Dziennik Ustaw - rok 2017 poz. 386

Na podstawie art. 135 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. poz. 1947 i 2255 oraz z 2017 r. poz. 88, 244 i 379) zarządza się, co następuje:

1) sposób wykonywania przez funkcjonariusza Służby Celno-Skarbowej, zwanego dalej „funkcjonariuszem”, czynności zatrzymywania i przeszukiwania osób, zatrzymywania rzeczy oraz przeszukiwania lokali mieszkalnych, pomieszczeń i innych miejsc, bagażu, ładunku i środków przewozowych w trybie i przypadkach określonych w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 1749, 1948, 2138 i 2261 oraz z 2017 r. poz. 244);

2) sposób doprowadzania osób zatrzymanych do jednostek Policji lub Straży Granicznej;

3) tryb i zakres współpracy Służby Celno-Skarbowej z Policją i Strażą Graniczną.

1) stopień służbowy, imię i nazwisko w sposób umożliwiający odnotowanie tych danych;

2) podstawę prawną i przyczynę podjęcia czynności.

2. Funkcjonariusz nieumundurowany przy wykonywaniu czynności, o których mowa w § 1 pkt 1, okazuje również legitymację służbową, a na żądanie osoby, wobec której podjęto czynności, umożliwia odnotowanie danych w niej zawartych.

3. Po wykonaniu czynności, o których mowa w § 1 pkt 1, funkcjonariusz ustnie informuje osobę, wobec której czynności te podjęto, o prawie złożenia zażalenia na sposób przeprowadzenia tych czynności do prokuratora właściwego ze względu na miejsce ich przeprowadzenia.

1) informuje ją o zatrzymaniu i jego przyczynach oraz o obowiązku podporządkowania się wydawanym poleceniom, a także o możliwości użycia środków przymusu bezpośredniego w przypadku niepodporządkowania się wydanym poleceniom;

2) wykonuje czynności, o których mowa w § 2 ust. 1 albo 2;

3) sprawdza, czy osoba zatrzymana posiada przy sobie:

a) broń lub inne niebezpieczne przedmioty,

b) przedmioty mogące stanowić dowody w postępowaniu lub podlegające przepadkowi, w tym przedmioty mogące służyć do popełnienia przestępstwa skarbowego lub przedmioty, które były przeznaczone do popełnienia przestępstwa skarbowego;

4) odbiera przedmioty, o których mowa w pkt 3;

5) ustala tożsamość osoby zatrzymanej.

2. W przypadku zatrzymywania osoby, co do której z posiadanych informacji lub okoliczności faktycznych wynika, że może posiadać broń lub inne niebezpieczne przedmioty, funkcjonariusz, przystępując do zatrzymania, poprzedza je okrzykiem „Służba Celno-Skarbowa”, a następnie w kolejności:

1) sprawdza, czy osoba zatrzymana posiada przy sobie broń lub inne przedmioty, o których mowa w ust. 1 pkt 3;

2) odbiera osobie zatrzymanej broń i przedmioty, o których mowa w ust. 1 pkt 3;

3) wykonuje czynności, o których mowa w § 2 ust. 1 albo 2;

4) informuje osobę zatrzymaną o zatrzymaniu oraz o obowiązku podporządkowania się wydanym poleceniom, a także o możliwości użycia środków przymusu bezpośredniego w przypadku niepodporządkowania się wydanym poleceniom;

5) ustala tożsamość osoby zatrzymanej.

3. W razie powzięcia wiadomości, że osoba zatrzymana jest żołnierzem w czynnej służbie wojskowej, funkcjonariusz powiadamia właściwy organ wojskowy.

1) dowodu osobistego;

2) dokumentu paszportowego;

3) dokumentu podróży;

4) innego dokumentu zawierającego fotografię oraz oznaczenie serii, numer, datę wydania, datę ważności oraz nazwę organu wydającego.

2. W przypadku gdy nie można ustalić tożsamości osoby zatrzymanej na podstawie dokumentów, o których mowa w ust. 1, tożsamość tej osoby ustala się na podstawie:

1) oświadczenia innej osoby, której tożsamość została ustalona w sposób, o którym mowa w ust. 1;

2) oświadczenia osoby, która jest funkcjonariuszowi znana osobiście.

3. Funkcjonariusz może odstąpić od ustalania, zgodnie z ust. 1 albo 2, tożsamości osoby, która jest mu znana osobiście.

4. W przypadku gdy funkcjonariusz ustala tożsamość osób znajdujących się w pojeździe, gdy uzasadniają to względy bezpieczeństwa, może zażądać opuszczenia pojazdu przez te osoby.

5. W przypadku gdy osoba, której tożsamość jest ustalana, okaże dokumenty potwierdzające korzystanie z immunitetu, dalsze czynności służbowe z udziałem tej osoby mogą być wykonywane jedynie za jej zgodą.

1) poucza osobę zatrzymaną o prawie do:

a) wniesienia, w terminie 7 dni od dnia zatrzymania, zażalenia na zatrzymanie do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce zatrzymania lub prowadzenia postępowania,

b) wniesienia, w terminie 7 dni od dnia zatrzymania, zażalenia na sposób przeprowadzenia zatrzymania do prokuratora właściwego ze względu na miejsce zatrzymania,

c) zawiadomienia o zatrzymaniu osoby najbliższej, pracodawcy, uczelni lub szkoły,

d) zawiadomienia o zatrzymaniu zarządzającego przedsiębiorstwem, jeżeli osoba zatrzymana jest przedsiębiorcą lub niebędącym pracownikiem członkiem organu zarządzającego przedsiębiorcy,

e) nawiązania, w dostępnej formie, kontaktu z adwokatem lub radcą prawnym, a także bezpośredniej z nim rozmowy w obecności funkcjonariusza,

f) nawiązania, w dostępnej formie, kontaktu z właściwym urzędem konsularnym lub przedstawicielstwem dyplomatycznym, jeżeli osoba zatrzymana jest cudzoziemcem;

2) wysłuchuje osobę zatrzymaną na okoliczność zatrzymania;

3) sporządza protokół zatrzymania osoby;

4) doręcza osobie zatrzymanej kopię protokołu zatrzymania, za potwierdzeniem odbioru;

5) podejmuje czynności mające na celu realizację praw, o których mowa w pkt 1 lit. c–f, na żądanie osoby zatrzymanej;

6) powiadamia o zatrzymaniu właściwego miejscowo prokuratora.

2. Czynności określone w § 6 pkt 1, 2, 4 i 5 wykonuje się po ustaniu przyczyn zakłócających świadomość osoby zatrzymanej.

2. W przypadkach niecierpiących zwłoki, gdy postanowienie sądu lub prokuratora nie zostało wydane, funkcjonariusz przed przystąpieniem do przeszukania okazuje nakaz właściwego naczelnika urzędu celno-skarbowego lub legitymację służbową.

3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, naczelnik urzędu celno-skarbowego zwraca się niezwłocznie do sądu lub prokuratora o zatwierdzenie przeszukania.

1) wykonuje czynności, o których mowa w § 2 ust. 1 albo 2;

2) okazuje osobie, u której ma nastąpić przeszukanie, dokument, na podstawie którego przystępuje do przeszukania;

3) informuje osobę, u której ma nastąpić przeszukanie, o celu czynności oraz o obowiązku podporządkowania się wydanym poleceniom, a także o możliwości użycia środków przymusu bezpośredniego w przypadku niepodporządkowania się wydanym poleceniom;

4) wzywa osobę, u której ma nastąpić przeszukanie, do wskazania miejsca, w którym znajduje się osoba podejrzana o popełnienie przestępstwa, wykroczenia, przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, lub do wydania poszukiwanych przedmiotów;

5) poucza osobę, u której ma nastąpić przeszukanie, o przysługującym jej prawie do:

a) obecności podczas przeszukania,

b) wskazania osoby, która może być obecna przy przeszukaniu,

c) złożenia wniosku o doręczenie jej postanowienia sądu lub prokuratora w przedmiocie zatwierdzenia przeszukania;

6) ustala, w razie konieczności, tożsamość osób znajdujących się w pomieszczeniu, w którym ma nastąpić przeszukanie, w sposób określony w § 5 ust. 1 albo 2.

1) w warunkach:

a) dostatecznej widoczności – podaje sygnały tarczą do zatrzymywania środków przewozowych lub ręką,

b) niedostatecznej widoczności – podaje sygnały latarką ze światłem czerwonym albo tarczą do zatrzymywania środków przewozowych ze światłem odblaskowym lub światłem czerwonym;

2) jadący oznakowanym pojazdem służbowym Krajowej Administracji Skarbowej – może podawać kierującemu środkiem przewozowym polecenia do określonego zachowania się za pomocą urządzeń nagłaśniających, sygnalizacyjnych lub świetlnych.

2. Polecenie do zatrzymania środka przewozowego podaje się z dostatecznej odległości, w sposób zapewniający jego dostrzeżenie przez kierującego pojazdem oraz bezpieczne zatrzymanie w miejscu wskazanym przez funkcjonariusza. Miejsce zatrzymania środka przewozowego może być wyznaczone przez ustawienie znaku „stój – kontrola celno-skarbowa”.

3. Środek przewozowy powinien być zatrzymany w miejscu, gdzie nie utrudnia to ruchu i nie zagraża bezpieczeństwu. W tym celu funkcjonariusz może wydać kontrolowanemu uczestnikowi ruchu polecenie jazdy za oznakowanym pojazdem służbowym Krajowej Administracji Skarbowej.

4. Przepisu ust. 3 nie stosuje się w razie konieczności zatrzymania środka przewozowego w wyniku prowadzonych działań pościgowych.

5. W czasie przeszukiwania zatrzymanego środka przewozowego oznakowany pojazd służbowy Krajowej Administracji Skarbowej powinien być, w miarę możliwości, ustawiony za zatrzymanym i przeszukiwanym środkiem przewozowym.

6. W przypadku przeszukiwania zatrzymanego środka przewozowego w miejscu, gdzie jest to zabronione, kierujący pojazdem służbowym Krajowej Administracji Skarbowej przed przystąpieniem do przeszukania włącza niebieskie światło błyskowe.

7. Funkcjonariusz przed dokonaniem przeszukania środka przewozowego wykonuje czynności, o których mowa w § 2 ust. 1.

8. Przystępując do czynności przeszukania funkcjonariusz może wydać polecenie unieruchomienia silnika środka przewozowego, a także polecenie opuszczenia środka przewozowego.

9. Przepisu ust. 7 nie stosuje się w razie zatrzymania środka przewozowego:

1) w wyniku prowadzonych działań pościgowych;

2) co do którego istnieje uzasadnione podejrzenie, że pochodzi z przestępstwa;

3) jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że znajdują się w nim przedmioty pochodzące z przestępstwa lub osoby, które popełniły przestępstwo.

10. W przypadkach, o których mowa w ust. 9, funkcjonariusz nakazuje kierującemu środkiem przewozowym lub pasażerowi opuścić środek przewozowy, stanąć w rozkroku i oprzeć ręce na dachu (boku) pojazdu lub położyć się w obrębie pasa drogowego twarzą do ziemi.

11. Przeszukanie bagażu, ładunku lub środka przewozowego odbywa się w obecności ich posiadacza lub właściciela, przewoźnika, spedytora albo ich przedstawiciela.

12. W przypadku braku możliwości zapewnienia natychmiastowej obecności osób, o których mowa w ust. 11, funkcjonariusz może wykonać przeszukanie bagażu, ładunku lub środków przewozowych bez ich obecności, gdy z posiadanych informacji wynika, że zwłoka może spowodować zagrożenie życia, zdrowia ludzkiego lub mienia lub że istnieje uzasadniona obawa zniszczenia bądź utracenia rzeczy mogących stanowić dowód w sprawie lub które podlegają zajęciu w sprawie o przestępstwo, wykroczenie, przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe.

1) rzeczy mogące stanowić dowód w sprawie o przestępstwo, wykroczenie, przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, którego ściganie należy do zadań Krajowej Administracji Skarbowej, lub podlegające zajęciu w takim postępowaniu, zatrzymuje te rzeczy za pokwitowaniem;

2) rzeczy mogące stanowić dowód w sprawie o przestępstwo, wykroczenie, przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, podlegające zajęciu w postępowaniu, którego ściganie nie należy do zadań Krajowej Administracji Skarbowej, niezwłocznie powiadamia o tym Policję lub inny właściwy organ.

2. Doprowadzeniem kieruje funkcjonariusz odpowiedzialny za przebieg i sposób wykonania doprowadzenia, wskazany przez kierownika urzędu celno-skarbowego lub osobę przez niego upoważnioną spośród funkcjonariuszy realizujących doprowadzenie, zwany dalej „dowódcą”.

3. Doprowadzenie wykonują funkcjonariusze, którzy odbyli szkolenie w tym zakresie, w liczbie koniecznej do zapewnienia bezpieczeństwa uczestników doprowadzenia i osób postronnych oraz uniemożliwienia ucieczki osoby doprowadzanej.

2. Jeżeli zachodzą okoliczności uniemożliwiające doprowadzenie pojazdem służbowym Krajowej Administracji Skarbowej, doprowadzenie może być wykonane z użyciem środka publicznego transportu zbiorowego, z wyłączeniem komunikacji miejskiej.

2. Osobę doprowadzaną autobusem umieszcza się na siedzeniach najbardziej oddalonych od drzwi, przy oknach. Funkcjonariusze zajmują siedzenia znajdujące się obok siedzenia zajmowanego przez tę osobę, w sposób uniemożliwiający odebranie funkcjonariuszom broni palnej.

3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, jeżeli doprowadzane są dwie osoby, można umieścić je na siedzeniach znajdujących się obok siebie. Funkcjonariusze zajmują siedzenia znajdujące się obok lub bezpośrednio za siedzeniami zajmowanymi przez te osoby.

4. W przypadkach, o których mowa w ust. 2 i 3, dowódca zajmuje miejsce znajdujące się obok lub bezpośrednio za siedzeniami zajmowanymi przez funkcjonariuszy.

5. Osobę doprowadzaną pociągiem umieszcza się tyłem do kierunku jazdy, między funkcjonariuszami, w sposób uniemożliwiający odebranie funkcjonariuszom broni palnej.

6. Jeżeli doprowadzenie następuje innym pojazdem służbowym niż określony w ust. 1, przepisy ust. 2–4 stosuje się odpowiednio.

1) poleca funkcjonariuszom sprawdzenie, czy osoba doprowadzana posiada przy sobie broń lub inne niebezpieczne przedmioty, jeżeli okoliczności wskazują na możliwość wejścia w ich posiadanie, a w przypadku posiadania przez osobę doprowadzaną broni lub takich przedmiotów dowódca poleca funkcjonariuszom ich odebranie;

2) sprawdza, czy wyposażenie i uzbrojenie funkcjonariuszy, w tym środki łączności, środki przymusu bezpośredniego, broń palna, opatrunki osobiste i środki ochronne przed zakażeniem chorobami zakaźnymi są odpowiednie do mogących zaistnieć zagrożeń;

3) informuje bezpośredniego przełożonego o każdorazowej sytuacji mogącej mieć wpływ na bezpieczeństwo uczestników doprowadzenia lub osób postronnych;

4) przechowuje dokumenty oraz rzeczy osobistego użytku osoby doprowadzanej;

5) dopełnia formalności związanych z przekazaniem osoby doprowadzanej;

6) dokumentuje przebieg doprowadzenia w notatce służbowej.

1) obserwują zachowanie osoby doprowadzanej;

2) uniemożliwiają kontaktowanie się osób doprowadzanych między sobą oraz z innymi osobami;

3) nie udzielają informacji o osobie doprowadzanej osobom postronnym;

4) nie prowadzą rozmów z osobą doprowadzaną;

5) nie pozostawiają osoby doprowadzanej bez nadzoru lub pod nadzorem innych osób;

6) nie zdejmują osobie doprowadzanej kajdanek bez zgody dowódcy.

2. Po doprowadzeniu, o którym mowa w ust. 1, osobę doprowadzaną przekazuje się wraz z:

1) zabezpieczonymi rzeczami osobistego użytku;

2) kopią protokołu zatrzymania;

3) kopią zarządzenia prokuratora o zatrzymaniu osoby, jeżeli było wydane;

4) kopią nakazu organu Krajowej Administracji Skarbowej o zatrzymaniu osoby, jeżeli był wydany;

5) zaświadczeniem lekarskim stwierdzającym brak przeciwskazań medycznych do przebywania osoby w pomieszczeniu przeznaczonym dla osób zatrzymanych lub doprowadzonych w celu wytrzeźwienia.

3. Przekazanie osoby doprowadzanej następuje na podstawie protokołu sporządzanego przez funkcjonariuszy w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, odpowiednio dla funkcjonariuszy przekazujących osobę doprowadzaną i funkcjonariusza Policji lub Straży Granicznej przyjmującego tę osobę.

4. Protokół przekazania, o którym mowa w ust. 3, zawiera:

1) datę i godzinę przekazania osoby doprowadzanej;

2) nazwę jednostki Policji albo Straży Granicznej;

3) imię, nazwisko i stopień służbowy funkcjonariuszy przekazujących osobę doprowadzaną;

4) imię i nazwisko osoby doprowadzanej, a w razie niemożności ustalenia tożsamości – jej rysopis;

5) imię, nazwisko i stopień służbowy funkcjonariusza przyjmującego;

6) datę i godzinę oraz miejsce zatrzymania osoby doprowadzanej;

7) wykaz rzeczy oraz dokumentów przekazywanych wraz z osobą doprowadzaną;

8) informację dotyczącą okoliczności powstania widocznych obrażeń ciała – w przypadku doprowadzenia osoby posiadającej takie obrażenia;

9) dodatkowe informacje dotyczące przekazania;

10) podpisy dowódcy i funkcjonariusza przyjmującego.

1) ustalania danych osobowych osoby zatrzymanej;

2) ustalania danych dotyczących zatrzymanych rzeczy;

3) przekazywania informacji niezbędnych do wykonywania czynności określonych w § 1 pkt 1 i 2, w zakresie i trybie określonym odrębnymi przepisami;

4) zapewnienia wzajemnego bezpieczeństwa oraz skuteczności podczas wykonywanych zadań;

5) pościgu za osobą zatrzymaną;

6) organizowania wspólnych przedsięwzięć szkoleniowych;

7) wzajemnego udostępniania – podczas współdziałania, szkoleń i ćwiczeń – sprzętu i urządzeń wraz z obsługą.

Prezes Rady Ministrów: B. Szydło

¹⁾ Zakres spraw regulowany niniejszym rozporządzeniem był poprzednio uregulowany w:

1) rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 18 października 2010 r. w sprawie sposobu wykonywania niektórych czynności przez funkcjonariuszy celnych oraz trybu i zakresu współpracy Służby Celnej z Policją i Strażą Graniczną (Dz. U. poz. 1386), które traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zgodnie z art. 256 pkt 3 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. poz. 1948 i 2255 oraz z 2017 r. poz. 379);

2) rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 8 lipca 2011 r. w sprawie warunków, sposobu i szczegółowego trybu wykonywania niektórych czynności przez inspektorów i pracowników kontroli skarbowej, sposobu i trybu współpracy z Policją w zakresie wykonywanych czynności oraz wzorów dokumentów stosowanych w sprawach zatrzymania osoby i kontroli rodzaju paliwa używanego do napędu pojazdu mechanicznego (Dz. U. poz. 899), które w części dotyczącej zatrzymywania i przeszukiwania osób, przeszukiwania pomieszczeń, bagażu i ładunku, zatrzymywania pojazdów i innych środków przewozowych, oraz współpracy z Policją w zakresie dokonywania tych czynności traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zgodnie z art. 256 pkt 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej.