów, wyciągów lub kopii tych dokumentów, do spełnienia tego obowiązku jest wystarczające wydanie, przekazanie lub dostarczenie uwierzytelnionego wydruku elektronicznej kopii tych dokumentów.

12. Udzielenie pełnomocnictwa w sprawach, w których wniosek jest składany za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji, może być dokonywane za pomocą tego systemu.

13. Do zgłoszeń, informacji lub innych dokumentów składanych za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji, a także do wymiany korespondencji z podmiotem, który je złożył, przepisy ust. 1-8 i 12 stosuje się odpowiednio, z tym że warunek, o którym mowa w ust. 3, nie ma zastosowania do wymiany tej korespondencji.

14. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe wymagania dotyczące loginu i kodu dostępu do systemu teleinformatycznego Agencji, mając na względzie identyfikację strony postępowania lub podmiotu składającego zgłoszenie, informację lub inny dokument za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji, a także zabezpieczenie przekazywanych danych przed dostępem osób nieuprawnionych.

15. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi może określić, w drodze rozporządzenia, szczegółowe wymagania w zakresie wymiany korespondencji dotyczącej postępowania lub wykonywania innych czynności dotyczących postępowania za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji lub wymiany korespondencji z podmiotem, który złożył zgłoszenie, informację lub inny dokument za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji, mając na względzie wymagania określone w przepisach o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz identyfikację strony postępowania lub tego podmiotu, a także zabezpieczenie przekazywanych danych przed dostępem osób nieuprawnionych.";

4) w art. 29:

a) w ust. 1 część wspólna otrzymuje brzmienie:

„- podlegają zwrotowi, jeżeli płatność lub pomoc finansowa wypłacone z tych środków zostały pobrane nienależnie lub w nadmiernej wysokości w wyniku naruszenia prawa albo regulaminu naboru wniosków o przyznanie pomocy finansowej lub w przypadkach określonych w przepisach odrębnych dotyczących przyznawania lub wypłaty płatności lub pomocy finansowej lub zwrotu tych środków lub w postanowieniach umów o przyznaniu pomocy finansowej.",

b) ust. 1c i 2 otrzymują brzmienie:

„1c. Ustalenie kwoty nienależnie lub nadmiernie pobranych środków publicznych, o których mowa w ust. 1, następuje w drodze decyzji administracyjnej.

2. Właściwym w sprawie ustalenia kwoty nienależnie lub nadmiernie pobranych środków publicznych, o których mowa w ust. 1, jest:

1) organ właściwy do rozstrzygnięcia w sprawie przyznania płatności lub pomocy finansowej z tych środków publicznych przyznawanej w drodze decyzji administracyjnej;

2) w przypadku pomocy finansowej ze środków publicznych przyznawanej na podstawie umowy:

a) kierownik jednostki organizacyjnej Agencji wyznaczonej do rozpoznania sprawy,

b) Prezes Agencji - w przypadku gdy do rozpoznania sprawy nie została wyznaczona jednostka organizacyjna Agencji,

c) organ podmiotu wykonującego zadania delegowane - w przypadku pomocy finansowej przyznanej przez taki podmiot.",

c) w ust. 3 po wyrazach „ust. 2" dodaje się wyrazy „pkt 1",

d) w ust. 5 skreśla się wyrazy „art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 5 lutego 2015 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (Dz. U. z 2022 r. poz. 1775) oraz";

5) uchyla się art. 30;

6) skreśla się użyte w art. 31 w ust. 1-2a wyrazy „przez Prezesa Agencji albo inny organ właściwy do rozstrzygnięcia w sprawie przyznania płatności lub pomocy finansowej ze środków publicznych, o których mowa w art. 29 ust. 1,".

W ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1634, z późn. zm.²⁰⁾) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 111 w pkt 16 po wyrazach „ „rozporządzeniem nr 1306/2013"," dodaje się wyrazy „a także środki, o których mowa w art. 5 ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2116 z dnia 2 grudnia 2021 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej oraz uchylenia rozporządzenia (UE) nr 1306/2013 (Dz. Urz. UE L 435 z 06.12.2021, str. 187, z późn. zm.²¹⁾), zwanego dalej „rozporządzeniem 2021/2116",";

2) w art. 117 w ust. 1 po wyrazach „rozporządzenia nr 1306/2013" dodaje się wyrazy „oraz w art. 5 ust. 3 rozporządzenia 2021/2116".

W ustawie z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin (Dz. U. z 2023 r. poz. 340) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 58 w ust. 8 w pkt 1 wyrazy „art. 60" zastępuje się wyrazami „art. 60 ust. 1 pkt 1-2, 3 i 4";

2) w art. 60:

a) dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1 i w tym ust. po pkt 2 dodaje się pkt 2a w brzmieniu:

„2a) przekazywać Prezesowi Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej w formie dokumentu elektronicznego opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym, na formularzu udostępnionym przez tę Agencję wykaz producentów roślin będących producentami, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności (Dz. U. z 2022 r. poz. 2001 i 2727 oraz z 2023 r. poz. 412), którzy spełniają wymagania integrowanej produkcji roślin, do dnia 30 września każdego roku;",

b) dodaje się ust. 2-7 w brzmieniu:

„2. Wykaz, o którym mowa w ust. 1 pkt 2a, zawiera:

1) imię, nazwisko albo nazwę producenta roślin;

2) numer PESEL producenta roślin, a jeżeli nie posiada numeru PESEL - numer paszportu lub innego dokumentu stwierdzającego jego tożsamość, lub numer REGON producenta roślin, o ile producentowi roślin taki numer został nadany;

3) numer działki ewidencyjnej, na której producent roślin prowadzi integrowaną produkcję roślin;

4) inne informacje, niestanowiące danych osobowych, niezbędne do udzielenia producentom roślin, którzy spełniają wymagania integrowanej produkcji roślin, pomocy finansowej z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich lub z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji.

3. Wykaz, o którym mowa w ust. 1 pkt 2a, do celów postępowania dowodowego w postępowaniu prowadzonym w sprawach związanych z udzielaniem producentom roślin, którzy spełniają wymagania integrowanej produkcji roślin, pomocy finansowej z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich lub z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji jest dokumentem urzędowym w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego.

4. Prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zapewnia podmiotom certyfikującym dostęp do administrowanych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa danych o producentach roślin, które są zgromadzone w prowadzonych przez tę Agencję ewidencjach, rejestrach oraz wykazach, w zakresie niezbędnym do przekazania wykazu, o którym mowa w ust. 1 pkt 2a.

5. Podmiot certyfikujący ma dostęp do danych, o których mowa w ust. 4, tylko w odniesieniu do producentów roślin, którzy są objęci kontrolą przeprowadzaną przez ten podmiot, i wykorzystuje udostępnione dane do przekazania wykazu, o którym mowa w ust. 1 pkt 2a.

6. Minister właściwy do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe informacje, niestanowiące danych osobowych, zawarte w wykazie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2a, mając na względzie uzyskanie informacji niezbędnych do przyznania pomocy finansowej z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich lub z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji producentom roślin, którzy spełniają wymagania integrowanej produkcji roślin.

7. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 6, minister właściwy do spraw rolnictwa może określić szczegółową formę, w jakiej jest sporządzany wykaz, o którym mowa w ust. 1 pkt 2a, mając na względzie zapewnienie jednolitego sposobu przekazywania informacji i danych zawartych w tym wykazie.";

3) w art. 61 w ust. 3a po wyrazie „inspektorowi" dodaje się wyrazy „oraz Prezesowi Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa";

4) w art. 62:

a) w ust. 1 w pkt 4 wyrazy „art. 60" zastępuje się wyrazami „art. 60 ust. 1",

b) w ust. 6 w pkt 1 wyrazy „art. 60" zastępuje się wyrazami „art. 60 ust. 1 pkt 1-2, 3 i 4".

W ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności (Dz. U. z 2022 r. poz. 943) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 1:

a) pkt 1 otrzymuje brzmienie:

„1) zadania oraz właściwość organów w zakresie określonym w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1060 z dnia 24 czerwca 2021 r. ustanawiającym wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, Funduszu Spójności, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury, a także przepisy finansowe na potrzeby tych funduszy oraz na potrzeby Funduszu Azylu, Migracji i Integracji, Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Instrumentu Wsparcia Finansowego na rzecz Zarządzania Granicami i Polityki Wizowej (Dz. Urz. UE L 231 z 30.06.2021, str. 159, z późn. zm.²²⁾), zwanym dalej „rozporządzeniem 2021/1060", w odniesieniu do rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność, o którym mowa w tytule III w rozdziale II rozporządzenia 2021/1060, zwanego dalej „rozwojem lokalnym kierowanym przez społeczność";",

b) w pkt 2:

- w lit. a skreśla się wyrazy „w art. 32 ust. 2 lit. b rozporządzenia nr 1303/2013 oraz",

- lit. b otrzymuje brzmienie:

„b) dokonywania wyboru strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność, o których mowa w art. 32 rozporządzenia 2021/1060, zwanych dalej „LSR",";

2) w art. 3 ust. 3 otrzymuje brzmienie:

„3. Eksperci stanowią co najmniej jedną trzecią składu komisji. Do ekspertów przepisy rozdziału 17 ustawy z dnia 28 kwietnia 2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021-2027 (Dz. U. poz. 1079) stosuje się odpowiednio.";

3) w art. 4:

a) w ust. 3:

- w pkt 4 w lit. a skreśla się wyrazy „art. 2 pkt 9 rozporządzenia nr 1303/2013 oraz",

- w części wspólnej skreśla się wyrazy „art. 34 ust. 3 lit. f rozporządzenia nr 1303/2013 oraz",

b) ust. 6 otrzymuje brzmienie:

„6. W przypadku gdy do właściwości zarządu należy wybór operacji, które mają być realizowane w ramach LSR, i ustalanie kwoty wsparcia zgodnie z art. 33 ust. 3 lit. d rozporządzenia 2021/1060, członkowie zarządu nie mogą być zatrudnieni przez LGD na stanowisku związanym ze świadczeniem doradztwa na rzecz podmiotów ubiegających się o wsparcie, o którym mowa w art. 34 ust. 1 lit. b rozporządzenia 2021/1060.",

c) w ust. 7 skreśla się wyrazy „art. 34 ust. 3 lit. f rozporządzenia nr 1303/2013 oraz";

4) po art. 4a dodaje się art. 4b w brzmieniu:

„Art. 4b. 1. W przypadku gdy nie ma podstaw, aby stowarzyszenie działało dalej jako LGD zgodnie z art. 4, marszałek województwa informuje stowarzyszenie o tych okolicznościach.

2. Stowarzyszenie jest obowiązane do zmiany statutu przez jego dostosowanie do przepisów ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach oraz do zgłoszenia do Krajowego Rejestru Sądowego zmiany informacji wymaganych przepisami o Krajowym Rejestrze Sądowym w terminie 2 miesięcy od dnia otrzymania informacji, o której mowa w ust. 1.";

5) w art. 10 ust. 15 otrzymuje brzmienie:

„15. Do oceny spełniania kryteriów wyboru LSR wskazanych w odwołaniu IZ może wyznaczyć ekspertów, którzy nie brali udziału w ocenie LSR dokonanej przez komisję, której dotyczy odwołanie. Do ekspertów przepisy rozdziału 17 ustawy z dnia 28 kwietnia 2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021-2027 stosuje się odpowiednio.";

6) w art. 14:

a) w ust. 4:

- we wprowadzeniu do wyliczenia skreśla się wyrazy „w art. 33 ust. 5 rozporządzenia nr 1303/2013 oraz",

- w pkt 2 lit. c otrzymuje brzmienie:

„c) grantobiorców w ramach projektów grantowych;",

b) uchyla się ust. 5;

7) po art. 15 dodaje się art. 15a-15c w brzmieniu:

„Art. 15a. 1. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rozwoju regionalnego może wydawać LGD wytyczne w celu zapewnienia zgodności sposobu realizacji LSR z przepisami Unii Europejskiej w zakresie rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność, a także w celu zapewnienia jednolitego i prawidłowego wykonywania przez LGD zadań związanych z realizacją LSR określonych w tych przepisach oraz w przepisach ustawy. Wytyczne są kierowane do wszystkich LGD.

2. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi:

1) podaje do publicznej wiadomości na swojej stronie internetowej wytyczne oraz ich zmiany;

2) ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski" komunikat o miejscu publikacji wytycznych oraz ich zmian.

Art. 15b. Zarząd województwa przeprowadza kontrole realizacji LSR pod względem jej zgodności z przepisami prawa, wytycznymi, o których mowa w art. 15a ust. 1, wytycznymi, o których mowa w art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (Dz. U. poz. 412), wytycznymi, o których mowa w art. 4 ust. 2 pkt 2 i art. 5 ustawy z dnia 28 kwietnia 2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021-2027, oraz procedurami, o których mowa w art. 33 ust. 3 lit. b rozporządzenia 2021/1060, a także pod względem osiągania wskaźników określonych w LSR.

Art. 15c. LGD, zarządy województw, minister właściwy do spraw rozwoju wsi, minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego oraz inne organy administracji rządowej i jednostki organizacyjne podległe organom administracji rządowej lub przez nie nadzorowane, a także inne organy samorządu terytorialnego współpracują przy realizacji zadań związanych z rozwojem lokalnym kierowanym przez społeczność.";

8) uchyla się art. 16;

9) w art. 17:

a) ust. 1-3 otrzymują brzmienie:

„1. Wsparcie, o którym mowa w art. 34 ust. 1 lit. b rozporządzenia 2021/1060, zwane dalej „wsparciem na wdrażanie LSR", jest udzielane podmiotowi ubiegającemu się o wsparcie na wdrażanie LSR, zwanemu dalej „wnioskodawcą", na jego wniosek, zwany dalej „wnioskiem o wsparcie", jeżeli są spełnione warunki udzielenia tego wsparcia określone w regulaminie naboru wniosków o wsparcie:

1) na operację wybraną przez LGD, która jest stroną umowy ramowej;

2) do wysokości środków przewidzianych w umowie ramowej.

2. Wsparcie na wdrażanie LSR nie przysługuje, jeżeli podczas dokonywania wyboru operacji:

1) nie zastosowano:

a) procedury zapewniającej bezstronność członków rady lub

b) kryteriów wyboru operacji, lub

2) nie zachowano:

a) składu rady zgodnego z wymaganiami określonymi w art. 31 ust. 2 lit. b rozporządzenia 2021/1060, lub

b) wymogu, zgodnie z którym pojedyncza grupa interesu nie kontroluje decyzji w sprawie wyboru operacji, określonego w art. 33 ust. 3 lit. b rozporządzenia 2021/1060.

3. Wsparcie na wdrażanie LSR może być udzielone również LGD, która jest stroną umowy ramowej, na operacje, które dzielą się na:

1) projekty grantowe;

2) operacje własne LGD.",

b) uchyla się ust. 4,

c) po ust. 4 dodaje się ust. 4a-4g w brzmieniu:

„4a. Projektem grantowym jest operacja, w której LGD udziela grantów na realizację zadań służących osiągnięciu celu tej operacji przez grantobiorców.

4b. Grantobiorcą jest podmiot publiczny albo prywatny wybrany w drodze otwartego konkursu ogłoszonego przez LGD w ramach realizacji projektu grantowego.

4c. Grantobiorcą nie może być podmiot wykluczony z możliwości otrzymania wsparcia w ramach programu. 4d. Grantem są środki finansowe programu, które LGD powierzyła grantobiorcy na podstawie umowy na realizację zadań służących osiągnięciu celu projektu grantowego.

4e. Umowa o powierzenie grantu określa co najmniej:

1) zadania grantobiorcy służące osiągnięciu celu projektu grantowego;

2) kwotę grantu i wkładu własnego grantobiorcy;

3) warunki przekazania i rozliczenia grantu;

4) zobowiązanie do zwrotu grantu - w przypadku wykorzystania go niezgodnie z celem projektu grantowego;

5) zobowiązanie grantobiorcy do poddania się kontroli przeprowadzanej przez LGD lub inne podmioty lub instytucje do tego uprawnione lub na zlecenie tych podmiotów lub instytucji.

4f. LGD odpowiada w szczególności za:

1) realizację projektu grantowego zgodnie z założonym celem;

2) przygotowanie i przekazanie zarządowi województwa procedur wyboru i oceny grantobiorców uwzględniających kryteria wyboru grantobiorców w ramach projektów grantowych, wraz z procedurą ustalania lub zmiany tych kryteriów;

3) wybór grantobiorców na podstawie kryteriów, o których mowa w pkt 2;

4) zawieranie z grantobiorcami umów o powierzenie grantu;

5) rozliczanie wydatków poniesionych przez grantobiorców;

6) monitorowanie realizacji zadań przez grantobiorców;

7) kontrolę realizacji zadań przez grantobiorców;

8) odzyskiwanie grantów - w przypadku ich wykorzystania niezgodnie z celem projektu grantowego. 4g. Zarząd województwa zatwierdza procedury, o których mowa w ust. 4f pkt 2.",

d) uchyla się ust. 6;

10) art. 18 otrzymuje brzmienie:

„Art. 18. Wsparcie, o którym mowa w art. 34 ust. 1 lit. c rozporządzenia 2021/1060, jest udzielane LGD, która jest stroną umowy ramowej, na jej wniosek, jeżeli są spełnione warunki udzielenia tego wsparcia określone w przepisach regulujących zasady wsparcia z udziałem poszczególnych EFSI lub na podstawie tych przepisów oraz do wysokości środków przewidzianych w umowie ramowej na wsparcie w tym zakresie.";

11) uchyla się art. 18a;

12) po art. 18a dodaje się art. 18b i art. 18c w brzmieniu:

„Art. 18b. Wniosek o wsparcie na operacje własne LGD oraz na operacje realizowane przez podmioty inne niż LGD składa się w terminie wskazanym w ogłoszeniu o naborze wniosków o wsparcie.

Art. 18c. 1. LGD podaje do publicznej wiadomości na swojej stronie internetowej, uzgodniony z zarządem województwa, harmonogram naborów wniosków o wsparcie na kolejny rok, nie później niż do końca danego roku.

2. Zmiany harmonogramu, o którym mowa w ust. 1, LGD uzgadnia z zarządem województwa i zamieszcza zaktualizowany harmonogram naborów wniosków o wsparcie na swojej stronie internetowej nie rzadziej niż na koniec każdego kwartału.";

13) uchyla się art. 19;

14) po art. 19 dodaje się art. 19a w brzmieniu:

„Art. 19a. 1. LGD podaje do publicznej wiadomości co najmniej na swojej stronie internetowej ogłoszenie o naborze wniosków o wsparcie.

2. Ogłoszenie o naborze wniosków o wsparcie zawiera co najmniej:

1) nazwę LGD oraz zarządu województwa;

2) przedmiot naboru wniosków o wsparcie;

3) informację o podmiotach uprawnionych do ubiegania się o wsparcie na wdrażanie LSR;

4) termin, miejsce oraz formę składania wniosków o wsparcie;

5) miejsce publikacji regulaminu naboru wniosków o wsparcie;

6) dane do kontaktu.

3. Regulamin naboru wniosków o wsparcie określa co najmniej:

1) zakresy wsparcia na wdrażanie LSR, których dotyczy nabór wniosków o wsparcie;

2) limit środków przeznaczonych na udzielenie wsparcia na wdrażanie LSR w ramach danego naboru wniosków o wsparcie;

3) maksymalny, dopuszczalny poziom wsparcia na wdrażanie LSR, kwotę wsparcia na wdrażanie LSR lub minimalną i maksymalną kwotę wsparcia na wdrażanie LSR;

4) formę wsparcia na wdrażanie LSR;

5) warunki udzielenia wsparcia na wdrażanie LSR;

6) kryteria wyboru operacji;

7) opis procedury udzielania wsparcia na wdrażanie LSR, w tym wskazanie i opis etapów postępowania z wnioskiem o wsparcie przez LGD oraz zarząd województwa;

8) termin składania wniosków o wsparcie;

9) sposób i formę składania wniosków o wsparcie oraz informację o dokumentach niezbędnych do udzielenia wsparcia na wdrażanie LSR;

10) zakres, w jakim jest możliwe uzupełnianie lub poprawianie wniosków o wsparcie, oraz sposób, formę i termin złożenia uzupełnień i poprawek;

11) sposób wymiany korespondencji między wnioskodawcą a LGD i zarządem województwa;

12) czynności, które powinny zostać dokonane przed udzieleniem wsparcia na wdrażanie LSR, oraz termin ich dokonania;

13) informację o miejscu udostępnienia LSR, formularza wniosku o wsparcie oraz formularza umowy o udzielenie wsparcia na wdrażanie LSR;

14) informację o środkach zaskarżenia przysługujących wnioskodawcy oraz podmiot właściwy do ich rozpatrzenia.

4. Regulamin naboru wniosków o wsparcie przyjmuje LGD w uzgodnieniu z zarządem województwa.

5. LGD może zmienić regulamin naboru wniosków o wsparcie.

6. Zmiana regulaminu naboru wniosków o wsparcie, z wyjątkiem zmiany dotyczącej zwiększenia kwoty przeznaczonej na udzielenie wsparcia na wdrażanie LSR na operacje w ramach danego naboru wniosków o wsparcie, jest dopuszczalna wyłącznie w sytuacji, w której w ramach danego naboru wniosków o wsparcie nie złożono jeszcze wniosku o wsparcie. Zmiana ta wymaga uzgodnienia z zarządem województwa i skutkuje wydłużeniem terminu składania wniosków o wsparcie o czas niezbędny do przygotowania i złożenia wniosku o wsparcie.

7. Przepisu ust. 6 nie stosuje się, jeżeli konieczność dokonania zmiany regulaminu naboru wniosków o wsparcie wynika z odrębnych przepisów lub ze zmiany warunków określonych w przepisach regulujących zasady wsparcia z udziałem poszczególnych EFSI lub na podstawie tych przepisów.

8. LGD udostępnia zmiany regulaminu naboru wniosków o wsparcie wraz z ich uzasadnieniem oraz wskazuje termin, od którego są stosowane, przez aktualizację ogłoszenia o naborze wniosków o wsparcie.

9. LGD unieważnia nabór wniosków o wsparcie, po akceptacji przez zarząd województwa, jeżeli:

1) w terminie składania wniosków o wsparcie nie złożono wniosku o wsparcie lub

2) wystąpiła istotna zmiana okoliczności powodująca, że wybór operacji nie leży w interesie publicznym, czego nie można było wcześniej przewidzieć, lub

3) postępowanie jest obarczone niemożliwą do usunięcia wadą prawną.

10. LGD podaje do publicznej wiadomości informację o unieważnieniu naboru wniosków o wsparcie. Informacja ta nie stanowi podstawy wniesienia protestu, o którym mowa w art. 22 ust. 1.

11. W przypadku unieważnienia naboru wniosków o wsparcie wsparcie, którego dotyczy wniosek o wsparcie złożony w ramach tego naboru, nie przysługuje.";

15) uchyla się art. 20;

16) w art. 21:

a) ust. 1 i 1a otrzymują brzmienie:

„1. W przypadku wsparcia na wdrażanie LSR LGD dokonuje wyboru operacji:

1) spośród operacji, które:

a) są objęte wnioskami o wsparcie złożonymi w terminie, miejscu oraz formie, o których mowa w ogłoszeniu o naborze wniosków o wsparcie,

b) spełniają warunki udzielenia wsparcia na wdrażanie LSR,

2) przy zastosowaniu kryteriów wyboru operacji

- i dokonuje ustalenia kwoty wsparcia na wdrażanie LSR.

1a. Jeżeli w trakcie oceny wniosku o wsparcie jest konieczne uzyskanie wyjaśnień lub dokumentów niezbędnych do oceny wniosku o wsparcie, wyboru operacji lub ustalenia kwoty wsparcia na wdrażanie LSR, LGD wzywa wnioskodawcę do złożenia tych wyjaśnień lub dokumentów.",

b) ust. 1c otrzymuje brzmienie:

„1c. Wnioskodawca jest obowiązany przedstawiać dowody oraz składać wyjaśnienia niezbędne do oceny wniosku o wsparcie, wyboru operacji lub ustalenia kwoty wsparcia na wdrażanie LSR zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek. Ciężar udowodnienia faktu spoczywa na podmiocie, który z tego faktu wywodzi skutki prawne.",

c) uchyla się ust. 2-4,

d) ust. 5 otrzymuje brzmienie:

„5. LGD:

1) przekazuje wnioskodawcy informację o wyniku oceny spełnienia warunków udzielenia wsparcia na wdrażanie LSR lub wyniku wyboru wniosków o wsparcie wraz z uzasadnieniem oceny i podaniem liczby punktów otrzymanych przez operację oraz wskazaniem ustalonej przez LGD kwoty wsparcia na wdrażanie LSR, a w przypadku:

a) pozytywnego wyniku wyboru wniosku o wsparcie - zawierającą dodatkowo wskazanie, czy w dniu przekazania wniosków o wsparcie do zarządu województwa operacja mieści się w limicie środków przeznaczonych na udzielenie wsparcia na wdrażanie LSR w ramach danego naboru wniosków o wsparcie,

b) ustalenia przez LGD kwoty wsparcia na wdrażanie LSR niższej niż wnioskowana - zawierającą dodatkowo uzasadnienie tej wysokości,

2) zamieszcza na swojej stronie internetowej listę operacji spełniających warunki udzielenia wsparcia na wdrażanie LSR oraz listę operacji wybranych, ze wskazaniem, które z operacji mieszczą się w limicie środków przeznaczonych na udzielenie wsparcia na wdrażanie LSR w ramach danego naboru wniosków o wsparcie,

3) udostępnia zarządowi województwa dokumenty potwierdzające dokonanie wyboru operacji

- w terminie 60 dni od dnia następującego po ostatnim dniu terminu składania wniosków o wsparcie.",

e) uchyla się ust. 5a,

f) ust. 6 otrzymuje brzmienie:

„6. Jeżeli:

1) nie są spełnione warunki udzielenia wsparcia na wdrażanie LSR albo

2) operacja nie została wybrana, albo

3) operacja została wybrana, ale nie mieści się w limicie środków przeznaczonych na udzielenie wsparcia na wdrażanie LSR w ramach danego naboru wniosków o wsparcie, lub LGD ustaliła kwotę wsparcia na wdrażanie LSR niższą niż wnioskowana

- informacja, o której mowa w ust. 5 pkt 1, zawiera pouczenie o możliwości wniesienia protestu na zasadach i w trybie określonych w art. 22-22m.",

g) uchyla się ust. 6a,

h) ust. 7 otrzymuje brzmienie:

„7. Pouczenie, o którym mowa w ust. 6, określa:

1) termin do wniesienia protestu;

2) zarząd województwa, do którego należy wnieść protest;

3) wymogi formalne protestu.",

i) dodaje się ust. 8 w brzmieniu:

„8. Do wyboru operacji własnych LGD przepisów ust. 1a, 1c, ust. 5 pkt 1, ust. 6 i 7 nie stosuje się.";

17) w art. 22:

a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1. Wnioskodawcy przysługuje prawo wniesienia protestu od:

1) negatywnego wyniku oceny spełnienia warunków udzielenia wsparcia na wdrażanie LSR albo

2) wyniku oceny spełnienia kryteriów wyboru operacji, na skutek której operacja nie została wybrana, albo

3) wyniku wyboru operacji, na skutek którego operacja nie mieści się w limicie środków przeznaczonych na udzielenie wsparcia na wdrażanie LSR w ramach danego naboru wniosków o wsparcie, lub ustalenia przez LGD kwoty wsparcia na wdrażanie LSR niższej niż wnioskowana.",

b) po ust. 1 dodaje się ust. 1a i 1b w brzmieniu:

„1a. W przypadku gdy limit środków przeznaczony na udzielenie wsparcia na wdrażanie LSR w ramach danego naboru wniosków o wsparcie nie wystarcza na wybranie przez LGD operacji, ta okoliczność nie może stanowić wyłącznej przesłanki wniesienia protestu.

1b. Prawo wniesienia protestu nie przysługuje LGD.",

c) uchyla się ust. 2-8;

18) po art. 22 dodaje się art. 22a-22m w brzmieniu:

„Art. 22a. 1. Wnioskodawca może wnieść protest w terminie 7 dni od dnia doręczenia informacji, o której mowa w art. 21 ust. 5 pkt 1.

2. Protest zawiera:

1) oznaczenie zarządu województwa właściwego do rozpatrzenia protestu;

2) oznaczenie wnioskodawcy;

3) numer wniosku o wsparcie oraz numer naboru wniosków o wsparcie;

4) wskazanie:

a) warunków udzielenia wsparcia na wdrażanie LSR lub

b) kryteriów wyboru operacji

- z których oceną wnioskodawca się nie zgadza, wraz z uzasadnieniem, lub wskazanie, w jakim zakresie wnioskodawca nie zgadza się z ustaleniem przez LGD kwoty wsparcia na wdrażanie LSR niższej niż wnioskowana;

5) wskazanie zarzutów o charakterze proceduralnym w zakresie przeprowadzonej oceny, jeżeli zdaniem wnioskodawcy takie naruszenia miały miejsce, wraz z uzasadnieniem;

6) podpis wnioskodawcy lub osoby upoważnionej do jego reprezentowania, z załączeniem oryginału lub kopii dokumentu poświadczającego umocowanie takiej osoby do reprezentowania tego wnioskodawcy.

3. W przypadku wniesienia protestu niespełniającego wymogów formalnych, o których mowa w ust. 2, lub zawierającego oczywiste omyłki LGD wzywa wnioskodawcę do jego uzupełnienia lub poprawienia w nim oczywistych omyłek, w terminie 7 dni, licząc od dnia otrzymania wezwania, pod rygorem pozostawienia protestu bez rozpatrzenia i pouczając wnioskodawcę o możliwości wniesienia skargi do sądu administracyjnego na zasadach określonych w art. 22h.

4. Uzupełnienie protestu, o którym mowa w ust. 3, może nastąpić wyłącznie w odniesieniu do wymogów formalnych, o których mowa w ust. 2 pkt 1-3 i 6.

5. Wezwanie, o którym mowa w ust. 3, wstrzymuje bieg terminu, o którym mowa w art. 22c ust. 3. Bieg terminu ulega zawieszeniu na czas uzupełnienia lub poprawienia protestu, o którym mowa w ust. 3.

6. Błędne pouczenie lub brak pouczenia, o którym mowa w art. 21 ust. 6, nie wpływa negatywnie na prawo wnioskodawcy do wniesienia protestu.

Art. 22b. 1. Wnioskodawca może wycofać protest do czasu zakończenia rozpatrywania protestu przez zarząd województwa.

2. Wycofanie protestu następuje przez złożenie odpowiednio właściwej LGD albo właściwemu zarządowi województwa oświadczenia o wycofaniu protestu.

3. W przypadku wycofania protestu przez wnioskodawcę protest pozostawia się bez rozpatrzenia.

4. W przypadku wycofania protestu:

1) ponowne jego wniesienie jest niedopuszczalne;

2) wnioskodawca nie może wnieść skargi do sądu administracyjnego.

Art. 22c. 1. Protest jest wnoszony za pośrednictwem LGD i rozpatrywany przez zarząd województwa.

2. O wniesionym proteście LGD informuje niezwłocznie zarząd województwa w terminie 7 dni od dnia wniesienia protestu.

3. LGD w terminie 14 dni od dnia otrzymania protestu weryfikuje wyniki dokonanej przez siebie oceny operacji w zakresie warunków, kryteriów i zarzutów, o których mowa w art. 22a ust. 2 pkt 4 i 5, oraz:

1) dokonuje zmiany podjętego rozstrzygnięcia, co skutkuje odpowiednio skierowaniem operacji do właściwego etapu oceny albo wybraniem operacji i dokonaniem aktualizacji listy, o której mowa w art. 21 ust. 5 pkt 2, informując o tym wnioskodawcę oraz zarząd województwa, albo

2) kieruje protest wraz z otrzymaną od wnioskodawcy dokumentacją do zarządu województwa właściwego do udzielenia wsparcia na wdrażanie LSR, którego dotyczy protest, załączając do niego stanowisko dotyczące braku podstaw do zmiany podjętego rozstrzygnięcia, oraz informuje wnioskodawcę o przekazaniu protestu.

Art. 22d. 1. Zarząd województwa rozpatruje protest, weryfikując prawidłowość oceny operacji w zakresie warunków, kryteriów i zarzutów, o których mowa w art. 22a ust. 2 pkt 4 i 5, w terminie nie dłuższym niż 21 dni, licząc od dnia jego otrzymania. W uzasadnionych przypadkach, w szczególności gdy w trakcie rozpatrywania protestu jest konieczne skorzystanie z pomocy ekspertów, termin rozpatrzenia protestu może być przedłużony, o czym zarząd województwa informuje wnioskodawcę. Termin rozpatrzenia protestu nie może przekroczyć łącznie 45 dni od dnia jego otrzymania.

2. Do ekspertów przepisy rozdziału 17 ustawy z dnia 28 kwietnia 2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021-2027 stosuje się odpowiednio.

Art. 22e. 1. Zarząd województwa przekazuje wnioskodawcy informację o wyniku rozpatrzenia jego protestu. Informacja ta zawiera w szczególności:

1) treść rozstrzygnięcia polegającego na uwzględnieniu albo nieuwzględnieniu protestu, wraz z uzasadnieniem;

2) pouczenie o możliwości wniesienia skargi do sądu administracyjnego na zasadach określonych w art. 22h - w przypadku nieuwzględnienia protestu.

2. W przypadku uwzględnienia protestu zarząd województwa kieruje wniosek o wsparcie do LGD w celu:

1) uwzględnienia stanowiska zarządu województwa w zakresie spełnienia warunków udzielenia wsparcia na wdrażanie LSR i dokonania oceny operacji przy zastosowaniu kryteriów wyboru operacji oraz w celu ustalenia kwoty wsparcia na wdrażanie LSR - w przypadku gdy uwzględnienie protestu dotyczy spełnienia warunków udzielenia wsparcia na wdrażanie LSR; przepisy art. 21 ust. 5-7 stosuje się odpowiednio;

2) ponownej oceny operacji w zakresie kryteriów wyboru operacji lub w zakresie ustalenia kwoty wsparcia na wdrażanie LSR, z których oceną lub ustaleniem wnioskodawca się nie zgadza, oraz aktualizacji listy, o której mowa w art. 21 ust. 5 pkt 2, i informuje wnioskodawcę o przekazaniu sprawy - w przypadku gdy uwzględnienie protestu dotyczy spełnienia kryteriów wyboru operacji lub ustalenia kwoty wsparcia na wdrażanie LSR; przepisy art. 21 ust. 5 stosuje się odpowiednio, a w przypadku negatywnego wyniku ponownej oceny operacji do informacji załącza dodatkowo pouczenie o możliwości wniesienia skargi do sądu administracyjnego na zasadach określonych w art. 22h.

Art. 22f. 1. Protest pozostawia się bez rozpatrzenia, jeżeli mimo prawidłowego pouczenia, o którym mowa w art. 21 ust. 6, został wniesiony:

1) po terminie lub bez spełnienia wymogów określonych w art. 22a ust. 2 pkt 4 lub 5, o czym wnioskodawca jest informowany przez LGD;

2) przez podmiot wykluczony z możliwości otrzymania wsparcia, o czym wnioskodawca jest informowany przez zarząd województwa.

2. Informacja, o której mowa w ust. 1, zawiera pouczenie o możliwości wniesienia skargi do sądu administracyjnego na zasadach określonych w art. 22h.

Art. 22g. Do procedury odwoławczej, o której mowa w art. 22-22f, nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego, z tym że:

1) stosuje się przepisy dotyczące doręczeń i sposobu obliczania terminów;

2) w weryfikacji, o której mowa w art. 22c ust. 3, a także w ponownej ocenie, o której mowa w art. 22e ust. 2 pkt 2, nie mogą brać udziału osoby, które były zaangażowane w przygotowanie operacji; w tym zakresie przepisy art. 24 § 1 pkt 1-4, 6 i 7 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego stosuje się odpowiednio;

3) w rozpatrywaniu protestu nie mogą brać udziału osoby, które były zaangażowane w przygotowanie operacji lub jej ocenę; w tym zakresie przepisy art. 24 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego stosuje się odpowiednio.

Art. 22h. 1. W przypadku nieuwzględnienia protestu, negatywnego wyniku ponownej oceny operacji lub pozostawienia protestu bez rozpatrzenia, w tym w przypadku, o którym mowa w art. 22m ust. 2 pkt 1, wnioskodawca może w tym zakresie wnieść skargę do sądu administracyjnego zgodnie z art. 3 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

2. Skarga jest wnoszona przez wnioskodawcę bezpośrednio do wojewódzkiego sądu administracyjnego w terminie 14 dni od dnia:

1) otrzymania informacji, o której mowa w art. 22e ust. 1 albo ust. 2 pkt 2, art. 22f albo art. 22m ust. 2 pkt 1,

2) upływu terminu na uzupełnienie protestu lub poprawienie w nim oczywistych omyłek - w przypadku, o którym mowa w art. 22a ust. 3

- wraz z kompletną dokumentacją w sprawie.

3. Kompletna dokumentacja, o której mowa w ust. 2, obejmuje:

1) wniosek o wsparcie,

2) informację o wynikach wyboru, o której mowa w art. 21 ust. 5 pkt 1,

3) wniesiony protest, o którym mowa w art. 22 ust. 1,

4) informację, o której mowa w art. 22e ust. 1 albo ust. 2 pkt 2, art. 22f albo art. 22m ust. 2 pkt 1

- wraz z ewentualnymi załącznikami.

4. Kompletna dokumentacja, o której mowa w ust. 2, jest wnoszona przez wnioskodawcę w oryginale lub w postaci uwierzytelnionej kopii.

5. Skarga podlega wpisowi stałemu.

6. Wojewódzki sąd administracyjny rozpoznaje skargę w zakresie, o którym mowa w ust. 1, w terminie 30 dni od dnia jej wniesienia.

7. Wniesienie skargi po terminie powoduje pozostawienie jej bez rozpoznania.

8. W przypadku wniesienia skargi bez kompletnej dokumentacji lub bez uiszczenia wpisu stałego wojewódzki sąd administracyjny wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia dokumentacji lub uiszczenia wpisu w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania, pod rygorem pozostawienia skargi bez rozpoznania. W przypadku niewykonania wezwania w terminie skargę pozostawia się bez rozpoznania. Wezwanie wstrzymuje bieg terminu, o którym mowa w ust. 6.

9. W wyniku rozpoznania skargi wojewódzki sąd administracyjny może:

1) uwzględnić skargę, stwierdzając, że:

a) ocena operacji została przeprowadzona w sposób naruszający prawo i naruszenie to miało istotny wpływ na wynik oceny, przekazując jednocześnie sprawę do ponownego rozpatrzenia przez LGD,

b) pozostawienie protestu bez rozpatrzenia było nieuzasadnione, przekazując sprawę do rozpatrzenia przez zarząd województwa albo LGD;

2) oddalić skargę - w przypadku jej nieuwzględnienia;

3) umorzyć postępowanie w sprawie, jeżeli jest ono bezprzedmiotowe.

Art. 22i. 1. Skargę kasacyjną wraz z kompletną dokumentacją może wnieść bezpośrednio do Naczelnego Sądu Administracyjnego:

1) wnioskodawca,

2) zarząd województwa,

3) LGD

- w terminie 14 dni od dnia doręczenia rozstrzygnięcia wojewódzkiego sądu administracyjnego, przy czym przepisy art. 22h ust. 3, 4, 7 i 8 stosuje się odpowiednio.

2. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje skargę kasacyjną w terminie 30 dni od dnia jej wniesienia.

Art. 22j. Na prawo wnioskodawcy do wniesienia skargi do sądu administracyjnego nie wpływa negatywnie błędne pouczenie albo brak pouczenia, o którym mowa w art. 21 ust. 6, art. 22a ust. 3, art. 22e ust. 1 pkt 2 albo ust. 2 pkt 2, art. 22f ust. 2 albo art. 22m ust. 2 pkt 1.

Art. 22k. W zakresie nieuregulowanym w ustawie do postępowania przed sądami administracyjnymi stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi dotyczące aktów lub czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4, z wyłączeniem art. 52-55, art. 61 § 3-6, art. 115-122, art. 146, art. 150 i art. 152 tej ustawy.

Art. 22l. 1. Procedura odwoławcza, o której mowa w art. 22-22k, nie wstrzymuje zawierania umów z wnioskodawcami, których operacje zostały wybrane przez LGD.

2. W przypadku wniesionego protestu od negatywnego wyniku oceny spełnienia warunków udzielenia wsparcia na wdrażanie LSR procedura odwoławcza wstrzymuje zawieranie umów z wnioskodawcami, których operacje zostały wybrane przez LGD, do momentu uwzględnienia przez LGD stanowiska zarządu województwa, o którym mowa w art. 22e ust. 2 pkt 1.

Art. 22m. 1. Prawomocne rozstrzygnięcie sądu administracyjnego polegające na oddaleniu skargi, odrzuceniu skargi albo pozostawieniu skargi bez rozpoznania kończy procedurę odwoławczą oraz procedurę wyboru operacji.

2. W przypadku gdy na jakimkolwiek etapie postępowania w zakresie procedury odwoławczej zostanie wyczerpana kwota środków, o których mowa w art. 32 ust. 4 rozporządzenia 2021/1060, przewidzianych w umowie ramowej na realizację LSR w ramach środków pochodzących z danego EFSI:

1) LGD lub zarząd województwa pozostawia protest bez rozpatrzenia, informując o tym wnioskodawcę, pouczając jednocześnie o możliwości wniesienia skargi do sądu administracyjnego na zasadach określonych w art. 22h;

2) sąd administracyjny, uwzględniając skargę, stwierdza tylko, że ocena operacji została przeprowadzona w sposób naruszający prawo i nie przekazuje sprawy do ponownego rozpatrzenia.";

19) art. 23 otrzymuje brzmienie:

„Art. 23. 1. Po dokonaniu przez LGD wyboru operacji zarząd województwa dokonuje ostatecznej weryfikacji kwalifikowalności, o której mowa w art. 33 ust. 3 lit. d rozporządzenia 2021/1060, i udziela wsparcia na wdrażanie LSR lub odmawia jego udzielenia.

2. W przypadku gdy w dokumentach, o których mowa w art. 21 ust. 5 pkt 3, zarząd województwa stwierdzi braki lub będzie konieczne uzyskanie wyjaśnień, wzywa LGD do uzupełnienia braków lub złożenia wyjaśnień w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż 7 dni.

3. Jeżeli nie są spełnione warunki udzielenia wsparcia na wdrażanie LSR, zarząd województwa informuje wnioskodawcę o odmowie udzielenia tego wsparcia zgodnie z przepisami regulującymi zasady wsparcia z udziałem poszczególnych EFSI.

4. Jeżeli są spełnione warunki udzielenia wsparcia na wdrażanie LSR, zarząd województwa udziela go zgodnie z przepisami regulującymi zasady wsparcia z udziałem poszczególnych EFSI, do limitu środków przeznaczonych na udzielenie wsparcia na wdrażanie LSR w ramach danego naboru wniosków o wsparcie.

5. Wyczerpanie środków w ramach limitu środków przeznaczonych na udzielenie wsparcia na wdrażanie LSR w ramach danego naboru wniosków o wsparcie nie stanowi przeszkody w udzieleniu tego wsparcia na daną operację, jeżeli w wyniku wniesienia protestu albo uwzględnienia skargi przez sąd administracyjny LGD wybrała tę operację, a zarząd województwa ustali, że są spełnione pozostałe warunki udzielenia tego wsparcia, kryteria wyboru operacji są spełnione w takim stopniu, że wsparcie na wdrażanie LSR na tę operację powinno zostać udzielone oraz jeżeli nie została wyczerpana kwota środków, o których mowa w art. 32 ust. 4 rozporządzenia 2021/1060, przewidzianych w umowie ramowej na realizację LSR w ramach środków pochodzących z danego EFSI.

6. W przypadku stwierdzenia, że wniosek o wsparcie zawiera braki, jest wypełniony nieprawidłowo lub zawiera oczywiste omyłki, zarząd województwa wzywa wnioskodawcę do usunięcia tych braków lub nieprawidłowości lub poprawienia oczywistych omyłek w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż 7 dni i nie dłuższym niż 14 dni, pod rygorem pozostawienia tego wniosku bez rozpatrzenia.

7. W przypadku ustalenia przez LGD kwoty wsparcia na wdrażanie LSR, niższej niż określona przez wnioskodawcę we wniosku o wsparcie, zarząd województwa może wezwać tego wnioskodawcę do modyfikacji wniosku o wsparcie w zakresie wynikającym z ustalonej kwoty wsparcia na wdrażanie LSR w terminie nie krótszym niż 7 dni i nie dłuższym niż 14 dni, pod rygorem pozostawienia tego wniosku bez rozpatrzenia.

8. Usunięcie braków lub nieprawidłowości we wniosku o wsparcie lub poprawienie w nim oczywistych omyłek nie może prowadzić do jego istotnej modyfikacji mającej wpływ na wynik wyboru operacji dokonanego przez LGD.

9. Jeżeli po upływie 6 miesięcy od dnia udostępnienia przez LGD zarządowi województwa dokumentów potwierdzających dokonanie wyboru operacji okaże się, że nie jest możliwe udzielenie wsparcia na wdrażanie LSR w ramach limitu środków przeznaczonych na udzielenie wsparcia na wdrażanie LSR w ramach danego naboru wniosków o wsparcie, zarząd województwa informuje wnioskodawcę o braku dostępnych środków na udzielenie tego wsparcia i pozostawia wniosek o wsparcie bez rozpatrzenia.

10. Do projektów grantowych przepisy ust. 3, 4 i 6-8 stosuje się odpowiednio.";

20) w art. 24 skreśla się wyrazy „ , o którym mowa w art. 35 ust. 1 lit. b-e rozporządzenia nr 1303/2013,".

W ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz. U. z 2022 r. poz. 2422, 2433 i 2727) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 5 w ust. 6 w pkt 2 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 3 w brzmieniu:

„3) inne zadania w zakresie wykonywania badań agrochemicznych powierzone przez instytucję zarządzającą.";

2) uchyla się art. 15;

3) art. 21 otrzymuje brzmienie:

„Art. 21. Jeżeli warunkiem przyznania pomocy w pełnej wysokości jest spełnianie w ramach wzajemnej zgodności wymogów i norm, o których mowa w tytule VI rozporządzenia nr 1306/2013 oraz w przepisach wydanych w trybie tego rozporządzenia, przez te wymogi i normy rozumie się wymogi i normy określone w ustawie z dnia 5 lutego 2015 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (w brzmieniu z dnia 24 sierpnia 2022 r., Dz. U. poz. 1775) oraz w przepisach wydanych na podstawie tej ustawy.";

4) w art. 37b pkt 2 otrzymuje brzmienie:

„2) nadana przesyłką rejestrowaną w polskiej placówce pocztowej operatora pocztowego w rozumieniu art. 3 pkt 12 ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 896, 1933 i 2042) lub w placówce podmiotu zajmującego się doręczaniem korespondencji na terenie Unii Europejskiej.";

5) w art. 42:

a) w ust. 3a w zdaniu pierwszym wyrazy „formularza udostępnionego na stronie internetowej agencji płatniczej" zastępuje się wyrazami „systemu teleinformatycznego Agencji w sposób określony w przepisach o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa",

b) ust. 4 otrzymuje brzmienie:

„4. Pozostałe wnioski o przyznanie pomocy lub wnioski o płatność dotyczące pomocy można składać za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji w sposób określony w przepisach o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.",

c) uchyla się ust. 5 i 6;

6) w art. 49:

a) pkt 1 i 2 otrzymują brzmienie:

„1) kontrole w zakresie spełniania wymogów lub norm przeprowadza Agencja oraz powiatowy lekarz weterynarii w zakresie, w trybie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 5 lutego 2015 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (w brzmieniu z dnia 24 sierpnia 2022 r., Dz. U. poz. 1775) oraz przepisach wydanych na podstawie tej ustawy;

2) oceny wagi stwierdzonej niezgodności dokonuje się zgodnie z przepisami ustawy z dnia 5 lutego 2015 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (w brzmieniu z dnia 24 sierpnia 2022 r., Dz. U. poz. 1775) oraz przepisami wydanymi na podstawie tej ustawy;",

b) uchyla się pkt 3,

c) pkt 4 otrzymuje brzmienie:

„4) karę administracyjną, o której mowa w art. 91 ust. 1 rozporządzenia nr 1306/2013, stosuje się zgodnie z przepisami ustawy z dnia 5 lutego 2015 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (w brzmieniu z dnia 24 sierpnia 2022 r., Dz. U. poz. 1775) oraz przepisami wydanymi na podstawie tej ustawy.";

7) w art. 72:

a) pkt 1 i 2 otrzymują brzmienie:

„1) kontrole w zakresie spełniania wymogów lub norm, o których mowa w tytule VI rozporządzenia nr 1306/2013 oraz w przepisach wydanych w trybie tego rozporządzenia, przeprowadza Agencja oraz powiatowy lekarz weterynarii w zakresie, w trybie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 5 lutego 2015 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (w brzmieniu z dnia 24 sierpnia 2022 r., Dz. U. poz. 1775) oraz przepisach wydanych na podstawie tej ustawy;

2) oceny wagi stwierdzonej niezgodności dokonuje się zgodnie z przepisami ustawy z dnia 5 lutego 2015 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (w brzmieniu z dnia 24 sierpnia 2022 r., Dz. U. poz. 1775) oraz przepisami wydanymi na podstawie tej ustawy;",

b) uchyla się pkt 3,

c) pkt 4 otrzymuje brzmienie:

„4) karę administracyjną, o której mowa w art. 91 ust. 1 rozporządzenia nr 1306/2013, stosuje się zgodnie z przepisami ustawy z dnia 5 lutego 2015 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (w brzmieniu z dnia 24 sierpnia 2022 r., Dz. U. poz. 1775) oraz przepisami wydanymi na podstawie tej ustawy.".

W ustawie z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2022 r. poz. 813, z późn. zm.²³⁾) w art. 14 w ust. 1 po pkt 15 dodaje się pkt 15a w brzmieniu:

„15a) wykonywanie funkcji jednostki certyfikującej w rozumieniu art. 12 ust. 1 akapit pierwszy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2116 z dnia 2 grudnia 2021 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej oraz uchylenia rozporządzenia (UE) nr 1306/2013 (Dz. Urz. UE L 435 z 06.12.2021, str. 187, z późn. zm.²⁴⁾);".

W ustawie z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne (Dz. U. z 2022 r. poz. 2625 i 2687 oraz z 2023 r. poz. 295) w art. 102 w ust. 2 pkt 1a otrzymuje brzmienie:

„1a) działce rolnej - rozumie się przez to działkę rolną w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (Dz. U. poz. 412);".

W ustawie z dnia 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich (Dz. U. z 2021 r. poz. 2256) w art. 23b:

1) ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie:

„1. Wniosek o wpis koła gospodyń wiejskich do rejestru oraz wniosek o przyznanie pomocy finansowej, o której mowa w art. 23a ust. 1, mogą być złożone za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w sposób określony w przepisach o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

2. Wniosek o wpis koła gospodyń wiejskich do rejestru oraz wniosek o przyznanie pomocy finansowej, o której mowa w art. 23a ust. 1, za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w sposób określony w przepisach o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa składa osoba upoważniona odpowiednio przez zarząd koła albo komitet założycielski. W takim przypadku nie stosuje się przepisu art. 8 ust. 2 pkt 6.";

2) uchyla się ust. 3-5.

W ustawie z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1710, 1812, 1933 i 2185) w art. 596 w ust. 2 pkt 4 otrzymuje brzmienie:

„4) instytucję zarządzającą w rozumieniu przepisów dotyczących realizacji programów w zakresie polityki spójności, programów rozwoju obszarów wiejskich, planu strategicznego dla wspólnej polityki rolnej oraz funduszy wspierających sektory morski lub rybacki".

W ustawie z dnia 13 lutego 2020 r. o Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa (Dz. U. z 2023 r. poz. 288) w art. 33 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Uzyskane w wyniku wykonywania zadań Inspekcji informacje lub dane są nieodpłatnie przekazywane Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w zakresie niezbędnym do przeprowadzania kontroli administracyjnych i kontroli na miejscu, jako agencji płatniczej, o której mowa w art. 9 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2116 z dnia 2 grudnia 2021 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej oraz uchylenia rozporządzenia (UE) nr 1306/2013 (Dz. Urz. UE L 435 z 06.12.2021, str. 187, z późn. zm.²⁵⁾).".

W ustawie z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 2095, z późn. zm.²⁶⁾) w art. 15zzzzy:

1) uchyla się ust. 2;

2) uchyla się ust. 4.

W ustawie z dnia 23 czerwca 2022 r. o rolnictwie ekologicznym i produkcji ekologicznej (Dz. U. poz. 1370) wprowadza się następujące zmiany:

1) art. 6 otrzymuje brzmienie:

„Art. 6. 1. Jednostka certyfikująca przekazuje Głównemu Inspektorowi oraz Prezesowi Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, w formie dokumentu elektronicznego opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym, wykazy producentów, o których mowa w ustawie z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności (Dz. U. z 2022 r. poz. 2001 i 2727 oraz z 2023 r. poz. 412), którzy spełnili określone wymagania dotyczące produkcji ekologicznej zgodnie z przepisami dotyczącymi rolnictwa ekologicznego w zakresie:

1) produkcji roślinnej, do dnia:

a) 15 października każdego roku - w przypadku producentów, względem których jednostka certyfikująca stwierdziła spełnienie tych wymagań do dnia 1 października danego roku,

b) 30 listopada każdego roku - w przypadku producentów innych niż wskazani w lit. a, względem których jednostka certyfikująca stwierdziła spełnienie tych wymagań do dnia 15 listopada danego roku;

2) produkcji zwierzęcej, do dnia:

a) 15 października każdego roku - w przypadku producentów, względem których jednostka certyfikująca stwierdziła spełnienie tych wymagań do dnia 1 października danego roku,

b) 30 listopada każdego roku - w przypadku producentów innych niż wskazani w lit. a, względem których jednostka certyfikująca stwierdziła spełnienie tych wymagań do dnia 15 listopada danego roku.

2. Wykazy, o których mowa w ust. 1, zawierają:

1) imię i nazwisko producenta ekologicznego;

2) numer identyfikacyjny nadany producentowi ekologicznemu w trybie przepisów ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności;

3) numer działki ewidencyjnej, na której jest położona działka rolna;

4) inne informacje, niestanowiące danych osobowych, niezbędne do udzielenia producentom ekologicznym pomocy finansowej z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich lub z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji.

3. Jeżeli w wyniku kontroli urzędowej przeprowadzonej przez jednostkę certyfikującą zostanie stwierdzona konieczność uzupełnienia lub zmiany danych zawartych w wykazach, o których mowa w ust. 1, jednostka certyfikująca uzupełnia lub zmienia te wykazy, według stanu na dzień 31 grudnia roku, w którym te wykazy zostały przekazane, i przekazuje je Prezesowi Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w sposób i w formie, które zostały określone w ust. 1, w terminie do dnia 14 stycznia roku następującego po roku, w którym te wykazy zostały przekazane.

4. Zgłoszenia błędów lub pomyłek w informacjach zawartych w wykazach, o których mowa w ust. 1, dokonuje się do ostatniego dnia lutego roku następującego po roku, w którym te wykazy zostały przekazane.

5. Wykazy, o których mowa w ust. 1, do celów postępowania dowodowego w postępowaniu prowadzonym w sprawach związanych z udzielaniem pomocy finansowej producentom ekologicznym z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich lub z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji są dokumentami urzędowymi w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2022 r. poz. 2000 i 2185).

6. Minister właściwy do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia, wzory formularzy wykazów, o których mowa w ust. 1, szczegółowe informacje zawarte w tych wykazach niestanowiące danych osobowych oraz szczegółową formę, w jakiej są one sporządzane, mając na względzie uzyskanie informacji związanych z udzielaniem pomocy finansowej producentom ekologicznym z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich lub z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji oraz zapewnienie jednolitej formy przekazywania tych informacji i ich przetwarzania na potrzeby udzielania tej pomocy finansowej.";

2) w art. 13 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1. Prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zapewnia Głównemu Inspektorowi oraz jednostkom certyfikującym dostęp do administrowanych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa danych o producentach ekologicznych, które są zgromadzone w prowadzonych przez tę Agencję ewidencjach, rejestrach oraz wykazach, w zakresie niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania systemu kontroli urzędowej w rolnictwie ekologicznym.";

3) w art. 23 ust. 3 otrzymuje brzmienie:

„3. Jednostka certyfikująca, która nie przekazuje Głównemu Inspektorowi lub Prezesowi Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wykazów, o których mowa w art. 6 ust. 1, w terminie lub przekazuje te wykazy niezgodnie z określoną formą lub określonym sposobem, lub przekazuje te wykazy zawierające nieprawdziwe lub niekompletne dane lub informacje, podlega karze pieniężnej w wysokości do czterdziestokrotności przeciętnego wynagrodzenia za rok poprzedzający rok wszczęcia postępowania w sprawie nałożenia kary.".

W ustawie z dnia 4 listopada 2022 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (Dz. U. poz. 2727) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 24:

a) po ust. 2 dodaje się ust. 2a i 2b w brzmieniu:

„2a. Posiadacz owcy lub kozy pochodzącej odpowiednio od owcy lub kozy objętej wnioskiem o przyznanie pomocy finansowej w ramach płatności dobrostanowej, o której mowa w art. 30 pkt 6 ustawy z dnia 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (Dz. U. poz. 412), zwanej dalej „ustawą o PS", na potrzeby otrzymania tej płatności oznakowuje i zgłasza odpowiednio tę owcę lub kozę do komputerowej bazy danych przed opuszczeniem przez nią siedziby stada, w której się urodziła, nie później jednak niż w terminie 30 dni od dnia jej urodzenia.

2b. Posiadacz owcy lub kozy pochodzącej odpowiednio od owcy lub kozy objętej po dniu urodzenia odpowiednio tej owcy lub kozy wnioskiem o przyznanie pomocy finansowej w ramach płatności dobrostanowej, o której mowa w art. 30 pkt 6 ustawy o PS, na potrzeby otrzymania tej płatności oznakowuje i zgłasza odpowiednio tę owcę lub kozę do komputerowej bazy danych w terminie 30 dni od dnia objęcia odpowiednio owcy lub kozy, od której ona pochodzi, wnioskiem o przyznanie pomocy finansowej w ramach płatności dobrostanowej, o której mowa w art. 30 pkt 6 ustawy o PS, z tym że oznakowanie i zgłoszenie odpowiednio tej owcy lub kozy nie może nastąpić później niż 180 dni od dnia urodzenia odpowiednio owcy lub kozy, której dotyczy zgłoszenie, lub przed opuszczeniem przez odpowiednio tę owcę lub kozę siedziby stada, w której się urodziła.",

b) po ust. 4 dodaje się ust. 4a i 4b w brzmieniu:

„4a. Posiadacz lochy na potrzeby otrzymania płatności dobrostanowej, o której mowa w art. 30 pkt 6 ustawy o PS, oznakowuje ją dodatkowo przez założenie na małżowinę uszną kolczyka zawierającego indywidualny numer identyfikacyjny lochy.

4b. W przypadku utraty przez lochę kolczyka zawierającego indywidualny numer identyfikacyjny lochy lub uszkodzenia tego kolczyka w sposób uniemożliwiający identyfikację lochy posiadacz lochy na potrzeby otrzymania płatności dobrostanowej, o której mowa w art. 30 pkt 6 ustawy o PS, oznakowuje tę lochę kolczykiem zawierającym inny indywidualny numer identyfikacyjny lochy.",

c) po ust. 7 dodaje się ust. 7a i 7b w brzmieniu:

„7a. Posiadacz lochy, która została oznakowana kolczykiem zawierającym indywidualny numer identyfikacyjny lochy na potrzeby otrzymania płatności dobrostanowej, o której mowa w art. 30 pkt 6 ustawy o PS, zgłasza do komputerowej bazy danych oznakowanie, przemieszczenie do siedziby stada lub z siedziby stada, ubój, zabicie lub padnięcie tej lochy w terminie 7 dni od dnia wystąpienia danego zdarzenia.

7b. W przypadku zagrożenia wystąpieniem lub wystąpienia choroby zakaźnej zwierząt podlegającej obowiązkowi zwalczania i określenia obszaru zapowietrzonego, obszaru zagrożonego lub innego obszaru objętego ograniczeniami, ustanowionego zgodnie z przepisami rozporządzenia 2016/429 oraz przepisami Unii Europejskiej wydanymi na podstawie rozporządzenia 2016/429, posiadacz lochy, która została oznakowana kolczykiem zawierającym indywidualny numer identyfikacyjny lochy na potrzeby otrzymania płatności dobrostanowej, o której mowa w art. 30 pkt 6 ustawy o PS, zgłasza do komputerowej bazy danych informacje o zdarzeniach, o których mowa w ust. 7a, w terminie 2 dni od dnia wystąpienia danego zdarzenia.";

2) w art. 35 w ust. 1 wyrazy „w terminie 2 dni" zastępuje się wyrazami „w terminie 7 dni";

3) w art. 45:

a) w ust. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie:

„1) systemu teleinformatycznego Agencji w sposób określony w przepisach o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa;",

b) uchyla się ust. 2,

c) w ust. 3:

- uchyla się pkt 1,

- pkt 2 otrzymuje brzmienie:

„2) szczegółowy zakres informacji, w tym zakres danych osobowych, jakie są zawarte w zgłoszeniu dokonywanym za pomocą systemu, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, we wniosku składanym za pomocą tego systemu lub w informacji przekazywanej za pomocą tego systemu,".

1. Podmiot właściwy w sprawie o przyznanie pomocy podaje do publicznej wiadomości na swojej stronie internetowej harmonogram naborów wniosków o przyznanie pomocy na 2023 r., w terminie 3 dni od dnia wejścia w życie ustawy.

2. Podmiot wdrażający podaje do publicznej wiadomości na swojej stronie internetowej harmonogram naborów wniosków o przyznanie pomocy na 2023 r., w terminie 60 dni od dnia zawarcia umowy, o której mowa w pkt 1.D.1 ppkt (i) załącznika I do rozporządzenia 2022/127.

3. Pierwszy harmonogram naborów wniosków o wsparcie na wdrażanie strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność, o którym mowa w art. 18c ust. 1 ustawy zmienianej w art. 138, lokalna grupa działania podaje do publicznej wiadomości w terminie 60 dni od dnia zawarcia umowy o warunkach i sposobie realizacji strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność.

Biuro Informacyjne Krajowego Rejestru Karnego niezwłocznie przekaże Agencji informacje o zakazie dostępu do środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 4 ustawy zmienianej w art. 136, orzeczonym wobec osoby fizycznej lub podmiotu zbiorowego, których dane zgromadzono w Krajowym Rejestrze Karnym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

Projekt wytycznych instytucji zarządzającej przekazany przed dniem wejścia w życie ustawy do zaopiniowania jednostkom, organom i podmiotom, o których mowa w art. 6 ust. 4, uznaje się za zaopiniowany zgodnie z art. 6 ust. 4.

W 2023 r. obwieszczenie zawierające listę odmian konopi włóknistych, dla których wystąpiły okoliczności, o których mowa w art. 3 ust. 4 rozporządzenia 2022/126, do uprawy których nie przyznaje się płatności bezpośrednich i uzupełniającej płatności podstawowej, o którym mowa w art. 26 ust. 3, może zostać ogłoszone również w przypadku, gdy informacja, o której mowa w art. 26 ust. 2, została przekazana przez Prezesa Agencji przed dniem wejścia w życie ustawy.

W 2023 r. termin dokonania zmiany wniosku o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-4, w przypadku określonym w art. 60 ust. 2 pkt 2, upływa z dniem 15 października.

Do postępowań scaleniowych, o których mowa w ustawie zmienianej w art. 118, wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe.

Do postępowań w sprawach określonych w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy zmienianej w art. 122, wszczętych i niezakończonych ostateczną decyzją przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy zmienianej w art. 122 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

Do działalności grup producentów rolnych wpisanych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy do rejestru grup producentów rolnych na podstawie ustawy zmienianej w art. 122 stosuje się przepisy ustawy zmienianej w art. 122 w brzmieniu dotychczasowym.

1. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 6 ustawy zmienianej w art. 122 zachowują moc do dnia wejścia w życie nowych przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 6 ustawy zmienianej w art. 122, jednak nie dłużej niż przez 24 miesiące od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

2. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 8 ust. 9 ustawy zmienianej w art. 122 zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 8 ust. 9 ustawy zmienianej w art. 122 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, jednak nie dłużej niż przez 24 miesiące od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

1. Do wymiany korespondencji dotyczącej:

1) postępowań wszczętych na wniosek złożony za pomocą formularza udostępnionego na stronie internetowej Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w sprawach dotyczących przyznania lub wypłaty pomocy finansowej prowadzonych na podstawie przepisów:

a) o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej,

b) o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013,

c) o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020,

d) o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego,

2) postępowań wszczynanych na wniosek o płatność składany za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa prowadzonych na podstawie przepisów o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020,

3) postępowań wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy na wniosek złożony za pomocą formularza udostępnionego na stronie internetowej Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w sprawach prowadzonych na podstawie przepisów:

a) o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności,

b) o kołach gospodyń wiejskich,

4) postępowań wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy na formularzu umieszczonym na stronie internetowej administrowanej przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa albo za pomocą formularza udostępnionego na stronie internetowej Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w sprawach prowadzonych na podstawie przepisów o identyfikacji i rejestracji zwierząt

- stosuje się przepisy ustawy zmienianej w art. 135 w brzmieniu dotychczasowym.

2. Do wykonywania przez stronę postępowania, o którym mowa w ust. 1, czynności dotyczących tego postępowania innych niż wymienione w ust. 1 przepisów ustawy zmienianej w art. 135 nie stosuje się.

W sprawach dotyczących ustalenia nienależnie lub nadmiernie pobranych środków publicznych, w których płatność lub pomoc finansowa zostały przyznane na podstawie przepisów:

1) o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013,

2) o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020,

3) o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego

- stosuje się przepisy ustawy zmienianej w art. 135 w brzmieniu dotychczasowym.

1. W przypadku gdy nie ma podstaw, aby stowarzyszenie działało dalej jako lokalna grupa działania zgodnie z przepisami:

1) art. 15 ustawy zmienianej w art. 134 lub

2) art. 4 ustawy zmienianej w art. 138

- marszałek województwa informuje stowarzyszenie o tych okolicznościach w terminie 2 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

2. Stowarzyszenie jest obowiązane do zmiany statutu przez jego dostosowanie do przepisów ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2020 r. poz. 2261) oraz do zgłoszenia do Krajowego Rejestru Sądowego zmiany informacji wymaganych przepisami o Krajowym Rejestrze Sądowym w terminie 2 miesięcy od dnia otrzymania informacji, o której mowa w ust. 1.

Zadania agencji płatniczej w zakresie realizacji Krajowego Programu Wsparcia Pszczelarstwa w Polsce na lata 2020-2022 wykonywane przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa na podstawie art. 6 ust. 2 pkt 7 ustawy zmienianej w art. 135 są wykonywane na podstawie przepisów dotychczasowych do dnia zakończenia wykonywania tych zadań.

Do realizacji rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność, o którym mowa w części drugiej w tytule III w rozdziale II rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 320, z późn. zm.⁴⁾), z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego stosuje się przepisy ustawy zmienianej w art. 138 w brzmieniu dotychczasowym.

Decyzje wydane na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy zmienianej w art. 139 mogą być zmieniane na podstawie art. 154 albo art. 155 Kodeksu postępowania administracyjnego, chyba że taka zmiana jest sprzeczna z kryteriami określonymi w art. 47 lit. a rozporządzenia 2022/126.

1. Osoby, które w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy są wpisane na listę prowadzoną na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 1 ustawy zmienianej w art. 139, uznaje się z tym dniem za wpisane również na listę, o której mowa w art. 113 ust. 1, z uwzględnieniem nabytej specjalizacji.

2. Osoby, które w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy są wpisane na listę prowadzoną na podstawie art. 51 ust. 2 ustawy zmienianej w art. 139, uznaje się z tym dniem za wpisane również na listę doradców rolniczych, o której mowa w art. 113 ust. 1, posiadających specjalizację rolnośrodowiskową.

3. Osoby, które w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy są wpisane na listę prowadzoną na podstawie art. 51 ust. 3 ustawy zmienianej w art. 139, uznaje się z tym dniem za ekspertów przyrodniczych wpisanych również na listę, o której mowa w art. 113 ust. 2.

4. Osoby, o których mowa w ust. 1-3, mają obowiązek złożenia oświadczenia, o którym mowa w art. 113 ust. 6 pkt 2, w terminie 90 dni od dnia wejścia w życie ustawy, pod rygorem skreślenia z listy, na którą były wpisane.

5. Dyrektor CDR umieszcza listy, o których mowa w art. 113 ust. 1 i 2, na które są wpisane osoby, o których mowa w ust. 1-3, na stronie internetowej CDR niezwłocznie po wejściu w życie ustawy.

1. Osoby, które złożyły przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy wniosek o wpis na listę prowadzoną na podstawie art. 51:

1) ust. 1 pkt 1 ustawy zmienianej w art. 139 i nie zostały wpisane na tę listę przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, są wpisywane również na listę, o której mowa w art. 113 ust. 1,

2) ust. 2 ustawy zmienianej w art. 139 i nie zostały wpisane na tę listę przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, są wpisywane również na listę, o której mowa w art. 113 ust. 1, z ujawnieniem na tej liście informacji o posiadaniu specjalizacji rolnośrodowiskowej,

3) ust. 3 ustawy zmienianej w art. 139 i nie zostały wpisane na tę listę przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, są wpisywane również na listę, o której mowa w art. 113 ust. 2

- jeżeli spełniają warunki wpisu na listę, o której mowa odpowiednio w art. 51 ust. 1 pkt 1, ust. 2 lub 3 ustawy zmienianej w art. 139, oraz w terminie 90 dni od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy złożą oświadczenie, o którym mowa w art. 113 ust. 6 pkt 2.

2. Osoby, które w terminie 90 dni od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy złożą wniosek o wpis na listę prowadzoną na podstawie art. 51:

1) ust. 1 pkt 1 ustawy zmienianej w art. 139, są wpisywane również na listę, o której mowa w art. 113 ust. 1,

2) ust. 2 ustawy zmienianej w art. 139, są wpisywane również na listę, o której mowa w art. 113 ust. 1, z ujawnieniem na tej liście informacji o posiadaniu specjalizacji rolnośrodowiskowej,

3) ust. 3 ustawy zmienianej w art. 139, są wpisywane również na listę, o której mowa w art. 113 ust. 2

- jeżeli spełniają warunki wpisu na listę, o której mowa odpowiednio w art. 51 ust. 1 pkt 1, ust. 2 lub 3 ustawy zmienianej w art. 139, oraz w terminie 90 dni od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy złożą oświadczenie, o którym mowa w art. 113 ust. 6 pkt 2.

1. Rolnikowi, któremu została przyznana płatność na podstawie art. 13 ustawy uchylanej w art. 168, płatność dla młodych rolników jest przyznawana, jeżeli spełnia warunki określone w art. 28 ust. 1 pkt 2 i 3.

2. W przypadku gdy na podstawie art. 13 ustawy uchylanej w art. 168 rolnikowi została przyznana płatność dla młodych rolników, okres, o którym mowa w art. 28 ust. 3, jest liczony od roku, za który rolnik po raz pierwszy otrzymał płatność dla młodych rolników na podstawie art. 13 ustawy uchylanej w art. 168.

System, o którym mowa w art. 9a ust. 1 ustawy zmienianej w art. 126, zawiera informacje wymienione w art. 2 ust. 7 lit. d ppkt (i) rozporządzenia 2022/1172, od dnia 1 stycznia 2025 r.

Do płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego określonych w ustawie uchylanej w art. 168, a także do postępowań w sprawach dotyczących tych płatności:

1) wszczętych i niezakończonych ostateczną decyzją przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy,

2) zakończonych ostateczną decyzją wydaną na podstawie dotychczasowych przepisów, które zostały wznowione od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy

- stosuje się przepisy dotychczasowe.

Traci moc ustawa z dnia 5 lutego 2015 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (Dz. U. z 2022 r. poz. 1775 i 2727).

Ustawa wchodzi w życie z dniem 15 marca 2023 r., z wyjątkiem:

1) art. 145, który wchodzi w życie po upływie 2 miesięcy od dnia ogłoszenia;

2) art. 135 pkt 3 w zakresie art. 10c ust. 12, który wchodzi w życie z dniem 1 czerwca 2023 r.;

3) art. 122 pkt 6 lit. b, art. 127 pkt 2, art. 129 pkt 1 i 5, art. 130 pkt 1 oraz art. 142, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2024 r.;

4) art. 56 ust. 8 pkt 2, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2025 r.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej: A. Duda

---

¹⁾ Niniejsza ustawa służy stosowaniu:

1) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 z dnia 2 grudnia 2021 r. ustanawiającego przepisy dotyczące wsparcia planów strategicznych sporządzanych przez państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki rolnej (planów strategicznych WPR) i finansowanych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) i z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz uchylającego rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 i (UE) nr 1307/2013 (Dz. Urz. UE L 435 z 06.12.2021, str. 1, Dz. Urz. UE L 119 z 21.04.2022, str. 1, Dz. Urz. UE L 181 z 07.07.2022, str. 35 oraz Dz. Urz. UE L 227 z 01.09.2022, str. 136);

2) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2116 z dnia 2 grudnia 2021 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej oraz uchylenia rozporządzenia (UE) nr 1306/2013 (Dz. Urz. UE L 435 z 06.12.2021, str. 187, Dz. Urz. UE L 29 z 10.02.2022, str. 45 oraz Dz. Urz. UE L 216 z 19.08.2022, str. 1).

²⁾ Niniejszą ustawą:

1) zmienia się ustawy: ustawę z dnia 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów, ustawę z dnia 28 września 1991 r. o lasach, ustawę z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawę z dnia 8 maja 1997 r. o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne, ustawę z dnia 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw, ustawę z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, ustawę z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, ustawę z dnia 28 listopada 2003 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej, ustawę z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, ustawę z dnia 19 grudnia 2003 r. o organizacji rynków owoców i warzyw oraz rynku chmielu, ustawę z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej, ustawę z dnia 11 marca 2004 r. o organizacji niektórych rynków rolnych, ustawę z dnia 20 kwietnia 2004 r. o organizacji rynku mleka i przetworów mlecznych, ustawę z dnia 22 października 2004 r. o jednostkach doradztwa rolniczego, ustawę z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej, ustawę z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, ustawę z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, ustawę z dnia 9 maja 2008 r. o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, ustawę z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, ustawę z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin, ustawę z dnia 20 lutego 2015 r. o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności, ustawę z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, ustawę z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej, ustawę z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne, ustawę z dnia 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich, ustawę z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych, ustawę z dnia 13 lutego 2020 r. o Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa, ustawę z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, ustawę z dnia 23 czerwca 2022 r. o rolnictwie ekologicznym i produkcji ekologicznej oraz ustawę z dnia 4 listopada 2022 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt;

2) uchyla się ustawę z dnia 5 lutego 2015 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego.

³⁾ Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 119 z 21.04.2022, str. 1, Dz. Urz. UE L 181 z 07.07.2022, str. 35 oraz Dz. Urz. UE L 227 z 01.09.2022, str. 136.

⁴⁾ Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 29 z 10.02.2022, str. 45 oraz Dz. Urz. UE L 216 z 19.08.2022, str. 1.

⁵⁾ Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 261 z 22.07.2021, str. 58 oraz Dz. Urz. UE L 241 z 19.09.2022, str. 16.

⁶⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2022 r. poz. 1692, 1725, 1747, 1768, 1964 i 2414 oraz z 2023 r. poz. 412.

⁷⁾ Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 81 z 21.03.2012, str. 43, Dz. Urz. UE L 158 z 10.06.2013, str. 72, Dz. Urz. UE L 189 z 27.06.2014, str. 1, Dz. Urz. UE L 95 z 07.04.2017, str. 1, Dz. Urz. UE L 205 z 08.08.2017, str. 59, Dz. Urz. UE L 101 z 20.04.2018, str. 33, Dz. Urz. UE L 111 z 02.05.2018, str. 10, Dz. Urz. UE L 82 z 25.03.2019, str. 40, Dz. Urz. UE L 170 z 25.06.2019, str. 1, Dz. Urz. UE L 231 z 06.09.2019, str. 1, Dz. Urz. UE L 74 z 04.03.2021, str. 7 oraz Dz. Urz. UE L 227 z 01.09.2022, str. 2.

⁸⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2022 r. poz. 1260, 1261, 1783, 1846, 2185 i 2687.

⁹⁾ Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 29 z 10.02.2022, str. 45 oraz Dz. Urz. UE L 216 z 19.08.2022, str. 1.

¹⁰⁾ Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 119 z 21.04.2022, str. 1, Dz. Urz. UE L 181 z 07.07.2022, str. 35 oraz Dz. Urz. UE L 227 z 01.09.2022, str. 136.

¹¹⁾ Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 119 z 21.04.2022, str. 1, Dz. Urz. UE L 181 z 07.07.2022, str. 35 oraz Dz. Urz. UE L 227 z 01.09.2022, str. 136.

¹²⁾ Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 865, Dz. Urz. UE L 189 z 27.06.2014, str. 261, Dz. Urz. UE L 130 z 19.05.2016, str. 20, Dz. Urz. UE L 135 z 24.05.2016, str. 1, Dz. Urz. UE L 193 z 19.07.2016, str. 17, Dz. Urz. UE L 202 z 28.07.2016, str. 5, Dz. Urz. UE L 91 z 05.04.2017, str. 44, Dz. Urz. UE L 350 z 29.12.2017, str. 350, Dz. Urz. UE L 114 z 04.05.2018, str. 39, Dz. Urz. UE L 437 z 28.12.2020, str. 437 oraz Dz. Urz. UE L 435 z 06.12.2021, str. 435.

¹³⁾ Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 29 z 10.02.2022, str. 45 oraz Dz. Urz. UE L 216 z 19.08.2022, str. 1.

¹⁴⁾ Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 865, Dz. Urz. UE L 181 z 20.06.2014, str. 1, Dz. Urz. UE L 280 z 24.09.2014, str. 1, Dz. Urz. UE L 281 z 25.09.2014, str. 1, Dz. Urz. UE L 367 z 23.12.2014, str. 16, Dz. Urz. UE L 135 z 02.06.2015, str. 8, Dz. Urz. UE L 28 z 04.02.2016, str. 8 oraz Dz. Urz. UE L 130 z 19.05.2016, str. 16.

¹⁵⁾ Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 119 z 21.04.2022, str. 1, Dz. Urz. UE L 181 z 07.07.2022, str. 35 oraz Dz. Urz. UE L 227 z 01.09.2022, str. 136.

¹⁶⁾ Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 119 z 21.04.2022, str. 1, Dz. Urz. UE L 181 z 07.07.2022, str. 35 oraz Dz. Urz. UE L 227 z 01.09.2022, str. 136.

¹⁷⁾ Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 865, Dz. Urz. UE L 280 z 24.09.2014, str. 1, Dz. Urz. UE L 367 z 23.12.2014, str. 16, Dz. Urz. UE L 127 z 22.05.2015, str. 1, Dz. Urz. UE L 28 z 04.02.2016, str. 8, Dz. Urz. UE L 129 z 19.05.2017, str. 1, Dz. Urz. UE L 350 z 29.12.2017, str. 15, Dz. Urz. UE L 30 z 02.02.2018, str. 6, Dz. Urz. UE L 16 z 18.01.2019, str. 1, Dz. Urz. UE L 53 z 22.02.2019, str. 14, Dz. Urz. UE L 204 z 26.06.2020, str. 1, Dz. Urz. UE L 437 z 28.12.2020, str. 1, Dz. Urz. UE L 79 z 08.03.2021, str. 1 oraz Dz. Urz. UE L 224 z 24.06.2021, str. 1.

¹⁸⁾ Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 119 z 21.04.2022, str. 1, Dz. Urz. UE L 181 z 07.07.2022, str. 35 oraz Dz. Urz. UE L 227 z 01.09.2022, str. 136.

¹⁹⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2022 r. poz. 974, 1137, 1301, 1488, 1561, 2180 i 2707.

²⁰⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2022 r. poz. 1692, 1725, 1747, 1768, 1964 i 2414.

²¹⁾ Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 29 z 10.02.2022, str. 45 oraz Dz. Urz. UE L 216 z 19.08.2022, str. 1.

²²⁾ Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 261 z 22.07.2021, str. 58 oraz Dz. Urz. UE L 241 z 19.09.2022, str. 16.

²³⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2022 r. poz. 835, 1079, 1301, 1488, 1713, 1730, 1933, 2015 i 2707 oraz z 2023 r. poz. 177, 180, 185, 240 i 347.

²⁴⁾ Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 29 z 10.02.2022, str. 45 oraz Dz. Urz. UE L 216 z 19.08.2022, str. 1.

²⁵⁾ Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 29 z 10.02.2022, str. 45 oraz Dz. Urz. UE L 216 z 19.08.2022, str. 1.

²⁶⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2021 r. poz. 2120, 2133, 2262, 2269, 2317, 2368 i 2459, z 2022 r. poz. 202, 218, 655, 830, 1301, 1370, 1488, 1561, 1723, 1768, 1783, 2127, 2185, 2640, 2687 i 2705 oraz z 2023 r. poz. 185 i 240.