REKLAMA
Dziennik Ustaw - rok 1991 nr 66 poz. 287
USTAWA
z dnia 4 lipca 1991 r.
o stosunku Państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego
DZIAŁ I
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1. [Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny]
Art. 2. [Sprawy wewnętrzne Kościoła]
2. Kościół w swej działalności wewnętrznej posługuje się językiem staro-cerkiewno-słowiańskim i językami ojczystymi swych wyznawców.
Art. 3. [Określenie zasad stosunku Państwa do Kościoła]
2. W sprawach odnoszących się do Kościoła, nie uregulowanych niniejszą ustawą, stosuje się ustawę z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz. U. Nr 29, poz. 155 oraz z 1990 r. Nr 51, poz. 297, Nr 55, poz. 321 i Nr 86, poz. 504).
Art. 4. [Rozpatrywanie spraw związanych ze stosunkami między Państwem a Kościołem]
2. Przepis ust. 1 nie narusza właściwości organów państwowych oraz organów Kościoła.
Rozdział 2
Osoby prawne Kościoła i ich organy
Art. 5. [Struktura organizacyjna Kościoła]
2. Ilekroć w ustawie jest mowa o władzy kościelnej, rozumie się przez to organ właściwej kościelnej osoby prawnej.
Art. 6. [Osoby prawne Kościoła]
1) Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny jako całość (Metropolia),
2) diecezje,
3) Prawosławny Ordynariat Wojska Polskiego,
4) parafie,
5) klasztory,
6) prawosławne seminaria duchowne,
7) szkoły ikonografii lub śpiewu cerkiewnego,
8) Prawosławny Metropolitalny Ośrodek Miłosierdzia,
9) prawosławne diecezjalne ośrodki miłosierdzia,
10) Bractwo Młodzieży Prawosławnej,
11) bractwa cerkiewne.
2. Organami osób prawnych wymienionych w ust. 1 są:
1) dla Kościoła jako całości - Sobór Lokalny, Święty Sobór Biskupów, Prawosławny Metropolita Warszawski i Całej Polski, zwany dalej "Metropolitą",
2) dla diecezji - biskup diecezjalny,
3) dla Prawosławnego Ordynariatu Wojska Polskiego - Prawosławny Ordynariusz Wojskowy,
4) dla parafii - proboszcz,
5) dla klasztoru - przełożony (przełożona),
6) dla prawosławnego seminarium duchownego - rektor,
7) dla szkół ikonografii i śpiewu cerkiewnego - dyrektorzy,
8) dla Prawosławnego Metropolitalnego Ośrodka Miłosierdzia - dyrektor,
9) dla prawosławnego diecezjalnego ośrodka miłosierdzia - dyrektor,
10) dla Bractwa Młodzieży Prawosławnej - przewodniczący,
11) dla bractwa cerkiewnego - przewodniczący.
3. Sobór Lokalny, będący Soborem Krajowym Kościoła, jest jego najwyższą władzą.
4. Kompetencje Soboru Lokalnego, Świętego Soboru Biskupów i Metropolity ustala Statut Wewnętrzny Kościoła, który uchwala Sobór Lokalny. Postanowienia Statutu nie mogą być sprzeczne z niniejszą ustawą.
5. Kompetencje biskupa diecezjalnego przysługują również metropolicie i arcybiskupom w kierowanych przez nich diecezjach.
6. W sprawach majątkowych Kościół jako całość reprezentuje Metropolita.
7. Przełożeni (przełożone) klasztorów mogą używać innych, tradycyjnych nazw.
Art. 7. [Uzyskanie osobowości prawnej przez inne jednostki organizacyjne Kościoła]
Art. 8. [Odpowiedzialność kościelnej osoby prawnej za zobowiązania innej kościelnej osoby prawnej]
Art. 9. [Kościelne wydawnictwa, zakłady wytwórcze, usługowe i handlowe, zakłady charytatywno-opiekuńcze, placówki oświatowo-wychowawcze]
Art. 10. [Nabycie osobowości prawnej przez kościelne jednostki organizacyjne]
2. Właściwym organem jest:
1) odnośnie osób prawnych wymienionych w art. 6 ust. 1 pkt 2, 3, 8 i 10 - Minister-Szef Urzędu Rady Ministrów,
2) w pozostałych przypadkach - wojewoda.
3. Powiadomienie powinno zawierać:
1) nazwę kościelnej osoby prawnej,
2) jej siedzibę,
3) w odniesieniu do diecezji i parafii - ich zasięg terytorialny.
4. Właściwa władza kościelna powiadamia niezwłocznie organ rządowej administracji ogólnej wymieniony w ust. 2 o:
1) zmianach dotyczących nazwy i siedziby kościelnej osoby prawnej oraz o zmianie jej granic,
2) połączeniu, podziale i zniesieniu kościelnych osób prawnych.
5. Odpis powiadomienia, o którym mowa w ust. 3 i 4, z umieszczonym na nim potwierdzeniem odbioru, jest dowodem uzyskania osobowości prawnej.
6. O powołaniu i odwołaniu osoby sprawującej funkcje organu osoby prawnej władza kościelna powiadamia właściwyorgan rządowej administracji ogólnej. Powiadomienie obejmuje imię i nazwisko, obywatelstwo oraz miejsce zamieszkania danej osoby.
Art. 11. [Utworzenie lub zniesienie jednostki organizacyjnej Kościoła za granicą RP]
2. Przed utworzeniem jednostki organizacyjnej Kościoła, o której mowa w ust. 1, Święty Sobór Biskupów zasięga opinii Ministra-Szefa Urzędu Rady Ministrów. Niezgłoszenie uzasadnionych zastrzeżeń w terminie 60 dni od daty powiadomienia uważa się za wyrażenie zgody.
DZIAŁ II
Działalność Kościoła
Rozdział 1
Kult publiczny
Art. 12. [Organizowanie kultu publicznego i jego sprawowanie]
2. Religijne uroczystości pogrzebowe i nabożeństwa za zmarłych mogą być sprawowane na cmentarzach komunalnych przy zachowaniu obowiązujących przepisów porządkowych.
Art. 13. [Trasa i czas procesji lub pielgrzymki na drogach publicznych]
Art. 14. [Prawo do obchodzenia świąt prawosławnych według kalendarza juliańskiego]
1) 7 stycznia - pierwszy dzień Bożego Narodzenia,
2) 8 stycznia - drugi dzień Bożego Narodzenia,
3) 19 stycznia - Chrzest Pański,
4) 7 kwietnia - Zwiastowanie Najświętszej Maryi Panny,
5) drugi dzień Wielkiejnocy,
6) 19 sierpnia - Przemienienie Pańskie,
7) 28 sierpnia - Zaśnięcie Najświętszej Maryi Panny.
2. Osobom określonym w ust. 1 przysługuje zwolnienie od pracy lub nauki w tych dniach bez prawa do wynagrodzenia, jeżeli święta te nie są dniami ustawowo wolnymi do pracy.
3. Osoby niepełnoletnie mogą korzystać z prawa określonego w ust. 2 na wniosek swych rodziców lub opiekunów prawnych.
Rozdział 2
Katecheza i szkolnictwo
Art. 15. [Katecheza i nauczanie religii]
2. Katecheza i nauczanie religii są organizowane na zasadach i w trybie przewidzianych w odrębnych przepisach.
Art. 16. [Szkoły oraz inne placówki oświatowo-wychowawcze i opiekuńczo-wychowawcze]
2. Minister Edukacji Narodowej, po porozumieniu ze Świętym Soborem Biskupów, określa rodzaje szkół i placówek wymienionych w ust. 1, zasady ich tworzenia oraz warunki prowadzenia i nadzoru nad nimi; może również określić zasady ich dotowania.
Art. 17. [Nauczyciele i wychowawcy]
2. Szczegółowy zakres uprawnień i obowiązków, o których mowa w ust. 1, określa Minister Edukacji Narodowej na wniosek Świętego Soboru Biskupów.
3. Pracownikom szkół i innych placówek oświatowo-wychowawczych oraz placówek opiekuńczo-wychowawczych, nie będącym nauczycielami lub wychowawcami, przysługują uprawnienia i świadczenia, przewidziane dla tej kategorii pracowników zatrudnionych w państwowych szkołach i placówkach.
Art. 18. [Prawa przysługujące uczącym się w szkołach prowadzonych przez kościelne osoby prawne i ich rodzicom]
2. Rodzicom lub opiekunom prawnym uczniów szkół kościelnych przysługuje prawo do zasiłków rodzinnych.
Art. 19. [Wyższe szkoły teologiczne, jednostki naukowo-dydaktyczne oraz kościelne instytuty naukowe i naukowo-dydaktyczne]
2. Poręcza się Kościołowi prawo do kształcenia w zakresie teologii prawosławnej w samodzielnej jednostce naukowo-dydaktycznej w ramach Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej.
3. Władzy kościelnej przysługuje także prawo tworzenia kościelnych instytutów naukowych i naukowo-dydaktycznych. Nie korzystają one z uprawnień przewidzianych w art. 17 i 18.
Art. 20. [Prawa osób duchownych i członków wspólnot klasztornych związane z kształceniem]
Rozdział 3
Duszpasterstwo wojskowe i służba wojskowa osób duchownych
Art. 21. [Swoboda spełniania praktyk religijnych]
2. Żołnierzom w czynnej służbie wojskowej zapewnia się możliwość uczestniczenia - poza terenem jednostek wojskowych - w Liturgii Świętej w niedziele i święta prawosławne, jeżeli w miejscowości stacjonowania jednostki wojskowej lub w jej pobliżu znajduje się cerkiew prawosławna i jeżeli nie koliduje to z ważnymi obowiązkami służbowymi.
3. Kapelani wojskowi mają pełną swobodę realizacji zasad zawartych w ust. 1 i 2, w szczególności przez indywidualny kontakt z żołnierzami, w tym także na terenie jednostek wojskowych.
Art. 22. [Kapelani wojskowi]
2. Kapelani wojskowi podlegają w zakresie służby wojskowej organom wojskowym, a w zakresie duszpasterstwa - władzom kościelnym.
3. Statut duszpasterstwa wojskowego opracowywany jest w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej, z uwzględnieniem właściwości wynikających z ust. 2. Statut jest uchwalany przez Święty Sobór Biskupów, a ogłaszany przez Ministra Obrony Narodowej.
Art. 23. [Prawosławny Ordynariat Wojska Polskiego]
2. Prawosławnym Ordynariatem Wojska Polskiego kieruje Prawosławny Ordynariusz Wojskowy.
3. Prawosławnego Ordynariusza Wojskowego, po przedstawieniu kandydatury przez Święty Sobór Biskupów, mianuje Minister Obrony Narodowej.
4. Prawosławny Ordynariusz Wojskowy przestaje pełnić swoje funkcje z chwilą:
1) zwolnienia go z zawodowej służby wojskowej,
2) przyjęcia jego prośby o rezygnację przez Ministra Obrony Narodowej i Święty Sobór Biskupów,
3) odwołania go ze stanowiska przez Ministra Obrony Narodowej lub Święty Sobór Biskupów. Decyzje te wymagają wspólnego uzgodnienia.
Art. 24. [Powoływanie kapelanów wojskowych]
2. Kapelani wojskowi sprawują służbę duszpasterską na terenie poszczególnych diecezji. W każdej diecezji powinien być powołany, co najmniej jeden kapelan wojskowy.
3. Stosownie do potrzeb duszpasterstwa wojskowego mogą być tworzone wojskowe parafie prawosławne.
Art. 25. [Odraczanie zasadniczej służby wojskowej alumnom Prawosławnego Seminarium Duchownego oraz nowicjuszom zakonnym]
2. Duchowni po otrzymaniu święceń i zakonnicy po złożeniu ślubów zakonnych zostają przeniesieni do rezerwy. Nie są oni powoływani do odbywania ćwiczeń wojskowych w czasie pokoju, z wyjątkiem przypadku przeszkolenia, za zgodą biskupa diecezjalnego lub przełożonego klasztoru, do pełnienia funkcji kapelana.
3. W razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny osoby, o których mowa w ust. 1 i 2, przeznacza się stosownie do potrzeb sił zbrojnych:
1) duchownych - do pełnienia funkcji kapelanów wojskowych,
2) alumnów Prawosławnego Seminarium Duchownego oraz zakonników - do służby sanitarnej lub służby w obronie cywilnej.
4. W razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny właściwe organy wojskowe, w porozumieniu z biskupem diecezjalnym, zapewniają pozostawienie do duszpasterskiej obsługi ludności niezbędnej liczby duchownych spośród tych, którzy podbiegają mobilizacji.
Rozdział 4
Duszpasterstwo specjalne
Art. 26. [Dzieci i młodzież przebywająca w zakładach wychowawczych i opiekuńczych oraz w sanatoriach, prewentoriach i szpitalach]
2. Szczegółowe przepisy w sprawach, o których mowa w ust. 1 wydadzą Minister Edukacji Narodowej oraz Minister Zdrowia i Opieki Społecznej, w porozumieniu ze Świętym Soborem Biskupów.
Art. 27. [Osoby przebywające w szpitalach oraz w zakładach pomocy społecznej]
2. W celu realizacji uprawnień, o których mowa w ust. 1, kierownicy właściwych zakładów państwowych zatrudnią kapelanów, jeżeli zostaną oni skierowani przez biskupa diecezjalnego oraz przeznaczą odpowiednie pomieszczenie na kaplicę lub udostępnią do tego celu inne pomieszczenia.
Art. 28. [Osoby tymczasowo aresztowane, skazani, nieletni przebywający w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich]
2. Osobom skazanym zapewnia się możliwość wykonywania praktyk religijnych, korzystania z posług religijnych oraz uczestniczenia w nabożeństwach odprawianych w niedziele i święta prawosławne w odpowiednio przystosowanym pomieszczeniu w zakładzie, w którym przebywają. Osobom, które nie mogą uczestniczyć w odprawianych na terenie zakładu nabożeństwach, należy zapewnić, w miarę potrzeby, w oddzielnych pomieszczeniach, możliwość wysłuchania nabożeństw transmitowanych przez środki masowego przekazywania.
3. Nieletnim przebywającym w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich zapewnia się możliwość wykonywania praktyk religijnych, korzystania z katechizacji i posług religijnych, uczestniczenia w Liturgii Świętej w niedziele i święta prawosławne. Nieletnim, którzy nie mogą uczestniczyć w Liturgii Świętej, należy zapewnić, w miarę potrzeby, w oddzielnych pomieszczeniach, możliwość wysłuchania nabożeństw transmitowanych przez środki masowego przekazywania.
4. W celu realizacji uprawnień osób wymienionych w ust. 1-3 kierownicy odpowiednich zakładów zawierają umowy w sprawie nieodpłatnego wykonywania obowiązków kapelana z duchownymi skierowanymi przez biskupa diecezjalnego.
Rozdział 5
Organizacje kościelne i bractwa prawosławne
Art. 29. [Swoboda zrzeszania]
2. Prawo określone w ust. 1 jest wykonywane w ramach:
1) bractw wymienionych w art. 6 ust. 1 pkt 10 i 11 oraz organizacji kościelnych, do których nie stosuje się prawa o stowarzyszeniach,
2) bractw prawosławnych.
Art. 30. [Organizacje kościelne]
1) erygowane przez biskupa diecezjalnego, a w odniesieniu do organizacji o zasięgu ponaddiecezjalnym - przez Święty Sobór Biskupów,
2) założone przez wiernych z udziałem proboszcza lub przełożonego klasztoru za zezwoleniem władzy kościelnej, o której mowa w pkt 1.
2. Organizacje kościelne mają w szczególności na celu działalność na rzecz formacji religijnej, kultu publicznego, nauki prawosławnej oraz przeciwdziałania patologiom społecznym i ich skutkom.
3. Organizacje kościelne działają w ramach tych kościelnych osób prawnych, w których zostały powołane. O erygowaniu organizacji o zasięgu ponaddiecezjalnym Święty Sobór Biskupów powiadamia Ministra-Szefa Urzędu Rady Ministrów. Organizacje wymienione w ust. 1 pkt 1 mogą nabywać osobowość prawną w trybie art. 7.
4. Władze kościelne czuwają nad zgodnością działania organizacji z ich celami religijnymi i moralnymi.
Art. 31. [Bractwa prawosławne]
2. Bractwa prawosławne mogą prowadzić zgodną z nauką Kościoła działalność, a w szczególności społeczno-kulturalną, oświatowo-wychowawczą, charytatywno-opiekuńczą oraz związaną ze zwalczaniem patologii społecznych i ich skutków.
3. Do bractw prawosławnych stosuje się przepisy prawa o stowarzyszeniach, z tym że:
1) władzy kościelnej przysługuje prawo cofnięcia aprobaty, o której mowa w ust. 1,
2) wystąpienie do sądu z wnioskiem o rozwiązanie bractwa wymaga uzgodnienia z biskupem diecezjalnym,
3) w przypadku likwidacji bractwa prawosławnego, do jego majątku stosuje się odpowiednio przepisy o majątku zlikwidowanych kościelnych osób prawnych, chyba że statut bractwa stanowi inaczej.
Rozdział 6
Działalność charytatywno-opiekuńcza Kościoła
Art. 32. [Działalność charytatywno-opiekuńcza]
2. Dla prowadzenia działalności, o której mowa w ust. 1, władze kościelne są uprawnione również do powołania:
1) Prawosławnego Metropolitalnego Ośrodka Miłosierdzia - jako instytucji o zasięgu krajowym,
2) prawosławnych diecezjalnych ośrodków miłosierdzia - dla poszczególnych diecezji.
3. Prawosławny Metropolitalny Ośrodek Miłosierdzia powołuje, nadaje mu statut i nadzoruje Święty Sobór Biskupów.
4. Prawosławny Diecezjalny Ośrodek Miłosierdzia powołuje, nadaje mu statut i nadzoruje biskup diecezjalny.
5. Klasztory prowadzą działalność charytatywno-opiekuńczą w zakresie określonym w ich statutach lub odpowiednich aktach wewnętrznych.
6. Działalność charytatywno-opiekuńczą mogą prowadzić bractwa cerkiewne w zakresie określonym w ich statutach.
Rozdział 7
Budownictwo sakralne i kościelne. Cmentarze
Art. 33. [Inwestycje sakralne i kościelne oraz prawosławne cmentarze]
2. Grunty przeznaczone w planach zagospodarowania przestrzennego na cele wskazane w ust. 1, stanowiące własność Skarbu Państwa lub innych państwowych osób prawnych albo własność gminy, będą oddawane w użytkowanie wieczyste albo sprzedawane kościelnym osobom prawnym na ich wniosek.
Art. 34. [Odstąpienie od pobierania opłat za użytkowanie wieczyste gruntów]
Art. 35. [Cmentarze]
2. Przepis ust. 1 ma również zastosowanie do klasztorów w odniesieniu do ich wyodrębnionych cmentarzy.
3. W miejscowościach, gdzie nie ma cmentarzy komunalnych, zarząd cmentarza umożliwia pochowanie na cmentarzach, o których mowa w ust. 1, na równych prawach, także innych zmarłych.
4. Przepisy ust. 1-3 nie naruszają ogólnych przepisów o cmentarzach i chowaniu zmarłych, o planowaniu przestrzennym oraz o ochronie gruntów rolnych i leśnych.
Rozdział 8
Kultura oraz środki masowego przekazywania
Art. 36. [Emitowanie w państwowych środkach masowego przekazywania nabożeństw w niedziele i święta prawosławne]
2. Sposób realizacji ust. 1 reguluje porozumienie między Komitetem do Spraw Radia i Telewizji "Polskie Radio i Telewizja" a Świętym Soborem Biskupów.
Art. 37. [Archiwa i muzea]
2. Kościelne osoby prawne mają prawo do gromadzenia zbiorów bibliotecznych na cele wewnętrzne i publiczne. O podjęciu publicznego udostępnienia zbiorów władza kościelna powiadamia organ właściwy do rejestracji bibliotek.
Art. 38. [Ochrona, konserwacja, udostępnianie i upowszechnianie zabytków architektury i sztuki kościelnej]
DZIAŁ III
Sprawy majątkowe kościelnych osób prawnych
Art. 39. [Prawa przysługujące Kościołowi i jego osobom prawnym]
Art. 40. [Majątek i przychody kościelnych osób prawnych]
2. Kościelne osoby prawne są zwolnione od opodatkowania z tytułu przychodów ze swojej działalności niegospodarczej. W tym zakresie osoby te nie mają obowiązku prowadzenia dokumentacji wymaganej przez przepisy o zobowiązaniach podatkowych.
3. Dochody z działalności gospodarczej kościelnych osób prawnych oraz spółek, których udziałowcami są wyłącznie te osoby, są zwolnione od opodatkowania w części, w jakiej zostały przeznaczone w roku podatkowym lub w roku po nim następującym na cele kultowe, oświatowo-wychowawcze, naukowe, kulturalne, działalność charytatywno-opiekuńczą, punkty katechetyczne, konserwację zabytków oraz na inwestycje sakralne i te inwestycje kościelne, których przedmiotem są punkty katechetyczne i zakłady charytatywno-opiekuńcze, jak również remonty tych obiektów.
4. Kościelne osoby prawne są zwolnione od podatku od nieruchomości lub ich części, stanowiących własność tych osób lub używanych przez nie na podstawie innego tytułu prawnego na cele niemieszkalne, z wyjątkiem części zajmowanej na wykonywanie działalności gospodarczej.
5. Zwolnienie od podatku od nieruchomości obejmuje nieruchomości lub ich części, przeznaczone na cele mieszkalne duchownych i członków wspólnot klasztornych, jeżeli:
1) są one wpisane do rejestru zabytków,
2) służą jako internaty przy szkołach i seminariach duchownych, klasztory, domy księży emerytów,
3) znajdują się w diecezjalnych budynkach biskupich.
6. Nabywanie i zbywanie rzeczy i praw majątkowych przez kościelne osoby prawne w drodze czynności prawnych oraz spadkobrania, zapisu i zasiedzenia jest zwolnione od podatku od spadków i darowizn oraz opłaty skarbowej, jeżeli ich przedmiotem są:
1) rzeczy i prawa nie przeznaczone do działalności gospodarczej,
2) sprowadzone z zagranicy maszyny, urządzenia i materiały poligraficzne oraz papier.
7. Darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą są wyłączone z podstawy opodatkowania darczyńców podatkiem dochodowym i podatkiem wyrównawczym, jeżeli kościelna osoba prawna przedstawi darczyńcy pokwitowanie odbioru oraz w okresie dwóch lat od dnia przekazania darowizny sprawozdanie o przeznaczeniu jej na tę działalność. W odniesieniu do darowizn na inne cele mają zastosowanie ogólne przepisy podatkowe.
8. Kościelne jednostki organizacyjne, o których mowa w art. 9, mogą być na wniosek kościelnej osoby prawnej uznane przez właściwą izbę skarbową za odrębne podmioty podatkowe jeżeli są organizacyjnie wyodrębnione.
9. Nabywanie rzeczy i praw majątkowych, o których mowa w ust. 6, jest zwolnione od opłat sądowych i notarialnych, z wyłączeniem opłat kancelaryjnych.
Art. 41. [Zwolnienie z opłat celnych]
1) przesyłane z zagranicy dla kościelnych osób prawnych dary:
a) przeznaczone na cele kultowe, charytatywno-opiekuńcze i oświatowo-wychowawcze,
b) maszyny, urządzenia i materiały poligraficzne oraz papier,
2) wysyłane przez kościelne osoby prawne za granicę dary:
a) na rzecz zagranicznych i międzynarodowych instytucji Kościoła,
b) przeznaczone dla ofiar klęsk żywiołowych i osób znajdujących się w szczególnej potrzebie.
Art. 42. [Zbieranie ofiar]
2. Zbiórki wymienione w ust. 1 nie wymagają pozwolenia terenowego organu rządowej administracji ogólnej, jeżeli odbywają się w obrębie terenów kościelnych, kaplic oraz w miejscach i okolicznościach zwyczajowo przyjętych w danej okolicy i w sposób tradycyjnie ustalony.
Art. 43. [Fundacje kościelnych osób prawnych]
2. Przewidziane w przepisach o fundacjach uprawnienia właściwego ministra lub wojewody. w odniesieniu do fundacji, o których mowa w ust. 1, przysługują także kościelnej osobie prawnej będącej fundatorem lub wskazanej w statucie fundacji.
3. W razie stwierdzonych nieprawidłowości w zarządzaniu fundacją. właściwy minister lub wojewoda zwraca się do kościelnej osoby prawnej będącej fundatorem lub wskazanej w statucie fundacji o spowodowanie usunięcia nieprawidłowości, wyznaczając termin nie krótszy niż trzy miesiące. Po bezskutecznym upływie tego terminu można zastosować środki określone w przepisach o fundacjach.
4. W razie konieczności poddania fundacji zarządowi przymusowemu, w myśl przepisów o fundacjach, zarząd ten będzie sprawowała kościelna osoba prawna wyznaczona przez Święty Sobór Biskupów.
5. Jeżeli statut fundacji nie stanowi inaczej, w razie jej likwidacji:
1) do jej majątku znajdującego się w kraju stosuje się odpowiednio przepis art. 44,
2) o przeznaczeniu jej majątku znajdującego się za granicą zdecyduje Święty Sobór Biskupów.
Art. 44. [Zniesienie kościelnej osoby prawnej a jej majątek]
Art. 45. [Działalność ubezpieczeniowa kościelnych osób prawnych]
DZIAŁ IV
Przepisy przejściowe i końcowe
Rozdział 1
Regulacja spraw majątkowych Kościoła
Art. 46. [Nieruchomości lub ich części pozostające w dniu wejścia w życie ustawy we władaniu kościelnych osób prawnych]
1) podlegały ustawie z dnia 23 czerwca 1939 r. o uregulowaniu stanu prawnego majątków Kościoła Prawosławnego (Dz. U. Nr 57, poz. 370), bez względu na to. czy w myśl tej ustawy przechodziły z mocy prawa na własność Państwa,
2) podlegały przejęciu na własność Państwa z mocy ustawy z dnia 20 marca 1950 r. o przejęciu przez Państwo dóbr martwej ręki, poręczeniu proboszczom posiadania gospodarstw rolnych i utworzeniu Funduszu Kościelnego (Dz. U. Nr 9, poz. 87 i Nr 10, poz. 111, z 1969 r. Nr 13, poz. 95 i z 1989 r. Nr 29, poz. 154), a zostały pozostawione, wydzierżawione lub przekazane kościelnym osobom prawnym,
3) znajdują się na nich cmentarze grzebalne lub obiekty sakralne wraz z obiektami towarzyszącymi, z zastrzeżeniem art. 49; dotyczy to również obiektów położonych na obszarze m. st. Warszawy.
2. Przez "obiekty towarzyszące" obiektom sakralnym rozumie się położone w sąsiedztwie obiektów sakralnych: budynki mieszkalne i gospodarcze proboszcza, wikariusza i psalmisty, budynki stanowiące mieszkanie pracowników świeckich parafii oraz budynki punktu katechetycznego.
3. Stwierdzenie przejścia własności nieruchomości lub ich części, o których mowa w ust. 1, następuje w drodze decyzji wojewody.
4. Nabycie własności nieruchomości lub ich części na podstawie ust. 1 jest wolne od podatków i opłat z tym związanych, a wynikające z niego wpisy do ksiąg wieczystych i ich zakładanie są wolne od opłat.
5. Postępowanie sądowe lub administracyjne dotyczące nieruchomości, o której mowa w ust. 1, ulega zawieszeniu do czasu wydania decyzji, o której mowa w ust. 3.
Art. 47. [Postępowanie w przedmiocie nieodpłatnego przekazania na własność nieruchomości kościelnym osobom prawnym]
1) o których mowa w art. 46 ust. 1 pkt 1 w celu przywrócenia w nich sprawowania kultu religijnego lub działalności oświatowo-wychowawczej, opiekuńczo-wychowawczej i charytatywno-opiekuńczej.
2) o których mowa w art. 46 ust. 1 pkt 2 w celu wydzielenia w nich:
a) gospodarstw rolnych proboszczów, jeżeli nie wydzielono ich wcześniej,
b) gospodarstw rolnych do 50 ha dla biskupów diecezjalnych i Prawosławnego Seminarium Duchownego,
c) gospodarstw rolnych do 5 ha na potrzeby klasztorów,
3) przejętych po 1948 r. w trybie egzekucji zaległości podatkowych,
4) wywłaszczonych, jeżeli odszkodowanie za wywłaszczoną nieruchomość nie zostało wypłacone lub nie zostało podjęte,
5) przejętych we władanie państwowych jednostek organizacyjnych bez tytułu prawnego, bez względu na późniejsze ustawodawstwo konwalidujące te przejęcia.
2. Regulacja nie może naruszać praw nabytych przez niepaństwowe osoby trzecie, w szczególności przez inne kościoły i związki wyznaniowe oraz rolników indywidualnych.
Art. 48. [Wniosek kościelnych osób prawnych w przedmiocie nieodpłatnego przekazania na własność nieruchomości]
2. Minister-Szef Urzędu Rady Ministrów wydając decyzję może:
1) przywrócić własność nieruchomości, o których mowa w art. 47 ust. 1,
2) przenieść własność nieruchomości zamiennej, gdy przywrócenie własności natrafiało na trudne do przezwyciężenia przeszkody,
3) przyznać odszkodowanie według przepisów o wywłaszczaniu nieruchomości w razie niemożności dokonania regulacji przewidzianych w pkt 1 i 2, z wyjątkiem nieruchomości. o których mowa w art. 47 ust. 1 pkt 1 i pkt 2 lit. b) i c).
3. W odniesieniu do nieruchomości położonych na obszarze objętym dekretem z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy (Dz. U. Nr 50, poz. 279) przedmiotem postępowania administracyjnego jest przywrócenie własności budynków wraz z ustanowieniem użytkowania wieczystego odpowiednich gruntów.
4. Przejście własności nieruchomości lub ich części na podstawie ust. 2 jest wolne od opłat związanych z tym przejściem, a wynikające z niego wpisy do ksiąg wieczystych i ich zakładanie są wolne od opłat.
Art. 49. [Uregulowanie stanu prawnego nieruchomości lub ich części]
2. Do czasu wydania tej ustawy Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny i Kościół Katolicki obrządku bizantyjsko-ukraińskiego na mocy porozumienia biskupów diecezjalnych mogą wspólnie użytkować świątynie pozostające we władaniu prawosławnych kościelnych osób prawnych w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy.
Art. 50. [Majątek nieruchomy przekazany na własność gminie]
Rozdział 2
Przepisy przejściowe
Art. 51. [Dowód posiadania osobowości prawnej przez osoby prawne]
Art. 52. [Uchwalanie Statutu Wewnętrznego Kościoła]
Rozdział 3
Przepisy końcowe
Art. 53. [Przepisy uchylone]
1) dekret Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 listopada 1938 r. o stosunku Państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (Dz. U. Nr 88, poz. 597 oraz z 1945 r. Nr 48, poz. 271 i 273),
2) ustawa z dnia 23 czerwca 1939 r. o uregulowaniu stanu prawnego majątków Kościoła Prawosławnego (Dz. U. Nr 57. poz. 370).
Art. 54. [Wejście w życie]
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej: L. Wałęsa
- Data ogłoszenia: 1991-07-29
- Data wejścia w życie: 1991-07-29
- Data obowiązywania: 2014-07-18
- Dokument traci ważność: 2014-12-04
- USTAWA z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty
- USTAWA z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji
- USTAWA z dnia 29 grudnia 1993 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw
- USTAWA z dnia 26 czerwca 1997 r. o zmianie ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania oraz o zmianie niektórych ustaw
- USTAWA z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową państwa
- USTAWA z dnia 19 marca 2004 r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo celne
- USTAWA z dnia 29 kwietnia 2010 r. o zmianie ustawy - Prawo celne oraz niektórych innych ustaw
- USTAWA z dnia 14 marca 2014 r. o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych
REKLAMA
Dziennik Ustaw
REKLAMA
REKLAMA