Na podstawie art. 175 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118, z 1999 r. Nr 38, poz. 360, Nr 70, poz. 774, Nr 72, poz. 801 i 802 i Nr 106, poz. 1215 oraz z 2000 r. Nr 2, poz. 26, Nr 9, poz. 118, Nr 19, poz. 238 i Nr 56, poz. 678) zarządza się, co następuje:
§ 1. Rozporządzenie określa zasady współpracy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, zwanego dalej „Zakładem", z ubezpieczonymi i płatnikami składek w zakresie ustalania kapitału początkowego dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem 1 stycznia 1999 r. opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek.
§ 2. 1. Organ rentowy, właściwy ze względu na siedzibę płatnika składek, zwraca się do płatnika składek z wezwaniem o nadesłanie skompletowanej dokumentacji w celu ustalenia kapitału początkowego dla osób, za które płatnik ten przekazuje do Zakładu imienne raporty miesięczne, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do płatnika składek:
1) będącego zleceniodawcą,
2) będącego osobą fizyczną zatrudniającą pracowników, nie wypłacającą świadczeń z ubezpieczenia chorobowego,
3) opłacającego składkę za osoby współpracujące.
§ 3. Przepis § 2 ust. 1 stosuje się odpowiednio do płatnika składek opłacającego składki na własne ubezpieczenie.
§ 4. Płatnik składek, o którym mowa w § 2 ust. 1, może zebrać dokumentację w celu ustalenia kapitału początkowego także dla osoby, w stosunku do której jego obowiązek przekazywania raportów miesięcznych do Zakładu ustał przed dniem otrzymania wezwania o nadesłanie skompletowanej dokumentacji w celu ustalenia kapitału początkowego.
§ 5. 1. Osoba nie podlegająca ubezpieczeniu emerytalnemu oraz osoba, za którą składki na ubezpieczenie emerytalne opłaca płatnik składek, o którym mowa w § 2 ust. 2, zgłasza wniosek o ustalenie kapitału początkowego wraz z dokumentacją w organie rentowym właściwym ze względu na swoje miejsce zamieszkania, a gdy nie ma miejsca zamieszkania w Polsce – w organie rentowym właściwym ze względu na miejsce ostatniego zameldowania na pobyt stały w Polsce.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do osób pobierających zasiłek dla bezrobotnych lub stypendium z powiatowego urzędu pracy oraz do osób pobierających zasiłki stałe lub gwarantowane zasiłki okresowe z pomocy społecznej.
3. W przypadku zgłoszenia wniosku o ustalenie kapitału początkowego przez pełnomocnika, do wniosku należy dołączyć pełnomocnictwo.
§ 6. 1. W wezwaniu, o którym mowa w § 2 ust. 1, organ rentowy określa termin oraz harmonogram zgłaszania dokumentacji. Przy określaniu terminu organ rentowy bierze pod uwagę liczbę osób, dla których ustalany będzie kapitał początkowy.
2. Płatnik składek zawiadamia ubezpieczonego o wskazanym przez organ rentowy terminie zgłoszenia dokumentacji i wzywa ubezpieczonego do dostarczenia płatnikowi tej dokumentacji. Przepisy § 10 stosuje się odpowiednio.
3. Termin może być przedłużony, gdy nadesłanie dokumentacji w terminie wskazanym w wezwaniu organu rentowego nie jest możliwe z ważnych powodów.
§ 7. 1. Jeżeli ubezpieczony, który przed dniem 1 stycznia 1999 r. podlegał ubezpieczeniu z tytułu zatrudnienia u więcej niż jednego płatnika składek, otrzyma wezwanie dostarczenia dokumentacji od jednego z tych płatników, zwraca się do pozostałych płatników o wydanie dokumentacji, którą następnie przekazuje płatnikowi składek, który wezwał go do jej dostarczenia.
2. Jeżeli ubezpieczony otrzymał wezwanie dostarczenia dokumentacji równocześnie od więcej niż jednego płatnika składek, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, z tym że całość dokumentacji ubezpieczony przekazuje temu płatnikowi składek, który pierwszy zwrócił się z wezwaniem.
3. Dopuszcza się możliwość przekazania przez ubezpieczonego dokumentacji uzyskanej od pozostałych płatników bezpośrednio organowi rentowemu, z tym że ubezpieczony obowiązany jest do powiadomienia każdego z płatników składek o fakcie przekazania dokumentacji organowi rentowemu.
§ 8. W przypadku gdy przed dniem 1 stycznia 1999 r. płatnik składek opłacał składki na ubezpieczenie społeczne za ubezpieczonego opłacającego równocześnie składki na własne ubezpieczenie społeczne, ubezpieczony przekazuje płatnikowi składek informację o okresie opłacania składek na to ubezpieczenie oraz o nazwie organu rentowego. Przepis § 7 ust. 3 stosuje się odpowiednio.
§ 9. Płatnik składek przekazuje dokumentację do organu rentowego, który zwrócił się do niego o jej nadesłanie.
§ 10. 1. Płatnik składek może, za zgodą ubezpieczonego wyrażoną na piśmie, prowadzić postępowanie wyjaśniające w celu zebrania dokumentacji służącej ustaleniu kapitału początkowego.
2. W ramach postępowania, o którym mowa w ust. 1, obecni płatnicy składek mogą zwrócić się do byłych płatników składek o przekazanie dokumentacji dotyczącej ubezpieczonych, dołączając kopię oświadczenia ubezpieczonego o wyrażeniu zgody na przekazanie dokumentacji.
3. W razie niewyrażenia zgody, o której mowa w ust. 1, obowiązek skompletowania dokumentacji obciąża ubezpieczonego.
§ 11. Płatnik składek wystawia dokumenty niezbędne do ustalenia kapitału początkowego dla osób, za które opłacał składki na ubezpieczenie społeczne, oraz dla osób, które pozostawały w stosunku służby przed dniem 1 stycznia 1999 r. i nie spełnią warunków do nabycia prawa do świadczeń określonych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych, funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Służby Więziennej i Państwowej Straży Pożarnej.
§ 12. Do obowiązków płatnika składek należy w szczególności:
1) poinformowanie ubezpieczonego o posiadanej dokumentacji,
2) przyjęcie dokumentacji od ubezpieczonego, zabezpieczenie jej i przestanie do organu rentowego w ustalonym terminie,
3) udzielenie ubezpieczonemu informacji o innych miejscach przechowywania dokumentacji służącej ustaleniu kapitału początkowego.
§ 13. Organ rentowy, o którym mowa w § 9, przekazuje dokumentację nadesłaną przez płatnika składek organowi rentowemu właściwemu do wydania decyzji w sprawie kapitału początkowego ze względu na miejsce zamieszkania ubezpieczonego, a gdy ubezpieczony nie ma miejsca zamieszkania w Polsce – organowi rentowemu właściwemu ze względu na miejsce ostatniego zameldowania ubezpieczonego na pobyt stały w Polsce, informując o tym fakcie ubezpieczonego i obecnego płatnika składek.
§ 14. W przypadku gdy w dokumentacji zostały wykazane okresy ubezpieczenia za granicą, które na podstawie zawartych przez Polskę umów międzynarodowych w dziedzinie zabezpieczenia społecznego podlegają uwzględnieniu jako okresy ubezpieczenia w Polsce, organ rentowy przekazuje całość dokumentacji do jednostki realizującej określoną umowę międzynarodową, informując o tym fakcie ubezpieczonego i obecnego płatnika składek.
§ 15. 1. Organ rentowy zwraca się do płatnika składek o skompletowanie i nadesłanie dokumentacji zgodnie z harmonogramem oraz w ramach terminarza wysyłania żądań.
2. Przy tworzeniu terminarza organ rentowy uwzględnia liczbę płatników składek mających siedzibę na jego terenie działania i liczbę ubezpieczonych pozostających w ubezpieczeniu u tych płatników.
3. Terminarz podlega bieżącej aktualizacji w razie uzyskania informacji o zmianach liczby płatników i ubezpieczonych pozostających w ubezpieczeniu u tych płatników.
4. O aktualizacji terminarza organ rentowy informuje płatnika składek, wskazując nowy termin (terminy) zgłaszania dokumentacji.
5. Organ rentowy kieruje wezwania o nadesłanie dokumentacji ubezpieczonych w pierwszej kolejności do płatników składek znajdujących się w upadłości bądź w likwidacji.
§ 16. Po ustaleniu kapitału początkowego organ rentowy zwraca ubezpieczonemu oryginały dokumentów, zostawiając w aktach poświadczone przez siebie kserokopie.
§ 17. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Minister Pracy i Polityki Społecznej: w z. J. Staręga-Piasek
