Dziennik Ustaw - rok 2001 nr 152 poz. 1729

Na podstawie art. 81 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. Nr 121, poz. 591, z 1997 r. Nr 32, poz. 183, Nr 43, poz. 272, Nr 88, poz. 554, Nr 118, poz. 754, Nr 139, poz. 933 i 934, Nr 140, poz. 939 i Nr 141, poz. 945, z 1998 r. Nr 60, poz. 382, Nr 106, poz. 668, Nr 107, poz. 669 i Nr 155. poz. 1014, z 1999 r. Nr 9, poz. 75 i Nr 83, poz. 931, z 2000 r. Nr 60, poz. 703, Nr 94, poz. 1037 i Nr 113, poz. 1186 oraz z 2001 r. Nr 102, poz. 1117 i Nr 111, poz. 1195) zarządza się, co następuje:

1) ustawa – ustawę z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości,

2) skonsolidowane sprawozdanie finansowe:

a) skonsolidowane sprawozdanie finansowe grupy kapitałowej, o którym mowa w art. 55 ustawy, uzupełnione odpowiednio o dane jednostek współzależnych będących spółkami handlowymi oraz dane jednostek stowarzyszonych,

b) sprawozdanie finansowe jednostki dominującej, stosującej do wyceny i wykazywania danych w jednostkach podporządkowanych metodę praw własności, o której mowa w art. 3 ust. 1 pkt 47 i art. 62 ustawy,

3) dzień objęcia kontroli, dzień objęcia współkontroli lub dzień rozpoczęcia wywierania znaczącego wpływu – dzień uzyskania zdolności, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 34–36 ustawy,

4) dzień ustania kontroli, dzień ustania współkontroli, dzień ustania wywierania znaczącego wpływu – dzień utraty zdolności, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 34–36 ustawy,

5) dzień ograniczenia kontroli, dzień ograniczenia współkontroli – dzień ograniczenia zdolności, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 34 i 35 ustawy,

6) dzień ograniczenia wywierania znaczącego wpływu – dzień ograniczenia zdolności, o której mowa w art. 3 ust. 1 pkt 36 ustawy,

7) aktywa netto – aktywa, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 29 ustawy; w przypadku stosowania metod wyceny i uznawania aktywów i zobowiązań określonych w art. 44b ust. 2 ustawy aktywa netto koryguje się o te niewykazane dotychczas w księgach rachunkowych ujawnione pozycje aktywów i pasywów, które spełniają warunki zaliczenia ich do aktywów i zobowiązań,

8) kapitały mniejszości – część aktywów, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 46 ustawy, należących do udziałowców spoza grupy kapitałowej i odpowiadających udziałom posiadanym przez jednostki nieobjęte skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym; do kapitałów mniejszości zalicza się udziały w aktywach netto jednostek zależnych, zaliczone do aktywów obrotowych,

9) jednostka dominująca niższego szczebla – spółkę handlową, która jest jednocześnie jednostką zależną w stosunku do określonej spółki handlowej i jest podmiotem dominującym w stosunku do jednej lub kilku spółek handlowych,

10) jednostka dominująca wyższego szczebla – spółkę handlową, która jest jednostką dominującą w stosunku do jednostki dominującej niższego szczebla,

11) nabycie lub zbycie udziałów – odpowiednio zakup lub pozyskanie udziałów bądź akcji w inny sposób albo ich zbycie,

12) objęcie jednostek powiązanych skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym – zastosowanie metod konsolidacji, o których mowa w art. 60 i 61 ustawy, lub metody praw własności, o której mowa w art. 62 ustawy,

13) udziałowcy uprzywilejowani – udziałowców lub akcjonariuszy posiadających udziały lub akcje uprzywilejowane co do podziału wyniku finansowego.

2. Jeżeli z ważnych przyczyn stosowanie przez niektóre jednostki objęte skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym jednakowych metod wyceny aktywów i pasywów oraz zasad sporządzania sprawozdań finansowych nie jest możliwe, to można od tego wymogu odstąpić, pod warunkiem jednak, że skonsolidowane sprawozdanie finansowe spełni wymagania, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy.

3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, dokonuje się odpowiednich przekształceń sprawozdania finansowego jednostki, dostosowując dane do metod i zasad przyjętych przez jednostkę dominującą; informacje o korektach zamieszcza się w dodatkowych informacjach i objaśnieniach skonsolidowanego sprawozdania finansowego oraz ujawnia się wielkości poszczególnych pozycji sprawozdania finansowego, dla których przyjęto odmienne metody i zasady wyceny.

4. Można odstąpić od dokonywania przekształceń, o których mowa w ust. 3, jeżeli:

1) ich dokonanie nie jest możliwe,

2) takie odstąpienie nie uniemożliwi spełnienia wymagań określonych w art. 4 ust. 1 ustawy.

Odstąpienie od dokonywania przekształceń uzasadnia się w dodatkowych informacjach i objaśnieniach skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

5. W kolejnych latach obrotowych stosuje się w sposób ciągły jednakowe metody i zasady obejmowania jednostek powiązanych skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym. Ewentualne zmiany metod i zasad obejmowania jednostek powiązanych skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, dokonane w celu spełnienia wymagań określonych w art. 4 ust. 1 ustawy ze skutkiem od pierwszego dnia roku obrotowego, ujawnia się we wprowadzeniu do skonsolidowanego sprawozdania finansowego, podając przyczyny zmian, ich wpływ liczbowy na wynik finansowy oraz zapewniając porównywalność danych za poszczególne okresy sprawozdawcze.

6. Jeżeli w ciągu roku obrotowego istotnie zmienił się skład jednostek podporządkowanych, objętych skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, to we wprowadzeniu do skonsolidowanego sprawozdania finansowego podaje się dane umożliwiające dokonanie oceny tej zmiany, w tym podstawowe wielkości sprawozdań finansowych, nazwy i siedziby jednostek, których objęcia skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym zaprzestano, oraz jednostek nieobjętych skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym w poprzednim roku obrotowym.

2. Dzień bilansowy, na który sporządzane jest sprawozdanie finansowe objętej skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym jednostki podporządkowanej, może wyprzedzać dzień bilansowy, na który sporządza się skonsolidowane sprawozdanie finansowe, nie więcej jednak niż o trzy miesiące. Sprawozdanie to obejmuje taką samą liczbę kolejnych miesięcy jak skonsolidowane sprawozdanie finansowe i jest sporządzane za taki sam okres i na taki sam dzień bilansowy w kolejnych latach. W takim przypadku, w dodatkowych informacjach i objaśnieniach do skonsolidowanego sprawozdania finansowego, podaje się istotne zdarzenia dotyczące zmian stanu aktywów, pasywów oraz zysków i strat tej jednostki podporządkowanej, jakie nastąpiły w okresie między dniem bilansowym, na który sporządzono skonsolidowane sprawozdanie finansowe, a dniem bilansowym jednostki podporządkowanej.

3. W przypadkach innych niż określone w ust. 2 jednostki podporządkowane sporządzające sprawozdania finansowe na inny dzień bilansowy, aniżeli przyjęty dla skonsolidowanego sprawozdania finansowego, sporządzają, z zastrzeżeniem art. 58 ust. 1 pkt 2 ustawy, dodatkowo oddzielne sprawozdania finansowe za okres objęty skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym.

2. Jeżeli jednostka dominująca nie sporządza skonsolidowanego sprawozdania finansowego, w przypadkach, o których mowa w art. 56–58 ustawy, to fakt ten ujawnia się we wprowadzeniu do sprawozdania finansowego jednostki dominującej.

3. Jeżeli udziały w jednostce podporządkowanej są przeznaczone do zbycia w okresie jednego roku od dnia ich nabycia, to fakt ten powinien być wiarygodnie uzasadniony. Jeśli te udziały nie zostaną zbyte w ciągu jednego roku od dnia ich nabycia, to do czasu ich zbycia taką jednostkę obejmuje się skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym.

4. Jeżeli występują ograniczenia w sprawowaniu kontroli lub współkontroli nad jednostką podporządkowaną, a zarazem jednostka dominująca nie jest zdolna do wywierania co najmniej znaczącego wpływu, to udział jednostki podporządkowanej wycenia się w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym w kolejnych latach obrotowych w wartości wynikającej z zastosowania metody praw własności, o której mowa w art. 62 ustawy, na dzień wystąpienia tych ograniczeń.

5. W celu spełnienia wymagań, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy, dane jednostek zależnych i niebędących spółkami handlowymi jednostek współzależnych, prowadzących odmienny rodzaj działalności od działalności jednostki dominującej, wykazuje się w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym w odrębnych pozycjach, uzupełniających odpowiednio poszczególne części skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

2. Jeżeli jednostka dominująca niższego szczebla prowadzi całkowicie odmienny rodzaj działalności od jednostki dominującej wyższego szczebla i sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, obejmujące dane jednostki podporządkowanej, prowadzącej rodzaj działalności niebędący odmiennym rodzajem od działalności prowadzonej przez jednostkę dominującą wyższego szczebla, to przy sporządzaniu skonsolidowanego sprawozdania finansowego przez jednostkę dominującą wyższego szczebla należy dostosować metodę konsolidacji do stopnia podporządkowania jednostki zależnej lub współzależnej od jednostki dominującej niższego szczebla.

2. Własność jednostki dominującej wyższego szczebla w jednostce zależnej od jednostki dominującej niższego szczebla ustala się jako iloczyn procentu udziałów posiadanych przez jednostkę dominującą wyższego szczebla w jednostce dominującej niższego szczebla oraz procentu udziałów posiadanych przez jednostkę dominującą niższego szczebla w jednostce od niej zależnej. Wielkość tę powiększa się o procent udziałów, jakie jednostka dominująca wyższego szczebla posiada bezpośrednio w jednostce zależnej od jednostki dominującej niższego szczebla oraz o procent udziałów, jakie jednostka dominująca wyższego szczebla posiada w jednostce zależnej od jednostki dominującej niższego szczebla pośrednio, poprzez udziały posiadane w jednostkach zależnych objętych metodą konsolidacji pełnej.

3. Jednostka dominująca niższego szczebla niesporządzająca, stosownie do art. 56 ust. 2 ustawy, skonsolidowanego sprawozdania finansowego, powinna o tym poinformować we wprowadzeniu do sprawozdania finansowego, podając nazwę i siedzibę jednostki dominującej wyższego szczebla sporządzającej skonsolidowane sprawozdanie finansowe.

1) z wprowadzenia do skonsolidowanego sprawozdania finansowego, które wchodzi w skład informacji dodatkowej, obejmującego co najmniej informacje określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia,

2) ze skonsolidowanego bilansu, zawierającego składniki wykazane w kolejności i w sposób określony w załączniku nr 2 do rozporządzenia,

3) ze skonsolidowanego rachunku zysków i strat, zawierającego przychody i koszty w kolejności i w sposób określony w załączniku nr 3 do rozporządzenia,

4) ze skonsolidowanego rachunku przepływów pieniężnych, obejmującego informacje w zakresie określonym w załączniku nr 4 do rozporządzenia,

5) z zestawienia zmian w skonsolidowanym kapitale własnym, obejmującego informacje o zmianach poszczególnych składników skonsolidowanego kapitału, w zakresie określonym w załączniku nr 5 do rozporządzenia,

6) z dodatkowych informacji i objaśnień, wchodzących w skład informacji dodatkowej, określonych w załączniku nr 6 do rozporządzenia.

Do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego dołącza się sprawozdanie z działalności sporządzone odpowiednio według zasad, o których mowa w art. 49 ust. 2 ustawy.

2. W skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym wykazuje się dane za rok obrotowy oraz za rok poprzedzający, jeżeli jednostka dominująca była obowiązana, stosownie do przepisów ustawy, do sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego za rok poprzedzający.

3. W przypadku powstania grupy kapitałowej w ciągu roku, danymi porównawczymi za poprzedzający rok obrotowy są dane jednostki dominującej.

2. Na dzień bilansowy wyrażone w walutach obcych sprawozdania finansowe podlegających konsolidacji jednostek, o których mowa w ust. 1, przelicza się na walutę polską według następujących zasad:

1) poszczególne pozycje aktywów i pasywów bilansu, z wyjątkiem kapitałów własnych, przelicza się według ogłoszonego dla danej waluty, przez Narodowy Bank Polski, kursu średniego na dzień bilansowy,

2) poszczególne pozycje rachunku zysków i strat przelicza się po kursie stanowiącym średnią arytmetyczną średnich kursów na dzień kończący każdy miesiąc roku obrotowego, a w uzasadnionych przypadkach – po kursie będącym średnią arytmetyczną średnich kursów na dzień kończący poprzedni rok obrotowy i dzień kończący bieżący rok obrotowy, ogłoszonych dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski,

3) kapitały własne jednostki, przeliczone według ich stanu na dzień objęcia kontroli przez jednostkę dominującą na podstawie kursu średniego ogłoszonego na ten dzień przez Narodowy Bank Polski, wykazuje się w tej wysokości w kolejno sporządzanych skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych, z uwzględnieniem przepisu ust. 4; w przypadku emisji dodatkowych udziałów do ich przeliczenia stosuje się średni kurs ogłoszony dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski na dzień wpisu do rejestru podwyższenia kapitału.

3. W celu spełnienia wymagań określonych w art. 4 ust. 1 ustawy jednostki mogą przeliczać wszystkie przeprowadzone pomiędzy nimi transakcje wyrażone w walucie obcej, odpowiednio po kursie sprzedaży lub kupna, obowiązującym w dniu rozliczenia transakcji, stosowanym dla danej waluty przez bank, z którego usług korzysta jednostka. Dopuszcza się stosowanie kursów średnich.

4. Kapitały własne, o których mowa w ust. 2 pkt 3, obejmują wykazane odrębnie:

1) kapitał podstawowy,

2) pozostałe kapitały własne,

3) wynik finansowy netto za rok obrotowy, przeliczony zgodnie z ust. 2 pkt 2,

4) różnice kursowe z przeliczenia, na które składają się w szczególności:

a) różnice kursowe powstałe przy przeliczeniu na walutę polską kapitału własnego zgodnie z ust. 2 pkt 3, a także różnice powstałe z jego przeliczania, według ogłoszonego dla danej waluty, przez Narodowy Bank Polski, kursu średniego na dzień bilansowy,

b) różnice kursowe powstałe z przeliczenia na walutę polską wyniku finansowego netto, obliczonego zgodnie z ust. 2 pkt 2, a także różnice powstałe z jego przeliczenia, według ogłoszonego dla danej waluty, przez Narodowy Bank Polski, kursu średniego na dzień bilansowy.

5. Na dzień zbycia udziałów jednostki objętej skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym różnice kursowe z przeliczenia, o których mowa w ust. 4 pkt 4, związane z tą jednostką, podlegają odpisaniu na skonsolidowany rachunek zysków i strat.

1) bilansów,

2) rachunków zysków i strat,

3) rachunków przepływów pieniężnych, w przypadku sporządzania tego rachunku w sposób określony w § 16 ust. 1 pkt 2,

4) zestawień zmian w kapitale własnym, w przypadku sporządzania tego zestawienia w sposób określony w § 16 ust. 3 pkt 2,

jednostki dominującej i poszczególnych jednostek zależnych, bez względu na udział jednostki dominującej we własności jednostek zależnych.

2. Jeżeli jednostka dominująca objęła kontrolą jednostkę zależną w ciągu roku obrotowego, to do skonsolidowanego rachunku zysków i strat włącza się w pełnej wysokości wszystkie te, wykazane w rachunku zysków i strat tej jednostki, przychody i koszty, które powstały w okresie następującym od dnia objęcia tej jednostki kontrolą przez jednostkę dominującą do dnia bilansowego.

3. Po dokonaniu sumowań, o których mowa w ust. 1, przeprowadza się korekty i wyłączenia konsolidacyjne, o których mowa w art. 60 ustawy, stosując zasady określone w § 12–16 rozporządzenia.

2. Jeżeli różnica pomiędzy wartością godziwą a księgową aktywów netto nie jest istotna, to za wartość godziwą aktywów netto jednostki zależnej można przyjąć jej wartość księgową.

3. Jeżeli skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym objętych jest kilka jednostek zależnych, to dotyczącą tych jednostek wartość firmy lub ujemną wartość firmy wykazuje się w skonsolidowanym bilansie odrębnie, bez dokonywania kompensat.

4. W skonsolidowanym rachunku zysków i strat odpisy wartości firmy lub ujemnej wartości firmy wykazuje się odpowiednio w pozycji „Odpis wartości firmy jednostek zależnych" lub „Odpis ujemnej wartości firmy jednostek zależnych", według zasad określonych w ustawie, począwszy od miesiąca, w którym objęto kontrolę nad jednostką zależną. Jeżeli składnik aktywów „wartość firmy" uległ trwałej utracie wartości, to dokonuje się odpisu tej wartości na skonsolidowany rachunek zysków i strat.

5. Jeżeli jednostka dominująca nabywa w jednostce zależnej dodatkowe udziały lub na skutek nabycia dodatkowych udziałów jednostka stowarzyszona staje się jednostką zależną, to na dzień nabycia ustala się wartość firmy lub ujemną wartość firmy poprzez porównanie ceny nabycia dodatkowych udziałów i odpowiadającej im wartości aktywów netto wyrażonych w wartości godziwej. Taki sposób postępowania stosuje się do każdej istotnej transakcji nabycia udziałów, następującej w dłuższym odstępie czasu.

6. W dodatkowych informacjach i objaśnieniach skonsolidowanego sprawozdania finansowego należy objaśnić sposób ustalenia wartości firmy lub ujemnej wartości firmy.

2. Kapitał podstawowy jednostek zależnych, w części odpowiadającej udziałowi jednostki dominującej w kapitale podstawowym tych jednostek, jest kompensowany z wartością nabycia udziałów ujętych w bilansie jednostki dominującej na dzień objęcia kontroli; pozostałą część kapitału podstawowego jednostek zależnych zalicza się do kapitałów mniejszości, o których mowa w ust. 4.

3. Do poszczególnych składników kapitału własnego jednostki dominującej, z wyjątkiem jej kapitału podstawowego, dodaje się część odpowiednich składników kapitału własnego jednostek zależnych, odpowiadającą udziałowi jednostki dominującej we własności jednostek zależnych według stanu na dzień bilansowy. Do kapitału własnego grupy zalicza się tylko te części odpowiednich składników kapitału własnego jednostek zależnych, które powstały od dnia objęcia nad nimi kontroli przez jednostkę dominującą. W szczególności dotyczy to zmiany wysokości kapitału własnego spowodowanej osiągniętymi przez jednostki zależne wynikami finansowymi, aktualizacją wyceny oraz różnicami kursowymi z przeliczenia.

4. Jeżeli udział w objętej skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym jednostce zależnej posiadają także inni udziałowcy niż jednostki objęte skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, wówczas w odrębnych pozycjach, po uwzględnieniu udziału w wyniku finansowym udziałowców uprzywilejowanych, odpowiednio do udziału we własności jednostki zależnej, z uwzględnieniem zasady wyceny określonej § 12 ust. 1, wykazuje się:

1) w bilansie – kapitały mniejszości,

2) w rachunku zysków i strat – zyski (straty) mniejszości.

5. Przepisu ust. 4 nie stosuje się w przypadku zastosowania metody konsolidacji proporcjonalnej.

6. Udziały w jednostce dominującej, posiadane przez inne jednostki objęte skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, wykazuje się w pasywach skonsolidowanego bilansu jako udziały własne ze znakiem ujemnym.

1) środki pieniężne w drodze i dostawy w drodze, dotyczące jednostek objętych skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, wykazuje się jako otrzymane przez jednostki będące ich odbiorcą,

2) wzajemne należności i zobowiązania wymagające wyłączenia obejmują wszelkie uprzednio uzgodnione rozrachunki między jednostkami objętymi skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, zarówno dotyczące dostaw i usług oraz z innych tytułów, w tym także spowodowanych niewniesieniem wkładów, należnościami wekslowymi, zaliczkami i pożyczkami,

3) obroty z operacji dokonanych między jednostkami objętymi skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym z zastosowaniem metody konsolidacji pełnej wyłącza się, z zastrzeżeniem pkt 4, bez względu na to, czy zawarte są w nich zyski czy straty,

4) zawarte w skonsolidowanych aktywach zyski lub straty niezrealizowane przez grupę kapitałową, powstałe na skutek dokonania między jednostkami objętymi skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym sprzedaży składników majątkowych, po innych cenach niż ich wartość księgowa netto, wykazana w księgach rachunkowych jednostki sprzedającej, wyłącza się ze skonsolidowanego bilansu, korygując odpowiednio dane rachunku zysków i strat jednostki sprzedającej; w przypadku gdy przedmiotem sprzedaży jest środek trwały lub tytuł wartości niematerialnych i prawnych, w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym dodatkowo koryguje się ich amortyzację w taki sposób, aby była ona obliczona od zaktualizowanej pierwotnej ceny nabycia (kosztu wytworzenia); jeżeli przedmiotem wyłączenia jest strata, można ją uwzględnić jedynie wtedy, gdy wyłączenie nie spowoduje wykazania aktywów trwałych powyżej ich wartości godziwej, zaś aktywów obrotowych – powyżej ich wartości rynkowej,

5) w przypadku gdy jednostka dominująca w sprawozdaniu jednostkowym nie stosuje metody praw własności, dywidendy należne jednostce dominującej od jednostki zależnej:

a) za okres następujący od dnia objęcia kontroli – wyłącza się z jej przychodów finansowych, a włącza do kapitału własnego jednostki wypłacającej dywidendę; korekta kapitału własnego jednostki zależnej nie wpływa na obliczenie wysokości kapitału mniejszości,

b) za okres przed dniem objęcia kontroli – zmniejszają cenę nabycia udziałów i są uwzględniane przy obliczaniu wartości firmy lub ujemnej wartości firmy.

2. Można zaniechać wyłączeń, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 4, jeżeli nie narusza to wymagań, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy, a w szczególności, gdy wzajemne obroty między jednostkami objętymi skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym nie są istotne dla jednostek powiązanych, zaś sprzedaż następuje po cenach nabycia (kosztach wytworzenia) lub po cenach i na warunkach płatności nieodbiegających od ogólnie stosowanych przy tego rodzaju transakcjach.

1) poszczególne pozycje rachunku zysków i strat każdej jednostki zależnej za okres:

a) od początku roku obrotowego lub od dnia objęcia kontroli,

b) do końca roku obrotowego lub do dnia ustania kontroli

– jeżeli dzień objęcia kontroli lub dzień ustania kontroli nastąpiły w ciągu roku obrotowego,

2) zysk lub stratę na sprzedaży całości lub części jednostki.

2. Zysk lub stratę na sprzedaży jednostki zależnej stanowi dla grupy kapitałowej różnica między przychodem ze zbycia udziałów w tej jednostce a odpowiadającą im częścią aktywów netto jednostki zależnej ustaloną na dzień zbycia, skorygowana o nieodpisaną część wartości firmy lub ujemnej wartości firmy, dotyczącą zbytych udziałów.

3. Zysk lub stratę, o których mowa w ust. 2, ustala się również przy każdorazowej, istotnej transakcji zbycia udziałów, następującej w dłuższym odstępie czasu, jeżeli jednostka pozostaje nadal jednostką zależną lub staje się jednostką stowarzyszoną. W takim przypadku, ustalając zysk lub stratę na sprzedaży, uwzględnia się tylko odpowiednią część wartości firmy lub ujemnej wartości firmy.

4. Jeżeli na skutek sprzedaży części udziałów jednostka przestaje być zależna lub stowarzyszona, stosuje się przepisy ust. 2.

5. Zysk lub stratę na sprzedaży całości lub części udziałów jednostki zależnej wykazuje się w skonsolidowanym rachunku zysków i strat w pozycji „Zysk (strata) na sprzedaży całości lub części udziałów jednostki zależnej".

6. W „Dodatkowych informacjach i objaśnieniach skonsolidowanego sprawozdania finansowego" podaje się:

1) wartość księgową netto aktywów każdej zbytej lub nabytej jednostki zależnej,

2) sposób rozliczeń pomiędzy jednostką zbywającą i nabywającą,

3) odrębnie wynik ze zbycia każdej jednostki zależnej.

1) na podstawie skonsolidowanego bilansu i skonsolidowanego rachunku zysków i strat oraz dodatkowych objaśnień i informacji lub

2) poprzez sumowanie odpowiednich pozycji rachunków przepływów pieniężnych jednostek objętych metodą konsolidacji pełnej oraz dokonanie korekt konsolidacyjnych tych sum; korekty te polegają na wyłączeniu wszelkich przepływów pieniężnych pomiędzy objętymi konsolidacją jednostką dominującą a jednostkami od niej zależnymi oraz między poszczególnymi jednostkami zależnymi, w szczególności z tytułu:

a) naliczonych lub wypłaconych dywidend,

b) zapłaty za nabycie udziałów jednostek objętych skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym,

c) przekazania lub spłaty pożyczek.

2. Przy sporządzaniu skonsolidowanego rachunku przepływów pieniężnych metodą pośrednią różnice kursowe powstałe z przeliczenia zmian stanów poszczególnych pozycji bilansowych z dnia bilansowego, poprzedniego i bieżącego roku obrotowego wykazuje się w pozycji „Inne korekty z działalności operacyjnej" skonsolidowanego rachunku przepływów pieniężnych.

3. Zestawienie zmian w skonsolidowanym kapitale własnym sporządza się:

1) na podstawie skonsolidowanego bilansu, zestawień zmian w kapitałach własnych oraz dodatkowych objaśnień i informacji lub

2) poprzez sumowanie odpowiednich pozycji zestawień zmian w kapitale własnym jednostek zależnych objętych skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym oraz dokonanie korekt konsolidacyjnych; korekty te dotyczą w szczególności:

a) wyłączenia kapitałów wniesionych i wypracowanych do dnia objęcia kontroli,

b) zbycia i nabycia udziałów przez jednostki objęte konsolidacją,

c) emisji udziałów i ich objęcia przez jednostki objęte konsolidacją,

d) umorzenia udziałów przez jednostki objęte konsolidacją.

2. Jednostka dominująca posiadająca wyłącznie udziały w jednostkach podporządkowanych, podlegające wykazaniu w bilansie metodą praw własności, może nie sporządzać skonsolidowanego sprawozdania finansowego, jeżeli udziały w tych jednostkach wycenia i wykazuje w swoim jednostkowym sprawozdaniu finansowym metodą praw własności, w sposób określony w art. 63 ustawy.

3. Jednostka dominująca lub znaczący inwestor może w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym stosować metodę praw własności, w sposób określony w art. 63 ustawy, jeżeli metodę tę stosuje w jednostkowym sprawozdaniu finansowym.

4. Na dzień rozpoczęcia wywierania znaczącego wpływu przez znaczącego inwestora na jednostkę stowarzyszoną lub na będącą spółką handlową jednostkę współzależną ustala się wartość godziwą aktywów netto jednostki stowarzyszonej lub będącej spółką handlową jednostki współzależnej, z uwzględnieniem objętego na ten dzień przez znaczącego inwestora udziału w aktywach netto tej jednostki podporządkowanej.

5. Jeżeli znaczący inwestor nabywa w jednostce stowarzyszonej lub będącej spółką handlową jednostce współzależnej dodatkowe udziały, zaliczane do długoterminowych aktywów finansowych, to na dzień ich nabycia ustala się wartość firmy lub ujemną wartość firmy jako różnicę między ceną nabycia dodatkowych udziałów a odpowiadającą im wartością aktywów netto wyrażonych w wartości godziwej. Postępowanie takie stosuje się w odniesieniu do każdej istotnej transakcji nabycia udziałów, następującej w dłuższym odstępie czasu. Przepisy § 12 ust. 2 i 4 stosuje się odpowiednio.

6. W skonsolidowanym bilansie udział znaczącego inwestora w jednostce stowarzyszonej lub będącej spółką handlową jednostce współzależnej, obliczony w sposób określony w ust. 4, koryguje się o przypadające na rzecz znaczącego inwestora zwiększenie lub zmniejszenie kapitału własnego tej jednostki podporządkowanej, które nastąpiło w ciągu okresu objętego konsolidacją, w tym o należne dywidendy i udziały w wyniku finansowym tej jednostki oraz różnice kursowe z przeliczenia.

7. Skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym obejmuje się dane jednostki stowarzyszonej lub będącej spółką handlową jednostki współzależnej także wtedy, gdy wartość udziału posiadanego w tej jednostce, stanowiąca część jej kapitału własnego, jest ujemna lub zerowa, a znaczący inwestor jest zobowiązany do pokrycia jej strat. W przeciwnym przypadku udział w jednostce podporządkowanej wykazuje się w wartości zerowej.

8. W skonsolidowanym rachunku zysków i strat wykazuje się w oddzielnej pozycji wynik netto jednostki stowarzyszonej lub będącej spółką handlową jednostki współzależnej w takiej części, jaka odpowiada udziałowi znaczącego inwestora w wyniku tej jednostki, z uwzględnieniem praw udziałowców uprzywilejowanych.

9. Ze skonsolidowanego sprawozdania finansowego wyłącza się niezrealizowane przez jednostkę powiązaną, objętą skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, zyski i straty powstałe w wyniku transakcji dokonanych pomiędzy jednostką stowarzyszoną lub będącą spółką handlową jednostką współzależną a pozostałymi jednostkami objętymi skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, proporcjonalnie do posiadanych przez grupę kapitałową udziałów w tej jednostce. Przepisy § 14 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

10. Wyłączeń, o których mowa w ust. 9 oraz w § 14 ust. 2, nie dokonuje się również wtedy, gdy odpowiednie dane nie są jednostce znane lub nie mogą być ustalone.

11. Przepisy ust. 1–10 stosuje się odpowiednio do wyceny i wykazywania przez jednostkę dominującą udziałów w jednostkach podporządkowanych w przypadkach określonych w art. 57 ustawy.

1) sprawozdania finansowe jednostek powiązanych, w tym:

a) podstawowe (oryginalne) sprawozdania finansowe jednostek powiązanych,

b) sprawozdania finansowe jednostek podporządkowanych dostosowane do zasad (polityki) rachunkowości obowiązujących przy konsolidacji,

c) sprawozdania finansowe jednostek podporządkowanych przeliczane na walutę polską,

2) wszelkie korekty i wyłączenia dokonywane podczas konsolidacji, niezbędne do sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego,

3) obliczenia wartości godziwej aktywów netto jednostek podporządkowanych,

4) obliczenia wartości firmy oraz ujemnej wartości firmy i ich odpisów, w tym korygujących,

5) obliczenia kapitałów mniejszości,

6) obliczenia różnic kursowych z przeliczenia sprawozdań finansowych jednostek podporządkowanych.

2. Jednostka dominująca obowiązana jest do sporządzania i aktualizacji dokumentacji konsolidacyjnej.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do znaczącego inwestora.

Minister Finansów: M. Belka

Załączniki do rozporządzenia Ministra Finansów
z dnia 12 grudnia 2001 r. (poz. 1729)

Załącznik nr 1

WPROWADZENIE DO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

Wprowadzenie obejmuje w szczególności:

1) nazwę (firmę) i siedzibę, podstawowy przedmiot działalności jednostki dominującej lub znaczącego inwestora oraz wskazanie właściwego sądu lub innego organu prowadzącego rejestr,

2) wykaz jednostek zależnych, współzależnych i stowarzyszonych, których dane objęte są skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym ze wskazaniem ich nazw (firm) i siedzib, przedmiotów działalności, udziału posiadanego przez jednostkę dominującą lub znaczącego inwestora w kapitale (funduszu) podstawowym tych jednostek oraz udziału w całkowitej liczbie głosów, jeżeli jest różna od udziału w kapitale (funduszu) podstawowym,

3) wykaz innych niż jednostki podporządkowane jednostek ze wskazaniem nazw (firm) i siedzib, w których jednostki powiązane posiadają mniej niż 20% udziałów (akcji) z podaniem wysokości kapitału (funduszu) podstawowego tych jednostek, udziału w tym kapitale (funduszu) oraz udziału w całkowitej liczbie głosów, jeżeli jest różna od udziału w kapitale (funduszu) podstawowym i wyniku finansowym netto za ostatni rok obrotowy,

4) wykaz jednostek podporządkowanych wyłączonych ze skonsolidowanego sprawozdania finansowego wraz z podaniem podstawy prawnej,

5) wskazanie czasu trwania działalności jednostek powiązanych, jeżeli jest on ograniczony,

6) wskazanie okresu objętego skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym oraz lat obrotowych i okresów objętych sprawozdaniami finansowymi jednostek powiązanych, jeżeli są one różne od okresu objętego skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym,

7) wskazanie, że sprawozdania finansowe jednostek objętych skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym zawierają dane łączne, jeżeli w skład jednostek powiązanych wchodzą wewnętrzne jednostki organizacyjne sporządzające samodzielne sprawozdania finansowe,

8) wskazanie, czy sprawozdania finansowe stanowiące podstawę do sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego zostały sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez jednostki powiązane w dającej się przewidzieć przyszłości oraz czy nie istnieją okoliczności wskazujące na zagrożenie kontynuowania przez te jednostki działalności,

9) w przypadku sprawozdań finansowych sporządzonych za okres, w ciągu którego nastąpiło połączenie, wskazanie, że są to sprawozdania finansowe sporządzone po połączeniu spółek, oraz wskazanie zastosowanych metod rozliczenia połączeń (nabycie, łączenie udziałów),

10) omówienie obowiązujących przy sporządzaniu skonsolidowanego sprawozdania finansowego zasad (polityki) rachunkowości, w szczególności zasad grupowania operacji gospodarczych, metod wyceny aktywów i pasywów, dokonywania odpisów amortyzacyjnych, ustalania wyniku finansowego i sporządzania jednostkowych sprawozdań finansowych,

11) omówienie dokonanych ze skutkiem od pierwszego dnia roku obrotowego zmian zasad (polityki) rachunkowości, w szczególności zasad grupowania operacji gospodarczych, metod wyceny aktywów i pasywów, dokonywania odpisów amortyzacyjnych, ustalania wyniku finansowego i sporządzania jednostkowych sprawozdań finansowych,

12) przedstawienie stosowanych kryteriów wyłączeń jednostek powiązanych ze skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

Załącznik nr 2

SKONSOLIDOWANY BILANS

Aktywa

A. Aktywa trwałe

l. Wartości niematerialne i prawne

1. Koszty zakończonych prac rozwojowych

2. Wartość firmy

3. Inne wartości niematerialne i prawne

4. Zaliczki na wartości niematerialne i prawne

II. Wartość firmy jednostek podporządkowanych

1. Wartość firmy – jednostki zależne

2. Wartość firmy – jednostki współzależne

3. Wartość firmy – jednostki stowarzyszone

III. Rzeczowe aktywa trwałe

1. Środki trwałe

a) grunty (w tym prawo użytkowania wieczystego gruntu)

b) budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej

c) urządzenia techniczne i maszyny

d) środki transportu

e) inne środki trwałe

2. Środki trwałe w budowie

3. Zaliczki na środki trwałe w budowie

IV. Należności długoterminowe

1. Od jednostek powiązanych

2. Od pozostałych jednostek

V. Inwestycje długoterminowe

1. Nieruchomości

2. Wartości niematerialne i prawne

3. Długoterminowe aktywa finansowe

a) w jednostkach zależnych i niebędących spółkami handlowymi jednostkach współzależnych niewycenianych metodą konsolidacji pełnej lub proporcjonalnej

– udziały lub akcje

– inne papiery wartościowe

– udzielone pożyczki

– inne długoterminowe aktywa finansowe

b) w jednostkach zależnych, współzależnych i stowarzyszonych wycenianych metodą praw własności

– udziały lub akcje

– inne papiery wartościowe

– udzielone pożyczki

– inne długoterminowe aktywa finansowe

c) w pozostałych jednostkach

– udziały lub akcje

– inne papiery wartościowe

– udzielone pożyczki

– inne długoterminowe aktywa finansowe

4. Inne inwestycje długoterminowe

VI. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe

1. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

2. Inne rozliczenia międzyokresowe

B. Aktywa obrotowe

l. Zapasy

1. Materiały

2. Półprodukty i produkty w toku

3. Produkty gotowe

4. Towary

5. Zaliczki na dostawy

II. Należności krótkoterminowe

1. Należności od jednostek powiązanych

a) z tytułu dostaw i usług, o okresie spłaty

– do 12 miesięcy

– powyżej 12 miesięcy

b) inne

2. Należności od pozostałych jednostek

a) z tytułu dostaw i usług, o okresie spłaty

– do 12 miesięcy

– powyżej 12 miesięcy

b) z tytułu podatków, dotacji, ceł, ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych oraz innych świadczeń

c) inne

d) dochodzono na drodze sądowej

III. Inwestycje krótkoterminowe

1. Krótkoterminowe aktywa finansowe

a) w jednostkach zależnych i niebędących spółkami handlowymi jednostkach współzależnych

– udziały lub akcje

– inne papiery wartościowe

– udzielone pożyczki

– inne krótkoterminowe aktywa finansowe

b) w jednostkach stowarzyszonych i będących spółkami handlowymi jednostkach współzależnych

– udziały lub akcje

– inne papiery wartościowe

– udzielone pożyczki

– inne krótkoterminowe aktywa finansowe

c) w pozostałych jednostkach

– udziały lub akcje

– inne papiery wartościowe

– udzielone pożyczki

– inne krótkoterminowe aktywa finansowe

d) środki pieniężne i inne aktywa pieniężne

– środki pieniężne w kasie i na rachunkach

– inne środki pieniężne

– inne aktywa pieniężne

2. Inne inwestycje krótkoterminowe

IV. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe

Aktywa razem

Pasywa

A. Kapitał (fundusz) własny

l. Kapitał (fundusz) podstawowy

II. Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna)

III. Udziały (akcje) własne (wielkość ujemna)

IV. Kapitał (fundusz) zapasowy

V. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny

VI. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe

VII. Różnice kursowe z przeliczenia

VIII. Zysk (strata) z lat ubiegłych

IX. Zysk (strata) netto

X. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna)

B. Kapitał mniejszości

C. Ujemna wartość firmy jednostek podporządkowanych

l. Ujemna wartość firmy – jednostki zależne

II. Ujemna wartość firmy – jednostki współzależne

III. Ujemna wartość firmy – jednostki stowarzyszone

D. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania

l. Rezerwy na zobowiązania

1. Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

2. Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne

– długoterminowa

– krótkoterminowa

3. Pozostałe rezerwy

– długoterminowe

– krótkoterminowe

II. Zobowiązania długoterminowe

1. Wobec jednostek powiązanych

2. Wobec pozostałych jednostek

a) kredyty i pożyczki

b) z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych

c) inne zobowiązania finansowe

d) inne

III. Zobowiązania krótkoterminowe

1. Wobec jednostek powiązanych

a) z tytułu dostaw i usług, o okresie wymagalności

– do 12 miesięcy

– powyżej 12 miesięcy

b) inne

2. Wobec pozostałych jednostek

a) kredyty i pożyczki

b) z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych

c) inne zobowiązania finansowe

d) z tytułu dostaw i usług, o okresie wymagalności

– do 12 miesięcy

– powyżej 12 miesięcy

e) zaliczki otrzymane na dostawy

f) zobowiązania wekslowe

g) z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń i innych świadczeń

h) z tytułu wynagrodzeń

i) inne

3. Fundusze specjalne

IV. Rozliczenia międzyokresowe

1. Ujemna wartość firmy

2. Inne rozliczenia międzyokresowe

– długoterminowe

– krótkoterminowe

Pasywa razem

Załącznik nr 3

SKONSOLIDOWANY RACHUNEK ZYSKÓW l STRAT

(wariant kalkulacyjny)

A. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów, w tym

– od jednostek powiązanych

l. Przychody netto ze sprzedaży produktów

II. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów

B. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów, w tym

– jednostkom powiązanym

l. Koszt wytworzenia sprzedanych produktów

II. Wartość sprzedanych towarów i materiałów

C. Zysk (strata) brutto ze sprzedaży (A-B)

D. Koszty sprzedaży

E. Koszty ogólnego zarządu

F. Zysk (strata) ze sprzedaży (C-D-E)

G. Pozostałe przychody operacyjne

l. Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych

II. Dotacje

III. Inne przychody operacyjne

H. Pozostałe koszty operacyjne

l. Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych

II. Aktualizacja wartości aktywów niefinansowych

III. Inne koszty operacyjne

l. Zysk (strata) z działalności operacyjnej (F+G-H)

J. Przychody finansowe

l. Dywidendy i udziały w zyskach, w tym

– od jednostek powiązanych

II. Odsetki, w tym

– od jednostek powiązanych

III. Zysk ze zbycia inwestycji

IV. Aktualizacja wartości inwestycji

V. Inne

K. Koszty finansowe

l. Odsetki, w tym

– dla jednostek powiązanych

II. Strata ze zbycia inwestycji

III. Aktualizacja wartości inwestycji

IV. Inne

L. Zysk (strata) na sprzedaży całości lub części udziałów jednostek podporządkowanych

M. Zysk (strata) z działalności gospodarczej (1+J-K+/-L)

N. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych (N.I-N.II)

l. Zyski nadzwyczajne

II. Straty nadzwyczajne

O. Odpis wartości firmy

l. Odpis wartości firmy – jednostki zależne

II. Odpis wartości firmy – jednostki współzależne

III. Odpis wartości firmy – jednostki stowarzyszone

P. Odpis ujemnej wartości firmy

l. Odpis ujemnej wartości firmy – jednostki zależne

II. Odpis ujemnej wartości firmy – jednostki współzależne

III. Odpis ujemnej wartości firmy – jednostki stowarzyszone

Q. Zysk (strata) brutto (M+/-N-O+P)

R. Podatek dochodowy

S. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku (zwiększenia straty)

T. Zysk (strata) z udziałów w jednostkach podporządkowanych wycenianych metodą praw własności

U. Zyski (straty) mniejszości

W. Zysk (strata) netto (Q-R-S+/-T+/-U)

Skonsolidowany rachunek zysków i strat
(wariant porównawczy)

A. Przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi, w tym

– od jednostek powiązanych

l. Przychody netto ze sprzedaży produktów

II. Zmiana stanu produktów (zwiększenie – wartość dodatnia, zmniejszenie – wartość ujemna)

III. Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki

IV. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów

B. Koszty działalności operacyjnej

l. Amortyzacja

II. Zużycie materiałów i energii

III. Usługi obce

IV. Podatki i opłaty, w tym

– podatek akcyzowy

V. Wynagrodzenia

VI. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia

VII. Pozostałe koszty rodzajowe

VIII. Wartość sprzedanych towarów i materiałów

C. Zysk (strata) ze sprzedaży (A-B)

D. Pozostałe przychody operacyjne

l. Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych

II. Dotacje

III. Inne przychody operacyjne

E. Pozostałe koszty operacyjne

l. Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych

II. Aktualizacja wartości aktywów niefinansowych

III. Inne koszty operacyjne

F. Zysk (strata) z działalności operacyjnej (C+D-E)

G. Przychody finansowe

l. Dywidendy i udziały w zyskach, w tym

– od jednostek powiązanych

II. Odsetki, w tym

– od jednostek powiązanych

III. Zysk ze zbycia inwestycji

IV. Aktualizacja wartości inwestycji

V. Inne

H. Koszty finansowe

l. Odsetki, w tym

– dla jednostek powiązanych

II. Strata ze zbycia inwestycji

III. Aktualizacja wartości inwestycji

IV. Inne

l. Zysk (strata) na sprzedaży całości lub części udziałów jednostek podporządkowanych

J. Zysk (strata) z działalności gospodarczej (F+G-H+/-I)

K. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych (K.I-K.II)

l. Zyski nadzwyczajne

II. Straty nadzwyczajne

L. Odpis wartości firmy

l. Odpis wartości firmy – jednostki zależne

II. Odpis wartości firmy – jednostki współzależne

III. Odpis wartości firmy – jednostki stowarzyszone

M. Odpis ujemnej wartości firmy

l. Odpis ujemnej wartości firmy – jednostki zależne

II. Odpis ujemnej wartości firmy – jednostki współzależne

III. Odpis ujemnej wartości firmy – jednostki stowarzyszone

N. Zysk (strata) brutto (J+/-K-L+M)

O. Podatek dochodowy

P. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku (zwiększenia straty)

Q. Zysk (strata) z udziałów w jednostkach podporządkowanych wycenianych metodą praw własności

R. Zyski (straty) mniejszości

S. Zysk (strata) netto (N-O-P+/-Q+/-R)

Załącznik nr 4

SKONSOLIDOWANY RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

(metoda bezpośrednia)

A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej

l. Wpływy

1. Sprzedaż

2. Inne wpływy z działalności operacyjnej

II. Wydatki

1. Dostawy i usługi

2. Wynagrodzenia netto

3. Ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz inne świadczenia

4. Podatki i opłaty o charakterze publicznoprawnym

5. Inne wydatki operacyjne

III. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej (l-ll)

B. Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej

l. Wpływy

1. Zbycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych

2. Zbycie inwestycji w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne

3. Z aktywów finansowych, w tym:

a) w jednostkach powiązanych

b) w pozostałych jednostkach

– zbycie aktywów finansowych,

– dywidendy i udziały w zyskach

– spłata udzielonych pożyczek długoterminowych

– odsetki

– inne wpływy z aktywów finansowych

4. Inne wpływy inwestycyjne

II. Wydatki

1. Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych

2. Inwestycje w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne

3. Na aktywa finansowe, w tym

a) w jednostkach powiązanych

b) w pozostałych jednostkach

– nabycie aktywów finansowych

– udzielone pożyczki długoterminowe

4. Dywidendy i inne udziały w zyskach wypłacone udziałowcom (akcjonariuszom) mniejszościowym

5. Inne wydatki inwestycyjne

III. Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej (l-ll)

C. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej

l. Wpływy

1. Wpływy netto z wydania udziałów (emisji akcji) i innych instrumentów kapitałowych oraz dopłat do kapitału

2. Kredyty i pożyczki

3. Emisja dłużnych papierów wartościowych

4. Inne wpływy finansowe

II. Wydatki

1. Nabycie udziałów (akcji) własnych

2. Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli

3. Inne, niż wypłaty na rzecz właścicieli, wydatki z tytułu podziału zysku

4. Spłaty kredytów i pożyczek

5. Wykup dłużnych papierów wartościowych

6. Z tytułu innych zobowiązań finansowych

7. Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego

8. Odsetki

9. Inne wydatki finansowe

III. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej (l-ll)

D. Przepływy pieniężne netto, razem (A.III+/-B.III+/-C.III)

E. Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych, w tym

– zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowych

F. Środki pieniężne na początek okresu

G. Środki pieniężne na koniec okresu (F+/-D), w tym:

– o ograniczonej możliwości dysponowania

Skonsolidowany rachunek przepływów pieniężnych

(metoda pośrednia)

A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej

l. Zysk (strata) netto

II. Korekty razem

1. Zysk (strata) udziałowców mniejszościowych

2. Zysk (strata) z udziałów (akcji) w jednostkach stowarzyszonych i będących spółkami handlowymi jednostkach współzależnych

3. Amortyzacja (w tym odpisy wartości firmy lub ujemnej wartości firmy)

4. Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych

5. Odsetki i udziały w zyskach (dywidendy)

6. Zysk (strata) z działalności inwestycyjnej

7. Zmiana stanu rezerw

8. Zmiana stanu zapasów

9. Zmiana stanu należności

10. Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych, z wyjątkiem pożyczek i kredytów

11. Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych

12. Inne korekty z działalności operacyjnej

III. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej (I+/-II)

B. Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej

l. Wpływy

1. Zbycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych

2. Zbycie inwestycji w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne

3. Z aktywów finansowych, w tym:

a) w jednostkach stowarzyszonych i będących spółkami handlowymi jednostkach współzależnych

b) w pozostałych jednostkach

– zbycie aktywów finansowych,

– dywidendy i udziały w zyskach

– spłata udzielonych pożyczek długoterminowych

– odsetki

– inne wpływy z aktywów finansowych

4. Inne wpływy inwestycyjne

II. Wydatki

1. Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych

2. Inwestycje w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne

3. Na aktywa finansowe, w tym

a) w jednostkach stowarzyszonych i będących spółkami handlowymi jednostkach współzależnych

b) w pozostałych jednostkach

– nabycie aktywów finansowych

– udzielone pożyczki długoterminowe

4. Dywidendy i inne udziały w zyskach wypłacone udziałowcom (akcjonariuszom) mniejszościowym

5. Inne wydatki inwestycyjne

III. Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej (l-ll)

C. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej

l. Wpływy

1. Wpływy netto z wydania udziałów (emisji akcji) i innych instrumentów kapitałowych oraz dopłat do kapitału

2. Kredyty i pożyczki

3. Emisja dłużnych papierów wartościowych

4. Inne wpływy finansowe

II. Wydatki

1. Nabycie udziałów (akcji) własnych

2. Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli

3. Inne, niż wypłaty na rzecz właścicieli, wydatki z tytułu podziału zysku

4. Spłaty kredytów i pożyczek

5. Wykup dłużnych papierów wartościowych

6. Z tytułu innych zobowiązań finansowych

7. Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego

8. Odsetki

9. Inne wydatki finansowe

III. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej (I-II)

D. Przepływy pieniężne netto razem (A.III+/-B.III+/-C.III)

E. Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych, w tym

– zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowych

F. Środki pieniężne na początek okresu

G. Środki pieniężne na koniec okresu (F+/-D), w tym

– o ograniczonej możliwości dysponowania

Załącznik nr 5

ZESTAWIENIE ZMIAN W SKONSOLIDOWANYM KAPITALE WŁASNYM

l. Kapitał (fundusz) własny na początek okresu (BO)

– korekty błędów podstawowych

l. a. Kapitał (fundusz) własny na początek okresu (BO), po korektach błędów podstawowych

1. Kapitał (fundusz) podstawowy na początek okresu

1.1. Zmiany kapitału (funduszu) podstawowego

a) zwiększenie (z tytułu)

– wydania udziałów (emisji akcji)

...

b) zmniejszenie (z tytułu)

– umorzenia udziałów (akcji)

...

1.2. Kapitał (fundusz) podstawowy na koniec okresu

2. Należne wpłaty na kapitał podstawowy na początek okresu

2.1. Zmiana należnych wpłat na kapitał podstawowy

a) zwiększenie (z tytułu)

...

b) zmniejszenie (z tytułu)

....

2.2. Należne wpłaty na kapitał podstawowy na koniec okresu

3. Udziały (akcje) własne na początek okresu

a) zwiększenie

b) zmniejszenie

3.1. Udziały (akcje) własne na koniec okresu

4. Kapitał (fundusz) zapasowy na początek okresu

4.1. Zmiany kapitału (funduszu) zapasowego

a) zwiększenie (z tytułu)

– emisji akcji powyżej wartości nominalnej

– podziału zysku (ustawowo)

– podziału zysku (ponad wymaganą ustawowo minimalną wartość)

...

b) zmniejszenie (z tytułu)

– pokrycia straty

...

4.2. Stan kapitału (funduszu) zapasowego na koniec okresu

5. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny na początek okresu

5.1. Zmiany kapitału (funduszu) z aktualizacji wyceny

a) zwiększenie (z tytułu)

...

b) zmniejszenie (z tytułu)

– zbycia środków trwałych

...

5.2. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny na koniec okresu

6. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe na początek okresu

6.1. Zmiany pozostałych kapitałów (funduszy) rezerwowych

a) zwiększenie (z tytułu)

...

b) zmniejszenie (z tytułu)

...

6.2. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe na koniec okresu

7. Różnice kursowe z przeliczenia

8. Zysk (strata) z lat ubiegłych na początek okresu

8.1. Zysk z lat ubiegłych na początek okresu

– korekty błędów podstawowych

8.2. Zysk z lat ubiegłych na początek okresu, po korektach

a) zwiększenie (z tytułu)

– podziału zysku z lat ubiegłych

...

b) zmniejszenie (z tytułu)

...

8.3. Zysk z lat ubiegłych na koniec okresu

8.4. Strata z lat ubiegłych na początek okresu

– korekty błędów podstawowych

8.5. Strata z lat ubiegłych na początek okresu, po korektach

a) zwiększenie (z tytułu)

– przeniesienia straty z lat ubiegłych do pokrycia

...

b) zmniejszenie (z tytułu)

...

8.6. Strata z lat ubiegłych na koniec okresu

8.7. Zysk (strata) z lat ubiegłych na koniec okresu

9. Wynik netto

a) zysk netto

b) strata netto

c) odpisy z zysku

II. Kapitał (fundusz) własny na koniec okresu (BZ)

III. Kapitał (fundusz) własny, po uwzględnieniu proponowanego podziału zysku (pokrycia straty)

Załącznik nr 6

DODATKOWE INFORMACJE l OBJAŚNIENIA SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

Dodatkowe informacje i objaśnienia obejmują w szczególności:

1.

1) dane o strukturze własności kapitału podstawowego jednostki dominującej, z wyodrębnieniem akcji (udziałów) posiadanych przez jednostkę dominującą i inne jednostki powiązane oraz o liczbie i wartości nominalnej udziałów (akcji), w tym uprzywilejowanych,

2) wartość firmy lub ujemną wartość firmy dla każdej jednostki objętej konsolidacją osobno, ze wskazaniem sposobu ich ustalenia oraz wysokości dotychczas dokonanych odpisów amortyzacyjnych,

3) informacje liczbowe, zapewniające porównywalność danych sprawozdania finansowego za rok poprzedzający ze sprawozdaniem za rok obrotowy,

4) informacje o istotnych zdarzeniach, jakie nastąpiły po dniu bilansowym skonsolidowanego sprawozdania finansowego, a nie są uwzględnione w tym sprawozdaniu,

5) informacje o istotnych zdarzeniach dotyczących lat ubiegłych, ujętych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym,

6) szczegółowy zakres zmian wartości grup rodzajowych środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz inwestycji długoterminowych, zawierający stan tych aktywów na początek roku obrotowego, zwiększenia i zmniejszenia z tytułu: aktualizacji wartości, nabycia, przemieszczenia wewnętrznego oraz stan na koniec roku obrotowego, a dla majątku amortyzowanego – podobne przedstawienie stanów i tytułów zmian dotychczasowej amortyzacji lub umorzenia,

7) wartość gruntów użytkowanych wieczyście przez jednostki powiązane,

8) wartość nieamortyzowanych lub nieumarzanych przez jednostki powiązane środków trwałych, używanych na podstawie umów najmu, dzierżawy i innych umów, w tym z tytułu umów leasingu,

9) zobowiązania wobec budżetu państwa lub jednostek samorządu terytorialnego z tytułu uzyskania prawa własności budynków i budowli,

10) dane o stanie rezerw według celu ich utworzenia na początek roku obrotowego, zwiększeniach, wykorzystaniu, rozwiązaniu i stanie na koniec roku obrotowego,

11) dane o odpisach aktualizujących wartość należności, ze wskazaniem stanu na początek roku obrotowego, zwiększeniach, wykorzystaniu, rozwiązaniu i stanie na koniec roku obrotowego,

12) podział zobowiązań długoterminowych według pozycji bilansu o pozostałym od dnia bilansowego przewidywanym okresie spłaty:

a) do 1 roku,

b) powyżej 1 roku do 3 lat,

c) powyżej 3 lat do 5 lat,

d) powyżej 5 lat,

13) wykaz grup zobowiązań zabezpieczonych na majątku jednostek powiązanych (ze wskazaniem jego rodzaju),

14) zobowiązania warunkowe, w tym również udzielone przez jednostki powiązane gwarancje i poręczenia, także wekslowe,

15) wykaz istotnych pozycji czynnych i biernych rozliczeń międzyokresowych.

2.

informacje o wspólnych przedsięwzięciach, które nie podlegają konsolidacji, w tym:

a) nazwie, zakresie działalności wspólnego przedsięwzięcia,

b) procentowym udziale,

c) części wspólnie kontrolowanych rzeczowych składników aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,

d) zobowiązaniach zaciągniętych na potrzeby przedsięwzięcia lub zakupu używanych rzeczowych składników aktywów trwałych,

e) części zobowiązań wspólnie zaciągniętych,

f) przychodach uzyskanych ze wspólnego przedsięwzięcia i kosztach z nimi związanych,

g) zobowiązaniach warunkowych i inwestycyjnych dotyczących wspólnego przedsięwzięcia,

3.

1) podział wykazanych w skonsolidowanym rachunku zysków i strat przychodów netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów jednostek powiązanych według dziedzin działalności oraz rynków geograficznych,

2) wysokość i wyjaśnienie przyczyn odpisów aktualizujących środki trwałe,

3) wysokość odpisów aktualizujących wartość zapasów,

4) informacje o przychodach, kosztach i wynikach działalności zaniechanej w roku obrotowym lub przewidzianej do zaniechania w roku następnym,

5) rozliczenie głównych pozycji różniących podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od wyniku finansowego (zysku, straty) brutto,

6) dane o kosztach wytworzenia produktów na własne potrzeby, a w przypadku sporządzania skonsolidowanego rachunku zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym o kosztach rodzajowych:

a) amortyzacji,

b) zużycia materiałów i energii,

c) usług obcych,

d) podatków i opłat,

e) wynagrodzeń,

f) ubezpieczeń i innych świadczeń,

g) pozostałych kosztów rodzajowych,

7) koszt wytworzenia środków trwałych w budowie oraz środków trwałych na własne potrzeby,

8) poniesione w ostatnim roku i planowane na następny rok nakłady na niefinansowe aktywa trwałe; odrębnie należy wykazać poniesione i planowane nakłady na ochronę środowiska,

9) informacje o zyskach i stratach nadzwyczajnych, z podziałem na losowe i pozostałe,

10) podatek dochodowy od wyniku na operacjach nadzwyczajnych,

4.

w przypadku skonsolidowanego sprawozdania finansowego sporządzonego za okres, w ciągu którego nastąpiło połączenie jednostki powiązanej:

a) jeżeli połączenie zostało rozliczone metodą nabycia:

– nazwę (firmę) i opis przedmiotu działalności spółki przejętej,

– liczbę, wartość nominalną i rodzaj udziałów (akcji) wyemitowanych w celu połączenia,

– cenę przejęcia, wartość aktywów netto według wartości godziwej spółki przejętej na dzień połączenia, wartość firmy lub ujemnej wartości firmy i opis zasad jej amortyzacji,

b) jeżeli połączenie zostało rozliczone metodą łączenia udziałów:

– nazwy (firmy) i opis przedmiotu działalności spółek, które w wyniku połączenia zostały wykreślone z rejestru,

– liczbę, wartość nominalną i rodzaj udziałów (akcji) wyemitowanych w celu połączenia,

– przychody i koszty, zyski i straty oraz zmiany w kapitałach własnych połączonych spółek za okres od początku roku obrotowego, w ciągu którego nastąpiło połączenie, do dnia połączenia,

5.

1) informacje o transakcjach z jednostkami powiązanymi,

2) w przypadku występowania niepewności co do możliwości kontynuowania działalności jednostki powiązanej, opis tych niepewności oraz stwierdzenie, że taka niepewność występuje, jak również wskazanie, czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe zawiera korekty z tym związane; informacja powinna zawierać również opis podejmowanych bądź planowanych przez jednostkę dominującą, znaczącego inwestora lub jednostki podporządkowane działań mających na celu eliminację niepewności,

3) w przypadku gdy inne informacje niż wymienione powyżej mogłyby w istotny sposób wpłynąć na ocenę sytuacji majątkowej, finansowej oraz wynik finansowy jednostek powiązanych, należy ujawnić te informacje,

4) objaśnienie struktury środków pieniężnych przyjętych do rachunku przepływów pieniężnych, a w przypadku gdy rachunek przepływów pieniężnych sporządzony jest metodą bezpośrednią, dodatkowo należy przedstawić uzgodnienie przepływów pieniężnych netto z działalności operacyjnej, sporządzone metodą pośrednią; w przypadku różnic pomiędzy zmianami stanu niektórych pozycji w bilansie oraz zmianami tych samych pozycji wykazanymi w rachunku przepływów pieniężnych należy wyjaśnić ich przyczyny,

5) informacje o:

a) przeciętnym w roku obrotowym zatrudnieniu, z podziałem na grupy zawodowe,

b) wynagrodzeniach, łącznie z wynagrodzeniem z zysku, wypłaconych lub należnych osobom wchodzącym w skład organów zarządzających i nadzorujących spółek handlowych (dla każdej grupy osobno),

c) pożyczkach i świadczeniach o podobnym charakterze udzielonych osobom wchodzącym w skład organów zarządzających i nadzorujących spółek handlowych (dla każdej grupy osobno), ze wskazaniem warunków oprocentowania i terminów spłaty.