Dziennik Ustaw - rok 2011 nr 219 poz. 1296

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

podaje do powszechnej wiadomości:

Dnia 30 listopada 2009 r. w Hamburgu została sporządzona Konwencja dotycząca budowy i funkcjonowania Europejskiego Ośrodka Badań Laserem Rentgenowskim na Swobodnych Elektronach, w następującym brzmieniu:

Przekład

Konwencja
dotycząca budowy i funkcjonowania
Europejskiego Ośrodka Badań Laserem Rentgenowskim na Swobodnych Elektronach

Rządy:

Królestwa Danii,

Republiki Francuskiej,

Republiki Federalnej Niemiec,

Republiki Greckiej,

Republiki Węgierskiej,

Republiki Włoskiej,

Rzeczypospolitej Polskiej,

Federacji Rosyjskiej,

Republiki Słowackiej

Królestwa Hiszpanii,

Królestwa Szwecji,

Konfederacji Szwajcarskiej,

Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej,

Zwane dalej „Stronami Konwencji”,

Wyrażając chęć umocnienia światowej pozycji Europy i krajów będących Stronami Konwencji w dziedzinie badań, oraz intensyfikacji interdyscyplinarnej i międzynarodowej współpracy naukowej;

Podejmując decyzję o wspieraniu budowy i funkcjonowania Europejskiego Ośrodka Badań Laserem Rentgenowskim na Swobodnych Elektronach, mieszczącego nadprzewodzący akcelerator liniowy, linie wiązek promieniowania oraz wyposażenie do prowadzenia eksperymentów, przeznaczone do użytkowania przez środowisko naukowe, w oparciu o kryteria doskonałości naukowej;

Uznając, iż ten nowy typ urządzenia, cechujący się bezprecedensową jakością promieniowania rentgenowskiego w zakresie koherencji, jasności spektralnej oraz rozdzielczości czasowej, będzie w przyszłości miał olbrzymie znaczenie dla różnych dziedzin nauk podstawowych i stosowanych oraz zastosowań przemysłowych;

Opierając się na pomyślnych doświadczeniach współpracy międzynarodowej w ramach projektu TESLA, a także na doświadczeniach Europejskiego Forum Strategii ds. Infrastruktury Badawczej oraz Memorandum of Understanding dotyczącym Fazy Przygotowawczej Europejskiego Ośrodka Badań Laserem Rentgenowskim na Swobodnych Elektronach uzgodnionym w Berlinie w dniu 23 września 2004 r.;

Oczekując, że inne państwa dołączą do działań podejmowanych wspólnie w ramach niniejszej Konwencji;

Uzgodniły, co następuje:

(1) Budowę i użytkowanie Europejskiego Ośrodka Badań Laserem Rentgenowskim na Swobodnych Elektronach, opisanego szczegółowo w Projekcie Technicznym XFEL, którego Streszczenie jest dołączone jako Część A Dokumentu Technicznego nr 1, powierza się Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, zwaną dalej „Spółką XFEL”, podlegającej prawu niemieckiemu, o ile nie zostanie to ustalone inaczej na mocy niniejszej Konwencji. Statut Spółki XFEL jest dołączony do niniejszej Konwencji jako Załącznik ¹. Spółka XFEL podejmuje działania wyłącznie w celach pokojowych.

(2) Udziałowcami Spółki XFEL będą właściwe instytucje wskazane dla tego celu przez Strony Konwencji. Strony Konwencji desygnują Udziałowców za pomocą pisemnego zawiadomienia, dostarczonego innym Stronom Konwencji.

(3) Spółka XFEL oraz instytut DESY z Hamburga będą współpracować przy budowie, odbiorze i zarządzaniu działalnością Europejskiego Ośrodka XFEL na podstawie umowy długoterminowej.

Spółka XFEL będzie działać pod nazwą „Europejski Ośrodek Badań Laserem Rentgenowskim na Swobodnych Elektronach sp. z o.o.” (Europejska Spółka XFEL).

(1) Organami Spółki XFEL będą Zgromadzenie Udziałowców, zwane dalej „Radą”, oraz Zarząd.

(2) Delegaci do Rady będą powoływani i odwoływani w trybie określonym przez Strony Konwencji.

(1) Każda ze Stron Konwencji będzie przekazywać Udziałowcom, za których odpowiada, środki finansowe, pokrywające wkład Udziałowców do rocznego budżetu Spółki XFEL, zgodnie z zapisem w Artykule 5.

(2) Koszty budowy określone w ustępie 4 i 5 poniżej obejmują budowę ośrodka z pięcioma jednostkami undulatorowymi i dziesięcioma stacjami eksperymentalnymi (zwanego dalej „Europejski Ośrodek XFEL”). Uzgodniono, że budowa Europejskiego Ośrodka XFEL powinna się rozpocząć na podstawie zobowiązań finansowych przedstawionych w Artykule 5, zgodnie ze „Scenariuszem Szybkiego Uruchomienia Europejskiego Ośrodka XFEL” załączonym jako Część B Dokumentu Technicznego nr 1. Nie zmienia to jednakże postanowienia, że ostatecznym celem pozostaje realizacja Europejskiego Ośrodka XFEL zgodnie z opisem zawartym w Projekcie Technicznym XFEL, którego Streszczenie jest dołączone jako Część A Dokumentu Technicznego nr 1.

(3) Okres budowy zostanie podzielony na dwa etapy:

a) Podczas etapu I Spółka XFEL wybuduje i odda do eksploatacji akcelerator oraz pierwszą jednostkę undulatorową, łącznie z wyposażeniem do pierwszych eksperymentów. Równolegle, Spółka XFEL będzie kontynuować budowę pozostałych jednostek undulatorowych. Oczekuje się, iż etap I będzie trwać nie dłużej niż osiem lat od daty rozpoczęcia budowy. Etap ten zakończy się w dniu ustalonym przez Radę, po spełnieniu wymogów pośredniej specyfikacji docelowej, zdefiniowanych w odniesieniu do wstępnego funkcjonowania w Streszczeniu Projektu Technicznego XFEL, dołączonego jako Część A Dokumentu Technicznego nr 1.

b) Podczas etapu II Spółka XFEL zapewni funkcjonowanie zespołu akceleratorowego oraz pierwszej jednostki undulatorowej dla prowadzenia pierwszych eksperymentów. Równolegle, Spółka XFEL dokończy budowę pozostałych jednostek undulatorowych i będzie je oddawać kolejno do eksploatacji wraz ze stacjami eksperymentalnymi. Oczekuje się, iż etap II będzie trwać nie dłużej niż trzy lata od daty zakończenia etapu I, osiągając spełnienie wymogów końcowej specyfikacji docelowej (określonych w Streszczeniu Projektu Technicznego XFEL, dołączonym jako Część A Dokumentu Technicznego nr 1). Po zakończeniu etapu II, Spółka XFEL będzie zarządzać działalnością Europejskiego Ośrodka XFEL i realizować program służący do jego dalszego rozwoju.

(4) „Koszty budowy” będą stanowić sumę:

a) wydatków podczas etapu przygotowawczego, określonych w Dokumencie Technicznym nr 5,

b) wszystkich wydatków etapu I, i

c) tej części wydatków etapu II, która obejmuje ukończenie budowy i oddanie do eksploatacji pozostałych jednostek undulatorowych, stacji eksperymentalnych i powiązanych modyfikacji zespołu akceleratorowego.

(5) Koszty budowy Europejskiego Ośrodka XFEL, jak je przedstawiono w Streszczeniu XFEL dołączonym jako Część A Dokumentu Technicznego nr 1, nie mogą przekroczyć sumy:

1082 milionów euro

w cenach z roku 2005.

(6) Tabela zawierająca szacowane wydatki roczne jest dołączona jako Dokument Techniczny nr 2.

(7) Przynajmniej raz w roku Rada będzie dokonywać przeglądu rzeczywistych oraz szacowanych kosztów budowy. Jeśli, zdaniem Rady, budowa zespołu akceleratorowego, jednostek undulatorowych oraz stacji eksperymentalnych może nie zostać zakończona pomyślnie ze względu na ograniczenia kosztowe określone w ustępie 5 powyżej oraz specyfikację docelową określoną w Dokumencie Technicznym nr 1, wówczas Rada, na wniosek Zarządu zdecyduje o sposobie redukcji kosztów tak, by nie przekroczyć określonego limitu.

(8) Rada działając jednogłośnie może zatwierdzić modyfikację kosztów budowy (łącznie z kosztami uruchomienia).

(9) Oszacowanie rocznych budżetów operacyjnych obejmujących zabezpieczenie rozwoju znajduje się w Dokumencie Technicznym nr 2.

(1) Niemiecka Strona Konwencji udostępni Spółce XFEL bezpłatnie miejsca przygotowane na budowę Ośrodka XFEL w Hamburgu i Schenefeld, oznaczone na mapie lokalizacji, dołączonej jako Dokument Techniczny nr 3.

(2) Strony Konwencji zapewnią wkład Udziałowców w koszty budowy, (uwzględniając przy tym koszty przygotowania i odbioru) jako wkład pieniężny lub rzeczowy. Wkład rzeczowy zostanie zdefiniowany i określony zgodnie z Dokumentem Technicznym nr 4.

(3) W czasie podpisywania Konwencji, Strony Konwencji zobowiążą się do wniesienia następujących kwot na pokrycie kosztów budowy (uwzględniając przy tym koszty przygotowania i odbioru) (wszystkie w cenach 2005 roku):

11,0 milionów euro przez Królestwo Danii,

36,0 milionów euro przez Republikę Francuską,

580,0 milionów euro przez Republikę Federalną Niemiec,

4,0 milionów euro przez Republikę Grecką,

11,0 milionów euro przez Republikę Węgierską,

33,0 milionów euro przez Republikę Włoską,

21,6 milionów euro przez Rzeczypospolitą Polską,

250,0 milionów euro przez Federację Rosyjską,

11,0 milionów euro przez Republikę Słowacką,

21,6 milionów euro przez Królestwo Hiszpanii,

12,0 milionów euro przez Królestwo Szwecji,

15,0 milionów euro przez Konfederację Szwajcarską,

30,0 milionów euro przez Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.

(4) Strony Konwencji oczekują, że w okresie budowy zostaną zawarte dalsze zobowiązania pozwalające zrealizować Europejski Ośrodek XFEL w całości tak, jak opisano w Projekcie Technicznym XFEL.

(5) Wykorzystanie Europejskiego Ośrodka XFEL przez środowisko naukowe jednej ze Stron Konwencji związane jest ze stosownym wkładem tej Strony Konwencji w pokrycie kosztów funkcjonowania Europejskiego Ośrodka XFEL. Odpowiedni schemat podziału tych kosztów będzie uzgodniony przez Radę nie później niż trzy lata po rozpoczęciu okresu budowy.

(6) Strony Konwencji przyjmą zobowiązanie, że Udziałowcy wniosą wkład w koszty funkcjonowania zgodnie z uzgodnionym schematem ich podziału.

(7) Statut Spółki XFEL, zamieszczony w Załączniku, określa upoważnienia Rady do podejmowania decyzji dotyczących zmian wielkości wkładów w koszty budowy (uwzględniając przy tym koszty przygotowania i odbioru) i funkcjonowania, jak również transfer udziałów Spółki XFEL lub ich części, wspomnianych w Artykule 1.

(1) Korzystanie z Europejskiego Ośrodka XFEL będzie się opierać na kryterium doskonałości naukowej i korzyści dla społeczeństwa.

(2) Ocena i rekomendacja wniosków o przeprowadzenie eksperymentów i dotyczących korzystania z Europejskiego Ośrodka XFEL są nadzorowane przez Komitet Doradczy ds. Nauki Spółki (artykuł 16 załącznika).

(3) Rada ustala warunki wstępne w celu uniknięcia trwałej i znaczącej nierównowagi między korzystaniem z Europejskiego Ośrodka XFEL przez środowisko naukowe państwa będącego Stroną Konwencji a wkładem finansowym Udziałowca(ów) tej Strony na rzecz Europejskiego Ośrodka XFEL.

(1) Z zastrzeżeniem wymogów prawa krajowego, każda ze Stron Konwencji ułatwi, w ramach własnych kompetencji, procedury związane z przemieszczeniem się i pobytem obywateli Stron Konwencji, zatrudnionych przez Spółkę XFEL lub oddelegowanych do Spółki XFEL lub prowadzących badania korzystając z obiektów Spółki XFEL, jak również członków rodziny tych obywateli.

(2) Każda ze Stron Konwencji w granicach swojego terytorium i w zgodzie z obowiązującym prawem krajowym ułatwi procedury dotyczące dokumentów tranzytowych niezbędnych do tymczasowego importu i eksportu wyposażenia naukowego oraz próbek przeznaczonych do stosowania w badaniach wykorzystujących obiekty Spółki XFEL.

(1) Spółka XFEL będzie podlegać ogólnym przepisom w zakresie opłacania podatku od towarów i usług (VAT).

(2) O ile wkłady Udziałowców w koszty budowy (w tym koszty przygotowania i uruchomienia ośrodka) i funkcjonowania podlegają podatkowi VAT, to ten VAT będzie ponoszony przez Stronę Konwencji, która pobiera podatek.

(3) Jeśli wkłady Udziałowców w koszty budowy (w tym koszty przygotowania i uruchomienia ośrodka) i funkcjonowania nie podlegają podatkowi VAT, a to w konsekwencji prowadzi do ograniczenia względnie pozbawienia Spółki XFEL prawa do potrącenia lub domagania się zwrotu VAT zapłaconego przez Spółkę XFEL stronom trzecim, ten niepotrącalny VAT będzie ponoszony przez Stronę Konwencji, która pobiera VAT.

Porozumienia dotyczące długoterminowego użytkowania Europejskiego Ośrodka XFEL przez Rządy lub grupy Rządów, które nie przystąpiły do niniejszej Konwencji, lub przez przedsiębiorstwa lub organizacje z siedzibą na terenie tych krajów, mogą zostać zawarte przez Spółkę XFEL pod warunkiem, iż zostaną jednogłośnie zatwierdzone przez Radę.

(1) Zgodnie z celami niniejszej Konwencji termin „Własność intelektualna” będzie rozumiany zgodnie z Artykułem 2 „Konwencji o utworzeniu Światowej Organizacji Ochrony Własności Intelektualnej”, podpisanej 14 lipca 1967 roku.

(2) W związku ze sprawami własności intelektualnej stosunki między Stronami Konwencji będą regulowane przez prawo krajowe Stron Konwencji oraz na podstawie odpowiednich paragrafów umów o współpracy naukowej i technicznej między Wspólnotą Europejską a Stronami Konwencji nie będącymi członkami Unii Europejskiej.

Niemiecka Strona Konwencji będzie wspierać wysiłki mające na celu umożliwienie dostępu do edukacji dzieciom pracowników Spółki XFEL lub pracowników oddelegowanych do Spółki XFEL w państwowych lub prywatnych międzynarodowych szkołach w Republice Federalnej Niemiec.

(1) Strony Konwencji będą zabiegać o rozwiązanie na drodze polubownych negocjacji każdego sporu, dotyczącego interpretacji lub stosowania niniejszej Konwencji.

(2) W przypadku, gdy niemożliwe jest rozwiązanie sporu na drodze polubownej, każda ze Stron Konwencji uczestniczących w sporze może wnieść o rozpatrzenie sporu przed trybunałem arbitrażowym.

(3) Każda ze stron sporu wyznacza arbitra. Jeśli spór zaistniał pomiędzy jedną Stroną Konwencji a grupą (dwiema lub większą liczbą) innych Stron Konwencji, to grupa ta wyznacza jednego wspólnego arbitra. Wyznaczeni w ten sposób arbitrzy wybierają obywatela państwa innego niż państwo, z którego pochodzą strony sporu, na głównego arbitra i Przewodniczącego trybunału arbitrażowego. Przewodniczący ma głos decydujący w przypadku, gdy głosy arbitrów są równo podzielone. Arbitrzy są wyznaczani w ciągu dwóch miesięcy od dnia złożenia wniosku o arbitraż, a Przewodniczący trybunału w ciągu trzech miesięcy od tego dnia.

(4) W przypadku nieprzestrzegania terminów, określonych w poprzednim ustępie, i przy braku innych uzgodnień, każda strona sporu może poprosić Prezesa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich lub, jeżeli to właściwe, Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości o wyznaczenie odpowiednich arbitrów.

(5) Trybunał arbitrażowy podejmuje decyzje zwykłą większością głosów.

(6) Trybunał arbitrażowy podejmuje decyzje na podstawie ust. 1 Art. 38 Statutu Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości. Jego decyzje są wiążące.

(7) Trybunał określa swój regulamin zgodnie z rozdziałem III cz. IV Konwencji w sprawie pokojowego rozwiązywania sporów międzynarodowych, podpisanej w Hadze 18 października 1907 r.

(8) Każda strona sporu ponosi własne koszty i równą część kosztów postępowania arbitrażowego.

(9) Trybunał opiera swoje decyzje na regule prawa obowiązującej w przypadku danego sporu.

(1) Niniejsza Konwencja wchodzi w życie pierwszego dnia drugiego miesiąca od momentu powiadomienia Rządu Republiki Federalnej Niemiec będącego depozytariuszem tej Konwencji przez wszystkie Rządy-sygnatariuszy o zakończeniu krajowej procedury zatwierdzającej.

(2) Rząd Republiki Federalnej Niemiec poinformuje natychmiast wszystkie Rządy-sygnatariuszy o dacie każdego powiadomienia, o których mowa w poprzednim ustępie oraz o dacie wejścia w życie niniejszej Konwencji.

(3) Przed wejściem w życie niniejszej Konwencji Strony Konwencji mogą uzgodnić, by część lub wszystkie artykuły niniejszej Konwencji obowiązywały na czas określony.

(1) Po wejściu w życie niniejszej Konwencji, przystąpić do niej może każdy Rząd, za zgodą wszystkich Stron Konwencji i na uzgodnionych warunkach. Warunki przystąpienia będą przedmiotem uzgodnienia pomiędzy Stronami Konwencji a przystępującym Rządem lub grupą Rządów.

(2) Warunki przystąpienia do Konwencji w okresie sześciu miesięcy od jej pierwszego podpisania będą dla przystępujących Rządów takie same jak dla Stron Konwencji.

(1) Niniejsza Konwencja jest zawarta na czas określony do dnia 31 grudnia 2026 r. i pozostaje w mocy po tym terminie przedłużana o kolejne okresy pięcioletnie, po uprzednim potwierdzeniu naukowo-technicznego kierunku rozwoju Europejskiego Ośrodka XFEL dla każdego nowego pięcioletniego okresu na podstawie raportu przeglądowego, zatwierdzonego przez Radę Spółki XFEL.

(2) Strona Konwencji może odstąpić od niniejszej Konwencji z trzyletnim okresem wypowiedzenia, przedłożonym Rządowi Republiki Federalnej Niemiec. Odstąpienie staje się skuteczne wyłącznie w dniu 31 grudnia 2026 lub na koniec każdego z kolejnych okresów pięcioletnich.

(3) Niniejsza Konwencja pozostaje w mocy dla pozostałych Stron Konwencji. Warunki i skutki odstąpienia od niniejszej Konwencji przez Stronę Konwencji, w szczególności jej udział w kosztach likwidacji Ośrodka Badań XFEL i budynków oraz odszkodowanie za straty, zostaną uzgodnione na drodze porozumienia, zawartego między Stronami Konwencji, zanim odstąpienie Strony Konwencji stanie się skuteczne.

Niemiecka Strona Konwencji będzie odpowiedzialna za koszty likwidacji Europejskiego Ośrodka XFEL przekraczające dwukrotnie jego roczne koszty funkcjonowania obliczone na podstawie średniej z ostatnich pięciu lat funkcjonowania.

(1) Strony Konwencji postanawiają, że załącznik do niniejszej Konwencji jak również Dokumenty Techniczne mogą być modyfikowane bez zmiany Konwencji, decyzją Rady Spółki XFEL, pod warunkiem, że modyfikacje te nie są sprzeczne z treścią Konwencji. Zmiany treści Załącznika wymagają jednomyślnej zgody Rady Spółki XFEL.

(2) Następujący załącznik stanowi integralną część niniejszej Konwencji:

Statut Spółki „Europejski Ośrodek Badań Laserem Rentgenowskim na Swobodnych Elektronach sp. z o.o.” (European XFEL GmbH).

Ponadto Konwencja powołuje się na następujące Dokumenty Techniczne:

1. Streszczenie Projektu Technicznego XFEL (część A) i Scenariusz Szybkiego Uruchomienia Europejskiego Ośrodka XFEL (część B);

2. Szacunkowe roczne wydatki;

3. Mapa lokalizacji;

4. Podstawowe zasady i procedury wnoszenia wkładów rzeczowych;

5. Koszty przygotowawcze.

Jako potwierdzenie powyższych ustaleń, niżej podpisani przedstawiciele, upoważnieni przez odpowiednie Rządy, składają swoje podpisy pod niniejszą Konwencją.

Podpisano w Hamburgu dnia 30 listopada 2009 r. w językach angielskim, francuskim, niemieckim, włoskim, rosyjskim i hiszpańskim, oprócz Dokumentów Technicznych, które są sporządzone tylko w języku angielskim, z zastrzeżeniem, iż wszystkie wersje są na równi autentyczne, w postaci jednego oryginału, który zostanie zdeponowany w archiwum Rządu Republiki Federalnej Niemiec, który prześle jego poświadczoną kopię do wszystkich Stron Konwencji oraz Rządów przystępujących i będzie sukcesywnie informować je o wszelkich zmianach.

W imieniu Rządu:

Królestwa Danii,

Republiki Francuskiej,

Republiki Federalnej Niemiec,

Republiki Greckiej,

Republiki Węgierskiej,

Republiki Włoskiej,

Rzeczypospolitej Polskiej,

Federacji Rosyjskiej,

Republiki Słowackiej,

Królestwa Hiszpanii,

Królestwa Szwecji,

Konfederacji Szwajcarskiej,

Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.

¹ Załącznik zawiera Statut Spółki XFEL bez wymienienia nazw Udziałowców.

Załącznik do Konwencji

Statut

Spółki XFEL działającej pod nazwą

Europejski Ośrodek Badań Laserem Rentgenowskim na Swobodnych Elektronach

sp. z o.o. (Europejska Spółka XFEL).

NIŻEJ PODPISANI:

[agencje finansujące]

zwani w dalszej części 'Udziałowcami' („Gesellschaftler” w znaczeniu prawa niemieckiego dotyczącego spółek o ograniczonej odpowiedzialności)

Mając na uwadze treść „Konwencji dotyczącej budowy i funkcjonowania Europejskiego Ośrodka Badań Laserem Rentgenowskim na Swobodnych Elektronach”, zwanej dalej 'Konwencją', podpisanej w (określić lokalizację) dnia (określić datę podpisania), pomiędzy Stronami Konwencji, określonymi w preambule Konwencji, zwanymi dalej „Stronami Konwencji”.

Zważywszy, iż organizacje prowadzące działalność na terytorium [określić Państwo] oraz [określić Państwo] utworzyły konsorcjum o nazwie [określić Nazwę] w celu uczestnictwa w Spółce XFEL, zaś [określić liczbę i nazwy organizacji] utworzyły konsorcjum o nazwie [określić Nazwę] w celu uczestnictwa w Spółce XFEL, a ponadto, pomimo iż niniejszy Statut został podpisany przez powyższe podmioty, jedynie konsorcjum [określić Nazwę] reprezentowane przez [określić] oraz konsorcjum [określić Nazwę] reprezentowane przez [określić] mają status Udziałowców Spółki XFEL;

Niniejszym postanawiają utworzyć spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (GmbH – Gesellschaft mit beschränkter Haftung), a mianowicie „Europejski Ośrodek Badań Laserem na swobodnych Elektronach sp. z o.o.”, w oparciu o prawo niemieckie, w szczególności o prawo niemieckie dotyczące spółek z ograniczoną odpowiedzialnością (Gesetz betreffend die Gesellschaften mit beschränkter Haftung – GmbHG), dalej określaną mianem „Spółki XFEL”.

ROZDZIAŁ I – POSTANOWIENIA OGÓLNE

Artykuł 1

NAZWA, SIEDZIBA, ROK OBRACHUNKOWY, DEFINICJA UDZIAŁU

1. Spółka XFEL jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością (Gesellschaft mit beschränkter Haftung GmbH) o nazwie:

„Europejski Ośrodek Badań Laserem Rentgenowskim na Swobodnych Elektronach
sp. z o.o.” (Europejska Spółka XFEL).

2. Siedziba Spółki XFEL mieści się w Hamburgu, Republice Federalnej Niemiec.

3. Rok obrachunkowy tożsamy jest z rokiem kalendarzowym. Pierwszym rokiem działalności jest skrócony rok obrachunkowy, upływający z dniem 31 grudnia danego roku.

4. W poniższym tekście słowo „UDZIAŁ” (wielkimi literami) oznacza część Spółki XFEL, jaką posiada każdy Udziałowiec („Geschäftsanteil” w znaczeniu GmbHG). Jego wielkość jest określona przez odpowiedni ułamek całkowitego kapitału zakładowego (patrz Artykuł 5).

Artykuł 2

ZWIĄZEK ZE SPÓŁKĄ DESY

Spółka XFEL i spółka DESY z siedzibą w Hamburgu współpracują w zakresie budowy, odbioru technicznego i funkcjonowania Europejskiego Ośrodka XFEL w oparciu o umowę długoterminową.

Artykuł 3

CELE DZIAŁALNOŚCI

Spółka XFEL wyłącznie i bezpośrednio realizuje cele non-profit w dziedzinie naukowo-badawczej, zgodnie z rozdziałem: „Cele działalności upoważniające do ulg podatkowych” „Steuerbegünstigte Zwecke”) Niemieckiego Kodeksu Skarbowego (Abgabenordnung – AO). Cele działalności Spółki obejmują:

a) opracowanie projektu, budowę, zarządzanie funkcjonowaniem oraz dalszy rozwój, dla wykorzystania w celu prowadzenia badań naukowych, źródła laserowego promieniowania rentgenowskiego na swobodnych elektronach bazującego na akceleratorze liniowym, wraz z oprzyrządowaniem do wykorzystania w badaniach naukowych (zwanego dalej „Europejskim Ośrodkiem XFEL”);

b) wspieranie wykorzystania obiektów Spółki XFEL poprzez udostępnianie stacji eksperymentalnych środowiskom naukowym;

c) sporządzanie i realizacja programów naukowo-badawczych z wykorzystaniem Europejskiego Ośrodka XFEL;

d) przeprowadzenie niezbędnych prac badawczo-rozwojowych dotyczących akceleratora, procesu emitowania laserowego promieniowania rentgenowskiego na swobodnych elektronach i technik eksperymentalnych;

e) zapewnienie, że nowe technologie i procedury należące do Spółki XFEL będą udostępniane zainteresowanym podmiotom w państwach stanowiących Strony Konwencji,

f) wspomaganie publicznych programów promocji i rozpowszechniania wiedzy.

Artykuł 4

CHARAKTER 'NON-PROFIT'

1. Działalność Spółki XFEL ma charakter 'non-profit' i nie jest prowadzona w celach zarobkowo-komercyjnych.

2. Środki finansowe i zasoby Spółki XFEL są wykorzystywane wyłącznie w celach określonych w treści Artykułu 3. Udziałowcy nie otrzymują żadnej części zysków, ani też działając w charakterze Udziałowców jakichkolwiek innych przydziałów ze środków finansowych podmiotu.

3. Spółka XFEL nie może faworyzować nikogo poprzez wydatki na cele niezwiązane z jej działalnością, ani też poprzez wypłatę nieproporcjonalnie wysokich wynagrodzeń.

Artykuł 5

KAPITAŁ ZAKŁADOWY

Kapitał zakładowy („Stammkapital” w znaczeniu GmbHG) Spółki XFEL wynosi 25 000 euro – (słownie: dwadzieścia pięć tysięcy euro)

Artykuł 6

UDZIAŁOWCY

1. Zgodnie z treścią Konwencji i mając na uwadze wkłady poszczególnych Stron Konwencji, poszczególni Udziałowcy dokonują subskrypcji jednego UDZIAŁU lub większej ich liczby o następującej wartości nominalnej („Nennbetrag” w znaczeniu GmbHG), określonej na podstawie relatywnej wysokości wkładu każdego z nich w koszta budowy:

2. Każdy z Udziałowców składa w depozycie co najmniej 1 % kapitału zakładowego. Ten początkowy depozyt („Stammeinlagen” w znaczeniu GmbHG) jest wpłacany w całości w gotówce, niezwłocznie po zarejestrowaniu Spółki XFEL.

Artykuł 7

ORGANY

Organy Spółki XFEL tworzą:

a) Zgromadzenie Udziałowców („Gesellschafterversammlung” w znaczeniu GmbHG), dalej określane mianem „Rady” („Versammlung” w znaczeniu GmbHG),

b) Zarząd („Geschaftsführung” w znaczeniu GmbHG).

ROZDZIAŁ II – RADA

Artykuł 8

CZŁONKOWIE RADY

Udziałowcy każdej ze Stron Konwencji mogą być reprezentowani w Radzie przez maksymalnie dwóch delegatów, będących przedstawicielami wszystkich Udziałowców rzeczonej Strony Konwencji. Delegaci na Radę są powoływani i odwoływani z funkcji przez wszystkich Udziałowców każdej ze Stron Konwencji. Wszyscy Udziałowcy każdej ze Stron Konwencji powinni bez zbędnej zwłoki poinformować Przewodniczącego Rady na piśmie o mianowaniu lub odwołaniu swoich delegatów na Radę.

Artykuł 9

PRZEWODNICZĄCY I WICEPRZEWODNICZĄCY RADY

Rada dokonuje wyboru Przewodniczącego i Wiceprzewodniczącego spośród delegacji Udziałowców reprezentujących różne Strony Konwencji, na okres maksymalnie dwóch lat. Z chwilą nominacji, Przewodniczący i Wiceprzewodniczący stają się supra partes i opuszczają swoje delegacje. Dopuszcza się możliwość reelekcji tych samych osób tylko raz na kolejną kadencję, maksymalnie na okres dwóch lat.

Artykuł 10

ZGROMADZENIA RADY

1. Zgromadzenia Rady odbywają się co najmniej dwa razy w roku.

2. Zgromadzenia Rady są zwoływane przez Przewodniczącego Rady.

3. Zgromadzenia Rady są również zwoływane na wniosek co najmniej dwóch Udziałowców reprezentujących różne Strony Konwencji. Nadzwyczajne Zgromadzenia Rady mogą być także zwoływane na wniosek Przewodniczącego Zarządu, o ile jest to wskazane z punktu widzenia interesów Spółki XFEL.

Artykuł 11

UPRAWNIENIA RADY

1. Rada rozstrzyga wszelkie kwestie określone prawem, o ile Statut nie stanowi inaczej. Rada może udzielać instrukcji Zarządowi.

2. Następujące kwestie są zatwierdzane przez Radę w sposób jednogłośny:

a) Przyjmowanie nowych Udziałowców, pociągające za sobą przeniesienie kapitału zakładowego;

b) Podwyższenie kapitału zakładowego;

c) Wnoszenie poprawek w treści niniejszego Statutu Spółki XFEL;

d) Połączenie lub podział w obrębie Spółki XFEL;

e) Rozwiązanie Spółki XFEL;

f) Regulamin Finansowy Spółki XFEL;

g) Podejmowanie ustaleń w dziedzinie długoterminowego korzystania z Europejskiego Ośrodka XFEL przez Rządy lub grupy Rządów Państw nie będących sygnatariuszami Konwencji XFEL, lub przez jednostki lub organizacje przez nie utworzone;

h) Schemat podziału kosztów funkcjonowania zgodnie z Artykułem 5 (5) Konwencji;

i) Decyzje w sprawach Praw Własności Intelektualnej.

3. Następujące kwestie są zatwierdzane przez Radę kwalifikowaną większością głosów:

a) Wybór Przewodniczącego i Wiceprzewodniczącego;

b) Średniookresowy program naukowy;

c) Budżet roczny i średniookresowe preliminarze kosztów;

d) Zatwierdzanie rocznych sprawozdań budżetowych („Jahresabschluss” w znaczeniu GmbHG);

e) Mianowanie, zatrudnianie i odwoływanie Dyrektorów (w znaczeniu Artykułu 13 ust. 1);

f) Tworzenie komitetów i określanie ich kompetencji;

g) Zasady ustalania przydziałów czasu wiązki;

h) Ustalenia krótko- i średniookresowe dotyczące wykorzystania należących do Spółki XFEL urządzeń i obiektów do realizacji badań naukowych przez krajowe i międzynarodowe organizacje naukowe;

i) Regulamin wykonania i odbioru;

j) Regulamin Postępowania Rady;

k) Przekazywanie („Übertragung” w znaczeniu GmbHG) UDZIAŁÓW lub ich części pomiędzy Udziałowcami reprezentującymi różne Strony Konwencji; odkupienie („Einziehung” w znaczeniu GmbHG) lub przeniesienie UDZIAŁÓW bądź ich części;

l) Instrukcje dla Zarządu;

m) Wyznaczenie i odwołanie pełnomocnika („prokurent” w znaczeniu Niemieckiego Prawa Handlowego (Handelsgesetzbuch – HGB)).

4. Pozostałe uchwały podejmowane przez Radę wymagają zwykłej większości głosów, o ile obowiązujące przepisy prawa, lub treść niniejszego Statutu nie stanowią inaczej.

5. Decyzje w kwestiach związanych z obowiązującymi w Republice Federalnej Niemiec regulacjami w dziedzinie zdrowia publicznego i bezpieczeństwa, udzielania licencji oraz ochrony środowiska nie będą naruszać prawa niemieckiego.

Artykuł 12

PROCEDURA GŁOSOWANIA; UCHWAŁY

1. Każdy udział o wartości 1 (jednego) euro w kapitale zakładowym upoważnia jego posiadacza do jednego głosu. Poszczególni Udziałowcy mogą wykorzystywać przysługujące im głosy tylko w sposób niepodzielny i łączny, poprzez delegatów mianowanych w tym celu przez danego Udziałowca. Udziałowcy mianowani przez tę samą Stronę Konwencji mogą tylko wyłącznie wykonywać prawo głosu wspólnie w sposób niepodzielny i łączny.

2. „Zwykła większość” oznacza 50% całkowitego kapitału zakładowego, przy założeniu, iż Udziałowcy wyrażający sprzeciw reprezentują nie więcej niż połowę wszystkich Stron Konwencji.

3. „Większość kwalifikowana” oznacza większość obejmującą co najmniej 77% całkowitego kapitału zakładowego, przy założeniu iż Udziałowcy wyrażający sprzeciw reprezentują nie więcej niż połowę wszystkich Stron Konwencji.

4. „Jednogłośność” oznacza co najmniej 90% całkowitego kapitału zakładowego, przy braku głosów sprzeciwu i z zastrzeżeniem, iż wszyscy Udziałowcy mieli możliwość oddania głosu.

ROZDZIAŁ III – ZARZĄDZANIE SPÓŁKĄ

Artykuł 13

ZARZĄD

1. Zarząd Spółki XFEL składa się z:

a) co najmniej dwóch Dyrektorów Zarządzających („Geschäftsführer” w znaczeniu GmbHG) oraz

b) jeśli istnieje potrzeba, z dodatkowych Dyrektorów Naukowych/Technicznych, nazywanych dalej w tym Statucie „Dyrektorami”.

2. Wśród Dyrektorów Zarządzających jeden powinien być naukowcem i równocześnie Przewodniczącym Zarządu; drugi powinien być Dyrektorem Administracyjnym. Podział odpowiedzialności Dyrektorów Zarządzających jest określany przez Radę w Regulaminie Postępowania Zarządu.

3. Dyrektorzy powinni być zatrudniani na okres nie przekraczający pięciu lat. Mianowanie, zatrudnienie i rozwiązanie umów o pracę Dyrektorów, a także wszelkie zmiany lub rozszerzenia ich kontraktu o zatrudnienie podlega zatwierdzeniu przez Radę i powinno być podpisane przez Przewodniczącego Rady w imieniu Spółki XFEL.

Artykuł 14

REPREZENTOWANIE SPÓŁKI

Spółka XFEL jest reprezentowana przez dwóch Dyrektorów Zarządzających działających wspólnie lub przez jednego Dyrektora Zarządzającego działającego razem z pełnomocnikiem („Prokurist” w znaczeniu HGB).

Artykuł 15

ZAKRES OBOWIĄZKÓW DYREKTORÓW ZARZĄDZAJĄCYCH

1. Dyrektorzy Zarządzający zobowiązani są do zarządzania Spółką XFEL sumiennie i z należną starannością w sposób zgodny z:

a) Konwencją i ustawodawstwem Republiki Federalnej Niemiec, na tyle na ile nie jest ono sprzeczne z Konwencją,

b) aktualnie obowiązującą wersją Statutu,

c) Regulaminem Postępowania Zarządu określonym przez Radę,

d) wskazówkami i uchwałami Rady i

e) porozumieniami zawartymi między Stronami Konwencji.

2. Zakres kompetencji Zarządu obejmuje wszystkie czynności wiążące się z normalną działalnością Spółki XFEL. Działania wykraczające poza te kompetencje podlegają w każdym przypadku uchwałom Rady.

ROZDZIAŁ IV – KOMITETY

Artykuł 16

KOMITET DORADCZY DS. NAUKI

1. Komitet Doradczy ds. Nauki, złożony z wybitnych pracowników naukowych, jest zobowiązany udzielać Radzie i Zarządowi wskazówek w kwestiach naukowych o fundamentalnym znaczeniu.

2. Komitet Doradczy ds. Nauki monitoruje jeden lub kilka Paneli Ekspertów utworzonych w celu oceny wniosków na prowadzenie eksperymentów i użytkowania Europejskiego Ośrodka XFEL zgodnie z Artykułem 6 Konwencji.

3. Rada mianuje członków Komitetu Doradczego ds. Nauki kwalifikowaną większością. W skład Komitetu może wchodzić nie więcej niż 15 członków.

Artykuł 17

KOMITET DORADCZY DS. TECHNICZNYCH

1. Komitet Doradczy ds. Technicznych, złożony z wybitnych ekspertów, udziela Radzie i Zarządowi wskazówek w mających fundamentalne znaczenie kwestiach technicznych dotyczących urządzenia.

2. Rada mianuje członków Komitetu Doradczego ds. Technicznych kwalifikowaną większością. W skład Komitetu może wchodzić nie więcej niż 10 członków.

ROZDZIAŁ V – KWESTIE FINANSOWE

Artykuł 18

ROCZNE SPRAWOZDANIE FINANSOWE

1. W terminie do trzech miesięcy od zakończenia roku obrachunkowego, Zarząd zobowiązany jest do przedstawienia wyników rocznych i sprawozdania z działalności („Lagebericht” w znaczeniu GmbHG). Przepisy niemieckiego Kodeksu Handlowego HGB dla dużych przedsiębiorstw dotyczące przygotowania i kontroli wyników rocznych oraz sprawozdania z działalności są stosowane mutas mutandis.

2. Wyniki roczne i sprawozdanie z działalności muszą zostać zbadane przez niezależnego biegłego rewidenta („Abschlussprüfer” w znaczeniu HGB). Mianowania rewidenta dokonuje Rada w drodze uchwały przed upływem roku obrachunkowego, którego ma dotyczyć kontrola. Wyboru rewidenta dokonuje się w trybie rocznym. Dopuszcza się ponowne mianowanie tego samego rewidenta.

3. W terminie do sześciu miesięcy od zakończenia roku obrachunkowego, Zarząd winien przedłożyć Radzie dokument zawierający roczne wyniki, którego oryginał powinien być opatrzony prawnie wiążącym podpisem Dyrektorów Zarządzających, oraz sprawozdanie z działalności wraz z raportem („Prüfungsbericht” w znaczeniu HGB) biegłego rewidenta, obejmującym pisemne oświadczenie. Rada podejmie decyzję odnośnie zatwierdzenia wyników rocznych w ciągu sześciu miesięcy po upływie roku obrachunkowego.

Artykuł 19

PRAWO UDZIAŁOWCÓW DO PRZEPROWADZENIA KONTROLI

Każdemu z Udziałowców przysługuje prawo przeprowadzenia kontroli, w oparciu o odnośne wymogi prawa krajowego w dziedzinie finansowania publicznego.

Artykuł 20

ZMIANY WYSOKOŚCI WKŁADÓW

1. Zwiększenie wysokości wkładów ze strony Udziałowców lub wkładów od nowych Udziałowców mianowanych przez Rządy państw przystępujących do Konwencji zgodnie z treścią Art. 14, jest przede wszystkim użyte w celu:

a) zapewnienia finansowania początkowej konfiguracji Europejskiego Ośrodka XFEL, określonej w Części B Dokumentu Technicznego nr 1 do Konwencji, oraz

b) rozbudowy konfiguracji początkowej zmierzającej do budowy kompletnego Europejskiego Ośrodka XFEL, określonego w Projekcie Technicznym XFEL.

2. Po osiągnięciu tego celu, dodatkowe wkłady są wykorzystywane do zmniejszenia wysokości wkładów ze strony pozostałych Udziałowców. Zmniejszenie to dokonywane jest w kwocie proporcjonalnej do wartości dotychczasowego wkładu danego Udziałowca, o ile Rada nie postanowi inaczej.

3. W przypadku zmiany wysokości wkładów finansowych Udziałowcy, których dana zmiana dotyczy, są zobowiązani do przeniesienia UDZIAŁÓW lub ich części.

ROZDZIAŁ VI – WSPÓŁPRACA POMIĘDZY SPÓŁKĄ I UDZIAŁOWCAMI

Artykuł 21

DEFINICJE

Poniższe definicje są stosowane w kontekście Artykułów 22 i 23:

a) „Wiedza” oznacza informację, dokumentację techniczną, know-how, oprogramowanie i materiały, niezależnie od formy lub nośnika, na którym są one ukazane lub przechowywane i czy są one chronione, czy nie.

b) „Wiedza Posiadana” oznacza wiedzę nabytą przed podpisaniem Statutu.

c) „Wiedza Nabyta” oznacza wiedzę nabytą w toku pracy wykonanej od podpisania Statutu Spółki w ramach działania Spółki XFEL.

d) „Wynalazek” oznacza wiedzę, za którą można otrzymać wzór użytkowy lub patent, tzn. daje się zastosować w przemyśle, wykazuje element nowości i wykazuje postęp wynalazczy.

Artykuł 22

PRAWA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

1. Udziałowcy są zobowiązani udzielić Spółce XFEL zezwolenia na wykorzystanie swojej Wiedzy Posiadanej, bez prawa do wyłączności i dalszego przekazywania, bezpłatnie i bez jakichkolwiek ograniczeń, objętej lub nieobjętej ochroną, niezbędnej z punktu widzenia ich współpracy ze Spółką XFEL, w zakresie, w jakim są oni prawnie umocowani do dysponowania tą wiedzą.

2. Udziałowcy są również zobowiązani udzielić Spółce XFEL, bezpłatnie, i bez jakichkolwiek ograniczeń oraz bez prawa do wyłączności i dalszego przekazywania, zezwolenia na wykorzystanie i udoskonalanie ich Wiedzy Nabytej objętej lub nieobjętej ochroną, którą mogą legalnie dysponować i którą wytworzyli w ramach współpracy ze Spółką XFEL.

3. Wszelka Własność Intelektualna wytworzona przez pracowników zatrudnionych w Spółce XFEL stanowi własność Spółki XFEL, o ile odrębnie zawarte umowy nie określają inaczej.

4. Na prośbę, Spółka XFEL jest zobowiązana udzielić Udziałowcom i wskazanym przez nich jednostkom naukowym finansowanym ze środków publicznych bezpłatnego zezwolenia, bez prawa do wyłączności i dalszego przekazywania, na wykorzystanie jej Własności Intelektualnej dla ich działalności naukowej.

Do celów innych niż naukowe zezwolenie może być udzielone Udziałowcom na warunkach bardziej korzystnych niż zezwolenia udzielane stronom trzecim. Za zgodą zainteresowanego Udziałowca Spółka XFEL może udzielić zezwolenia na przekazanie wiedzy na uczciwych i godziwych warunkach dowolnej osobie fizycznej lub prawnej w obrębie państwa lub państw danego Udziałowca dla celów innych aniżeli prowadzenie badań badawczych, za wyjątkiem przypadków, o ile Rada nie podejmie innych ustaleń w tej kwestii.

5. W przypadku, gdy zamiarem Spółki XFEL jest uzyskanie zezwolenia na wykorzystanie wiedzy lub własności intelektualnej osób trzecich, Spółka XFEL jest zobowiązana podjąć wszelkie możliwe starania w celu zapewnienia, iż zezwolenie to zawierać będzie w sobie prawo udzielania podlicencji Udziałowcom, zgodnie z treścią paragrafu 4 powyżej.

Artykuł 23

WYNALAZKI

1. W przypadku Wynalazków będących dziełem pracowników Spółki XFEL, Spółka XFEL stosuje przepisy prawa niemieckiego odnoszące się do Wynalazków będących dziełem pracowników ('Gesetz über Arbeitnehmererfindungen – ArbnErfG). Jeżeli Spółka XFEL decyduje się nie ubiegać się o patent w jednym lub większej liczbie państw, pracownik, który dokonał Wynalazku, może, za zgodą Spółki XFEL, ubiegać się o taką ochronę w swoim imieniu, na swój koszt i we własnym interesie.

2. W przypadku Wynalazków będących dziełem pracowników oddelegowanych do Spółki XFEL przez Udziałowca w trakcie ich pracy w Spółce XFEL, obowiązują następujące postanowienia:

a) Mając na względzie postanowienia prawne i umowy dotyczące Wynalazków będących dziełem pracowników, Udziałowiec oddelegowujący pracownika traktowany jest jako właściciel całości praw wobec wyników działań oddelegowanego pracownika uzyskanych w toku pracy w Spółce XFEL. Jeżeli jakiekolwiek tego typu wyniki działań mają status Wynalazków, Udziałowiec oddelegowujący pracownika uprawniony jest do ubiegania się w dowolnym państwie, we własnym imieniu, na własny koszt i we własnym interesie, o uzyskanie patentów niezbędnych do ochrony rzeczonych wynalazków.

Spółce XFEL i innym Udziałowcom przysługuje prawo nieodpłatnego wykorzystywania tego typu wynalazków w celach badawczych oraz prawo do licencji na cele niezwiązane z pracami badawczymi na warunkach korzystniejszych niż te licencje udzielane stronom trzecim. Ponadto, Udziałowiec będący właścicielem praw nie może odmówić udzielenia licencji na cele niezwiązane z pracami badawczymi, na warunkach uczciwych i zasadnych, dowolnym osobom fizycznym lub prawnym w państwie lub państwach Udziałowców, na wniosek innego z Udziałowców.

W wyniku umowy kontraktowej między zainteresowanymi Udziałowcami a Spółką XFEL, lub w wyniku decyzji Rady, pewne wynalazki mogą być wyłączone, w związku z czym Udziałowiec nie jest zobowiązany do udzielania licencji Spółce XFEL, innym udziałowcom lub na zapytanie innego Udziałowca żadnej osobie fizycznej lub prawnej w państwie tego Udziałowca.

b) Spółka XFEL jest uprawniona do udziału w przychodach netto osiąganych z tytułu wszystkich licencji udzielanych przez właściciela praw, do wykorzystania ich w celach niezwiązanych z pracami badawczymi, przy czym wartość tego udziału określana jest w oparciu o wysokość wkładów w poczet wynalazków, odpowiednio, ze strony Spółki XFEL i osoby oddelegowanej.

c) W przypadku składania wniosków dotyczących uzyskania praw własności intelektualnej i udzielania licencji, Spółka XFEL i Udziałowcy są zobowiązani do wzajemnych konsultacji w przypadku wątpliwości, oraz powstrzymywania się od działań, które mogłyby dyskryminować Spółkę XFEL lub Udziałowców.

d) Spółka XFEL jest wyłącznym właścicielem całości uprawnień dotyczących wyników osiągniętych przez oddelegowanego pracownika w ramach wkładu rzeczowego na rzecz tworzenia Spółki XFEL razem z pracownikami Spółki XFEL lub razem z pracownikami oddelegowanymi przez pozostałych Udziałowców w ramach ich wkładu rzeczowego na rzecz tworzenia Spółki XFEL.

e) W przypadku wynalazków opracowanych przez pracowników wydelegowanych przez jednego Udziałowca razem z pracownikami wydelegowanymi przez innego Udziałowca te wspólne Wynalazki należą do obu partnerów, którzy każdorazowo muszą zawrzeć między sobą uzgodnienia dotyczące podziału i wspólnego wykorzystania Wynalazku. Tego typu uzgodnienia są zawierane w myśl postanowień paragrafu 2 a) powyżej.

f) Spółka XFEL jest wyłącznym właścicielem całości uprawnień dotyczących wyników osiągniętych przez pracowników oddelegowanych przez Udziałowca podczas ich pracy razem z personelem Spółki XFEL lub pracownikami oddelegowanymi przez innego Udziałowca w ramach wkładu rzeczowego na rzecz utworzenia Spółki XFEL, jeżeli nie uzgodniono inaczej w umowie kontraktowej.

3. W przypadku wynalazków będących dziełem pracowników Spółki XFEL razem z pracownikami udziałowca nie oddelegowanymi do Spółki XFEL wynalazki te należą do obu partnerów, którzy muszą w każdym przypadku porozumieć się sprawę podziału i wspólnego wykorzystania wynalazku. To porozumienie powinno być zgodne z postanowieniami ustępu 2 powyżej.

Artykuł 24

POUFNOŚĆ

1. Udziałowcy są zobowiązani do nie ujawniania osobom trzecim wszelkich informacji i przedmiotów, które nie zostały opublikowane, a jedynie przekazane w sposób poufny przez innego Udziałowca lub Spółkę XFEL. Udziałowiec uzyskujący tego typu wiedzę, jest zobowiązany do niewykorzystywania tego typu informacji lub przedmiotów w celach innych niż te, które określa niniejszy Statut i wyłącznie w celach niekomercyjnych. Ujawnienie informacji lub przedmiotów poufnych wymaga uzyskania bezpośredniej wyraźnej pisemnej zgody przez Udziałowca udzielającego informacji lub przez Spółkę XFEL.

2. Powyższa klauzula dotycząca poufności nie dotyczy przedmiotów lub informacji:

a) które zostały lub są opracowywane przez otrzymującego Udziałowca niezależnie od informacji; lub

b) stanowiących element ogólnie dostępnej wiedzy technicznej, lub które dotarły do otrzymującego Udziałowca bez jego winy; lub

c) będących już w posiadaniu otrzymującego Udziałowca w czasie ich ujawnienia; lub

d) ujawnionych w sposób zgodny z prawem przez osobę trzecią, będącą ich prawnym właścicielem, i niezwiązaną względem nich klauzulą poufności.

3. Powyższa klauzula poufności wygasa po upływie pięciu lat od dnia zarejestrowania wzmianki o rozwiązaniu Spółki XFEL w rejestrze handlowym. Udziałowcy są zobowiązani do związania każdej ze swoich filii, podwykonawców, pracowników i innych współpracujących z nimi osób, mogących mieć dostęp do informacji poufnych, taką samą klauzulą poufności.

ROZDZIAŁ VII – ZMIANY W STRUKTURZE UDZIAŁÓW

Artykuł 25

PRZYJMOWANIE NOWYCH UDZIAŁOWCÓW I PRZEKAZYWANIE UDZIAŁÓW

1. Spółka jest otwarta na przyjmowanie nowych Udziałowców desygnowanych przez właściwą Stronę/Strony Konwencji.

2. O ile Rada nie uzgodniła inaczej w odniesieniu do zwiększenia kapitału zakładowego, nowy Udziałowiec ubiega się o UDZIAŁY lub ich część od jednego lub kilku dotychczasowych Udziałowców.

3. Nabycie UDZIAŁÓW lub ich części od dotychczasowych Udziałowców wymaga zgody Rady kwalifikowaną większością głosów. Taka zgoda będzie udzielona, jeżeli ubiegający się Udziałowiec był desygnowany przez tę samą Stronę Konwencji, co odstępujący Udziałowiec/Udziałowcy.

4. Wszelkie decyzje dotyczące przekazania UDZIAŁÓW lub ich części są ostateczne w formie pisemnej uchwały Rady i ogłaszane przez Dyrektorów Zarządzających.

Artykuł 26

ODKUPIENIE LUB OBOWIĄZKOWE PRZENIESIENIE UDZIAŁÓW

1. Każde odkupienie UDZIAŁÓW lub ich części od Udziałowca jest dozwolone pod warunkiem uzyskania jego zgody.

2. Odkupienie UDZIAŁÓW lub ich części od Udziałowca bez jego zgody jest dozwolone, jeżeli:

a) aktywa Udziałowca stają się częścią postępowania upadłościowego lub wniosek o otwarcie postępowania upadłościowego został odrzucony z powodu braku aktywów,

b) UDZIAŁ posiadany przez Udziałowca staje się przedmiotem postępowań egzekucyjnych, pod warunkiem że takie postępowania nie zostały przerwane w ciągu trzech miesięcy i/lub UDZIAŁ ten nie został sprzedany w tym okresie,

c) Udziałowiec narusza swoje podstawowe obowiązki wynikające z tego Statutu lub przepisów wewnętrznych dotyczących Spółki XFEL, w tym jeżeli zalega on dłużej niż trzy lata z wnoszeniem wkładu pieniężnego lub rzeczowego.

W tych przypadkach Udziałowiec, którego to dotyczy, nie ma prawa głosu w podejmowaniu decyzji w sprawie odkupienia UDZIAŁU a jego głos nie jest brany pod uwagę przy obliczaniu uzyskanej większości. Niemniej jednak jest on upoważniony do uczestniczenia w odpowiednich posiedzeniach Rady i ma prawo do złożenia wyjaśnienia zanim zostanie podjęta uchwała dotycząca odkupienia lub przeniesienia.

3. W przypadku odkupienia Udziałowiec, którego ono dotyczy, otrzyma wypłatę kompensacyjną od Spółki XFEL równą wartości nominalnej jego UDZIAŁÓW. W przypadkach określonych w 2a) i 2b) potencjalny nabywca nie staje się Udziałowcem, ale otrzymuje wypłatę kompensacyjną, równą nominalnej wartości swojej części kapitału zakładowego Spółki XFEL.

4. Zamiast odkupienia UDZIAŁÓW Rada może zdecydować kwalifikowaną większością głosów o przeniesieniu UDZIAŁÓW:

a) na jednego lub kilku pozostałych Udziałowców, którzy są zainteresowani przejęciem i dołączeniem do posiadanych przez nich UDZIAŁÓW lub

b) na nowego Udziałowca w rozumieniu Art. 25 ust. 1

w zamian za wypłatę kompensacyjną tej samej wielkości, jak przewidziano w paragrafie 3 powyżej. Dopuszcza się także możliwość, że część UDZIAŁU jest odkupiona a inna część przeniesiona. Wypłata kompensacyjna jest dokonywana przez Udziałowców, na których UDZIAŁY lub ich część są przenoszone.

5. Ważność odkupienia/przeniesienia nie zależy od dokonania wypłaty kompensacyjnej.

6. Każda decyzja dotycząca odkupienia lub przeniesienia UDZIAŁÓW lub ich części staje się ostateczna po udokumentowaniu rezolucji Rady i jest ogłaszana przez Dyrektorów Zarządzających.

Artykuł 27

WYCOFANIE SIĘ UDZIAŁOWCA

Udziałowiec wycofujący się ze Spółki XFEL, która nie jest likwidowana, może ubiegać się tylko o wypłatę kwoty końcowej ograniczonej do nominalnej wartości jego UDZIAŁÓW w kapitale zakładowym.

ROZDZIAŁ VIII – OKRES FUNKCJONOWANIA SPÓŁKI I JEJ ROZWIĄZANIE

Artykuł 28

LIKWIDACJA SPÓŁKI LUB ZMIANA CELU JEJ DZIAŁALNOŚCI

1. W przypadku likwidacji Spółki XFEL lub gdy cel jej działalności przestanie ją upoważniać do ulg podatkowych, Udziałowcy nie mogą odzyskać z wkładów kapitałowych Spółki XFEL większej wartości niż suma kapitału zakładowego oraz ich wkładu gotówkowego i rzeczowego.

2. W obu przypadkach wkłady kapitałowe Spółki, w zakresie przekraczającym wartość ich sumy wypłaconej Udziałowcom, są przenoszone na rzecz spółki DESY lub, po konsultacjach z właściwymi niemieckimi władzami podatkowymi, innej instytucji publicznej finansowanej ze środków publicznych, która wykorzysta te wkłady kapitałowe bezpośrednio i wyłącznie na cele użyteczności publicznej.

ROZDZIAŁ IX – INNE POSTANOWIENIA

Artykuł 29

ODPOWIEDZIALNOŚĆ

1. Udziałowcy zapewniają, że Spółka XFEL uzyska wystarczające ubezpieczenie, które pokryje szkody wyrządzone osobom lub majątkowi przez personel oddelegowany oraz naukowców i specjalistów zaproszonych do Spółki XFEL, jeżeli odpowiedzialność ta nie jest już pokryta przez inne ubezpieczenia. Wyłączone są szkody spowodowane działaniem umyślnym lub wynikającym z rażącego zaniedbania.

2. W stosunku do spraw związanych z odpowiedzialnością, które nie mogą być rozstrzygnięte zgodnie z ustępem 1, Udziałowcy niezwłocznie podejmują konsultacje pomiędzy sobą na temat kompensacji odszkodowań.

Artykuł 30

OGŁOSZENIA

Wymagane przez prawo ogłoszenia Spółki XFEL są publikowane na łamach niemieckiego czasopisma „Elektronischer Bundesanzeiger” (Elektronicznego Federalnego Dziennika Urzędowego), na stronie internetowej Spółki XFEL i dodatkowo na łamach odpowiedniego Dziennika Urzędowego UE.

Artykuł 31

PRAWO OBOWIĄZUJĄCE

Niniejszy Statut podlega przepisom prawa Republiki Federalnej Niemiec.

Artykuł 32

WYPOWIADALNOŚĆ

1. W przypadku uznania całości lub części któregokolwiek z postanowień niniejszego Statutu za nieważne, fakt ten nie ma wpływu na ważność pozostałych postanowień Statutu.

2. Postanowienie uznane za nieważne jest zastępowane ważnym postanowieniem, które w możliwie jak największym zakresie w pełni odzwierciedla ducha i cel nieważnego postanowienia.

3. Zasada powyższa stosowana jest również w przypadku kwestii nieobjętych treścią niniejszego Statutu, którą winny stanowić element Statutu.

Artykuł 33

WEJŚCIE W ŻYCIE

Niniejszy Statut wchodzi w życie po jego podpisaniu przez Udziałowców i poświadczeniu notarialnym.

Artykuł 34

JĘZYK

Niniejszy Statut został sporządzony w językach angielskim, francuskim, niemieckim, włoskim, rosyjskim i hiszpańskim. Niemiecka wersja językowa statutu jest złożona w niemieckim rejestrze handlowym.

AKT KOŃCOWY

KONFERENCJI PEŁNOMOCNIKÓW
DOTYCZĄCEJ
USTANOWIENIA EUROPEJSKIEGO OŚRODKA BADAŃ LASEREM RENTGENOWSKIM
NA SWOBODNYCH ELEKTRONACH

(1) W październiku 2002 r. spółka Deutsches Elektronen-Synchrotron (DESY) opublikowała Projekt Techniczny dotyczący budowy lasera rentgenowskiego na swobodnych elektronach, zintegrowanego z liniowym akceleratorem w odrębnym tunelu, będący uzupełnieniem Projektu Technicznego dotyczącego TeV-Energy nadprzewodzącego akceleratora liniowego (TESLA).

W lutym 2003 r. niemieckie Federalne Ministerstwo Edukacji i Badań Naukowych zgłosiło propozycję, aby budowa wyżej wymienionego lasera rentgenowskiego odbywała się w ramach europejskiego projektu realizowanego w DESY (Hamburg), zaś ok. połowę kosztów tego przedsięwzięcia pokryła Republika Federalna Niemiec.

Do końca roku 2004, Rządy ośmiu państw europejskich (Francji, Niemiec, Grecji, Włoch, Hiszpanii, Szwecji, Szwajcarii i Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej) podpisały Memorandum of Understanding, na mocy którego zobowiązały się do wspólnego przygotowania założeń Europejskiego Ośrodka Badań Laserem Rentgenowskim na Swobodnych Elektronach, w szczególności do przygotowania odpowiednich dokumentów umożliwiających zawarcie porozumienia rządów dotyczącego budowy i funkcjonowania rzeczonego ośrodka badawczego do połowy roku 2006. Rządy kolejnych pięciu państw (Chin, Danii, Węgier, Polski i Rosji) dołączyły do Memorandum of Understanding w roku 2005. Rząd Republiki Słowackiej dołączył pod koniec roku 2007. Wraz z Holandią i Unią Europejską, które przyjęły rolę obserwatorów, Rządy-sygnatariusze mają swych przedstawicieli w składzie Międzynarodowego Komitetu Sterującego (ISC), zajmującego się koordynacją przygotowań do budowy Ośrodka Badań XFEL.

Utworzono dwie Grupy Robocze, jedną ds. Naukowo-Technicznych i drugą ds. Administracji i Finansowania. W połowie roku 2005 ISC rozpoczął tworzenie Europejskiego Zespołu Projektowego XFEL, który w ścisłej współpracy z Grupą Projektową XFEL spółki DESY prowadził prace nad zaktualizowanym Projektem Technicznym XFEL, w tym szczegółowym kosztorysem i dokumentami prawnymi (Konwencją Międzyrządową, Statutem przyszłej Spółki XFEL oraz regulaminami wewnętrznymi). Ostateczna wersja Projektu Technicznego XFEL została zatwierdzona przez ISC dnia 25 lipca 2006 roku a dokumenty prawne w wersjach bliskich ostatecznym 22 września 2008 roku.

W dniu 5 czerwca 2007 r. przedstawiciele dziesięciu z wówczas trzynastu Stron Memorandum of Understanding podpisali Komunikat w sprawie oficjalnej inauguracji projektu XFEL, przez co wspólnie zaanonsowali rozpoczęcie realizacji projektu XFEL, w oparciu o początkową konfigurację o kosztach budowy w wysokości 850 milionów euro.

(2) Na zaproszenie Rządu Republiki Federalnej Niemiec odbyła się w dniu 30 listopada 2009 roku w Hamburgu w Ratuszu Miejskim Wolnego i Hanzeatyckiego Miasta Hamburga Konferencja Pełnomocników w sprawie ustanowienia Europejskiego Ośrodka Badań Laserem Rentgenowskim na Swobodnych Elektronach.

(3) W Konferencji uczestniczyli delegaci reprezentujący Rządy następujących państw:, Królestwa Danii, Republiki Francuskiej, Republiki Federalnej Niemiec, Republiki Greckiej, Republiki Węgierskiej, Republiki Włoskiej, Rzeczypospolitej Polskiej, Federacji Rosyjskiej, Republiki Słowackiej, Królestwa Hiszpanii, Królestwa Szwecji, Konfederacji Szwajcarskiej i Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.

(4) Przewodniczący Konferencji zweryfikował otrzymane od Pełnomocników dokumenty Pełnomocnictw, które zostały przez niego uznane za sporządzone w sposób prawidłowy i właściwy.

(5) Konferencja została zapoznana z treścią Konwencji, w tym z dołączonym do niej Załącznikiem i pięcioma Dokumentami Technicznymi, które zostały przedstawione poniżej:

Załącznik: Statut Spółki „Europejski Ośrodek Badań Laserem Rentgenowskim na Swobodnych Elektronach sp. z o.o.” (European XFEL GmbH).

Dokument Techniczny nr 1: Streszczenie Projektu Technicznego XFEL (część A) i Scenariusz Szybkiego Uruchomienia Europejskiego Ośrodka Badań XFEL (część B)

Dokument Techniczny nr 2: Szacunkowe roczne wydatki

Dokument Techniczny nr 3: Mapa lokalizacji

Dokument Techniczny nr 4: Podstawowe zasady i procedury wnoszenia wkładów rzeczowych

Dokument Techniczny nr 5: Koszty przygotowawcze

(6) Po uzyskaniu rekomendacji ze strony Międzynarodowego Komitetu Sterującego XFEL, Konferencja zatwierdziła tekst Konwencji dotyczącej budowy i funkcjonowania Europejskiego Ośrodka Badań Laserem Rentgenowskim na Swobodnych Elektronach, wraz z Załącznikiem, stanowiącym integralną część Konwencji.

(7) Konferencja uzgodniła, iż postanowienia Konwencji stosowane będą tymczasowo, jeszcze przed datą jej wejścia w życie, pod warunkiem że tymczasowe stosowanie będzie zgodne z ustawodawstwem krajowym Stron Konwencji, i w tym celu podjęła Uchwałę dołączoną do niniejszego Aktu Końcowego.

(8) Konferencja została zapoznana z treścią Deklaracji

– Rządu Królestwa Danii,

– Rządu Republiki Francuskiej,

– Rządu Republiki Węgierskiej,

– Rządu Rzeczypospolitej Polskiej,

– Rządu Federacji Rosyjskiej,

– Rządu Królestwa Hiszpanii,

– Rządu Królestwa Szwecji,

– Konfederacji Szwajcarskiej,

– Rządu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej

dołączonych do niniejszego Aktu Końcowego.

(9) Konferencja poprosiła Rządy wszystkich państw-sygnatariuszy o jak najszybsze sfinalizowanie obowiązujących je procedur konstytucyjnych, jeżeli takie istnieją, w związku z ratyfikacją Konwencji i odpowiednim powiadomieniu o tym fakcie Rządu Depozytariusza (Republiki Federalnej Niemiec).

(10) Konferencja odnotowała z zadowoleniem, że pozostali sygnatariusze Memorandum of Understanding będą mogli przystąpić do Konwencji w ciągu następnych sześciu miesięcy na tych samych warunkach.

(11) Konferencja zaprosiła dalsze Rządy do przystępowania do Konwencji.

W dowód czego, niniejszy Akt Końcowy został podpisany przez Pełnomocników.

Podpisano w Hamburgu dnia 30 listopada 2009 r. w językach angielskim, francuskim, niemieckim, włoskim, rosyjskim i hiszpańskim, przy czym każda z wersji językowych dokumentu, mająca jednakowy status prawny, została sporządzona w pojedynczym egzemplarzu mającym status oryginału i zdeponowana w archiwach Rządu Republiki Federalnej Niemiec, przy czym poświadczone kopie dokumentu zostaną rozesłane do Rządów państw będących sygnatariuszami niniejszego Dokumentu Końcowego oraz do Rządów będących Stronami Konwencji.

W imieniu Rządu Królestwa Danii

W imieniu Rządu Republiki Francuskiej

W imieniu Rządu Republiki Federalnej Niemiec

W imieniu Rządu Republiki Greckiej

W imieniu Rządu Republiki Węgierskiej

W imieniu Rządu Republiki Włoskiej

W imieniu Rządu Rzeczypospolitej Polskiej

W imieniu Rządu Federacji Rosyjskiej

W imieniu Rządu Republiki Słowackiej

W imieniu Rządu Królestwa Hiszpanii

W imieniu Rządu Królestwa Szwecji

W imieniu Rządu Konfederacji Szwajcarskiej

W imieniu Rządu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.

UCHWAŁA
KONFERENCJI PEŁNOMOCNIKÓW
DOTYCZĄCA BUDOWY
EUROPEJSKIEGO OŚRODKA BADAŃ LASEREM RENTGENOWSKIM
NA SWOBODNYCH ELEKTRONACH

Tymczasowe zastosowanie postanowień Konwencji XFEL

KONFERENCJA

POSTANAWIA, iż począwszy od dnia 30 listopada 2009 r. postanowienia Konwencji stosowane będą w trybie tymczasowym, przy założeniu, iż ostateczne wejście w życie Konwencji uwarunkowane jest spełnieniem odpowiednich procedur konstytucyjnych każdego z państw objętych Konwencją.

ODNOTOWUJE, że Udziałowiec wyznaczony przez Rząd Republiki Federalnej Niemiec, DESY, założył Spółkę z o.o. XFEL w dniu 28 września 2009 r.

ZAPRASZA Udziałowców wyznaczonych przez pozostałe Strony Konwencji do możliwie najszybszego przystąpienia do Spółki z o.o. XFEL. Przystąpienie do Spółki odbędzie się w oparciu o Statut Spółki (Załącznik do Konwencji).

DEKLARACJA RZĄDU KRÓLESTWA DANII
ODNOSZĄCA SIĘ DO JEGO ZOBOWIĄZAŃ FINANSOWYCH

Konferencja

Zwraca uwagę na deklarację Rządu Królestwa Danii, która brzmi następująco:

Dania wyraża chęć przyczynienia się, jako państwo członkowskie, do ustanowienia i wykorzystania Europejskiego Ośrodka XFEL. Jednakże zobowiązania Danii przy podpisywaniu Konwencji będą następujące:

1. Nie bacząc na artykuł 4 ustęp 8 oraz artykuł 5 ustęp 7 Konwencji, Dania wesprze koszty budowy Europejskiego Ośrodka XFEL kwotą stanowiącą 1% wszystkich kosztów lub maksymalnie 11 milionów euro (w cenach z roku 2005). Na duński wkład składać się będą zarówno wkłady pieniężne jak i rzeczowe, jednakże wkłady rzeczowe będą stanowić priorytet.

2. W związku z procedurą opisaną w artykule 5 ustępie 5 Konwencji wkład Danii w koszty funkcjonowania Europejskiego Ośrodka XFEL nie przekroczy 1 % wszystkich kosztów funkcjonowania Ośrodka.

DEKLARACJA RZĄDU REPUBLIKI FRANCUSKIEJ
ODNOSZĄCA SIĘ DO JEGO ZOBOWIĄZAŃ FINANSOWYCH

Konferencja:

Zwraca uwagę na deklarację Rządu Republiki Francuskiej, która brzmi następująco:

W związku z procedurą opisaną w Artykule 7 Aktu Końcowego, w której Strony Konwencji przyjmują, że Konwencja może być stosowana tymczasowo do jej wejścia w życie, pod warunkiem że tymczasowe stosowanie będzie zgodne z ustawodawstwem krajowym Stron Konwencji, Francja niniejszym deklaruje, że nie może stosować Konwencji tymczasowo od dnia jej podpisania. Zgodnie z francuską konstytucją, w tym art. 53 dotyczącym umów międzynarodowych zobowiązujących do wydatków finansowych państwo, upoważnienie do tymczasowego stosowania może być wydane jedynie formie aktu prawnego ogłaszającego Konwencję.

W związku z procedurą opisaną w Artykule 5 (5) Konwencji, Francja deklaruje, że udział francuski w rocznych kosztach bieżących Ośrodka XFEL nie przekroczy 2%.

DEKLARACJA RZĄDU REPUBLIKI WĘGIERSKIEJ
ODNOSZĄCA SIĘ DO TYMCZASOWEGO ZASTOSOWANIA POSTANOWIEŃ KONWENCJI

Konferencja:

Zwraca uwagę na deklarację Rządu Węgierskiego, która brzmi następująco:

Zgodnie z artykułem 7 Aktu Końcowego, w którym Strony Konwencji uzgadniają, że Konwencja może być zastosowana tymczasowo do czasu jej wejścia w życie pod warunkiem, że jej tymczasowe zastosowanie jest w zgodzie z prawem krajowym Stron Konwencji, Węgry niniejszym deklarują, że nie mogą tymczasowo stosować Konwencji od dnia jej podpisania. Według Węgierskiego Aktu z 2005 roku o procedurach dotyczących traktatów międzynarodowych upoważnienie do tymczasowego zastosowania Konwencji może być udzielone tylko w akcie prawnym, który wydaje Konwencję. Ten akt prawny może być wydany dopiero po podpisaniu Konwencji. Oczekuje się, że powyższa procedura zostanie spełniona w ciągu miesiąca od podpisania Konwencji.

DEKLARACJA RZĄDU FEDERACJI ROSYJSKIEJ
ODNOSZĄCA SIĘ DO UDZIAŁU FEDERACJI ROSYJSKIEJ W PROJEKCIE DOTYCZĄCYM BUDOWY I FUNKCJONOWANIA EUROPEJSKIEGO OŚRODKA BADAŃ LASEREM RENTGENOWSKIM NA SWOBODNYCH ELEKTRONACH

Konferencja:

Zwraca uwagę na deklarację Rządu Republiki Rosyjskiej, która brzmi następująco:

Rząd Federacji Rosyjskiej deklaruje, że Federacja Rosyjska zamierza uczestniczyć w budowie i funkcjonowaniu Europejskiego Ośrodka Badań Laserem Rentgenowskim na Swobodnych Elektronach (XFEL). Mając to na uwadze:

1. Rosyjska osoba prawna, która będzie pełniła rolę Udziałowca w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością pod nazwą „Europejski Ośrodek Badań Laserem Rentgenowskim na Swobodnych Elektronach” (zwanej dalej Spółką) wniesie wkład w wysokości 250 milionów euro (w cenach 2005 roku) na rzecz budowy Europejskiego Ośrodka Badań Laserem Rentgenowskim na Swobodnych Elektronach. Przy czym:

● udział rosyjskiego Udziałowca w kapitale Spółki musi zapewnić taką liczbę głosów, aby bez zgody tego Udziałowca nie można było podjąć żadnej decyzji wymagającej kwalifikowanej większości głosów, zgodnie ze Statutem Spółki;

● lista spraw wymagających kwalifikowanej większości głosów nie może w żadnym wypadku ulec zmianie.

2. Odnośnie procedury określonej w Artykule 5 ust. 5 Konwencji dotyczącej budowy i funkcjonowania Europejskiego Ośrodka Badań Laserem Rentgenowskim na Swobodnych Elektronach służącej określeniu poziomu udziału Federacji Rosyjskiej w kosztach funkcjonowania Europejskiego Ośrodka Badań Laserem Rentgenowskim na Swobodnych Elektronach należy pamiętać, że zgodnie z zasadą proporcjonalności wkład ten ma być kalkulowany przy wzięciu pod uwagę czasu, który wykorzystują naukowcy rosyjskich organizacji naukowych.

DEKLARACJA RZĄDU KRÓLESTWA HISZPANII
ODNOSZĄCA SIĘ DO JEGO ZOBOWIĄZAŃ FINANSOWYCH

Konferencja:

Zwraca uwagę na deklarację Rządu Królestwa Hiszpanii, która brzmi następująco:

Hiszpania zamierza wnieść wkład jako państwo uczestniczące na rzecz budowy i funkcjonowania Europejskiego Ośrodka XFEL. Niemniej jednak zobowiązania Hiszpanii związane z podpisaniem Konwencji XFEL będą następujące:

1. Hiszpania dokona przeglądu swojego czynnego udziału w fazie funkcjonowania dwa lata po rozpoczęciu takiej fazy i przyjmuje opcję wycofania się bez ponoszenia kary, pod warunkiem że z rocznym wyprzedzeniem złoży notę.

2. W przypadku pozytywnej oceny Hiszpania może przedłużać swój udział o kolejne trzy lata w oparciu o odpowiedni cykl oceny i może swój udział kontynuować przez cały czas trwania projektu.

3. Jeżeli po pierwszej ocenie Hiszpania zdecyduje się kontynuować swój udział w projekcie, to Hiszpania weźmie na siebie na podstawie Konwencji całkowite wypełnienie swoich zobowiązań dotyczących likwidacji Ośrodka. W przypadku gdy decyzja o wycofaniu się z udziału będzie podjęta przez Hiszpanię na podstawie takiej pierwszej oceny, to Hiszpania pokryje tylko pięćdziesiąt procent swych zobowiązań dotyczących likwidacji wynikających z Konwencji.

DEKLARACJA RZĄDU KRÓLESTWA SZWECJI ODNOSZĄCA SIĘ DO JEGO ZOBOWIĄZAŃ FINANSOWYCH

Konferencja:

Zwraca uwagę na deklarację Rządu Królestwa Szwecji, która brzmi następująco:

Szwecja wyraża chęć przyczynienia się, jako państwo członkowskie, do ustanowienia i wykorzystania Europejskiego Ośrodka XFEL, jednakże:

1. Osoba prawna występująca jako szwedzki udziałowiec Spółki XFEL, która wesprze koszty budowy kwotą 12 milionów euro (w cenach z roku 2005), będzie wyznaczona przez Rząd Królestwa Szwecji po zatwierdzeniu przez parlament.

2. Udział Szwecji w budowie Ośrodka XFEL byłby na takiej podstawie, że Szwecja weźmie udział w fazie operacyjnej na minimalny okres 3 lat i dokona oceny swojego nieprzerwanego udziału w fazie operacyjnej po pierwszych 2 latach. Jeśli wyrazi następnie życzenie odstąpienia, będzie mieć taką możliwość, unikając sankcji, po rocznym okresie wypowiedzenia.

3. Po pomyślnej ocenie Szwecja może zaoferować, przy zachowaniu odpowiedniego rytmu oceny, przedłużenie swojego udziału na okres kolejnych trzech (lub pięciu) lat i może ten udział kontynuować przez cały okres realizacji projektu.

4. Na wypadek gdyby pierwsza ocena zaleciła dalszy udział Szwecji w projekcie, Szwecja w pełni zaakceptuje odpowiedzialność za jego likwidację, zgodnie z Konwencją. Jeżeli Szwecja zdecyduje się wycofać z uczestnictwa po pierwszej ocenie, zaakceptuje odpowiedzialność za pięćdziesiąt procent swojego udziału w kosztach likwidacji, zgodnie z Konwencją.

5. Artykuł 24 Statutu Spółki (Załącznik do Konwencji) dotyczący poufności powinien być interpretowany w następujący sposób, aby spełnić wymagania regulacji zawartych w konstytucji szwedzkiej dotyczących zasad dostępu społeczeństwa do dokumentów:

Szwedzka organizacja państwowa działająca jako szwedzki udziałowiec w Spółce XFEL (European XFEL GmbH) z siedzibą w Republice Federalnej Niemiec) ma stale konsultować się z przekazującym Udziałowcem przed podjęciem decyzji o udostępnieniu poufnych informacji w rozumieniu Artykułu 24 Statutu Spółki. Szwecja jest świadoma tego, że jeżeli po takiej obowiązkowej konsultacji Udziałowiec jasno stwierdził, że nie wyraża zgody na ujawnienie informacji, to Szwedzkie organizacja ujawni informację, to takie postępowanie negatywnie wpłynie na stosunki między Szwecją i Stronami tej Konwencji.

W związku z tym Szwecja przypomina o szwedzkiej Ustawie o zachowaniu tajemnicy z 1980 roku, zwłaszcza Rozdziale 2, Sekcji 1, Paragrafie 1, który brzmi; „ Zachowanie tajemnicy ma zastosowanie do wszelkich informacji dotyczących stosunków Szwecji z innymi państwami lub też do wszelkich informacji, które w inny sposób dotyczą innego państwa, organizacji międzynarodowej lub władzy, obywatela lub osoby prawnej w innym państwie lub osoby bezpaństwowej, jeżeli można założyć, że ujawnienie tych informacji zaszkodzi międzynarodowym stosunkom Szwecji lub w inny sposób mogłoby w inny sposób zaszkodzić krajowi”.

DEKLARACJA KONFEDERACJI SZWAJCARSKIEJ
ODNOSZĄCA SIĘ DO JEJ ZOBOWIĄZAŃ FINANSOWYCH
I DO WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

Konferencja

Zwraca uwagę na deklarację Konfederacji Szwajcarskiej, która brzmi następująco:

Szwajcaria wyraża chęć przyczynienia się, jako państwo członkowskie, do ustanowienia i wykorzystania Europejskiego Ośrodka XFEL poprzez stałe uczestnictwo. Jednak z uwagi istniejące przepisy prawa państwowego Konwencja, Statut Spółki i Akt Końcowy (zwane dalej Porozumienia XFEL”) będą stosowane tymczasowo od dnia ich podpisania do czasu zakończenia wewnętrznej procedury uzyskania zgody. Porozumienia XFEL wejdą w życie z dniem ich podpisania, z zastrzeżeniem powyżej podanego uzyskania zgody.

Ponadto zobowiązania Szwajcarii wynikające z podpisania Porozumień XFEL będą następujące:

1. Z zastrzeżeniem powyżej wspomnianego uzyskania zgody, Szwajcaria weźmie udział w I etapie budowy Europejskiego Ośrodka XFEL z kwotą 15 milionów Euro (w cenach z roku 2005)

2. W przypadku niemożności wzięcia przewidywanego udziału jako państwo członkowskie w II etapie Europejskiego Ośrodka XFEL, Szwajcaria będzie miała możliwość wycofania się na końcu I fazy bez ponoszenia kary, po zachowaniu rocznego terminu wypowiedzenia.

3. Po zakończeniu II etapu, Szwajcaria może oferować przedłużanie swojego udziału na kolejne czteroletnie okresy.

4. Jeżeli Szwajcaria będzie kontynuować swój udział w projekcie, Szwajcaria przyjmie w pełni swoje zobowiązania wynikające z Porozumień odnośnie likwidacji.

5. W przypadku sporów prawnych dotyczących własności intelektualnej, w których uczestniczy Strona szwajcarska, Strona szwajcarska będzie traktować teksty prawne w następującej kolejności pod względem ich ważności:

– pierwsza: Statut Spółki XFEL

– druga: ustawodawstwo szwajcarskie

– trzecia: Umowa o współpracy między Wspólnotami Europejskimi i Szwajcarią dotycząca bieżącego Programu Ramowego¹.

¹ „Umowa o współpracy naukowo-technicznej między Wspólnotą Europejską a Europejską Wspólnotą Energii Atomowej z jednej strony a Konfederacją Szwajcarską z drugiej strony”, obowiązuje w okresie realizacji 7 Programu Ramowego, od 1 stycznia 2008 r. do 31 grudnia 2012 r.; po 2013 roku zgodnie z art. 7 Porozumienia Ramowego o współpracy naukowo-technicznej między Wspólnotami Europejskimi a Szwajcarią (obowiązuje od 17 lipca 1987 r.) powinno być zawarte nowe porozumienie dla nowego Programu Ramowego.

DEKLARACJA RZĄDU ZJEDNOCZONEGO KRÓLESTWA WIELKIEJ BRYTANII I IRLANDII
PÓŁNOCNEJ ODNOSZĄCA SIĘ DO JEGO ZOBOWIĄZAŃ FINANSOWYCH

Konferencja:

Zwraca uwagę na deklarację Rządu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, która brzmi następująco:

Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej wyraża chęć przyczynienia się, jako państwo członkowskie, do ustanowienia i wykorzystania Europejskiego Ośrodka XFEL. Jednakże zobowiązania Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, przy podpisywaniu Konwencji, będą następujące:

1. Nie bacząc na artykuł 4 ustęp 8 oraz artykuł 5 ustęp 7, Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej weźmie udział w etapie budowy Europejskiego Ośrodka XFEL z kwotą nie wyższą niż 30 milionów euro (w cenach z roku 2005).

2. Nie bacząc na artykuł 15, udział Zjednoczonego Królestwa w budowie Ośrodka XFEL byłby oparty na takiej podstawie, że Zjednoczone Królestwo weźmie udział w fazie funkcjonowania ośrodka XFEL przez minimalny okres 3 lat i dokona oceny swojego dalszego udziału w fazie funkcjonowania po pierwszych 2 latach. Jeśli wyrazi następnie życzenie odstąpienia, będzie mieć taką możliwość, unikając sankcji, po rocznym okresie wypowiedzenia.

3. Po pomyślnej ocenie Zjednoczone Królestwo może zaoferować przedłużenie swojego udziału na okres następnych trzech lat, który podlegałby temu samemu dwuletniemu cyklowi oceny, oraz może uczestniczyć w projekcie do końca jego trwania.

4. Zjednoczone Królestwo jest gotowe omówić konsekwencje finansowe wynikające z zakończenia swojego udziału w projekcie.

30 maja 2007

Dokument Techniczny nr 1
dołączony do Konwencji
dotyczącej Europejskiego Ośrodka XFEL

STRESZCZENIE
projektu technicznego XFEL (część A)
i
scenariusz szybkiego uruchomienia Europejskiego Ośrodka
Badań XFEL (część B)

Wprowadzenie

Projekt techniczny Ośrodka XFEL (TDR), przyjęty przez Komitet Sterujący XFEL w czerwcu 2006 r., przewiduje ośrodek obejmujący kompleks akceleratora dla energii elektronów do 20 GeV (17,5 GeV w standardowym wariancie działania), pięć linii undulatorów z dziesięcioma stacjami doświadczalnymi i różnymi biurami, laboratoriami i budynkami ogólnej użyteczności rozmieszczonymi w trzech różnych miejscach. Streszczenie projektu technicznego jest przedstawione w części A tego załącznika do „Konwencji dotyczącej budowy i funkcjonowania Europejskiego Ośrodka Badań Laserem Rentgenowskim na Swobodnych Elektronach” (Konwencja XFEL).

Całkowity koszt projektu Ośrodka XFEL jak go przedstawiono w streszczeniu Projektu Technicznego (TDR) oraz w załączniku 3 do Konwencji XFEL wynosi 1081,6 milionów euro, z czego 38,8 miliona euro przypada na fazę przygotowawczą, 986,4 miliona euro na budowę i 56,4 miliona euro na uruchomienie (wszystko w cenach 2005 r.). W celu możliwie najszybszego rozpoczęcia budowy Strony Konwencji uzgodniły, że ośrodek będzie realizowany etapowo, z początkowymi zobowiązaniami pokrywającymi tylko koszty pierwszego etapu. Koszty budowy w pierwszym etapie zostały określone na w przybliżeniu 850 milionów euro (zamiast 986,4 milionów euro).

W części B tego załącznika są zwięźle przedstawione charakterystyki scenariusza szybkiego uruchomienia Ośrodka XFEL. Wspomniana konfiguracja, odpowiadająca kosztom budowy w wysokości 850 milionów euro, jest opisana; ta konfiguracja nie jest unikalna i alternatywna, wszystkie te, których koszty budowy nie przekraczają 850 milionów euro są także zilustrowane. Granica czasu na podjęcie końcowej decyzji dotyczącej przyjęcia określonej konfiguracji jest również wskazana. Wszystkie rozwiązania alternatywne dają się rozszerzyć do pełnej wersji ośrodka opisanej w projekcie technicznym.

Część A

Dokumentu Technicznego nr 1

STRESZCZENIE
projektu technicznego XFEL (część A)

Streszczenie

1. Podstawowe cele

Sprawozdanie zawiera pełny opis techniczny instalacji Europejskiego Rentgenowskiego Lasera z Wolnymi Elektronami [European X-ray Free-Electron Laser Facility] – nowego międzynarodowego projektu infrastruktury naukowej, która ma zostać wybudowana na północny zachód od Hamburga. Celem instalacji jest generowanie wyjątkowo jasnych (szczytowa luminancja ~ 10³³ fotonów/s/mm²/mrad²/0.1%BW), ultrakrótkich (~ 100 fs) impulsów przestrzennie spójnych promieni rentgenowskich o długościach do 0,1 nm, oraz wykorzystanie ich w rewolucyjnych doświadczeniach naukowych w szeregu dyscyplin, od fizyki przez chemię i materiałoznawstwo po biologię. Projekt zawiera instalację podstawową oraz środki ułatwiające jej przyszłe rozszerzenia i usprawnienia, w ramach przygotowania dalszych postępów w odnośnych technologiach. Podstawowym procesem, który wybrano do generowania impulsów rentgenowskich jest samowzmacniająca emisja spontaniczna (SASE – Self-Amplified Spontaneous Emission), która generuje wiązki elektronów w dziale o wysokiej jasności, a te z kolei uzyskują wysoką energię (do 20 GeV) dzięki zastosowaniu nadprzewodnikowego akceleratora liniowego i przechodzą do długich (do ~200 m) undulatorów, gdzie generowane są promienie rentgenowskie. Pięć linii promienia fotonowego dostarcza impulsów rentgenowskich do dziesięciu stacji doświadczalnych, gdzie najnowszy sprzęt udostępniany jest do badań. Po tej nowej instalacji można się spodziewać nowych wyników o fundamentalnym znaczeniu w dziedzinach fizyki materiałowej, fizyki plazmy, nauce o planetach i astrofizyce, chemii, biologii strukturalnej i biochemii, które będą mogły wywrzeć wpływ na takie technologie jak fuzja termojądrowa, kataliza, spalanie (i jego aspekty środowiskowe), jak też na technologie biomedyczne i farmaceutyczne. Dzięki zastosowaniu technologii akceleratora nadprzewodnikowego, pomimo konkurencji ze strony projektów amerykańskich i japońskich, Europejska Instalacja Rentgenowskiego Lasera z Wolnymi Elektronami umożliwi Europie zachowanie wiodącej pozycji w naukach podstawowych i stosowanych z wykorzystaniem źródeł światła opartych o akceleratory, pozycji, którą uzyskała we wczesnych latach 90-tych w wyniku wybudowania i uruchomienia Europejskiego Ośrodka Promieniowania Synchrotronowego (ESRF – European Synchrotron Radiation Facility) w Grenoble.

2. Historia projektu

Podstawowa technologia u podstaw Europejskiego Ośrodka Rentgenowskiego Lasera z Wolnymi Elektronami [XFEL] to technologia nadprzewodnikowego akceleratora liniowego, rozwinięta w międzynarodowej współpracy, koordynowanej przez laboratorium DESY w Hamburgu, której pierwotnym celem było stworzenie Teraelektronowoltowego Nadprzewodzącego Akceleratora Liniowego (TESLA – Tera-Electronvolt Superconducting Linear Accelerator) – elektronowo-pozytronowego zderzacza linowego o energii rzędu TeV do celów badań z zakresu fizyki cząstek (stąd nazwa technologia TESLA).) Szybko okazało się, że tego typu nowatorski akcelerator liniowy miał idealne charakterystyki na potrzeby rentgenowskiego lasera z wolnymi elektronami. Propozycje wybudowania lasera z wolnymi elektronami, najpierw jako odgałęzienia liniowego zderzacza, a później jako osobnej instalacji, były przedkładane przez DESY rządowi niemieckiemu. Podjęto budowę instalacji testowej (TESLA Test Facility 1 lub TTF1) i w roku 2000 z powodzeniem uzyskano spójne impulsy o długości do ~90 nm. Instalacja TTF2 miała bardziej ambitne zadanie przejścia do długości fali rzędu 6 nm, przy wykorzystaniu akceleratora liniowego 1 GeV. Cel ten powinien zostać osiągnięty w 2007. W międzyczasie osiągnięto trwałe przyspieszenie elektronów do 0,75 GeV przy długości 32 nm (styczeń 2005) i 13 nm (kwiecień 2006), a w sierpniu 2005 rozpoczęto intensywny program użytkowy w hali doświadczalnej w dolnym biegu lasera z wolnymi elektronami, dzięki czemu utworzono to, co nazywamy obecnie instalacją FLASH.

W roku 2003, rząd niemiecki zdecydował o uruchomieniu propozycji ustanowienia Europejskiego Ośrodka do budowy i wykorzystania rentgenowskiego lasera z wolnymi elektronami w Hamburgu, podejmując zobowiązanie finansowania nowej instalacji poprzez pokrycie do 60% kosztów jej budowy oraz do 40% kosztów jej wykorzystania. Wybór lokalizacji w Hamburgu motywowany jest możliwością wykorzystania unikatowych doświadczeń i wiedzy know-how Działu Maszyn DESY w dziedzinie nadprzewodnikowych akceleratorów liniowych oraz możliwość uzyskania bezpośrednich doświadczeń w obsłudze lasera FEL za pośrednictwem instalacji FLASH.

3. Przypadek naukowy oraz kontekst międzynarodowy rentgenowskiego lasera FEL

Wszystkie nauki przyrodnicze korzystają z fotonów (fal świetlnych) o różnych długościach przy badaniu zjawisk przyrodniczych. Wykorzystanie światła podczerwonego, widzialnego i ultrafioletowego zostało zrewolucjonizowane przez wynalezienie laserów gazowych oraz laserów na ciele stałym, zapewniających wysoką jasność, spójność przestrzenną oraz – w ostatnich latach – ultrakrótkie impulsy o długości do kilku femtosekund (1 femtosekunda lub 1 fs to jedna kwadrylionowa część sekundy, czyli 1^–15 s; światło przebiega odległość 0,3 um w czasie 1 fs). Ta skala czasowa jest szczególnie istotna, ponieważ atomy w molekułach i ciałach stałych oscylują wokół pozycji równowagi z typowym okresem obiegu rzędu kilkuset fs. Ogólnie rzecz biorąc, ruchy atomów podczas ich przemieszczeń w trakcie reakcji chemicznych lub transformacji fazowych również mają miejsce w takiej skali czasowej.

W zakresie fal o długości od ultrafioletu przez miękkie i twarde promieniowanie rentgenowskie dokonano ogromnych postępów z wykorzystaniem promieniowania synchrotronowego: jasnej emisji elektronów lub pozytronów, orbitujących w akceleratorze kołowym. Promieniowanie synchrotronowe ma jednak znacznie mniejszą jasność niż potężny laser, ma ograniczony stopień spójności przestrzennej i wytwarzane jest zwykle w impulsach o długości rzędu ~ 30 ps = 30 000 fs. Celem nowoczesnych projektów budowy rentgenowskich laserów z wolnymi elektronami jest rozszerzenie tej rewolucji naukowej i technologicznej – wywołanej przez lasery w zakresie promieniowania widzialnego – na zakres promieniowania rentgenowskiego i osiągnięcie spójnych impulsów o długości < 100 fs przy mocy szczytowej rzędu wielu GW.

Jak potwierdzają dyskusje w trakcie czterech międzynarodowych spotkań warsztatowych, zorganizowanych od października 2005 do marca 2006 w Hamburgu, Paryżu, Kopenhadze i w pobliżu Oxfordu, wyjątkowe własności wiązek wytwarzanych przez Europejski laser XFEL (spójność, ultrawysoka jasność oraz struktura czasowa) oraz rozwój odpowiednich detektorów i oprzyrządowania umożliwią przeprowadzanie zupełnie nowych doświadczeń. Kilka przykładów omówiono poniżej.

Spójność można wykorzystać do tworzenia obrazów holograficznych oraz bezsoczewkowego tworzenia obrazów w materiałoznawstwie i biologii. Spektakularne możliwości otwierają się – co przewidują szczegółowe badania teoretyczne i symulacje – dzięki wykorzystaniu pojedynczego bardzo krótkiego i intensywnego impulsu rentgenowskiego, wytwarzanego przez instalację XFEL: pojawia się możliwość zapisu wzorca dyfrakcyjnego dużej makromolekuły, wirusa lub komórki, która nie charakteryzuje się okresowością krystaliczną. Wyeliminowałoby to wąskie gardło z wielu systemów budzących duże zainteresowanie, np. tych do badania białek błonowych, wirusów i genomów wirusowych. Pomiary nadpróbkowanego wzoru dyfrakcyjnego promieniowania rentgenowskiego umożliwia określenie faz a zatem ustalenie struktury. Choć poszczególne próbki zostaną zniszczone przez bardzo intensywny impuls rentgenowski, możliwe będzie zebranie danych trójwymiarowych, gdy kopie reprodukowalnej próbki zostaną kolejno wystawione na działanie wiązki.

Wysokie natężenie można również wykorzystać do uzyskiwania wysoce zjonizowanych stanów atomów, generując w warunkach laboratoryjnych procesy zachodzące w gazach międzygwiezdnych.

W związku z ultrakrótkim czasem trwania, impuls można wykorzystać w doświadczeniach pompująco-sondujących, gdzie impulsy lasera konwencjonalnego (układ pompujący) wykorzystywane są do wyzwolenia reakcji chemicznej lub przejścia fazowego, zaś impulsy laser XFEL (sonda), następujące z dokładnie określonym opóźnieniem (do ~50 fs do okresów rzędu ns lub nawet us) po każdym impulsie układu pompującego, dostarczają możliwości „filmowania” przemieszczeń atomowych i reorganizacji wiązań chemicznych. W ten sposób można wyjaśniać mechanizmy katalityczne w reakcjach chemicznych i biochemicznych, reakcje krótkotrwałe (np. spalanie) można poddać szczegółowemu badaniu, zobrazować można zarodkowanie faz uporządkowanych na przejściach międzyfazowych, jak też można badać doświadczalnie stany materii do tej pory niedostępne dla badaczy. Jeśli impuls mechanizmu pompującego jest wystarczająco silny do wytworzenia plazmy, impuls rentgenowski wciąż może przenikać wysoce zjonizowane medium (nieprzezroczyste dla światła widzialnego) i dostarczać informacji o rozprzestrzenianiu się czoła fali uderzeniowej, o ewolucji rozkładu temperatury i ciśnienia, o równaniu stanu.

Jak już podkreślono, potencjalna waga przełomów naukowych tego kalibru wykracza poza badania podstawowe, w dziedzinę technologii o zasadniczym znaczeniu dla Europy. Nie byłoby roztropnym pozostawić bez odpowiedzi konkurencyjny projekt amerykański (projekt LCLS – Linac Coherent Light Source – w Stanfordzie jest już bardzo zaawansowany) czy japoński (projekt SCSS – Spring-8 Compact SASE Source – uzyskał finansowe zielone światło już w 2006). Choć projekty te już zostały rozpoczęte i najprawdopodobniej zostaną zakończone wcześniej, wykorzystanie technologii nadprzewodnikowego akceleratora w Europejskiego Ośrodka XFEL umożliwia wytwarzanie 30 000 impulsów rentgenowskich na sekundę (a prawdopodobnie w przyszłości nawet więcej), w porównaniu ze 120 impulsami na instalacji LCLS i 60 impulsami na instalacji SCSS. Oprócz tej kluczowej przewagi technicznej, redukującej czas konieczny do przeprowadzenia niektórych doświadczeń nawet o dwa rzędy wielkości, wartościowe doświadczenia uzyskane na instalacji FLASH mogą znacznie wspomóc szybkie rozpoczęcie naukowego wykorzystania instalacji. Jeśli projekt Europejskiego Ośrodka XFEL zrealizuje harmonogram porównywalny z harmonogramami projektów konkurencyjnych, może zająć wiodącą pozycję w tej dziedzinie badań.

Europejskie laboratorium w Hamburgu, wykonujące eksperymenty z zakresu fizyki i zastosowań twardego promieniowania rentgenowskiego wytwarzanego za pomocą lasera z wolnymi elektronami, stanowiłoby uzupełnienie innych projektów europejskich, kładących nacisk na badanie rentgenowskiego wycinka spektrum promieniowania, i przyniosłoby korzyści wszystkim poprzez rozwijanie i dzielenie się wspólnymi technologiami.

4. Rozkład przestrzenny i cele operacyjne instalacji

Główne komponenty Instalacji to (zob. Rys. 4.1):

● akcelerator wstrzykujący

● akcelerator liniowy

● system dystrybucji wiązki

● undulatory

● linie promienia fotonowego

● oprzyrządowanie w Hali Doświadczalnej.

Komponenty te są rozmieszczone liniowo, na długości 3,4 km, począwszy od campusu DESY w północno-zachodniej części miasta Hamburg a skończywszy w sąsiednim Schleswigu-Holsztynie, na południe od miasta Schenefeld, gdzie zlokalizowana jest Hala Doświadczalna.

Rysunek 4.1: Schemat rozkładu głównych komponentów Europejskiego Ośrodka XFEL.

Podstawowe funkcje głównych komponentów zostały opisane pokrótce poniżej. W akceleratorze liniowym wiązki elektronów są wydobywane ze stałej katody za pomocą promienia laserowego, a następnie przyspieszane w dziale elektronowym działającym w częstotliwościach radiowych i kierowane do akceleratora liniowego z energią wyjściową 120 MeV. W akceleratorze liniowym, składającym się z sekwencji nadprzewodnikowych modułów przyspieszających długości 1,6 km, magnesów sterujących i ogniskujących oraz sprzętu diagnostycznego, elektrony są przyspieszane do energii rzędu 20 GeV (przewiduje się energię 17,5 GeV dla standardowego trybu działania instalacji XFEL). Wzdłuż akceleratora umieszczone są dwa stopnie kompresji wiązki, w celu wytworzenie krótkich i bardzo gęstych wiązek elektronów, koniecznych do wyzwolenia procesu samowzmacniającej emisji spontanicznej (SASE). Na końcu akceleratora liniowego poszczególne wiązki elektronów są kanalizowane w jedną z dwóch linii elektronowych za pomocą systemu dystrybucji wiązki (rys. 4.2). Wiązki elektronów wpuszczane w linię elektronową 1 przechodzą przez undulatory SASE1 oraz SASE3, wytwarzając twarde fotony promieniowania rentgenowskiego o długości 0,1 nm (SASE1) i bardziej miękkie fotony o długości fali 0,4–1,6 nm (SASE3), w procesie samowzmacniającej emisji spontanicznej wolnych elektronów. Po przejściu przez SASE3, elektrony są odchylane w kierunku wiązkołapu. Wiązki elektronów wpuszczane w linię elektronową 2 przeprowadzane są przez undulator SASE2, gdzie wytwarzane są fotony twardego promieniowania rentgenowskiego o długości 0,1–0,4 nm. Dalej przechodzą przez undulatory U1 i U2, zanim zakończą bieg w drugim wiązkołapie. W U1 i U2, fotony bardzo twardego promieniowania rentgenowskiego (długości fali odpowiednio do 0,014 i 0,06 nm) są generowane w procesie emisji spontanicznej. Fotony wygenerowane przez pięć undulatorów przenoszone są przez odpowiednią linię promienia fotonowego do Hali Doświadczalnej, gdzie są wprowadzane do dziesięciu stacji doświadczalnych.

Redukując energię elektronów na końcu akceleratora spowodowałoby wygenerowanie dłuższych fal, gdyby były potrzebne w jakichś doświadczeniach. Dla przykładu, energia elektronów rzędu 10 GeV odpowiadałaby promieniowaniu rentgenowskiemu o długości fali 4,9 nm, uzyskiwanemu z undulatora SASE3.

Rysunek 4.2: Schemat rozgałęziania linii promienia elektronów (czarny) i fotonów (czerwony) przez różne undulatory samowzmacniającej emisji spontanicznej (SASE) oraz emisji spontanicznej. Linie wiązek elektronowych kończą bieg w dwóch wiązkołapach, zaś linie promieni fotonowych w Hali Doświadczalnej.

Instalacja i oddanie do eksploatacji akceleratora, undulatorów, linii promieni oraz stacji doświadczalnych będzie się odbywało stopniowo, zgodnie ze strategią osiągania pośrednich i ostatecznych celów instalacji, która została ustalona w konsultacji z Grupą Roboczą ds. Naukowo-Technicznych (STI/Scientific and Technical Issues/Working Group).

Pierwsza linia promienia elektronów oraz undulator SASE1 zostaną zainstalowane najpierw. Oddanie do użytku akceleratora i undulatora SASE1, linii promienia oraz pierwszej stacji planowane jest równolegle z instalacją drugiej gałęzi strumienia elektronów, aż do osiągnięcia pierwszego zastawu celów pośrednich (zob. tabela 4.1).

Zgodnie z zaleceniami Grupy Roboczej STI, przyjęto poniższe kryteria rozpoczęcia eksploatacji kompleksu akceleratora oraz radiatorów SASE oraz linii promienia:

● Kompleks akceleratora i SASE1 rozpoczyna działanie, gdy na SASE1 uzyskany zostanie promień fotonów o pośrednich wartościach, pokazanych w Tabeli 4.1, i zostanie zainstalowany i oddany do użytku sprzęt wystarczający do przeprowadzenia pierwszych eksperymentów naukowych.

● SASE2 rozpoczyna działanie, gdy spełnione zostaną takie kryteria jak powyżej dla fal o długości od 0,2 do 0,4 nm.

● SASE3 rozpoczyna działanie, gdy spełnione zostaną takie kryteria jak powyżej dla fal o długości od 2 do 6 nm. 

Biorąc pod uwagę pozytywne doświadczenia z instalacją FLASH, działania zmierzające do realizacji ostatecznych celów projektowych na wszystkich liniach promieni będą postępowały równolegle z wczesnymi fazami eksploatacji, gdy tylko powyżej wskazane kryteria zostaną spełnione.

Tabela 4.1: Pośrednie i docelowe wartości projektowe dla akceleratora i undulatora SASE1 oraz odpowiedniej linii promienia fotonowego.

5. Koszt, harmonogram i personel

5.1 Koszt projektu

Wszystkie koszty przygotowania projektu do fazy oddania do eksploatacji (tj. przed uruchomieniem) muszą zostać podsumowane w celu określenia całościowego kosztu budowy projektu (CKBP). Przewidywany jest okres około 2,5 roku, w trakcie którego budowa, oddawanie do eksploatacji i eksploatacja będą się nakładały (zob. także poniższe omówienie harmonogramu oraz profilu budżetowego). W koszcie CKBP mają udział pozycje podsumowane w tabeli 5.1:

● Koszty przygotowania projektu. Są to wydatki ponoszone od wejścia w życie Memorandum dot. Porozumienia w sprawie XFEL (koniec 2004) przez DESY oraz te instytucje, które zawarły kontrakty na współpracę z DESY na podstawie MdP XFEL.

● Właściwe koszty budowy akceleratora, undulatorów, linii promieni fotonowych, instrumentarium naukowego, prac z zakresu inżynierii lądowej oraz infrastruktury technicznej Europejskiego Ośrodka XFEL, w tym inwestycje kapitałowe i siła robocza.

● Koszt oddania do eksploatacji instalacji obsługi wiązki.

● Dodatek do kosztów personelu, mający objąć świadczenia dla personelu przenoszącego się z kraju rodzinnego w celu wykonywania pracy dla spółki XFEL.

● Dodatkowe globalne koszty personelu, dotyczące kosztów zarządu spółki XFEL oraz koszty wsparcia.

Koszty powtarzające się w trakcie właściwej budowy (elektryczność, woda, hel) nie są uwzględniane w koszcie CKBP, ponieważ będą pokrywane przez budżet operacyjny DESY bez opłat ze strony projektu XFEL. Koszty związane z uzyskaniem gruntów również nie są uwzględniane w CKBP, ponieważ Niemcy zaoferowały projektowi odstąpienie gruntów za darmo.

Tabela 5.1: Całkowity koszt budowy projektu, w tym fazy przygotowania i oddania do eksploatacji. Wszystkie kwoty kosztów określone na podstawie cen z roku 2005. Oryginalna Tabela 5.1 z TDR została nieznacznie przeredagowana: dodatkowe koszty personelu (dodatki) oraz dodatkowe ogólne koszty zarządzania spółki XFEL GmbH, początkowo przedstawione w oddzielnych wierszach tabeli, są teraz zaliczane do kosztów budowy i eksploatacji.

Jak opisano szczegółowo w rozdziale 10, podział tych kosztów na główne komponenty instalacji został pokazany na Rys. 5.1.

Rys. 5.1: Podział właściwych kosztów budowy (sumy inwestycji kapitałowych oraz kosztów personalnych) na pakiety robocze odpowiadające głównym komponentom instalacji.

Analiza ryzyka przekroczenia budżetu została przeprowadzona zgodnie z wytycznymi wskazanymi przez podgrupę ds. Pełnego Finansowania (FCI) Grupy Roboczej ds. Administracyjnych i Finansowych (AFI). Wynikowy budżet ryzyka (8% kosztów właściwej budowy) wynosi 78 M€ i stanowi dodatkową kwotę, wymaganą by podnieść prawdopodobieństwo zakończenia budowy instalacji w ramach budżetu do 98%.

Szacunkowy roczny koszt eksploatacji Instalacji, po zakończeniu budowy, wynosi 83,6 M€, co obejmuje wszystkie koszty stałe eksploatacji, konserwacji i odnawiania, jak też wsparcia działań użytkowników międzynarodowych oraz programów doktoranckich i programów dla goszczących naukowców.

5.2 Harmonogram programu

Harmonogram projektu został przedstawiony na Rys. 5.2, który zakłada oficjalne rozpoczęcie budowy projektu w styczniu 2007. Dla każdej z głównych części instalacji, fazy w trakcie budowy (które mogą się częściowo nakładać) można określić w sposób następujący:

● Projektowanie, przygotowanie prototypów i industrializacja

● Wytworzenie (w tym serii wstępnych)

● Instalacja

● Oddanie do eksploatacji (technicznej, z użyciem wiązki)

Podsumowując, harmonogram budowy wskazuje punkt kluczowy wprowadzenia pierwszej linii promienia do akceleratora liniowego w 6,5 roku od rozpoczęcia budowy. W tym momencie pierwsza gałąź linii promienia z undulatorem SASE1 będzie również zainstalowany. Oddanie sekcji obsługi promienia do eksploatacji będzie postępowało aż do osiągnięcia pośrednich punktów kluczowych uzyskania promieniowania z SASE1, w 7,5 roku po rozpoczęciu budowy. Ta linia promienia zostanie następnie uruchomiona do pierwszych eksperymentów. Następnie oddane zostaną do eksploatacji pozostałe linie promienia.

5.3 Profil budżetowy

Biorąc pod uwagę różne elementy kosztu CKBP podsumowane powyżej oraz harmonogram realizacji oraz koszty operacyjne, jak je opisano w rozdziale 8, można skonstruować pełny profil budżetowy dla wszystkich faz, od przygotowania do eksploatacji. Wynik został pokazany na rysunku 5.3, pokazującym roczny budżet od 2005 do 2016, oparty o ceny z roku 2005 (tj. bez ich zwiększenia w celu uwzględnienia inflacji).

Profil budżetowy Europejskiego projektu XFEL

Rys. 5.3: Profil budżetowy (suma inwestycji kapitałowych i kosztów personelu na podstawie cen z 2005) od fazy przygotowania do fazy eksploatacji projektu.

Koszty personelu, wykazane wyraźnie w Tabeli 5.1 oraz implicite na Rys. 5.3, odpowiadają kosztom personelu wynajętego przez zarząd Instalacji, plus koszty personelu dla tych pakietów roboczych projektu, które dostarczane są jako wkłady materialne przez laboratoria z krajów biorących udział w projekcie.

Część B

Dokumentu Technicznego nr 1

Scenariusz Szybkiego Uruchomienia Europejskiego Ośrodka XFEL

Scenariusz szybkiego uruchomienia Europejskiego Ośrodka XFEL

Podstawowe cechy referencyjnej konfiguracji uruchomienia

Dostępne będzie pełne widmo fotonowe określone w Opisie Technicznym(OT), jednak konfiguracja rozruchowa będzie zawierała tylko 3 tory wiązki (zamiast 5) i 6 stacji eksperymentalnych (zamiast 10). Utrzymane będą parametry akceleratora określone w OT, tak, że urządzenie może osiągnąć parametry odniesienia przy długości fali fotonu 0.1 nm. Jednakże nadwyżka energii akceleratora w stosunku do trybu standardowego (17.5 GeV) zostanie usunięta. Planowane są redukcje kosztów w taki sposób, że konfiguracja rozruchowa będzie rozszerzana do urządzenia określonego w OT. Wszystkie elementy pominięte lub zredukowane mogą być wstawione z powrotem w okresie budowy lub później w zależności od tego czy i kiedy dostępne będzie wymagane finansowanie. Jednakże, aby uniknąć dodatkowego wysiłku i kosztów, decyzja co do instalowania pewnych elementów musi być podjęta w ramach określonego czasu. Te krytyczne punkty czasowe są przedstawione poniżej dla głównych elementów podlegających redukcji.

Szczegóły redukcji kosztów i ich efekty

Kompleks akceleratorowy

Cztery jednostki (cztery moduły akceleracyjne i jedna stacja częstości radiowej na jednostkę) w głównym bloku liniaka (za drugim etapem kompresji wiązki) nie będą instalowane. Redukuje to planowaną energię liniaka z 20 do 17.5 GeV i liczbę jednostek rezerwowych z dwu do jednej w tej części akceleratora (inna jednostka rezerwowa pozostaje w sekcji pomiędzy kompresorami wiązki). Działanie przy energii odniesienia 17.5 GeV z parametrami zgodnymi z OT jest gwarantowana. Jednak możliwość powiększenia energii wiązki i szybkości repetycji zostaje silnie ograniczona. Decyzja instalowania początkowo zredukowanych jednostek będzie musiała być podjęta w momencie rozpoczęcia procesu przetargowego na elementy liniaka (środek 2008).

Kompletny system wiązek elektronowych włączają pochłaniacze wiązki zostanie zbudowany jako część konfiguracji rozruchowej natomiast instalacja pewnych specjalnych diagnostyk wiązki zostanie odłożona na później.

Undulatory i część eksperymentalna

Rozważana jest redukcja liczby undulatorów z pięciu do trzech. Odpowiednio do tego redukowana jest liczba stacji doświadczalnych z ich infrastrukturą (sześć zamiast dziesięciu). Dalsze cięcia w urządzeniach doświadczalnych obejmują instalacje laserów optycznych, układy badawcze otoczenia próbki, laboratoria przygotowania próbek, specjalne układy badawcze (wszystko zredukowane o 50%) i własnej budowy detektor badawczy. Jedna na trzy pełne wyposażenia detektorów powierzchniowych i detektorów cząstek zostanie opóźniona do momentu zakończenia pełnego projektu. Późniejsze rozszerzenie w kierunku początkowego układu będzie możliwe. Następny rysunek ilustruje jedną z możliwości zaradzenia zmianie. Ma ona na celu pokrycia tego samego zakresu widmowego energii fotonów, jak to przewidziano w OT, chociaż ze zredukowaną możliwością równoległego wykorzystania aparatury. Na rysunku pokazano opcje przesunięcia SASE 3 z położenia pierwotnego na pozycję U1.

Rys. 1 Możliwości usytuowania undulatora w pierwszym kroku XFEL

Byłoby to korzystne, gdyby budowa toru wiązki SASE 2 musiała być odłożona na dłuższy czas, ponieważ dwa początkowo zainstalowane tory wiązki SASE mogłyby być eksploatowane w dwu oddzielnych torach wiązki dając większa swobodę manewrowania. W dokumencie poniżej wymienione są 4 możliwe warianty powyższego scenariusza odniesienia pokazujące, że nadal dysponujemy wielką swobodą w wyborze linii wiązki fotonowej i stacji w ramach pierwszego etapu projektu. Początek okresu podejmowania decyzji co do liczby i konfiguracji undulatorów rozpoczyna się w momencie umieszczenia pierwszego zamówienia. To zamówienie jest planowane na drugą połowę 2009. Oczekiwać jednak można wpływu na rozbudowę detektorów powierzchniowych gdzie decyzja jest przewidywana podczas pierwszej połowy 2007.

Infrastruktura techniczna

Zamiast budowy nowej instalacji skraplania helu, istniejąca instalacja HERA zostanie wzmocniona i rozbudowana. Dwie z trzech jednostek skraplających zostaną wykorzystane w XFEL'u, a pozostałą jedna we FLASH'u. Ograniczy to nadmiarowość w przypadku defektów, ale jedna z dwu jednostek nadal wystarcza, aby utrzymywać liniak schłodzony a nawet eksploatować go z ograniczonymi parametrami. DESY traci możliwość wykorzystywania części instalacji do innych celów.

Urządzenie do testowania modułów zostanie zredukowane przez połączenie stanowiska testowania wnęki poziomej (początkowo oddzielnego) z jedną z trzech stacji testowania modułów. W ten sposób w czasie, gdy testy pojedynczej wnęki zachodzą w kriostacie poziomym, dostępne są tylko dwa stanowiska testowania wnęk, ponieważ oczekuje się, że będzie to miało miejsce tylko podczas początkowej fazy produkcji wnęk z małą prędkością, nie oczekuje się, aby fakt ten miał znacząco ograniczać seryjną produkcję i testowanie wnęk akceleratorowych.

Niezbędna decyzja przywrócenia tych zredukowanych elementów jest pilna – koniec 2007.

Budynki

Układ podziemnych budynków jest zachowany całkowicie, aby można rozszerzyć konfigurację rozruchową na układ opisany w OT. Rozmiar budynku biurowego i stołówki przy Schenefeld Campus mogą być ograniczone, ale późniejsza rozbudowa tych budynków pozostanie możliwa. Hol nowej instalacji kriogenicznej zostaje usunięty.

Decyzja co do wprowadzenia początkowo planowanych budynków Campusu w pełnym wymiarze musiałaby być podjęta w okresie ogłaszania przetargów (w 2008 r.) albo najpóźniej w środku roku 2009, jeżeli przewiduje się ogłoszenie przetargu w kolejnych ratach.

Szacunek kosztów.

Konfiguracja rozruchowa oparta na powyższych założeniach umożliwia redukcję kosztów o około 137 M€ w stosunku do sumy 986 M€ dla pełnej instalacji ustalonej w OT oraz w Aneksie 3 Konwencji. Redukcja kosztów obejmuje 106,9 M€ w inwestycjach i 30,1 M€ w kosztach personelu, w wyniku czego do pokrycia pozostają koszty budowy w wysokości 849,3 M€ (w cenach 2005 r.). Podział redukcji kosztów podany jest w poniższej tabeli.

Alternatywne scenariusze dla instalacji rozruchowej

W następnych paragrafach rozważane są alternatywne scenariusze realizacji konfiguracji rozruchowych Europejskiego Ośrodka XFEL. Te alternatywy pokazują, że budżet konfiguracji rozruchowej XFEL, a w szczególności zredukowany budżet systemów wiązek fotonowych pozwala utrzymać elastyczność potrzebną do zaspokojenia potrzeb wspólnoty naukowej. Ponieważ nie jest natychmiast wymagana (jeżeli w ogóle) ostateczna decyzja co do wyboru poszczególnej opcji, zostanie ona szczegółowo przedyskutowana z przedstawicielami zainteresowanych wspólnot naukowych.

Podane koszty odnoszą się do kosztów wymienionych w opisanym powyżej scenariuszu bazowym.

Scenariusz alternatywny A

W tym scenariuszu przyjęto jedynie umiarkowaną modyfikację, w której zamiast SASE 1 zostaje zainstalowana początkowo strojona przerwowo instalacja SASE 2. Pozwoliłoby to na wykorzystywanie akceleratora przy stałej energii, podczas gdy energia fotonów byłaby strojona przez zmiany przerwy undulatora. Aby skompensować wyższe koszty budowy SASE 2 w stosunku do SASE 1, undulator miękkich promieni X w FEL nie jest budowany w technologii spiralnej lecz jako bardziej konwencjonalne urządzenie planarne. Zredukowane koszty badawcze i konstrukcyjne instalacji planarnej umożliwiają znaczne oszczędności. Późniejsze rozszerzenie do spiralnego FEL dostarczającego kołowo spolaryzowane promieniowania mogłoby być zrealizowane przez wymianę jedynie elementów undulatorów z obszaru końcowego wzmocnienia.

Koszt tego scenariusza jest niższy o 2,7 M€ w stosunku do scenariusza bazowego. Moment czasowy co do decyzji na rzecz tego scenariusza zależy od liczby zamówionych segmentów undulatora (połowa 2009) i stanu zaawansowania badań nad undulatorami spiralnymi (początek – nie później niż pod koniec 2008).

Scenariusz alternatywny B

W tym scenariuszu położono nacisk na zapewnienie twardego promieniowania X przez utrzymanie zarówno SASE 1 dla twardego promieniowania, jak i SASE 2. Aby skompensować wyższe koszty tych urządzeń, nie przewiduje się budowy innych undulatorów na pierwszym etapie projektu. Jednak, ponieważ hala eksperymentalna zapewnia dostateczną ilość miejsca, wokół tych dwu undulatorów nadal można zbudować sześć aparatur badawczych. W tym scenariuszu rezerwy pozyskane dla undulatora i wiązek mogłyby być wykorzystane na zwiększenie kosztów otoczenia próbki i badań detektorowych.

Koszt tego scenariusza jest niższy o 1,1 M€ w stosunku do scenariusza odniesienia. Ten scenariusz może być rozbudowany do pełnej skali w każdej chwili bez specjalnego wzrostu kosztów. Jednak jeżeli chodzi o spiralny SASE 3 należy mieć na względzie, że etap badawczy musi rozpocząć się 2.5 roku przed datą instalacji.

Scenariusz alternatywny C

W tym scenariuszu wszystkie 3 undulatory FEL – SASE 1, SASE 2 i SASE 3 są zachowane na pierwszym etapie projektu. Przyjmuje się, że undulator miękkich promieni rentgenowskich FEL będzie miał konfigurację planarnego pola magnetycznego. Aby skompensować rosnący koszt undulatorów, proponuje się, aby liczba urządzeń badawczych została zredukowana z sześciu do czterech. Można wyobrazić sobie, że te cztery urządzenia zostaną zainstalowane na liniach twardych wiązek X SASE 1 i SASE 2, natomiast linia wiązki miękkich promieni X pozostanie wolna i grupy doświadczalne zestawią swoje własne instalacje (koncepcja FLASH). Można też założyć, że aparatura naukowa na SASE 3 będzie zbudowana ze środków zgromadzonych przez konsorcja użytkowników. Koszt tego scenariusza jest niższy o 0.9 M€ w stosunku do scenariusza bazowego. Ten scenariusz może być rozbudowany do pełnej skali w każdej chwili bez specjalnego wzrostu kosztów. Dla spiralnej konfiguracji SASE 3 zachowuje ważność zapis dotyczący scenariusza A.

Wnioski

Koszty konstrukcyjne 850 M€ pozwalają na budowę urządzenia w konfiguracji rozruchowej o następujących cechach:

1. Może ono być później rozbudowane do pełnej wersji określonej w OT, bez dodatkowych kosztów, jeżeli odpowiednie decyzje zapadną dostatecznie wcześnie.

2. Oferuje różnorodne warianty co do wyboru radiatorów w pierwszym kroku i w odpowiednich programach badawczych charakteryzujących się mniejszym lub większym priorytetem przyznanym twardym lub miękkim promieniom X, koherencji lub emisji spontanicznej itd.

20 lutego 2008

Dokument Techniczny nr 2

Dołączony do Konwencji XFEL

Szacunkowe roczne wydatki

(w milionach euro, wg cen z 2005 r., bez podatków)

Dodatkowy budżet do obsługi ryzyka wysokości 78 milionów € będzie wymagany w celu:

l zapewnienia 98% prawdopodobieństwa realizacji projektu w ramach budżetu, nawet przy pesymistycznych założeniach dot. zmienności kosztów oraz

l pokrycia ryzyka kosztowego spowodowanego potencjalnym opóźnieniem o około pół roku.

Wydatki w kategorii koszty operacyjne będą wzrastać od 2014 r., aby osiągnąć roczny poziom 83,6 milionów euro (wg cen z 2005 r.) od 2017 r. dla pełnej wersji zgodnej z projektem technicznym i 64,2 miliona euro rocznie h z 2005 r.) dla konfiguracji rozruchowej.

11 lipca 2006

Dokument Techniczny nr 3

dołączony do Konwencji XFEL

PLAN MIEJSCA BUDOWY

Plan miejsca budowy obejmuje:

l widok ogólny, pokazujący system tuneli instalacji XFEL (rysunek 1) oraz

l plany trzech miejsc, gdzie zostaną wzniesione budowle nadziemne, tj.

– lokalizacja XFEL DESY-Bahrenfeld (rysunek 2),

– lokalizacja XFEL Osdorfer Born (rysunek 3), oraz

– lokalizacja XFEL Schenefeld (rysunek 4).

11 lipca 2006

Dokument Techniczny nr 4

dołączony do Konwencji XFEL

Podstawowe zasady i procedury dot. wkładów rzeczowych

(1) Wkład materialny może obejmować:

– komponent techniczny jak też personel potrzebny do jego instalacji i integracji na miejscu, lub

– personel udostępniony do wykonania konkretnych zadań w fazie budowy.

(2) Szczególną uwagę należy zwrócić na przydział obowiązków, wyliczenie wartości finansowej wkładu, problem nadmiernych lub niewystarczających wydatków oraz rozwiązywanie sporów.

(3) Umowa dotycząca wkładu materialnego dla każdego zadania będzie zawierała m.in.:

– opis i specyfikacje techniczne,

– harmonogramy i kolejne punkty kluczowe,

– elementy dostawy,

– kwestie kontroli jakości,

– testy działania, przyjęcie i przekazanie do eksploatacji,

– systemy kontroli technicznej i finansowej,

– wyznaczenie odpowiedzialnego personelu technicznego,

– kwestie praw własności intelektualnej.

(4) Zostanie ustanowiona Komisja Rewizji Wkładów Materialnych, w której skład wejdzie po jednym przedstawicielu każdej Strony Umowy i Zespołu Projektowego, mająca zaproponować Zarządowi XFEL przydział zadań materialnych do konkretnych instytutów współpracujących, który oceniony przez Radę.

(5) Komisja Rewizyjna ma na celu uzyskanie największych korzyści z prac ekspertów dostępnych w DESY i w Europie i w tym celu wyznacza możliwe/potencjalne pakiety robocze wykonywane w postaci wkładów materialnych jako funkcję dostępności ekspertów, niezależnie od lokalizacji.

(6) Komisja Rewizyjna, podczas oceny możliwego przydziału wkładów materialnych, weźmie pod uwagę chęć instytutu współpracującego do udostępnienia personelu oraz ekspertów do instalacji i integracji dostarczanego systemu oraz do jego obsługi. Możliwe są klauzule dotyczące wypowiedzenia długoterminowych kontraktów na konserwację.

(7) Komisja rewizyjna zdefiniuje we wczesnym stadium procesu konieczne specyfikacje interfejsów oraz wspólne standardy, aby rozszerzyć zakres potencjalnych wkładów materialnych na każde zadanie, które ma jasny interfejs łączący z innym zadaniem, elementem lub komponentem.

(8) Centralna koordynacja każdego z elementów ma znaczenie kluczowe i będzie musiała być realizowana tam, gdzie odnośna wiedza ekspercka jest dostępna.

9 stycznia 2009

Dokument Techniczny nr 5

dołączony do Konwencji XFEL

Koszty przygotowawcze

(w tysiącach euro, ceny 2005 r., bez podatków)

¹ Pozostałe 14,1 miliona euro będzie wzięte pod uwagę na późniejszym

Wersja angielska

Po zaznajomieniu się z powyższą Konwencją, w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej oświadczam, że:

– została ona uznana za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych,

– jest przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona,

– będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej Polskiej.

Dano w Warszawie dnia 8 lipca 2010 r.

Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej wykonujący obowiązki
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej: B. Komorowski

L.S.

Prezes Rady Ministrów: D. Tusk