Dziennik Ustaw - rok 1992 nr 30 poz. 130

Na podstawie art. 15 ust. 5 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania (Dz. U. Nr 21, poz. 86) zarządza się, co następuje:

2. Jednostki mogą uznać za środki trwałe także przedmioty majątkowe o cenie zakupu lub koszcie wytworzenia albo wartości rynkowej niższej aniżeli ustalona w ust. 1, jeżeli spełniają one pozostałe warunki określone w tym przepisie.

3. Do środków trwałych nie zalicza się:

1) książek, dzieł sztuki i eksponatów muzealnych, a także mebli i dywanów,

2) środków dydaktycznych, w tym także środków transportu, służących do nauczania i wychowania w szkołach, z wyłączeniem szkół wyższych, a w instytucjach kultury i instytucjach filmowych także aparatury wideo, sprzętu nagłaśniającego, projektorów filmowych, filmowych stołów montażowych, stołów miksyjnych, urządzeń świetlnych, magnetowidów studyjnych, instrumentów muzycznych,

3) inwentarza żywego, w tym zwierząt pociągowych, zwierząt w ogrodach zoologicznych i zwierząt w cyrkach,

4) urządzeń rozbieralnych stanowiących wyposażenie placów i zaplecza budów (rusztowań, zestawów metalowych, szalunków przestawnych itp.) oraz zaplecza produkcyjno-usługowego i socjalno-administracyjnego budów, przeznaczonego do likwidacji po zakończeniu budowy, z wyjątkiem obiektów służących jako zaplecze wielokrotnego użytku (barakowozy, kontenery itp.),

5) urządzeń sygnalizacyjno-alarmowych oraz sprzętu pożarniczego, a w szczególności agregatów pożarniczych, działek, masztów pionowych i aparatów ochrony dróg oddechowych, z wyjątkiem samochodów i statków pożarniczych.

1) koszty nabycia praw majątkowych, w szczególności projektów wynalazczych, patentów, licencji, znaków towarowych,

2) wartość firmy,

3) koszty organizacji i zgromadzenia kapitału zakładowego, jeżeli przepis szczególny zezwala na pokrycie tych kosztów przez jednostkę,

4) nabyte oprogramowanie komputerów,

których wartość jest wyższa niż 5.000.000 zł.

1) własnych środków trwałych,

2) wartości niematerialnych i prawnych.

2. Od składników majątku trwałego otrzymanego do użytkowania na podstawie umów najmu lub dzierżawy, z których wynika prawo ich zakupu przez najemcę lub dzierżawcę za ustaloną w tych umowach cenę, zawartych na podstawie przepisów ustawy z dnia 13 lipca 1990 r. o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych (Dz. U. Nr 51, poz. 298 i Nr 85, poz. 498 oraz z 1991 r. Nr 60, poz. 253 i Nr 111, poz. 480), jednostki dokonują odpisów amortyzacyjnych na zasadach określonych w § 8 ust. 3, co oznacza, że ustala się je w proporcji do okresu wynikającego z umowy, z wyjątkiem obiektów o krótszym czasie użytkowania, niż wynika to z okresu ustalonego w umowie.

3. Odpisów amortyzacyjnych nie dokonuje się od:

1) gruntów,

2) budynków mieszkalnych wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami, jeżeli budynki te służą w całości lub w przeważającej części na cele mieszkalne, chyba że znajdujące się w tych budynkach lokale przeznaczone są do prowadzenia w nich działalności gospodarczej albo są wydzierżawiane lub wynajmowane, a dochód z tej dzierżawy lub najmu podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym,

3) budynków nie wymienionych w pkt 2, budowli i urządzeń zaliczanych do spółdzielczych zasobów mieszkaniowych lub służących działalności społeczno-wychowawczej prowadzonej przez spółdzielnie mieszkaniowe,

4) składników majątku trwałego służących kolejowej służbie zdrowia,

5) składników majątku trwałego jednostek i zakładów budżetowych oraz gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych, z wyjątkiem majątku trwałego służącego zakładowej działalności socjalnej,

6) budynków i budowli szkół wyższych, z wyjątkiem służących zakładowej działalności socjalnej,

7) składników majątku trwałego osób prawnych, których celem statutowym jest działalność naukowa, naukowo-techniczna, oświatowa, w tym również polegająca na kształceniu studentów, kulturalna, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, wspierania inicjatyw społecznych na rzecz budowy dróg i sieci telekomunikacyjnych na wsi, dobroczynności, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów oraz kultu religijnego, z wyjątkiem składników majątku trwałego służących wyodrębnionej organizacyjnie działalności gospodarczej oraz zakładowej działalności socjalnej; wymienione jednostki, jeżeli nie są dotowane z budżetu, mogą we własnym zakresie podjąć decyzję o amortyzowaniu składników majątku trwałego.

2. Od składników majątku trwałego, o których mowa w § 4 ust. 3 pkt 2–7, dokonuje się odpisów umorzeniowych według zasad i w wysokości określonych dla odpisów amortyzacyjnych. Mogą one być dokonywane za okresy roczne.

3. W zakładach budżetowych i gospodarstwach pomocniczych jednostek budżetowych nie objętych zwolnieniem od podatku dochodowego odpisy umorzeniowe od środków trwałych, z wyłączeniem budynków i budowli, traktuje się na równi z odpisami amortyzacyjnymi.

2. Odpisów amortyzacyjnych od składników majątku trwałego użytkowanego sezonowo dokonuje się tylko za okres ich wykorzystania. Wysokość odpisu miesięcznego stanowi w takim wypadku iloraz wynikający z podzielenia rocznej kwoty amortyzacji przez liczbę miesięcy w sezonie.

2. Odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych związanych trwale z cudzymi gruntami dokonuje się od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środki trwałe zostały przyjęte do użytkowania, przez cały czas trwania umowy najmu lub dzierżawy gruntu, według zasad określonych w § 8 ust. 3, albo do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie wysokości umorzenia z ich wartością brutto albo w którym środki trwałe postawiono w stan likwidacji lub sprzedano.

3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do inwestycji w obcych środkach trwałych.

4. Odpisy amortyzacyjne od ujawnionych środków trwałych, nie objętych ewidencją, oraz korekty odpisów amortyzacyjnych dokonanych w nieprawidłowej wysokości mogą nastąpić wyłącznie za rok obrotowy poprzedzający rok, w którym wypadki te ujawniono.

2. Jednostki mogą podane w wykazie stawki amortyzacyjne podwyższać:

1) dla budynków i budowli użytkowanych w warunkach:

a) pogorszonych – przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 1,2,

b) złych – przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 1,4,

2) dla maszyn, urządzeń i środków transportu użytkowanych bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych albo wymagających szczególnej sprawności technicznej (np. pod ziemią, w warunkach terenowych, w warunkach leśnych, przy pracy na trzy zmiany, mimo że nie działają ze swej istoty w ruchu ciągłym) – przy zastosowaniu w tym okresie współczynników nie wyższych niż 1,4,

3) dla:

a) rurociągów podsadzkowych – przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 7,0,

b) odwiertów ropy naftowej i gazu ziemnego – przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 5,0,

c) pomp tłoczących ciecze z zawiesinami, wodą morską, materiałami ściernymi, solanką i innymi żrącymi, wentylatorów, urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, dmuchaw i ssaw – przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 4,0,

d) silników powietrznych – przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 2,5,

e) wykopów górniczych, sztolni, wyrobisk upadowych, szybów i szybików – przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 2,0,

f) rurociągów przemysłowych i rozdzielczych solanki – przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 2,0,

g) maszyn i urządzeń grupy 4 do 6 poddanych szybkiemu postępowi technicznemu – przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 2,0.

Warunki uzasadniające stosowanie podwyższonych stawek amortyzacyjnych oraz sposób ich ustalania określają objaśnienia do wykazu.

3. Jednostki ustalają stawki amortyzacyjne dla środków trwałych nowo wprowadzonych do użytkowania: używanych, zmodernizowanych lub o przewidywanym okresie użytkowania krótszym od okresu przyjętego za podstawę stawki amortyzacyjnej ustalonej w wykazie, w sposób określony w objaśnieniach do wykazu.

4. Przepis ust. 3 nie dotyczy jednostek przekazujących własne środki trwałe do użytkowania innym jednostkom na podstawie umów najmu, dzierżawy i innych umów o podobnym charakterze.

5. Jednostki mogą podane w wykazie stawki amortyzacyjne maszyn, urządzeń i środków transportu użytkowanych w warunkach lepszych od przeciętnych obniżać w tym okresie przy zastosowaniu współczynników nie niższych niż 0,66.

6. Jednostki mogą podane w wykazie stawki amortyzacyjne dla maszyn i urządzeń o charakterze produkcyjnym (grupy 3–6 i 8) oraz środków transportu (z wyjątkiem samochodów osobowych) przyjętych do użytkowania po dniu 1 stycznia 1991 r. podwyższać przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 2, a w przypadku ich użytkowania w gminach o szczególnym zagrożeniu wysokim bezrobociem strukturalnym, których wykaz ustala Rada Ministrów – nie wyższych niż 3. Tak ustalone stawki amortyzacyjne stosuje się do wartości brutto środków trwałych w pierwszym roku ich użytkowania, a w następnych latach do ich wartości brutto, pomniejszonej o dotychczasowe umorzenie, ustalonej na początek kolejnych lat ich użytkowania. Począwszy od roku następującego po roku, w którym nastąpiło zrównanie rocznej kwoty amortyzacji obliczonej przy zastosowaniu zasad przewidzianych w ust. 1 i w § 6 ust. 1 oraz zasady, o której mowa w niniejszym ustępie, jednostki dokonują dalszych odpisów amortyzacyjnych według zasad określonych w ust. 1 i w § 6 ust. 1.

7. W wypadku podwyższania lub obniżania podanych w wykazie stawek amortyzacyjnych za pomocą współczynników określonych w ust. 2, 5 i 6 należy stosować jeden współczynnik dla poszczególnych środków trwałych.

8. Jednostki dokonujące wyłącznie odpisów umorzeniowych do wyliczenia umorzenia, o którym mowa w § 5 ust. 1, nie stosują przepisów ust. 6.

2. Odpisów amortyzacyjnych od wartości niematerialnych i prawnych dokonuje się w równej wysokości, od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym ujęto je w ewidencji księgowej jako składniki majątku trwałego, do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie wysokości umorzenia z ich wartością brutto.

3. Przepis § 7 ust. 4 stosuje się odpowiednio do korekty odpisów amortyzacyjnych od wartości niematerialnych i prawnych.

2. Przepis ust. 1 nie ma zastosowania do środków trwałych, o których mowa w § 4 ust. 3 pkt 2–7.

3. Po upływie okresu trwałej nieczynności środków trwałych jednostki dokonują odpisów amortyzacyjnych od uznanych uprzednio za trwale nieczynne środków trwałych według zasad stosowanych przed okresem uznania ich za trwale nieczynne.

2. Przeliczeń, o których mowa w ust. 1, dokonuje się przy zastosowaniu wskaźników przeliczeniowych, uwzględniających relacje poziomu cen środków trwałych wykazanych w ewidencji księgowej i poziomu cen przyjętego za podstawę przeliczenia.

3. Jeżeli wyliczona przy zastosowaniu wskaźnika przeliczeniowego cena środka trwałego różni się więcej niż o 10% od znanej jednostce aktualnej ceny, kosztorysu lub ceny zapłaconej za nowy środek trwały o takim samym lub zbliżonym przeznaczeniu i parametrach użytkowych, to przeliczenie może nastąpić przy zastosowaniu tej ceny, z uwzględnieniem kosztów dodatkowych, w szczególności transportu, montażu, przy czym zastosowana cena wymaga odpowiedniego udokumentowania, np. protokołem własnym. Wartość umorzenia środka trwałego ustala się wówczas w takiej proporcji do zaktualizowanej wartości brutto, w jakiej pozostało umorzenie do wartości brutto przed aktualizacją.

4. Wyniki aktualizacji wartości brutto i umorzenia środków trwałych wprowadza się do ewidencji księgowej pod datą jej przeprowadzenia, przy czym różnice między dotychczasową a zaktualizowaną wyceną wpływają na wysokość funduszy zasadniczych lub kapitału zapasowego albo innego o podobnym charakterze.

2. Aktualizacja, o której mowa w ust. 1, następuje przy zastosowaniu aktualnych cen, kosztorysu, ceny zapłaconej za nowy środek trwały o takim samym lub zbliżonym przeznaczeniu i parametrach, a w razie braku takich danych – na podstawie ekspertyzy, przy wykorzystaniu ogłoszonych przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” wskaźników cen dóbr inwestycyjnych za ostatni miesiąc kwartału poprzedzającego kwartał, w którym nastąpiło przekształcenie formy prawnej przedsiębiorstwa, o którym mowa w ust. 1.

3. Przepisy § 11 stosuje się odpowiednio.

2. Aktualizacji, o której mowa w ust. 1, dokonuje się w terminie do dnia 30 czerwca 1992 r.

3. Jednostki, w wypadku, o którym mowa w ust. 1, obliczają od dnia 1 stycznia 1992 r. odpisy amortyzacyjne od wartości środków trwałych ustalonej w wyniku tej aktualizacji.

Minister Finansów: A. Olechowski

Załącznik do rozporządzenia Ministra Finansów
z dnia 27 marca 1992 r. (poz. 130)

WYKAZ ROCZNYCH STAWEK AMORTYZACYJNYCH

Objaśnienia:

1. W razie podwyższania lub obniżania stawek amortyzacyjnych podanych w wykazie za pomocą odpowiednich współczynników, mnoży się właściwe dla danych środków trwałych stawki amortyzacyjne, ustalone w wykazie dla warunków normalnych, przez odpowiedni współczynnik określony w § 8 ust. 2, 5 i 6 rozporządzenia.

2. Za pogorszone warunki użytkowania uważa się użytkowanie budynku lub budowli pod ciągłym działaniem wody, par wodnych, znacznych drgań, nagłych zmian temperatury oraz innych czynników powodujących przyspieszenie zużycia obiektu.

Za złe warunki użytkowania uważa się użytkowanie budynku lub budowli pod ciągłym wpływem silnej agresji chemicznej, w razie gdy są to obiekty, w których wytwarza się, stosuje w produkcji lub przechowuje agresywne środki chemiczne. Dotyczy to również wypadków silnego działania na środek trwały agresywnych środków chemicznych rozproszonych w atmosferze, wodzie lub wydzielających się w postaci oparów, których źródłem są inne obiekty znajdujące się w pobliżu.

3. Przez maszyny i urządzenia grupy 4–6 poddane szybkiemu postępowi technicznemu, o których mowa w § 8 ust. 2 pkt 3 lit. g) rozporządzenia, rozumie się maszyny, urządzenia i aparaturę, w których zastosowane są układy mikroprocesorowe lub systemy komputerowe spełniające założone funkcje dzięki wykorzystaniu w nich najnowszych zdobyczy techniki, a także pozostałą aparaturę naukowo-badawczą i doświadczalno-produkcyjną.

4. Od środków trwałych używanych nowo wprowadzonych do użytkowania, zmodernizowanych w drodze inwestycji, a także o krótszym przewidzianym okresie użytkowania od okresu przyjętego za podstawę ustalenia stawki amortyzacyjnej określonej w wykazie na skutek ograniczenia zasobów złóż, czasu produkcji określonych produktów lub trwania kontraktu na wykonanie usług lub budowę obiektów za granicą, jak również ograniczenia z góry okresu użytkowania, o których mowa w § 8 ust. 3 rozporządzenia, oblicza się stawki amortyzacyjne:

1) gdy w ewidencji księgowej ujmuje się jedynie wartość brutto środka trwałego – według wzoru:

2) gdy w ewidencji księgowej ujmuje się zarówno wartość brutto, jak i umorzenie środka trwałego – według wzoru:

w których:

S_o – roczna stawka amortyzacyjna,

E_s – przewidywany okres użytkowania środka trwałego w latach,

W_p1 – nie umorzona część wartości brutto środka trwałego na dzień ustalenia stawki amortyzacyjnej,

W_p2 – wartość brutto środka trwałego, dla którego ustala się stawkę amortyzacyjną.

^*) Według Klasyfikacji rodzajowej środków trwałych, wydanej przez Główny Urząd Statystyczny.