Dziennik Ustaw - rok 2014 poz. 812

Na podstawie art. 120 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2014 r. poz. 613 i 587) zarządza się, co następuje:

1) bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym oceniania i dokumentowania ryzyka zawodowego oraz stosowania niezbędnych rozwiązań zmniejszających to ryzyko;

2) bezpieczeństwa pożarowego;

3) gospodarki złożami kopalin w procesie ich wydobywania;

4) ochrony środowiska;

5) podstawowych obiektów, maszyn i urządzeń zakładu górniczego.

2. Do robót geologicznych oraz do wykonywania otworów wiertniczych w ruchu zakładów górniczych przepisy rozporządzenia stosuje się odpowiednio.

1) podziemnych wyrobiskach górniczych;

2) celu urabiania kopaliny.

1) określone w przepisach wydanych na podstawie art. 237¹⁵ § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.⁴⁾);

2) związane z:

a) montażem, przemieszczaniem i demontażem wiertnic, wież wiertniczych lub masztów wiertniczych i innych urządzeń wielkogabarytowych,

b) badaniem szczelności i sprawności całego przeciwerupcyjnego zabezpieczenia otworu wiertniczego,

c) przeprowadzaniem prób szczelności i wytrzymałości rurociągów, w przypadku gdy używa się do tych prób gazu palnego;

3) uznane jako szczególnie niebezpieczne przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. Zawartość dokumentu bezpieczeństwa określa załącznik do rozporządzenia.

3. Do sporządzania dokumentu bezpieczeństwa są wykorzystywane dokumenty i opracowania posiadane przez przedsiębiorcę.

4. Dokument bezpieczeństwa jest:

1) dostępny w zakładzie górniczym otworowym, wydzielonym jego oddziale lub w jednostce terenowej;

2) aktualizowany:

a) każdorazowo w przypadku zmiany, rozbudowy i przebudowy miejsca lub stanowiska pracy, powodujących zmianę warunków wykonywania pracy,

b) z zaznaczeniem środków, które zostały podjęte po wystąpieniu niebezpiecznych zdarzeń oraz wypadków śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych, w celu uniknięcia ich powtórzenia się.

5. Kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego zapoznaje pracowników tego zakładu z dokumentem bezpieczeństwa lub z odpowiednią jego częścią.

6. Pracownik potwierdza pisemnie zapoznanie się z dokumentem bezpieczeństwa lub z odpowiednią jego częścią, w szczególności z oceną ryzyka zawodowego oraz ze stosowaniem niezbędnych rozwiązań zmniejszających to ryzyko.

7. Jeżeli dokument bezpieczeństwa tego wymaga, w zakładzie górniczym otworowym zapewnia się bezpieczne miejsca zbiórek oraz prowadzi listę zawierającą imiona i nazwiska pracowników przebywających w miejscach pracy.

1) organizuje i prowadzi ruch zakładu górniczego otworowego;

2) ustala zakres działania poszczególnych działów ruchu oraz służb specjalistycznych zakładu górniczego otworowego;

3) dokonuje właściwego oraz zgodnego z przeznaczeniem doboru maszyn, urządzeń, materiałów, wyrobów z tworzyw sztucznych oraz środków strzałowych i sprzętu strzałowego w taki sposób, aby nie stwarzały one zagrożenia dla bezpieczeństwa i zdrowia osób oraz środowiska;

4) powołuje zespoły opiniodawcze do spraw ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. Wykonując ustalenia, o których mowa w ust. 1 pkt 2, określa się w szczególności sposób:

1) koordynacji prac wykonywanych przez poszczególne działy ruchu zakładu górniczego otworowego i służby specjalistyczne oraz przez pracowników zatrudnionych w podmiotach, o których mowa w art. 121 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze;

2) wykonywania nadzoru nad pracami, o których mowa w pkt 1;

3) użytkowania maszyn i urządzeń w zakładzie górniczym otworowym.

3. Kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego:

1) wyznacza osobę kierownictwa lub dozoru ruchu zakładu górniczego otworowego do wykonywania nadzoru nad prowadzeniem ruchu tego zakładu na danej zmianie albo nadzoruje osobiście ruch tego zakładu na danej zmianie;

2) ustala zasady zabezpieczenia zakładu górniczego otworowego na zmianach, na których ruch nie jest prowadzony, w dni wolne od pracy oraz w przypadku czasowego wstrzymania wydobywania kopaliny.

2. W szczególnych przypadkach zadania służby, o której mowa w ust. 1, wykonuje wyznaczona przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego osoba kierownictwa lub dozoru ruchu tego zakładu.

3. Zadaniem służby, o której mowa w ust. 1, jest bieżąca kontrola ruchu zakładu górniczego otworowego i stanu bezpieczeństwa pracy.

4. Organizację i obsadę służby, o której mowa w ust. 1, ustala kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. Zakresy czynności, o których mowa w ust. 1, zatwierdza:

1) przedsiębiorca dla kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego;

2) kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego dla podległych mu osób kierownictwa i dozoru ruchu tego zakładu.

3. Osoba, której doręczono zakres czynności, o którym mowa w ust. 1, potwierdza podpisem jego odbiór.

1) ustalanie składów zespołów pracowników pod względem ich liczebności i kwalifikacji;

2) wyznaczenie kierujących zespołami pracowników.

2. Osoba dozoru ruchu zakładu górniczego otworowego obejmująca zmianę zapoznaje się z przebiegiem pracy zmiany poprzedniej w zakresie niezbędnym do prawidłowego i bezpiecznego kontynuowania prac.

2. Instrukcja, o której mowa w ust. 1, zawiera w szczególności:

1) opis czynności wykonywanych przed rozpoczęciem i po zakończeniu pracy;

2) zasady i sposób bezpiecznego wykonywania pracy;

3) zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych, stwarzających zagrożenia dla życia lub zdrowia pracowników, z uwzględnieniem zagrożeń występujących podczas wykonywania poszczególnych prac;

4) zasady ochrony przed zagrożeniami, o których mowa w pkt 3;

5) informacje o stosowaniu sprzętu ochronnego i ratunkowego.

3. Kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego konsultuje projekt instrukcji, o której mowa w ust. 1, z pracownikami lub ich przedstawicielami, wyłonionymi w sposób przyjęty w danym zakładzie, a po zakończeniu konsultacji zatwierdza tę instrukcję.

4. Pracownicy potwierdzają pisemnie zapoznanie się z instrukcją, o której mowa w ust. 1.

2. Miejsca pracy wyposaża się w odpowiedni i łatwo dostępny sprzęt przeciwpożarowy.

3. Urządzenia przeciwpożarowe oraz gaśnice przenośne i przewoźne, zwane dalej „gaśnicami”:

1) oznakowuje się w sposób umożliwiający ich identyfikację;

2) poddaje się przeglądom technicznym oraz czynnościom konserwacyjnym zgodnie z wymogami określonymi w przepisach wydanych na podstawie art. 13 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 178, poz. 1380, z późn. zm.⁵⁾).

4. Daty przeprowadzonych przeglądów oraz czynności, o których mowa w ust. 3 pkt 2, wpisuje się, w sposób czytelny, na gaśnicach.

2. Miejsca niebezpieczne, zlokalizowane na terenie zakładu górniczego otworowego, które nie znajdują się pod stałym nadzorem, zabezpiecza się w sposób ustalony przez kierownika ruchu tego zakładu.

3. Miejsca o szczególnym zagrożeniu dla życia i zdrowia, w tym miejsca wykonywania prac, o których mowa w § 26, oraz tereny zagrożone nagłym osiadaniem zabezpiecza się i oznakowuje znakami bezpieczeństwa.

4. Kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego ustala liczbę i umiejscowienie tablic oraz znaków, o których mowa w ust. 1 i 3, w zależności od wielkości terenu, na którym są one umieszczone, oraz od rodzajów i poziomów występujących zagrożeń.

5. W miejscu, w którym używa się łańcuchów lub innych zabezpieczeń, aby uniemożliwić wejście do tego miejsca, znaki zakazu lub ostrzeżenia powinny być dobrze widoczne i odpowiednio rozpoznawalne.

1) informacje o adresach i numerach telefonów służby dyspozytorskiej ruchu tego zakładu, najbliższych jednostek straży pożarnej, policji, pogotowia ratunkowego, numer alarmowy 112 oraz informacje o sposobach ich wezwania;

2) instrukcje postępowania w przypadku pożaru.

2. Wykaz stanowisk wydobywczych, obiektów, urządzeń i instalacji podlegających ogrodzeniu ustala kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

1) przenoszenie przewodów oponowych, szaf łączeniowych i sprzęgieł będących pod napięciem;

2) przechodzenie lub przebywanie pod zawieszonymi ciężarami oraz w zasięgu obciążonych dynamicznie układów linowych;

3) przechodzenie lub przebywanie w strefach zagrożonych oznakowanych tablicami ostrzegawczymi, z wyjątkiem wykonywania prac pod stałym nadzorem, w sposób określony przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. Lokalne przesuwanie przewodów oponowych będących pod napięciem jest dopuszczalne wyłącznie za pomocą odpowiednich narzędzi i sprzętu ochronnego, zabezpieczającego pracowników wykonujących tę czynność.

3. Przepisu ust. 1 pkt 2 nie stosuje się do prac wykonywanych pod układami wielokrążków i olinowania urządzeń wiertniczych i eksploatacyjnych.

2. Pracowników, którzy podczas wykonywania pracy mają kontakt z substancjami szkodliwymi dla zdrowia i życia ludzkiego lub z substancjami mogącymi spowodować zagrożenie pożarowe lub zagrożenie wybuchem, poucza się o sposobie postępowania z tymi substancjami, stosowania środków zapobiegawczych i ochronnych, zachowania się i postępowania w przypadku zagrożeń oraz o sposobach udzielania pierwszej pomocy.

1) wykonują pracownicy pod bezpośrednim nadzorem osoby dozoru ruchu zakładu górniczego otworowego;

2) poprzedza się:

a) sprawdzeniem stanu bezpieczeństwa miejsca pracy i urządzeń przez osobę dozoru ruchu zakładu górniczego otworowego,

b) instruktażem pracowników o sposobie prawidłowego i bezpiecznego wykonywania pracy oraz o mogących wystąpić zagrożeniach i sposobach ograniczenia związanego z nimi ryzyka,

c) doborem odpowiednich środków ochrony.

2. Podczas wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych niedopuszczalne jest w miejscach ich wykonywania przebywanie osób niebiorących udziału w tych pracach oraz wykonywanie innych prac w pobliżu tego miejsca.

3. Prace szczególnie niebezpieczne są wykonywane:

1) na podstawie udzielonego przez kierownika ruchu zakładu górniczego zezwolenia zawierającego warunki, które muszą zostać spełnione, oraz środki ostrożności podejmowane przed, w trakcie i po zakończeniu pracy;

2) przy zapewnieniu asekuracji.

2. Za zgodą kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego dopuszcza się wydawanie zezwoleń, o których mowa w ust. 1, przez osoby kierownictwa i dozoru ruchu tego zakładu.

3. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, zawiera warunki, które muszą zostać spełnione, oraz środki ostrożności podejmowane przed, w trakcie i po zakończeniu pracy.

2. Ponowne podjęcie pracy w miejscach, o których mowa w ust. 1, następuje po stwierdzeniu przez osobę kierownictwa lub dozoru ruchu zakładu górniczego otworowego, że zagrożenie zostało usunięte.

2. Pracowników, którzy będą używać izolującego sprzętu ochrony układu oddechowego, szkoli się uprzednio w tym zakresie. Szkolenie się dokumentuje.

3. Kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego może w przypadkach uzasadnionych warunkami techniczno-ruchowymi zezwolić na odstąpienie od wymogów określonych w ust. 1 i 2 oraz nakazać zastosowanie innych środków zabezpieczających, chroniących pracownika w stopniu nie mniejszym niż sprzęt, o którym mowa w ust. 1.

2. Strefy zagrożenia toksycznego oznakowuje się znakami bezpieczeństwa i zabezpiecza, na czas występowania zagrożenia, przed dostępem osób nieupoważnionych.

3. W zakładzie górniczym otworowym, wydzielonym jego oddziale lub jednostce terenowej znajduje się, zatwierdzona przez kierownika ruchu tego zakładu, instrukcja postępowania na wypadek zagrożenia toksycznego.

2. W zakładzie górniczym otworowym, wydzielonym jego oddziale lub jednostce terenowej, oprócz pracowników wymienionych w ust. 1, na każdej zmianie roboczej jest zatrudniony co najmniej jeden pracownik przeszkolony w udzielaniu pierwszej pomocy oraz w stosowaniu sprzętu reanimacyjnego.

2. Jeżeli prace spawalnicze będą wykonywane w miejscach, w których istnieje zagrożenie pożarem, wybuchem gazów, par lub mgieł, w instrukcji, o której mowa w ust. 1, uwzględnia się szczególne wymagania wynikające z tego zagrożenia.

2. Prace spawalnicze w zbiornikach mogą być wykonywane, jeżeli zawartość tlenu w zbiorniku nie jest niższa niż 19% objętości, a zawartość substancji toksycznych i palnych nie stwarza zagrożenia.

2. W zawiadomieniu o wypadku śmiertelnym, ciężkim, zbiorowym lub o zgonie naturalnym podaje się:

1) nazwę zakładu górniczego otworowego;

2) datę, godzinę i miejsce wypadku;

3) rodzaj wypadku;

4) przebieg wypadku, z podaniem prawdopodobnych przyczyn jego wystąpienia;

5) czynności wykonywane przez poszkodowanego w chwili wypadku;

6) dane dotyczące poszkodowanego:

a) nazwisko i imię,

b) datę i miejsce urodzenia,

c) nazwę i adres pracodawcy,

d) miejsce zatrudnienia,

e) stanowisko,

f) staż pracy w górnictwie;

7) miejsce pobytu poszkodowanego po wypadku;

8) imię i nazwisko osoby przekazującej informację o wypadku;

9) godzinę zawiadomienia;

10) rodzaj urazu stwierdzonego przez lekarza u poszkodowanego.

3. W zawiadomieniu o niebezpiecznych zdarzeniach związanych z ruchem zakładu górniczego otworowego, stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego oraz bezpieczeństwa powszechnego, podaje się:

1) nazwę zakładu górniczego otworowego, datę, godzinę i miejsce wystąpienia zagrożenia;

2) krótki opis okoliczności, przyczyn i skutków zagrożenia;

3) imię i nazwisko osoby przekazującej informację o zdarzeniu;

4) godzinę zawiadomienia;

5) informację o liczbie osób zagrożonych lub możliwych skutkach zagrożenia;

6) imię, nazwisko i stanowisko osoby kierującej akcją likwidacji zagrożenia;

7) informację o działaniach podjętych w celu likwidacji zagrożenia.

4. W przypadku braku informacji, o których mowa w ust. 2 i 3, informacje te podaje się niezwłocznie po ich uzyskaniu.

5. Kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego zawiadamia właściwy organ nadzoru górniczego o każdym wypadku zaistniałym w tym zakładzie górniczym, innym niż wymieniony w ust. 1, pisemnie przy użyciu dostępnych środków porozumiewania się na odległość.

6. W zawiadomieniu, o którym mowa w ust. 5, podaje się:

1) nazwę zakładu górniczego otworowego;

2) nazwę i adres pracodawcy poszkodowanego;

3) liczbę wypadków z podziałem na przyczyny ich powstania;

4) miejsce zaistnienia wypadku;

5) wiek poszkodowanego;

6) staż pracy poszkodowanego w górnictwie.

1) ochronę zdrowia pracowników narażonych na działanie niskich temperatur;

2) zapobieganie przymarzaniu płynów w ciągach technologicznych;

3) należyte ogrzewanie obiektów, pomieszczeń i urządzeń tego zakładu;

4) usuwanie nagromadzeń śniegu i lodu oraz nawisów lodowych i śnieżnych na obiektach, urządzeniach i drogach, likwidację gołoledzi na drogach i przejściach, usuwanie wód pochodzących z topniejącego śniegu lub gwałtownej odwilży;

5) dostosowanie maszyn, urządzeń i rozwiązań technologicznych do pracy w warunkach zimowych.

2. W skład dokumentacji robót wiertniczych wchodzą:

1) dokumentacje:

a) dotyczące wykonywania otworu wiertniczego,

b) eksploatacyjne urządzeń energomechanicznych i sprzętu wiertniczego;

2) projekty techniczne zabiegów specjalnych, wykonywanych w otworach wiertniczych.

1) protokół przekazania urządzenia wiertniczego do ruchu;

2) raporty wiertnicze;

3) aktualny profil geologiczny otworu wiertniczego oraz protokoły z wykonanych prób chłonności i wytrzymałości formacji;

4) diagramy przyrządów kontrolno-pomiarowych;

5) dziennik wiertniczy;

6) projekty techniczne i protokoły przeprowadzonych rurowań i uszczelnień, w tym cementowań, kolumn rur okładzinowych oraz prób szczelności rur;

7) protokoły przeprowadzonych badań skuteczności uszczelniania rur okładzinowych oraz prób szczelności rur;

8) projekty techniczne i protokoły pomiarów, badań i prac specjalistycznych;

9) projekty techniczne i protokoły przeprowadzonej likwidacji otworu wiertniczego.

2. Projekty techniczne, o których mowa w ust. 1 pkt 6, 8 i 9, zawierają w szczególności:

1) opis stanu technicznego otworu wiertniczego;

2) opis technologii robót;

3) określenie rodzaju i typu maszyn, urządzeń, instalacji, materiałów, wyrobów z tworzyw sztucznych oraz środków strzałowych i sprzętu strzałowego;

4) zasady organizacji pracy i nadzoru robót;

5) wykaz instrukcji bezpiecznego wykonywania prac.

3. W przypadku robót wiertniczych wykonywanych dla badań sejsmicznych dokumentację robót wiertniczych sporządza się odpowiednio do zakresu wykonywanych robót.

2. Rejestracja, o której mowa w ust. 1, zawiera:

1) numer zezwolenia Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki;

2) typ izotopu, aktywność źródła i rodzaj promieniowania.

1) dokumentację techniczno-ruchową maszyn, urządzeń i sprzętu wiertniczego, w tym instrukcje eksploatacyjne oraz instrukcje określone w przepisach dotyczących zasadniczych wymagań dla wyrobów podlegających ocenie zgodności;

2) książki kontroli oraz eksploatacji urządzeń i sprzętu;

3) dokumentację dotyczącą wymaganych atestów urządzeń i sprzętu.

2. Książki kontroli, o których mowa w ust. 1 pkt 2, zawierają w szczególności:

1) nazwy kontrolowanych urządzeń lub sprzętu;

2) harmonogram przeprowadzania kontroli;

3) sposób wykonania kontroli;

4) wyniki kontroli.

2. W przypadku zaliczenia otworu wiertniczego do odpowiedniej kategorii zagrożenia siarkowodorowego określonej w przepisach w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych, zapewnia się dojazd do wiertni z dwóch różnych kierunków oraz wyposaża się ją w widoczne z jej terenu urządzenie służące do pomiaru kierunku wiatru.

2. Jeżeli istnieje uzasadnione przypuszczenie, że teren zajęty pod wiertnię jest uzbrojony, a lokalizacja tego uzbrojenia nie jest znana, przed rozpoczęciem robót wiertniczych uzbrojenie lokalizuje się za pomocą odpowiedniej aparatury lub wykonanego w tym celu wykopu. Z wykonanych czynności sporządza się protokół.

1) 50 m od obiektów z ogniem otwartym, przy robotach wiertniczych w celu poszukiwania, rozpoznawania złóż ropy naftowej i gazu ziemnego lub wydobywania ropy naftowej i gazu ziemnego ze złóż, a także w rejonach o przewidywanym występowaniu w górotworze nagromadzeń gazów palnych;

2) wynoszącej 1,5 wysokości wieży wiertniczej lub masztu od linii kolejowych, kanałów i zbiorników wodnych, rzek, dróg publicznych, zabudowań, z tym że odległość od napowietrznych linii wysokiego napięcia wynosi 1,5 wysokości wieży lub masztu, lecz nie mniej niż 30 m.

2. W przypadku robót wiertniczych wykonywanych dla badań sejsmicznych odległości od poszczególnych obiektów ustala kierownik ruchu zakładu wykonującego roboty geologiczne metodą otworową, zwany dalej „kierownikiem ruchu zakładu”.

3. Odległości, o których mowa w ust. 1, mogą być zmniejszone przez kierownika ruchu zakładu, w przypadkach uzasadnionych warunkami techniczno-ruchowymi.

4. Kierownik ruchu zakładu zawiadamia właściwy organ nadzoru górniczego o zmniejszeniu odległości przed rozpoczęciem robót przygotowawczych lub montażowych.

2. Wiercenie otworów wiertniczych i rekonstrukcja odwiertów na potrzeby ruchu zakładu górniczego otworowego odbywa się na podstawie projektu geologiczno-technicznego wiercenia, zatwierdzonego przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.

3. Projekt geologiczno-techniczny wiercenia, o którym mowa w ust. 2, określa:

1) lokalizację planowanych prac;

2) konstrukcję odwiertów wraz z przypuszczalnym profilem geologicznym i warunki geologiczne, w szczególności hydrogeologiczne i inżyniersko-złożowe;

3) przewidywaną konstrukcję otworów wiertniczych i technologię ich wiercenia;

4) przewidywane roboty strzałowe i zabiegi intensyfikacji przypływu;

5) skład płynu szczelinującego i warunki stosowania tego płynu, zapewniające bezpieczeństwo środowiska, w przypadku wykonywania szczelinowania hydraulicznego;

6) zakres i sposób zamykania horyzontów produkcyjnych i wodonośnych;

7) zakres oraz metody projektowanych badań geofizycznych;

8) zakres badań geologicznych w otworze wiertniczym poszukiwawczym, w tym obserwacji i opróbowania złoża, próbnych pompowań oraz badań i pomiarów specjalnych;

9) zaliczenie otworu do odpowiedniej klasy zagrożenia erupcyjnego lub siarkowodorowego;

10) zabezpieczenie przeciwerupcyjne wylotu otworu wiertniczego i przewodu wiertniczego w poszczególnych fazach prac.

2. System obiegu płuczkowego uwzględnia w szczególności możliwość przygotowania odpowiedniego rodzaju płuczki, jej obróbkę, oczyszczanie i odgazowanie, stosownie do wymagań prowadzonych robót wiertniczych.

3. Przy robotach wiertniczych w celu poszukiwania, rozpoznawania złóż ropy naftowej i gazu ziemnego lub wydobywania ropy naftowej i gazu ziemnego obieg płuczkowy wyposaża się w przyrządy kontrolno-pomiarowe, sygnalizujące przypływ płynu złożowego lub zanik płuczki wiertniczej, oraz w sygnalizację świetlną i akustyczną, zainstalowaną na stanowisku wiertacza. Instalację tłoczną pomp płuczkowych podłącza się do węzła zatłaczania otworu wiertniczego.

2. Wyciągając przewód wiertniczy, dopełnia się otwór wiertniczy płuczką o parametrach takich jak podczas wiercenia, w sposób ciągły, kontrolując skuteczność jego dopełnienia.

2. Gradient ciśnienia szczelinowania ustala się, wykonując próby ciśnieniowe w otworze wiertniczym, w sposób określony w instrukcji zapobiegania i likwidacji erupcji, o której mowa w § 71.

2. Konstrukcja więźby rurowej wylotu otworu wiertniczego umożliwia pomiar ciśnienia w przestrzeniach międzyrurowych rur okładzinowych.

1) wylot otworu wiertniczego na czas przerwy w wierceniu, rurowaniu, opróbowaniu, eksploatacji lub zabiegów intensyfikacyjnych zabezpiecza się w sposób umożliwiający odcięcie wypływu płynu złożowego;

2) po każdorazowym wyciągnięciu świdra, rdzeniówki lub innego narzędzia z otworu wiertniczego, w przypadku wiercenia w nadkładzie w strefie zagrożonej, zamyka się wylot kolumny rur okładzinowych;

3) w przypadku wypływów wód, awarii lub erupcji przepisy § 283–285 stosuje się odpowiednio.

2. Projekty uszczelniania kolumn rur okładzinowych w strefie występowania wód oraz kolumn eksploatacyjnych akceptuje służba geologiczna zakładu.

3. Z przeprowadzonego badania skutecznego uszczelniania horyzontów wodonośnych sporządza się protokół, który dołącza się do dokumentacji dotyczącej wykonywania otworu wiertniczego, o której mowa w § 39 ust. 1.

2. Podczas wykonywania wiercenia w celu poszukiwania, rozpoznawania złóż ropy naftowej i gazu ziemnego lub wydobywania ropy naftowej i gazu ziemnego projekt, o którym mowa w ust. 1, sporządza się na podstawie instrukcji rurowania i cementowania rur, zatwierdzonej przez kierownika ruchu zakładu.

3. Podczas wykonywania wiercenia w celach innych niż te, o których mowa w ust. 2, sposób uzbrojenia kolumny rur okładzinowych oraz zasady rurowania i uszczelniania rur w otworze wiertniczym ustala kierownik ruchu zakładu.

1) odmiany wytrzymałościowej stali;

2) grubości ścianki;

3) typu połączenia.

2. Rury okładzinowe używane i przeznaczone do ponownego rurowania otworów wiertniczych uprzednio poddaje się przeglądowi technicznemu.

3. W przypadku wykonywania wierceń w celu poszukiwania, rozpoznawania złóż ropy naftowej i gazu ziemnego lub wydobywania ropy naftowej i gazu ziemnego, rury, o których mowa w ust. 2, poddaje się dodatkowo ciśnieniowej próbie wytrzymałości, przy ciśnieniu nie mniejszym od największego przewidywanego ciśnienia głowicowego.

1) sposób i rodzaj uzbrojenia kolumny rur;

2) rodzaj i właściwości materiałów uszczelniających;

3) rodzaj i właściwości używanych płynów wiertniczych;

4) technologię wykonania zabiegu rurowania i uszczelniania kolumny rur.

2. Zaczyn cementowy użyty do uszczelniania kolumn rur okładzinowych posiada świadectwo badań laboratoryjnych, odpowiednio do warunków otworowych, określające wartości parametrów zaczynu i kamienia cementowego.

1) wstępną i prowadnikową do wylotu otworu wiertniczego;

2) pośrednią – na wysokość pozwalającą skutecznie odizolować orurowane horyzonty wód, ropy naftowej i gazu ziemnego;

3) eksploatacyjną – na wysokość zapewniającą uszczelnienie wszystkich poziomów roponośnych i gazonośnych orurowanych daną kolumną rur okładzinowych.

2. Przed dowierceniem pierwszego poziomu, z którego może nastąpić przypływ płynu złożowego, zapuszcza się i cementuje kolumnę wstępną lub prowadnikową.

3. Zapuszczanie i cementowanie kolumn rur okładzinowych w otworach wiertniczych, z przewierconym poziomem, z którego może nastąpić przypływ płynu złożowego, wykonuje się przy wyposażeniu wylotu otworu wiertniczego w głowicę przeciwerupcyjną dostosowaną do średnicy zapuszczanych rur okładzinowych.

4. W przypadku zapuszczania kolumny rur okładzinowych traconych, głowice przeciwerupcyjną należy wyposażyć w zamknięcie dostosowane do średnicy rur i przewodu wiertniczego, na którym są one zapuszczane.

2. Badania, o których mowa w ust. 1, wykonuje się także podczas innych rodzajów wierceń, jeżeli wymagają tego warunki techniczne.

3. W przypadku niejednoznacznego wyniku badań, o których mowa w ust. 1, zakres dalszych prac ustala kierownik ruchu zakładu, po zasięgnięciu opinii służby geologicznej zakładu.

2. Szczelność zacementowania przestrzeni pierścieniowej eksploatacyjnej kolumny rur w otworze, dla podziemnego magazynu gazu w strukturze złożowej, sprawdza się metodą badań skuteczności zacementowania tych rur.

2. Kolumny rur okładzinowych wychodzące do wylotu otworu wiertniczego ujmuje się w więźbie rurowej i sprawdza szczelność tego ujęcia.

3. Wylot otworu wiertniczego oraz przestrzeń wewnętrzną przewodu wiertniczego podczas wykonywania wiercenia, a także wykonywania innych prac, w trakcie których może nastąpić wypływ płynu złożowego, wyposaża się w odpowiednie zabezpieczenie przeciwerupcyjne.

2. Wielkość największego ciśnienia głowicowego dla danego poziomu zbiornikowego ustala się według wzoru:

Pmax = A·H·q [MPa],

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

Pmax – największe spodziewane ciśnienie głowicowe poziomu zbiornikowego [MPa],

H – głębokość zalegania złoża (poziomu zbiornikowego) [m],

q – gradient ciśnienia złożowego rozpatrywanego poziomu [MPa/m],

A – współczynnik korekcyjny określony w poniższej tabeli:

3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do układu sterowniczego.

4. Szczegółowy dobór współczynnika korekcyjnego A, o którym mowa w ust. 2, w granicach ustalonych zakresów określa instrukcja, o której mowa w § 71.

1) klasy A zagrożenia erupcyjnego;

2) pierwszej lub drugiej kategorii zagrożenia siarkowodorowego.

2. W przypadkach niewymienionych w ust. 1 wylot otworu wiertniczego wyposaża się w głowicę przeciwerupcyjną z co najmniej trzema zamknięciami, z których jedno jest zamknięciem uniwersalnym.

3. Suwakowa głowica przeciwerupcyjna powinna posiadać szczęki odpowiadające każdej średnicy stosowanego przewodu wiertniczego.

4. W przypadku prowadzenia robót wiertniczych w warunkach zaliczonych do klasy B zagrożenia erupcyjnego bez zagrożenia siarkowodorowego kierownik ruchu zakładu może dopuścić wyposażenie wylotu otworu wiertniczego w głowicę przeciwerupcyjną z co najmniej dwoma zamknięciami.

5. Dopuszcza się zastosowanie głowicy uniwersalnej o ciśnieniu roboczym o jeden stopień niższym od wymaganego ciśnienia roboczego głowic suwakowych.

2. Zapewnia się możliwość zamykania i otwierania głowic przeciwerupcyjnych oraz innych urządzeń służących do zamknięcia i otwarcia wylotu otworu wiertniczego ze stanowiska sterowania znajdującego się w bezpiecznej odległości od otworu wiertniczego oraz ze stanowiska wiertacza.

1) w którym przewiduje się udostępnienie poziomu zawierającego płyn złożowy z siarkowodorem, określa się kategorię zagrożenia siarkowodorowego i promień strefy przewidywanego skażenia siarkowodorem w wyniku otwartej erupcji płynu złożowego;

2) zawierającego płyn złożowy z siarkowodorem ustala się minimalne odległości otworu wiertniczego od istniejących obiektów, zgodnie z § 80, oraz określa się czas trwania zagrożenia, obejmujący czas dowiercania w otworze wiertniczym poziomu występowania siarkowodoru, lub terminy rozpoczęcia i zakończenia określonych robót wiertniczych.

2. Podczas ustalania kategorii zagrożenia siarkowodorowego w przypadku wiercenia kierunkowego uwzględnia się długość otworu wiertniczego udostępniającego złoże.

1) przewidywany przekrój stratygraficzno-litologiczny;

2) głębokość zalegania poziomów perspektywicznych;

3) gradienty ciśnień złożowych i szczelinowania skał;

4) interwał przewidywanego lub rozpoznanego występowania siarkowodoru, z określeniem jego spodziewanej zawartości w płynie złożowym;

5) przewidywane wydajności płynu złożowego z poszczególnych poziomów;

6) strefy ewentualnych zaników płuczki.

2. Kierownik ruchu zakładu organizuje kontrolę procesu wykonywania wiercenia otworu wiertniczego w celu ustalenia możliwości wystąpienia niezgodności rzeczywistego przekroju geologicznego z przewidywanym przekrojem oraz dostosowania prowadzonych robót wiertniczych do zmian w tym przekroju.

2. Założenia do opracowania programu dowiercania określa instrukcja, o której mowa w § 71.

3. Dowiercanie poziomów zbiornikowych zaliczonych od I do III kategorii zagrożenia siarkowodorowego, niezależnie od klasy zagrożenia erupcyjnego, jest prowadzone na podstawie programu uzgadnianego ze służbą ratownictwa górniczego przedsiębiorcy albo z podmiotem zawodowo trudniącym się ratownictwem górniczym.

4. O przewidywanym terminie dowiercania zawiadamia się właściwy organ nadzoru górniczego.

2. Przepis ust. 1 stosuje się do robót wiertniczych prowadzonych z powierzchni dla pozyskiwania metanu ze złóż węgla kamiennego.

2. Wszystkie elementy zabezpieczenia wylotu otworu wiertniczego posiadają wytrzymałość na ciśnienie wyższe od maksymalnego przewidywanego w otworze ciśnienia głowicowego.

3. Przeciwerupcyjne zabezpieczenie wylotu otworu wiertniczego umożliwia w szczególności:

1) zamknięcie wylotu otworu wiertniczego przy zapuszczonym przewodzie wiertniczym;

2) zamknięcie wylotu otworu wiertniczego przy wyciągniętym przewodzie wiertniczym;

3) kontrolowane odprowadzenie płynu złożowego i zatłaczanie otworu wiertniczego;

4) zatłaczanie otworu wiertniczego i obieg płuczki przy zamkniętym zabezpieczeniu przeciwerupcyjnym;

5) pomiar ciśnienia w przewodzie wiertniczym i w przestrzeni pierścieniowej.

4. W przypadku zagrożenia erupcyjnego zapewnia się możliwość zamknięcia wewnętrznej przestrzeni przewodu wiertniczego znajdującego się w otworze wiertniczym, z zachowaniem możliwości zatłoczenia otworu wiertniczego przez ten przewód.

5. Rury okładzinowe, na których jest projektowane zainstalowanie zabezpieczeń przeciwerupcyjnych, cementuje się do wierzchu.

2. W zależności od stopnia zagrożenia lub występowania nagromadzeń gazu ziemnego stosuje się odpowiednio przepisy § 71–84 dotyczące zapobiegania i opanowywania erupcji wstępnej oraz zagrożenia siarkowodorowego występującego podczas wierceń w złożach ropy naftowej i gazu ziemnego.

2. Projekt techniczny zabiegów specjalnych, w szczególności szczelinowań hydraulicznych, zawiera skład płynu używanego do wykonywania tych zabiegów oraz warunki jego stosowania zapewniające bezpieczeństwo środowiska i brak szkodliwego oddziaływania na środowisko.

3. Co najmniej na 7 dni przed rozpoczęciem szczelinowania hydraulicznego:

1) powiadamia się właściwy organ nadzoru górniczego o terminie rozpoczęcia szczelinowania hydraulicznego;

2) przesyła się właściwemu organowi nadzoru górniczego projekt techniczny szczelinowania hydraulicznego.

4. Po zakończonym szczelinowaniu hydraulicznym niezwłocznie przekazuje się właściwemu organowi nadzoru górniczego pisemną informację o przebiegu szczelinowania hydraulicznego, rzeczywistym składzie i ilości użytego płynu szczelinującego oraz o składzie i ilości płynu zwrotnego.

5. Wyniki badań i pomiarów oraz zabiegów specjalnych, wykonanych w otworze wiertniczym, zamieszcza się w dokumentacji wynikowej tego otworu wiertniczego.

2. Pracowników wiertni przeszkala się w zakresie działania substancji, o których mowa w ust. 1, metod ich wykrywania, ewakuacji, zabezpieczenia przed ich szkodliwym działaniem oraz udzielania pierwszej pomocy.

1) słup płynu, o ciężarze właściwym przewyższającym gradient ciśnienia złożowego;

2) zamknięcia głowicy przeciwerupcyjnej stosowane odpowiednio, jak podczas wykonywania wiercenia.

2. W przypadkach nieobniżających bezpieczeństwa dopuszcza się stosowanie do robót wiertniczych prowadzonych w:

1) I lub w II kategorii zagrożenia siarkowodorowego – głowicy przeciwerupcyjnej z co najmniej trzema zamknięciami, z których jedno jest uniwersalne;

2) III i IV kategorii zagrożenia siarkowodorowego lub innych rodzajach zagrożeń – głowicy przeciwerupcyjnej z co najmniej dwoma zamknięciami.

3. Kierownik ruchu zakładu określa rodzaj głowicy przeciwerupcyjnej podczas opróbowania skał zbiornikowych na przypływ płynu złożowego, stosując technologię pozwalającą na zastosowanie niezrównoważonego ciśnienia dennego hydrostatycznego słupa płuczki w stosunku do ciśnienia złożowego.

2. W przypadku opróbowania rurowym próbnikiem złoża wyposażenie wylotu otworu wiertniczego określa instrukcja zatwierdzona przez kierownika ruchu zakładu.

2. Otwór wiertniczy przeznaczony do eksploatacji przekazuje się protokolarnie zakładowi górniczemu otworowemu w celu wykorzystania.

3. Protokół, o którym mowa w ust. 2, przesyła się do wiadomości właściwemu miejscowo organowi nadzoru górniczego.

4. W przypadku odwiertów, którymi wydobywa się siarkę rodzimą, wykonanych według planu wierceń zawartego w projekcie technicznym eksploatacji przepisu ust. 3 nie stosuje się.

5. Kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego odpowiada za:

1) zabezpieczenie przekazanego otworu wiertniczego przed dostępem osób nieupoważnionych;

2) oznakowanie tablicami ostrzegawczymi, tablicą z nazwą otworu wiertniczego i zakładu górniczego otworowego, a także z numerem alarmowym.

6. W przypadku odwiertów przeznaczonych do eksploatacji siarki rodzimej przepisu ust. 5 pkt 2 nie stosuje się.

2. Przy likwidacji otworów wiertniczych wykonywanych dla badań sejsmicznych sporządza się protokół całości likwidacji wyrobisk postrzałowych na danym profilu sejsmicznym.

2. Projekt, o którym mowa w ust. 1, określa:

1) sposób zabezpieczenia wylotu zlikwidowanego otworu wiertniczego lub odwiertu;

2) sposób trwałego oznakowania zlikwidowanego otworu wiertniczego lub odwiertu;

3) strefę ochronną wokół zlikwidowanego otworu wiertniczego lub odwiertu.

3. Do czasu przekazania dotychczasowym użytkownikom terenu, po likwidacji działalności górniczej, skuteczność likwidacji odwiertów kontroluje się w zakresie i z częstotliwością ustaloną przez kierownika ruchu zakładu.

2. Dla zlikwidowanych odwiertów wykonanych do złoża węglowodorów kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego wyznacza strefę ochronną po zakończeniu prac likwidacyjnych i po zbadaniu tła gazowego.

3. Strefę ochronną oznacza się na podstawowych i przeglądowych mapach otworów wiertniczych oraz na mapach sytuacyjno-wysokościowych powierzchni.

4. W uzasadnionych przypadkach, jeżeli zlikwidowany otwór wiertniczy lub odwiert nie wymaga oznakowania na powierzchni i równocześnie nie występuje możliwość przedostawania się płynu złożowego na powierzchnię, dopuszcza się:

1) niewyznaczanie strefy ochronnej;

2) ucinanie pozostawionych w otworze wiertniczym rur okładzinowych na głębokości nie mniejszej niż 1,5 m od powierzchni terenu.

5. Kierownik ruchu zakładu lub kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego zawiadamia właściwego wójta, burmistrza lub prezydenta miasta o lokalizacji zlikwidowanego otworu wiertniczego lub odwiertu, sposobie jego likwidacji oraz o jego zabezpieczeniach i potencjalnych zagrożeniach, a także o granicach strefy ochronnej, w przypadku jej wyznaczenia.

6. Przepisów ust. 1–5 nie stosuje się przy wierceniach wykonywanych dla badań sejsmicznych.

2. Przy ponownej nieskutecznej likwidacji odwiertu kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego opracowuje i wdraża sposób nadzoru i monitorowania odwiertu.

2. Sprzęt i narzędzia pozostawione w otworze wiertniczym lub odwiercie wyszczególnia się w protokole likwidacji otworu wiertniczego lub odwiertu.

2. Tryb dokonywania odbioru technicznego ustala kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

1) utrzymywanie stanu technicznego obiektu na poziomie zapewniającym bezpieczeństwo ludzi i mienia;

2) utrzymanie wymaganego stanu estetycznego obiektu;

3) eksploatację obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem.

2. Kontrole okresowe obiektów budowlanych zakładu górniczego otworowego uwzględniają:

1) ocenę stanu technicznego poszczególnych elementów obiektu;

2) określenie stopnia zużycia lub uszkodzenia poszczególnych elementów obiektu;

3) ustalenie zakresu robót remontowych i naprawczych oraz określenie stopnia pilności ich wykonania, w oparciu o kryteria bezpieczeństwa konstrukcji i bezpieczeństwa użytkowania obiektu.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się do:

1) obiektów ujęć wód leczniczych, termalnych i solanek;

2) budynków sterowni, dyspozytorni i centrali telefonicznych;

3) obiektów i stałych instalacji technologicznych, w tym instalacji osuszania, odrtęciania i odsiarczania gazu, separacji i stabilizacji ropy naftowej;

4) obiektów transportu kopaliny i płynów technologicznych;

5) obiektów stacji redukcyjno-pomiarowych;

6) obiektów tłoczni ropy naftowej i gazu ziemnego;

7) obiektów warsztatowych i magazynowych;

8) magazynów płynów złożowych i płynów technologicznych;

9) stałych dróg technologicznych;

10) obiektów kotłowni technologicznych;

11) budynków i budowli głównych stacji sprężarek powietrza wraz z rurociągami;

12) obiektów i urządzeń przyodwiertowych, z wyjątkiem głowic eksploatacyjnych;

13) fundamentów i konstrukcji wsporczych pod maszyny i urządzenia technologiczne;

14) budynków stacji elektroenergetycznych oraz do sieci wysokiego i średniego napięcia;

15) masztów kablowych i oświetleniowych;

16) obiektów pompowni wód złożowych;

17) zbiorników i instalacji przeciwpożarowych;

18) mostów i estakad technologicznych;

19) morskich platform stacjonarnych posadowionych na dnie morza;

20) innych obiektów budowlanych związanych z prowadzeniem ruchu, zlokalizowanych w granicach zakładu górniczego otworowego.

2. Tryb dokonywania odbioru technicznego ustala kierownik ruchu zakładu.

2. Kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego, uwzględniając dokumentację techniczną, zatwierdza instrukcje ustalające tryb przeprowadzania kontroli, o których mowa w ust. 1, ich zakres i częstotliwość oraz sposób dokumentowania.

3. Kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego określa częstotliwość, zakres i sposób przeprowadzania systematycznych przeglądów, konserwacji, a w razie potrzeby – badań maszyn i urządzeń.

2. Montaż i demontaż maszyn, urządzeń i instalacji technicznych przeprowadza się w sposób określony w dokumentacji techniczno-ruchowej.

3. Dokumentacja techniczno-ruchowa jest przechowywana w jednostce terenowej albo w obiekcie, w którym jest użytkowana maszyna lub urządzenie.

2. Prowadzenie robót, o których mowa w ust. 1, bez sprawnych urządzeń kontrolno-pomiarowych jest niedopuszczalne.

2. Regulacja lub zmiana nastawienia elementów zabezpieczeń maszyn i urządzeń może być wykonana wyłącznie przez pracowników posiadających odpowiednie kwalifikacje i przygotowanie, a czynności te odnotowuje się w książce eksploatacji maszyn i urządzeń.

3. Sprawność zabezpieczeń, w szczególności zaworów bezpieczeństwa, wskaźników obciążeń układów linowych, wyłączników krańcowych, hamulców i zapadek w układach dźwigowych, kontroluje się z częstotliwością ustaloną przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego. Wyniki przeprowadzonej kontroli odnotowuje się w książce kontroli maszyn urządzeń.

4. Instalacje ciśnieniowe przyłączane do zagłowiczenia odwiertu, bezpośrednio przed wykonaniem zabiegów specjalnych, sprawdza się ciśnieniem większym od największego ciśnienia przewidywanego, ale nie większym od maksymalnego ciśnienia dopuszczalnego dla danej instalacji, oraz zabezpiecza przed nadmierną wibracją i przemieszczeniem się w czasie pracy.

5. Na wskazujących przyrządach pomiarowych oznacza się zakres dopuszczalnych wartości mierzonych parametrów.

2. Stanowiska pracy, na których znajdują się wyłączniki awaryjne umożliwiające wstrzymanie ruchu w przypadku stwierdzenia stanu zagrożenia, określa kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

3. Jeżeli dokument bezpieczeństwa tego wymaga, zapewnia się system zdalnego sterowania na wypadek sytuacji alarmowych.

4. System, o którym mowa w ust. 3, dysponuje zdolnymi do pracy stanowiskami kontrolnymi, usytuowanymi w odpowiednich miejscach, które mogą być użyte w przypadku sytuacji alarmowej, a o ile to konieczne, system ten powinien dysponować również stanowiskami kontrolnymi w bezpiecznych miejscach zbiórek i obszarach ewakuacji.

5. W system, o którym mowa w ust. 3, są wyposażone przynajmniej urządzenia klimatyzacji, systemy alarmowego wyłączania urządzeń w przypadku eksplozji, urządzenia zapobiegające wydostawaniu się łatwopalnych cieczy i gazów, jak również urządzenia stanowiące ochronę przeciwpożarową i kontrolujące parametry wydobywania.

6. Jeżeli dokument bezpieczeństwa tego wymaga, zapewnia się system:

1) akustyczno-optyczny, przekazujący sygnał alarmowy do każdego obsadzonego miejsca pracy;

2) akustyczny, wydający sygnał słyszalny we wszystkich częściach instalacji, w których mogą przebywać pracownicy.

7. Urządzenia wywołujące alarm systemu, o którym mowa w ust. 3, lokalizuje się, zgodnie z decyzją kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.

8. Kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego zapewnia odpowiedni nadzór lub środki łączności, jeżeli stanowiska pracy są zajmowane przez odosobnionych pracowników.

2. Dopuszcza się smarowanie maszyn i urządzeń będących w ruchu:

1) pod warunkiem że są one do tego konstrukcyjnie przystosowane;

2) za pomocą specjalnych urządzeń określonych w dokumentacji techniczno-ruchowej producenta, w tym w instrukcjach eksploatacyjnych oraz instrukcjach wymienionych w przepisach dotyczących zasadniczych wymagań dla wyrobów podlegających ocenie zgodności.

3. Materiały eksploatacyjne i części zamienne do maszyn i urządzeń magazynuje się tylko w miejscach do tego przeznaczonych.

2. Na wieżach lub masztach eksploatacyjnych wymagania, o których mowa w ust. 1, dotyczą wykonywania prac z użyciem wyciągu linowego.

2. Dla poszczególnych elementów wchodzących w zestaw przewodu wiertniczego określa się najwyższe dopuszczalne obciążenia robocze.

2. Urządzenie, o którym mowa w ust. 1, sprawdza się przed rozpoczęciem robót wiertniczych, a w okresie dowiercania i opróbowania kontroluje nie rzadziej niż raz w miesiącu. Sposób sprawdzania i kontrolowania tego urządzenia ustala kierownik ruchu zakładu.

3. Pomosty masztu wiertniczego lub wieży wiertniczej na stanowisku pracy pomocnika wieżowego osłania się od wiatru. Dopuszcza się niestosowanie osłon w warunkach letnich i w przypadkach krótkotrwałych robót wiertniczych.

4. Stałe stalowe pomosty manipulacyjne lub montażowe wykonuje się z elementów konstrukcyjnych, zabezpieczających przed poślizgiem, oraz wyposaża się w poręcze, poprzeczki i krawężniki, chyba że rozwiązania fabryczne przewidują inne sposoby zabezpieczenia.

2. Bębenek pomocniczy wyciągu wiertniczego może być użyty do podnoszenia, opuszczania i przemieszczania w wieży narzędzi i sprzętu wiertniczego, o ciężarze nieprzekraczającym wielkości określonych w dokumentacji techniczno-ruchowej, w tym w instrukcjach eksploatacyjnych oraz instrukcjach określonych w przepisach dotyczących zasadniczych wymagań dla wyrobów podlegających ocenie zgodności.

3. Dopuszcza się używanie bębenka pomocniczego wyciągu wiertniczego tylko w przypadku, gdy wiertacz znajduje się przy pulpicie sterowniczym wiertnicy.

4. Do czynności, o których mowa w ust. 2, dopuszcza się stosowanie innych urządzeń wyciągowych.

2. W polu widzenia wiertacza znajduje się manometr zainstalowany na tłocznym rurociągu płuczkowym.

1) wyważa się indywidualne i grupowe układy pompowe o napędzie mechanicznym;

2) prowadzi się, w sposób odpowiednio zabezpieczony, cięgła pompowe do napędów grupowych w rejonie dróg i przejść;

3) uruchamia się i wyłącza, za pośrednictwem sprzęgników cięgłowych, kiwony pompowe przy napędzie grupowym.

2. W przypadku prowadzenia cięgieł pompowych do napędów grupowych nad przejściami zabudowuje się pod cięgłami pomosty zabezpieczające.

2. Pracownikom zapewnia się środki ochrony indywidualnej odpowiednie do rodzaju i poziomu zagrożenia. Wymagania dotyczące podjęcia i prowadzenia prac w zbiornikach określają ogólne przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.

2. Wykaz osób, o którym mowa w ust. 1, zawiera imię, nazwisko oraz stanowisko służbowe.

2. Każde ze źródeł zasilania zapewnia co najmniej pokrycie minimalnej mocy dla urządzeń, w których przerwa w dopływie energii może spowodować zagrożenie, o którym mowa w ust. 1.

1) schemat ideowy układu elektroenergetycznego stacji;

2) instrukcje obsługi stacji;

3) wykaz sprzętu ochronnego, niezbędnego do bezpiecznej obsługi stacji, wraz z określeniem miejsca jego przechowywania;

4) wykaz sprzętu przeciwpożarowego będącego na jej wyposażeniu.

2. W przypadku stosowania kilku łączników sterowniczych stosuje się blokadę uniemożliwiającą równoczesne uruchomienie napędu z różnych miejsc.

3. Wartości prądu elektrycznego w silnikach służących do napędu urządzenia wiertniczego kontroluje się za pomocą przyrządów widocznych ze stanowiska wiertacza.

2. Rury okładzinowe otworów wiertniczych i odwiertów wykorzystuje się jako uziomy naturalne urządzeń elektroenergetycznych i instalacji odgromowych.

3. Wyniki pomiarów rezystancji uziemienia potwierdza się protokołem.

4. Pomiary, o których mowa w ust. 3, nie dotyczą wiertnic wykonujących otwory wiertnicze do celów badań geofizycznych.

2. Zasady właściwego nadzoru nad eksploatacją, konserwacją oraz naprawą urządzeń, o których mowa w ust. 1, ustala kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego, uwzględniając wymagania określone w dokumentacji techniczno-ruchowej, w tym w instrukcjach eksploatacyjnych oraz instrukcjach określonych w przepisach dotyczących zasadniczych wymagań dla wyrobów podlegających ocenie zgodności.

2. Zwieranie i uziemianie części urządzeń elektrycznych budowy przeciwwybuchowej wyłączonych spod napięcia w celu zabezpieczenia stanu wyłączenia jest dopuszczalne po stwierdzeniu, że stężenie mieszaniny wybuchowej w miejscu zainstalowania urządzenia nie przekracza 10% dolnej granicy wybuchowości.

2. Niedopuszczalne jest wykonywanie pomiarów, a prowadzone pomiary urządzeniami w budowie zwykłej przerywa się, gdy stężenie mieszaniny wybuchowej przekroczy 20% dolnej granicy wybuchowości.

3. Wyniki pomiarów, o których mowa w ust. 1, się dokumentuje.

1) układa się w taki sposób, aby nie były narażone na uszkodzenia mechaniczne;

2) oznakowuje się na obydwu końcach przez umieszczenie numeru i adresu linii.

2. Rodzaj oświetlenia awaryjnego ustala kierownik ruchu zakładu odpowiednio do występujących zagrożeń.

1) odpowiednich urządzeń przeciwpożarowych;

2) odpowiedniego sprzętu do kontroli atmosfery wybuchowej mogącej wystąpić w rejonie otworów wiertniczych, maszyn i urządzeń.

2. Wymagania przeciwpożarowe dla obiektów i urządzeń zakładu górniczego otworowego lub zakładu określają instrukcje technologiczne, techniczno-eksploatacyjne lub remontowe.

3. Kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego lub kierownik ruchu zakładu organizuje służbę przeciwpożarową do:

1) sprawowania nadzoru prewencyjnego, w szczególności w zakresie:

a) ustalania podstawowych kierunków i metod profilaktyki przeciwpożarowej,

b) kontroli stanu zabezpieczenia przeciwpożarowego obiektów i urządzeń, zgodnie z harmonogramem kontroli,

c) opracowania analizy stanu zabezpieczenia przeciwpożarowego zakładu górniczego otworowego;

2) wykonywania zadań operacyjno-technicznych, w szczególności:

a) ustalania programów i zasad prowadzenia szkoleń przeciwpożarowych wraz z nadzorem nad ich realizacją,

b) współdziałania z terenowymi komendami straży pożarnych w zakresie zabezpieczenia operacyjnego zakładu górniczego otworowego,

c) opiniowania programów modernizacyjno-rozwojowych zakładu górniczego otworowego, w zakresie ich zgodności z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej, oraz uczestniczenia w komisjach odbioru technicznego nowych lub modernizowanych obiektów i urządzeń;

3) sprawowania nadzoru nad stanem bezpieczeństwa pożarowego terenu, obiektów i urządzeń, w szczególności poprzez:

a) uczestniczenie w postępowaniach wyjaśniających okoliczności i przyczyny powstania oraz rozprzestrzeniania się pożarów, a także w zakresie opracowania wniosków zmierzających do poprawy bezpieczeństwa pożarowego,

b) ustalanie potrzeb i zasad zabezpieczenia obiektów, maszyn i urządzeń w sprzęt i instalacje przeciwpożarowe wraz z opracowaniem analiz tego zabezpieczenia.

4. Jeżeli dokument bezpieczeństwa tego wymaga, instaluje się przyrządy mierzące stężenia gazów w sposób automatyczny i ciągły, a także automatyczne urządzenia alarmujące oraz urządzenia automatycznie odcinające prąd w instalacjach elektrycznych i silnikach spalinowych. Wyniki pomiarów automatycznych rejestruje się i przechowuje zgodnie z wymaganiami dokumentu bezpieczeństwa.

2. Strefy, o których mowa w ust. 1, odpowiednio się oznakowuje.

3. Kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego ustala miejsca, rodzaj i ilość urządzeń przeciwpożarowych oraz gaśnic znajdujących się przy granicy stref, o których mowa w ust. 1.

4. Gaśnice:

1) oznakowuje się w sposób umożliwiający ich identyfikację;

2) poddaje się przeglądom technicznym oraz czynnościom konserwacyjnym, zgodnie z wymogami określonymi w przepisach wydanych na podstawie ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej.

5. Daty przeprowadzonych przeglądów oraz czynności, o których mowa w ust. 4 pkt 2, wpisuje się w sposób czytelny na gaśnicach.

1) ustala się na czas budowy strefy zagrożenia wybuchem i zagrożenia pożarowego;

2) zapewnia podstawowy sprzęt przeciwpożarowy.

2. Sposób prowadzenia robót budowlanych, związanych z usuwaniem skutków uszkodzeń obiektów zakładu górniczego otworowego, ustala kierownik ruchu tego zakładu.

2. Na terenie zakładu górniczego otworowego, w widocznych miejscach, umieszcza się instrukcje o sposobach alarmowania i powiadamiania straży pożarnej, innych jednostek interwencyjnych oraz osób dozoru ruchu tego zakładu.

1) prowadzenie w kierunku budynków z otwartym ogniem rowów lub koryt, przez które mogłaby ściekać ropa naftowa lub inne produkty palne z otworów wiertniczych, zbiorników lub magazynów;

2) wznoszenie obiektów nad:

a) wyciekami ropy naftowej,

b) wyciekami gazu ziemnego,

c) odwiertami,

d) rurociągami naftowymi oraz gazowymi.

2. Pomieszczenia zagrożone wybuchem przewietrza się i zabezpiecza w sposób uniemożliwiający przedostanie się mieszaniny wybuchowej do pomieszczeń sąsiednich.

3. Powietrze doprowadzane do pomieszczeń nie może być pobierane ze stref zagrożonych wybuchem.

4. W strefach zagrożonych wybuchem jest niedopuszczalne gromadzenie materiałów, które mogą sprzyjać powstawaniu lub rozprzestrzenianiu się pożarów.

5. Miejsca pracy wyposaża się w odpowiednie gaśnice, a jeśli to konieczne – w urządzenia wykrywające ogień i systemy alarmowe.

6. Nieautomatyczny sprzęt przeciwpożarowy jest łatwo dostępny i prosty w użyciu oraz, w miarę potrzeby, chroniony przed zniszczeniem.

2. W pomieszczeniach, o których mowa w ust. 1, instaluje się automatyczne urządzenia gazometryczne, przekazujące sygnały o przekroczeniu dopuszczalnych stężeń mieszanin wybuchowych lub gazów toksycznych do miejsc ze stałą obsługą.

3. Kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego, w przypadkach uzasadnionych warunkami techniczno-ruchowymi, może zezwolić na odstąpienie od wymogów, o których mowa w ust. 2, i nakazać wykonywanie okresowych pomiarów stężenia gazów, zawiadamiając o tym właściwy organ nadzoru górniczego.

2. Odległość stacji gazowych od obiektów i miejsc z otwartym ogniem, o których mowa w ust. 1, nie może być mniejsza niż 20 m.

3. Kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego może wyrazić zgodę na zmniejszenie odległości, o których mowa w ust. 1 i 2, po uzgodnieniu z właściwym organem nadzoru górniczego.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do zbiorników roboczych i technologicznych.

2. Zakres obserwacji i pomiarów oraz ich częstotliwość umożliwia:

1) określenie zasięgu i wielkości wpływu eksploatacji;

2) ocenę stanu zagrożenia obiektów budowlanych i urządzeń oraz ich otoczenia.

3. Obserwacje i pomiary wykonuje się w zakładach górniczych otworowych, których działalność ma wpływ na powierzchnię.

4. Wyniki okresowych i całkowitych obserwacji i pomiarów oznacza się na mapach specjalnych, sporządzonych na podkładzie mapy sytuacyjno-wysokościowej powierzchni, w granicach terenu górniczego.

5. Pomiary pierwotnego tła gazowego w powietrzu glebowym, wykonywane przed rozpoczęciem robót geologicznych, w zakresie poszukiwań ropy naftowej i gazu ziemnego, oraz przed rozpoczęciem eksploatacji złoża, przechowuje się wraz z dokumentacją mierniczo-geologiczną.

2. Instalacje oraz urządzenia, które w przypadku uszkodzenia albo awarii mogłyby stać się źródłem zagrożenia dla otoczenia, lokalizuje się w taki sposób, aby zapewnione były warunki do likwidacji tego zagrożenia.

2. Po zakończeniu robót wiertniczych doły urobkowe i doły na ciecze złożowe podlegają likwidacji w sposób określony przez kierownika ruchu zakładu.

2. Projekt wtłaczania sporządza się oddzielnie dla każdego otworu wiertniczego, do którego są wtłaczane wody złożowe, wody lecznicze i wody termalne oraz wykorzystane solanki.

2. W przypadku awarii urządzeń albo instalacji zakładu górniczego otworowego mogącej zagrozić środowisku niezwłocznie zawiadamia się o tym właściwy organ nadzoru górniczego oraz właściwego wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska, wraz z określeniem terminu usuwania skutków awarii, a także podjętych doraźnych środkach zabezpieczających.

2. Działania zabezpieczające w przypadku powstania zagrożenia, o którym mowa w ust. 1, są określone w:

1) planie ratownictwa górniczego;

2) instrukcjach dotyczących działań zabezpieczających, odpowiednich do zagrożenia, zatwierdzonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. Rekultywację gruntów w granicach zakładu górniczego otworowego prowadzi się zgodnie z dokumentacją rekultywacji, zatwierdzoną przez kierownika ruchu tego zakładu.

3. Dokumentację rekultywacji sporządza się w formie opisowej i graficznej. W dokumentacji rekultywacji określa się kierunek, zakres, sposób i termin wykonania rekultywacji, w szczególności:

1) obszar wymagający poddania rekultywacji, poprzez wskazanie jego granic oraz oznaczenie granic własności nieruchomości;

2) aktualny i planowany sposób użytkowania obszaru wymagającego poddania rekultywacji;

3) stan początkowy gruntów wymagających rekultywacji oraz ich docelowe ukształtowanie;

4) metody kształtowania rzeźby terenu niekorzystnie przekształconego oraz odtwarzania gleb;

5) sposób regulacji stosunków wodnych na gruntach rekultywowanych;

6) sposób zabezpieczenia przeciwerozyjnego rekultywowanych powierzchni;

7) elementy zagospodarowania powierzchni, takie jak: budynki, budowle i obiekty małej architektury;

8) maszyny i urządzenia stosowane do rekultywacji;

9) technologię i środki techniczne służące zapobieganiu powstawania pożarów na terenach rekultywowanych – w przypadku wykorzystywania do rekultywacji odpadów zawierających części palne;

10) harmonogram realizacji robót rekultywacyjnych.

2. Opróbowania w otworach wiertniczych lub w odwiertach z użyciem próbników złoża lub skał wykonuje się na podstawie instrukcji badań próbnikowych, opracowanej przez wykonawcę badań i zaakceptowanej przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. Jeżeli nie ma warunków wykorzystania gazu ziemnego, dopuszcza się jego spalanie z zachowaniem wymagań określonych w przepisach działu II tytułu II ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2013 r. poz. 1232, z późn. zm.⁷⁾).

2. Służba mierniczo-geologiczna zakładu górniczego otworowego prowadzi książkę uwag, która zawiera informacje dotyczące w szczególności:

1) prowadzenia robót niezgodnych z warunkami określonymi w koncesji oraz w planie ruchu zakładu górniczego otworowego lub projekcie zagospodarowania złoża;

2) uchybień w zakresie racjonalnej gospodarki złożem;

3) stwierdzonych istotnych zmian warunków geologicznych lub hydrogeologicznych;

4) stwierdzonych zagrożeń mających wpływ na bezpieczeństwo ruchu zakładu górniczego otworowego lub na ochronę środowiska.

3. Każdą informację wpisaną do książki uwag niezwłocznie przedkłada się kierownikowi ruchu zakładu górniczego otworowego, który, w przypadku gdy informacja dotyczy nieprawidłowości, wyznacza sposób dalszego postępowania oraz termin i osoby odpowiedzialne za usunięcie tych nieprawidłowości.

4. Do zadań służby, o której mowa w ust. 1, w części mierniczej, należy:

1) sporządzanie i uzupełnianie map podstawowych, przeglądowych i specjalnych;

2) wykonywanie i nadzorowanie pomiarów realizowanych przy budowie obiektów budowlanych zakładu górniczego otworowego i lokalizacji otworów wiertniczych;

3) prognozowanie i prowadzenie obserwacji i pomiarów wpływu robót górniczych na powierzchnię terenu górniczego, budynki i budowle;

4) prowadzenie inwentaryzacji i aktualizacji map sytuacyjno-wysokościowych powierzchni w granicach terenu górniczego oraz miejsc wykonywania urządzeń infrastruktury przemysłowej.

5. Do zadań służby, o której mowa w ust. 1, w części geologicznej, należy:

1) kontrola, profilowanie, opróbowanie i dokumentowanie robót wiertniczych;

2) wstępne i bieżące opróbowanie horyzontów produktywnych i wodonośnych, wraz z projektowaniem i kontrolą pomiarów hydrodynamicznych, próbnych pompowań oraz testów produkcyjnych łącznie z prowadzeniem ewidencji ich wyników;

3) ustalanie parametrów produkcyjnych, z uwzględnieniem uwarunkowań geologicznych, techniczno-ekonomicznych i innych, oraz kontrola zachowania tych parametrów w trakcie eksploatacji;

4) sporządzanie, aktualizacja i uzupełnianie dokumentacji mierniczo-geologicznej w zakresie swojej kompetencji, w tym dokumentów geologicznych, ilustrujących wyniki badań otworowych i laboratoryjnych oraz wyniki pomiarów parametrów produkcyjnych;

5) kontrola zmian jakości kopaliny i płynów złożowych w procesie ich wydobywania łącznie z ich dokumentowaniem;

6) prowadzenie ewidencji i bilansu zasobów i strat;

7) rozpoznawanie i prognozowanie zagrożeń naturalnych;

8) kontrola i okresowa analiza racjonalności gospodarki złożem, w tym wykorzystania kopalin towarzyszących;

9) kontrola zgodności prowadzenia robót górniczych z koncesją, projektem zagospodarowania złoża, dokumentacją geologiczną i z zatwierdzonym planem ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. Za zgodą kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego dokumentacja mierniczo-geologiczna może być przechowywana poza zakładem górniczym otworowym w sposób, o którym mowa w ust. 1, oraz pod warunkiem poinformowania o tym właściwego organu nadzoru górniczego.

3. Dokumentację mierniczo-geologiczną sporządzoną z zastosowaniem technik informatycznych zabezpiecza się dodatkowo poprzez wykonanie trwałych kopii zapasowych.

2. Głowicę eksploatacyjną wyposaża się w zasuwy albo zawory odcinające robocze i awaryjne, za pomocą których przerywa się proces wydobywczy z kolumny rur wydobywczych oraz kolumny rur okładzinowych.

3. Systemy sterowania głowic eksploatacyjnych zapewniają odcięcie wypływu płynu z odwiertu w przypadku ich awarii.

4. Materiały i tworzywa, z których są wykonane zabezpieczenia odwiertu, są odporne na korozję wynikającą z działania substancji wchodzących w skład wydobywanego płynu.

5. Zmiany w konstrukcji głowic eksploatacyjnych, mogące wpływać na bezpieczeństwo ich eksploatacji, są niedopuszczalne.

6. Odwierty samoczynne ogradza się i oznacza tablicą z numerem odwiertu, nazwą i numerem telefonu zakładu górniczego otworowego oraz tablicą zakazującą wstępu, wzniecania i używania otwartego ognia oraz palenia tytoniu.

7. Za zabezpieczenie przekazanego otworu wiertniczego przed dostępem osób nieupoważnionych oraz oznakowanie, o którym mowa w ust. 6, odpowiada kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

1) zainstalowanie:

a) urządzeń do regulacji wypływu płynu złożowego,

b) armatury pozwalającej na pomiar parametrów charakteryzujących przebieg eksploatacji złoża zarówno na powierzchni, jak i na dnie odwiertu,

c) manometrów do pomiaru ciśnienia w przestrzeni międzyrurowej kolumny rur okładzinowych technicznych i eksploatacyjnych, w przestrzeni wewnętrznej kolumny rur okładzinowych eksploatacyjnych oraz w kolumnie rur wydobywczych;

2) wymianę zasuw albo awaryjnych zaworów odcinających, bez konieczności zatłaczania odwiertu;

3) zapuszczanie wgłębnych przyrządów pomiarowych oraz pobór próbek płynu złożowego.

2. Dopuszcza się możliwość wspólnego opomiarowania przy grupowym ujęciu wydobycia płynu złożowego z odwiertów, pod warunkiem występowania zbliżonych ciśnień, wydajności i parametrów fizykochemicznych wydobywanego płynu złożowego, na podstawie decyzji kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. Sterowanie zasuwami awaryjnymi może odbywać się wyłącznie po uprzednim zamknięciu zasuw roboczych.

3. Sterowanie zasuwą suwakową umożliwia płynne jej zamykanie i otwieranie przy zastosowaniu siły, nie większej niż 200 N.

4. Zamknięcie zasuwy suwakowej, w przypadku sterowania ręcznego, posiada wyraźne oznakowanie kierunków: „zamknięcie” oraz „otwarcie”.

5. Trzpień zasuwy suwakowej jest wyposażony w element zabezpieczający przed przeciążeniem w przypadku nadmiernej siły obracającej koło sterowe.

6. Zasuwa suwakowa jest przystosowana do wymiany, pod ciśnieniem, uszczelnień dławika trzpienia.

2. W odwiertach, w których występuje pierwsza lub druga kategoria zagrożenia siarkowodorowego, instaluje się pakery wydobywcze.

3. W przypadkach innych niż te, o których mowa w ust. 2, o stosowaniu pakerów wydobywczych decyduje kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego, biorąc pod uwagę rodzaj zagrożenia, warunki terenowe oraz odległości odwiertu od zabudowy mieszkalnej.

2. W I i II kategorii zagrożenia siarkowodorowego odwierty wyposaża się we wgłębny zawór bezpieczeństwa.

1) plan ruchu zakładu górniczego otworowego;

2) książki odwiertów;

3) raporty dobowe wydobycia ropy naftowej, gazu ziemnego, gazoliny i wody z poszczególnych odwiertów;

4) książkę poleceń;

5) książki kontroli eksploatacji urządzeń energomechanicznych;

6) kartotekę urządzeń budowy przeciwwybuchowej;

7) atesty fabryczne lub świadectwo prób i badań urządzeń stanowiących wyposażenie zagospodarowanych złóż, podziemnych magazynów gazu i gazoliniarni;

8) rejestr pracowników;

9) instrukcje bezpiecznego wykonywania pracy oraz instrukcje ochrony przeciwpożarowej;

10) wyniki analiz gazu ziemnego, ropy naftowej, gazoliny i wody złożowej;

11) mapy z naniesionym przebiegiem tras rurociągów w zakładzie górniczym otworowym, sporządzone na podkładzie map sytuacyjno-wysokościowych powierzchni;

12) książki obiektów budowlanych zakładu górniczego otworowego;

13) programy eksploatacji próbnej i stałej;

14) program wtłaczania i odbioru gazu;

15) wyniki analiz powietrza glebowego.

2. Podczas opróbowania skał zbiornikowych do otworu wiertniczego lub odwiertu zapuszcza się aparaturę i przyrządy oraz używa się materiałów dostosowanych do ciśnień i temperatur określonych w projekcie badań.

3. Opis wykonywanych prac, obserwacji i pomiarów sporządza się na bieżąco, a po zakończeniu opróbowania skał zbiornikowych w otworze wiertniczym lub w odwiercie opracowuje się dokumentację opróbowań.

2. Pomiary i analizy, o których mowa w ust. 1, obejmują w szczególności:

1) ciśnienie statyczne denne i głowicowe;

2) temperaturę statyczną na dnie otworu wiertniczego;

3) wykładniki:

a) gazowy,

b) wodny;

4) właściwości fizyczne i skład chemiczny ropy naftowej, gazu ziemnego i wody złożowej;

5) pomiary hydrodynamiczne wraz z interpretacją.

2. Program testów produkcyjnych sporządza się na podstawie wyników opróbowania otworu wiertniczego lub odwiertu oraz wyników pomiarów parametrów złożowych.

2. Program próbnej eksploatacji sporządza się na podstawie wyników opróbowania otworu wiertniczego lub odwiertu, wyników pomiarów parametrów złożowych oraz wyników testów produkcyjnych.

3. Czas trwania próbnej eksploatacji nie może przekroczyć 2 lat.

2. Jeżeli nie ma możliwości odróżnienia pierwotnej wody złożowej od wody z innego poziomu, bada się występowanie pozarurowych przepływów wody w strefie bezpośrednio nadzłożowej.

1) stałą programu eksploatacji, określającą w szczególności charakterystykę złoża i opis eksploatacji złoża,

2) zmienną programu eksploatacji, określającą parametry pracy poszczególnych odwiertów, którymi odbywa się eksploatacja złoża

– zatwierdzony przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. Częstotliwość pomiarów w odwiertach ustala kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego na podstawie opinii geologa górniczego.

3. Dla każdego odwiertu: gazowego, gazowo-kondensatowego lub samoczynnego ropnego, corocznie na podstawie dokonanych pomiarów, ustala się dopuszczalny pobór gazu ziemnego lub kondensatu oraz odpowiednio warunki eksploatacji ropy naftowej, uwzględniające maksymalne czerpanie i racjonalną gospodarkę eksploatacyjną złoża.

4. Ustaloną wielkość dopuszczalnego poboru gazu ziemnego lub kondensatu z danego poziomu dobiera się tak, aby podczas eksploatacji złoża gazu ziemnego, kondensatu lub ropy naftowej nie następowało zjawisko piaszczenia, tworzenia się języków i stożków wodnych, a także przedwczesne zużywanie się elementów uzbrojenia odwiertów.

5. W przypadku stwierdzenia zmian parametrów eksploatacyjnych, w szczególności ciśnienia i wykładników wodnego lub gazowego, kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego bada przyczyny tych zmian i, jeżeli zachodzi potrzeba, ustala nową część zmienną programu eksploatacji oraz dopuszczalny pobór węglowodorów lub warunki eksploatacji węglowodorów.

2. Decyzję o wydobywaniu ropy naftowej metodą łyżkowania lub tłokowania podejmuje kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. Częstotliwość badań, o których mowa w ust. 1, ustala kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego na podstawie opinii geologa górniczego.

2. W przypadku:

1) wtłaczania gazu ziemnego do złoża, próbę szczelności i wytrzymałości kolumn rur okładzinowych wykonuje się z użyciem gazu ziemnego lub azotu;

2) zastosowania metod termicznych w konstrukcji odwiertów użytych do wtłaczania gazu ziemnego, uwzględnia się występowanie naprężeń termicznych.

2. Syfonowanie odwiertu wykonuje się na podstawie programu syfonowania, określającego czas trwania i częstotliwość syfonowania, zatwierdzonego przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. Dopuszcza się połączenie dwóch lub więcej poziomów gazowych lub roponośnych i łączną ich eksploatację, jeżeli ich system energetyczny, wyniki analiz chemicznych oraz wartości ciśnień złożowych gazu w poszczególnych horyzontach są zbliżone.

2. Przed przystąpieniem do zabiegu intensyfikacji przypływu pracowników spoza służby specjalistycznej, biorących udział w zabiegu, zapoznaje się w szczególności:

1) ze sposobem wykonania zabiegu;

2) z rodzajami możliwych zagrożeń oraz ze sposobami zapobiegania im i usuwania;

3) z zadaniami do wykonania.

2. Ustalenia parametrów, o których mowa w ust. 1, dokonuje kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

3. Przed przystąpieniem do wykonywania zabiegów intensyfikacji przypływu z użyciem substancji niebezpiecznych lub ich mieszanin przygotowuje się w miejscu zabiegu odpowiednie środki neutralizujące ich działanie.

2. Projekt, o którym mowa w ust. 1, zawiera w szczególności:

1) mapy strukturalne złoża, z naniesionymi w szczególności liniami przekrojów i lokalizacji odwiertów oraz z konturami złoża;

2) przekroje podłużne i poprzeczne złoża przez planowane odwierty zasilające;

3) granice wód okalających i podścielających;

4) stan izolacji złoża od wód wgłębnych i powierzchniowych;

5) wykaz odwiertów objętych oddziaływaniem zabiegu intensyfikacji przypływu, o którym mowa w § 212, z podaniem ich głębokości i zarurowania;

6) dane fizyczne i chemiczne płynów złożowych i płynów przewidzianych do zatłaczania;

7) dane dotyczące rdzeni skały złożowej, o ile są możliwe do uzyskania;

8) prognozę wpływu zatłaczania na wydobycie i kopaliny użyteczne, konstrukcje otworów, projekt urządzeń napowierzchniowych i transportu płynu do zatłaczania.

2. Dozór związany z obróbką i rekonstrukcją odwiertów wykonuje się zgodnie z zasadami określonymi przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. Pod dnem zbiorników umieszcza się szczelną warstwę ochronną.

3. Przepusty wody w obwałowaniu zbiornika zamyka się zasuwami od strony zewnętrznej obwałowania.

4. Teren wewnątrz obwałowania posiada wyprofilowane spadki w kierunku przepustów w celu odprowadzenia wody z opadów atmosferycznych.

5. W obrębie obwałowania nie prowadzi się kanałów rurowych.

1) jednego zbiornika – 100% jego pojemności;

2) dwóch zbiorników – 75% ich łącznej pojemności;

3) trzech i więcej zbiorników – 50% ich łącznej pojemności.

2. Obwałowanie zbiorników zawierających gazolinę nie może być mniejsze niż 150% pojemności zbiorników zawierających węglowodory ciekłe.

2. Zasady stosowania zbiorników naziemnych dwupłaszczowych o osi głównej poziomej oraz zbiorników naziemnych z podwójnym dnem i ze ścianami osłonowymi o osi głównej pionowej określa kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego, ustalając:

1) monitoring przestrzeni międzypłaszczowych lub międzydennych oraz między płaszczem a ścianką osłonową;

2) zakres, częstotliwość i sposób kontroli szczelności zbiorników, sprawności systemu monitoringu przestrzeni międzypłaszczowych, międzydennych oraz między płaszczem a ścianką osłonową;

3) środki organizacyjno-techniczne oraz zasady postępowania w przypadku uszkodzenia zbiorników lub awarii systemu monitoringu szczelności.

3. Kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego wyznacza osoby kierownictwa i dozoru ruchu zakładu górniczego otworowego odpowiedzialne za kontrolę stosowanych zabezpieczeń.

2. Podczas wywoływania przypływu z odwiertu płynu złożowego dopuszcza się odbiór cieczy do zbiorników otwartych, po ustaleniu przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego strefy zagrożenia pożarowego oraz strefy zagrożenia wybuchem.

3. Niedopuszczalne jest ustawianie zbiorników z ropą naftową zawierającą siarkowodór w zagłębieniach terenu.

2. Kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego decyduje o wyposażeniu zbiorników roboczych zamkniętych zawierających węglowodory ciekłe w zawór ciśnieniowo-depresyjny oraz przerywacz płomienia.

1) dwa szczelnie zamknięte włazy, z których jeden umieszcza się w dolnej ścianie zbiornika, a drugi – na przeciwległej stronie w pokrywie zbiornika;

2) urządzenia do pomiaru poziomu cieczy i ciśnień oraz do poboru próbek, których konstrukcja nie może powodować nieszczelności zbiornika i iskrzenia.

2. Wysięgnice nalewaków zaopatruje się w rękawy zabezpieczające przed rozpryskiwaniem cieczy podczas jej dopływu do cystern.

3. Cysterny pod nalewakiem zabezpiecza się przed samoczynnym przemieszczaniem się oraz uziemia.

4. Podczas napełniania cystern ropą naftową zawierającą siarkowodór wykonuje się na bieżąco pomiary zawartości siarkowodoru w powietrzu w miejscach pracy obsługi oraz wokół nalewaka w celu wyznaczenia strefy zagrożenia siarkowodorowego.

2. Niezależnie od miejsca zamontowania zaworów, o których mowa w ust. 1, montuje się także zawory odcinające w odległości co najmniej 15 m od pieca rurowego.

3. Na rurociągu odprowadzającym ropę naftową z pieca rurowego montuje się zawór zwrotny i termometr.

2. Rurociągi układa się na całej długości pod powierzchnią ziemi.

3. Dopuszcza się układanie rurociągów:

1) nad powierzchnią ziemi, na terenach bagnistych, górskich, nad przeszkodami terenowymi oraz na terenie zakładu górniczego otworowego;

2) w wodzie.

4. Na terenach leśnych, podmokłych, bagnistych, pod dnem cieków lub akweduktów, innych przeszkód terenowych dopuszcza się budowę rurociągów za pomocą przewiertu sterowanego.

5. Rurociągi ułożone na stokach górskich, w gruntach nawodnionych i w wodzie zabezpiecza się przed przemieszczaniem.

6. Trasy rurociągów trwale oznakowuje się w terenie.

7. Przepisu ust. 6 nie stosuje się do oznakowania rurociągów układanych w wodzie.

1) wstępnej próbie szczelności;

2) głównej próbie szczelności;

3) próbie wytrzymałości.

2. Przed przeprowadzeniem wstępnej próby szczelności rurociągu wykonuje się badania nieniszczące jego spoin, zgodnie z dokumentacją projektową, przed jego opuszczeniem do wykopu.

3. Wstępną próbę szczelności rurociągu wykonuje się sprężonym powietrzem o ciśnieniu 0,6 MPa.

4. Próbę wytrzymałości i główną próbę szczelności przeprowadza się po ułożeniu rurociągu w wykopie, sprawdzeniu stanu izolacji i po zasypaniu rurociągu, z wyjątkiem miejsc połączeń rur oraz miejsc łączenia armatury. Próby te wykonuje się za pomocą powietrza, gazu obojętnego, gazu ziemnego lub wody, przy tym samym napełnieniu rurociągu.

2. Wielkość ciśnienia podczas próby wytrzymałości rurociągu nie może wywoływać w ściankach rur naprężenia obwodowego większego niż 0,6 Re.

2. W miejscach skrzyżowań rurociągów z drogami i torami kolejowymi ustawia się tablice ostrzegawcze.

3. Podczas wykonywania próby szczelności i wytrzymałości wokół pompowni i rurociągów wyznacza się 30-metrową strefę bezpieczeństwa.

2. Ruch kołowy wzdłuż badanego odcinka rurociągu podczas utrzymywania w nim ciśnienia jest niedopuszczalny.

3. Wykonywanie prób szczelności i wytrzymałości rurociągów podczas silnej mgły, wichury, śnieżycy, marznącej mżawki oraz wyładowań atmosferycznych jest niedopuszczalne.

4. Z przeprowadzonej próby szczelności i wytrzymałości rurociągów sporządza się protokół.

2. Program, o którym mowa w ust. 1, określa w szczególności dopuszczalne wydatki węglowodorów płynnych zatłaczanych i odbieranych z poszczególnych odwiertów.

2. Jeżeli podziemny magazyn węglowodorów płynnych ma być wytworzony w strukturze zawodnionej, badania, o których mowa w ust. 1, uzupełnia się o badania szczelności skał nadkładu.

3. Badania, o których mowa w ust. 1, oraz badania szczelności skał nadkładu wykonuje się w przypadku występowania w magazynie ciśnienia większego od pierwotnego ciśnienia złożowego lub hydrostatycznego.

4. Kawerny magazynowe tworzy się tylko w skałach, których przydatność do celów magazynowania węglowodorów płynnych została wcześniej rozpoznana.

5. W przypadku bezzbiornikowego składowania odpadów w górotworze badania, o których mowa w ust. 1, oraz badania szczelności skał nadkładu uzupełnia się o badanie wpływu składowanego odpadu na górotwór.

2. Przed przystąpieniem do zatłaczania węglowodorów do podziemnego magazynu węglowodorów wykonuje się pomiary pierwotnego tła gazowego w powietrzu glebowym na obszarze tego magazynu.

3. Sposoby i wyniki badań szczelności odwiertów dokumentuje się, a dokumentację przechowuje do czasu likwidacji podziemnego magazynu węglowodorów i postępuje się z nią tak, jak z dokumentacją mierniczo-geologiczną.

4. Odwierty, których stan techniczny nie gwarantuje szczelności podziemnego magazynu węglowodorów, skutecznie rekonstruuje się dla zapewnienia ich szczelności lub likwiduje w przypadku niezapewnienia szczelności.

5. Ciśnienie podczas próby szczelności odwiertów, o których mowa w ust. 1, jest nie mniejsze od maksymalnego przewidywanego ciśnienia magazynowania.

6. Badania i próby wykonuje się w odwiertach udostępniających podziemny magazyn węglowodorów, na podstawie projektu badań zatwierdzonego przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.

7. Maksymalne ciśnienie zatłaczania określa się dla każdego z odwiertów zasilająco-odbiorczych.

8. Dla każdej komory podziemnego magazynu węglowodorów w złożu soli kamiennej określa się maksymalne i minimalne ciśnienie magazynowania oraz maksymalne i minimalne ciśnienie głowicowe.

9. Przed przystąpieniem do pierwszego zatłaczania węglowodorów do komory sprawdza się jej szczelność przy ciśnieniu wyższym od maksymalnego ciśnienia magazynowania.

2. Analizy składu chemicznego węglowodorów zatłaczanych i odbieranych wykonuje się w sposób i z częstotliwością ustaloną przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. Zakres badań w celu monitoringu nieszczelności magazynu ustala kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. Zakres badań w celu monitoringu szczelności magazynu ustala kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do magazynów w kawernach solnych.

2. Projekt, o którym mowa w ust. 1, zawiera w szczególności:

1) zasady prowadzenia wydobycia siarki odwiertami;

2) sposoby oddziaływania na warunki hydronaporowe horyzontu wód złożowych;

3) zasady prowadzenia ruchu w warunkach występowania zagrożeń;

4) klasyfikację zasobów bilansowych złoża do zasobów przemysłowych, nieprzemysłowych i strat.

1) doprowadzenie wody technologicznej do złoża;

2) odbiór wytopionej siarki ze złoża na powierzchnię.

1) siarki,

2) cieczy technologicznej,

3) wód złożowych

– skutecznie izoluje się przed możliwością poparzenia ludzi.

2. Rurociągi eksploatowane w ruchu zakładu górniczego otworowego w miejscach krzyżowania się z drogami kopalnianymi zabezpiecza się przed uszkodzeniem.

2. Próby, o których mowa w ust. 1, przeprowadza się przed wykonaniem powłok antykorozyjnych i ciepłochronnych. Z przeprowadzonych prób sporządza się protokół.

2. Prace związane z udrożnieniem kolumn rur eksploatacyjnych, wymagające demontażu więźby rurowej odwiertu, prowadzi się pod bezpośrednim nadzorem osoby dozoru ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. W przypadkach wymagających zestalenia płynnej siarki w odwiercie, dla opanowania wypływu mieszaniny siarkowo-wodnej uszkodzoną więźbą rurową, dopuszcza się tłoczenie do odwiertu wody o temperaturze niższej od temperatury topnienia siarki.

2. Tłoczenie wody technologicznej, o którym mowa w ust. 1, odnotowuje się w raporcie zmianowym.

2. Dopuszcza się odstąpienie od indywidualnego opomiarowania odwiertu i wykonywania pomiaru bilansowego w okresie remontu lub wymiany urządzeń pomiarowych danego odwiertu.

3. Zasady funkcjonowania systemu kontrolno-pomiarowego i pomiarów określają wytyczne technologiczne węzła eksploatacji.

2. Przed wyłączeniem odwiertu z ruchu zakładu górniczego otworowego, po zakończeniu eksploatacji, sporządza się protokół zakończenia eksploatacji, który zatwierdza kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. Przeznaczenie odwiertu po jego wyłączeniu z ruchu określa się w protokole, o którym mowa w § 279 ust. 2.

3. Poszczególne pola eksploatacyjne lub ich części, po rozliczeniu zasobów, mogą być wyłączone z eksploatacji z przeznaczeniem terenu do dalszej działalności przemysłowej lub rekultywacji.

4. O wyłączeniu z eksploatacji pola lub jego części, po uzyskaniu ustalonego stopnia wykorzystania zasobów złoża w ich granicach, decyduje kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. W uzgodnieniach, o których mowa w ust. 1, w szczególności uwzględnia się:

1) natężenie prowadzenia eksploatacji i związanego z nią poziomu zasilania złoża wodą technologiczną w danym rejonie;

2) warunki hydrogeologiczne złoża w danym rejonie;

3) zapewnienie ciśnienia wód złożowych wymaganego potrzebami eksploatacji;

4) przeciwdziałanie niezamierzonym wypływom wód złożowych na powierzchnię oraz przedostawaniu się ich do chronionych horyzontów wodonośnych;

5) ukierunkowanie przepływu wód, poprzez oddziaływanie hydrauliczne systemem barier represyjnych i depresyjnych, w celu podgrzewania złoża oraz odbioru wód dla celów eksploatacyjnych w układzie zamkniętego obiegu wód.

2. Przy określaniu temperatury, o której mowa w ust. 1, uwzględnia się:

1) potrzeby termicznego udrażniania złoża o niskim współczynniku filtracji na przedpolu eksploatacji;

2) minimalizowanie strat cieplnych w warunkach dobrej filtracji złoża;

3) wymagania technologiczne procesu podgrzewania wód złożowych, przy zamkniętym obiegu tych wód, zapewniające bezpieczeństwo ruchu zakładu górniczego otworowego i pracowników.

2. Osoba dozoru ruchu zakładu górniczego otworowego zabezpiecza rejon wypływu wody przez jego odpowiednie ogrodzenie, oznakowanie tablicami ostrzegawczymi i oświetlenie w porze nocnej, a także zawiadamia o powstałym zagrożeniu obsługę pracującą w tym rejonie na danej zmianie i osobę dozoru ruchu zakładu górniczego otworowego przejmującą zmianę.

3. Dopuszcza się możliwość nieoświetlenia rejonu wypływu wody. Decyzję w tej sprawie podejmuje kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. Likwidację awarii związanej z procesem eksploatacji złoża lub erupcji wykonuje się zgodnie z planem likwidacji awarii albo erupcji, zatwierdzonym przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. Prace mające na celu likwidację awarii związanej z procesem eksploatacji złoża i erupcji wykonuje się pod bezpośrednim nadzorem osoby dozoru ruchu zakładu górniczego otworowego, wyznaczonej przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do uszczelniania rur okładzinowych, do likwidacji erupcji oraz awarii i komplikacji wiertniczych.

2. Obserwacje i pomiary prowadzi się także w wyznaczonych punktach udostępniania i użytkowania wód czwartorzędowych i trzeciorzędowych, leżących w obrębie przewidywanej strefy zasięgu wpływów eksploatacji.

3. Pierwsze pomiary i badania w otworach wiertniczych obserwacyjnych i punktach, o których mowa w ust. 2, wykonuje się przed rozpoczęciem eksploatacji złoża w celu ustalenia stanu wyjściowego.

2. Sposób, zakres i częstotliwość przeprowadzania obserwacji, pomiarów i badań oraz sposób ich ewidencjonowania określa kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. Siarkę w stanie stałym składuje się na przystosowanych do tego celu składowiskach, zgodnie z zasadami określonymi w dokumentacji techniczno-technologicznej, zatwierdzonej przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. Kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego określa zasady nadzoru nad sprawnością aparatury, o której mowa w ust. 1, oraz nad monitoringiem utylizacji siarkowodoru.

1) grubość filarów brzeżnych międzykomorowych, wzajemne odległości między poszczególnymi odwiertami oraz miąższość warstw skalnych stanowiących półkę ochronną ponad komorami;

2) wielkość przewidywanych osiadań powierzchni pola otworowego;

3) sposób odprowadzania i gromadzenia solanki o pełnym nasyceniu, wypływającej z komór na skutek przestrzennego zaciskania komór oraz z innych przyczyn w całym procesie eksploatacji;

4) wytyczne wypełniania komór eksploatacyjnych;

5) wymaganą aparaturę kontrolno-pomiarową, pozwalającą na bieżącą kontrolę wielkości ciśnień obiegów wody, solanki i oleju oraz na określanie wielkości wydobycia i ubytku zasobów;

6) wielkość dopuszczalnego ciśnienia cieczy na głowicy odwiertów, wynikającego z oporów przepływu w całym układzie eksploatacyjnym, przy uwzględnieniu dopuszczalnego ciśnienia szczelinowania górotworu.

1) głębokości zalegania warstw wodonośnych oraz pakietów izolujących w nadkładzie;

2) składu chemicznego i ciśnienia hydrostatycznego oraz wydajności wód nasycających przepuszczalne warstwy nadkładu;

3) głębokości zalegania oraz miąższości warstw soli w serii solnej złoża, rodzajów warstw rozdzielających warstwy soli i stopnia zanieczyszczenia warstw soli oraz zasolenia warstw ilastych;

4) wielkości ciśnienia szczelinowania warstw w górnej części serii solnej, w złożach pokładowych po każdym rurowaniu.

2. Wykonując badania, o których mowa w ust. 1, w pokładowym złożu soli tektonicznie zaburzonym, co najmniej 10% otworów wiertniczych przeznaczonych do eksploatacji, przewidzianych do wykonania, wierci się z pełnym rdzeniowaniem.

3. Zakres rdzeniowania otworów wiertniczych badawczych wierconych na złożu soli typu wysadowego ustala służba geologiczna zakładu górniczego otworowego.

1) raporty wiertnicze, w których ujmuje się zwłaszcza stwierdzone zasypy, obwały ścian i opadanie przewodu w trakcie wiercenia;

2) projekty i protokoły cementowań oraz badań skuteczności zacementowania kolumn rur okładzinowych, prac wykonanych w otworze wiertniczym przeznaczonym do eksploatacji, a także wyniki przeprowadzanych badań mających wpływ na przyszłe wydobycie danym otworem wiertniczym przeznaczonym do eksploatacji;

3) schemat konstrukcji otworu wiertniczego przekazywanego do eksploatacji, wraz z uzbrojeniem podziemnym i naziemnym.

1) dokumentację techniczną otworów wiertniczych przeznaczonych do eksploatacji, zawierającą w szczególności:

a) konstrukcję otworu wiertniczego,

b) uzbrojenie otworu wiertniczego,

c) przekrój geologiczny otworu wiertniczego, z wyznaczeniem stref przeznaczonych do eksploatacji,

d) zawartość części nierozpuszczalnych w poszczególnych warstwach soli, różniących się między sobą,

e) zawartość poszczególnych rodzajów soli oraz współczynnik rozpuszczalności,

f) wyniki pomiarów i badań, wykonanych w czasie wiercenia otworu wiertniczego,

g) prognozy wydobycia, na podstawie danych uzyskanych w czasie wiercenia;

2) dokumentację eksploatacyjną, zawierającą w szczególności:

a) projekt techniczny eksploatacji, zawierający opis systemu eksploatacji, siatkę rozmieszczenia odwiertów, schemat uzbrojenia odwiertów, technikę podnoszenia rur eksploatacyjnych, schemat sieci rurociągów i urządzeń technologicznych oraz typ, rodzaj i charakterystykę urządzeń wiertniczych,

b) projekt technologiczny eksploatacji, zawierający opis procesu ługowania, sposób rejestracji, obliczenia parametrów technologicznych i oceny skutków eksploatacji, w zakresie powstawania pustek poeksploatacyjnych,

c) projekt rozwoju frontu eksploatacyjnego,

d) dzienniki pomiarów parametrów technologicznych w odwiertach, na podstawie notowań stacji kontrolno-pomiarowych i pomiarów echosondą,

e) książki pracy odwiertów,

f) dokumenty, na podstawie których są podejmowane decyzje dotyczące tymczasowego lub doraźnego sposobu prowadzenia ruchu lub obserwacji.

1) ilość soli wydobytej z powstającej komory;

2) ilość cieczy wtłoczonej i wypływającej z komory, z podaniem jej zasolenia;

3) głębokość zalegania stropu i spągu komory oraz kształt komory;

4) wszelkie inne zjawiska występujące w komorze i w odwiercie zauważone w procesie eksploatacji.

2. W przypadku złóż wysadowych dokumentacja, o której mowa w § 297 pkt 1, może być ujednolicona i obowiązywać dla większej liczby otworów wiertniczych przeznaczonych do eksploatacji.

3. Dane, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 2 i 4, odnotowuje się w książce odwiertu z częstotliwością dobową i bilansuje się je miesięcznie.

4. Dane dotyczące głębokości zalegania stropu i spągu komory oraz kształtu komory eksploatacyjnej przedstawia się w sposób ustalony przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. W złożach zalegających do głębokości 500 m, w szczególności typu pokładowego o dużej ilości wkładek ilastych, przedzielających pokłady soli, stosuje się systemy eksploatacji, pozwalające uzyskać komory o regularnych kształtach zbliżonych do cylindrycznych.

3. W przypadku stwierdzenia hydraulicznego przebicia lub przeługowania między komorami eksploatacyjnymi kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego powoduje wyłączenie z ruchu komór stwarzających zagrożenie naruszenia stabilności górotworu i stateczności powierzchni. Wznowienie eksploatacji może nastąpić po określeniu sposobu dalszej eksploatacji i po uprzednim zawiadomieniu właściwego organu nadzoru górniczego.

1) podłączenie rurociągów lub kabli sygnalizacyjnych do stacji kontrolno-pomiarowej;

2) wymianę poszczególnych elementów armatury i skręcanie kolumn rur eksploatacyjnych oraz manipulacje nimi;

3) bezpieczne odprężenie i odprowadzenie gazów, w przypadku przewidywanego występowania gazu ziemnego.

2. Podczas wydobywania soli, gdy pomiary geodezyjne pola eksploatacyjnego wykazują osiadanie, kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego wyznacza drogi dojścia do poszczególnych rejonów pola eksploatacyjnego, jak również drogi transportowe oraz dopuszczalne obciążenie i szybkość przejazdów.

1) wyznacza się bezpieczne kierunki dowozu mas podsadzkowych oraz drogi, po których mogą poruszać się ciężkie maszyny, na podstawie rozeznania w zakresie miąższości i szczelności półki ochronnej nad komorami;

2) wyznacza się na drodze dojazdowej miejsca, do których wolno dojeżdżać ciężkimi maszynami;

3) wyznacza się osoby dozoru ruchu zakładu górniczego otworowego, prowadzące obserwacje zachowania stateczności krawędzi zapadliska;

4) w przypadku prowadzenia prac w porze nocnej, miejsca pracy oświetla się, a prace prowadzi na podstawie zezwolenia kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego pod nadzorem osoby wyższego dozoru ruchu zakładu górniczego;

5) w przypadku wystąpienia strefy obrywów krawędzi zapadliska, skąd są spychane masy wypełniające, natychmiast zmienia się miejsca składowania spychanych mas.

2. Pomiary, badania i obserwacje, o których mowa w ust. 1, stanowią podstawę ustalenia optymalnych warunków eksploatacji oraz rodzajów pomiarów i badań podczas eksploatacji.

3. Szczegółowe zakresy pomiarów, badań i obserwacji, o których mowa w ust. 1, oraz ich częstotliwość określa kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. W przypadku ługowania danym odwiertem kilku komór leżących na różnych głębokościach, pomiary te wykonuje się dla każdej z nich.

3. Ilość pomiarów kształtu komory przy eksploatacji w kilku poziomach zwiększa się tak, aby można w odpowiednim czasie podjąć działania zabezpieczające przed możliwością ługowania soli w poziomach wyżej zalegających.

4. Częstotliwość pomiarów kształtu komór oraz pomiarów kontrolnych ustala kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. Wyniki pomiarów, badań i obserwacji dokumentuje się w książkach pracy odwiertu.

2. Niezlikwidowane komory poeksploatacyjne, wyłączone z ruchu, których strop znalazł się w rejonie półki ochronnej, okresowo sprawdza się, mierząc w nich położenie i kształt stropu komory.

3. Częstotliwość pomiaru stropu komory ustala kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. Sposób prowadzenia i ewidencjonowania wyników pomiarów i obserwacji określa kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. Głowice odwiertów udostępniających komory wyłączone z ruchu zabezpiecza się, przed możliwością nadmiernego wzrostu ciśnienia solanki wypełniającej układ komora – odwiert, przez zamontowanie urządzeń pomiarowych ciśnienia solanki oraz urządzeń odprowadzających jej nadmiar.

3. Urządzenia, o których mowa w ust. 2, podłącza się do stacji aparatury kontrolno-pomiarowej lub pozostawia pod ciągłą obserwacją osób obsługi i dozoru ruchu zakładu górniczego otworowego.

4. Ciśnienie na głowicy odwiertu wyłączonego z ruchu nie może przekroczyć ciśnienia granicznego, określonego przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego, ze względu na ochronę układu odwiert – komora.

2. W przypadkach innych niż określone w ust. 1 komory poeksploatacyjne zabezpiecza się albo likwiduje w sposób ustalony przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.

3. Komory poeksploatacyjne zabezpiecza się przez podsadzanie, z zastosowaniem materiałów, które nie wpływają w sposób szkodliwy na środowisko.

4. W przypadku zastosowania do podsadzania komór poeksploatacyjnych odpadów jest dopuszczalne wykorzystanie odpadów zgodnie z wymaganiami określonymi w art. 30 ust. 5 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach.

5. Ilość zastosowanej mieszaniny podsadzkowej kontroluje się i dokumentuje.

6. W przypadku, o którym mowa w ust. 4, prowadzi się obserwacje wpływu odpadów na skład wód podziemnych i powierzchniowych na obszarze pola eksploatacyjnego i otaczających go obszarów.

2. Urządzenia odbierające solankę z odwiertów i rurociągi prowadzące do miejsca jej gromadzenia wykonuje się z materiałów odpornych na korozję oraz układa w sposób umożliwiający użytkowanie powierzchni.

2. Sposób zapobiegania zanieczyszczeniu warstw przypowierzchniowych oraz wód solanką wyciskaną z niepodsadzonych komór określa kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

1) utrzymuje się sprawną instalację odbierającą solankę z odwiertów i odprowadzającą tę solankę z pola eksploatacyjnego;

2) prowadzi się pomiary ilości odprowadzonej solanki i jej dokumentowanie z częstotliwością ustaloną przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego;

3) okresowo wykonuje się pomiary sytuacyjno-wysokościowe powierzchni pola eksploatacyjnego i sąsiadujących z nim terenów;

4) prowadzi się obserwacje hydrogeologiczne na obszarze pola eksploatacyjnego i sąsiadujących z nim terenów;

5) likwiduje się osiadania o charakterze nieciągłym, występujące na obszarze pola eksploatacyjnego, oraz wypełnia większe osiadania o charakterze ciągłym.

1) głębokość warstw nasyconych wodą oraz pakietów izolujących w całym profilu otworu wiertniczego;

2) skład chemiczny oraz ciśnienie hydrostatyczne i wydajność wód;

3) ilość i skład chemiczny gazów towarzyszących wodzie, jak również występujących samoistnie.

2. Prace związane z opróbowaniem, próbnym pompowaniem i eksploatacją, w szczególności związane z uzbrojeniem powierzchniowym i wgłębnym odwiertu, montażem urządzeń i instalacji, wytłaczaniem płynów oraz sporządzaniem wymaganej dokumentacji tych prac, prowadzi się zgodnie z wymaganiami określonymi w projekcie robót geologicznych, a w przypadku występowania gazu w odwiercie – zgodnie z wymaganiami obowiązującymi przy opróbowywaniu odwiertów wykonywanych w celu poszukiwań ropy naftowej i gazu ziemnego.

2. Podczas pompowania próbnego określa się dane dotyczące:

1) ciśnienia złożowego początkowego i jego ewentualnych zmian;

2) warunków energetycznych złoża;

3) temperatury złożowej;

4) ciśnienia nasycenia wód gazem;

5) właściwości fizykochemicznych wód;

6) wielkości wydobycia wód i gazu w zależności od różnic ciśnienia złożowego statycznego i dynamicznego oraz wartości ciśnienia głowicowego;

7) wielkości wydobycia gazów w zależności od głębokości zapuszczenia pompy – przy eksploatacji przez pompowanie.

3. W przypadku wydobywania wód za pomocą pompy wgłębnej stosuje się rozwiązania umożliwiające wykonywanie pomiarów głębokości lustra wody w odwiercie.

4. W przypadku próbnego pompowania wód bez gazu uzyskuje się dane eksploatacyjne wymagane przy badaniu otworów wiertniczych hydrogeologicznych.

5. W okresie próbnego pompowania prowadzi się dokładną ewidencję wyników pomiarów wydajności wody i gazu, wielkości poszczególnych ciśnień oraz głębokości lustra wód w odwiercie.

6. Ustalenia wstępnych średnic zwężek ograniczających oraz głębokości zapuszczania pompy wgłębnej w okresie próbnego pompowania dla każdego otworu oddzielnie dokonuje, na podstawie pomiarów wstępnych warunków eksploatacji, kierownik ruchu zakładu lub kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

7. Okres próbnego pompowania nie może przekroczyć 12 miesięcy.

2. Dopuszcza się zatłaczanie do złoża wody uzyskanej w okresie próbnego pompowania, pod warunkiem:

1) stwierdzenia szczelności zarurowania odwiertu służącego do wtłaczania;

2) wtłaczania do odwiertu tak zlokalizowanego, aby nie wpływało to na wynik badanych odwiertów.

3. Gaz ziemny wydobywany wraz z wodą oddziela się w odpowiedniej instalacji i zagospodarowuje lub spala zgodnie z wymaganiami określonymi w dziale II tytułu II ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska.

2. W wodnonaporowych warunkach wydobycia wody wielkość wydobycia ustala się w taki sposób, aby wydobycie było przeprowadzone przy stałym dynamicznym poziomie wody.

1) ilości solanki wydobywanej z poszczególnych odwiertów;

2) ilości gazu ziemnego, wydobywającego się w czasie eksploatacji solanek, z poszczególnych odwiertów;

3) wartości ciśnienia głowicowego w przestrzeni między kolumną rur okładzinowych a kolumną rur wydobywczych i w rurach wydobywczych.

2. Wykresy parametrów eksploatacyjnych oraz składu fizykochemicznego uzupełnia się na bieżąco według wartości uśrednionych z danego miesiąca.

2. W przypadku nietypowej zmiany jakiegokolwiek parametru przeprowadza się niezwłocznie pełne pomiary parametrów złożowych oraz eksploatacyjnych i ustala przyczyny powstałych zmian.

3. Jeżeli przyczyny zmiany parametrów złożowych wynikają z naturalnego spadku ciśnienia złożowego, ustala się nowe optymalne warunki eksploatacji.

4. Zmiany głębokości zapuszczania pomp wgłębnych w odwiertach mogą nastąpić wyłącznie po przeprowadzeniu pomiarów parametrów złożowych, które uzasadnią dokonanie tych zmian.

2. Czas syfonowania płynu z odwiertu lub pompowania oczyszczającego określa kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

3. Płyny podczas syfonowania lub pompowania oczyszczającego mogą być odprowadzane tylko do odpowiednich oddzielaczy.

1) eksploatacyjna, obejmująca dokumentację techniczną ujęć i urządzeń eksploatacyjnych, schematy technologiczne, książki pracy ujęć, książki pomiarów i badań stacjonarnych oraz wyniki analiz fizykochemicznych i bakteriologicznych;

2) techniczno-ruchowa urządzeń energomechanicznych.

2. Dokumentację, o której mowa w ust. 1 pkt 1, prowadzi się w sposób ciągły w całym okresie eksploatacji złoża oraz aktualizuje z częstotliwością ustaloną przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. Badania i pomiary, o których mowa w ust. 1, prowadzi się zgodnie z programem zatwierdzonym przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. Nieprawidłowości stwierdzone podczas eksploatacji likwiduje się na podstawie projektu technicznego, zatwierdzonego przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.

1) wykonywanie badań, pomiarów i obserwacji;

2) pobór prób wody i gazu;

3) wykonywanie napraw uzbrojenia eksploatacyjnego.

2. Ujęcie wód leczniczych lub termalnych za pomocą odwiertów zapewnia:

1) spełnienie wymagań, o których mowa w ust. 1;

2) możliwość wykonywania prac związanych z manewrowaniem rurami wydobywczymi;

3) możliwość niezawodnego zawieszenia rur wydobywczych;

4) szczelność układu: odwiert – głowica eksploatacyjna.

2. Przelew, o którym mowa w ust. 1, nagazowanych wód leczniczych wyposaża się w zabezpieczenie syfonowe.

3. Powierzchnię terenu wokół ujęcia, o którym mowa w ust. 1, w promieniu minimum 2 m pokrywa się betonem ze spadkiem od źródła.

2. W przypadku eksploatacji wód leczniczych lub termalnych zawierających gaz ziemny stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zwalczania zagrożenia wybuchem i zagrożenia pożarowego w zakładach górniczych wydobywających ropę naftową i gaz ziemny.

2. Urządzenia eksploatacyjne instaluje się w taki sposób, aby nie przekroczyły dopuszczalnej depresji.

3. Na ujęciach wód leczniczych lub termalnych prowadzi się rejestrację parametrów eksploatacyjnych.

4. Urządzenia eksploatacyjne dostosowuje się do warunków ustalonych w dokumentacjach hydrogeologicznych.

2. Wykorzystywanie urządzeń, o których mowa w ust. 1, do celów niezgodnych z ich przeznaczeniem jest niedopuszczalne.

2. Przy wyborze trasy rurociągu, w miarę możliwości, dąży się do uzyskania przepływu grawitacyjnego.

3. Rurociągi do transportu wód leczniczych lub termalnych nagazowanych prowadzi się, w miarę możliwości, ze wzniosem, a równolegle nad nim prowadzi się rurociąg odprowadzający nadmiar gazu.

4. W przypadku prowadzenia, po wzniosie lub pionowo, rurociągów z wodą leczniczą lub termalną nagazowaną, na trasie tego rurociągu w najwyższych jego punktach instaluje się urządzenia odgazowujące.

5. Rurociągi do transportu wód leczniczych lub termalnych nagazowanych projektuje się w taki sposób, aby woda płynęła pełnym przekrojem rurociągu.

2. W pomocniczych pomieszczeniach zbiorników na nagazowane wody lecznicze stosuje się rozwiązania uniemożliwiające gromadzenie się gazu.

3. Zasady użytkowania i obsługi zbiorników magazynujących wody lecznicze określa kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

4. W przypadku magazynowania wód leczniczych nagazowanych, w konstrukcji zbiorników uwzględnia się stałe utrzymywanie poduszek gazowych o wysokości od 0,7 do 1,0 m.

5. Zbiorniki zaopatruje się w urządzenia do pomiaru poziomu płynu, ciśnienia i poboru próbek.

6. Zbiorniki na wodę leczniczą zawierającą gaz palny uziemia się i zabezpiecza przed wyładowaniami atmosferycznymi.

1) morska jednostka:

a) statki przystosowane do prowadzenia prac geofizycznych,

b) stacjonarne platformy wiertnicze lub wydobywcze, posadowione na dnie morskim na stałe,

c) pływające, samopodnośne platformy wiertnicze lub wydobywcze, posadowione na dnie morskim podczas wiercenia albo wydobywania,

d) półzanurzalne, pływające platformy wiertnicze lub wydobywcze, zakotwiczone lub stabilizowane w inny sposób na czas wiercenia albo wydobywania,

e) statki lub barki wiertnicze lub wydobywcze,

f) funkcjonalne kombinacje wynikające z połączenia konstrukcji, o których mowa w lit. a–e,

g) bezobsługowe platformy wydobywcze;

2) członek załogi – pracownika zatrudnionego na morskiej jednostce.

2. W sprawach nieuregulowanych w przepisach niniejszego rozdziału, związanych z wykonywaniem robót geologicznych i górniczych, w celu poszukiwania, rozpoznawania i wydobywania ropy naftowej lub gazu ziemnego, w obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej, stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące robót wiertniczych w celu poszukiwania, rozpoznawania i wydobywania ropy naftowej lub gazu ziemnego ze złóż lądowych.

1) działań podejmowanych w przypadku zagrożenia lub wystąpienia objawów erupcji płynu złożowego, z uwzględnieniem zagrożenia toksycznego siarkowodorem, zgodnie z instrukcją zatwierdzoną przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego lub kierownika ruchu zakładu;

2) zapobiegania wybuchom oraz ich zwalczania;

3) zapobiegania i zwalczania pożarów, zgodnie z instrukcją zatwierdzoną przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego lub kierownika ruchu zakładu;

4) awaryjnego opuszczania morskiej jednostki, zgodnie z przepisami bezpieczeństwa morskiego;

5) udzielania pierwszej pomocy medycznej.

2. Ćwiczenia z awaryjnego opuszczania morskiej jednostki prowadzi się zgodnie z przepisami bezpieczeństwa morskiego.

3. Przeprowadzenie ćwiczeń, o których mowa w ust. 2, i ich zakres każdorazowo się dokumentuje.

4. Członek załogi powracający do pracy na tę samą morską jednostkę, po każdorazowej nieobecności dłuższej niż:

1) 3 miesiące – odbywa przeszkolenie w zakresie określonym w ust. 1 pkt 1–4;

2) 1 miesiąc – odbywa przeszkolenie w zakresie określonym w ust. 1 pkt 3 i 4.

5. Sprzęt ratowniczy, po użyciu podczas szkoleń, przywraca się do stanu gotowości.

6. Szkolenia, o których mowa w ust. 1 pkt 1–3 i 5, przeprowadza się z częstotliwością określoną przez kierownika ruchu zakładu z uwzględnieniem warunków panujących na morskiej jednostce.

2. Zastępcą kierownika morskiej jednostki jest wyznaczona przez przedsiębiorcę osoba posiadająca udokumentowane kwalifikacje i uprawnienia w zakresie holowania, kotwiczenia lub posadawiania morskich jednostek oraz prowadzenia akcji ratownictwa morskiego na tych jednostkach, a także prac przeładunkowych.

3. Zasady podziału obowiązków i współdziałania osób, o których mowa w ust. 1 i 2, ustala kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego, zawiadamiając o tych zasadach właściwy organ nadzoru górniczego i właściwy organ administracji morskiej.

1) zgłasza morską jednostkę będącą statkiem do inspekcji właściwemu organowi administracji morskiej;

2) posiada protokoły technicznego odbioru morskiej jednostki oraz urządzeń wiertniczych, eksploatacyjnych, pomiarowych, ratowniczych i przeciwpożarowych;

3) zgłasza właściwemu organowi administracji morskiej wyjście morskiej jednostki w rejon określony w koncesji.

1) raport geologiczny;

2) dziennik płuczkowy;

3) protokoły:

a) wytrzymałości i szczelności kolumny rur okładzinowych,

b) ustaleń technicznej komisji awaryjnej,

c) przekazania otworu wiertniczego do eksploatacji.

1) dobowy raport wydobycia płynu złożowego;

2) książkę odwiertów z ewidencją wszelkich prac prowadzonych w odwiertach;

3) raporty magazynowe wydobywanego płynu złożowego oraz środków niezbędnych do prowadzenia eksploatacji;

4) analizy płynu złożowego;

5) protokoły:

a) pomiaru parametrów złożowych i poboru próbek wgłębnych oraz ustalonych na ich podstawie dopuszczalnych poborów i zdolności wydobywczych,

b) zabiegów intensyfikacyjnych,

c) zapuszczania, montażu i demontażu w otworze wiertniczym eksploatacyjnym wszelkich urządzeń pomiarowych i zamykających,

d) udostępniania kolejnych horyzontów złożowych,

e) prac zmierzających do zlikwidowania lub ograniczenia dopływu wody do odwiertu,

f) rekonstrukcji odwiertów,

g) likwidacji odwiertów wyłączonych z eksploatacji.

1) plan i książkę ochrony przeciwpożarowej;

2) plan i system organizacji pierwszej pomocy;

3) rejestr prowadzonych badań psychologicznych załogi;

4) obowiązujące rozkłady alarmowe, zgodnie z wymogami bezpieczeństwa morskiego;

5) rejestr przeprowadzonych ćwiczeń alarmowych załogi;

6) instrukcję współdziałania dla statku czekającego w pogotowiu, w przypadku zagrożenia i ewakuacji morskiej jednostki;

7) dziennik pokładowy;

8) dziennik GMDSS;

9) dziennik maszynowy.

1) miejsc, gdzie są usytuowane konstrukcje, o których mowa w § 378;

2) akwenów takich jak: redy, kotwicowiska, tory wodne, strefy rozgraniczenia ruchu i akweny pomiaru dewiacji;

3) akwenów o specjalnym przeznaczeniu.

2. Budowę lub posadowienie morskiej jednostki prowadzi się zgodnie z dokumentacją techniczną budowy lub zgodnie z instrukcją producenta, z uwzględnieniem wyników ekspertyz, o których mowa w ust. 1.

3. Budowę lub posadowienie morskiej jednostki prowadzi się w taki sposób, aby rurociągi podmorskie, kable i inne instalacje morskie znajdujące się w pobliżu nie zostały uszkodzone.

2. Podczas czynności, o których mowa w ust. 1, na morskiej jednostce mogą znajdować się tylko osoby niezbędne do wykonywania tych czynności.

1) przenośny sprzęt do określania stężeń gazów toksycznych i wybuchowych oraz do określania zawartości tlenu w powietrzu;

2) sprzęt ratowniczy, w ilości dostosowanej do rozmiarów tej jednostki i liczby osób mogących jednorazowo na niej przebywać;

3) awaryjne ucieczkowe aparaty oddechowe EEBD.

2. Podstawowe wymagania sprzętu ratowniczego, takiego jak: łódź ratunkowa, tratwa ratunkowa, pława ratunkowa i kamizelka ratunkowa, stanowią:

1) odpowiednie dostosowanie i wyposażenie w celu utrzymania przy życiu przez wystarczająco długi okres;

2) wystarczająca ilość dla wszystkich członków załogi;

3) właściwa konstrukcja dostosowana do miejsca pracy;

4) jaskrawe kolory dla sprzętu i konstrukcji, dzięki którym użytkownik zwraca na siebie uwagę służb ratunkowych.

2. Podejmowane działania w zakresie bezpieczeństwa zapewniają ochronę członków załogi w czasie wystarczającym do przeprowadzenia bezpiecznej ewakuacji lub akcji ratunkowej.

3. Lista z nazwiskami członków załogi przypisanych do każdego bezpiecznego miejsca zbiórki jest prowadzona na bieżąco i ogólnie dostępna.

4. Na morskiej jednostce wyznacza się drogi ewakuacyjne prowadzące do bezpiecznych miejsc zbiórek oraz do miejsc rozmieszczenia środków ratunkowych.

5. Oznakowanie dróg ewakuacyjnych wykonuje się w taki sposób, aby było widoczne w każdych warunkach.

6. Z pomieszczeń znajdujących się pod pokładami morskiej jednostki, gdzie są zatrudnieni ludzie, wyznacza się dwie drogi ewakuacyjne.

7. Drogi ewakuacyjne utrzymuje się w stanie zapewniającym opuszczenie morskiej jednostki przez załogę bez utrudnień.

8. Sprzęt ewakuacyjny i ratunkowy musi być gotowy do natychmiastowego użycia.

9. Jeżeli dokument bezpieczeństwa tego wymaga, jedno z bezpiecznych miejsc zbiórek wyposaża się w urządzenia umożliwiające zdalne sterowanie systemami alarmowania oraz systemami łączności z lądem i służbami ratunkowymi.

10. Listę z nazwiskami członków załogi, którym przydzielono specjalne zadania w przypadku zaistnienia sytuacji awaryjnej, wywiesza się w miejscach zbiórek lub innych miejscach ogólnie dostępnych dla członków załogi.

2. Morską jednostkę wyposaża się w system łączności zdolny do utrzymania łączności z lądem i służbami ratunkowymi oraz w system alarmowo-rozgłoszeniowy, przystosowany do pracy w przestrzeniach zagrożonych wybuchem.

3. Urządzenia systemów, o których mowa w ust. 1 i 2, mają co najmniej dwa niezależne źródła zasilania, przełączające się automatycznie.

4. Urządzenia alarmowe mogą być aktywowane z pomieszczeń dyspozytorskich i kierownika morskiej jednostki.

2. Członka załogi morskiej jednostki zapoznaje się z obowiązującymi sygnałami instrukcji alarmowych.

1) niebezpieczny przechył morskiej jednostki;

2) poważne uszkodzenie pali lub nóg morskiej jednostki;

3) przeciek, kolizja lub wypadek przy holowaniu;

4) otwarta erupcja płynu złożowego;

5) wybuch lub pożar;

6) zagrożenie zewnętrzne dla morskiej jednostki.

2. W przypadku zarządzenia częściowej ewakuacji morskiej jednostki, gdy została pozostawiona część załogi dla zapewnienia bezpieczeństwa morskiej jednostki, zapewnia się możliwość ewakuacji pozostawionej załogi jednym lotem śmigłowca oraz zapewnia środki do ewakuacji statkiem pogotowia.

3. Kierownik morskiej jednostki, zastępca kierownika morskiej jednostki, starszy mechanik oraz osoby funkcyjne odpowiedzialne za ewakuację opuszczają morską jednostkę jako ostatni, po uprzednim sprawdzeniu, czy wszystkie osoby opuściły morską jednostkę.

4. Na morskiej jednostce, na której mieszkają członkowie załogi, zapewnia się wystarczającą liczbę osób przeszkolonych do celów ratunkowych, które są obecne na miejscu lądowania podczas lądowania lub startu helikoptera.

5. Na morskiej jednostce zapewnia się wyposażenie techniczne umożliwiające ewakuację bezpośrednio w kierunku morza.

2. Przeprowadzenie ćwiczeń odnotowuje się w dzienniku pokładowym, z podaniem rodzaju i czasu ich trwania oraz urządzeń i sprzętu użytego podczas ćwiczeń. Równocześnie dokonuje się oceny przeprowadzonych ćwiczeń.

3. Pierwszy alarm ćwiczebny przeprowadza się niezwłocznie po rozpoczęciu prac przez morską jednostkę.

2. Na morskiej jednostce znajduje się odpowiedni zapas odzieży roboczej i środków ochrony indywidualnej.

2. Na morskiej jednostce wydziela się i odpowiednio wyposaża pomieszczenie dla chorych lub rannych, a także zapewnia się na każdej zmianie roboczej dostateczną liczbę osób przeszkolonych w zakresie udzielania pierwszej pomocy lub, w miarę potrzeby, zapewnia się wyspecjalizowanych członków załogi zdolnych do prowadzenia leczenia pod kierownictwem lekarza, którego obecność nie jest konieczna.

2. Na morskiej jednostce znajdują się odpowiednie środki do bezpiecznego transportu rannych i chorych.

3. Dla morskiej jednostki opracowuje się system wzywania pomocy zewnętrznej do wypadków i zachorowań.

4. Na morskiej jednostce znajduje się miejsce lądowania dla śmigłowca.

5. Sprzęt przeznaczony do wykorzystania w wypadkach wymagających użycia śmigłowca jest przechowywany bezpośrednio przy miejscu lądowania śmigłowca.

2. Pomieszczenia, o których mowa w ust. 1, są odpowiednio wentylowane, ogrzewane, oświetlane oraz utrzymywane w stanie zapewniającym ich bezpieczne i higieniczne użytkowanie.

2. Członkom załogi zapewnia się całodzienne wyżywienie.

3. Morska jednostka posiada zapas żywności i wody pitnej na okres co najmniej 14 dni.

2. Na każdym poziomie znajdują się przynajmniej dwa oddzielne wyjścia do pomieszczeń mieszkalnych, prowadzące do wyjść ewakuacyjnych.

3. Pomieszczenia mieszkalne wyposaża się w odpowiednią dla liczby członków załogi liczbę łóżek lub koi.

4. Każde pomieszczenie służące członkom załogi do spania musi zapewniać wystarczająco dużo miejsca na przechowywanie ich ubrań.

5. Dla kobiet i mężczyzn zapewnia się oddzielne pomieszczenia do spania.

6. W pomieszczeniach mieszkalnych zapewnia się wystarczającą ilość pryszniców i miejsc służących do mycia z zimną i gorącą wodą bieżącą.

7. Mężczyznom i kobietom zapewnia się korzystanie z oddzielnych pryszniców lub korzystanie z tych samych w różnym czasie.

8. Prysznice są wystarczająco przestronne, aby każdy członek załogi mógł umyć się bez przeszkód w stosownych warunkach higienicznych.

9. Miejsca zakwaterowania wyposaża się w wystarczającą ilość toalet i umywalek.

10. Dla mężczyzn i kobiet zapewnia się korzystanie z oddzielnych toalet lub korzystanie z tych samych w różnym czasie.

2. Prace związane z zapuszczaniem lub wyciąganiem kolumny rur okładzinowych, płuczkowych lub wydobywczych przerywa się przy prędkości wiatru powyżej 17 m/s. O przerwaniu wszelkich prac na morskiej jednostce ze względu na warunki hydrometeorologiczne oraz o podjęciu odpowiednich środków zabezpieczających załogę decyduje kierownik morskiej jednostki.

1) opuszczenia morskiej jednostki w razie zagrożenia;

2) wznowienia lub zatrzymania prac na morskiej jednostce;

3) wymiany członków załogi lub sprzętu;

4) podjęcia prac szczególnie niebezpiecznych;

5) podjęcia lub przerwania prac w otworze wiertniczym lub w odwiercie.

2. Kierownik morskiej jednostki wyraża zgodę na cumowanie statków do morskiej jednostki.

2. Transport na morską jednostkę organizują i nadzorują wykwalifikowane osoby, wyznaczone przez kierownika morskiej jednostki, w taki sposób, aby nie zagrażał bezpieczeństwu ludzi zatrudnionych na tej jednostce.

2. Przewozu materiałów sypkich i ciekłych oraz rozładunku ich na morskiej jednostce dokonuje się w pojemnikach lub na specjalnych statkach posiadających odpowiednie zbiorniki do magazynowania tych materiałów, a także urządzenia do ich przeładunku do zbiorników składowych morskiej jednostki.

3. Zastępca kierownika morskiej jednostki, prowadzący nadzór nad pracami załadunkowymi i wyładunkowymi na morskiej jednostce, przerywa te prace w przypadku stwierdzenia zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub urządzeń, ze względu na panujące warunki hydrologiczno-meteorologiczne.

1) horyzontalności całej konstrukcji;

2) prędkości wiatru i jego kierunku;

3) ciśnienia barometrycznego;

4) temperatury powietrza i wody.

2. Morską jednostkę pływającą wyposaża się w urządzenia pomiaru umożliwiające odczyt danych, o których mowa w ust. 1, oraz w urządzenia pozwalające na odczyt:

1) przechyłów bocznych i wzdłużnych;

2) ruchu obrotowego;

3) napięcia lin i łańcuchów kotwicznych;

4) długości wydanych lin i łańcuchów cumowniczych lub kotwicznych.

2. Na morskiej jednostce wiertniczej w kabinie wiertacza znajdują się wskaźniki określające niezbędne parametry dla bezpiecznego prowadzenia wiercenia i sterowania poszczególnymi maszynami oraz wyłącznik zdalnego zatrzymania agregatów prądotwórczych.

3. Urządzenia kontrolno-pomiarowe niezbędne dla bezpieczeństwa pracy ludzi i urządzeń utrzymuje się w dwóch niezależnych zestawach umieszczonych w odrębnych pomieszczeniach.

2. Zakres, częstotliwość oraz sposób przeprowadzania kontroli, o której mowa w ust. 1, określa kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. Lądowisko śmigłowcowe zabezpiecza się siatką ochronną, rozpiętą na wysięgnikach o długości co najmniej 1,0 m.

2. Przy wejściach do pomieszczeń morskiej jednostki umieszcza się tablice informujące o przeznaczeniu tych pomieszczeń.

3. W miejscach, gdzie może powstać niebezpieczeństwo dla przechodzących, stosuje się odpowiednie zabezpieczenia, sygnały i tablice ostrzegawcze.

2. Dla wykonywania prac podwodnych morską jednostkę wyposaża się w odpowiednie urządzenia techniczne i zapewnia opiekę medyczną, gwarantującą bezpieczeństwo członkom załogi.

1) z użyciem materiałów wybuchowych;

2) przeładunkowych między statkami obsługi a morską jednostką w rejonie wykonywania tych prac;

3) stwarzających niebezpieczeństwo porażenia prądem elektrycznym osób znajdujących się pod wodą.

2. Miejsce po usunięciu morskiej jednostki doprowadza się do stanu niestwarzającego zagrożeń dla bezpieczeństwa żeglugi, rybołówstwa i środowiska morskiego.

2. Likwidację otworu wiertniczego wykonuje się w sposób zapewniający szczelną izolację przewierconych warstw oraz horyzontów wodnych, ropnych i gazowych, a także ochronę środowiska morskiego.

3. Likwidację otworu wiertniczego lub odwiertu wykonuje się pod nadzorem kierownika morskiej jednostki lub upoważnionej przez niego osoby wyższego dozoru ruchu.

4. Po likwidacji otworów wiertniczych lub odwiertów oraz po usunięciu morskiej jednostki sporządza się protokoły likwidacji.

2. W planie ochrony przeciwpożarowej uwzględnia się informacje o miejscu składowania materiałów wybuchowych, promieniotwórczych i trujących oraz gazów pod ciśnieniem.

3. Plan ochrony przeciwpożarowej umieszcza się w miejscach pracy osób kierownictwa i dozoru ruchu. Kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego lub kierownik ruchu zakładu odpowiada za zapoznanie się osób kierownictwa i dozoru ruchu z tym planem.

2. Kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego określa strefy pożarowe i strefy zagrożenia wybuchem oraz sposób odpowiedniego ich oznakowania.

2. Pomieszczenia i miejsca zaliczone do stref pożarowych lub stref zagrożenia wybuchem zabezpiecza się przez stałe instalacje gaśnicze sterowane automatycznie, jeżeli tego wymagają względy technologiczne i bezpieczeństwo morskiej jednostki.

3. Sprzęt i instalacje, o których mowa w ust. 1 i 2, okresowo sprawdza się i kontroluje.

4. Sąsiadujące ze sobą pomieszczenia zaliczone do różnych stref zagrożenia wybuchem oddziela się od siebie ścianami stalowymi, w których nie umieszcza się drzwi, okien i otworów wentylacyjnych.

2. Instalacje, o których mowa w ust. 1, sygnalizują także w centralnym pomieszczeniu kontrolnym, za pomocą sygnałów akustycznych i optycznych, pojawienie się zagrożenia pożarowego lub zagrożenia wybuchem w miejscach i pomieszczeniach chronionych przez te instalacje.

3. Instalacje, o których mowa w ust. 1, utrzymuje się w stanie ciągłej sprawności oraz okresowo kontroluje i konserwuje.

2. Kierownik morskiej jednostki wyznacza miejsca i pomieszczenia, gdzie palenie tytoniu oraz prowadzenie prac z otwartym ogniem jest dozwolone. Nie mogą to być miejsca lub pomieszczenia zaliczone do stref pożarowych lub stref zagrożenia wybuchem.

2. Kierownik morskiej jednostki podejmuje natychmiast wszelkie możliwe działania w celu likwidacji oraz ograniczenia skutków pożaru, wybuchu lub zanieczyszczenia środowiska morskiego.

3. O zdarzeniach, o których mowa w ust. 2, kierownik morskiej jednostki niezwłocznie zawiadamia przedsiębiorcę oraz właściwy organ nadzoru górniczego i właściwy organ administracji morskiej.

2. Urządzenia, o których mowa w ust. 1, cechują się wytrzymałością na ciśnienie robocze nie mniejsze od maksymalnego przewidzianego ciśnienia złożowego.

2. Instalacje sterujące urządzeniami przeciwerupcyjnymi sytuuje się na morskiej jednostce w takich miejscach, aby nie spowodować ich uszkodzenia. Instalacje te mają źródła zasilania w energię, niezależne od ogólnych systemów zasilania morskiej jednostki.

2. System, o którym mowa w ust. 1, zapewnia możliwość zatłaczania otworu wiertniczego za pomocą pomp płuczkowych lub agregatów cementacyjnych.

3. Rurociągi odpływowe mają możliwość odprowadzenia płynu złożowego do odpowiednich zbiorników, a gazu ziemnego – do urządzeń do spalania lub do bezpiecznego odprowadzenia poza morską jednostkę.

4. Instalacje wchodzące w skład uzbrojenia otworu wiertniczego umożliwiają kontrolę ciśnienia w przestrzeniach, z którymi są połączone.

1) aparaturę pozwalającą na sygnalizację i rejestrację objawów niezamierzonego przypływu płynu złożowego;

2) odpowiednią ilość urządzeń do szybkiego przygotowania, obciążenia i zmagazynowania płuczki wiertniczej, a także w urządzenia do jej odgazowania.

1) co najmniej dwa odprowadzenia;

2) odpowiednią liczbę zasuw dających możliwość przyłączenia rurociągów do zatłaczania odwiertów zarówno w przestrzeni pierścieniowej, jak i przez rury wydobywcze; sposób zainstalowania zasuw i ich konstrukcja umożliwiają ich wymianę pod ciśnieniem.

2. Sposób ochrony odwiertów ustala kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego, zawiadamiając o tym właściwy organ nadzoru górniczego.

2. Miejsce usytuowania instalacji i urządzeń, o których mowa w ust. 1, podaje się do wiadomości administracji morskiej oraz Biura Hydrografii Marynarki Wojennej Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Na wszystkich urządzeniach służących do transportu lub przenoszenia ciężarów umieszcza się oznakowania określające dopuszczalne obciążenie robocze.

3. Jeżeli za pomocą urządzenia dźwigowego mają być transportowani ludzie na morską jednostkę lub z niej, kierownik morskiej jednostki opracowuje instrukcję określającą szczegółowe warunki bezpieczeństwa, obowiązujące przy wykonywaniu tych czynności.

2. Separatory wyposaża się w upustowe zawory bezpieczeństwa, niezależnie od wymagań określonych w ust. 1.

3. Gaz ziemny wypływający z zaworów bezpieczeństwa odprowadza się poza strefę zagrożenia wybuchem.

4. Jeżeli gaz ziemny wypływający przez zawory bezpieczeństwa zawiera składniki toksyczne, odprowadza się go do spalarki gazu ziemnego usytuowanej w taki sposób, aby nie zagrażała bezpieczeństwu członków załogi.

2. Sprężarki lub turbiny z napędem gazowym instaluje się w pomieszczeniach dobrze wentylowanych. W pomieszczeniach zamkniętych instaluje się wentylację mechaniczną wyciągową.

3. Pomieszczenia i miejsca, w których są instalowane urządzenia, o których mowa w ust. 1 i 2, kwalifikuje się do odpowiednich stref zagrożenia wybuchem.

4. Gaz ziemny z zaworów bezpieczeństwa urządzeń, o których mowa w ust. 1 i 2, wyprowadza się poza pomieszczenia, w których urządzenia te się znajdują.

2. Niedopuszczalne jest wykonywanie prac, o których mowa w ust. 1, w niekorzystnych warunkach meteorologicznych.

2. Za bezpieczne i prawidłowe wykonywanie prac geofizycznych po przekazaniu otworu wiertniczego odpowiada kierownik podmiotu wykonującego prace geofizyczne.

3. Prace geofizyczne w otworach wiertniczych na morzu prowadzi się na podstawie instrukcji opracowanej dla wykonywania tych prac, zaakceptowanej przez kierownika ruchu zakładu.

4. Miejsce i sposób składowania środków strzałowych w okresie wykonywania prac geofizycznych na morskiej jednostce określa kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego lub kierownik ruchu zakładu, w uzgodnieniu z podmiotem wykonującym te prace.

1) bezpieczne podłączenie aparatury pomiarowej do źródła zasilania;

2) wykonanie w otworze wiertniczym robót strzałowych, zgodnie z wymaganiami instrukcji opracowanych w tym zakresie.

1) sprawdza drożność otworu wiertniczego;

2) przepłukuje otwór wiertniczy bezpośrednio przed rozpoczęciem pomiarów geofizycznych przez okres nie krótszy niż dwa pełne obiegi płuczki.

2. Szczegółowa dokumentacja techniczna przyrządów wgłębnych zapuszczonych do otworu wiertniczego znajduje się na morskiej jednostce u kierownika podmiotu wykonującego prace geofizyczne.

2. Przed opróbowaniem poziomu próbnikami złoża otwór wiertniczy przygotowuje się do opróbowania, zgodnie z instrukcją opróbowania obowiązującą w zakładzie górniczym otworowym.

1) zarządza wykonanie badań niezbędnych do opracowania metody eksploatacji złoża zapewniającej w określonych warunkach techniczno-ekonomicznych maksymalny stopień sczerpania zasobów;

2) zatwierdza ustalone optymalne wielkości wydobycia ropy naftowej lub gazu ziemnego z odwiertu, tak aby w tym odwiercie nie zachodziły zjawiska destrukcji skały zbiornikowej lub zakłócenia równowagi hydrodynamicznej na granicy faz: ropa naftowa – woda lub gaz ziemny – woda.

2. Eksploatację odwiertów prowadzi się zgodnie z programem zatwierdzonym przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.

3. Częstotliwość i zakres pomiarów w odwiertach ustala kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. W przypadku wtłaczania gazu do złoża celem podtrzymania ciśnienia złożowego próby szczelności i wytrzymałości, o których mowa w ust. 1, wykonuje się z użyciem gazów z wyłączeniem powietrza.

3. W przypadku stosowania metod termicznych jako zabiegów intensyfikacyjnych konstrukcja odwiertów uwzględnia występowanie naprężeń termicznych.

2. Używając metody odsiarczania wydobywanych węglowodorów, przy których jest wydzielany wolny siarkowodór, stosuje się neutralizację siarkowodoru lub spala go w odpowiednich palnikach.

2. Wodę złożową wydobywaną razem z ropą naftową lub gazem ziemnym poddaje się badaniom fizycznym, chemicznym i mineralogicznym, aby można ją było odróżnić od wód występujących w warstwach innych niż horyzont produkcyjny.

2. Zbiorniki magazynowe i robocze ropy naftowej i kondensatu wyposaża się w:

1) zawory typu ciśnieniowo-depresyjnego;

2) urządzenia do zdalnego pomiaru płynu i ciśnienia oraz w sygnalizację alarmową skrajnych poziomów cieczy wraz z blokadą dopływu cieczy;

3) system gazu obojętnego.

2. Gaz ziemny oraz lotne frakcje węglowodorów, powstałe w technologicznym procesie separacji ropy naftowej, ujmuje się szczelnie i zagospodarowuje lub spala na morskiej jednostce.

2. Strefy zagrożenia wybuchem, ochronne dla zbiorników poszczególnych klas niebezpieczeństwa pożarowego na morskiej jednostce wydobywczej, ustala kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

1) wytrzymałe na obciążenia mechaniczne i odporne na zmiany naprężeń lub własności mechanicznych, wywoływane czynnikami chemicznymi lub termicznymi;

2) zabezpieczone przed wewnętrzną i zewnętrzną korozją;

3) wyposażone w zawory zwrotne na obydwu końcach oraz w urządzenia umożliwiające obserwację i rejestrację wielkości i kierunku przepływu cieczy (przepływomierze);

4) wyposażone w automatyczne systemy zabezpieczające, powodujące zamknięcie przepływu lub zmianę kierunku przepływu w przypadkach nadmiernego wzrostu lub spadku ciśnienia;

5) wyposażone w systemy umożliwiające separację płynów palnych i zanieczyszczeń mających destrukcyjny wpływ na zasuwy i inne urządzenia.

2. Trasy ułożenia rurociągów odpowiadają informacjom złożonym przez przedsiębiorcę do Biura Hydrograficznego Marynarki Wojennej Rzeczypospolitej Polskiej.

3. Mapy tras rurociągów technologicznych sporządzone na podkładzie map batymetrycznych dna morskiego przechowuje się u przedsiębiorcy i na morskiej jednostce wydobywczej.

4. Budowę rurociągów technologicznych, o których mowa w § 457, prowadzi się w taki sposób, aby kable podmorskie i inne rurociągi oraz urządzenia nie uległy uszkodzeniu.

2. Częstotliwość okresowych prób i zakres kontroli rurociągów określa kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

3. W przypadku stwierdzenia przecieku w rurociągu technologicznym natychmiast:

1) wyłącza się jego części lub całość z eksploatacji, jeżeli wyciek stwarza niebezpieczeństwo dla zatrudnionych tam ludzi i statków lub grozi skażeniem środowiska morskiego;

2) przystępuje się do usuwania skutków skażenia i awarii.

4. Po zakończeniu prac przeprowadza się kontrolę rurociągu technologicznego lub jego części, ze szczególnym uwzględnieniem połączeń i miejsc naprawianych.

1) osadu dennego w zakresie:

a) granulacji dna (uziarnienia),

b) suchej pozostałości,

c) strat po prażeniu,

d) zawartości całkowitej węglowodorów,

e) zawartości baru, chromu, ołowiu, miedzi, rtęci i kadmu;

2) fauny dennej w zakresie obfitości i różnorodności występujących form oraz zawartości węglowodorów alifatycznych i aromatycznych.

2. Próbki do badań, o których mowa w ust. 1, pobiera się w odległości 100, 500 i 1000 m po obu stronach planowanej lokalizacji morskiej jednostki, w kierunku przeważających prądów wodnych i prostopadle do nich.

2. W przypadku wydobywania ropy naftowej i gazu ziemnego badania, o których mowa w § 461 ust. 1, wykonuje się przed rozpoczęciem wydobycia, podczas wydobywania w odstępach nie dłuższych niż 12 miesięcy i bezpośrednio po jego zakończeniu.

2. Plan, o którym mowa w ust. 1, jest zatwierdzany przez dyrektora właściwego urzędu morskiego.

3. Plan, o którym mowa w ust. 1, zawiera w szczególności:

1) listę instytucji i jednostek organizacyjnych krajowych oraz zagranicznych, w tym ubezpieczycieli, w których zakresie kompetencji mieszczą się sprawy ujęte w planie zwalczania rozlewów olejowych i likwidacji zagrożeń dla środowiska, wraz z danymi kontaktowymi;

2) instrukcję alarmowania, powiadamiania i ostrzegania, wraz z formularzami międzynarodowymi powiadamiania i ostrzegania;

3) formularze pierwszego i kolejnego raportu o stanie i rozwoju sytuacji;

4) plany rozmieszczenia urządzeń stwarzających zagrożenie na morskiej jednostce, a także przebiegu instalacji i zaworów odcinających;

5) plan rozmieszczenia sprzętu technicznego, zlokalizowanego na morskiej jednostce, statku oczekującego w pogotowiu i w magazynach na lądzie oraz na innych jednostkach wspomagających;

6) harmonogram mobilizacji sił i środków pierwszego rzutu usuwania rozlewów olejowych na morzu;

7) instrukcje postępowania w razie rozlewu olejowego lub wycieku innych szkodliwych substancji, zawierające obowiązki członków załogi morskiej jednostki i załogi jednostek wspomagających;

8) instrukcję postępowania w razie zagrożeń będących następstwem wypadków morskich i sił przyrody;

9) plan zawierający organizację usuwania rozlewów, podział zadań i funkcji, określenie zadań dla jednostek wspomagających, zasady współpracy z organami administracji morskiej oraz z Morską Służbą Poszukiwania i Ratownictwa (SAR);

10) instrukcję zawierającą sposób magazynowania i składowania zebranych zanieczyszczeń oraz sposób transportowania ich na ląd;

11) plan szkoleń i ćwiczeń praktycznych.

4. Plan, o którym mowa w ust. 1, dotyczy stosowania tylko mechanicznych środków do usuwania zanieczyszczeń olejowych i olejopochodnych. Użycie chemicznych środków do usuwania rozlewów olejowych może być dopuszczone w indywidualnych przypadkach, pod warunkiem że środki te należą do grupy dyspergentów, niepowodujących szkodliwego oddziaływania na środowisko. O zastosowaniu środków chemicznych decyduje właściwy organ administracji morskiej.

2. Użycie płuczki na bazie oleju może być dopuszczone przez kierownika ruchu zakładu w szczególnych warunkach geologicznych lub ze względów bezpieczeństwa.

3. Frakcje drobnoziarniste zwiercin oddzielone od płuczki na wirówkach oraz wszelkie inne substancje i materiały szkodliwe dla środowiska morskiego, wytwarzane lub używane w otworowym górnictwie morskim, przekazuje się na ląd do zagospodarowania.

Minister Gospodarki: wz. J. Pietrewicz

¹⁾ Minister Gospodarki kieruje działem administracji rządowej - gospodarka, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2011 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Gospodarki (Dz. U. Nr 248, poz. 1478).

²⁾ Niniejsze rozporządzenie dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia dyrektywy Rady 92/91/EWG z dnia 3 listopada 1992 r. dotyczącej minimalnych wymagań mających na celu poprawę warunków bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników w zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi (jedenasta szczegółowa dyrektywa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 348 z 28.11.1992, str. 9, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 2, str. 118).

³⁾ Niniejsze rozporządzenie zostało notyfikowane Komisji Europejskiej w dniu 16 września 2013 r. pod numerem 2013/0526/PL, zgodnie z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597), które wdraża dyrektywę 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającą procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasady dotyczące usług społeczeństwa informacyjnego (Dz. Urz. WE L 204 z 21.07.1998, str. 37, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 20, str. 337).

⁴⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 113, poz. 717, z 1999 r. Nr 99, poz. 1152, z 2000 r. Nr 19, poz. 239, Nr 43, poz. 489, Nr 107, poz. 1127 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 11, poz. 84, Nr 28, poz. 301, Nr 52, poz. 538, Nr 99, poz. 1075, Nr 111, poz. 1194, Nr 123, poz. 1354, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1805, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 135, poz. 1146, Nr 196, poz. 1660, Nr 199, poz. 1673 i Nr 200, poz. 1679, z 2003 r. Nr 166, poz. 1608 i Nr 213, poz. 2081, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 99, poz. 1001, Nr 120, poz. 1252 i Nr 240, poz. 2407, z 2005 r. Nr 10, poz. 71, Nr 68, poz. 610, Nr 86, poz. 732 i Nr 167, poz. 1398, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 133, poz. 935, Nr 217, poz. 1587 i Nr 221, poz. 1615, z 2007 r. Nr 64, poz. 426, Nr 89, poz. 589, Nr 176, poz. 1239, Nr 181, poz. 1288 i Nr 225, poz. 1672, z 2008 r. Nr 93, poz. 586, Nr 116, poz. 740, Nr 223, poz. 1460 i Nr 237, poz. 1654, z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 56, poz. 458, Nr 58, poz. 485, Nr 98, poz. 817, Nr 99, poz. 825, Nr 115, poz. 958, Nr 157, poz. 1241 i Nr 219, poz. 1704, z 2010 r. Nr 105, poz. 655, Nr 135, poz. 912, Nr 182, poz. 1228, Nr 224, poz. 1459, Nr 249, poz. 1655 i Nr 254, poz. 1700, z 2011 r. Nr 36, poz. 181, Nr 63, poz. 322, Nr 80, poz. 432, Nr 144, poz. 855, Nr 149, poz. 887 i Nr 232, poz. 1378, z 2012 r. poz. 908 i 1110, z 2013 r. poz. 2, 675, 896 i 1028 oraz z 2014 r. poz. 208.

⁵⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2010 r. Nr 57, poz. 353, z 2012 r. poz. 908 oraz z 2013 r. poz. 1635.

⁶⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2013 r. poz. 888 i 1238 oraz z 2014 r. poz. 695.

⁷⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2013 r. poz. 1238 oraz z 2014 r. poz. 40, 47 i 457.

⁸⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2011 r. Nr 102, poz. 586 i Nr 227, poz. 1367, z 2012 r. poz. 1529 oraz z 2013 r. poz. 898.

⁹⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2012 r. poz. 1068, z 2013 r. poz. 852 oraz z 2014 r. poz. 609.

¹⁰⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2010 r. Nr 182, poz. 1228 i Nr 230, poz. 1511 oraz z 2011 r. Nr 106, poz. 622, Nr 122, poz. 696 i Nr 171, poz. 1016.

¹¹⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 273, poz. 2703, z 2005 r. Nr 155, poz. 1298, z 2007 r. Nr 64, poz. 428, z 2008 r. Nr 180, poz. 1112 oraz z 2011 r. Nr 63, poz. 322.

¹²⁾ Zakres spraw uregulowany niniejszym rozporządzeniem był poprzednio uregulowany w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi (Dz. U. Nr 109, poz. 961, z 2004 r. Nr 24, poz. 213 oraz z 2007 r. Nr 106, poz. 726), które w tym zakresie traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia na podstawie art. 224 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2014 r. poz. 613 i 587).

Załącznik do rozporządzenia Ministra Gospodarki
 z dnia 25 kwietnia 2014 r. (poz. 812)

DOKUMENT BEZPIECZEŃSTWA

1. Dokument bezpieczeństwa stanowi zbiór wewnętrznych regulacji oraz dokumentów, umożliwiających ocenę i dokumentowanie ryzyka zawodowego oraz stosowania niezbędnych środków profilaktycznych zmniejszających to ryzyko w zakładzie górniczym otworowym.

2. Dokument bezpieczeństwa zawiera w szczególności:

1) strukturę organizacyjną zakładu górniczego otworowego;

2) opis zagrożeń w zakładzie górniczym otworowym;

3) odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy;

4) sposób jego aktualizacji;

5) sposób oceny i dokumentowania ryzyka zawodowego;

6) opis postępowania związanego z bezpiecznym prowadzeniem ruchu zakładu górniczego otworowego, w zakresie:

a) bieżącego przeprowadzania analiz i badań niezbędnych dla bezpiecznego prowadzenia ruchu zakładu górniczego otworowego,

b) projektowania, wykonywania, wyposażenia i przekazywania do użytkowania nowych miejsc i stanowisk pracy,

c) wyposażania miejsc i stanowisk pracy w odpowiedni system akustyczny i optyczny do przekazywania sygnału alarmowego,

d) zmiany, rozbudowy i przebudowy miejsc i stanowisk pracy, powodujących zmianę warunków pracy,

e) ochrony przed zagrożeniami występującymi w zakładzie górniczym otworowym,

f) przeglądów maszyn i urządzeń dla utrzymywania ich w stanie sprawności,

g) zatrudniania i koordynacji prac wykonywanych przez inne podmioty,

h) obiegu dokumentów pokontrolnych organów nadzoru zewnętrznego;

7) opis postępowania związanego z bezpieczeństwem zatrudnionych w ruchu zakładu górniczego otworowego, w zakresie:

a) identyfikacji i monitorowania zagrożeń,

b) wyposażania miejsc i stanowisk pracy w odpowiednie środki ochrony zbiorowej oraz pracowników w środki ochrony indywidualnej,

c) oceny i dokumentowania ryzyka zawodowego dla miejsc i stanowisk pracy,

d) konsultowania i udziału pracowników w sprawach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy,

e) informowania pracowników o ryzyku zawodowym i sposobach zapobiegania zagrożeniom,

f) zatrudniania pracowników posiadających wymagane kwalifikacje lub potrzebne umiejętności,

g) identyfikacji i wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych oraz prac, przy których istnieje możliwość wystąpienia szczególnego zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzkiego,

h) przeprowadzania badań profilaktycznych pracowników,

i) szkoleń w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy,

j) badań przyczyn i okoliczności wypadków przy pracy,

k) stosowania znaków bezpieczeństwa i ich lokalizacji;

8) opis postępowania w sytuacjach awaryjnych dotyczących:

a) sposobu ewakuacji oraz przewidywanego czasu trwania ewakuacji i zapewnienia środków ratunkowych,

b) organizacji ratownictwa i pierwszej pomocy medycznej,

c) zapewnienia łączności, systemów ostrzegawczych i alarmowych.