Tematy - Prawa pracownika - INFOR.PL

Przepisy Rozporządzenia Ministra Pracy oraz Polityki Społecznej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy przewidują, że pomieszczeniach stałej pracy należy zapewnić oświetlenie dzienne chyba że jest to niemożliwe lub niewskazane ze względu na technologię produkcji, a na stosowanie oświetlenia wyłącznie elektrycznego pracodawca uzyskał zgodę właściwego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego wydaną w porozumieniu z okręgowym inspektorem pracy.

Często pracodawcy zapominają, o tym, iż pomieszczenia w których pracują pracownicy powinny spełniać odpowiednie warunki. Jednym z takich warunków jest zapewnienie odpowiedniej temperatury do rodzaju wykonywanej pracy.

Przepis art. 232 Kodeksu pracy oraz przepisy Rozporządzenie Rady Ministrów z 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów nakładają na pracodawcę obowiązek zapewnienia darmowego posiłku dla pracownika.

Pracuję w biurze. Latem, kiedy w pokoju jest gorąco i duszno pracodawca zapewnia nam wentylację w postaci wiatraków. A co z napojami? Kiedy i na jakiej postawie prawnej (jeśli taka jest) pracodawca ma obowiązek dostarczyć pracownikom napoje?

Przepis ten gwarantuje pracownicy, w razie zgonu urodzonego przez nią dziecka przed upływem 8 tygodni życia, prawo do urlopu macierzyńskiego w wymiarze nie dłuższym niż 8 tygodni po porodzie i nie krótszym niż 7 dni, bez względu na to, w którym tygodniu urlopu macierzyńskiego nastąpił zgon.

Urlop wychowawczy jest bezpłatnym urlopem, udzielanym na wniosek pracownika, w celu sprawowania osobistej opieki nad małym dzieckiem w wieku do lat 4. Może on zostać udzielony zarówno matce, jak i ojcu dziecka lub jego opiekunom.

Kobieta, która karmi dziecko piersią, a pracuje na pełnym etacie, ma prawo do dwóch półgodzinnych lub - w przypadku karmienia więcej niż jednego dziecka - do dwóch czterdziestopięciominutowych przerw na karmienie.

Pracownik przebywający na urlopie wychowawczym może z niego zrezygnować w dwojaki sposób. Po pierwsze na podstawie porozumienia pomiędzy pracodawcą a pracownikiem - jeśli zgodę na taką rezygnację wyrazi pracodawca. Po drugie pracownik może jednostronnie zrezygnować z dalszego przebywania na urlopie wychowawczym. Rezygnacja jest skuteczna, o ile pracownik zawiadomi pracodawcę o swoim zamiarze najpóźniej na 30 dni przed planowanym powrotem do pracy.

Pracodawcy nie mają obecnie żadnego wzorca, wedle którego mogą dokonywać kwalifikacji prac na lekkie i inne zgodnie ze wskazaniem zawartym w omawianym przepisie.

Podróże służbowe stanowią coraz bardziej popularny element pracy. Warto zatem wiedzieć co Kodeks Pracy nazywa podróżą służbową, a także jakie świadczenia przysługują nam po powrocie.

Pojęcie niezdolności do pracy zostało uregulowane w Ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Nadzór nad wykonywaniem orzecznictwa o niezdolności do pracy sprawuje Prezes Zakładu.

Oprócz normalnego wynagrodzenia za pracę w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, oraz w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, pracownikowi przysługuje dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia.

Raz do roku Fundusz Emerytalny ma obowiązek przesłać członkowi OFE roczne rozliczenie, wraz z informacją o stopie zwrotu za ostatni rok i za okres ostatnich trzech lat.

Ustawa o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych określa zasady tworzenia i działania funduszy emerytalnych. Warto podkreślić, że ustawa ta nie narusza przepisów innych ustaw, które przewidują wypłatę świadczeń pieniężnych w związku z osiągnięciem wieku emerytalnego.

Podstawowym obowiązkiem członka otwartego funduszu emerytalnego jest obowiązek stałego aktualizowania danych zawartych w deklaracji przystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego.

Najczęściej kiedy przychodzi sezon letni przypominamy sobie o klimatyzacji w pracy. Należy jednak pamiętać, że to właśnie pracodawca jest zobowiązany przepisami prawa do zapewnienia odpowiedniej temperatury w pomieszczeniu do rodzaju wykonywanej pracy.

W upalne dni pracodawca m.in. jest zobowiązany dostarczyć pracownikom zimne napoje, jeśli temperatura na otwartej przestrzeni przekracza 25o C albo 28o C na stanowisku pracy w pomieszczeniu.

W pomieszczeniach pracy powinna być zapewniona wymiana powietrza wynikająca z potrzeb użytkowych i funkcji tych pomieszczeń, bilansu ciepła i wilgotności oraz zanieczyszczeń stałych i gazowych.

Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest dbanie o zdrowie swoich pracowników. Tak sformułowany obowiązek daje pracownikom pewne uprawnienia.

Każdy ma prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Art. 15 kodeksu pracy, wyrażający jedną z podstawowych zasad prawa pracy, nakłada na pracodawcę bezwzględny obowiązek zapewniania pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

Pracującym w nocy jest pracownik, którego rozkład czasu pracy obejmuje w każdej dobie co najmniej 3 godziny pracy w porze nocnej ustalonej w układzie zbiorowym, regulaminie pracy czy w obwieszczeniu lub który w okresie rozliczeniowym pracuje w nocy co najmniej przez 1/4 obowiązującego go czasu pracy.

W czasie urlopu bezpłatnego trwa nadal stosunek pracy, zaś pracownik korzysta ze szczególnej ochrony - pracodawca nie może dokonać wypowiedzenia umowy o pracę ani też wypowiedzenia zmieniającego.

Pracownik przebywający na urlopie wychowawczym może z niego zrezygnować w dwojaki sposób. Po pierwsze na podstawie porozumienia pomiędzy pracodawcą a pracownikiem - jeśli zgodę na taką rezygnację wyrazi pracodawca. Wówczas pracownik może zrezygnować z urlopu w dowolnym czasie.

Zgodnie z przepisami kodeksu pracy urlop wypoczynkowy ma być udzielany w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w danym dniu.

Zasadą jest wykorzystanie urlopu w naturze. Przepisy prawa ściśle określają sytuacje, w których pracodawca może wypłacić pracownikowi ekwiwalent za urlop. W momencie ustania stosunku pracy prawo do urlopu w naturze przekształca się w roszczenie o zapłatę ekwiwalentu za niewykorzystany urlop.

Prawo do urlopu wypoczynkowego jest zagwarantowanym przez Kodeks pracy podstawowym prawem pracowniczym, którego pracodawca musi przestrzegać. Są jednak dwie sytuacje, kiedy pracownik może takie prawo utracić.

W przypadku udzielania przez pracodawcę urlopu bezpłatnego na okres dłuższy niż 3 miesiące, strony mogą przewidzieć możliwość odwołania pracownika z tego urlopu z ważnych przyczyn.

Urlopy wypoczynkowe udzielane są zgodnie z planem urlopów, ustalanym przez pracodawcę.

Zgodnie z Kodeksem pracy pracodawca jest obowiązany ułatwiać pracownikowi podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Podstawowym obowiązkiem pracodawcy w tym zakresie jest udzielenie pracownikowi czasu wolnego na naukę.

Pracownikowi, który wykorzystał urlop za dany rok kalendarzowy, a następnie uzyskał w ciągu tego roku prawo do urlopu w wyższym wymiarze, przysługuje urlop uzupełniający.

Kwestię ochrony informacji o wysokości wynagrodzenia pracownika należy rozważać w dwóch płaszczyznach. Informacje te stanowią bowiem dobro osobiste pracownika w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego, a także dane osobowe w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych.

W sytuacji, gdy pracownik musi sprawować opiekę nad dzieckiem lub innym członkiem rodziny, ma prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego zastępujących wynagrodzenie za pracę.

Pracownik w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę może żądać według swego wyboru odszkodowania bądź przywrócenia do pracy. Podobne roszczenia przysługują mu w razie niezgodnego z prawem rozwiązania stosunku pracy przez pracodawcę bez wypowiedzenia.

Polecenie wykonania pracy może mieć wpływ na zawarcie kolejnych umów tak na czas określony jak i na nieokreślony.

W niektórych sytuacjach strony stosunku pracy mogą być zainteresowane zmianą długości okresu wypowiedzenia. Pracodawca może być zainteresowany skróceniem okresu wypowiedzenia np., jeśli znajduje się w złej sytuacji ekonomicznej lub jeśli chce szybko odsunąć pracownika od ważnych z punktu widzenia pracodawcy informacji.

Zgodnie z art. 30 kodeksu pracy jednym ze sposobów rozwiązania umowy o pracę jest porozumienie. Należy zauważyć, że ustawodawca wymienia go w podanym przepisie na pierwszym miejscu, co oznacza, że traktuje ten sposób rozwiązania umowy za najlepszy. Jest on bowiem odzwierciedleniem zgodnej woli stron.

Jednym ze sposobów rozwiązania umowy o pracę jest porozumienie. Ustawodawca wymienia go w art. 30 kodeksu pracy na pierwszym miejscu, co oznacza, że traktuje ten sposób rozwiązania umowy za najlepszy. Jest on bowiem odzwierciedleniem zgodnej woli stron.

Pracodawca notorycznie łamie przepisy prawa pracy odnośnie warunków pracy, chce złożyć w tej sprawie skargę do Państwowej Inspekcji Pracy, ale obawiam się że pracodawca dowie się że to ja ją złożyłem i zwolni mnie z pracy. Czy mogę zachować anonimowość, czy muszę podać swoje dane osobowe?

Prawo do odprawy gwarantują pracownikowi przepisy Kodeksu pracy oraz Ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Podczas czynności kontrolnych inspektor pracy oraz osoby, obowiązani są do przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych oraz przepisów o ochronie informacji niejawnych.

Polskie organy, które są uprawnione do wydawania zezwoleń na pracę bądź ich przedłużania, mają prawo do gromadzenia licznych danych na temat cudzoziemców, nawet bardziej szczegółowych niż w jakimkolwiek rejestrze dotyczącym obywateli polskich.

Wojewoda może odmówić wydania zezwolenia na pracę, jeżeli stwierdzi określone prawem braki formalne, których zaistnienie czyni wydanie zezwolenia niemożliwym lub sprzecznym z prawem.

Państwo powinno prowadzić efektywną politykę mającą na celu zmniejszenie bezrobocia. Przede wszystkim należy zadbać o aktywizację zawodową osób pozostających bez zatrudnienia i dlatego ustawodawca wspiera finansowo tych, którzy zamierzają założyć własną firmę.

Praca na stanowisku wyposażonym w monitor ekranowy obciąża narząd wzroku pracownika oraz ma niekorzystny wpływ na pozycję ciała pracownika, a w szczególności na jego układ mięśniowo-szkieletowy.

Tylko pracownik, który został powołany na stanowisko w wyniku konkursu, ma prawo rozwiązać stosunek pracy z dotychczasowym pracodawcą przy zachowaniu skróconego okresu wypowiedzenia.

Od momentu gdy Polska stała się członkiem Unii Europejskiej tj. od 1 maja 2004 r. podjęcie pracy za granicą nie jest już takie skomplikowane i nie wymaga posiadania specjalnego zezwolenia ponieważ wiele państw otworzyło swoje rynki pracy na polskich obywateli.

Stosunek pracy najczęściej nawiązuje się poprzez podpisanie umowy o pracę między pracodawcą a pracownikiem. Możliwe są jednak także inne podstawy jego powstania.

Prawa pracownika

Oświetlenie w miejscu pracy

Ogrzewanie i wentylacja w pomieszczeniach pracy

Kiedy pracownikowi przysługuje darmowy posiłek w pracy

Kiedy pracownikom przysługują napoje

Urodzenie martwego dziecka (art. 180(1))

Urlop wychowawczy (art. 186)

Przerwy w pracy dla kobiety karmiącej piersią (art. 187)

Powrót do pracy po zakończeniu urlopu wychowawczego (art. 186(4))

Zatrudnianie młodocianych przy pracach lekkich (art. 200(1))

Jakie świadczenia przysługują za podróż służbową

Czym jest niezdolność do pracy

Kto nie może pracować w niedziele i święta

Jaki dodatek przysługuje za pracę w niedziele i święta

Prawa członka Otwartego Funduszu Emerytalnego

Organizacja funduszy emerytalnych

Obowiązki członka OFE

Klimatyzacja w pracy a obowiązki pracodawcy

Co powinien pracodawca zapewnić pracownikowi w upalne dni

Wymiana powietrza w pomieszczeniach pracy

Obowiązki pracodawcy związane z ochroną zdrowia

Obowiązek zapewnienia bezpiecznych warunków pracy

Dodatek za pracę w porze nocnej (art. 151(8))

Czy urlop bezpłatny wlicza się do okresu zatrudnienia?

Powrót do pracy po zakończeniu urlopu wychowawczego

Urlop w systemie równoważnego czasu pracy

Ustalanie ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy

Kiedy pracownik może utracić prawo do urlopu wypoczynkowego?

Odwołanie pracownika z urlopu bezpłatnego

Termin wykorzystania urlopu wypoczynkowego

Urlopy szkoleniowe

Zasady obliczania urlopu uzupełniającego

Ochrona informacji dotyczących wynagrodzenia pracownika

Kiedy pracownik ma prawo do sprawowania płatnej opieki

Przywrócenie pracownika do pracy

Polecenie wykonywania pracy a zawarcie umowy na czas nieokreślony

Jakie dodatki przysługują za godziny nadliczbowe

Skracanie i wydłużanie okresów wypowiedzenia

Jak rozwiązać umowę w drodze porozumienia stron?

Rozwiązanie umowy w drodze porozumienia stron

Czy pracownik zgłaszający skargę do PIP może pozostać anonimowy dla pracodawcy

Do jakich odpraw ma prawo pracownik

Podstępowanie kontrolne Państwowej Inspekcji Pracy

Urlop bezpłatny

Jakich danych polskie organy mogą żądać od cudzoziemców?

Kiedy wojewoda odmówi wydania zezwolenia na pracę?

Czy osoba bezrobotna może założyć firmę

Przerwa w pracy przy monitorze ekranowym

Wypowiedzenie stosunku pracy a powołanie (art. 68(3))

Czy Polacy muszą uzyskać pozwolenie na pracę za granicą

Czym jest stosunek pracy na podstawie powołania? (art. 68)