Dzienniki Urzędowe - rok 2008 nr 10 poz. 107

dotyczy wypadku lotniczego Nr 139/06, który wydarzył się w dniu 11 czerwca 2006 r. na samolocie Piper Cub, pilotowanym przez mężczyznę, lat 54, posiadającego licencję pilota samolotowego turystycznego.

1. Opis okoliczności wypadku.

W dniu 11 czerwca 2006 r. pilot wykonywał przelot ze Zborowa do Leszna na samolocie Piper Cub. W pobliżu miejscowości Śmigiel zmienił planowaną trasę lotu i nadleciał nad miejscowość Lubiń, gdzie na miejscowym cmentarzu odbywały się uroczystości odsłonięcia tablicy pamiątkowej, na której wymienione było między innymi nazwisko dziadka pilota. Pilot kilkakrotnie przeleciał na niebezpiecznie małej wysokości nad miejscowością Lubiń, a następnie wykonał samowolny lot pokazowy tuż nad cmentarzem, gdzie byli zgromadzeni uczestnicy uroczystości oraz rodzina pilota. Podczas wykonania pokazu pilot wprowadził samolot w strome wznoszenie zakończone ciasnym wirażem w lewo, przy małej wysokości ok. 80 m i prędkości postępowej ok. 70 km/h. W trakcie wykonywania tego manewru samolot został przeciągnięty aerodynamicznie, co spowodowało wejście samolotu w lewy korkociąg. Kadłub samolotu zetknął się z ziemią, uderzając czołowo pod kątem pochylenia około 70–80°, w fazie wyprowadzania samolotu z korkociągu. Pilot poniósł śmierć na miejscu, a samolot uległ całkowitemu zniszczeniu.

Możliwości bezpiecznego zakończenia tego manewru w tych okolicznościach nie było. Samolot po wykonaniu 1¼ – 1¾ zwitki zderzył się z ziemią. Piper J-3 Cub traci w jednej zwitce ok. 50 m wysokości. Minimalna prędkość dla samolotu Piper J-3 Cub wynosi 61 km/h w locie poziomym – ustalonym. Przy dalszym zmniejszaniu prędkości, samolot opuszcza maskę bez tendencji wejścia w korkociąg. W tym przypadku zaistniała szczególna sytuacja, ponieważ samolot w ciasnym krążeniu miał znaczne przechylenie, które w sposób istotny zwiększyło prędkość przeciągnięcia i sprzyjało wejściu samolotu w korkociąg.

2. Przyczyna wypadku.

Przyczyną wypadku było wprowadzenie samolotu na krytycznie małej wysokości w strome wznoszenie zakończone ciasnym wirażem i dopuszczenie do znacznego spadku prędkości samolotu, co spowodowało przekroczenie krytycznych kątów natarcia oraz korkociąg.

PKBWL ustaliła, że pilot samolotu samowolnie planował wykonanie tego lotu, co najmniej w dniu poprzedzającym wypadek, świadomie zmienił pierwotne zadanie z przelotu nawigacyjnego o charakterze rekreacyjnym na lot pokazowy, na który nie miał stosownych zezwoleń. Latając w rejonie m. Lubiń, celowo oczekiwał na odpowiedni moment do przelotu nad zgromadzonymi uczestnikami uroczystości.

3. Propozycje zaleceń profilaktycznych ogłoszone w uchwale PKBWL:

3.1. Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych zaproponowała omówić wypadek na dorocznej Konferencji Bezpieczeństwa Lotniczego w Lotnictwie Cywilnym.

4. Prezes Urzędu uznał zalecenie PKBWL za właściwe i dodatkowo polecił

Inspektoratowi Bezpieczeństwa Lotów ULC:

4.1. Omówienie tego zdarzenia oraz podobnych na Konferencji Bezpieczeństwa Lotów Lotnictwa Cywilnego w roku 2009.

5. Zgodnie z załącznikiem do zarządzenia Nr 14 Prezesa ULC z dnia 14 grudnia 2006 r. w sprawie wprowadzenia kwalifikacji grup przyczynowych zdarzeń lotniczych, zdarzenie klasyfikuję do kategorii:

Czynnik ludzki|
w grupie przyczynowej „Postępowanie umyślne H – 1”.

Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego Grzegorz Kruszyński