Dziennik Ustaw - rok 2004 nr 36 poz. 325

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 8 czerwca 2000 r. została podpisana w Warszawie Umowa między Rzecząpospolitą Polską oraz Republiką Czeską o współpracy i wzajemnej pomocy w przypadku katastrof, klęsk żywiołowych i innych nadzwyczajnych wydarzeń, w następującym brzmieniu:

UMOWA

między Rzecząpospolitą Polską oraz Republiką Czeską o współpracy i wzajemnej pomocy w przypadku katastrof, klęsk żywiołowych i innych nadzwyczajnych wydarzeń

Rzeczpospolita Polska
oraz Republika Czeska
zwane dalej „Umawiającymi się Stronami":

– w celu rozwijania wzajemnych przyjaznych stosunków i dobrosąsiedzkiej współpracy, zgodnie z Układem między Rzecząpospolitą Polską oraz Czeską i Słowacką Republiką Federacyjną o dobrym sąsiedztwie, solidarności i przyjaznej współpracy, sporządzonym w Krakowie dnia 6 października 1991 r.,

– mając w pamięci dokument końcowy trzeciego Stałego Posiedzenia Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, przyjęty w Wiedniu dnia 15 stycznia 1989 r., oraz Dokument Helsiński z dnia 10 lipca 1992 r.,

– pamiętając o możliwości powstania katastrof, klęsk żywiołowych i innych nadzwyczajnych wydarzeń oraz wzroście ich liczby związanym z rozwojem technologicznym,

– przekonane o konieczności współpracy w przypadku katastrof, klęsk żywiołowych i innych nadzwyczajnych wydarzeń oraz pragnąc umożliwić przyspieszone wysłanie grup ratowniczych z wyposażeniem oraz pomocy rzeczowej,

– biorąc także pod uwagę korzyści, jakie Umawiającym się Stronom mogą przynieść informacje naukowo-techniczne w dziedzinie zapobiegania katastrofom, klęskom żywiołowym i innym nadzwyczajnym wydarzeniom oraz likwidacji ich skutków,

uzgodniły, co następuje:

Artykuł 1

Przedmiot umowy

Umowa niniejsza reguluje podstawowe zasady dobrowolnego udzielania pomocy podczas katastrof, klęsk żywiołowych i innych nadzwyczajnych wydarzeń, zagrażających życiu i zdrowiu ludzi, mieniu lub środowisku naturalnemu i które nie mogą być w pełni lub szybko opanowane własnymi środkami Strony zwracającej się o pomoc.

Artykuł 2

Określenie pojęć

W rozumieniu niniejszej umowy wymienione określenia mają następujące znaczenie:

1) „Strona zwracająca się o pomoc" to Umawiająca się Strona, której organy wymienione w artykule 3 ustępach 2 i 3 zwracają się o pomoc, szczególnie o wysłanie grup ratowniczych z wyposażeniem lub pomocy rzeczowej;

2) „Strona udzielająca pomocy" to Umawiająca się Strona, której organy wymienione w artykule 3 ustępach 2 i 3 spełniają prośbę o pomoc, szczególnie prośbę o wysłanie grup ratowniczych z wyposażeniem lub pomocy rzeczowej;

3) „państwo tranzytowe" to Umawiająca się Strona, przez której terytorium są transportowane grupy ratownicze, specjaliści indywidualni, wyposażenie lub pomoc rzeczowa na terytorium Strony zwracającej się o pomoc lub do państwa trzeciego, w celu udzielenia pomocy;

4) „grupa ratownicza" to zespół osób z wyznaczonym kierownikiem, wysłany w celu udzielenia pomocy na terytorium Strony zwracającej się o pomoc;

5) „wyposażenie" to materiały, środki techniczne, środki transportu, psy ratownicze, ekwipunek i przedmioty osobistego użytku członków grup ratowniczych i specjalistów indywidualnych;

6) „pomoc rzeczowa" to przedmioty, które są przeznaczone do bezpłatnego podziału między ludność na terenach dotkniętych katastrofą, klęską żywiołową i innym nadzwyczajnym wydarzeniem lub do złagodzenia ich następstw.

Artykuł 3

Wniosek o pomoc i kompetencje

1. Pomocy w myśl art. 1 udziela się na podstawie wniosku.

2. Organami właściwymi do składania i przyjmowania wniosków o udzielenie pomocy są:

w Rzeczypospolitej Polskiej:

Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji,

w Republice Czeskiej:

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych.

3. Organy wymienione w ustępie 2 będą się informować o innych organach uprawnionych do składania i przyjmowania wniosków o pomoc oraz realizacji innych zadań zgodnie z niniejszą umową.

4. Organy, o których mowa w ustępach 2 i 3, składają wniosek o pomoc w formie pisemnej ewentualnie ustnej. Wniosek złożony w formie ustnej musi być bez zbędnej zwłoki potwierdzony na piśmie.

5. Wniosek o pomoc zawiera w szczególności rodzaj, formę, zakres i termin udzielenia pomocy.

6. W celu realizacji niniejszej umowy organy, o których mowa w ustępach 2 i 3, są upoważnione do utrzymywania bezpośrednich kontaktów.

Artykuł 4

Rodzaje pomocy

1. Pomoc może być udzielona przez grupy ratownicze lub specjalistów indywidualnych przez przekazanie pomocy rzeczowej, przez udzielenie potrzebnych informacji lub w inny odpowiedni sposób.

2. Jednostki ratownicze, specjaliści indywidualni oraz wyposażenie i pomoc rzeczowa mogą być transportowane drogą lądową, wodną lub powietrzną.

Artykuł 5

Przekraczanie granic państwowych i pobyt na terytorium drugiej Umawiającej się Strony

1. W celu zapewnienia szybkości i skuteczności udzielania pomocy Umawiające się Strony ograniczą do niezbędnych formalności związane z przekraczaniem granicy państwowej.

2. Członkowie grupy ratowniczej i specjaliści indywidualni mogą, w ramach udzielania pomocy, przekraczać granicę państwową i przebywać na terytorium Strony zwracającej się o pomoc, bez dokumentów uprawniających do przekraczania granicy państwowej, wizy i zezwolenia na pobyt. Grupy ratownicze i specjaliści indywidualni przekraczają granicę państwową i przebywają na terytorium Strony zwracającej się o pomoc na podstawie zaświadczenia upoważniającego do udzielenia pomocy. W wypadkach niecierpiących zwłoki zaświadczenie to można zastąpić w inny odpowiedni sposób. Zaświadczenie przedstawiają na żądanie odpowiednich organów kierownicy grup ratowniczych i specjaliści indywidualni. Członkowie grupy ratowniczej i specjaliści indywidualni, podczas przekraczania granicy państwowej i pobytu na terytorium Strony zwracającej się o pomoc, przedstawiają na żądanie właściwych organów legitymację służbową z fotografią lub inny dokument potwierdzający ich tożsamość.

3. Zaświadczenie upoważniające do udzielenia pomocy wydaje organ Strony udzielającej pomocy, o którym mowa w artykule 3 ustępach 2 i 3. Wzór zaświadczenia zawiera załącznik do niniejszej umowy. Załącznik można zmieniać w drodze porozumienia organów, o których mowa w artykule 3 ustępie 2.

4. W przypadkach niecierpiących zwłoki grupy ratownicze mogą przekraczać granicę państwową również poza przejściami granicznymi. W takim przypadku konieczne jest wcześniejsze poinformowanie o tym właściwych miejscowo organów ochrony granicy państwowej.

5. Postanowienia ustępów od 1 do 4 stosuje się odpowiednio również w przypadkach, kiedy jedna z Umawiających się Stron jest państwem tranzytu. Organy, o których mowa w artykule 3 ustępach 2 i 3, wzajemnie poinformują się we właściwym czasie o tym, że powstała potrzeba tranzytu, i ustalą sposób jego realizacji, a także udzielenia wsparcia grupom ratowniczym i specjalistom indywidualnym.

6. Członkowie grup ratowniczych i specjaliści indywidualni mają prawo do noszenia munduru na terytorium Strony zwracającej się o pomoc, jeśli stanowi on ich przepisowy ubiór.

Artykuł 6

Przewóz wyposażenia i pomocy rzeczowej przez granicę państwową

1. Umawiające się Strony ułatwią przywóz i wywóz wyposażenia i pomocy rzeczowej. Kierownik grupy ratowniczej i specjaliści indywidualni, podczas przekraczania granicy państwowej, są zobowiązani do przedstawienia właściwemu organowi celnemu Strony zwracającej się o pomoc spisu przewożonego wyposażenia i pomocy rzeczowej. Jeśli w przypadkach niecierpiących zwłoki nie można przedstawić spisu przewożonego wyposażenia i pomocy rzeczowej, ten spis zostanie przedstawiony właściwemu organowi celnemu do 30 dni od dnia przekroczenia granicy państwowej.

2. Grupy ratownicze i specjaliści indywidualni nie mogą wwozić ani wywozić żadnych innych towarów, oprócz wyposażenia i pomocy rzeczowej niezbędnych dla udzielenia pomocy. Wyposażenie i pomoc rzeczowa są zwolnione z ceł, podatków i opłat oraz mogą być wykorzystane wyłącznie w celu udzielenia pomocy.

3. Wyposażenia i pomocy rzeczowej nie dotyczą zakazy i ograniczenia obowiązujące w przypadku przywozu i wywozu towarów. Wyposażenie i pomoc rzeczową, które nie zostały zużyte lub zniszczone, należy wywieźć z powrotem do 30 dni po ukończeniu udzielania pomocy. Jeżeli ze względu na istotne okoliczności wywiezienie z powrotem nie będzie możliwe, o rodzaju, ilości i miejscu pozostawienia wyposażenia i pomocy rzeczowej należy zawiadomić organ Strony zwracającej się o pomoc, o którym mowa w artykule 3 ustępie 2, który poinformuje o tym właściwy organ celny.

4. Środki odurzające i substancje psychotropowe mogą być przywożone tylko w celu udzielenia koniecznej pomocy medycznej, a stosować je może wyłącznie wykwalifikowany personel medyczny zgodnie z przepisami prawa tej Umawiającej się Strony, do której przynależy grupa ratownicza. Strona zwracająca się o pomoc ma prawo dokonywać kontroli tych środków na swoim terytorium. Postanowienia ustępu 3 będą zastosowane również w przypadku przywozu środków odurzających i substancji psychotropowych na terytorium Strony zwracającej się o pomoc i wywozu z powrotem niezużytych środków. Sposób postępowania z niezużytymi środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi, które nie mogą być wywiezione z powrotem, podlega przepisom prawa obowiązującego na terytorium Strony zwracającej się o pomoc. Przywozu i wywozu tych środków nie uznaje się za przywóz i wywóz w rozumieniu przepisów odpowiednich umów międzynarodowych dotyczących środków odurzających i substancji psychotropowych.

5. W przypadku pojazdów używanych przy udzielaniu pomocy nie wymaga się zezwolenia na międzynarodowy transport drogowy i międzynarodowego ubezpieczenia, a także są one zwolnione z obowiązku uiszczenia opłat za eksploatację autostrad i dróg. Pojazdy muszą być wyraźnie oznakowane, tak aby było widoczne, że są przeznaczone do udzielenia pomocy.

6. Grupy ratownicze, na terytorium Strony zwracającej się o pomoc, mają prawo używania własnego oznakowania i urządzeń ostrzegawczych świetlnych i dźwiękowych na swoich pojazdach.

7. Postanowienia ustępów od 1 do 6 będą odpowiednio stosowane również w przypadkach, kiedy jedna z Umawiających się Stron jest państwem tranzytu.

Artykuł 7

Używanie statków powietrznych

1. Statki powietrzne mogą być używane do transportu grup ratowniczych, specjalistów indywidualnych, wyposażenia i pomocy rzeczowej, a także bezpośrednio przy udzielaniu pomocy.

2. Każda z Umawiających się Stron umożliwi, aby statki powietrzne wysyłane z terytorium drugiej Umawiającej się Strony, zgodnie z ustępem 1, mogły przelatywać przez jej terytorium, startować i lądować również z innych miejsc niż lotniska międzynarodowe i krajowe.

3. O użyciu statków powietrznych należy uprzednio powiadomić organ Strony zwracającej się o pomoc lub państwa tranzytu, o którym mowa w artykule 3 ustępie 2, oraz udzielić dokładnych informacji o:

1) rodzaju i typie statku powietrznego;

2) państwie, w którym statek powietrzny jest zarejestrowany i jego znaku rejestracyjnym;

3) liczbie członków załogi i pasażerach;

4) wyposażeniu i pomocy rzeczowej znajdujących się na pokładzie;

5) czasie startu, planowanej trasie lotu, miejscu i przewidywanym czasie lądowania.

4. O ile z postanowień wcześniejszych ustępów nie wynika inaczej, będą miały zastosowanie przepisy prawa Umawiających się Stron, obowiązujące dla ruchu lotniczego i obustronnie ustalone postępowanie w sprawie przelotu przez granicę państwową.

Artykuł 8

Koordynacja i ogólne kierownictwo

1. Koordynacja i ogólne kierownictwo działań ratowniczych należy do właściwych organów Strony zwracającej się o pomoc.

2. Organy Strony zwracającej się o pomoc, o których mowa w artykule 3 ustępach 2 i 3, udzielają wsparcia i zapewniają ochronę grupom ratowniczym i specjalistom indywidualnym w czasie wykonywania przez nich zadań związanych z realizacją niniejszej umowy.

3. Dyspozycje dla grup ratowniczych Strony udzielającej pomocy są wydawane wyłącznie ich kierownikom, którzy zlecają poszczególne zadania swoim podwładnym.

4. Grupy ratownicze i specjaliści indywidualni opuszczają terytorium Strony zwracającej się o pomoc po wykonaniu swoich zadań lub wcześniej, jeżeli zdecyduje tak organ jednej z Umawiających się Stron, o którym mowa w artykule 3 ustępach 2 i 3.

5. Strona zwracająca się o pomoc odpowiada za dystrybucję pomocy rzeczowej.

Artykuł 9

Koszty udzielenia pomocy

1. Strona zwracająca się o pomoc nie pokrywa kosztów udzielenia pomocy, wraz z wydatkami, które powstały w związku ze zużyciem, uszkodzeniem, zniszczeniem lub stratą wyposażenia, poniesionych przez Stronę udzielającą pomocy, o ile organy, o których mowa w artykule 3 ustępach 2 i 3, wcześniej nie uzgodnią inaczej.

2. Każda z Umawiających się Stron może wcześniej zażądać, aby koszty powstałe w wyniku udziału statków powietrznych zostały pokryte w połowie przez Stronę zwracającą się o pomoc. W tym wypadku wysokość kosztów oblicza się według taryf obowiązujących na terytorium Strony udzielającej pomocy w czasie jej udzielania.

3. Grupom ratowniczym i specjalistom indywidualnym Strona zwracająca się o pomoc zapewni w razie potrzeby, na czas ich działania na swoim terytorium, na koszt własny pomoc logistyczną, a w szczególności wyżywienie, zakwaterowanie, zaopatrzenie w materiały eksploatacyjne, w tym materiały napędowe oraz niezbędną pomoc medyczną.

4. Koszty ewakuacji i powrotu osób ewakuowanych, o których mowa w artykule 11, oraz koszty udzielenia pomocy tym osobom ponosi Strona zwracająca się o pomoc, o ile organy, o których mowa w artykule 3 ustępach 2 i 3, nie uzgodnią inaczej.

Artykuł 10

Odszkodowania

1. Każda z Umawiających się Stron zrzeka się wszystkich roszczeń odszkodowawczych wobec drugiej Umawiającej się Strony w przypadku szkód w mieniu, o ile spowodował je członek grupy ratowniczej lub specjalista indywidualny w związku z realizacją zadań wynikających z niniejszej umowy.

2. Każda z Umawiających się Stron zrzeka się wszelkich roszczeń odszkodowawczych wobec drugiej Umawiającej się Strony w przypadku uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia lub śmierci członka grupy ratowniczej lub specjalisty indywidualnego, jeśli nastąpią przy pełnieniu zadań związanych z realizacją niniejszej umowy.

3. Jeśli członek grupy ratowniczej lub specjalista indywidualny Strony udzielającej pomocy, przy wypełnianiu zadań związanych z realizacją niniejszej umowy, spowoduje powstanie szkody u osoby trzeciej na terytorium Strony zwracającej się o pomoc, za szkodę odpowiada Strona zwracająca się o pomoc zgodnie z przepisami prawa, które byłyby zastosowane w wypadku szkody spowodowanej przez członka własnej grupy ratowniczej.

4. Postanowień ustępów od 1 do 3 nie stosuje się, jeśli szkoda była spowodowana z winy umyślnej.

5. Organy wymienione w artykule 3 ustępach 2 i 3 ściśle współpracują, aby ułatwić dochodzenie roszczeń odszkodowawczych.

Artykuł 11

Osoby ewakuowane

1. Postanowienia artykułu 5 ustępów 1, 2 i 4 będą odpowiednio zastosowane również w przypadku przekraczania granicy państwowej przez osoby, które są ewakuowane na skutek zagrożenia katastrofą, klęską żywiołową lub innym nadzwyczajnym wydarzeniem. Osoby ewakuowane mają obowiązek niezwłocznego zgłoszenia się do właściwych organów ochrony granicy państwowej Strony udzielającej pomocy. Osobom ewakuowanym, które w następstwie katastrofy, klęski żywiołowej lub innego nadzwyczajnego wydarzenia dostały się na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, zostanie udzielona pomoc.

2. Każda Umawiająca się Strona przyjmie z powrotem osoby, o których mowa w ustępie 1. Osoby ewakuowane, które nie mają obywatelstwa Umawiającej się Strony przyjmującej je z powrotem, mają taki sam status cudzoziemca, jak przed przekroczeniem granicy państwowej.

Artykuł 12

Inne formy współpracy

1. Organy, o których mowa w artykule 3 ustępach 2 i 3, ściśle współpracują w szczególności w następujących dziedzinach:

1) przygotowanie do udzielania pomocy zgodnie z niniejszą umową;

2) opracowywanie prognoz, prewencja i usuwanie następstw katastrof, klęsk żywiołowych i innych nadzwyczajnych wydarzeń w formie wymiany doświadczeń praktycznych oraz informacji o charakterze naukowym i technicznym;

3) szkolenia, programy badawcze i kursy specjalistyczne, współpraca odpowiednich instytucji szkoleniowych oraz organizowanie wspólnych ćwiczeń;

4) ustalanie przyczyn katastrof, klęsk żywiołowych i innych nadzwyczajnych wydarzeń.

2. Umawiające się Strony będą wymieniać informacje o zagrożeniach i następstwach katastrof, klęsk żywiołowych i innych nadzwyczajnych wydarzeń, które mogą się rozszerzać na terytorium drugiej Umawiającej się Strony; wymiana informacji obejmuje także przekazywanie wyników pomiarów i prognoz.

3. Postanowienia niniejszej umowy stosuje się odpowiednio także do wspólnych ćwiczeń.

4. Organy, o których mowa w artykule 3 ustępach 2 i 3, mogą zawierać porozumienia w celu realizacji niniejszej umowy, jeżeli umożliwiają to przepisy prawne Umawiających się Stron.

Artykuł 13

Łączność telekomunikacyjna

Organy, o których mowa w artykule 3 ustępach 2 i 3, podejmą wspólne niezbędne działania, aby umożliwić łączność telekomunikacyjną między sobą, między tymi organami i wysłanymi przez nie grupami ratowniczymi oraz między wysłanymi grupami ratowniczymi i kierownictwem działań ratowniczych.

Artykuł 14

Wymiana danych osobowych

1. O ile na podstawie niniejszej umowy są przekazywane dane osobowe, obowiązują postanowienia niniejszego artykułu, z tym że przy przekazywaniu danych osobowych należy postępować zgodnie z przepisami prawa, obowiązującymi każdą z Umawiających się Stron.

2. Odbiorca może wykorzystać dane osobowe wyłącznie do celów i na warunkach określonych przez organ przekazujący. Po ustaniu powodu przekazania powinien te dane zniszczyć bez zbędnej zwłoki. O tym fakcie powiadomi pisemnie organ przekazujący.

3. Dane osobowe wolno przekazywać wyłącznie właściwym organom. Przekazywanie danych osobowych innym organom jest możliwe tylko po wcześniejszym wyrażeniu zgody przez organ przekazujący.

4. Organ przekazujący ma obowiązek zatroszczyć się o prawdziwość przekazywanych danych osobowych.

5. Organ przekazujący i odbiorca mają obowiązek skutecznej ochrony przekazywanych danych osobowych przed niepowołanym dostępem do nich, nieuprawnionej zmianie i nieuprawnionemu przekazaniu.

Artykuł 15

Pozostałe regulacje umowy

Umowa niniejsza nie ogranicza praw i zobowiązań Umawiających się Stron, wynikających z innych umów międzynarodowych, wiążących Umawiające się Strony.

Artykuł 16

Rozstrzyganie spraw spornych

Spory dotyczące interpretacji lub stosowania niniejszej umowy, które nie będą mogły być bezpośrednio rozstrzygnięte przez organy, o których mowa w artykule 3 ustępach 2 i 3, będą rozstrzygane w drodze dyplomatycznej.

Artykuł 17

Postanowienia końcowe

1. Umowa niniejsza podlega ratyfikacji i wejdzie w życie po upływie 30 dni od dnia wymiany dokumentów ratyfikacyjnych, która nastąpi w Pradze.

2. Umowa niniejsza zawarta jest na czas nieokreślony. Może być ona wypowiedziana w dowolnym czasie w drodze wymiany not przez każdą z Umawiających się Stron. W takim wypadku umowa traci moc po upływie 6 miesięcy od dnia doręczenia noty dyplomatycznej informującej o jej wypowiedzeniu.

Umowę niniejszą sporządzono w Warszawie dnia 8 czerwca 2000 r. w dwóch egzemplarzach, każdy w językach polskim i czeskim, przy czym obydwa teksty mają jednakową moc.

Załącznik do Umowy między Rzecząpospolitą Polską oraz Republiką Czeską
o współpracy i wzajemnej pomocy w przypadku katastrof,
klęsk żywiołowych i innych nadzwyczajnych wydarzeń

Po zaznajomieniu się z powyższą umową, w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej oświadczam, że:

– została ona uznana za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych,

– jest przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona,

– będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej Polskiej.

Dano w Warszawie dnia 18 lutego 2003 r.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej: A. Kwaśniewski

LS.

Prezes Rady Ministrów: L. Miller