Dziennik Ustaw - rok 1982 nr 11 poz. 79

1) określone w ewidencji gruntów jako użytki rolne, to jest grunty orne, sady i inne plantacje wieloletnie oraz trwałe łąki i pastwiska,

2) pod stawami rybnymi oraz innymi zbiornikami wodnymi, służącymi wyłącznie dla potrzeb rybactwa śródlądowego,

3) pod budynkami i urządzeniami wchodzącymi w skład gospodarstw rolnych,

4) pod zadrzewieniami i zakrzewieniami śródpolnymi, w tym również pod pasami przeciwwietrznymi i urządzeniami przeciwerozyjnymi,

5) ogrodów botanicznych i działkowych,

6) pod urządzeniami melioracji wodnych, ujęciami i zbiornikami wodnymi wykorzystywanymi dla potrzeb rolnictwa,

7) zrekultywowane na cele rolne,

8) torfowiska stanowiące nieużytki.

2. Gruntami leśnymi są grunty:

1) określone w ewidencji gruntów jako lasy,

2) znajdujące się pod uprawą leśną,

3) pod budynkami mieszkalnymi i gospodarczymi, urządzeniami melioracji wodnych i innymi urządzeniami wykorzystywanymi dla potrzeb gospodarki leśnej,

4) parków dendrologicznych i parków leśnych,

5) zrekultywowane na cele leśne.

1) ograniczaniu przeznaczania ich na cele nierolnicze,

2) nadawaniu nieużytkom rolniczych wartości użytkowych oraz przywracaniu tych wartości zdegradowanym gruntom rolnym,

3) zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji, gruntów rolnych oraz szkodom w produkcji rolniczej, powstającym wskutek działalności nierolniczej,

4) rolniczym ich wykorzystywaniu, poprawianiu ich wartości produkcyjnej oraz zapobieganiu spadkowi ich urodzajności.

2. Ochrona gruntów leśnych polega na:

1) ograniczaniu przeznaczania ich na cele nieleśne,

2) zapobieganiu procesom degradacji, i dewastacji gruntów leśnych oraz szkodom w drzewostanach i produkcji leśnej, powstającym wskutek działalności nieleśnej,

3) przywracaniu wartości użytkowych gruntom, które utraciły charakter gruntów leśnych na skutek działalności nieleśnej,

4) poprawianiu ich wartości użytkowych oraz zapobieganiu obniżania ich produkcyjności.

1) gminnej radzie narodowej – rozumie się przez to również pozostałe rady narodowe stopnia podstawowego.

2) naczelniku gminy – rozumie się przez to również pozostałe terenowe organy administracji państwowej stopnia podstawowego,

3) wojewodzie – rozumie się przez to również prezydenta miasta stopnia wojewódzkiego,

4) właścicielu – rozumie się przez to również posiadacza,

5) gruntach bez bliższego określenia – rozumie się przez to grunty rolne i leśne,

6) zakładzie przemysłowym – rozumie się przez to jednostki organizacyjne, których działalność może powodować utratę albo ograniczenie wartości użytkowej gruntów,

7) utracie albo ograniczeniu wartości użytkowej gruntów – rozumie się przez to wyłączenie gruntów z produkcji albo zmniejszenie efektywności produkcji,

8) wyłączeniu gruntów z produkcji – rozumie się przez to zaniechanie rolniczego lub leśnego użytkowania gruntów przez właściciela albo osobę nabywającą te grunty na cele nierolnicze lub nieleśne,

9) należności – rozumie się przez to jednorazową opłatę z tytułu wyłączenia gruntów z produkcji,

10) opłacie rocznej – rozumie się przez to stałą opłatę roczną z tytułu użytkowania na cele nierolnicze lub nieleśne gruntów wyłączonych z produkcji rolniczej lub leśnej, uiszczaną przez okres 20 lat od chwili wyłączenia tych gruntów z produkcji,

11) eksploatacji złóż torfowych – rozumie się przez to wydobywanie torfu dla potrzeb rolnictwa i leśnictwa oraz lecznictwa (borowiny),

12) gruntach zdegradowanych – rozumie się przez to grunty, których wartość użytkowa zmalała w wyniku pogorszenia warunków przyrodniczych albo na skutek zanieczyszczenia środowiska,

13) gruntach zdewastowanych – rozumie się przez to grunty, które utraciły całkowicie wartości użytkowe,

14) warstwie próchniczej – rozumie się przez to wierzchnią warstwę gleby o zawartości powyżej 4,5% próchnicy glebowej,

15) przeznaczeniu gruntów na cele nierolnicze lub nieleśne – rozumie się przez to ustalenie innego niż rolniczy lub leśny sposobu ich użytkowania,

16) działalności przemysłowej – rozumie się przez to działalność powodującą utratę albo ograniczenie wartości użytkowej gruntów,

17) inwestycji – rozumie się przez to również modernizację budowli, budynków lub innych urządzeń, które wymagają wyłączenia gruntów z produkcji.

2. Na cele indywidualnego budownictwa letniskowego można przeznaczać:

1) nieużytki,

2) grunty rolne klasy VI i ZVI, jeżeli ich położenie uniemożliwia racjonalne rolnicze użytkowanie,

3) grunty leśne zaliczone do borów suchych, jeżeli wielkość ich obszaru i położenie uniemożliwiają racjonalną gospodarkę leśną, pod warunkiem równoczesnego właściwego gospodarowania zasobami przyrodniczymi środowiska.

3. W wypadkach szczególnie uzasadnionych położeniem uniemożliwiającym racjonalne rolnicze lub leśne wykorzystanie gruntów o powierzchni do 0,25 ha, innych niż wymienione w ust. 2, mogą być one również przeznaczone na cele indywidualnego budownictwa letniskowego.

2. Przy projektowaniu budowy, rozbudowy lub modernizacji zakładów przemysłowych należy stosować takie rozwiązania, które spełniają warunek określony w ust. 1 oraz ograniczają skutki ujemnego oddziaływania na grunty.

1) planów zagospodarowania przestrzennego gmin, miast oraz miast i gmin,

2) lokalizacji inwestycji ustalanych przez naczelne organy administracji państwowej,

3) lokalizacji inwestycji związanych z poszukiwaniem lub zagospodarowaniem złóż ropy naftowej i gazu ziemnego.

2. Podjęcie działań zmierzających do przeznaczenia gruntów na cele nierolnicze lub nieleśne wymaga wyrażenia zgody, przez:

1) Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w odniesieniu do gruntów stanowiących użytki rolne klasy I–IV, gruntów pod stawami rybnymi i innymi zbiornikami określonymi w art. 2 ust. 1 pkt 2, gruntów zrekultywowanych na cele rolne oraz nieużytków stanowiących torfowiska, a także gruntów rolnych określonych w art. 5 ust. 3,

2) Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego lub upoważnione przez niego osoby w odniesieniu do gruntów pozostających pod jego zarządem oraz gruntów leśnych pozostających pod zarządem innych ministrów, a także, gruntów leśnych określonych w art. 5 ust, 3.

3) wojewodę – w pozostałych wypadkach.

3. W wypadkach wymienionych w ust. 2 pkt 1 i 2 wyrażenie zgody następuje na wniosek wojewody, a w wypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 3 – na wniosek naczelnika gminy.

4. Wyrażenie zgody na przeznaczenie gruntów na cele obronności kraju następuje na wniosek Ministra Obrony Narodowej, a w odniesieniu do gruntów, przeznaczonych na cele bezpieczeństwa wewnętrznego – na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych.

2. Przepis ust. 1 stosuje się również do czasowego zajęcia gruntów na podstawie odrębnych przepisów.

3. Wojewoda dołącza do wniosku, o którym mowa w art. 7 ust. 3, opinie właściwych do spraw rolnictwa lub leśnictwa komisji wojewódzkiej rady narodowej.

4. Naczelnik gminy dołącza do wniosków, o których mowa w art. 7 ust. 3, opinie: właściwej do spraw rolnictwa lub leśnictwa komisji gminnej rady narodowej, zainteresowanych organizacji związkowych rolników, samorządów załóg przedsiębiorstw państwowych i zarządów spółdzielni.

2. Projekt programu, o którym mowa w ust. 1, powinien zawierać:

1) wykaz gruntów i ich właścicieli oraz przewidziane terminy wyłączenia tych gruntów z produkcji,

2) określenie, w miarę potrzeby:

a) kierunków produkcji oraz rodzaju i ilości środków, niezbędnych do należytego użytkowania gruntów,

b) osób, które będą użytkowały grunty,

c) przewidywanych odszkodowań wynikających z wyłączenia gruntów z produkcji,

d) zakazów realizacji inwestycji na tych gruntach.

3. Naczelnik gminy wykłada projekt programu do wglądu miejscowej ludności równocześnie z wyłożeniem projektu planu, zagospodarowania przestrzennego, zawiadamiając o tym pisemnie zainteresowanych właścicieli gruntów. Po zebraniu uwag naczelnik gminy przedstawia projekt programu, wraz z uzasadnieniem nieuwzględnienia zgłoszonych uwag, do zatwierdzenia gminnej radzie narodowej łącznie z projektem planu.

2. W wypadkach uzasadnionych miejscowymi warunkami gospodarczymi, a zwłaszcza wykorzystaniem surowców miejscowego pochodzenia, na obszarach, o których mowa w ust. 1, można jedynie rozbudowywać istniejące lub lokalizować nowe zakłady przemysłu rolno-spożywczego, zakłady usługowe dla ludności, rolnictwa i gospodarki leśnej, zakłady eksploatujące złoża kopalin – pod warunkiem, że ich działalność nie będzie miała ujemnego wpływu na przylegle grunty.

3. Do obszarów określonych w ust. 1 nie mogą być włączane tereny stref ochronnych, o których mowa w przepisach o ochronie i kształtowaniu środowiska.

2. Do lasów ochronnych zalicza się ponadto:

1) grunty leśne znajdujące się w. odległości do 10 km od granic administracyjnych miast liczących ponad 50 tys. mieszkańców lub w których zatrudnionych jest w przemyśle ponad 5 tys. osób; w uzasadnianych wypadkach lasy ochronne można wyznaczać wokół mniejszych miast,

2) lasy doświadczalne, drzewostany nasienne oraz lasy uznane za ochronne w planach urządzenia gospodarstwa leśnego, sporządzanych na podstawie przepisów o państwowym gospodarstwie leśnym.

3. W lasach ochronnych nie mogą być wznoszone budynki i budowle, z wyjątkiem służących gospodarce leśnej, obronności kraju i bezpieczeństwu wewnętrznemu, oznakowaniu nawigacyjnemu, ochronie zdrowia oraz wypoczynkowi i obsłudze turystów.

4. Ustalenia granic lasów ochronnych dokonuje się w planach zagospodarowania przestrzennego lub w statucie uzdrowiska.

2. Osoba wyłączająca grunty z produkcji obowiązana jest uiścić należność i opłaty roczne oraz w odniesieniu do gruntów leśnych i zadrzewionych, jednorazowe odszkodowanie w razie dokonania przedwczesnego wyrębu drzewostanu.

3. Podstawę wymiaru wysokości należności i opłat rocznych za grunty wyłączone z produkcji na cele nierolnicze i nieleśne, a także odszkodowania za przedwczesny wyrąb drzewostanu stanowi wartość korzyści produkcyjnych i przyrodniczych utraconych w wyniku tego wyłączenia.

4. Za wyłączenie z produkcji lasów ochronnych należność i opłaty roczne, o których mowa w ust. 2, podwyższa się o 50%.

5. Od obowiązku uiszczenia opłat rocznych zwalnia się osoby działające poza sferą produkcji materialnej.

6. Państwowe biuro notarialne jest obowiązane informować osoby nabywające na cele nierolnicze lub nieleśne nieruchomości, w skład których wchodzą grunty, o obowiązku uiszczenia należności, opłat i odszkodowań określonych w ust. 2 i 4.

7. Przepisów ustępów poprzedzających nie stosuje się do gruntów niezbędnych na cele obronności kraju, bezpieczeństwa wewnętrznego oraz morskiego pasa nadbrzeżnego.

2. Osoba fizyczna, wyłączająca grunty z produkcji na cele indywidualnego budownictwa letniskowego uiszcza jednorazowo sumę należności i opłat rocznych wymierzonych od powierzchni tych gruntów.

1) nie przekraczającym podwójnej ogólnej użytkowej powierzchni mieszkań na terenie danego osiedla mieszkaniowego – w odniesieniu do budownictwa wielorodzinnego,

2) dolnej granicy normatywnych powierzchni działek budowlanych – w odniesieniu do budownictwa indywidualnego.

2. Należności i opłaty roczne za grunty wyłączone z produkcji na cele budownictwa wielorodzinnego, przekraczające powierzchnię, o której mowa w ust. 1 pkt 1, uiszcza naczelnik gminy.

2. Od obowiązku uiszczenia należności zwalnia się osoby, które na podstawie decyzji naczelnika gminy wyłączyły grunty rolne z produkcji w celu zadrzewienia lub zakrzewienia stref ochronnych określonych w przepisach o ochronie i kształtowaniu środowiska, dokonały tego zadrzewienia lub zakrzewienia i utrzymują je w należytym stanie.

2. W razie przekazania w użytkowanie lub wieczyste użytkowanie gruntów rolnych położonych w granicach miast, w trybie przepisów o gospodarce terenami w miastach i osiedlach, na cele nierolnicze i nieleśne, opłatę roczną zmniejsza się o kwotę opłaty uiszczonej z tytułu użytkowania lub wieczystego użytkowania gruntów.

3. Osoby, które wyłączają grunty z produkcji na okres do 20 lat, przewidziane następnie do rekultywacji i zagospodarowania na cele rolnicze lub leśne, uiszczają opłatę roczną, a w razie przedwczesnego wyrębu drzewostanu także jednorazowe odszkodowanie.

2. Przepis ust. 1 stosuje się również przy wznoszeniu budynków i urządzeń wchodzących w skład: uspołecznionych gospodarstw rolnych.

3. Naczelnik gminy, w uzasadnionych wypadkach, może zwolnić osobę wyłączającą grunty z produkcji z obowiązku określonego w ust. 1 i 2, z wyjątkiem terenów torfowych.

1) należność i opłaty roczne w okresie budowy obiektów stanowią składnik kosztów inwestycji,

2) opłaty roczne po zakończeniu budowy obiektów stanowią składnik kosztów działalności tej jednostki.

2. Przepis ust. 1 uwzględnia się w toku projektowania inwestycji.

1) wysokość należności i opłat rocznych, sposób ustalania, wysokości odszkodowania z tytułu przedwczesnego, wyrębu drzewostanu oraz zasady i tryb ich wymierzania,

2) szczegółowe zasady zwalniania z obowiązku uiszczania należności i opłat rocznych za grunty wyłączone z produkcji na cele budownictwa mieszkaniowego,

3) zasady i tryb wykonywania obowiązku, o którym mowa w art. 15, oraz zmniejszenia należności o koszty wykonania tego obowiązku,

4) warunki wyłączania gruntów z produkcji,

5) osoby działające poza sferą produkcji materialnej, zwolnione od opłat rocznych,

6) zasady i tryb zdejmowania próchniczej warstwy gleby, dostarczania jej na wskazane miejsce i wykorzystywania, rozliczania kosztów transportu oraz zasady zwalniania z obowiązku zdjęcia próchniczej warstwy gleby.

1) rolniczego ich wykorzystywania,

2) przeciwdziałania erozji gleb i innym zjawiskom powodującym trwałe pogorszenie wartości użytkowej gruntów rolnych.

2. Naczelnik gminy, ze względu na ochronę gleb przed erozją, lub innymi zjawiskami, o, których mowa w ust. 1 pkt 2, może nakazać właścicielowi zalesienie, zadrzewienie, zakrzewienie gruntów lub założenie na nich trwałych użytków zielonych, sadów oraz plantacji wieloletnich, zapewniając mu bezpłatnie niezbędną ilość sadzonek lub nasion roślin.

3. Jeżeli wykonanie nakazu, o którym mowa w ust. 2, spowoduje szkody wynikające ze zmniejszenia produkcji roślinnej, właścicielowi gruntów przysługuje odszkodowanie wypłacane ze środków Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych.

4. Obowiązek konserwowania i utrzymywania w stanie sprawności technicznej urządzeń przeciwerozyjnych należy do właściciela gruntów, na których znajdują się te urządzenia.

5. Koszty wykonania obowiązku, o którym mowa w ust. 4, pokrywa się ze środków Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych.

2. Przepis ust. 1 nie dotyczy eksploatacji złóż torfowych przeznaczonych na cele lecznicze (borowiny).

3. Na eksploatację złóż torfowych wymagane jest zezwolenie wojewody.

4. Zezwoleń nie wydaje się na wydobywanie torfu z terenów położonych w odległości mniejszej niż 100 m od drzewostanów na gruntach leśnych, od linii brzegowych rzek oraz kanałów o szerokości. dna ponad 3 m, jeżeli kanały te są czynnymi urządzeniami wodno-melioracyjnymi.

2. W razie projektowania nowych lub rozbudowy istniejących zakładów przemysłowych plan, o którym mowa w ust. 1, sporządza się na koszt inwestora.

3. Projekt planu wymaga uzgodnienia z właściwą do spraw rolnych, komisją gminnej rady narodowej, właściwymi, organizacjami związkowymi rolników, samorządami załóg zainteresowanych przedsiębiorstw państwowych i zarządami spółdzielni. Projekt planu zatwierdza wojewoda.

2. Jeżeli w wyniku realizacji planu, o którym mowa w art. 25 ust. 1, zachodzi potrzeba zmiany kierunku produkcji rolniczej lub leśnej, zakład przemysłowy jest obowiązany zwrócić właścicielowi gruntów poniesione z tego tytułu nakłady i koszty oraz wypłacić równowartość szkód.

3. Wysokość odszkodowań, nakładów i kosztów, o których mowa w ust. 1 i 2, ustalają na podstawie porozumienia zainteresowane strony.

2. Grunty położone w bezpośrednim sąsiedztwie obiektów lub urządzeń ujemnie oddziaływających na produkcję rolniczą lub leśną w stopniu uniemożliwiającym racjonalne jej prowadzenie należy wyłączyć z tej produkcji.

3. Podstawą do wyłączenia z produkcji gruntów, o których mowa w ust. 2, jest stwierdzenie poziomu skażeń gleb i roślin uniemożliwiających uzyskiwanie płodów nadających się do spożycia lub przetworzenia. Ustalenie poziomu skażeń dokonywane jest z urzędu.

4. Koszty wyłączenia z produkcji gruntów, o których mowa w ust. 2, oraz ich zagospodarowania pokrywa jednostka organizacyjna, w zarządzie której znajduje się obiekt lub urządzenie oddziaływające ujemnie na produkcję rolniczą lub leśną.

5. Do kosztów, o których mowa w ust. 4, zalicza się również koszty wykupu od dotychczasowych właścicieli gruntów wyłączonych z produkcji.

1) opracowywania i zatwierdzania planów gospodarowania na gruntach rolnych znajdujących się w strefach ochronnych oraz realizacji tych planów,

2) wyłączania z produkcji gruntów, o których mowa w art. 27 ust. 2 oraz ich zagospodarowania,

3) przeciwdziałania degradacji gleb,

4) wydawania zezwoleń na eksploatację złóż torfowych.

2. Zagospodarowanie gruntów zrekultywowanych polega na rolniczym, leśnym lub innym użytkowaniu gruntów oraz na wybudowaniu niezbędnych obiektów i urządzeń.

2. Rekultywacji gruntów zdewastowanych lub zdegradowanych przez nieznane osoby dokonuje naczelnik gminy na koszt Skarbu Państwa.

3. Rekultywację i zagospodarowanie gruntów planuje się, projektuje i realizuje na wszystkich etapach działalności przemysłowej.

4. Rekultywację gruntów prowadzi się w miarę, jak grunty te stają się zbędne całkowicie, częściowo lub na określony czas do prowadzenia działalności przemysłowej, oraz kończy się w okresie przewidzianym w dokumentacji rekultywacji i zagospodarowania lub w terminie do 4 lat od zaniechania tej działalności.

2. Do zagospodarowania zrekultywowanych gruntów obowiązana jest osoba właściwa do prowadzenia na tych gruntach działalności zgodnej z ich przeznaczeniem.

1) klasie wyższej niż grunty wyłączone z produkcji wojewoda spowoduje wypłacenie osobie obowiązanej do rekultywacji kwotę stanowiącą różnicę pomiędzy należnością za grunty zrekultywowane a należnością za grunty wyłączone z produkcji,

2) klasie niższej niż grunty wyłączone z produkcji – osoba obowiązana do rekultywacji uiszcza na rzecz Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych kwotę stanowiącą różnicę pomiędzy należnością za grunty wyłączone z produkcji a należnością za grunty zrekultywowane.

2. Rozliczeń, o których mowa w ust. 1, dokonuje się po upływie 2 lat od zakończenia rekultywacji.

2. Dochodami Funduszu są należności i opłaty związane z wyłączeniem z produkcji gruntów nie pozostających pod zarządem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego.

3. Fundusz dzieli się na terenowy i centralny.

4. Podziału Funduszu na terenowy i centralny dokonuje Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.

5. Środkami Funduszu terenowego dysponuje wojewoda, a środkami Funduszu centralnego Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.

2. Środki Funduszu przydziela się na wniosek zainteresowanych właścicieli gruntów, uwzględniając efektywność projektowanych przedsięwzięć oraz wielkość obszaru użytkowanych gruntów.

3. Przyznanie środków Funduszu następuje po zasięgnięciu opinii właściwych organizacji związkowych rolników, samorządów załóg zainteresowanych przedsiębiorstw państwowych i zarządów spółdzielni.

2. Dochodami Funduszu Leśnego są należności i opłaty związane z wyłączeniem z produkcji gruntów pozostających pod zarządem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego na cele nierolnicze i nieleśne oraz inne dochody określone odrębnymi przepisami.

3. Środki Funduszu Leśnego przeznacza się na zagospodarowanie lasów i nieużytków na cele leśne, rekultywację gruntów oraz na intensyfikację produkcji leśnej.

1) gromadzenia, przyznawania oraz wykorzystywania środków Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych,

2) gromadzenia i wykorzystywania środków Funduszu Leśnego.

2. Osoby wykonujące kontrolę są uprawnione do:

1) wejścia na grunt i teren zakładu przemysłowego,

2) wglądu do dokumentów oraz żądania sporządzenia ich odpisów,

3) sprawdzania tożsamości, osób w związku z przeprowadzaną kontrolą,

4) żądania wyjaśnień i zasięgania informacji,

5) pobierania próbek gleby lub roślin do analizy.

3. Kontrolę gruntów użytkowanych na cele obronności kraju i bezpieczeństwa wewnętrznego można przeprowadzać po uprzednim uzgodnieniu jej zakresu z jednostką nadrzędną użytkownika tych gruntów.

2. W razie stwierdzenia, że grunty wyłączone z produkcji przez właściciela, który nabył je w okresie ostatnich 2 lat w celu wyłączenia ich z tej produkcji, są użytkowane niezgodnie z przeznaczeniem albo że rekultywacja nie została zakończona w okresie, o którym mowa w art. 30 ust. 4, stosuje się opłatę roczną podwyższoną o 400%.

3. Przepis ust. 2 nie dotyczy działek budowlanych położonych na wyznaczonych terenach indywidualnego budownictwa mieszkaniowego.

4. Opłaty roczne podwyższone z tytułu niezgodnego z przeznaczeniem użytkowania gruntów nabytych na cele nierolnicze lub nieleśne, o których mowa w ust. 2, stosuje się przez okres 2 lat. Po tym terminie naczelnik gminy nakazuje nieodpłatnie zwrócić nieruchomość poprzedniemu właścicielowi celem dalszego rolniczego jej użytkowania lub prowadzenia upraw leśnych albo wydaje decyzję o pozbawieniu prawa użytkowania nieruchomości stanowiących własność Państwa.

5. Przepis ust. 4 nie dotyczy gruntów położonych na obszarach stref ochronnych, o których mowa w przepisach o ochronie i kształtowaniu środowiska.

6. W razie odmowy przejęcia gruntów przez właściciela, o którym mowa w ust. 4, grunty te mogą być przejęte na własność Państwa bez odszkodowania i w stanie wolnym od obciążeń, z wyjątkiem służebności gruntowych, których utrzymanie uznane zostanie za niezbędne.

2. W razie niewykonania w wyznaczonym terminie obowiązku określonego w art. 39 ust. 1 i 4 naczelnik gminy stosuje karę w celu przymuszenia, w wysokości odpowiadającej dziesięciokrotnej należności, a w razie jej nieskuteczności zleca wykonanie zastępcze, na zasadach określonych w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

3. W razie niewykonania obowiązku określonego w art. 20 ust. 1 i 2 stosuje się grzywnę w celu przymuszenia, a w razie jej nieskuteczności wymierza się opłaty za każdy 1 m³ nie dostarczonej ziemi.

2. Jeżeli grzywny i kary, o których mowa w art. 40, dotyczą jednostek gospodarki uspołecznionej, nakłada się je na kierowników tych jednostek.

2. W razie stwierdzenia występowania odłogów na gruntach rolnych naczelnik gminy, w drodze decyzji, nakazuje właścicielowi gruntów uiszczenie na rzecz Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych jednorazowo kwoty w wysokości 5% opłaty rocznej.

3. Na wniosek właściciela, który zobowiąże się do likwidacji odłogów w terminie 3 miesięcy, naczelnik gminy zawiesza obowiązek uiszczenia opłaty na okres 1 roku.

4. Jeżeli właściciel gruntów zlikwidował odłogi w terminie 3 miesięcy, opłatę, o której mowa w ust. 2, umarza się.

5. Jeżeli po upływie roku od zastosowania środków określonych, w ust. 2 stwierdzi się istnienie odłogów, naczelnik gminy, w drodze decyzji, wymierza właścicielowi gruntów podwojoną opłatę za każdy rok ich odłogowania.

6. Przepisu ust. 2 nie stosuje się, jeżeli odłogi na gruntach rolnych są następstwem klęsk żywiołowych lub wypadków losowych, podtopień gruntów wynikających z nieuregulowania stosunków wodnych oraz innych okoliczności niezależnych od właściciela.

2. Przepis ust. 1 nie dotyczy nieruchomości, których właścicielami są osoby małoletnie lub ubezwłasnowolnione, trwale niezdolne do pracy, albo osoby powołane do służby wojskowej lub pozbawione wolności oraz gdy występowanie odłogów spowodowane jest innymi, niezależnymi od właściciela przyczynami.

2. Naczelnik gminy jest obowiązany ujawnić prawo własności Państwa w księdze wieczystej, na zasadach określonych odrębnymi przepisami.

3. Jednocześnie z ujawnieniem prawa własności Państwa ulegają wykreśleniu z księgi wieczystej obciążenia, z wyjątkiem utrzymanych w mocy służebności gruntowych.

4. Zobowiązania podatkowe oraz inne zobowiązania wobec Państwa właścicieli przejętych przez Państwo gruntów rolnych, mające związek z tymi gruntami, podlegają umorzeniu.

1) w art. 7 ust. 3 skreśla się,

2) w art. 16 końcowe wyrazy: „za odszkodowaniem zmniejszonym o połowę” skreśla się.

2. W ustawie z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (Dz. U. z 1974 r. Nr 10, poz. 64) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 2 dodaje się ust. 3 w brzmieniu:

„3. Wywłaszczenie nie może nastąpić na cele produkcji rolniczej.”,

2) w art. 3 dodaje się ust. 4 w brzmieniu:

„4. Przepisu ust. 3 nie stosuje się do nieruchomości rolnych.”,

3) w art. 5 dodaje się ust. 4 w brzmieniu:

„4. Jeżeli wywłaszczeniu podlegają grunty rolne wchodzące w skład nieruchomości rolnej, a jej właścicielowi pozostaje 5 lub mniej lat do osiągnięcia wieku emerytalnego, właściciel może, zgłosić wniosek o przekazanie pozostałej części nieruchomości na rzecz następcy lub Państwa w trybie i na zasadach określonych przepisami o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin. W takim wypadku świadczenia emerytalne, do czasu osiągnięcia przez właściciela wieku emerytalnego, obciążają osobę, która przejęła wywłaszczoną nieruchomość.”,

4) w art. 10 w ust. 1:

a) wyrazy: „w miarę możności” skreśla się,

b) po wyrazie „budynków” oraz po pięciokrotnie użytym wyrazie „zabudowań” dodaje się wyrazy; „oraz urządzeń produkcyjnych”, a po wyrazie „zabudowania” dodaje się wyrazy: „oraz urządzenia produkcyjne”.

3. W ustawie z dnia 29 maja 1974 r. o przekazywaniu gospodarstw rolnych na własność Państwa za rentę i spłaty pieniężne (Dz. U. Nr 21, poz. 118 i z 1977 r. Nr 32, poz. 140) w art. 9 ust. 2 skreśla się.

2. Przepis ust. 1 stosuje się również do osób zwolnionych z opłat rocznych.

1) art. 2 ustawy z dnia 13 lipca 1957 r. o zmianie dekretu z dnia 18 kwietnia 1955 r. o uwłaszczeniu i uregulowaniu innych spraw związanych z reformą rolną i osadnictwem rolnym (Dz. U. Nr 39, poz. 174 i z 1961 r. Nr 32, poz. 161),

2) ustawa z dnia 22 maja 1953 r. o gospodarowaniu terenami torfowymi (Dz. U. Nr 31, poz. 137),

3) ustawa z dnia 28 czerwca 1962 r. o przejmowaniu nieruchomości rolnych na własność Państwa za zaległe należności (Dz. U. z 1969 Nr 17, poz. 130),

4) ustawa z dnia 13 czerwca 1967 r. o obowiązku stosowania nawozów mineralnych w gospodarstwach rolnych (Dz. U. Nr 23, poz. 109),

5) ustawa z dnia 24 stycznia 1968 r. o przymusowym wykupie nieruchomości wchodzących w skład gospodarstw rolnych (Dz. U. Nr 3, poz. 14 i z 1971 r. Nr 27, poz. 251),

6) ustawa z dnia 26 października 1971 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych oraz rekultywacji gruntów (Dz. U. Nr 27, poz. 249 i z 1974 r. Nr 38 poz. 230).

Przewodniczący Rady Państwa: H. Jabłoński

Sekretarz Rady Państwa: E. Duda