Dziennik Ustaw - rok 2007 nr 242 poz. 1773

Na podstawie art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 234, poz. 1997, z późn. zm.¹⁾) zarządza się, co następuje:

1) legitymowania lub ustalania w inny sposób tożsamości osoby;

2) zatrzymywania osób w trybie i przypadkach określonych w przepisach Kodeksu postępowania karnego i innych ustaw oraz doprowadzania ich do właściwego organu Straży Granicznej, sądu lub prokuratury;

3) zatrzymywania osób stwarzających w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także dla mienia.

2. Funkcjonariusz nieumundurowany, wykonując uprawnienia, o których mowa w ust. 1, innych niż określone w art. 66 ust. 2 ustawy, okazuje ponadto legitymację służbową, a na żądanie osoby, wobec której podjęto czynności, umożliwia odnotowanie numeru legitymacji, organu, który ją wydał, oraz nazwiska funkcjonariusza.

3. Po zakończeniu wykonywania czynności służbowych, o których mowa w § 1 pkt 2 i 3, funkcjonariusz ustnie informuje osobę, wobec której czynności te podjęto, o prawie złożenia zażalenia do właściwego miejscowo prokuratora lub sądu na sposób przeprowadzenia tych czynności.

1) dowodu osobistego;

2) dokumentu paszportowego;

3) dokumentu podróży lub zagranicznego dokumentu tożsamości;

4) innego niebudzącego wątpliwości dokumentu zaopatrzonego w fotografię i oznaczonego numerem lub serią;

5) oświadczenia osoby, która funkcjonariuszowi jest znana osobiście;

6) oświadczenia innej osoby, której tożsamość została ustalona w sposób, o którym mowa w pkt 1–5.

1) imienia (imion) i nazwiska oraz adresu zamieszkania lub pobytu;

2) obywatelstwa, w przypadku gdy osoba legitymowana posiada obywatelstwo inne niż polskie;

3) numeru PESEL, a w przypadku braku informacji o numerze PESEL – daty i miejsca urodzenia oraz imion rodziców i nazwiska rodowego;

4) rodzaju i cech identyfikacyjnych dokumentu, na podstawie którego ustalono tożsamość osoby legitymowanej;

5) danych osoby, o której mowa w § 4 pkt 5 i 6.

1) informuje o obowiązku zastosowania się do wydawanych poleceń, a także o możliwości użycia środków przymusu bezpośredniego w przypadku niepodporządkowania się wydanym poleceniom lub próby ucieczki;

2) sprawdza, czy osoba zatrzymana posiada przy sobie broń lub inne niebezpieczne przedmioty mogące służyć do popełnienia przestępstwa lub wykroczenia albo przedmioty mogące stanowić dowody w postępowaniu lub podlegające przepadkowi;

3) odbiera osobie zatrzymanej broń i przedmioty, o których mowa w pkt 2;

4) ustala tożsamość osoby zatrzymanej.

2. W przypadku zatrzymywania osoby, co do której z posiadanych informacji lub okoliczności faktycznych wynika, że może posiadać broń palną lub inne niebezpieczne przedmioty mogące służyć do popełnienia przestępstwa lub wykroczenia albo przedmioty mogące stanowić dowody w postępowaniu lub podlegające przepadkowi, funkcjonariusz, przystępując do zatrzymania, poprzedza je okrzykiem „Straż Graniczna”, a następnie w kolejności:

1) sprawdza, czy osoba zatrzymana posiada przy sobie broń lub inne niebezpieczne przedmioty mogące służyć do popełnienia przestępstwa lub wykroczenia albo przedmioty mogące stanowić dowody w postępowaniu lub podlegające przepadkowi;

2) odbiera osobie zatrzymanej broń i przedmioty, o których mowa w pkt 1;

3) wykonuje czynności, o których mowa w § 2 ust. 1 i 2;

4) informuje o obowiązku podporządkowania się wydawanym poleceniom, a także o możliwości użycia środków przymusu bezpośredniego w przypadku niepodporządkowania się wydanym poleceniom lub próby ucieczki.

1) poucza osobę zatrzymaną o prawie:

a) wniesienia w terminie 7 dni od dnia dokonania czynności zażalenia na zatrzymanie do sądu rejonowego właściwego dla miejsca zatrzymania lub prowadzenia postępowania,

b) żądania powiadomienia o zatrzymaniu osoby najbliższej lub innej wskazanej przez zatrzymanego, pracodawcy, szkoły lub uczelni,

c) nawiązania w dostępnej formie kontaktu z adwokatem lub radcą prawnym, a także bezpośredniej z nim rozmowy w obecności funkcjonariusza,

d) nawiązania w dostępnej formie kontaktu z właściwym urzędem konsularnym lub przedstawicielstwem dyplomatycznym, jeżeli osoba zatrzymana jest cudzoziemcem;

2) wysłuchuje osobę zatrzymaną;

3) sporządza protokół zatrzymania osoby;

4) doręcza osobie zatrzymanej, za potwierdzeniem, kopię protokołu zatrzymania;

5) w razie potrzeby podejmuje czynności mające na celu realizację uprawnień osoby zatrzymanej, o których mowa w pkt 1;

6) powiadamia właściwego prokuratora o zatrzymaniu osoby;

7) powiadamia o zatrzymaniu dowódcę jednostki wojskowej, w razie uzyskania wiadomości, że osoba zatrzymana jest żołnierzem;

8) sporządza notatkę urzędową zawierającą opis okoliczności zatrzymania, czasu i miejsca dokonania czynności, danych osoby zatrzymanej oraz innych czynności służbowych wykonanych w związku z tym zatrzymaniem.

2. Jeżeli zachowanie osoby zatrzymanej wskazuje na to, że jest ona pod wpływem alkoholu lub innego podobnie działającego środka albo z innych powodów ma zakłóconą świadomość, czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 2, 4 i 5, wykonuje się po ustaniu tych przyczyn.

3. Wzór protokołu zatrzymania określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

2. Osobę zatrzymaną w razie potrzeby umieszcza się w pomieszczeniu jednostki organizacyjnej Straży Granicznej lub jednostki Policji przeznaczonym dla osób zatrzymanych, które jest wyposażone i zabezpieczone w sposób zapewniający bezpieczeństwo tym osobom oraz realizację celu zatrzymania.

3. Osobę zatrzymaną umieszcza się w pomieszczeniu jednostki Policji przeznaczonym dla osób zatrzymanych w szczególności w przypadku, gdy jest to uzasadnione odległością od siedziby najbliższej jednostki organizacyjnej Straży Granicznej wyposażonej w takie pomieszczenia lub charakteru czynności, które będą podejmowane wobec osoby zatrzymanej.

4. Każdy przypadek zatrzymania dokumentuje się w ewidencji osób zatrzymanych, prowadzonej w jednostce, o której mowa w ust. 2.

1) gdy ustała przyczyna zatrzymania;

2) na polecenie sądu lub prokuratora;

3) jeżeli otrzymał zaświadczenie lekarskie, z którego wynika istnienie przeciwwskazań medycznych do zatrzymania;

4) upływu czasu zatrzymania.

2. Osobę zatrzymaną zwalnia się także, jeżeli w ciągu 48 godzin od chwili zatrzymania nie przekazano jej do dyspozycji sądu wraz z wnioskiem o zastosowanie tymczasowego aresztowania lub o zastosowanie aresztu w celu wydalenia albo o umieszczenie w strzeżonym ośrodku.

3. Osobę zatrzymaną zwalnia się również wtedy, gdy w ciągu 24 godzin od przekazania jej do dyspozycji sądu nie doręczono jej postanowienia o zastosowaniu tymczasowego aresztowania lub o zastosowaniu aresztu w celu wydalenia albo o umieszczeniu w strzeżonym ośrodku.

2. Wzór nakazu doprowadzenia określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

3. Osoby zatrzymane są doprowadzane przez funkcjonariuszy, którzy pełnią służbę w pomieszczeniach przeznaczonych dla osób zatrzymanych albo w komórkach konwojowo-ochronnych jednostek organizacyjnych Straży Granicznej, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w § 19.

4. W przypadku gdy doprowadzenie osób zatrzymanych przez funkcjonariuszy, o których mowa w ust. 3, jest niemożliwe lub znacznie utrudnione, osoby te są doprowadzane przez funkcjonariuszy przeszkolonych w zakresie doprowadzeń, wyznaczonych imiennie przez zarządzającego doprowadzenie.

5. W przypadku gdy doprowadzanie osób zatrzymanych dokonuje się poza zasięgiem terytorialnym jednostki organizacyjnej Straży Granicznej, której funkcjonariusze doprowadzają osoby zatrzymane, powiadamia się o tym jednostki organizacyjne Straży Granicznej lub jednostki Policji, w zasięgu terytorialnym których jest ono dokonywane.

1) pełniących służbę lub dokonujących kontroli granicznej, którzy:

a) dokonali zatrzymania i zgody na doprowadzenie udzielił komendant placówki Straży Granicznej, jego zastępca, kierownik zmiany lub kierownik zespołu służby granicznej placówki Straży Granicznej,

b) zostali wyznaczeni przez komendanta placówki Straży Granicznej, jego zastępcę, kierownika zmiany lub kierownika zespołu służby granicznej placówki Straży Granicznej, jeżeli doprowadzenie w sposób, o którym mowa w lit. a, jest niemożliwe lub znacznie utrudnione;

2) wchodzących w skład załogi jednostki pływającej Straży Granicznej, wyznaczonych przez dowódcę tej jednostki, gdy doprowadzają osoby zatrzymane:

a) na pokładzie jednostki pływającej Straży Granicznej,

b) na pokładzie statku, na którym zatrzymano te osoby, jeżeli przyjęcie osób zatrzymanych na pokład jednostki pływającej Straży Granicznej jest niemożliwe lub znacznie utrudnione, oraz gdy zachodzą przesłanki do zmuszenia statku, na którego pokładzie zatrzymano te osoby, do zawinięcia do wskazanego portu;

3) realizujących czynności operacyjno-rozpoznawcze, dochodzeniowo-śledcze lub administracyjne, którzy dokonali zatrzymania.

2. Wyznaczenie funkcjonariuszy do doprowadzenia lub udzielenie im zgody na doprowadzenie rejestruje się w dokumentacji służbowej.

2. Doprowadzeniem kieruje funkcjonariusz:

1) wskazany w nakazie doprowadzenia jako dowódca,

2) wyznaczony na dowódcę przez:

a) komendanta placówki Straży Granicznej, jego zastępcę, kierownika zmiany lub kierownika zespołu służby granicznej placówki Straży Granicznej – w przypadku, o którym mowa w § 19 ust. 1 pkt 1,

b) dowódcę jednostki pływającej Straży Granicznej – w przypadku, o którym mowa w § 19 ust. 1 pkt 2,

c) zarządzającego doprowadzenie – w przypadku, o którym mowa w § 19 ust. 1 pkt 3

– zwany dalej „dowódcą”.

3. Dowódca w chwili rozpoczęcia doprowadzania osób zatrzymanych w szczególności:

1) sprawdza tożsamość osób zatrzymanych;

2) sprawdza zgodność przekazanych mu dowodów rzeczowych i depozytu z dokumentacją zawierającą ich wykaz;

3) sprawdza, czy osoby zatrzymane posiadają przy sobie broń lub inne przedmioty niebezpieczne mogące w szczególności służyć do popełnienia czynu zabronionego albo przedmioty mogące stanowić dowody w postępowaniu lub podlegające przepadkowi;

4) odbiera osobie zatrzymanej broń i przedmioty, o których mowa w pkt 3.

4. Po dokonaniu czynności, o których mowa w ust. 3, dowódca zapewnia bezpieczeństwo osób zatrzymanych, funkcjonariuszy i innych osób przez wyznaczenie zadań funkcjonariuszom dokonującym doprowadzenia, w tym wyznaczenie funkcjonariuszy imiennie odpowiedzialnych za poszczególne osoby zatrzymane, wyposażenie i uzbrojenie funkcjonariuszy odpowiednie do mogących zaistnieć zagrożeń, w tym w środki łączności, broń palną, środki przymusu bezpośredniego, kabury operacyjne, kamizelki kuloodporne, kaski ochronne, opatrunki osobiste i środki ochronne przed zakażeniem chorobami zakaźnymi.

2. Jeżeli zachodzą okoliczności uniemożliwiające doprowadzenie samochodem specjalnym (więźniarką), osoby zatrzymane mogą być doprowadzane innymi środkami transportu Straży Granicznej, publicznego transportu zbiorowego, z wyłączeniem środków komunikacji miejskiej, lub pieszo.

3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, liczba funkcjonariuszy powinna być większa od liczby osób zatrzymanych.

2. Po umieszczeniu osób zatrzymanych w samochodzie specjalnym (więźniarce) w części pojazdu wydzielonej dla osób zatrzymanych, funkcjonariusze zajmują przeznaczone dla nich miejsca, a dowódca zajmuje siedzenie obok kierowcy.

3. W szczególnie uzasadnionych przypadkach funkcjonariusze, po uprzednim przekazaniu broni palnej dowódcy, mogą zająć miejsca w części pojazdu wydzielonej dla osób zatrzymanych.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, dwie osoby zatrzymane można umieścić na siedzeniach znajdujących się obok siebie. Funkcjonariusze zajmują siedzenia znajdujące się obok lub bezpośrednio za siedzeniami zajmowanymi przez osoby zatrzymane.

3. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 2, dowódca zajmuje miejsce znajdujące się obok lub bezpośrednio za siedzeniami zajmowanymi przez funkcjonariuszy.

1) uniemożliwiają kontaktowanie się osób zatrzymanych między sobą lub z innymi osobami;

2) nie udzielają informacji o osobach zatrzymanych innym osobom;

3) nie prowadzą rozmów z osobami zatrzymanymi;

4) nie pozostawiają osób zatrzymanych bez nadzoru lub pod nadzorem innych osób.

1) wyznaczenie większej liczby funkcjonariuszy lub funkcjonariuszy przeszkolonych do realizacji zadań mających na celu zabezpieczenie działań Straży Granicznej;

2) doprowadzenie wyłącznie samochodem specjalnym (więźniarką).

2. W przypadku gdy zachodzi podejrzenie, że podczas doprowadzenia może dojść do ataku na funkcjonariuszy w celu uwolnienia osób zatrzymanych, co najmniej jeden z funkcjonariuszy może zostać uzbrojony w broń maszynową.

3. W przypadku ataku na funkcjonariuszy w celu uwolnienia osób zatrzymanych, dowódca zarządza umieszczenie tych osób w miejscu najbardziej bezpiecznym i uniemożliwiającym ucieczkę oraz organizuje obronę.

2. Wobec osób zatrzymanych, których ucieczkę udaremniono, stosuje się środki ostrożności, o których mowa w § 27 ust. 1.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, dowódca sporządza pisemny meldunek o przebiegu okoliczności uniemożliwiających kontynuację doprowadzenia i przekazuje go zarządzającemu doprowadzenie.

Prezes Rady Ministrów: D. Tusk

¹⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711 i Nr 170, poz. 1218 oraz z 2007 r. Nr 57, poz. 390 i Nr 82, poz. 558.

Załączniki do rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 12 grudnia 2007 r. (poz. 1773)

Załącznik nr 1

Załącznik nr 2