Dzienniki Urzędowe - rok 2020 poz. 36

Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2020 r. poz. 360) zwanej dalej "ustawą", zarządza się, co następuje:

1) metodykę czynności wyjaśniających w sprawach o wykroczenia w zakresie przekazywania materiałów pomiędzy jednostkami organizacyjnymi Policji, zwanymi dalej Jednostkami Policji" oraz zlecania czynności innym jednostkom Policji i wykonywanych na podstawie:

a) ustawy z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2019 r. poz. 821 i 1238 oraz z 2020 r. poz. 568), zwanej dalej "k.w.",

b) ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2018 r. poz. 969), zwanej dalej "u.p.n.",

c) ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2019 r. poz. 1120, z późn. zm.¹⁾), zwanej dalej "k.p.w.";

2) sposób rejestrowania prowadzonych czynności wyjaśniających;

3) sposób dokumentowania kosztów w czynnościach wyjaśniających;

4) formy sprawowania nadzoru w komórkach organizacyjnych Policji, w których prowadzone są czynności wyjaśniające w sprawach o wykroczenia, na podstawie przepisów wymienionych w pkt 1.

2. Użyte w zarządzeniu określenia oznaczają:

1) organ Policji - Komendanta Głównego Policji, komendanta wojewódzkiego (Stołecznego) Policji, komendanta powiatowego (miejskiego, rejonowego) Policji, komendanta komisariatu i komendanta komisariatu specjalistycznego Policji;

2) jednostka Policji - komendę powiatową (miejską, rejonową) Policji, komisariat i komisariat specjalistyczny Policji;

3) kierownik jednostki - komendanta powiatowego (miejskiego, rejonowego) Policji, komendanta komisariatu i komisariatu specjalistycznego Policji;

4) kierownik komórki - kierownika wyodrębnionej struktury organizacyjnej jednostki Policji.

2. W przypadku wątpliwości co do miejsca popełnienia wykroczenia, właściwą do prowadzenia czynności jest jednostka Policji, która pierwsza uzyskała informację o podejrzeniu popełnienia wykroczenia.

3. Jednostka Policji, która została zawiadomiona o popełnionym wykroczeniu, co do którego nie jest właściwa miejscowo, zobowiązana jest dokonać czynności niecierpiących zwłoki w celu zabezpieczenia śladów i przedmiotów mogących stanowić dowód popełnienia wykroczenia oraz niezwłocznie przekazać materiały właściwej jednostce Policji lub innemu organowi uprawnionemu do prowadzenia czynności wyjaśniających w sprawach o wykroczenia, wraz z uzasadnieniem.

4. Jednostka Policji, która otrzymała materiały czynności wyjaśniających w trybie, o którym mowa w ust. 3 i uznała siebie za niewłaściwą do prowadzenia dalszych czynności, wszczyna spór kompetencyjny, zwany "sporem", informując pisemnie o wszczęciu sporu jednostkę Policji przekazującą materiały. Jeżeli do sporu doszło pomiędzy jednostkami Policji mającymi siedziby na terenie różnych województw, materiały przekazywane są do komendy wojewódzkiej (Stołecznej) Policji.

5. Komendant wojewódzki (Stołeczny) Policji lub osoba przez niego upoważniona po otrzymaniu materiałów czynności wyjaśniających, o których mowa w ust. 3, dokonuje ich analizy, a następnie:

1) jeżeli do sporu doszło pomiędzy podległymi jednostkami Policji:

a) rozstrzyga spór, w formie pisemnego polecenia wskazującego jednostkę Policji właściwą do prowadzenia sprawy, przekazywanego jednostkom Policji pozostającym w sporze oraz przekazuje jednostce właściwej do prowadzenia sprawy materiały czynności wyjaśniających,

b) zwraca materiały czynności wyjaśniających do uzupełnienia jednostce Policji wszczynającej spór, w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby;

2) jeżeli do sporu doszło pomiędzy jednostkami Policji mającymi siedziby na terenie różnych komend wojewódzkich (Stołecznej) Policji:

a) zwraca materiały czynności wyjaśniających jednostce Policji wszczynającej spór w przypadku stwierdzenia uchybień lub nieprawidłowości wprowadzonych czynnościach wyjaśniających, w tym w szczególności w zakresie ustaleń co do właściwości miejscowej innej jednostki Policji,

b) przekazuje spór do rozstrzygnięcia kierownikowi komórki organizacyjnej Komendy Głównej Policji właściwej do spraw prewencji, w przypadku podtrzymania stanowiska jednostki Policji wszczynającej spór, wraz z tym stanowiskiem.

6. Przepisy ust. 5 pkt 1 stosuje się odpowiednio do komendanta powiatowego (miejskiego, rejonowego) Policji.

7. Do czasu rozstrzygnięcia sporu, czynności wyjaśniające w sprawie o wykroczenie prowadzi jednostka Policji, która wszczęła spór.

8. W przypadku stwierdzenia popełnienia wykroczenia przy użyciu urządzenia rejestrującego, wstępne czynności zmierzające do ustalenia sprawcy wykroczenia, a w szczególności ustalenie właściciela pojazdu w Centralnej Ewidencji Pojazdów i ustalenie osoby, której powierzono pojazd, w miarę możliwości wykonuje jednostka Policji właściwa ze względu na miejsce popełnienia wykroczenia.

2. Jednostka Policji, do której wystąpiono o dokonanie określonych czynności w ramach pomocy prawnej, powinna wykonać je w terminie określonym przez jednostkę Policji prowadzącą czynności wyjaśniające w sprawie o wykroczenie oraz zgodnie ze wskazówkami przekazanymi przez tę jednostkę. W przypadku trudności z terminowym udzieleniem pomocy prawnej, należy powiadomić jednostkę Policji, prowadzącą czynności wyjaśniające w sprawie o wykroczenie, o przewidywanym terminie wykonania zleconych czynności.

3. W sytuacji, gdy wykonanie czynności w ramach pomocy prawnej, okaże się niemożliwe zgodnie ze wskazówkami, o których mowa w ust. 2, albo zaistnieją nowe okoliczności mające wpływ na przebieg lub zakres tych czynności, policjant realizujący pomoc prawną jest obowiązany uzgodnić dalsze działania z jednostką Policji zlecającą pomoc prawną oraz zamieścić wzmiankę o uzgodnieniach w notatce urzędowej z wykonanych czynności.

4. Zlecenie innej jednostce Policji w ramach pomocy prawnej przeszukania lub zatrzymania rzeczy bez stosownego postanowienia sądu lub prokuratora jest dopuszczalne tylko w przypadkach niecierpiących zwłoki, gdy uzyskanie postanowienia nie było możliwe, a zwłoka mogłaby doprowadzić do utraty przedmiotów podlegających oględzinom lub mogących stanowić dowody rzeczowe w sprawie.

5. O zamierzonym wykonywaniu czynności wyjaśniających na obszarze właściwości miejscowej innej jednostki Policji należy powiadomić kierownika lub dyżurnego tej jednostki. Jeżeli czynności te są wykonywane w trybie niecierpiącym zwłoki, powiadomienia dokonuje się jednocześnie z rozpoczęciem czynności wyjaśniających.

6. Czynności wyjaśniające związane z uzyskiwaniem wymaganego zezwolenia na ściganie sprawcy wykroczenia będącego posłem, senatorem lub członkiem Parlamentu Europejskiego wykonuje w drodze pomocy prawnej komórka organizacyjna Komendy Głównej Policji właściwa do spraw prewencji, według procedury określonej w wytycznych Komendanta Głównego Policji w sprawie wykonywania przez Policję niektórych czynności w zakresie wykrywania wykroczeń oraz ścigania ich sprawców i z udziałem specjalistów z innych komórek organizacyjnych Komendy Głównej Policji, jeżeli uzasadniają to okoliczności sprawy.

2. Przedmioty zabezpieczone w sprawie, w której odstąpiono od skierowania wniosku o ukaranie, można, z zastrzeżeniem przypadków wskazanych w wytycznych, o których mowa w § 3 ust. 6, komisyjnie zniszczyć, o ile upłynął okres ich przechowywania wynikający z przepisów o archiwizacji dokumentów w Policji. Sposób oraz skład komisji do ich zniszczenia określa kierownik jednostki Policji. Protokół zniszczenia załącza się do materiałów zakończonych czynności.

1) Rejestr Spraw o Wykroczenia, zwany dalej "RSoW";

2) Rejestr wokand;

3) Teczkę wokand;

4) Teczkę zaskarżeń, w tym środków odwoławczych;

5) Teczkę kart nadzoru nad prowadzonymi czynnościami wyjaśniającymi.

2. Wzór Rejestru wokand stanowi załącznik nr 1 do zarządzenia.

3. W RSoW odnotowuje się wszystkie czynności wyjaśniające bez względu na sposób ich zakończenia z zastrzeżeniem ust. 4.

4. W RSoW nie odnotowuje się czynności zakończonych na miejscu popełnienia wykroczenia nałożeniem grzywny w drodze mandatu karnego lub zastosowaniem wobec sprawcy środków oddziaływania wychowawczego, z wyjątkiem czynności w sprawach o wykroczenia określonych w art. 119 § 1, art. 120 § 1, art. 122 § 1 i 2 oraz art. 124 § 1 k.w., a także w sytuacji, jeżeli pokrzywdzony będący na miejscu zdarzenia nie żąda ścigania sprawcy wykroczenia ściganego na żądanie.

5. Kierownik jednostki może wyrazić zgodę na odrębne prowadzenie dokumentacji określonej w ust. 1 pkt 1 i 5 w poszczególnych podległych komórkach organizacyjnych.

6. Jeżeli w jednostce Policji albo w Wydziale Ruchu Drogowego Komendy Stołecznej Policji prowadzi się więcej niż jeden rejestr tego samego rodzaju, rejestry te oznacza się kolejnymi wielkimi literami. Oznaczenia poszczególnych pozycji w każdym z tych rejestrów uzupełnia się przez dodanie odpowiedniej litery alfabetu łacińskiego po kolejnej liczbie rejestru.

7. Komendant powiatowy (miejski, rejonowy) Policji, w przypadkach szczególnie uzasadnionych względami ekonomiczno-organizacyjnymi, może zwolnić komendanta komisariatu Policji z prowadzenia całości lub części dokumentacji określonej w ust. 1.

8. W przypadku określonym w ust. 7, informacje podlegające rejestracji w dokumentacji, z prowadzenia której komendant komisariatu Policji został zwolniony, rejestruje w ramach prowadzonej własnej dokumentacji, komendant powiatowy (miejski, rejonowy) Policji.

9. Kierownik jednostki lub kierownik komórki może polecić prowadzenie także innych rejestrów lub teczek, niż wymienione w ust. 1.

10. W czynnościach wyjaśniających w sprawach o wykroczenia, w wyniku których utracono rzeczy posiadające cechy trwałe w postaci numeru umożliwiającego ich jednoznaczną identyfikację, kierownik jednostki lub kierownik komórki określa sposób przechowywania formularzy rejestracyjnych z naniesionym identyfikatorem Krajowego Systemu Informacyjnego Policji (KSIP) lub wydruków, zapewniający do nich dostęp w celu kontroli poprawności ich wprowadzania.

11. Rejestry prowadzi się za pomocą ksiąg lub systemu informatycznego. Decyzję o prowadzeniu rejestrów w formie elektronicznej podejmuje kierownik jednostki, w której prowadzony jest rejestr, albo kierownik nadrzędnej jednostki Policji, a w przypadku Wydziału Ruchu Drogowego Komendy Stołecznej Policji - Komendant Stołeczny Policji.

12. Rejestry prowadzone za pomocą systemu informatycznego powinny zawierać zakres informacji tożsamy z zakresem informacji wymaganym dla rejestrów prowadzonych w postaci ksiąg.

13. W przypadku prowadzenia rejestrów za pomocą systemu informatycznego stosuje się właściwe dla tego rodzaju systemów środki techniczne i organizacyjne, zapewniające ochronę przetwarzanych danych osobowych, które w szczególności zabezpieczają dane przed ich udostępnieniem osobom nieupoważnionym, zabraniem przez osobę nieuprawnioną, przetwarzaniem z naruszeniem przepisów o ochronie danych osobowych przetwarzanych w związku z zapobieganiem i zwalczaniem przestępczości oraz zmianą, uszkodzeniem lub zniszczeniem.

1) notatka urzędowa policjanta, który ujawnił wykroczenie albo obraz utrwalony za pomocą przyrządu kontrolno-pomiarowego lub urządzenia rejestrującego;

2) pisemne zawiadomienie pochodzące od instytucji, pokrzywdzonego lub innej osoby, zawierające informację o popełnieniu wykroczenia;

3) protokół przyjęcia ustnego zawiadomienia o popełnieniu wykroczenia albo notatka urzędowa policjanta przyjmującego ustne zawiadomienie o popełnieniu wykroczenia;

4) postanowienie albo notatka urzędowa o wyłączeniu materiałów do odrębnego postępowania.

2. Jeżeli w jednej sprawie występuje kilku sprawców, każdego z nich rejestruje się przy tej samej liczbie RSoW pod kolejnymi pozycjami.

3. Jeżeli w tej samej sprawie przewiduje się odmienne sposoby zakończenia czynności, wyłącza się materiały do odrębnego prowadzenia czynności wyjaśniających, nadając kolejny numer RSoW.

1) ujawnienia wykroczenia przez policjanta, polegającego na:

a) naocznym stwierdzeniu przez policjanta faktu popełnienia wykroczenia,

b) odczycie przez policjanta obrazu lub zapisu dźwiękowego utrwalonego za pomocą przyrządu kontrolno-pomiarowego lub urządzenia rejestrującego;

2) otrzymania informacji o popełnieniu wykroczenia od instytucji, pokrzywdzonego lub innej osoby zawiadamiającej;

3) otrzymania materiałów wyłączonych z prowadzonego postępowania karnego, bądź innego postępowania prowadzonego na podstawie obowiązujących przepisów prawa.

1) skierowanie wniosku o ukaranie do sądu;

2) odstąpienie od skierowania wniosku o ukaranie do sądu;

3) nałożenie grzywny w drodze mandatu karnego;

4) przekazanie materiałów czynności innemu organowi albo komórce uprawnionej do prowadzenia czynności wyjaśniających zgodnie z właściwością rzeczową i miejscową.

2. Skierowanie wniosku o ukaranie do sądu dokumentuje się poprzez uzyskanie pieczęci sądu i podpisu osoby upoważnionej do przyjmowania wniosków w:

1) RSoW, w pozycji "uwagi" - w sytuacji, gdy rejestr spraw o wykroczenia prowadzony jest w formie książkowej;

2) książce doręczeń (podawczej) - w sytuacji, gdy rejestr spraw o wykroczenia prowadzony jest w formie elektronicznej.

3. Kierownik jednostki lub kierownik komórki może wprowadzić inny, niż określony w ust. 2, sposób dokumentowania przekazania wniosków o ukaranie do sądu, jeżeli dostarczenie do sądu książkowych rejestrów lub książek doręczeń powoduje istotne utrudnienia.

1) należności biegłych i innych pracowników instytucji naukowej lub specjalistycznej;

2) koszty stawiennictwa świadka oraz osoby towarzyszącej świadkowi, jeżeli świadek nie mógł stawić się na wezwanie bez opieki tej osoby, w tym wynagrodzenia za utracony zarobek lub dochód;

3) wynagrodzenia tłumaczy;

4) opłaty za parkingi, przewożenie lub holowanie zabezpieczonych pojazdów lub przedmiotów.

2. Świadka, osobę mu towarzyszącą, biegłego, tłumacza oraz specjalistę niebędącego funkcjonariuszem organów procesowych policjant poucza o prawie zgłoszenia do protokołu lub na piśmie, w terminie zawitym 3 dni od dnia zakończenia czynności, wniosku o zwrot należności, o których mowa w art. 618a, art. 618b, art. 618d oraz art. 618f - 618h ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 30, 413 i 568), które to przepisy mają zastosowanie w procedurze wykroczeniowej na podstawie art. 121 § 1 k.p.w. oraz o skutkach niezachowania przedmiotowego terminu.

3. Świadkowi, osobie mu towarzyszącej, biegłemu, tłumaczowi oraz specjaliście będącym funkcjonariuszem organów procesowych służy prawo do należności na zasadach określonych w przepisach regulujących wysokość i warunki ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na terenie kraju.

4. Po złożeniu wniosku o przyznanie należności oraz należytym wykazaniu przez osobę uprawnioną poniesionych kosztów, policjant prowadzący czynności wyjaśniające w sprawie o wykroczenie stwierdza, czy czynność z udziałem osoby została zakończona lub opinia wydana.

5. Podejmując decyzję o przyznaniu biegłemu należności, policjant ocenia, czy opinia jest pełna i jasna oraz sporządzona w sposób rzetelny, a nadto czy jest oparta na prawidłowych przesłankach i czy jest zgodna z zasadami logicznego rozumowania. Wynagrodzenie biegłego może ulec obniżeniu, jeżeli opinia jest wadliwa, niezgodna z postanowieniem policjanta lub została złożona ze znacznym nieusprawiedliwionym opóźnieniem. W szczególnie uzasadnionych wypadkach, jeżeli opinia jest w sposób rażący wadliwa, nierzetelna lub niezgodna z postanowieniem policjanta albo została złożona z rażącym opóźnieniem, lub biegły uchyla się od jej złożenia, policjant może wydać postanowienie o nieprzyznaniu biegłemu należności.

6. Organ Policji, po dokonaniu należytego zweryfikowania pod względem formalno-rachunkowym wniosku, wydaje postanowienie w przedmiocie kosztów czynności wyjaśniających w sprawie o wykroczenie.

7. Dokumenty będące podstawą naliczenia kosztów policjant dołącza do materiałów czynności wyjaśniających w sprawie o wykroczenie.

2. Nadzór, o którym mowa w ust. 1, polega na:

1) instruowaniu policjantów co do metodyki wykonywania czynności wyjaśniających, czynności postępowania mandatowego oraz czynności związanych z wnoszeniem do sądu wniosków o ukaranie;

2) bezpośrednim uczestniczeniu w czynnościach wykonywanych przez policjantów, w szczególności związanych z:

a) przeprowadzaniem kontroli przestrzegania przepisów prawa,

b) ujawnianiem wykroczeń i stosowaniem wobec sprawców przewidzianych prawem środków,

c) nakładaniem grzywien w drodze mandatu karnego,

d) kontrolą terminowości rozliczania się przez policjantów z wydanych im bloczków mandatowych oraz z pieniędzy pobranych w formie grzywny nakładanej mandatem karnym gotówkowym,

e) ustalaniem, zbieraniem i sprawdzaniem danych niezbędnych do sporządzenia wniosków o ukaranie;

3) czuwaniu nad zasadnością, prawidłowością i celowością stosowania wobec sprawców wykroczeń środków oddziaływania wychowawczego;

4) czuwaniu nad zasadnym pod względem faktycznym i prawnym oraz zgodnym z ustawowymi celami społeczno-wychowawczymi nakładaniem grzywien w drodze mandatu karnego;

5) żądaniu przedstawiania dokumentów i materiałów zbieranych w toku czynności wyjaśniających w związku z czynnościami wyjaśniającymi w sprawach o wykroczenia;

6) czuwaniu nad prawidłowym i terminowym sporządzaniem wniosków o ukaranie oraz ich zasadnością faktyczną i prawną oraz nad realizacją czynności wyjaśniających w sprawach o wykroczenia bez zbędnej zwłoki - w ustawowym terminie instrukcyjnym miesiąca od momentu ujawnienia wykroczenia (w przypadkach, gdy termin ten został przekroczony, należy sprawdzać, czy istniały ku temu uzasadnione okoliczności);

7) badaniu faktycznej i prawnej zasadności przedkładanych przez policjantów wniosków o odstąpienie od skierowania wniosku o ukaranie do sądu;

8) okresowej analizie i ocenie efektywności ścigania wykroczeń, z uwzględnieniem stanu porządku i bezpieczeństwa publicznego w rejonach pełnionej służby prewencyjnej, częstotliwości, form, prawidłowości i zasadności reakcji na wykroczenia oraz adekwatności zastosowanych kar i środków oddziaływania wychowawczego.

2. Wzór formularza karty nadzoru nad czynnościami wyjaśniającymi określa załącznik nr 2 do zarządzenia.

3. Kierownik jednostki lub kierownik komórki może polecić prowadzenie akt kontrolnych czynności wyjaśniających w sprawach o wykroczenia.

4. Po zakończeniu czynności wyjaśniających skierowaniem wniosku o ukaranie do sądu, kartę nadzoru, o której mowa w ust. 1, włącza się do akt kontrolnych, o ile są prowadzone, a w przypadku ich braku do Teczki kart nadzoru nad prowadzonymi czynnościami wyjaśniającymi. W sprawach, w których odstąpiono od skierowania wniosku o ukaranie, kartę nadzoru pozostawia się w materiałach sprawy lub w aktach kontrolnych, o ile są prowadzone.

1) oceny prowadzonych czynności wyjaśniających, prawidłowości i zasadności kierowania wniosków o ukaranie do sądu;

2) sporządzania kart nadzoru nad czynnościami wyjaśniającymi;

3) inicjowania wnoszenia środków odwoławczych i sprzeciwów od rozstrzygnięć sądu;

4) wyznaczania oskarżycieli publicznych do udziału w rozprawach oraz czuwania nad należytym przygotowaniem się ich do rozpraw;

5) kontrolowania pracy oskarżycieli publicznych bezpośrednio w toku rozpraw oraz wysłuchiwania ich sprawozdań z przebiegu i wyników rozpraw;

6) okresowego analizowania i oceniania pracy poszczególnych oskarżycieli publicznych;

7) organizowania i prowadzenia szkoleń oskarżycieli publicznych i policjantów wykonujących czynności wyjaśniające.

¹⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2019 r. poz. 1123, 1556 i 1694.

²⁾ Zmiany wymienionego zarządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. KGP z 2009 r. poz. 31 i 84, z 2010 r. poz. 59, z 2012 r. poz. 46, z 2013 r. poz. 100 oraz z 2015 r. poz. 25 i 110.

Załączniki do zarządzenia nr 21 Komendanta Głównego Policji
z dnia 13 lipca 2020 r.

Załącznik nr 1

WZÓR FORMULARZA REJESTRU WOKAND

Załącznik nr 2

WZÓR KARTY NADZORU NAD CZYNNOŚCIAMI WYJAŚNIAJĄCYMI W SPRAWIE O WYKROCZENIE