Dziennik Ustaw - rok 2003 nr 173 poz. 1681

Na podstawie art. 46 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe (Dz. U. z 2001 r. Nr 3, poz. 18, z późn. zm.²⁾) zarządza się, co następuje:

1) ambulans rentgenowski – samochód z zainstalowanym aparatem rentgenowskim wykorzystywanym do celów medycznych;

2) zestaw rentgenowski – aparat lub zestaw aparatury składającej się z urządzeń przeznaczonych do wytwarzania i wykorzystywania promieniowania rentgenowskiego, w których źródłem promieniowania jonizującego jest lampa rentgenowska;

3) gabinet rentgenowski – pomieszczenie, w którym znajduje się co najmniej jedno stanowisko rentgenowskie;

4) pracownia rentgenowska – pomieszczenie lub zespół pomieszczeń składających się z co najmniej jednego gabinetu rentgenowskiego oraz z innych niezbędnych pomieszczeń;

5) stanowisko rentgenowskie – część zestawu rentgenowskiego służąca do wykonywania określonego rodzaju badań rentgenowskich lub do napromieniania.

2. Przy planowaniu i wykonywaniu działalności z wykorzystaniem promieniowania rentgenowskiego, podczas których wymagana jest obecność operatora aparatu lub personelu medycznego w pobliżu lampy rentgenowskiej, w celu zapewnienia ochrony radiologicznej na stanowisku pracy należy uwzględniać informacje o rozkładach mocy dawki wokół zestawu rentgenowskiego podane przez producenta oraz wyniki pomiarów dozymetrycznych wykonanych wokół danego urządzenia.

2. Grubości ścian i stropów pracowni rentgenowskich, o których mowa w ust. 1, oraz rodzaje zastosowanych materiałów osłonnych projektuje się zgodnie z Polską Normą dotyczącą obliczania osłon stałych przed promieniowaniem jonizującym – PN-86-J-80001.

2. Wysokość gabinetu rentgenowskiego, w którym łączny czas przebywania pracownika nie przekracza czterech godzin na dobę, nie może być mniejsza niż 2,2 m.

2. Powierzchnia gabinetu rentgenowskiego, w którym jest zainstalowany:

1) diagnostyczny zestaw rentgenowski:

a) do badań naczyniowych,

b) do radiologii interwencyjnej,

2) rentgenowski symulator radioterapeutyczny

– nie może być mniejsza niż 25 m².

3. Powierzchnia gabinetu rentgenowskiego, w którym zainstalowany jest:

1) na stałe aparat rentgenowski jezdny do zdjęć przyłóżkowych,

2) aparat rentgenowski stomatologiczny,

3) aparat mammograficzny,

4) aparat do densytometrii kości

– nie może być mniejsza niż 9 m²; na każdy następny spośród tych aparatów, zainstalowany w tym samym gabinecie, należy dodatkowo przeznaczyć 5 m².

4. Powierzchnia gabinetu rentgenowskiego, w którym jest zainstalowany:

1) aparat rentgenowski do zdjęć fotofluorograficznych,

2) na stałe aparat rentgenowski jezdny wykorzystywany do badań pourazowych,

3) aparat terapeutyczny do terapii kontaktowej lub powierzchniowej

– nie może być mniejsza niż 15 m².

5. Do powierzchni gabinetów rentgenowskich nie wlicza się powierzchni sterowni, jeżeli jest ona w wydzielonym pomieszczeniu.

2. W przypadku gabinetów wyposażonych w rentgenowski symulator radioterapeutyczny – sterownię lokalizuje się w osobnym pomieszczeniu przylegającym do gabinetu rentgenowskiego.

3. W przypadku diagnostycznych aparatów rentgenowskich rozdzielnica lub sterownica może być umieszczona wewnątrz gabinetu za parawanem ochronnym lub osłoną stałą.

4. W rentgenowskich pracowniach diagnostycznych zamiast drzwi pomiędzy sterownią a gabinetem może być stosowany korytarz (labirynt) utworzony z osłon stałych ustawionych w taki sposób, aby z wejścia do korytarza (labiryntu) nie było widoczne miejsce padania pierwotnej wiązki promieniowania.

2. Gabinety rentgenowskie wyposażone w aparaty rentgenowskie przeznaczone do wykonywania zabiegów z zakresu radiologii interwencyjnej mają wentylację wykonaną zgodnie z wymaganiami określonymi w przepisach dotyczących wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej.

3. Gabinety rentgenowskie diagnostyczne wyposażone w aparaty rentgenowskie stomatologiczne, mammograficzne, jezdne do zdjęć przyłóżkowych lub do densytometr!! kości są wyposażone w co najmniej wentylację grawitacyjną lub mechaniczną zapewniającą przynajmniej 1,5-krotną wymianę powietrza w ciągu godziny.

4. W gabinetach wyposażonych w aparaturę rentgenowską, dla której producent określa szczególne wymagania klimatyzacyjne, dodatkowo należy spełnić te wymagania.

1) był zapewniony swobodny dostęp do pacjenta co najmniej z dwóch stron;

2) odległość źródła promieniowania (ogniska lampy) od najbliższej ściany wynosiła co najmniej 1,5 m;

3) wiązka promieniowania pierwotnego przy najczęściej wykonywanych ekspozycjach nie była kierowana w stronę nastawni i drzwi; w stronę okna wiązka promieniowania może być skierowana jedynie w przypadku, gdy z uwagi na odległość, wysokość kondygnacji lub zastosowane osłony nie będzie możliwe napromieniowanie osób znajdujących się na zewnątrz gabinetu.

2. Przepisu ust. 1 pkt 2 nie stosuje się do rentgenowskich aparatów stomatologicznych.

3. Przepisów ust. 1 pkt 2 i 3 nie stosuje się do aparatów rentgenowskich mammograficznych i do rentgenowskich aparatów do densytometr!! kości.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się:

1) w przypadku gdy ekspozycja jest wykonywana zza jedynych drzwi prowadzących do gabinetu rentgenowskiego;

2) w medycznych gabinetach stomatologicznych wyposażonych w aparaty rentgenowskie;

3) w gabinetach, w których są używane przenośne aparaty rentgenowskie do densytometrii kości.

3. Gabinety z aparatami rentgenowskimi do terapii powierzchniowej oraz z rentgenowskimi symulatorami radioterapeutycznymi są wyposażone w ostrzegawczą sygnalizację świetlną, umieszczoną nad drzwiami do gabinetu rentgenowskiego, informującą o włączeniu wysokiego napięcia na lampę rentgenowską.

4. Drzwi do gabinetów wyposażonych w rentgenowski symulator radioterapeutyczny są wyposażone w urządzenia powodujące przerwę (blokadę) w obwodzie włączającym wysokie napięcie przy drzwiach niezamkniętych. Otwieranie drzwi powinno być możliwe od wewnątrz i od zewnątrz pomieszczenia.

2. W diagnostycznych gabinetach rentgenowskich, w zależności od potrzeb, znajdują się:

1) parawan, ekran oraz komplet osłon będących wyposażeniem zestawu dostarczonym przez producenta, umieszczonych na stałe lub w miarę potrzeb podwieszanych do aparatu rentgenowskiego;

2) środki ochrony indywidualnej pracowników, w szczególności fartuchy, rękawice i kołnierze z gumy ołowiowej, okulary, gogle lub maski ze szkła lub tworzywa ołowiowego;

3) osłony dla pacjentów, w szczególności osłony na gonady, fartuchy i półfartuchy oraz kołnierze wykonane z blachy ołowianej lub gumy ołowiowej.

3. Dla osób, których charakter pracy wymaga długotrwałego noszenia środków ochrony indywidualnej, należy stosować fartuchy z gumy ołowiowej o kroju uwzględniającym zmniejszenie obciążenia kręgosłupa oraz, w miarę potrzeby, gogle zespolone ze szkłami korekcyjnymi wzroku.

4. Osłony na gonady są wykonane z materiału o równoważniku co najmniej 1,0 mm ołowiu (Pb).

2. W pracowni znajduje się światłoszczelne pomieszczenie zapewniające możliwość naświetlania sensytometrem błon testowych oraz miejsce do czyszczenia kaset rentgenowskich i folii wzmacniających.

3. Powierzchnia ciemni rentgenowskiej ciemnej, w której pracuje jedna osoba, z zastrzeżeniem ust. 4, wynosi co najmniej 6 m², z tym że dla każdej następnej osoby pracującej w tej ciemni należy dodatkowo przeznaczyć co najmniej 2 m².

4. Powierzchnia ręcznej ciemni rentgenowskiej ciemnej dla stomatologicznego gabinetu rentgenowskiego wynosi co najmniej 4 m².

5. Pomieszczenia ciemni rentgenowskiej są wyposażone w wentylację mechaniczną zapewniającą co najmniej 3-krotną wymianę powietrza w ciągu godziny, przy czym początek instalacji wywiewnej powinien być zlokalizowany w pobliżu źródeł zanieczyszczenia powietrza.

1) wszystkich rodzajów wywoływarek – w gabinetach stomatologicznych;

2) wywoływarek automatycznych ze światłoszczel-nym systemem dziennego podawania kaset – w dowolnych pomieszczeniach pracowni rentgenowskich, z wyjątkiem gabinetów rentgenowskich;

3) wywoływarek sprzężonych z zestawem rentgenowskim oraz wywoływarek stosowanych w pracowniach mammograficznych – w gabinetach rentgenowskich.

1) automatyczną wywoływarkę błon rentgenowskich przeznaczoną fabrycznie do obróbki błon mammograficznych i odpowiednio wyregulowaną do tego celu;

2) kasety z foliami wzmacniającymi i błonami rentgenowskimi przystosowanymi wyłącznie do zdjęć mammograficznych;

3) negatoskop przeznaczony do przeglądania zdjęć mammograficznych;

4) aparaturę i sprzęt do kontroli procesu obrazowania w zakresie przewidzianym w programie zarządzania jakością do wykonywania testów wewnętrznej kontroli parametrów technicznych.

2. Przepisów ust. 1 pkt 1–3 nie stosuje się do pracowni wyposażonych w aparaty z cyfrowym zapisem obrazów radiologicznych.

1) zaciemnienie okna;

2) takie rozmieszczenie negatoskopów, aby nie znajdowały się one w pobliżu okna lub innych źródeł światła;

3) rozmieszczenie negatoskopów w sposób zapobiegający ich wzajemnemu oddziaływaniu jako źródeł światła.

2. Wzór tablicy, o której mowa w ust. 1, określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

2. Treść instrukcji, o której mowa w ust. 1, określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

3. Z treścią instrukcji należy zapoznać wszystkich pracowników pracowni rentgenowskiej.

1) zezwolenie na stosowanie aparatów znajdujących się w pracowni;

2) część rysunkowa projektu pracowni lub gabinetu (rzuty pomieszczeń) wraz z projektem i opisem osłon stałych oraz wentylacji, zatwierdzonym przed uruchomieniem aparatu rentgenowskiego przez właściwego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego przy uzgadnianiu dokumentacji projektowej;

3) dokumentacja techniczna dotycząca budowy, działania i obsługi aparatów rentgenowskich, w tym także urządzeń sygnalizacyjnych i blokujących;

4) instrukcje obsługi i świadectwa kalibracji aparatury dozymetrycznej;

5) protokoły pomiarów dozymetrycznych;

6) protokoły pokontrolne;

7) dokumenty świadczące o opracowaniu i wdrożeniu w pracowni programu zarządzania jakością;

8) protokoły kontroli jakości parametrów technicznych aparatów rentgenowskich i obróbki błon rentgenowskich w ciemni oraz świadectwa spełniania testów akceptacyjnych;

9) instrukcja pracy ze źródłami promieniowania rentgenowskiego ustalająca szczegółowe postępowanie w zakresie ochrony radiologicznej;

10) zbiór przepisów prawnych dotyczących zasad stosowania źródeł promieniowania jonizującego;

11) ewidencja:

a) osób zatrudnionych w pracowni rentgenowskiej wraz z wykazem zaliczenia ich do odpowiednich kategorii narażenia,

b) dawek otrzymywanych przez pracowników,

c) orzeczeń lekarskich stwierdzających dopuszczenie pracowników do pracy w warunkach narażenia na promieniowanie jonizujące.

1) do prześwietleń bez toru wizyjnego lub cyfrowego zapisu obrazu radiologicznego;

2) półfalowych (jednopulsowych);

3) pełnofalowych (dwupulsowych);

4) mammograficznych bez generatora z przemianą częstotliwości i bez stolika z ruchomą kratką przeciwrozproszeniową;

5) mammograficznych, które przy zastosowaniu odległości ognisko lampy – detektor co najmniej:

a) 60 cm są wyposażone w lampy rentgenowskie o wymiarach dużego ogniska większych niż 0,3 mm x 0,3 mm,

b) 70 cm są wyposażone w lampy rentgenowskie o wymiarach dużego ogniska większych niż 0,4 mm x 0,4 mm.

2. Przepisów ust. 1 pkt 2 i 3 nie stosuje się do aparatów rentgenowskich stomatologicznych.

3. Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do aparatów rentgenowskich przenośnych i jezdnych do zdjęć przyłóżkowych.

2. W trakcie stosowania zestaw rentgenowski musi posiadać aktualne świadectwa testów kontroli parametrów technicznych.

2. Długość przewodu, o którym mowa w ust. 1, lub bezprzewodowe sterowanie aparatem rentgenowskim powinny umożliwiać schronienie się obsługi za osłoną stałą lub parawanem. W przypadku braku takiej możliwości obsługa aparatu powinna używać środków ochrony indywidualnej, o których mowa w § 13 ust. 2 pkt 2.

1) aparatów do prześwietleń, z wyjątkiem aparatów stosowanych w chirurgii – poniżej 30 cm;

2) aparatów do prześwietleń stosowanych w chirurgii – poniżej 20 cm;

3) aparatów do zdjęć, włącznie z cefalometrią, z zastrzeżeniem pkt 4–10 – poniżej 45 cm;

4) zdjęć wykonywanych aparatem rentgenowskim jezdnym i przenośnym – poniżej 20 cm;

5) zdjęć wykonywanych podczas zabiegu chirurgicznego – poniżej 20 cm;

6) zdjęć mammograficznych z powiększeniem geometrycznym – poniżej 20 cm;

7) aparatów rentgenowskich stomatologicznych do zdjęć wewnątrzustnych pracujących przy napięciu do 60 kV – poniżej 10 cm;

8) aparatów rentgenowskich stomatologicznych do zdjęć wewnątrzustnych pracujących przy napięciu powyżej 60 kV – poniżej 20 cm;

9) aparatów rentgenowskich stomatologicznych do zdjęć z zewnętrznym receptorem obrazu – poniżej 6 cm;

10) aparatów rentgenowskich stomatologicznych do zdjęć panoramicznych – poniżej 15 cm.

2. Operator diagnostycznego aparatu rentgenowskiego posiadającego regulację odległości pomiędzy ogniskiem lampy a powierzchnią ciała pacjenta tak dobiera odległość optymalną, aby zapewnić obraz rentgenowski o wysokiej jakości diagnostycznej przy jednoczesnym otrzymaniu przez pacjenta jak najmniejszej dawki powierzchniowej promieniowania.

2. Operator diagnostycznego aparatu rentgenowskiego, poprzez odpowiedni wybór wysokiego napięcia oraz grubość filtra dodatkowego, powinien dobierać grubość pierwszej warstwy półchłonnej stosownie do rodzaju wykonywanego badania, zgodnie z aktualną wiedzą w dziedzinie radiologii i diagnostyki obrazowej.

1) 2,5 mm aluminium (Al) – we wszystkich rodzajach zestawów rentgenowskich, z wyjątkiem wymienionych w pkt 2;

2) 1,5 mm aluminium (Al) – w aparatach rentgenowskich stomatologicznych pracujących przy napięciach na lampie rentgenowskiej do 70 kV.

2. Filtracja całkowita wiązki promieniowania pierwotnego w mammograficznych aparatach rentgenowskich pracujących przy napięciach na lampie rentgenowskiej do 50 kV powinna:

1) wynosić nie mniej niż 0,03 mm molibdenu (Mo) – dla aparatów wyposażonych w lampę z anodą molibdenową;

2) mieć taką grubość, aby dla aparatów wyposażonych w lampę z anodą z innego materiału niż molibden zapewniała spełnienie wymagań dla pierwszej warstwy półchłonnej określonych w załączniku nr 3 do rozporządzenia.

3. Informacje o grubości filtra okienka lampy rentgenowskiej i filtra kołpaka znajdują się na oznakowaniu kołpaka aparatu i w instrukcji obsługi aparatu.

4. Aparaty rentgenowskie, o których mowa w ust. 1, zapewniają możliwość dobierania grubości filtra dodatkowego w celu uzyskania pożądanej wartości pierwszej warstwy półchłonnej, przy czym:

1) kołpak aparatu rentgenowskiego jest wyposażony w komplet filtrów dodatkowych o różnych grubościach równoważnych, wyrażonych w mm aluminium (Al) lub miedzi (Cu);

2) każdy filtr jest oznakowany w sposób umożliwiający jego identyfikację;

3) montaż i demontaż filtru dodatkowego odbywa się bez użycia narzędzi;

4) opis sposobu wymiany i mocowania filtru dodatkowego znajduje się w instrukcji obsługi aparatu.

2. Jeżeli pole napromieniania i powierzchnia odbiornika obrazu są prostokątne, to dopuszczalne odchylenia od zgodności, o której mowa w ust. 1, są następujące:

1) wzdłuż każdej z dwóch głównych osi powierzchni odbiornika obrazu suma różnic między położeniem krawędzi pola napromieniania i odpowiadającymi im krawędziami powierzchni odbiornika obrazu nie może przekraczać 3% ustawionej odległości pomiędzy ogniskiem lampy a odbiornikiem obrazu, gdy płaszczyzna odbiornika obrazu jest prostopadła względem osi wiązki promieniowania;

2) suma różnic, o których mowa w pkt 1, obliczona dla obu osi nie może przekraczać 4% ustawionej odległości pomiędzy ogniskiem lampy a odbiornikiem obrazu.

3. Jeżeli pole napromieniania jest prostokątne, a powierzchnia odbiornika obrazu jest kołowa, to pole napromieniania ani w swojej długości, ani w szerokości nie powinno przekraczać średnicy powierzchni czynnej odbiornika obrazu.

4. W aparatach rentgenowskich wykorzystywanych w czasie zabiegów chirurgicznych, o stałej odległości pomiędzy ogniskiem lampy a odbiornikiem obrazu oraz stosujących kołową wiązkę promieniowania o maksymalnej średnicy pola napromieniania 40 cm i prostokątną powierzchnię odbiornika obrazu – średnica pola napromieniania może przekraczać wymiar przekątnej powierzchni odbiornika obrazu nie więcej niż o 2 cm. Jeżeli można rozciągnąć wiązkę poza osłony przed promieniowaniem pierwotnym, ostrzeżenie o tym znajduje się w instrukcji obsługi aparatu.

5. W aparatach rentgenowskich mammograficznych przysłony wiązki promieniowania tak ograniczają wiązkę, aby:

1) nie przekraczała krawędzi blatu kompresora sutka od strony płaszczyzny klatki piersiowej więcej niż o 5 mm;

2) nie przekraczała krawędzi powierzchni odbiornika obrazu (podajnika kasety) przylegającej do płaszczyzny klatki piersiowej pacjentki więcej niż o 2 % odległości pomiędzy ogniskiem lampy a błoną; wiązka promieniowania nie może wyjść poza żadną z pozostałych trzech krawędzi powierzchni odbiornika obrazu.

2. Kontrast, wyrażony jako stosunek natężenia oświetlenia w odległości 3 mm od krawędzi pola oświetlanego w kierunku środka pola do natężenia oświetlenia w odległości 3 mm od krawędzi pola oświetlanego w kierunku na zewnątrz pola, przy odległości od ogniska lampy określonej w ust. 1, wynosi:

1) nie mniej niż 3 – w przypadku aparatów przenośnych i jezdnych do zdjęć przyłóżkowych;

2) nie mniej niż 4 – w przypadku pozostałych aparatów.

1) punktowych wewnątrzustnych – średnica wiązki promieniowania w płaszczyźnie końca tubusa nie może przekraczać 6 cm;

2) punktowych zewnątrzustnych – średnica wiązki promieniowania w odległości 25 cm od ogniska lampy nie może przekraczać 6 cm;

3) pantomograficznych – wiązka promieniowania nie może padać poza powierzchnię odbiornika obrazu.

2. Aparaty rentgenowskie stomatologiczne przeznaczone do:

1) zastosowania z użyciem wewnątrzustnego odbiornika obrazu pracują przy napięciu w zakresie od 50 kV do 90 kV;

2) badań cefalometrycznych pracują przy napięciu w zakresie od 60 kV do 125 kV.

1) we wskaźniki wartości natężenia prądu i napięcia na lampie rentgenowskiej;

2) w miernik czasu ekspozycji, który powoduje wyłączenie wysokiego napięcia na lampie rentgenowskiej po czasie nie dłuższym niż 10 minut, jeżeli wcześniej nie określono czasu dłuższego niż 10 minut, oraz który nie później niż po upływie każdych 5 minut prześwietlania i co najmniej na 30 sekund przed automatycznym wyłączeniem ekspozycji powoduje nadawanie sygnału dźwiękowego.

2. Zestawy rentgenowskie używane w radiologii interwencyjnej i zabiegowej, poza wyposażeniem, o którym mowa w ust. 1, są wyposażone w:

1) miernik wielkości ekspozycji (rejestrator dawki) umożliwiający ocenę narażenia pacjenta podczas badania;

2) fluoroskopię pulsacyjną;

3) układ zapamiętywania ostatniego obrazu.

2. Osłony przed promieniowaniem pierwotnym i rozproszonym dla kabiny aparatu rentgenowskiego do fotofluorografii powinny być tak zaprojektowane i wykonane, aby operator otrzymywał dawkę promieniowania poniżej wartości limitu użytkowego określonego w projekcie pracowni bez używania środków ochrony indywidualnej.

3. Aparaty rentgenowskie do fotofluorografii mają w sposób widoczny zaznaczone położenie dolnej krawędzi wiązki promieniowania.

2. Oznaczenie grubości filtru dodatkowego, o którym mowa w ust. 1, jest widoczne po jego założeniu w uchwycie głowicy (kołpaka) i sygnalizowane na rozdzielnicy aparatu.

3. Aparaty, o których mowa w ust. 1, uniemożliwiają włączenie wysokiego napięcia bez założonego filtru dodatkowego.

4. Docelowego napromieniania promieniowaniem niefiltrowanym można stosować ramki bez filtru dodatkowego.

1) 0,25 mGy/h – dla aparatów rentgenowskich stomatologicznych do zdjęć wewnątrzustnych;

2) 1,0 mGy/h – dla wszystkich pozostałych rodzajów diagnostycznych aparatów rentgenowskich.

1) 1 mGy/h w odległości 1 m od ogniska – dla aparatów terapeutycznych o napięciach do 100 kV, z wyjątkiem aparatów do terapii kontaktowej do 50 kV;

2) 1 mGy/h w odległości 5 cm od powierzchni obudowy lampy rentgenowskiej i ogranicznika wiązki – dla aparatów do terapii kontaktowej do 50 kV.

1) opracowuje instrukcję pracy ze źródłami promieniowania rentgenowskiego, określając szczegółowe postępowanie w zakresie ochrony radiologicznej pracowników i pacjentów;

2) zapoznaje wszystkich pracowników pracowni z instrukcją, o której mowa w pkt 1;

3) nadzoruje przestrzeganie instrukcji, o której mowa w pkt 1;

4) szkoli współpracowników oraz sprawdza i potwierdza ich kwalifikacje w zakresie znajomości zasad ochrony radiologicznej i posiadania umiejętności bezpiecznego wykonywania prac przy stosowaniu promieniowania rentgenowskiego;

5) ustala wykaz środków ochrony indywidualnej, aparatury dozymetrycznej i innego wyposażenia, służących do ochrony pracowników oraz pacjentów przed promieniowaniem jonizującym;

6) wnioskuje i opiniuje w sprawach wyposażenia pracowni rentgenowskiej w sprzęt ochronny i aparaturę dozymetryczną;

7) sprawdza działanie sygnalizacji ostrzegawczej oraz prawidłowe oznakowanie miejsc pracy ze źródłami promieniowania;

8) sprawuje nadzór nad zapewnieniem sprawnego i właściwego działania aparatów rentgenowskich;

9) sprawuje nadzór, w przypadku braku innej wyznaczonej do tego celu osoby, nad zapewnieniem:

a) właściwego przebiegu procesu wywoływania i utrwalania błon rentgenowskich,

b) dobrej jakości stosowanych w ciemni materiałów i odczynników;

10) sprawdza wykonywanie codziennych oraz okresowych testów kontroli jakości obrazowania prowadzonych samodzielnie przez pracownię radiologiczną lub wykonywanych przez specjalistów spoza pracowni – w przypadku braku innej, wyznaczonej do tego celu osoby;

11) w przypadku wyposażenia pracowni rentgenowskiej w aparaturę dozymetryczną:

a) sprawuje nadzór nad sprawnym działaniem aparatury dozymetrycznej oraz zapewnieniem aktualności świadectw wzorcowania lub legalizacji,

b) wykonuje kontrolne pomiary dozymetryczne, szczególnie na stanowiskach pracy oraz w wiązce pierwotnej;

12) prowadzi ewidencję dawek otrzymywanych przez pracowników;

13) informuje pracowników o otrzymanych przez nich dawkach promieniowania jonizującego na podstawie wyników pomiarów dawek indywidualnych lub kontroli środowiska pracy;

14) wyjaśnia, przy udziale organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej, przyczyny każdego wzrostu dawek indywidualnych otrzymywanych przez pracowników ponad ich dotychczasowy poziom, a w szczególności przekroczenia limitów dawek;

15) informuje kierownika pracowni o wynikach prowadzonego nadzoru w zakresie ochrony radiologicznej pracowników i pacjentów oraz przedstawia mu zalecenia w celu usuwania braków i niedociągnięć;

16) prowadzi książkę wniosków i uwag dotyczących warunków pracy i stanu ochrony radiologicznej;

17) przechowuje dokumentację, o której mowa w § 22, lub ma do niej zapewniony dostęp, jeżeli do gromadzenia i przechowywania tej dokumentacji wyznaczono inne osoby.

2. Odstępstwo, o którym mowa w ust. 1, może być udzielone:

1) na okres do roku;

2) na okres powyżej roku – po uzyskaniu zgody Głównego Inspektora Sanitarnego.

3. Właściwy państwowy wojewódzki inspektor sanitarny wyraża zgodę na odstępstwo, o którym mowa w ust. 1, po zasięgnięciu opinii wojewódzkiego konsultanta do spraw radiologii i diagnostyki obrazowej.

2. Aparaty rentgenowskie, o których mowa w ust. 1, które z przyczyn technicznych nie mogą zostać wyposażone w urządzenia wymienione w § 37 – powinny zostać wycofane z eksploatacji do dnia 31 grudnia 2005 r.

Minister Zdrowia: L. Sikorski

¹⁾ Minister Zdrowia kieruje działem administracji rządowej – zdrowie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Zdrowia (Dz. U. Nr 93, poz. 833).

²⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 100, poz.1085 i Nr 154, poz. 1800, z 2002 r. Nr 74, poz. 676 i Nr 135, poz. 1145 oraz z 2003 r. Nr 80, poz. 717 i Nr 124, poz. 1152.

Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia
z dnia 11 września 2003 r. (poz. 1681)

Załącznik nr 1

WZÓR TABLICY DO OZNAKOWANIA PRACOWNI RENTGENOWSKIEJ

Wymiary podano w milimetrach.

Kolor tła symbolu promieniowania jonizującego – żółty.

Kolor symbolu promieniowania jonizującego – czarny.

Załącznik nr 2

INSTRUKCJA OCHRONY RADIOLOGICZNEJ W PRACOWNI RENTGENOWSKIEJ

1. Instrukcja ochrony radiologicznej w pracowni rentgenowskiej zawiera:

1) informacje dotyczące następujących osób (nazwiska, miejsce przebywania, telefon):

a) kierownika pracowni,

b) inspektora ochrony radiologicznej,

c) konserwatora aparatury rentgenowskiej,

d) inspektora BHP i ppoż;

2) informację, kogo należy powiadomić w razie:

a) zaistnienia wypadku radiacyjnego,

b) uszkodzenia aparatu rentgenowskiego;

3) informację:

a) jakie aparaty rentgenowskie znajdują się w wyposażeniu pracowni,

b) kto i kiedy wydał zezwolenie na stosowanie tych aparatów,

c) jakie rodzaje badań (zabiegów) są wykonywane;

4) informację o wyposażeniu pracowni w osłony ruchome oraz środki ochrony indywidualnej dla pracowników i pacjentów;

5) opis postępowania na terenie pracowni wynikający z umieszczenia na drzwiach wejściowych tablicy informacyjnej ze znakiem ostrzegawczym promieniowania jonizującego oraz z działaniem sygnalizacji ostrzegawczej;

6) sposób kontroli narażenia pracowników na promieniowanie rentgenowskie;

7) zasady podtrzymywania pacjentów podczas badań;

8) wymagania związane z ochroną radiologiczną pacjentów, a w szczególności kobiet ciężarnych;

9) wykaz aktów prawnych określających zasady ochrony radiologicznej, na podstawie których została opracowana niniejsza instrukcja;

10) podpis inspektora ochrony radiologicznej oraz podpis kierownika pracowni zatwierdzający instrukcję i daty podpisania.

2. Instrukcję należy umieścić w pracowni rentgenowskiej lub gabinecie rentgenowskim na widocznym miejscu. Na kopii instrukcji przechowywanej w dokumentacji pracowni powinny znajdować się podpisy pracowników i data podpisania.

Załącznik nr 3

GRUBOŚCI MINIMALNE PIERWSZEJ WARSTWY PÓŁCHŁONNEJ (POŁÓWKOWEJ) WYMAGANEJ W DIAGNOSTYCZNYCH APARATACH RENTGENOWSKICH

¹ Warstwy połówkowe dla napięć pośrednich otrzymuje się przez interpolację liniową.

² Warstwy połówkowe otrzymuje się przez ekstrapolację liniową.