Dziennik Ustaw - rok 2001 nr 157 poz. 1851

Na podstawie art. 22 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organach porządkowych (Dz. U. Nr 123, poz. 1353 i Nr 154, poz. 1800) zarządza się, co następuje:

1) oficerom – w stosunku do wszystkich żołnierzy Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz żołnierzy sił zbrojnych państw obcych, przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, oraz członków ich personelu cywilnego, w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, o ile umowa międzynarodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną, nie stanowi inaczej,

2) chorążym – w stosunku do żołnierzy Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz żołnierzy sił zbrojnych państw obcych, przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz członków ich personelu cywilnego, w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, o ile umowa międzynarodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną, nie stanowi inaczej, do stopnia kapitana (kapitana marynarki) włącznie,

3) podoficerom zawodowym – w stosunku do żołnierzy Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz żołnierzy sił zbrojnych państw obcych, przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz członków ich personelu cywilnego, w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, o ile umowa międzynarodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną, nie stanowi inaczej, do stopnia starszego chorążego sztabowego (starszego chorążego sztabowego marynarki) włącznie,

4) podoficerom zasadniczej służby wojskowej, nadterminowej zasadniczej lub okresowej służby wojskowej – w stosunku do żołnierzy Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz żołnierzy sił zbrojnych państw obcych, przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz członków ich personelu cywilnego, w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, o ile umowa międzynarodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną, nie stanowi inaczej, do stopnia starszego kaprala (starszego mata) włącznie.

2. Ograniczeń, o których mowa w ust. 1, nie stosuje się w przypadku określonym w art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy, jak również w stosunku do osób, których zachowanie wskazuje w sposób oczywisty, że są pod wpływem alkoholu, środka odurzającego lub substancji psychotropowej albo innego podobnie działającego środka, a także w razie prowadzenia kontroli ruchu drogowego.

3. Jeżeli żołnierz Żandarmerii Wojskowej nie posiada uprawnień wynikających z ust. 1 i nie zachodzi sytuacja, o której mowa w ust. 2, lecz jest niezbędne podjęcie czynności służbowej, zwraca się on odpowiednio do komendanta lub oficera dyżurnego jednostki organizacyjnej Żandarmerii Wojskowej, oficera inspekcyjnego garnizonu lub oficera dyżurnego jednostki wojskowej o wykonanie tej czynności.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli czynność służbowa została podjęta w przypadku wymagającym natychmiastowego działania.

3. W toku wykonywania czynności służbowych, o których mowa w art. 17 ust.1 pkt 1, 2, 4, 5, 10 i 11 ustawy, żołnierze Żandarmerii Wojskowej mają obowiązek respektowania honoru i godności żołnierza oraz unikania działań, które naruszają szczególną ochronę munduru wojskowego.

1) ustalenia tożsamości osoby, co do której istnieje uzasadnione przypuszczenie, że popełniła ona przestępstwo lub wykroczenie albo przewinienie dyscyplinarne,

2) ustalenia tożsamości osoby podlegającej doprowadzeniu lub zatrzymaniu,

3) wykonania polecenia wydanego przez sąd lub prokuratora,

4) ustalenia świadków zdarzenia mającego znamiona przestępstwa lub wykroczenia albo przewinienia dyscyplinarnego,

5) identyfikacji osoby ujętej na gorącym uczynku popełnienia przestępstwa lub wykroczenia albo przewinienia dyscyplinarnego, albo też w pościgu podjętym bezpośrednio po popełnieniu takiego czynu, jak też osoby wskazanej przez pokrzywdzonego jako sprawcę przestępstwa lub wykroczenia albo przewinienia dyscyplinarnego,

6) zatrzymania osoby ukrywającej się przed wojskowymi organami ścigania lub wymiaru sprawiedliwości, a także żołnierza, który samowolnie opuścił jednostkę wojskową,

7) ustalenia uprawnień do posiadania lub noszenia broni, amunicji, materiałów wybuchowych lub innych środków walki albo przedmiotów, których posiadanie lub noszenie wymaga zezwolenia,

8) ustalenia prawa do przebywania żołnierza poza rejonem zakwaterowania (nie dotyczy żołnierzy zawodowych i okresowej służby wojskowej),

9) ustalenia uprawnień do kierowania pojazdem lub innym środkiem transportu,

10) ustalenia uprawnień do noszenia munduru wojskowego oraz odznak lub oznak wojskowych.

1) książeczki wojskowej,

2) legitymacji oficera, chorążego, podoficera,

3) dowodu osobistego,

4) tymczasowego dowodu osobistego,

5) tymczasowego zaświadczenia tożsamości,

6) paszportu.

2. Tożsamość osoby legitymowanej można ustalić również na podstawie:

1) innych niebudzących wątpliwości dokumentów, zwłaszcza zawierających zdjęcie i adres osoby legitymowanej,

2) oświadczeń osób, których tożsamość ustalono na podstawie dokumentów, o których mowa w ust. 1, a także porozumienia się z osobami wskazanymi przez osobę legitymowaną.

1) zwrócić żołnierzowi uwagę na niewłaściwe postępowanie,

2) rozkazać (polecić) żołnierzowi usunąć na miejscu stwierdzone niedociągnięcia,

3) powiadomić dowódcę jednostki wojskowej o czynie popełnionym przez żołnierza.

1) podaje swój stopień wojskowy, imię i nazwisko oraz pełnioną funkcję,

2) podaje podstawę prawną oraz przyczynę zatrzymania,

3) sprawdza, czy zatrzymany żołnierz posiada przy sobie broń, amunicję, materiały wybuchowe lub inne niebezpieczne przedmioty mogące służyć lub być przeznaczone do popełnienia przestępstwa, wykroczenia albo przewinienia dyscyplinarnego, albo też mogące stanowić dowody rzeczowe lub podlegać przepadkowi, albo których posiadanie wymaga zezwolenia, i odbiera te przedmioty.

2. Zatrzymanego żołnierza niezwłocznie doprowadza się do:

1) oficera dyżurnego jednostki organizacyjnej Żandarmerii Wojskowej w przypadku popełnienia lub podejrzenia popełnienia przestępstwa,

2) oficera inspekcyjnego garnizonu lub oficera dyżurnego jednostki wojskowej w przypadku popełnienia wykroczenia lub przewinienia dyscyplinarnego; żołnierza zawodowego można również doprowadzić do miejsca zamieszkania.

3. Doprowadzenie zatrzymanego żołnierza dokumentuje się w meldunku o doprowadzeniu zatrzymanego, sporządzonego według wzoru stanowiącego załącznik nr 1 do rozporządzenia, w którym podaje się w szczególności dane osobowe żołnierza Żandarmerii Wojskowej i zatrzymanego żołnierza oraz przyczynę, miejsce i czas zatrzymania.

4. Fakt doprowadzenia zatrzymanego żołnierza dokumentuje się również w książce dowódcy patrolu, w której umieszcza się dane osobowe zatrzymanego żołnierza oraz przyczynę, miejsce i czas zatrzymania.

1) zwolnić zatrzymanego żołnierza, gdy uzna, że nie ma podstaw do jego zatrzymania,

2) podjąć decyzję o zatrzymaniu i osadzić zatrzymanego w izbie zatrzymań.

2. Osoba, o której mowa w § 9 ust. 2, podejmując decyzję o zatrzymaniu i osadzeniu zatrzymanego żołnierza w izbie zatrzymań:

1) podaje swój stopień wojskowy, imię i nazwisko oraz stanowisko służbowe lub pełnioną funkcję,

2) podaje podstawę prawną oraz przyczynę zatrzymania,

3) sprawdza, czy zatrzymany żołnierz posiada przy sobie broń, amunicję, materiały wybuchowe lub inne niebezpieczne przedmioty mogące służyć lub być przeznaczone do popełnienia przestępstwa, wykroczenia albo przewinienia dyscyplinarnego, albo też mogące stanowić dowody rzeczowe lub podlegać przepadkowi, albo których posiadanie wymaga zezwolenia, i odbiera te przedmioty,

4) kieruje zatrzymanego żołnierza na badania lekarskie do lekarza garnizonu, a w razie niewyznaczenia takiego lekarza – do zakładu opieki zdrowotnej wskazanego przez dowódcę garnizonu lub komendanta garnizonu w garnizonach, w których są etatowi komendanci garnizonów, w celu wydania zaświadczenia stwierdzającego brak przeciwwskazań zdrowotnych do osadzenia zatrzymanego w izbie zatrzymań,

5) poucza zatrzymanego żołnierza o prawie:

a) wniesienia odwołania od decyzji o zatrzymaniu, wskazując wojskowy sąd garnizonowy właściwy w sprawie,

b) żądania nawiązania w dostępnej formie kontaktu z adwokatem, a także bezpośredniej z nim rozmowy,

c) żądania zawiadomienia o zatrzymaniu osoby najbliższej dla zatrzymanego lub innej wskazanej przez niego osoby,

6) sporządza protokół zatrzymania według wzoru stanowiącego załącznik nr 2 do rozporządzenia,

7) doręcza zatrzymanemu kopię protokołu zatrzymania.

3. W razie gdy kontakt z zatrzymanym żołnierzem jest niemożliwy lub utrudniony ze względu na to, że jest on pod wpływem alkoholu, środka odurzającego lub substancji psychotropowej albo innego podobnie działającego środka, bądź też z innych powodów ma zakłóconą świadomość, czynności określone w ust. 2 pkt 1, 2, 5 i 7 wykonuje się po ustaniu przyczyny zakłócającej świadomość.

4. Jeżeli z orzeczenia lekarskiego wynika, że istnieją przeciwwskazania zdrowotne do osadzenia w izbie zatrzymań, osoba, o której mowa w § 9 ust. 2, niezwłocznie zwalnia zatrzymanego żołnierza.

5. Zwolnienie zatrzymanego żołnierza z powodu, o którym mowa w ust. 4, stwierdza się w protokole zatrzymania.

1) wojskowy sąd garnizonowy wyda postanowienie o zwolnieniu zatrzymanego,

2) prokurator wojskowy zarządzi zwolnienie zatrzymanego,

3) z zaświadczenia lekarskiego wynika, że dalsze osadzenie w izbie zatrzymań może spowodować zagrożenie życia lub zdrowia zatrzymanego.

2. Zatrzymanego żołnierza zwalnia się także, jeżeli w ciągu 48 godzin od chwili zatrzymania przez osobę, o której mowa w § 9 ust. 2, nie zostanie przekazany do dyspozycji sądu, wraz z wnioskiem o zastosowanie tymczasowego aresztowania.

3. Zatrzymanego żołnierza zwalnia się również wtedy, gdy w ciągu 24 godzin od przekazania go do dyspozycji sądu wojskowego nie doręczono mu postanowienia o zastosowaniu tymczasowego aresztowania.

4. Decyzję o zwolnieniu zatrzymanego żołnierza z przyczyny określonej w ust. 1 pkt 3 podejmuje osoba, o której mowa w § 9 ust. 2, która podjęta decyzję o osadzeniu zatrzymanego w izbie zatrzymań. Kopię decyzji doręcza się zatrzymanemu żołnierzowi oraz żołnierzowi obsługi izby zatrzymań.

1) gdy ma widoczne obrażenia ciała lub utracił przytomność,

2) w razie oświadczenia, że cierpi na schorzenia wymagające stałego lub okresowego leczenia,

3) jeżeli z posiadanych informacji lub okoliczności zatrzymania wynika, że może być chory zakaźnie.

2. Jeżeli zwłoka w przeprowadzeniu czynności, o których mowa w ust. 1, może spowodować zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia, przejrzenia zawartości bagażu i sprawdzenia ładunku można dokonać bez obecności osób wymienionych w ust.1.

2. Przepis ust. 1 nie dotyczy działań zmierzających do usunięcia bezpośredniego niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia.

2. Na żądanie przedstawiciela przewoźnika lub spedytora bagażu lub towaru doręcza się mu odpis meldunku, o którym mowa w ust. 1.

2. Pomoc, o której mowa w ust. 1, może obejmować:

1) udostępnienie na czas określony nieruchomości lub ich części,

2) użyczenie środków transportu lub łączności albo innych rzeczy,

3) umożliwienie eksploatacji urządzeń technicznych,

4) wykonanie innych wskazanych czynności.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli żołnierz Żandarmerii Wojskowej wykonuje czynności służbowe:

1) na pisemne polecenie sądu lub prokuratora wojskowego,

2) w celu ratowania życia lub zdrowia albo mierna,

3) w razie prowadzenia pościgu za sprawcą przestępstwa.

3. O skorzystaniu z pomocy, o której mowa w ust. 2, a także o jej rodzaju i zakresie oraz o podmiocie, który udzielił pomocy, żołnierz Żandarmerii Wojskowej składa meldunek komendantowi jednostki organizacyjnej Żandarmerii Wojskowej.

2. Żądanie lub prośbę, o których mowa w ust. 1, sporządza się na piśmie, podając podstawę prawną, przyczynę oraz rodzaj i zakres oczekiwanej pomocy, a także wskazanie żołnierza, który będzie korzystał z pomocy.

2. Pokwitowanie powinno zawierać:

1) stopień wojskowy, imię i nazwisko żołnierza przyjmującego rzecz oraz nazwę i miejscowość stacjonowania jednostki organizacyjnej Żandarmerii Wojskowej, w której pełni on czynną służbę wojskową,

2) miejsce, datę i godzinę przyjęcia rzeczy,

3) imię i nazwisko lub nazwę oraz adres właściciela rzeczy,

4) określenie rzeczy z opisem jej stanu i szacunkowej wartości,

5) określenie miejsca i, w miarę możliwości, terminu zwrotu rzeczy,

6) podpis żołnierza i właściciela rzeczy lub jego reprezentanta.

3. W przypadkach uzasadnionych koniecznością niezwłocznego działania, w szczególności dla ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia lub prowadzenia pościgu za sprawcą przestępstwa, można odstąpić od wydania pokwitowania.

4. Jeżeli w pokwitowaniu nie określono terminu zwrotu rzeczy oraz w sytuacji, o której mowa w ust. 3, żołnierz Żandarmerii Wojskowej jest obowiązany zwrócić rzecz niezwłocznie po wykonaniu czynności służbowej, do której ona była niezbędna.

2. Zwrot rzeczy następuje protokolarnie, w terminie i miejscu uzgodnionym z właścicielem rzeczy lub jego reprezentantem.

3. Protokół zwrotu rzeczy powinien zawierać:

1) stopień wojskowy, imię i nazwisko żołnierza dokonującego zwrotu rzeczy oraz nazwę i miejscowość stacjonowania jednostki organizacyjnej Żandarmerii Wojskowej, w której pełni on czynną służbę wojskową,

2) miejsce, datę i godzinę zwrotu rzeczy,

3) imię i nazwisko lub nazwę oraz adres właściciela albo osoby upoważnionej do odbioru rzeczy,

4) określenie rzeczy z opisem jej stanu przed i po użyciu do pomocy, ze wskazaniem ewentualnych uszkodzeń i opisem zużycia,

5) oświadczenie osoby, o której mowa w pkt 3, o stanie odbieranej rzeczy,

6) podpis żołnierza dokonującego zwrotu rzeczy i osoby, o której mowa w pkt 3.

4. W razie zgłoszenia przez osobę, o której mowa w ust. 3 pkt 3, zastrzeżeń co do określonych w protokole danych dotyczących stopnia uszkodzenia albo zużycia rzeczy, komendant jednostki organizacyjnej Żandarmerii Wojskowej dokonującej zwrotu może powołać rzeczoznawcę w celu rozpatrzenia zgłoszonych zastrzeżeń.

Minister Obrony Narodowej: J. Szmajdziński

Załączniki do rozporządzenia Ministra Obrony
Narodowej z dnia 14 grudnia 2001 r. (poz. 1851)

Załącznik nr 1

WZÓR

MELDUNEK O DOPROWADZENIU ZATRZYMANEGO

Załącznik nr 2