Dziennik Ustaw - rok 1989 nr 31 poz. 166

Na podstawie art. 212 § 1 oraz art. 39 § 2 i art. 45 § 2 Kodeksu karnego wykonawczego zarządza się, co następuje:

2. Skazany obowiązany jest przekazać do depozytu dokumenty, pieniądze, przedmioty wartościowe i inne przedmioty, których posiadanie jest niedozwolone ze względu na bezpieczeństwo lub ustalony w zakładzie karnym porządek, oraz potwierdzić przekazanie własnoręcznym podpisem.

2. Obowiązek umieszczenia w celi przejściowej nie dotyczy skazanych przetransportowanych z innych zakładów karnych, aresztów śledczych albo ośrodków przystosowania społecznego, jeżeli byli już poddani badaniom i zabiegom, o których mowa w ust. 1.

2. Skazanemu nie wolno uczestniczyć w grupach organizowanych bez zgody administracji zakładu karnego, używać wyrazów albo zwrotów wulgarnych lub obelżywych i gwary przestępców, dokonywać niedozwolonych transakcji i zakładów oraz uprawiać gier hazardowych, spożywać alkoholu albo środków odurzających lub psychotropowych, odmawiać przyjmowania pokarmów, dokonywać samouszkodzeń, wykonywać tatuaży i zezwalać na ich wykonywanie na sobie, jak również nakłaniać lub pomagać w dokonywaniu takich czynów, porozumiewać się z osobami postronnymi oraz osadzonymi w innej celi, jeżeli naruszałoby to ustalony w zakładzie porządek, a także samowolnie zmieniać stanowiska pracy, miejsca wykonywania zleconej czynności i miejsca wyznaczonego do spania.

3. Tekst regulaminu oraz ustalonego w zakładzie karnym porządku powinien znajdować się w każdej celi.

2. W obecności przełożonego skazany pozostaje w pozycji stojącej. Skazany, a w celach wspólnych starszy celi, przyjmując postawę zasadniczą, podaje swoje imię i nazwisko przełożonemu wchodzącemu do celi. Obowiązków tych nie stosuje się w czasie pracy, nauczania, zajęć kulturalno-oświatowych i sportowych, zorganizowanych praktyk i posług religijnych, widzeń oraz spożywania posiłków i spoczynku przewidzianych w ustalonym w zakładzie karnym porządku oraz w szpitalach i izbach chorych, a także gdy skazany zostanie od nich zwolniony.

3. Zwracając się do przełożonego skazany używa zwrotu "obywatelu" z wymienieniem stanowiska lub stopnia służbowego przełożonego.

4. Zasady zachowania się skazanego, określone w ust. 2 i 3, obowiązują również wobec osób wizytujących zakład karny.

5. Przełożeni oraz inni funkcjonariusze zwracają się do skazanego używając zwrotu "obywatelu".

2. Osadzenie skazanego w celi jednoosobowej może nastąpić tylko po zasięgnięciu opinii lekarza lub psychologa.

2. W każdej celi wieloosobowej wyznacza się spośród skazanych starszego celi, do którego obowiązku należy dbanie o przestrzeganie przez skazanych ustalonego w zakładzie karnym porządku oraz obowiązków, o których mowa w ust. 1, a także informowanie właściwych przełożonych o potrzebach bytowych i zdrowotnych skazanych.

2. Skazany ma prawo posiadać w celi artykuły żywnościowe, środki higieny osobistej, przedmioty osobistego użytku, z wyjątkiem brzytwy, listy, fotografie osób najbliższych, materiały piśmienne, osobiste notatki i zapiski oraz książki, prasę i gry świetlicowe, a za zezwoleniem naczelnika - również i inne przedmioty, w tym także podnoszące estetykę pomieszczenia lub będące wyrazem kulturalnych zainteresowań i potrzeb skazanego.

3. Naczelnik może na czas określony ograniczyć posiadanie przedmiotów wymienionych w ust. 2, jeżeli wymagają tego względy sanitarne, porządku lub bezpieczeństwa.

2. Osoby uprawnione do udzielania posług religijnych mogą za zezwoleniem naczelnika odwiedzać skazanych w celach i innych pomieszczeniach, w których skazani przebywają.

2. Kontrola może być przeprowadzona w każdym czasie. W razie konieczności dopuszczalne jest uszkodzenie kontrolowanych przedmiotów w niezbędnym zakresie.

3. Kontrolę skazanego oraz odzieży i bielizny na nim przeprowadza osoba tej samej płci.

4. Znalezione w czasie kontroli przedmioty, których posiadanie jest niedozwolone, podlegają zatrzymaniu, a notatki i zapiski, jeżeli ich treść zawiera znamiona przestępstwa, przekazaniu do prokuratora. Znalezione pieniądze, jeżeli nie ustalono ich właściciela, przeznacza się na cele pomocy postpenitencjarnej.

1) czas i sposób przeprowadzania apelu porannego i wieczornego,

2) czas przeznaczony na spoczynek, pracę, naukę, zajęcia własne, kulturalno-oświatowe i sportowe,

3) czas i miejsce spożywania posiłków,

4) zasady poruszania się po terenie zakładu,

5) sposób odbywania spacerów,

6) czas i miejsce palenia tytoniu,

7) ilość i rodzaj posiadanych w celi przedmiotów oraz sposób ich przechowywania,

8) rodzaj własnej odzieży i obuwia, z których skazany może korzystać,

9) terminy i miejsce przyjmowania skazanych przez naczelnika, lekarza i innych przełożonych,

10) terminy, miejsce, czas i porządek przeprowadzania widzeń,

11) terminy, miejsce i sposób dokonywania zakupów, '

12) miejsce korzystania z posług religijnych, a w razie potrzeby kolejność, w jakiej poszczególne grupy skazanych będą z nich korzystać,

13) zakres obowiązków skazanych funkcyjnych.

2. Cele i inne pomieszczenia w zakładzie karnym, w których skazani przebywają lub pracują, są wizytowane przez naczelnika co najmniej raz w miesiącu.

2. Powierzchnia celi mieszkalnej przypadająca na skazanego powinna wynosić nie mniej niż 3 m². W celach wieloosobowych powierzchnia ta może być zmniejszona nie więcej niż o 0,5 m² na skazanego, łącznie jednak nie więcej niż o 3 m² powierzchni celi.

3. W miarę możliwości należy uwzględniać prośby skazanych niepalących o nieumieszczanie ich w jednej celi z palącymi.

4. Cele mieszkalne powinny być wyposażone w łóżka dla każdego skazanego, stoły, szafki, taborety, niezbędne urządzenia sanitarne i środki do utrzymania czystości w celi oraz głośniki radiowe. Urządzenia sanitarne powinny być usytuowane w celi w sposób zapewniający ich niekrępujące użytkowanie.

2. W okresie jesienno-zimowym skazany może korzystać z własnej ciepłej bielizny i swetra. Za zezwoleniem naczelnika skazany może korzystać w każdym okresie z własnego obuwia i bielizny.

3. W czasie dokonywania czynności procesowych oraz w innych uzasadnionych wypadkach skazany korzysta poza terenem zakładu karnego z własnej odzieży, bielizny i obuwia, chyba że są one nieodpowiednie ze wzglądu na porą roku lub zniszczone albo jeżeli przemawiają przeciwko temu względy bezpieczeństwa.

2. Jeżeli wymaga tego stan zdrowia skazanego, otrzymuje on wyżywienie dietetyczne według wskazań lekarza.

2. Skazany może otrzymywać pieniężne przekazy pocztowe od osób najbliższych oraz krajowych instytucji i organizacji, a za zezwoleniem naczelnika - również od innych osób, instytucji i organizacji.

3. Skazany może, za zezwoleniem naczelnika, dysponować pieniędzmi, przedmiotami wartościowymi i innymi przedmiotami znajdującymi się w depozycie, jeżeli nie zostały zajęte w drodze zabezpieczenia lub egzekucji, jak również wpłacać pieniądze na książeczkę oszczędnościową.

1) otrzymana od osób najbliższych, odpowiadająca wysokości 25% najniższego miesięcznego wynagrodzenia pracowników uspołecznionych zakładów pracy, przez okres jednego miesiąca od daty otrzymania,

2) niezbędna na pokrycie kosztów przejazdu skazanego z zakładu karnego do miejsca zamieszkania i na wyżywienie w ciągu najbliższych dni po zwolnieniu, odpowiadająca wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia pracowników uspołecznionych zakładów pracy, jeżeli skazany odbywał karę pozbawienia wolności przez okres krótszy niż jeden rok, oraz dwukrotnej wysokości tego wynagrodzenia, jeżeli odbywał karę dłużej.

2. Kwotą, o której mowa w ust. 1 pkt 2, skazany nie może dysponować.

2. Skazany zatrudniony nieodpłatnie, nie zatrudniony z przyczyn od niego niezależnych, nie podlegający obowiązkowi pracy lub niezdolny do pracy, ma prawo co najmniej dwa razy w miesiącu dokonywania zakupów artykułów żywnościowych i wyrobów tytoniowych za kwoty posiadane w depozycie.

3. Skazany ma prawo dokonywania zakupów przedmiotów osobistego użytku dopuszczonych do sprzedaży w zakładzie karnym za kwoty posiadane w depozycie.

2. W paczkach nie mogą być dostarczane artykuły, których sprawdzenie jest niemożliwe bez naruszenia w istotny sposób ich substancji, ani też artykuły w opakowaniach utrudniających kontrolę ich zawartości.

2. Paczki o wadze przekraczającej 5 kg, a także paczki zawierające przedmioty, których posiadanie w zakładzie karnym jest niedozwolone, lub artykuły, o których mowa w § 19 ust. 2, podlegają zwrotowi na koszt nadawcy. W uzasadnionym wypadku paczka przekraczająca dopuszczalną wagę może być doręczona skazanemu, a jej nadwaga zaliczona na poczet następnej paczki. Decyzje w tych sprawach podejmuje naczelnik.

3. Artykuły żywnościowe nie nadające się do spożycia podlegają zniszczeniu w obecności skazanego.

2. Skazany chory korzystający z diety może dokonywać zakupów artykułów żywnościowych i otrzymywać paczki z żywnością wyłącznie według wskazań lekarza.

2. Wobec skazanego leczonego w celi, chronicznie chorego nie wymagającego leczenia szpitalnego lub rekonwalescenta naczelnik może, na wniosek lekarza, dokonywać niezbędnych odstępstw od przewidzianego w regulaminie sposobu wykonywania kary w zakresie wynikającym z potrzeby uwzględnienia stanu zdrowia skazanego.

2. Skazanego, u którego stwierdzono uzależnienie od alkoholu albo środków odurzających lub psychotropowych, obejmuje się odpowiednim leczeniem i rehabilitacją.

2. Skazany zatrudniony na wolnym powietrzu odbywa spacer tylko w dni wolne od pracy.

2. Skazany mężczyzna ma obowiązek ogolić się co najmniej trzy razy w tygodniu. Brodę i wąsy skazany może nosić tylko za zgodą naczelnika. Skazany mężczyzna powinien być co najmniej raz w miesiącu podstrzyżony oraz trzy razy w tygodniu ogolony, jeżeli nie czyni tego sam.

3. Skazany korzysta co najmniej raz w tygodniu z ciepłej kąpieli. Skazany zatrudniony przy pracach brudzących korzysta z częstszych kąpieli. Kąpiel skazanego chorego odbywa się według wskazań lekarza.

2. Korespondencję z zagranicznymi instytucjami i organizacjami skazany może prowadzić tylko za zezwoleniem naczelnika.

3. Korespondencję urzędową administracja zakładu karnego bezzwłocznie doręcza lub podaje do wiadomości skazanemu, który własnoręcznym podpisem i datą poświadcza jej odbiór lub przyjęcie do wiadomości. W wypadku odmowy, poświadczenia odbioru lub przyjęcia do wiadomości, czyni się o tym wzmiankę na piśmie urzędowym lub zwrotnym poświadczeniu odbioru.

4. Skazany nie posiadający środków pieniężnych otrzymuje od administracji zakładu karnego papier, koperty oraz znaczki pocztowe na cztery listy w miesiącu. Nie dotyczy to skazanych bezzasadnie odmawiających wykonywania pracy.

2. Nie podlega doręczeniu lub wysłaniu korespondencja zawierająca znamiona przestępstwa lub wykroczenia, informacje godzące w interes społeczny lub bezpieczeństwo zakładu karnego, wyrazy albo zwroty wulgarne lub obelżywe oraz sporządzona w gwarze przestępców, jak również korespondencja nieczytelna, bez adresu nadawcy albo jeżeli jest to wskazane ze względów wychowawczych.

3. Korespondencję, o której mowa w ust. 2, załącza się do akt skazanego, powiadamiając go o przyczynach jej niedoręczenia. Naczelnik powinien zezwolić na zakomunikowanie skazanemu ważnej wiadomości znajdującej się w nie doręczonej korespondencji.

4. Naczelnik może zwolnić od cenzury korespondencję skazanych odbywających karę pozbawienia wolności w ośrodkach pracy lub zakładach karnych przejściowych.

2. Skazany może otrzymać w ciągu dnia tylko jedno widzenie. Widzenie może odbywać się nie więcej niż z dwoma osobami pełnoletnimi, bez względu na liczbę towarzyszących osób niepełnoletnich. W uzasadnionych wypadkach naczelnik może zezwolić na zwiększenie liczby widzeń w ciągu dnia lub na udzielenie widzenia z większą liczbą osób odwiedzających.

3. Widzenia odbywają się przy oddzielnym stoliku w sposób umożliwiający bezpośredni kontakt skazanego z osobą odwiedzającą, chyba że dalsze przepisy stanowią inaczej. Widzenia mogą odbywać się również bez nadzoru funkcjonariusza.

4. W czasie widzenia zezwala się na spożywanie niewielkich ilości artykułów żywnościowych.

5. W razie naruszenia przez skazanego lub osobę go odwiedzającą ustalonych zasad i sposobu odbywania widzeń, widzenie może być przerwane lub zakończone przed czasem na nie przeznaczonym.

2. Skazany, o którym mowa w ust. 1, ma prawo korzystania z widzeń z urzędnikiem konsularnym, a w razie jego braku - z wykonującym funkcje konsularne pracownikiem przedstawicielstwa dyplomatycznego.

2. Administracja zakładu karnego organizuje okresowe spotkania z grupami skazanych w sprawach związanych zwłaszcza z przestrzeganiem zasad współżycia społecznego, zatrudnieniem i nauczaniem.

2. Składanie próśb, skarg i wniosków zbiorowych, jak również przez poszczególnych skazanych w imieniu ogółu lub grupy skazanych, jest niedozwolone, chyba że dalsze przepisy stanowią inaczej.

2. Przy kierowaniu skazanego do odpowiedniego rodzaju pracy uwzględnia się w szczególności stan zdrowia, wiek, płeć, pozostałą do odbycia część. kary, względy porządku i bezpieczeństwa, a także w miarę możliwości kwalifikacje zawodowe i zainteresowania skazanego oraz potrzebę ułatwienia zdobycia zawodu. Zatrudnienie przy pracach szkodliwych dla zdrowia wymaga zgody skazanego.

3. Skazany, na którym ciąży ustawowy obowiązek alimentacyjny, a osoba uprawniona znajduje się w ciężkich warunkach materialnych, albo skazany, od którego zostały zasądzone alimenty, powinien być zatrudniony odpłatnie, w pierwszej kolejności.

2. Podwyższenie należności, o której mowa w ust. 1, nie może spowodować otrzymania przez skazanego więcej niż 75% należności za pracę.

2. Skazanemu, na którym ciąży ustawowy obowiązek alimentacyjny, a osoba uprawniona znajduje się w ciężkich warunkach materialnych, należność za pracę przypadająca w wysokości przewidzianej w regulaminie może być podwyższona do 75%; podwyższoną część należności za pracę przekazuje się w całości osobie uprawnionej do świadczeń alimentacyjnych.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do skazanych, których dzieci przebywają w placówkach opiekuńczo-wychowawczych lub rodzinach zastępczych. Podwyższoną część należności za pracę przekazuje się w całości na konto wskazane przez właściwy organ administracji państwowej.

2. Kwota udzielonej zapomogi nie może jednorazowo przekraczać wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia pracowników uspołecznionych zakładów .pracy. Kwot przekazanych osobom uprawnionym nie zalicza się na poczet zasądzonych alimentów.

1) utrzymaniem czystości i porządku wewnątrz zakładu karnego i aresztu śledczego oraz w ich najbliższym otoczeniu,

2) funkcjonowaniem zakładu karnego i aresztu śledczego, a zwłaszcza konserwacją obiektów oraz działaniem urządzeń, jak również obsługą, zaopatrzeniem i transportem,

3) usuwaniem klęsk żywiołowych,

4) utrzymaniem czystości i porządku oraz konserwacją obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.

1) dodatkowego lub dłuższego, widzenia,

2) dodatkowego zakupu artykułów żywnościowych lub dodatkowej paczki żywnościowej,

3) pierwszeństwa w uczestniczeniu w zajęciach kulturalno-oświatowych,

4) dłuższego spaceru lub zajęć sportowych, jeżeli warunki zakładu karnego na to pozwalają.

2. Nauczanie

2. W zakładach karnych organizuje się kształcenie zawodowe w zakresie szkoły średniej, połączone z praktyczną nauką zawodu, o kierunkach uwzględniających zainteresowania skazanych i zapotrzebowania gospodarki narodowej, na zasadach przewidzianych dla dorosłych. Może być również organizowane kształcenie w zakresie szkoły średniej ogólnokształcącej.

2. Naczelnik może zwolnić skazanego z obowiązku określonego w ust. 1 z powodu złego stanu zdrowia lub z innych ważnych przyczyn, jak również okresowo wyłączyć z nauczania, jeżeli wymagają tego względy bezpieczeństwa.

3. Skazanych, którzy ukończyli lat 50, a nie mają wykształcenia podstawowego lub zawodu, obejmuje się nauczaniem na ich prośbę.

2. Skazanemu uczącemu się, w zależności od rodzaju szkolenia, naczelnik może w uzasadnionych wypadkach skrócić czas pracy, nie więcej jednak niż o 6 godzin w tygodniu.

2. Skazany zwolniony z zakładu karnego przed zakończeniem roku szkolnego lub kursu może składać w zakładzie egzaminy końcowe, a zwolniony przed okresem klasyfikowania otrzymuje zaświadczenie o uczęszczaniu do danej szkoły.

3. Działalność kulturalno-oświatowa i zajęcia sportowe

2. Zajęcia kulturalno-oświatowe polegają w szczególności na krzewieniu czytelnictwa książek i prasy, udostępnianiu programów telewizyjnych, audycji radiowych i własnych radiowęzła, wyświetlaniu filmów, przeprowadzaniu dyskusji, pogadanek i prelekcji, organizowaniu imprez artystycznych, propagandowych i okolicznościowych oraz powoływaniu zespołów zainteresowań.

3. Uczestnictwo w zajęciach, o których mowa w ust. 1, jest obowiązkowe, jeżeli udział w nich nie jest uzależniony od opłat z własnych środków pieniężnych skazanych.

4. Zespoły skazanych

1) organizowanie zajęć kulturalno-oświatowych, w tym zwłaszcza czytelnictwa, i prowadzenie biblioteki oraz przygotowywanie audycji własnych radiowęzła,

2) organizowanie dokształcania i samokształcenia skazanych oraz samopomocy w nauce,

3) organizowanie imprez i uroczystości szkolnych oraz zakładowych,

4) organizowanie zajęć sportowych,

5) inicjowanie współzawodnictwa pracy i czynów społecznych,

6) przygotowywanie i organizowanie widzeń skazanych,

7) wnioskowanie o przyznanie skazanym nagród,

8) inicjowanie tworzenia funduszu samopomocy skazanych oraz zarządzanie zgromadzonymi w nim środkami,

9) współdziałanie z administracją zakładu karnego w utrzymaniu właściwej atmosfery wychowawczej oraz należytego porządku i dyscypliny.

2. W sprawach, o których mowa w ust. 1, zespoły skazanych mogą składać prośby i wnioski.

5. Nagrody oraz kary dyscyplinarne

1) pochwała,

2) zezwolenie na częstsze branie udziału w niektórych zajęciach kulturalno-oświatowych lub sportowych,

3) zezwolenie na posiadanie innych przedmiotów niż określone w ustalonym w zakładzie karnym porządku,

4) zezwolenie na częstsze dokonywanie zakupów,

5) zezwolenie na otrzymanie dodatkowej paczki żywnościowej,

6) zezwolenie na dodatkowe lub dłuższe widzenie,

7) zezwolenie na widzenie przy oddzielnym stoliku,

8) zezwolenie na widzenie bez osoby nadzorującej,

9) zezwolenie na odbywanie widzeń we własnej odzieży, bieliźnie i obuwiu,

10) zezwolenie na przekazanie osobie najbliższej upominku,

11) zezwolenie na telefoniczne porozumienie się z osobami najbliższymi lub innymi osobami na własny koszt,

12) nagroda rzeczowa lub pieniężna,

13) podwyższenie części należności za pracę przypadającej skazanemu według rygoru, w którym odbywa karę, nie więcej niż o 25% i na okres nie przekraczający 3 miesięcy,

14) zezwolenie na widzenie się bez dozoru z osobą najbliższą poza terenem zakładu karnego na czas nie przekraczający 24 godzin,

15) zezwolenie na opuszczenie zakładu karnego bez dozoru na czas nie przekraczający 5 dni.

2. Z nagród, o których mowa w ust. 1 pkt 14 i 15, skazany korzysta we własnej odzieży, bieliźnie i obuwiu.

2. W wypadkach uzasadnionych względami wychowawczymi można przyznać jednorazowo więcej niż jedną nagrodę.

3. Nagrody mogą być przyznawane indywidualnie lub zbiorowo, jednorazowo lub na czas określony. Nagrody przyznane na czas określony mogą być przez naczelnika cofnięte, jeżeli uległy zmianie podstawy ich przyznania.

1) nagana,

2) pozbawienie wszystkich lub niektórych nie wykorzystanych przez skazanego nagród albo ulg, o których mowa w § 50,

3) pozbawienie korzystania z udziału w niektórych zajęciach kulturalno-oświatowych lub sportowych, z wyjątkiem korzystania z książek i prasy, przez okres do 3 miesięcy,

4) pozbawienie prawa otrzymania paczki żywnościowej,

5) udzielanie widzeń w sposób uniemożliwiający bezpośredni kontakt z osobą odwiedzającą i nie przy oddzielnym stoliku przez okres do 3 miesięcy,

6) pozbawienie lub ograniczenie prawa dokonywania zakupów artykułów żywnościowych i wyrobów tytoniowych przez okres do 3 miesięcy,

7) pozbawienie zezwolenia na widzenia, o których mowa w § 86 ust. 3 pkt 1, przez okres do 3 miesięcy,

8) osadzenie w celi pojedynczej przez okres do 1 miesiąca,

9) obniżenie części należności za pracę, przypadającej skazanemu według rygoru, w którym odbywa karę, nie więcej niż o 25%, na okres nie przekraczający 3 miesięcy,

10) pozbawienie lub ograniczenie widzeń na okres do 3 miesięcy,

11) twarde łoże w osobnej celi przez okres do 14 dni,

12) umieszczenie w oddziale izolacyjnym na okres od 1 do 6 miesięcy.

2. W czasie wykonywania kary dyscyplinarnej, określonej w ust. 1 pkt 10, naczelnik może w uzasadnionym wypadku zezwolić skazanemu na widzenie.

2. Karę dyscyplinarną umieszczenia w oddziale izolacyjnym można także wymierzyć skazanemu, który dokonując samouszkodzenia, usiłuje w ten sposób wymusić uwzględnienie swych bezzasadnych żądań, jak również skazanemu, który nakłania lub udziela pomocy do dokonywania samouszkodzeń.

1) korzystania z widzeń,

2) korzystania z udziału w zajęciach kulturalno-oświatowych i sportowych, z wyjątkiem korzystania z książek i prasy,

3) zatrudnienia poza celą.

2. Skazanemu odbywającemu karę dyscyplinarną umieszczenia w oddziale izolacyjnym, nie przysługuje ponadto prawo dokonywania zakupów artykułów żywnościowych i wyrobów tytoniowych, otrzymywania paczek żywnościowych oraz palenia tytoniu.

3. W czasie odbywania kar, o których mowa w ust. 1 i 2, naczelnik może, w wypadkach uzasadnionych ważnymi względami rodzinnymi lub osobistymi, zezwolić skazanemu na widzenie.

2. Ponowne wymierzenie kary dyscyplinarnej nie może nastąpić w taki sposób, aby była ona bezpośrednim przedłużeniem odbywanej takiej samej kary, chyba że łączny okres trwania wymierzonych kar nie przekracza przewidzianej w regulaminie granicy czasu trwania tej kary.

3. W wypadkach uzasadnionych względami wychowawczymi, zwłaszcza gdy skazany popełnił przekroczenie po raz pierwszy albo jeżeli nie naruszyło ono w poważnym stopniu ustalonego porządku lub dyscypliny, można odstąpić od ukarania dyscyplinarnego i poprzestać na zwróceniu skazanemu uwagi.

2. Przed wymierzeniem kary dyscyplinarnej wysłuchuje się wyjaśnień obwinionego skazanego i opinii wychowawcy, a jeżeli zachodzi potrzebą - również wyjaśnień składającego wniosek o ukaranie lub innych osób. Postępowanie może odbywać się w obecności innych skazanych, jeżeli przemawiają za tym względy wychowawcze.

3. Przed wymierzeniem kary dyscyplinarnej wymienionej w § 66 ust. 1 pkt 8 i 12 zasięga się opinii lekarza lub psychologa.

2. Terminy określone w ust. 1 nie biegną w okresie przebywania skazanego poza zakładem karnym bez zezwolenia albo leczenia związanego z samouszkodzeniem, a także w okresie odroczenia, zawieszenia lub przerwania wykonania kary dyscyplinarnej.

2. Jeżeli stan zdrowia skazanego uniemożliwia odbycie wymierzonej kary dyscyplinarnej w całości lub w części, wykonanie jej należy odroczyć lub przerwać albo zamienić na taką karę dyscyplinarną, którą skazany może odbyć. Decyzję w tym względzie podejmuje naczelnik po zasięgnięciu opinii lekarza.

3. W czasie wykonywania kar dyscyplinarnych określonych w § 66 ust. 1 pkt 8, 11 i 12 lekarz powinien kontrolować stan zdrowia skazanego.

2. Darowanie, zamianę lub zawieszenie kary dyscyplinarnej można uzależnić od spełnienia przez skazanego określonych warunków, uzasadnionych względami wychowawczymi.

3. Jeżeli w okresie zawieszenia wykonania kary dyscyplinarnej skazany dopuścił się ponownie przekroczenia, zawieszona kara ulega wykonaniu, chyba że naczelnik postanowi inaczej. Po upływie okresu zawieszenia karę uważa się za wykonaną.

4. Jeżeli zostały ujawnione nowe fakty lub dowody nie znane przedtem, wskazujące na to, iż ukarany jest niewinny, ukaranie dyscyplinarne podlega anulowaniu, a naczelnik podejmuje stosowną decyzją mającą na celu uchylenie jego skutków.

2. Skazani zakwalifikowani do poszczególnych grup klasyfikacyjnych odbywają karę w rygorze zasadniczym, złagodzonym i obostrzonym.

1) zakładzie karnym zwykłym (zakład zamknięty) - według rygoru obostrzonego i zasadniczego,

2) ośrodku pracy (zakład półotwarty) - według rygoru zasadniczego i złagodzonego,

3) zakładzie karnym przejściowym (zakład otwarty) - według rygoru złagodzonego.

2. W wypadkach uzasadnionych względami resocjalizacyjnymi lub bezpieczeństwa skazani mogą odbywać karę według rygoru złagodzonego również w zakładzie karnym zwykłym.

2. Skazany powinien odbywać karę w zakładzie karnym, do którego został skierowany. Przeniesienie skazanego do innego zakładu karnego może nastąpić tylko z uzasadnionych powodów, a zwłaszcza ze względów resocjalizacyjnych.

2. Skazani, którzy w ośrodku pracy nie stosują się do wymagań w zakresie samodyscypliny lub gdy przemawiają za tym inne względy resocjalizacyjne albo bezpieczeństwa, przenoszeni są do odpowiednich zakładów karnych zwykłych.

2. Skazani, którzy w zakładzie karnym przejściowym nie stosują się do wymagań w zakresie samodyscypliny, przenoszeni są do odpowiednich zakładów karnych.

3. W sprawach, o których mowa w ust. 1 i 2, decyduje sąd penitencjarny.

2. Rygory wykonywania kary pozbawienia wolności

2. Cele mieszkalne skazanych, odbywających karę w rygorze zasadniczym w ośrodku pracy, mogą być otwarte.

3. W ustalonym w zakładzie karnym zwykłym porządku można określić czas, w którym cele mieszkalne skazanych odbywających karę w rygorze zasadniczym pozostają otwarte w porze dziennej.

1) otrzymywać 30% należności za pracę,

2) korzystać z dwóch widzeń w miesiącu,

3) otrzymywać paczkę z żywnością raz na trzy miesiące.

1) na karę pozbawienia wolności za przestępstwa nieumyślne,

2) odbywający karę zastępczą w zamian za nie uiszczoną grzywnę lub za karę ograniczenia wolności.

1) otrzymywać 35% należności za pracę,

2) korzystać z trzech widzeń w miesiącu,

3) otrzymywać paczkę z żywnością raz na dwa miesiące.

2. Wobec skazanych odbywających karę w rygorze złagodzonym nie stosuje się kar dyscyplinarnych określonych w § 66 ust. 1 pkt 5, 8, 10 i 12.

3. Skazani odbywający karę w rygorze złagodzonym w ośrodkach pracy mają ponadto prawo:

1) korzystać w dni wolne od pracy z zezwolenia na widzenie się bez dozoru z osobą najbliższą poza terenem zakładu karnego na czas nie przekraczający 24 godzin,

2) korzystać za zezwoleniem naczelnika z organizowanych poza terenem zakładu karnego zajęć kulturalno-oświatowych lub sportowych.

4. Wobec skazanych odbywających karę w rygorze złagodzonym w zakładzie karnym zwykłym przepis § 82 ust. 3 stosuje się odpowiednio.

1) otrzymywać 50% należności za pracę,

2) dysponować czasem wolnym po pracy lub nauce oraz poruszać się po terenie zakładu karnego w sposób nie naruszający ustalonego porządku,

3) korzystać z własnej odzieży, bielizny i obuwia,

4) do zatrudnienia poza obrębem zakładu karnego na indywidualnych stanowiskach pracy, zwłaszcza jeżeli zatrudnienie to jest zgodne z ich kwalifikacjami zawodowymi lub będzie mogło być kontynuowane po zwolnieniu z zakładu.

2. Przepis § 86 ust. 2 stosuje się odpowiednio.'

2. Skazani odbywający karę w rygorze obostrzonym mogą być zatrudnieni, tylko wewnątrz zakładu karnego oraz rozmieszcza się ich w odrębnych oddziałach lub celach.

1) otrzymywać 25% należności za pracę,

2) korzystać z jednego widzenia w miesiącu w sposób uniemożliwiający bezpośredni kontakt z osobą odwiedzającą i nie przy oddzielnym stoliku,

3) otrzymywać paczkę z żywnością raz na 6 miesięcy.

2. Skazanym odbywającym karę w rygorze obostrzonym nie przyznaje się nagród określonych w § 62 ust. 1 pkt 14 i 15; przepisu § 60 nie stosuje się.

2. Skazani odbywający karę w rygorze złagodzonym, którzy popełnili czyn mający znamiona przestępstwa, mogą być przeniesieni bezpośrednio do rygoru obostrzonego.

3. Wykonywanie kary pozbawienia wolności wobec skazanych młodocianych

2. Dla młodocianych prowadzi się w szerszym zakresie nauczanie zawodu, zajęcia kulturalno-oświatowe i sportowe oraz zwraca szczególną uwagę na zacieśnianie więzi z rodziną.

3. Karę wobec młodocianych wykonuje się w przeznaczonych dla nich zakładach karnych.

2. Młodociani odbywają karę w ośrodkach pracy, chyba że przeciwko skierowaniu do tych ośrodków przemawiają względy resocjalizacyjne, bezpieczeństwa lub zdrowotne.

3. Młodociani skazani za przestępstwa w warunkach określonych w art. 60 Kodeksu karnego, a jeżeli jest to celowe ze względów resocjalizacyjnych - również przebywający uprzednio w zakładzie karnym lub poprawczym, odbywają karę w wyodrębnionych zakładach karnych dla młodocianych.

4. W zakładach karnych dla młodocianych mogą nadal odbywać karę skazani, którzy ukończyli lat 21, jeżeli jest to celowe ze względów resocjalizacyjnych lub z uwagi na krótki okres pozostały do odbycia kary, nie dłużej jednak niż do ukończenia 25 roku życia.

5. Skazanych, którzy ukończyli lat 21, wobec których nie zastosowano przepisu ust. 4, przenosi się do odpowiednich zakładów karnych dla dorosłych nierecydywistów.

2. Dzienna norma żywnościowa dla młodocianego, który nie ukończył lat 18, powinna być odpowiednio wyższa o 600 kalorii od norm określonych w § 14 ust. 1.

3. Wobec młodocianych nie stosuje się kar dyscyplinarnych określonych-w § 66 ust. 1 pkt 4 i 6, z wyjątkiem pozbawienia lub ograniczenia prawa zakupu wyrobów tytoniowych.

4. Naczelnik może dokonywać niezbędnych odstępstw od przewidzianego w regulaminie sposobu wykonywania kary, zwłaszcza w zakresie ustalonego w zakładzie porządku oraz wyposażenia i urządzenia celi mieszkalnej.

4. Wykonywanie kary pozbawienia wolności wobec skazanych dorosłych recydywistów

2. Karę wobec recydywistów wykonuje się w przeznaczonych dla nich zakładach karnych.

2. W zakładach karnych dla recydywistów mogą odbywać karę również skazani za przestępstwa umyślne, inni niż wymienieni w ust. 1, jeżeli odbywali już karę pozbawienia wolności jako recydywiści, a istnieje niebezpieczeństwo ich demoralizującego oddziaływania na innych skazanych.

3. Wobec skazanych, o których mowa w ust. 1 i 2, nie stosuje się przepisu § 86 ust. 3 pkt 1.

5. Wykonywanie kary pozbawienia wolności wobec skazanych dorosłych nierecydywistów

6. Wykonywanie kary pozbawienia wolności wobec skazanych za przestępstwa nieumyślne

2. Skazani za przestępstwa nieumyślne odbywają karę w ośrodkach pracy, chyba że przeciwko skierowaniu do ₍tych ośrodków przemawiają względy resocjalizacyjne, bezpieczeństwa lub zdrowotne. Wobec skazanych odbywających karę w tych ośrodkach stosuje się przepisy § 87 ust. 1 pkt 2-4.

3. Skazani za przestępstwa nieumyślne, którzy nie zostali skierowani do ośrodka pracy, odbywają karę w odpowiednich rodzajach zakładów karnych dla skazanych za przestępstwa umyślne. Wobec skazanych odbywających karę w tych zakładach nie stosuje się przepisu § 86 ust. 3 pkt 1.

7. Wykonywanie kary pozbawienia wolności wobec skazanych kobiet oraz skazanych sprawujących pieczę nad dziećmi

2. Kobietom ciężarnym i karmiącym, a także matkom przebywającym w zakładzie karnym ze swoimi dziećmi, zapewnia się specjalistyczną opiekę.

2. Kobiety odbywają karę w ośrodkach pracy, chyba że przeciwko skierowaniu do tych ośrodków przemawiają względy resocjalizacyjne, bezpieczeństwa lub zdrowotne.

3. Kobiety nie odbywają kary w rygorze obostrzonym.

2. Kobiety korzystają co najmniej raz dziennie z ciepłej wody i dwa razy w tygodniu z ciepłej kąpieli.

3. Na każdą kobietę powinno przypadać nie mniej niż 4 m² powierzchni celi. Przepis § 12 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

4. Wobec kobiet nie stosuje się kar dyscyplinarnych określonych w § 66 ust. 1 pkt 10 i 12.

5. Naczelnik może dokonywać niezbędnych odstępstw od przewidzianego w regulaminie sposobu wykonywania kary, zwłaszcza w zakresie ustalonego w zakładzie porządku oraz wyposażenia i urządzenia celi mieszkalnej.

6. W zakładach karnych dla kobiet organizuje się kursy opieki nad dziećmi i prowadzenia gospodarstwa domowego.

1) korzystać z dłuższego spaceru,

2) korzystać z własnej odzieży i obuwia,

3) otrzymywać paczkę żywnościową raz w miesiącu,

4) dokonywać częściej zakupów artykułów żywnościowych,

5) korzystać z innych ulg zleconych przez lekarza.

2. Kobietom ciężarnym i karmiącym przysługuje wyżywienie według normy określonej przez lekarza.

3. Wobec kobiet ciężarnych i karmiących naczelnik może dokonywać, na wniosek lekarza lub po zasięgnięciu jego opinii, niezbędnych odstępstw od przewidzianego w regulaminie sposobu wykonywania kary w zakresie wynikającym z potrzeby uwzględnienia ich stanu fizycznego lub psychicznego.

4. Wobec kobiet ciężarnych i karmiących nie stosuje się ponadto kar dyscyplinarnych określonych w § 66 ust. 1 pkt 4 i 6, z wyjątkiem pozbawienia lub ograniczenia prawa zakupu wyrobów tytoniowych, oraz w pkt 8 i 11.

2. Skazanym matkom umożliwia się sprawowanie stałej opieki nad dziećmi i wykonywanie niezbędnych czynności opiekuńczych i pielęgnacyjnych.

2. Skazani, których dzieci przebywają w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, powinni być w miarę możliwości osadzani w odpowiednich zakładach karnych, położonych najbliżej miejsca pobytu dzieci.

2. Na korespondencji skazanych z dziećmi do lat 15 nie umieszcza się oznaczeń świadczących o cenzurze zakładu karnego.

8. Wykonywanie kary pozbawienia wolności wobec skazanych z zaburzeniami psychicznymi, upośledzonych umysłowo, uzależnionych od alkoholu albo środków odurzających lub psychotropowych oraz niepełnosprawnych fizycznie

2. W celu realizacji zadań, o których mowa w ust. 1, dostosowuje się warunki odbywania kary, zwłaszcza w zakresie zatrudnienia, nauczania oraz zajęć kulturalno-oświatowych i sportowych, do możliwości psychofizycznych skazanych, współdziała z ich rodzinami oraz zapewnia się skazanym pomoc w kontynuowaniu specjalistycznego leczenia i rehabilitacji po zwolnieniu z zakładu karnego.

2. Zespoły, o których mowa w § 60, mogą być tworzone w tym zakładzie na wniosek personelu specjalistycznego lub po zasięgnięciu jego opinii.

2. W celu realizacji zadań, o których mowa w ust. 1, dostosowuje się warunki odbywania kary, zwłaszcza w zakresie leczenia, zatrudnienia i higienicznosanitarnym, do możliwości psychofizycznych skazanych oraz zapewnia się im pomoc w uzyskaniu świadczeń inwalidzkich, a także - jeżeli zachodzi taka potrzeba - w kontynuowaniu po zwolnieniu z zakładu karnego specjalistycznego leczenia i rehabilitacji oraz zatrudnienia w warunkach pracy chronionej.

3. Przepis § 117 ust. 1 stosuje się odpowiednio.

2. Koszty związane z organizacją i prowadzeniem terapii zajęciowej mogą być pokrywane z funduszy przeznaczonych na pomoc postpenitencjarną i zapobieganie przestępczości.

2. Współdziałanie to realizuje się zwłaszcza poprzez społeczną radę penitencjarną działającą w zakładzie karnym oraz instytucje i organizacje, których statuty przewidują udzielanie pomocy osobom pozbawionym wolności lub ich rodzinom.

1) zatrudniania i nauczania skazanych oraz działalności kulturalno-oświatowej w zakładzie karnym,

2) inicjowania i usprawniania współdziałania z instytucjami oraz organizacjami reprezentowanymi przez członków społecznej rady penitencjarnej, a w miarę potrzeby także z innymi instytucjami i organizacjami,

3) pozyskiwania rodzin osób skazanych do udziału w procesie resocjalizacji, rozwijania wzajemnych kontaktów skazanych z rodzinami oraz inicjowania niezbędnej pomocy tym rodzinom,

4) uzyskiwania pomocy, zwłaszcza dla skazanych nie posiadających osób najbliższych lub gdy osoby te nie utrzymują z nimi kontaktu,

5) wyrażania przez społeczną radę penitencjarną opinii w przedmiocie próśb, skarg i wniosków skazanych oraz porządku w zakładzie karnym,

6) przygotowywania skazanych do życia na wolności i udzielania im pomocy w społecznej adaptacji po zwolnieniu,

7) zapewniania skazanym odpowiednich warunków bytowych, sanitarnych i opieki lekarskiej.

2. Członkowie społecznej rady penitencjarnej oraz przedstawiciele instytucji i organizacji współdziałających z administracją zakładu karnego, za zezwoleniem naczelnika, mają prawo wstępu do cel i innych pomieszczeń, w których przebywają lub pracują skazani, i do bezpośredniego z nimi kontaktu.

2. Skazany powinien przed zwolnieniem podjąć starania o zapewnienie zatrudnienia, a w razie potrzeby również zamieszkania, i w tym celu zwrócić się do właściwych organów administracji państwowej. Administracja zakładu karnego ma obowiązek udzielenia skazanemu pomocy w tym zakresie, a w razie potrzeby - nawiązania kontaktu z osobą najbliższą dla skazanego lub osobą przez niego wskazaną.

2. W razie potrzeby należy umożliwić skazanemu porozumienie się z kuratorem sądowym oraz instytucjami i organizacjami mogącymi udzielić mu pomocy.

2. Skazany otrzymuje świadectwo zwolnienia, informacje o wynikach dodatkowych badań lekarskich oraz kartę informacyjną z przeprowadzonego leczenia szpitalnego, a wymagający leczenia - również świadectwo lekarskie.

3. Jeżeli skazany wymaga po zwolnieniu leczenia, którego obowiązek może być nałożony na podstawie przepisów ustawy, administracja zakładu karnego zawiadamia właściwy organ administracji państwowej.

4. Skazany nie posiadający środków pieniężnych oraz stosownej do pory roku odzieży, bielizny lub obuwia otrzymuje przy zwolnieniu niezbędną pomoc. W razie potrzeby zwolnionemu wydaje się artykuły żywnościowe na czas podróży.

2. O pozostawieniu osoby zwolnionej na leczeniu w zakładzie karnym administracja zakładu zawiadamia niezwłocznie organy sprawujące nadzór penitencjarny, właściwego prokuratora oraz osobę najbliższą dla skazanego lub osobę przez niego wskazaną.

3. Przepis ust. 1 nie ma zastosowania, jeżeli osoba zwolniona sprzeciwia się dalszemu leczeniu w zakładzie karnym, co powinno być potwierdzone jej podpisem w dokumentacji lekarskiej.

2. Jeżeli skazany, o którym mowa w ust. 1, nie może być zatrudniony, korzysta z zezwolenia na otrzymywanie paczek żywnościowych na zasadach określonych w regulaminie wykonywania tymczasowego aresztowania.

1) wstrzymać lub ograniczyć dokonywanie zakupów,

2) wstrzymać widzenia lub ograniczyć czas ich trwania,

3) wstrzymać spacery lub ograniczyć czas ich trwania,

4) wstrzymać lub ograniczyć organizowanie zajęć o charakterze zbiorowym,

5) wstrzymać lub ograniczyć zbiorowe posługi religijne,

6) ograniczyć ilość i rodzaj artykułów żywnościowych przesyłanych w paczkach lub wstrzymać przyjmowanie paczek,

7) zabronić posiadania w celi niektórych przedmiotów,

8) zarządzić zamykanie cel i innych pomieszczeń, w których skazani przebywają lub pracują.

2. O decyzji podjętej w sprawach, o których mowa w ust. 1, naczelnik zawiadamia organy nadzoru penitencjarnego oraz inne zainteresowane osoby.

2. Stosowanie odstępstw, o których mowa w ust. 1, nie może ograniczać określonych w regulaminie praw skazanych ani nakładać na nich dodatkowych obowiązków.

Minister Sprawiedliwości: Ł. Balcer