Dziennik Ustaw - rok 1999 nr 91 poz. 1039

Na podstawie art. 68 ust. 13 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 98, poz. 602, Nr 123, poz. 779 i Nr 160, poz. 1086 oraz z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 133, poz. 872) zarządza się, co następuje:

1) pojazdu samochodowego,

2) ciągnika rolniczego,

3) motoroweru,

4) trolejbusu,

5) przyczepy,

6) tramwaju,

wykonanych w jednym lub wielu etapach, oraz wyposażenia i części przeznaczonych do stosowania w tych pojazdach.

2. Przepis ust. 1 dotyczy również instalacji przystosowującej dany typ pojazdu do zasilania gazem oraz sposobu jej montażu przez różne podmioty.

1) homologacja typu – procedurę, za pomocą której stwierdza się, że typ pojazdu, wyposażenia, części lub sposób montażu instalacji przystosowującej pojazd do zasilania gazem spełnia wymagania techniczne określone w wykazie stanowiącym załącznik nr 4 lub nr 11 do rozporządzenia,

2) wielostopniowa homologacja typu – procedurę, za pomocą której stwierdza się, że w danym stanie kompletacji (niekompletny lub kompletny) typ pojazdu spełnia wymagania techniczne odpowiednie do jego stanu kompletacji,

3) pojazd podstawowy – pojazd niekompletny, którego numer identyfikacyjny jest zachowywany podczas późniejszych etapów procesu wielostopniowej homologacji typu,

4) pojazd niekompletny – pojazd, który w celu uzyskania założonych cech użytkowych oraz spełnienia niezbędnych wymagań powinien przejść przynajmniej jeszcze jeden etap kompletacji,

5) pojazd skompletowany – pojazd powstały w trakcie procesu wielostopniowej homologacji typu, spełniający wszystkie obowiązujące wymagania,

6) typ pojazdu – pojazdy jednej kategorii, które nie różnią się pod względem istotnych cech określonych w załączniku nr 2 do rozporządzenia; typ pojazdu może zawierać warianty oraz wersje,

7) wyposażenie – układ lub zespół pojazdu taki, jak np.: hamulce, układ ograniczający emisję spalin, części wnętrza pojazdu lub silnik, które są przedmiotem wymagań przepisów cząstkowych określonych w załączniku nr 4 lub nr 11 do rozporządzenia,

8) część – urządzenie takie, jak np. lampa kierunkowskazu, będące przedmiotem wymagań przepisów cząstkowych, które może być homologowane niezależnie od pojazdu, o ile przepis cząstkowy określony w załączniku nr 4 lub nr 11 do rozporządzenia umożliwia takie postępowanie,

9) producent – podmiot, który jest odpowiedzialny za wszystkie aspekty procesu homologacji typu oraz za zapewnianie zgodności produkcji; nie jest przy tym istotne, czy podmiot ten jest bezpośrednio zaangażowany we wszystkie etapy wykonania pojazdu, wyposażenia, części, zespołu lub sposobu montażu instalacji przystosowującej pojazd do zasilania gazem, które podlegają procesowi homologacji; przepisy dotyczące producenta stosuje się także do jego upoważnionego przedstawiciela,

10) władza homologacyjna – ministra właściwego do spraw transportu, zwanego dalej ministrem, który jest odpowiedzialny za wszelkie aspekty homologacji typu w kraju i poza jego granicami oraz za nadzorowanie zgodności produkcji z typem homologowanym,

11) jednostka upoważniona – podmiot wyznaczony przez władzę homologacyjną do przeprowadzania w jej imieniu badań homologacyjnych i kontroli zgodności produkcji,

12) opis techniczny typu pojazdu, wyposażenia i części – zbiór danych określony:

a) w załączniku nr 1 do rozporządzenia – dla pojazdów, co do których nie istnieją jeszcze homologacje cząstkowe,

b) w załączniku nr 3 do rozporządzenia – dla pojazdów, co do których homologacje cząstkowe zostały już wystawione,

lub w odpowiednim przepisie cząstkowym,

13) dokumentacja techniczna typu pojazdu, wyposażenia i części – opis techniczny wraz ze wszystkimi sprawozdaniami z badań lub innymi dokumentami, które jednostki upoważnione dodały do opisu technicznego w trakcie wykonywania swoich czynności,

14) spis treści do dokumentacji technicznej – odpowiednio ponumerowany lub oznakowany dokument, w którym określona jest zawartość dokumentacji technicznej.

1) podstawowy opis techniczny typu pojazdu według załącznika nr 1 do rozporządzenia lub opis techniczny typu pojazdu według załącznika nr 3 część A do rozporządzenia, sporządzone w języku polskim, oraz świadectwa homologacji (o ile są wymagane) dla przepisów cząstkowych określonych w załączniku nr 4 lub nr 11 do rozporządzenia – w dwóch egzemplarzach,

2) instrukcję dla użytkownika pojazdu w języku polskim – w dwóch egzemplarzach,

3) dokumentację techniczną typu pojazdu, wyposażenia i części w odniesieniu do wskazanej homologacji cząstkowej – w jednym egzemplarzu,

4) katalog części zamiennych – w jednym egzemplarzu,

5) instrukcję napraw w jednym egzemplarzu.

2. W przypadku homologacji wielostopniowej typu pojazdu do wniosku należy dołączyć:

1) w etapie pierwszym – te fragmenty opisu technicznego oraz świadectwa homologacji, które są zgodne ze stanem kompletacji pojazdu podstawowego,

2) w drugim i następnych etapach – te fragmenty opisu technicznego typu pojazdu oraz świadectwa homologacji, które odpowiadają aktualnemu etapowi wykonania, oraz kopie świadectw homologacji dla niekompletnego pojazdu; producent powinien także dostarczyć wyczerpujące informacje dotyczące wprowadzonych przez niego zmian i uzupełnień do niekompletnego pojazdu wraz z potwierdzeniem ich zgodności z warunkami producenta pojazdu niekompletnego podpisanym przez tego producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela.

3. Pisemny wniosek o wydanie świadectwa homologacji typu dla przedmiotów wyposażenia lub części producent lub importer składa do ministra. Do wniosku należy dołączyć dokumenty określone w danym przepisie cząstkowym.

4. Pisemny wniosek o wydanie świadectwa homologacji dla instalacji przystosowującej dany typ pojazdu do zasilania gazem oraz sposobu jej montażu producent lub importer składa do ministra. Do wniosku należy dołączyć opis techniczny, określony w załączniku nr 3 część B do rozporządzenia.

1) świadectwo homologacji typu pojazdu dla:

a) pojazdów odpowiadających danym w opisie technicznym i spełniających wymagania wszystkich przepisów cząstkowych określonych w załączniku nr 4 do rozporządzenia dla danej kategorii pojazdów,

b) niektórych pojazdów specjalnych określonych w załączniku nr 2 do rozporządzenia, odpowiadających danym w opisie technicznym i spełniających wymagania wszystkich odpowiednich przepisów cząstkowych określonych w załączniku nr 11 do rozporządzenia,

2) świadectwo wielostopniowej homologacji typu pojazdu dla podstawowych, niekompletnych lub skompletowanych pojazdów odpowiadających danym w opisie technicznym i spełniających wymagania wszystkich przepisów cząstkowych określonych w załączniku nr 4 lub nr 11 do rozporządzenia, z uwzględnieniem stanu kompletacji tych pojazdów,

3) świadectwo homologacji typu przedmiotów wyposażenia lub części pojazdu, odpowiadających danym w opisie technicznym i spełniających wymagania odpowiednich przepisów cząstkowych, określonych w załączniku nr 15 do rozporządzenia; w razie potrzeby wykaz udzielonych świadectw homologacji sporządza się według wzoru określonego w załączniku nr 13 do rozporządzenia,

4) świadectwo homologacji sposobu montażu instalacji przystosowującej pojazd do zasilania gazem przez dany podmiot dla określonego typu pojazdu; sposób montażu, elementy instalacji oraz emisja zanieczyszczeń powinny odpowiadać wymaganiom przepisu cząstkowego określonego w załączniku nr 4 do rozporządzenia.

2. Procedury homologacji typu pojazdu określone są w załącznikach nr 5 i nr 14 do rozporządzenia, a dla przedmiotów wyposażenia lub części – w odpowiednich przepisach cząstkowych.

3. Jeżeli zostanie stwierdzone, że pojazd, wyposażenie, część lub sposób montażu spełniający przepisy ust. 1 stanowi mimo to zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego, minister odmawia wydania świadectwa homologacji typu i powiadamia o tym wnioskodawcę, uzasadniając przyczynę tej odmowy.

4. Instytut Transportu Samochodowego w odniesieniu do pojazdów, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 1–5, a w odniesieniu do tramwajów – Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, przygotowują dla ministra na podstawie wykonanych badań:

1) odpowiednie działy świadectwa homologacji typu pojazdu,

2) odpowiednie działy świadectwa homologacji sposobu montażu instalacji przystosowującej pojazd do zasilania gazem,

według wzoru określonego w załączniku nr 6 do rozporządzenia,

3) odpowiednie działy załącznika do świadectwa homologacji typu pojazdu zawierającego wyniki z badań – według wzoru określonego w załączniku nr 8 do rozporządzenia.

5. Jednostki upoważnione, określone w ust. 2 załącznika nr 15 do rozporządzenia, przygotowują odpowiednie działy świadectwa homologacji typu dla przedmiotu wyposażenia lub części – według wzoru określonego w odpowiednim regulaminie Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ.

6. Świadectwa homologacji numeruje się zgodnie z metodą określoną w załączniku nr 7 do rozporządzenia.

7. Jeżeli przedstawiony do homologacji przedmiot wyposażenia lub część spełnia swoje zadanie tylko w połączeniu z innymi częściami pojazdu, to świadectwo homologacji typu przedmiotu wyposażenia lub części powinno zawierać wszystkie ograniczenia co do ich stosowania; przestrzeganie tych ograniczeń sprawdza się podczas procedury homologacji typu pojazdu.

8. Jednostki, o których mowa w ust. 4, sprawdzają ważność wydanych świadectw homologacji typu pojazdu ze względu na zmiany warunków stanowiących podstawę ich wydania.

1) pojazdów z małych serii – po przeprowadzeniu badań homologacyjnych – w maksymalnej liczbie, określonej w załączniku nr 12 część A do rozporządzenia,

2) pojazdów z końcowej partii produkcji, których homologacja utraciła ważność – do liczby granicznej i na warunkach określonych w załączniku nr 12 część B do rozporządzenia.

2. W odniesieniu do wydanych świadectw homologacji sprawdza się, czy środki, o których mowa w ust. 1, są w dalszym ciągu właściwe i czy produkowane pojazdy, wyposażenie i części nadal są zgodne z homologowanym typem.

3. Kontrole przeprowadza się zgodnie z przepisami określonymi w załączniku nr 10 do rozporządzenia lub w przepisach cząstkowych.

2. Do dnia 30 czerwca 2000 r.:

1) właściciel świadectwa homologacji jest obowiązany przedstawić wykaz świadectw zachowujących ważność zgodnie z niniejszym rozporządzeniem w celu uznania ich, po weryfikacji i niezbędnych uzupełnieniach, za zgodne z niniejszym rozporządzeniem,

2) podmiot upoważniony do montażu instalacji przystosowującej pojazd do zasilania gazem może złożyć wniosek, o którym mowa w § 4 ust. 4.

Minister Transportu i Gospodarki Morskiej: T. Syryjczyk

Załączniki do rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej
z dnia 7 października 1999 r. (poz. 1039)

Załącznik nr 1

PODSTAWOWY OPIS TECHNICZNY DLA CELÓW HOMOLOGACJI TYPU POJAZDU^(a)

Treść załącznika w formie PDF do pobrania tutaj

Załącznik nr 2

DEFINICJE KATEGORII POJAZDU, TYPU POJAZDU I RODZAJU NADWOZIA

§ 1. Dla potrzeb homologacji typu zgodnie z klasyfikacją międzynarodową rozróżnia się następujące kategorie pojazdów:

1. Kategoria L: pojazdy silnikowe mające mniej niż 4 koła, w tym:

1) kategoria L₁: motorowery jednośladowe – pojazdy silnikowe dwukołowe mające pojemność skokową silnika spalinowego nie przekraczającą 50 cm³ i maksymalną prędkość konstrukcyjną nie przekraczającą 45 km/h, bez względu na źródło napędu;

2) kategoria L₂: motorowery trójkołowe – pojazdy silnikowe trójkołowe mające pojemność skokową silnika spalinowego nie przekraczającą 50 cm³ i maksymalną prędkość konstrukcyjną nie przekraczającą 45 km/h, bez względu na źródło napędu;

3) kategoria L₃: motocykle jednośladowe – pojazdy silnikowe dwukołowe mające pojemność skokową silnika spalinowego przekraczającą 50 cm³ i maksymalną prędkość konstrukcyjną przekraczającą 45 km/h, bez względu na źródło napędu;

4) kategoria L₄: motocykle z bocznym wózkiem – pojazdy silnikowe trzykołowe o asymetrycznym układzie kół, mające pojemność skokową silnika spalinowego przekraczającą 50 cm³ i maksymalną prędkość konstrukcyjną przekraczającą 45 km/h bez względu na źródło napędu;

5) kategoria L₅: motocykle trójkołowe – pojazdy silnikowe trójkołowe o symetrycznym układzie kół, mające pojemność skokową silnika spalinowego przekraczającą 50 cm³ i maksymalną prędkość konstrukcyjną przekraczającą 45 km/h, bez względu na źródło napędu;

6) do kategorii L zalicza się także następujące pojazdy czterokołowe:

a) – „motorowery czterokołowe”, których masa własna jest mniejsza od 350 kg, bez uwzględniania masy baterii w przypadku pojazdów elektrycznych, których maksymalna prędkość konstrukcyjna nie przekracza 45 km/h i pojemność skokowa silnika spalinowego nie przekracza 50 cm³ (lub maksymalna moc netto tego silnika nie przekracza 4 kW) i które zalicza się do kategorii L₂ (motorowery trójkołowe);

b) – „motocykle czterokołowe”, których masa własna jest mniejsza od 400 kg (550 kg w przypadku pojazdów do przewozu ładunków), bez uwzględniania masy baterii w przypadku pojazdów elektrycznych, których maksymalna moc netto silnika nie przekracza 15 kW i które zalicza się do kategorii L₅ ; (motocykle trójkołowe).

2. Kategoria M: pojazdy samochodowe mające co najmniej cztery koła i przeznaczone do przewozu osób, w tym:

1) kategoria M₁: samochody osobowe – pojazdy przeznaczone do przewozu osób, mające nie więcej niż osiem miejsc (nie licząc miejsca kierowcy);

2) kategoria M₂: autobusy – pojazdy przeznaczone do przewozu osób, mające więcej niż osiem miejsc (nie licząc miejsca kierowcy) i mające maksymalną masę nie przekraczającą 5 t;

3) kategoria M₃: autobusy – pojazdy przeznaczone do przewozu osób, mające więcej niż osiem miejsc (nie licząc miejsca kierowcy) i mające maksymalną masę przekraczającą 5 ton.

4) do kategorii M₂ lub M₃ należy także „autobus przegubowy” co oznacza autobus, który składa się z dwu lub więcej części połączonych przegubowo; przedziały pasażerskie tych części muszą być połączone, tak aby było możliwe swobodne przemieszczanie się pasażerów między nimi, a części składowe powinny być połączone na stałe.

3. Kategoria N: pojazdy samochodowe mające co najmniej cztery koła i przeznaczone do przewozu ładunków, w tym:

1) kategoria N₁: samochody ciężarowe – pojazdy przeznaczone do przewozu ładunków i mające maksymalną masę nie przekraczającą 3,5 ton;

2) kategoria N₂: samochody ciężarowe – pojazdy przeznaczone do przewozu ładunków i mające maksymalną masę przekraczającą 3,5 tony, ale nieprzekraczającą 12 ton;

3) kategoria N₃: samochody ciężarowe – pojazdy przeznaczone do przewozu ładunków i mające maksymalną masę przekraczającą 12 ton;

4) w przypadku pojazdów ciągnących naczepy lub przyczepy z osią centralną, należy jako masę maksymalną przyjmować ich masę w stanie gotowym do jazdy powiększoną o masę odpowiadającą maksymalnemu statycznemu naciskowi pionowemu na urządzenie sprzęgające i, w razie potrzeby, o maksymalną masę ładunku.

4. Kategoria O: przyczepy (z włączeniem naczep), w tym:

1) kategoria O₁: przyczepy o maksymalnej masie nie przekraczającej 0,75 tony;

2) kategoria O₂: przyczepy o maksymalnej masie przekraczającej 0,75 tony, ale nie przekraczającej 3,5 tony;

3) kategoria O₃: przyczepy o maksymalnej masie przekraczającej 3,5 tony, ale nie przekraczającej 10 ton;

4) kategoria O₄: przyczepy o maksymalnej masie przekraczającej 10 ton;

5) w przypadku naczep lub przyczep z osią centralną należy jako masę maksymalną przyjmować masę odpowiadającą maksymalnemu statycznemu naciskowi ich osi na drogę w warunkach maksymalnego obciążenia ładunkiem i sprzęgnięcia z pojazdem ciągnącym.

5. Kategoria G: pojazdy terenowe; za pojazdy terenowe uznaje się pojazdy kategorii M i N, które zgodnie z warunkami obciążenia i sprawdzania, o których mowa w pkt. 4, i zgodnie z definicjami i szkicami, o których mowa w pkt. 5, mają:

1) w przypadku pojazdów kategorii N₁ o maksymalnej masie nie przekraczającej 2 t i pojazdów kategorii M₁ – następujące cechy konstrukcyjne:

a) co najmniej jedną przednią i jedną tylną oś napędzane jednocześnie nawet jeśli napęd taki jest odłączalny;

b) co najmniej jeden mechanizm różnicowy z blokadą lub urządzeniem o podobnym działaniu;

c) zdolność pokonywania wzniesień co najmniej 30 % dla pojazdu bez przyczepy; oraz dodatkowo spełniają co najmniej pięć z sześciu niżej podanych warunków:

– kąt natarcia co najmniej 25°,

– kąt zejścia co najmniej 20°,

– kąt rampowy co najmniej 20°,

– prześwit pod osią przednią co najmniej 180 mm,

– prześwit pod osią tylną co najmniej 180 mm,

– prześwit między osiami co najmniej 200 mm;

2) w przypadku pojazdów kategorii N₁ o maksymalnej masie przekraczającej 2 t, pojazdów kategorii N₂ i M₂ oraz pojazdów kategorii M₃ o maksymalnej masie nie przekraczającej 12 t – albo wszystkie koła napędzane jednocześnie nawet jeśli napęd taki jest odłączalny, albo następujące cechy konstrukcyjne:

a) co najmniej jedną przednią i jedną tylną oś napędzane jednocześnie nawet jeśli napęd taki jest odłączalny,

b) co najmniej jeden mechanizm różnicowy z blokadą lub urządzeniem o podobnym działaniu,

c) zdolność pokonywania wzniesień co najmniej 25 % dla pojazdu bez przyczepy;

3) w przypadku pojazdów kategorii M₃ o maksymalnej masie przekraczającej 12 t i pojazdów kategorii N₃ – albo wszystkie koła napędzane jednocześnie, nawet jeśli napęd taki jest odłączalny, albo następujące cechy konstrukcyjne:

a) co najmniej połowę kół napędzanych jednocześnie,

b) co najmniej jeden mechanizm różnicowy z blokadą lub urządzeniem o podobnym działaniu,

c) zdolność pokonywania wzniesień co najmniej 25 % dla pojazdu bez przyczepy, oraz dodatkowo spełniają co najmniej cztery z sześciu niżej podanych warunków:

– kąt natarcia co najmniej 25°,

– kąt zejścia co najmniej 25°,

– kąt rampowy co najmniej 25°,

– prześwit pod osią przednią co najmniej 250 mm,

– prześwit pod osią tylną co najmniej 250 mm,

– prześwit między osiami co najmniej 300 mm;

4) następujące warunki obciążenia i sprawdzania:

a) pojazdy kategorii N₁ o maksymalnej masie nie przekraczającej 2 t i pojazdy kategorii M₁ powinny być w stanie gotowym do jazdy, tzn. z płynem chłodzącym, olejami, paliwem, narzędziami, kołem zapasowym i kierowcą o masie 75 kg,

b) pojazdy inne niż wymienione w pkt. 4 lit. a) powinny być obciążone do technicznie dopuszczalnej maksymalnej masy podanej przez producenta,

c) wymagana zdolność pokonywania wzniesień (25% i 30%) powinna być sprawdzana obliczeniowo; w wyjątkowych przypadkach jednostka badawcza może zażądać przedstawienia pojazdu z danego typu do badań bezpośrednich,

d) podczas pomiarów kątów natarcia i zejścia nie należy brać pod uwagę urządzeń zabezpieczających przed wjechaniem z tyłu.

Definicje i rysunki kątów natarcia, zejścia i kąta rampowego oraz prześwitu podane są w PN-93/S-02011.

Symbol kategorii „G” może być kombinowany z symbolami kategorii „M” lub „N”; na przykład samochód ciężarowy kategorii N₁ przeznaczony do poruszania się w warunkach terenowych należy opisywać jako „N₁G”.

6. Kategoria T: ciągniki rolnicze lub leśne; są to pojazdy silnikowe, kołowe lub gąsienicowe, mające co najmniej dwie osie, których funkcja jest zależna zasadniczo od siły pociągowej i które są specjalnie zbudowane w celu ciągnięcia, pchania, transportu lub napędzania narzędzi, maszyn lub przyczep przeznaczonych do użytku w rolnictwie i leśnictwie; ciągniki mogą także być przystosowane do przewozu osób lub ładunków.

7. Niezależnie od wyżej wymienionych kategorii pojazdów w procesie homologacji typu pojazdu wyróżnia się także pewne pojazdy specjalne, co oznacza pojazdy kategorii M, N lub O, w których mogą przebywać osoby, a w tym:

1) samochody kempingowe – pojazdy specjalne przeznaczone do czasowego zamieszkania w nich osób, wyposażone co najmniej w:

a) stolik i miejsca siedzące przy nim,

b) miejsca do spania,

c) urządzenia kuchenne,

d) szafki;

2) pojazdy opancerzone – pojazdy specjalne przeznaczone do chronienia przebywających w nich osób i przewożonych ładunków poprzez spełnienie wymagań dotyczących osłon pancernych,

3) samochody sanitarne – pojazdy samochodowe przeznaczone do transportu osób chorych lub rannych, wyposażone w urządzenia medyczne niezbędne w tym celu,

4) samochody pogrzebowe (karawany) – pojazdy samochodowe przeznaczone do transportu zmarłych, wyposażone w urządzenia niezbędne w tym celu.

§ 2. Niezależnie od kategorii pojazdów wymienionych w § 1 w homologacji typu pojazdu wyróżnia się także pojazdy komunikacji publicznej zasilane energią elektryczną dostarczaną z napowietrznej sieci trakcyjnej określane jako tramwaje i trolejbusy.

§ 3. 1. Pojęcie „typ pojazdu” obejmuje pojazdy, które nie różnią się między sobą w następujących danych:

a) producent,

b) fabryczne oznaczenie typu,

c) główne względy konstrukcyjne, w tym:

– podwozie / płyta podłogowa (oczywiste i podstawowe różnice),

– silnik (spalania wewnętrznego / elektryczny / hybrydowy).

2. „Wariant” w ramach typu obejmuje pojazdy, które nie różnią się między sobą w następujących danych:

a) rodzaj nadwozia (np. kareta, hatchback, coupe, kabriolet, kombi, wielozadaniowe),

b) silnik, w tym:

– zasada działania,

– liczba i układ cylindrów,

– moc silnika (dopuszczalna różnica 30% – największa może być 1,3 razy większa od najmniejszej),

– pojemność skokowa (dopuszczalna różnica 20% – największa może być 1,2 razy większa od najmniejszej),

c) osie napędzane (liczba, położenie, powiązanie kinematyczne),

d) osie kierowane (liczba i położenie).

3. „Wersja” w ramach wariantu obejmuje wszelkie dozwolone przez producenta kompletacje pojazdów, które należy przedstawić w załączniku nr 3 i w załączniku nr 8; w ramach jednej wersji nie można łączyć następujących różniących się danych:

a) dopuszczalna masa całkowita,

b) pojemność skokowa silnika,

c) moc maksymalna,

d) typ skrzyni biegów i liczba przełożeń,

e) największa liczba miejsc siedzących.

4. Pełna identyfikacja pojazdu na podstawie oznaczenia typu, wariantu i wersji powinna umożliwić jednoznaczne ustalenie szczegółowych danych technicznych konkretnego pojazdu niezbędnych do zarejestrowania go, okresowych badań technicznych lub innych celów. Dane te są zawarte w odpowiednich załącznikach zawierających informacje, które należy podać dla celów homologacji typu.

§ 4. W odniesieniu do samochodów osobowych (kategorii M₁) i niektórych pojazdów specjalnych stosuje się następujące kodowanie rodzaju nadwozia:

Załącznik nr 3

A. OPIS TECHNICZNY DLA CELÓW HOMOLOGACJI TYPU POJAZDU
(odnośniki według załącznika nr 1)

Załącznik nr 4

WYKAZ WYMAGAŃ OBOWIĄZUJĄCYCH W HOMOLOGACJI TYPU

Część I

Wykaz przepisów cząstkowych dotyczących pojazdów kategorii M, N i O oraz ich przedmiotów wyposażenia i części (Należy uwzględniać zakres i najnowsze poprawki do niżej wymienionych przepisów cząstkowych)

UWAGA: 1. „Rozporządzenie MT i GM” - oznacza rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 1 kwietnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. Nr 44, poz. 432).

2. EKG ONZ – oznacza Europejską Komisję Gospodarczą Organizacji Narodów Zjednoczonych.

*) W przypadku homologacji sposobu montażu instalacji przystosowującej pojazd do zasilania gazem, stosuje się do pojazdów wyposażonych w układ ograniczenia emisji spalin, zawierający reaktor katalityczny i czujnik składu mieszanki (sonda lambda).

**) Określa, jakie pojazdy powinny być oznakowane tymi tablicami.

CZĘŚĆ II

Wykaz przepisów cząstkowych dotyczących pojazdów kategorii L oraz ich przedmiotów wyposażenia i części (należy uwzględniać zakres i najnowsze poprawki do niżej wymienionych przepisów cząstkowych)

UWAGA: 1. „Rozporządzenie MT i GM” – oznacza rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 1 kwietnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. Nr 44, poz. 432).

2. EKG ONZ – oznacza Europejską Komisję Gospodarczą Organizacji Narodów Zjednoczonych.

CZĘŚĆ III

Wykaz przepisów cząstkowych dotyczących pojazdów kategorii T, przyczep do nich oraz ich przedmiotów wyposażenia i części (należy uwzględniać zakres i najnowsze poprawki do niżej wymienionych przepisów cząstkowych)

UWAGA: 1. „Rozporządzenie MT i GM” – oznacza rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 1 kwietnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. Nr 44, poz. 432).

2. EKG ONZ – oznacza Europejską Komisję Gospodarczą Organizacji Narodów Zjednoczonych.

CZĘŚĆ IV

Przepisy techniczne dotyczące tramwajów i trolejbusów zawarte są w rozporządzeniu Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków technicznych tramwajów i trolejbusów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. z 1999 r. Nr 88, poz. 993).

Ponadto urządzenia oświetleniowo-sygnalizacyjne, szyby oraz urządzenia sprzęgające tramwajów powinny odpowiadać przepisom cząstkowym podanym w poniższym wykazie.

UWAGA: EKG ONZ – oznacza Europejską Komisję Gospodarczą Organizacji Narodów Zjednoczonych.

CZĘŚĆ V

Wykaz dotychczas przeanalizowanych i uznawanych za równoważne przepisów cząstkowych międzynarodowych, regionalnych i innych krajów (należy uwzględniać zakres i nąjnowsze poprawki do niżej wymienionych przepisów cząstkowych)

UWAGA: EKG ONZ – oznacza Europejską Komisję Gospodarczą Organizacji Narodów Zjednoczonych,

EWG – oznacza Dyrektywę Unii Europejskiej;

OECD CODE – oznacza zgodność z normą OECD;

S – oznacza zgodność z odpowiednią normą szwedzką;

ABG – oznacza niemieckie dopuszczenie konstrukcji wg DIN.

Załącznik nr 5

PROCEDURY HOMOLOGACJI TYPU POJAZDU

§ 1. W przypadku wystąpienia o homologację typu pojazdu należy:

1) sprawdzić, czy homologacje wydane zgodnie z odpowiednimi cząstkowymi przepisami są ważne w świetle zawartych w tych przepisach okresów przejściowych oraz zażądać, w razie potrzeby, uzupełnienia ich zakresu;

2) upewnić się, na podstawie analizy dokumentacji, że charakterystyka i dane pojazdu zawarte w części I opisu technicznego typu pojazdu są podane w pozostałych zbiorach dokumentacyjnych i w świadectwach homologacyjnych odpowiednich przepisów cząstkowych; jeżeli treść któregokolwiek punktu części I opisu technicznego nie jest zawarta w zbiorze dokumentacyjnym żadnego z cząstkowych przepisów należy potwierdzić, że odpowiednia część lub cecha pojazdu jest zgodna z danymi szczegółowymi podanymi w pełnym zbiorze dokumentacji;

3) przeprowadzić lub spowodować przeprowadzenie inspekcji części i układów pojazdu na wybranej próbce pojazdów należących do homologowanego typu w celu sprawdzenia, czy pojazd jest wykonany zgodnie z odpowiednimi danymi zawartymi w potwierdzonym opisie technicznym w odniesieniu do wszystkich homologacji według przepisów cząstkowych;

4) przeprowadzić lub spowodować przeprowadzenie odpowiednich sprawdzeń dotyczących montażu zespołów.

§ 2. Liczba pojazdów poddanych badaniu powinna być taka, aby możliwe było właściwe sprawdzenie wszelkich homologowanych kombinacji pod względem następujących zagadnień:

1) silnik,

2) skrzynia biegów,

3) osie napędowe (liczba, położenie, związki kinematyczne z innymi osiami),

4) osie kierowane (liczba i położenie),

5) kształt nadwozia, wymiary i masy,

6) liczba drzwi,

7) kierunek ruchu drogowego,

8) liczba miejsc,

9) wyposażenie dodatkowe.

§ 3. Jednostka upoważniona do badań sporządza sprawozdanie z przeprowadzonych czynności oraz protokół dotyczący zgodności z obowiązującymi wymaganiami.

Załącznik nr 6

ŚWIADECTWO HOMOLOGACJI TYPU POJAZDU

Załącznik nr 7

SYSTEM NUMEROWANIA ŚWIADECTW HOMOLOGACJI ⁽¹⁾

§ 1. W przypadku homologacji przedmiotów wyposażenia lub części numer składa się z pięciu niżej określonych pól oddzielonych znakiem „ * ”;

Pole 1: symbol „E 20”.

Pole 2: numer przepisu cząstkowego.

Pole 3: numer ostatniej poprawki do przepisu cząstkowego zastosowanego do homologacji. Jeżeli przepis cząstkowy zawiera różne daty wejścia w życie różnych norm technicznych, to może być dodana litera; litera ta powinna się odnosić do specjalnych wymagań technicznych, na podstawie których udzielono homologacji.

Pole 4: numer kolejny homologacji (z zerami na początku, o ile potrzeba, tak aby numer był czterocyfrowy. Dla każdego przepisu cząstkowego kolejność numerów zaczyna się od 0001.

Pole 5: numer kolejny rozszerzenia (z zerem na początku, o ile potrzeba, tak aby numer rozszerzenia był dwucyfrowy). Kolejność numerów zaczyna się od 01 w dodatku do każdego podstawowego numeru homologacji.

§ 2. W przypadku homologacji typu pojazdu w polu 1 wpisuje się duże litery „PL” oraz pomija się pole 2 i pole 3.

§ 3. W przypadku homologacji sposobu montażu instalacji przystosowującej pojazd do zasilania gazowego w polu 1 wpisuje się duże litery „PLG” oraz pomija pole 2 i pole 3.

§ 4. Przykłady:

1) trzecia homologacja (jeszcze bez rozszerzenia) udzielona w zakresie Regulaminu 13 EKG ONZ (hamowanie) zgodnie z 08 serią poprawek: E20*13R*O8*0003*00

2) drugie rozszerzenie do trzeciej homologacji udzielone w zakresie Regulaminu 49 EKG ONZ (emisja z silnika o ZS) o dwóch etapach A i B wchodzenia w życie 02 serii poprawek: E20*49R*02A*0003*02

3) drugie rozszerzenie do czwartej homologacji udzielonej dla typu pojazdu: PL*0004*02

Załącznik nr 8

WYNIKI BADAŃ

(Dla każdej wersji powinien być tylko jeden wynik. Dopuszczalna jest kombinacja kilku wartości pod warunkiem wskazania najmniej korzystnego przypadku.)

Załącznik nr 9

WYCIĄG ZE ŚWIADECTWA HOMOLOGACJI

Załącznik nr 10

PROCEDURY ZGODNOŚCI PRODUKCJI

§ 1. OCENA WSTĘPNA

1. Przed udzieleniem homologacji typu należy sprawdzić istnienie u producenta zadowalających przedsięwzięć i procedur dla zapewnienia, aby wytwarzane części, układy, zespoły lub pojazdy były zgodne z homologowanym typem.

2. Istnieje możliwość uznania także certyfikacji producenta w zakresie spełnienia normy PN-EN 29002 (obejmującej wyrób(y) zgłoszone do homologacji) lub w zakresie równoważnej normy akredytacyjnej jako spełnienie wymagań ust. 1. Producent powinien przedstawić szczegóły dotyczące takiej rejestracji i zobowiązać się do informowania o jakichkolwiek zmianach jej ważności lub zakresu.

§ 2. ZGODNOŚĆ PRODUKCJI

1. Każdy pojazd, układ, część lub zespół homologowane zgodnie z niniejszym rozporządzeniem lub przepisem cząstkowym powinny być tak wytwarzane, aby spełniać wymagania niniejszego rozporządzenia i /lub przepisu cząstkowego.

2. Udzielając homologacji typu pojazdu, należy sprawdzić istnienie właściwych zarządzeń oraz udokumentowanych planów kontroli uzgodnionych z producentem dla każdej homologacji cząstkowej tak, aby te badania lub związane z nimi kontrole konieczne dla sprawdzania ciągłości zgodności z homologowanym typem, zawierające – zwłaszcza tam, gdzie są stosowane – badania określone w przepisach cząstkowych, mogły być przeprowadzane z zalecaną częstością.

3. Posiadacz homologacji powinien w szczególności:

1) zapewnić istnienie procedur dla skutecznej kontroli zgodności wyrobów (pojazdów, układów, części lub zespołów) z homologowanym typem,

2) mieć dostęp do aparatury badawczej niezbędnej do sprawdzania zgodności każdego homologowanego typu,

3) zapewnić aby wyniki badań były rejestrowane i aby załączone dokumenty były dostępne w czasie określonym w porozumieniu z władzą homologacyjną; okres ten nie może przekraczać 10 lat,

4) prowadzić analizę wyników każdego rodzaju badań w celu sprawdzenia i zapewnienia stabilności charakterystyk wyrobu określając przy tym dopuszczalne odchyłki wykonawcze,

5) zapewnić, aby dla każdego typu wyrobu były przeprowadzane przynajmniej kontrole podane w niniejszym rozporządzeniu oraz badania podane w mających zastosowanie przepisach cząstkowych,

6) zapewnić, że stwierdzenie jakiejkolwiek niezgodności wyników badania danego typu stanowi podstawę do pobrania następnej próbki i ponownego przeprowadzenia badania; należy podejmować wszelkie niezbędne kroki w celu niezwłocznego przywrócenia zgodności produkcji.

W przypadku homologacji pojazdów, kontrole, o których mowa w pkt 5, są ograniczone do tych, które sprawdzają zgodność kompletacji pojazdu z danymi homologacyjnymi.

4. Upoważniona jednostka może w dowolnej chwili sprawdzać metody kontroli zgodności produkcji stosowane w każdym zakładzie produkcyjnym. Częstość tych sprawdzeń powinna być spójna z przedsięwzięciami, które zostały uznane według § 1, oraz powinna zapewniać przeprowadzanie związanych czynności kontrolnych w okresach wynikających z ustalonego stopnia zaufania do producenta. W związku z powyższym należy przestrzegać, aby:

1) podczas każdej kontroli wyniki badań oraz zapis przebiegu produkcji zostały udostępnione osobie przeprowadzającej kontrolę,

2) jeżeli wyniki i zakres badań są odpowiednie, to osoba kontrolująca będzie mogła pobrać losowo próbki przeznaczone do zbadania w laboratorium producenta (lub w placówce technicznej, jeżeli przepis cząstkowy tak stanowi); minimalna liczba próbek może być określana według wyników kontroli prowadzonej samodzielnie przez producenta, a ponadto

3) gdy poziom kontroli wydaje się niezadowalający lub jeżeli wydaje się konieczna weryfikacja ważności badań przeprowadzonych w zastosowaniu ust. 4 pkt 2 to prowadzący kontrolę powinien wybrać próbki przeznaczone do przesłania upoważnionej jednostce przeprowadzającej badania.

Załącznik nr 11

PRZEPISY DLA NIEKTÓRYCH POJAZDÓW SPECJALNYCH
(stosowane odstępstwa od przepisów według załącznika 4)

CZĘŚĆ I

Samochody kempingowe, sanitarne i pogrzebowe

A: dopuszcza się odstępstwo, jeśli specjalne przeznaczenie uniemożliwia pełną zgodność; wykazanie tego stanowi obowiązek producenta,

B: stosowanie ograniczone do drzwi dających dostęp do siedzeń skonstruowanych do normalnego użytkowania podczas jazdy, dla których odległość pomiędzy punktem R a środkowi płaszczyzną drzwi, mierzona w kierunku prostopadłym do wzdłużnej płaszczyzny pojazdu jest nie większa niż 500 mm,

C: stosowanie ograniczone do tej części pojazdu, która znajduje się przed wysuniętym najbardziej do tyłu siedzeniem skonstruowanym do normalnego użytkowania podczas jazdy jak też do strefy uderzenia głową według PN-S-48050,

D: stosowanie ograniczone do siedzeń skonstruowanych do normalnego użytkowania podczas jazdy,

E: tylko przedni ,

F: dopuszcza się modyfikację położenia i długości przewodów paliwowych oraz zmianę lokalizacji zbiornika,

G: dopuszcza się, aby spełnione były wymagania jak dla pojazdu niekompletnego stanowiącego podstawę następnych etapów homologacji,

H: dopuszcza się zmianę długości rury wydechowej za reaktorem katalitycznym o nie więcej niż 2 m bez dodatkowych badań,

I: stosuje się do układów grzewczych nie obejmujących części mieszkalnej,

J: okna inne niż w kabinie kierowcy mogą być wykonane ze sztywnych szyb plastikowych,

K: oznaczenie czasowo nie stosowane,

L: stosowanie ograniczone do siedzeń skonstruowanych do normalnego użytkowania podczas jazdy; na siedzeniach tylnych wymagane są co najmniej kotwiczenia pasów biodrowych,

M: stosowanie ograniczone do siedzeń skonstruowanych do normalnego użytkowania podczas jazdy; na siedzeniach tylnych wymagane są co najmniej pasy biodrowe,

N: pod warunkiem, że zamontowane są wszystkie obowiązkowe urządzenia oświetleniowo-sygnalizacyjne oraz spełnione są geometryczne warunki ich umieszczenia,

O: pojazd powinien mieć równoważny system zamontowany z przodu,

P: stosuje się do układów grzewczych nie obejmujących części mieszkalnej; pojazd powinien mieć równoważny system działający z przodu,

Q: dopuszcza się zmianę długości rury wydechowej za reaktorem katalitycznym o nie więcej niż 2 m bez dodatkowych badań; homologacje pojazdów niekompletnych pozostają ważne bez względu na zmianę masy odniesienia,

X: brak odstępstwa innego niż w odpowiednim przepisie przejściowym, N/A: przepis ten może nie być stosowany do tego pojazdu (brak wymagania).

CZĘŚĆ II

Samochody opancerzone

A: dopuszcza się odstępstwo, jeśli specjalne przeznaczenie uniemożliwia pełną zgodność; wykazanie tego stanowi obowiązek producenta,

B: współczynnik przepuszczania światła powinien wynosić przynajmniej 60%, ponadto kąt przesłonięcia obuocznego przez słupki przednie (podpory .„A”) nie może być większy niż 10 stopni,

C: dopuszcza się dodatkowe specjalne urządzenia alarmujące o napadzie,

N: pod warunkiem, że zamontowane są wszystkie obowiązkowe urządzenia oświetleniowe – sygnalizacyjne oraz spełnione są geometryczne warunki ich umieszczenia,

X: brak odstępstwa innego nie w odpowiednim przepisie przejściowym,

N/A: przepis ten może nie jest stosowany do tego pojazdu (brak wymagania).

Załącznik nr 12

A. KRYTERIA MAŁYCH SERII

Liczba wprowadzonych do użytkowania w danym roku pojazdów należących do jednej rodziny typów nie powinna przekraczać wartości podanej poniżej w odniesieniu do danej kategorii:

„Rodzina typów” składa się z pojazdów, które nie różnią się pod względem tak istotnych cech, jak:

– producent,

– istotne zagadnienia dotyczące budowy i konstrukcji,

– podwozie/płyta podłogowa (oczywiste i podstawowe różnice),

– silnik.

B. KRYTERIA KOŃCOWEJ PARTII PRODUKCJI

Maksymalna liczba pojazdów danego typu wprowadzonych do użytkowania w ciągu roku nie może przekraczać 10% liczby pojazdów kategorii M₁ i L_1-5 oraz 30% pojazdów innych kategorii wprowadzonych do użytkowania w Rzeczypospolitej Polskiej w ciągu 12 miesięcy przed datą utraty ważności świadectwa homologacji tego typu pojazdu. Jeżeli liczba odpowiadająca odpowiednio 10% lub 30% jest mniejsza niż 100, dopuszcza się wprowadzenie do użytkowania na niniejszych zasadach 100 pojazdów. Okres ważności zwolnienia nie może przekroczyć dla pojazdów kompletnych 12 miesięcy, a dla pojazdów niekompletnych 18 miesięcy od chwili utracenia ważności homologacji.

Załącznik nr 13

WYKAZ UDZIELONYCH HOMOLOGACJI CZĄSTKOWYCH

Pieczęć lub nagłówek Ministerstwa Transportu i Gospodarki Morskiej

Załącznik nr 14

PROCEDURY HOMOLOGACJI WIELOSTOPNIOWEJ

Ogólnie

1.1. Właściwe działanie procesu homologacji wielostopniowej wymaga współpracy wszystkich związanych producentów. W tym celu należy zapewnić, przed udzieleniem homologacji drugiego lub kolejnych jej etapów, że istnieją właściwe porozumienia pomiędzy odpowiednimi producentami w celu przekazywania oraz wymiany dokumentów i informacji tak, aby skompletowany typ pojazdu spełniał wymagania techniczne wszystkich odpowiednich przepisów cząstkowych podanych w załączniku nr 4. Takie informacje powinny zawierać szczegóły odpowiednich układów, części, zespołów oraz elementów pojazdu tworzących część jeszcze nie homologowanego, niekompletnego pojazdu.

2. Homologacje typu zgodnie z niniejszym załącznikiem są udzielone na podstawie aktualnego stanu kompletacji typu pojazdu i powinny zawierać wszystkie homologacje udzielone na wcześniejszych etapach.

3. Każdy producent w procedurze homologacji wielostopniowej jest odpowiedzialny za homologację oraz zgodność produkcji wszystkich układów, części lub zespołów, które są wytwarzane przez niego lub zabudowane przez niego na aktualnym etapie zabudowy. Nie jest on odpowiedzialny za obiekty, które były homologowane we wcześniejszych etapach, z wyjątkiem tych przypadków, w których dokonuje on zmiany odpowiednich części w stopniu, który narusza /unieważnia wcześniej wydaną homologację.

Procedury

§ 2. W przypadku wystąpienia o homologację wielostopniową typu pojazdu należy:

1) sprawdzić, czy dokonano wszystkich homologacji według odpowiednich przepisów cząstkowych,

2) zapewnić, aby wszystkie odpowiednie dane, uwzględniając stan kompletacji pojazdu, były zawarte w dokumencie informacyjnym;

3) w odniesieniu do dokumentacji upewnić się, że opis i dane pojazdu podane w części I dokumentu informacyjnego pojazdu zawarte są w danych pakietu informacyjnego i /lub w świadectwach homologacji według odpowiednich przepisów cząstkowych; w przypadku skompletowanych pojazdów; o ile odpowiednia liczba porządkowa w części I dokumentu informacyjnego nie jest umieszczona w pakiecie informacyjnym dowolnego przepisu cząstkowego, należy potwierdzić, że część odpowiednich właściwości jest zgodna z właściwościami zawartymi w dokumencie informacyjnym;

4) dla wybranej próbki spośród pojazdów, których typ ma być homologowany przeprowadzić lub spowodować przeprowadzenie kontroli elementów pojazdu oraz układów w celu sprawdzenia czy pojazd(y) jest(są) wykonany(e) zgodnie z odpowiednimi danymi zawartymi w oryginalnym pakiecie informacyjnym w odniesieniu do homologacji według wszystkich odpowiednich przepisów cząstkowych;

5) w odniesieniu do zespołów (o ile one występują) przeprowadzać lub zorganizować możliwość wykonywania kontroli ich zamocowania.

§ 3. Liczba pojazdów, które mają być sprawdzane dla celów § 2 pkt. 4, powinna być wystarczająca, aby umożliwiać właściwą kontrolę różnych kombinacji, które mają być homologowane, zgodnie ze stanem kompletacji pojazdu pod względem następujących cech:

– silnik,

– skrzynia biegów,

– osie napędowe (liczba, położenie, wzajemne połączenia),

– osie kierowane (liczba i położenie),

– rodzaj nadwozia,

– liczba drzwi,

– kierunku ruchu,

– liczba siedzeń,

– poziom wyposażenia.

Identyfikacja pojazdu

§ 4. W drugim i kolejnych etapach kompletacji, poza tabliczką znamionową wynikającą z przepisu cząstkowego, każdy następny producent powinien przymocować do pojazdu dodatkową tabliczkę, której wzór przedstawiono w dodatku do niniejszego załącznika. Tabliczka ta powinna być przymocowana w sposób trwały w miejscu widocznym i łatwo dostępnym, na części nie podlegającej wymianie podczas użytkowania. Powinna ona ukazywać w sposób czytelny i trwały następujące informacje w następującej kolejności

– nazwa producenta,

– numer świadectwa homologacji typu pojazdu,

– etap homologacji,

– kolejny numer pojazdu,

– dopuszczalna masa całkowita pojazdu ^(a),

– dopuszczalna masa całkowita zestawu (o ile pojazd jest przeznaczony do ciągnięcia przyczepy) ^(a),

– dopuszczalne maksymalne naciski na poszczególne osie, podane w kolejności od przodu do tyłu ^(a),

– w przypadku naczepy, dopuszczalne maksymalna masa przypadająca na sworzeń zaczepowy naczepy ^(a),

^(a)Tylko wtedy, gdy wartość ta zmienia się podczas bieżącego etapu homologacji.

Dodatek do załącznika nr 14

WZÓR DODATKOWEJ TABLICZKI PRODUCENTA
(poniższy wzór podano jedynie jako przykład)

Załącznik nr 15

WYKAZ JEDNOSTEK UPOWAŻNIONYCH DO BADAŃ HOMOLOGACYJNYCH

1. Upoważnia się następujące jednostki:

2. Do badań homologacyjnych pojazdów, wyposażenia i części według przyjętych do stosowania w Polsce Regulaminów EKG ONZ oraz do prowadzenia kontroli zgodności produkcji upoważnia się następujące jednostki:

Wyjaśnienie skrótów:

ITS – Instytut Transportu Samochodowego, 03–301 WARSZAWA, ul. Jagiellońska 80

ISiC O/Kraków – Instytut Szkła i Ceramiki, Oddział Kraków 30-702 KRAKÓW, ul. Lipowa 3

OBR PO – Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Przemysłu Oponiarskiego, 61–361 POZNAN, ul. Starołęcka 18

PIMot – Przemysłowy Instytut Motoryzacji, 03-468 WARSZAWA, ul. Jagiellońska 55

IT Politechn. Śląskiej – Instytut Transportu Politechniki Śląskiej, 40-019 KATOWICE, ul. Z. Krasińskiego 8