Dzienniki Urzędowe - rok 2009 nr 1 poz. 14

Na podstawie § 1 pkt 8 lit. a i § 2 pkt 14 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 lipca 1996 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Obrony Narodowej (Dz. U. Nr 94, poz. 426) ustala się, co następuje:

1. Wprowadza się do użytku „Zasady metodyczne opracowywania wskaźników kosztów utrzymania jednostek (komórek) organizacyjnych resortu obrony narodowej dla potrzeb prognozowania budżetowego w resorcie obrony narodowej" zwane dalej „zasadami metodycznymi”, stanowiące załącznik do decyzji.

2. Na podstawie zasad metodycznych, osoby wskazane w pkt 3 decyzji opracowują na dany rok budżetowy jednostkowe (w przeliczeniu na jedną osobę) wskaźniki kosztów:

1) utrzymania stanów osobowych w zakresie:

a) uposażeń, wynagrodzeń i pozostałych należności pieniężnych żołnierzy i pracowników,

b) świadczeń rzeczowych żywienia, umundurowania, leczenia i zakwaterowania;

2) szkolenia;

3) pobytu delegacji zagranicznych na terenie Rzeczypospolitej Polskiej;

4) pobytu delegacji Sił Zbrojnych za granicą;

5) funkcjonowania jednostki (komórki) organizacyjnej resortu obrony narodowej.

3. Jednostkowe wskaźniki kosztów, o których mowa w pkt 2, opracowują:

1) dowódca Jednostki Wojskowej Nr 2305;

2) szefowie finansów (równorzędni) Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, Dowództwa Garnizonu Warszawa, Dowództwa Wojsk Specjalnych, Komendy Głównej Żandarmerii Wojskowej – za jednostki będące na ich zaopatrzeniu finansowym, w podziale na dany rodzaj Sił Zbrojnych (równorzędny);

3) dyrektor Departamentu Administracyjnego Ministerstwa Obrony Narodowej – za jednostki będące na jego zaopatrzeniu finansowym;

4) dyrektor Departamentu Budżetowego Ministerstwa Obrony Narodowej – za Siły Zbrojne.

4. Jednostkowe wskaźniki kosztów, o których mowa w pkt 2 ppkt 1 i 2, w odniesieniu do kandydatów na żołnierzy zawodowych, opracowują, według zasad i w układzie określonym w zasadach metodycznych kwestorzy Wojskowej Akademii Technicznej, Akademii Marynarki Wojennej, Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Lądowych, Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych.

5. Zbiorcze wskaźniki kosztów (roczne/miesięczne) na poszczególne rodzaje jednostek organizacyjnych Sił Zbrojnych opracowują, według zasad i w układzie określonym w zasadach metodycznych, szefowie finansów (równorzędni) instytucji wymienionych w pkt 3 ppkt 2, a na poszczególne rodzaje komórek organizacyjnych Ministerstwa Obrony Narodowej oraz koszty Polskich Przedstawicielstw Wojskowych, Polskich Zespołów Łącznikowych oraz Ataszatów Obrony – dyrektor Departamentu Administracyjnego Ministerstwa Obrony Narodowej.

6. Prace w zakresie opracowywania wskaźników kosztów koordynuje dyrektor Departamentu Budżetowego Ministerstwa Obrony Narodowej, który w szczególności:

1) inicjuje opracowywanie wskaźników kosztów dla poszczególnych dziedzin gospodarki Sił Zbrojnych;

2) określa szczegółowe zasady ewidencjonowania kosztów;

3) corocznie opracowuje i wydaje decyzję wprowadzającą do stosowania wskaźniki kosztów.

7. W decyzji, o której mowa w pkt 6 ppkt 3, dyrektor Departamentu Budżetowego Ministerstwa Obrony Narodowej scala dane prezentowane przez dowódcę Wojsk Specjalnych oraz dowódcę Jednostki Wojskowej Nr 2305.

8. Dowódcy (komendanci), dyrektorzy (szefowie) jednostek (komórek) organizacyjnych resortu obrony narodowej są zobowiązani do współpracy z dyrektorem Departamentu Budżetowego Ministerstwa Obrony Narodowej w zakresie ustalania zasad metodycznych.

9. Wskaźniki kosztów na każdy rok kalendarzowy opracowują, w terminie:

1) do dnia 1 marca – osoby wymienione w pkt 3 ppkt 1–3,

2) do dnia 31 marca – dyrektor Departamentu Budżetowego Ministerstwa Obrony Narodowej.

10. Wartości pieniężne norm rzeczowych, stanowiące podstawę planowania lub prognozowania budżetowego, mogą wprowadzić do stosowania:

1) Sekretarz Stanu, Podsekretarze Stanu i Dyrektor Generalny Ministerstwa Obrony Narodowej – opracowywane w podporządkowanych im komórkach organizacyjnych i bezpośrednio podporządkowanych jednostkach organizacyjnych;

2) dyrektorzy jednostek (komórek) organizacyjnych podległych bezpośrednio Ministrowi Obrony Narodowej – opracowywane w jednostkach (komórkach) organizacyjnych bezpośrednio podległych tym dyrektorom;

3) Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego – opracowywane w komórkach organizacyjnych Sztabu Generalnego Wojska Polskiego oraz w dowództwach rodzajów Sił Zbrojnych.

11. Traci moc decyzja Nr 395/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 12 grudnia 2005 r. w sprawie wartości pieniężnych norm rzeczowych oraz wprowadzenia do użytku „Zasad metodycznych opracowywania wskaźników kosztów utrzymania jednostek (komórek) organizacyjnych resortu obrony narodowej dla potrzeb planowania i prognozowania budżetowego w resorcie obrony narodowej" (Dz. Urz. MON Nr 23, poz. 213).

12. Decyzja wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Minister Obrony Narodowej: B. Klich

Załącznik do decyzji Nr 9/MON
Ministra Obrony Narodowej
z dnia 19 stycznia 2008 r. (poz. 14)

ZASADY METODYCZNE
OPRACOWYWANIA WSKAŹNIKÓW KOSZTÓW UTRZYMANIA JEDNOSTEK
(KOMÓREK) ORGANIZACYJNYCH RESORTU OBRONY NARODOWEJ DLA POTRZEB PROGNOZOWANIA BUDŻETOWEGO W RESORCIE OBRONY NARODOWEJ

1. Użyte w decyzji określenia oznaczają:

1) norma rzeczowa – wyrażona w jednostkach naturalnych, uzasadniona pod względem technicznym i technologicznym, przypadająca na jednostkę czasu lub jednostkę wykonywanej pracy ilość materiałów eksploatacyjnych, energii itp. niezbędna do prawidłowego funkcjonowania maszyn i urządzeń oraz realizacji zadań w określonych warunkach techniczno-organizacyjnych i finansowych;

2) koszt – wynikająca z ewidencji księgowej, przypadająca na jednostkę czasu wartość celowego zużycia rzeczowych składników majątku, usług obcych, wynagrodzenia za pracę oraz nakładów pieniężnych w związku z realizacją określonych zadań danej jednostki (komórki) organizacyjnej;

3) wskaźnik kosztów – wielkość wyrażająca stosunek poniesionego kosztu do czynnika odniesienia (żołnierz, pracownik, budynek, jednostka sprzętu, jednostka organizacyjna itp.);

4) umorzenie – księgowe ujęcie, w drodze dokonywanych okresowych lub jednorazowych odpisów, zmniejszenia wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, uwzględniające postęp naukowo-techniczny i zużycie fizyczne oraz prawne, a także inne ograniczenia, wpływające na okres ich gospodarczo uzasadnionego używania.

2. Wskaźniki kosztów wykorzystuje się do:

1) prognozowania wydatków publicznych;

2) analiz ekonomicznych;

3) szacowania kosztów zmian organizacyjnych w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej;

4) ustalania bazy danych kosztowych w systemie zarządzania zasobami obronnymi (DRMM);

5) wyceny (szacunku) usług świadczonych przez wojskowe jednostki budżetowe, których wartości nie można określić przy użyciu innych narzędzi analitycznych.

3. W ramach jednostkowych wskaźników kosztów wyróżnia się wskaźniki:

1) kosztów utrzymania stanów osobowych w zakresie uposażeń (wynagrodzeń) i pozostałych należności pieniężnych;

2) kosztów utrzymania stanów osobowych w zakresie świadczeń rzeczowych, w tym żywienia, umundurowania, leczenia i zakwaterowania;

3) kosztów szkolenia;

4) kosztów pobytu delegacji zagranicznych na terenie Rzeczypospolitej Polskiej;

5) kosztów pobytu delegacji Sił Zbrojnych za granicą;

6) całkowitych kosztów funkcjonowania jednostki (komórki) organizacyjnej resortu obrony narodowej na osobę.

4. W ramach zbiorczych wskaźników kosztów wyróżnia się:

1) koszty jednostek organizacyjnych według rodzaju Sił Zbrojnych (równorzędnych);

2) koszty komórek organizacyjnych Ministerstwa Obrony Narodowej (oraz koszty Polskich Przedstawicielstw Wojskowych, Polskich Zespołów Łącznikowych oraz Ataszatów Obrony).

5. Ogólne zasady opracowywania wskaźników kosztów:

1) Za podstawę do wyliczenia wskaźników kosztów przyjmuje się wartości zaewidencjonowane na kontach „Zespołu 4" księgi głównej właściwego dysponenta środków budżetowych, chyba, że niniejsza decyzja stanowi inaczej;

2) W ramach jednostkowych wskaźników kosztów utrzymania stanów osobowych wprowadza się (chyba, że zapisy dotyczące danego wskaźnika stanowią inaczej) następujący podział podmiotowy:

a) żołnierz zawodowy (w tym szeregowy zawodowy) i funkcjonariusz Państwowej Straży Pożarnej,

b) żołnierz zasadniczej służby wojskowej,

c) żołnierz nadterminowy,

d) kandydat na żołnierza zawodowego,

e) pracownik.

3) Wskaźniki opracowuje się w formie tabel w arkuszu kalkulacyjnym Excel i przesyła, również w formie elektronicznej, do organu finansowego dysponenta wyższego szczebla, chyba, że niniejsza decyzja stanowi inaczej.

6. Jednostkowe wskaźniki kosztów za dany rodzaj Sił Zbrojnych stanowią iloraz rocznej wielkości wyodrębnionej w ewidencji grupy kosztów (dd) lub właściwej pozycji wydatków (szczegółowo wskazanych w niniejszych zasadach) oraz średniorocznych stanów osobowych.

7. Wskaźniki kosztów za Siły Zbrojne opracowuje się jako średnie ważone wskaźników za dany rodzaj Sił Zbrojnych (równorzędny). Wagę stanowi średnioroczny stan danej grupy osobowej.

8. Przy obliczaniu jednostkowych i zbiorczych wskaźników kosztów na dany rok:

1) dysponenci wymienieni w pkt 3 ppkt 1–3 decyzji, uwzględniają koszty roku ubiegłego,

2) dysponent wymieniony w pkt 3 ppkt 4 decyzji uwzględnia średnioroczny wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych, ujęty w ustawie budżetowej lub w projekcie ustawy budżetowej na dany rok.

9. Zbiorcze wskaźniki kosztów opracowuje się na poszczególne rodzaje jednostek (komórek) organizacyjnych resortu obrony narodowej posiadających odrębny etat, jako wielkości średnie arytmetyczne, liczone z całkowitych kosztów funkcjonowania jednostek (komórek) danego rodzaju, w układzie przedstawionym w załączniku Nr 7. Kolumnę 3 tego załącznika – „Koszt w stosunku rocznym" – wypełnia się sumując wielkości kosztów jednostek (komórek) danego rodzaju, a następnie dzieląc je przez liczbę tych jednostek (komórek).

10. Do obliczenia wskaźników kosztów utrzymania stanów osobowych w zakresie uposażeń i pozostałych należności pieniężnych żołnierzy przyjmuje się faktyczny średnioroczny stan żołnierzy (z wyłączeniem ćwiczeń rezerwy oraz przeszkolenia wojskowego studentów), funkcjonariuszy i kandydatów na żołnierzy zawodowych oraz koszty zaewidencjonowane na kontach „Zespołu 4", obejmujące symbole grup kosztów (dd) od 10 do 13, w tym:

1) uposażenia żołnierzy, funkcjonariuszy i kandydatów na żołnierzy;

2) nagrody uznaniowe i zapomogi dla żołnierzy, funkcjonariuszy i kandydatów na żołnierzy;

3) nagrody jubileuszowe wypłacane żołnierzom zawodowym i funkcjonariuszom;

4) odprawy wypłacane żołnierzom i funkcjonariuszom w związku ze zwolnieniem ze służby wojskowej;

5) ekwiwalent za niewykorzystany urlop, wypłacany żołnierzom i funkcjonariuszom;

6) dodatkowe uposażenie roczne dla żołnierzy oraz nagrody roczne dla funkcjonariuszy;

7) honoraria oraz wynagrodzenia wypłacane żołnierzom, funkcjonariuszom i kandydatom na żołnierzy na podstawie umowy o dzieło lub umowy zlecenia;

8) należności pieniężne wypłacane żołnierzom wyznaczonym do pełnienia służby poza granicami państwa oraz studiującym za granicą;

9) pozostałe należności żołnierzy i funkcjonariuszy;

10) odrębne wynagrodzenia wypłacane żołnierzom zawodowym za wykonywanie czynności zleconych, wykraczających poza zwykłe obowiązki służbowe;

11) inne należności (świadczenia) pieniężne przysługujące żołnierzom;

12) składki na ubezpieczenia społeczne żołnierzy i funkcjonariuszy;

13) składki na Fundusz Pracy żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy;

14) stypendia.

11. Do obliczenia wskaźników kosztów utrzymania stanów osobowych w zakresie wynagrodzeń i pozostałych należności pieniężnych pracowników przyjmuje się koszty zaewidencjonowane na kontach „Zespołu 4”, obejmujące symbol grupy kosztów (dd) 14, w tym:

1) wynagrodzenia osobowe pracowników;

2) honoraria wypłacone pracownikom;

3) wynagrodzenia osobowe pracowników służby cywilnej;

4) dodatkowe wynagrodzenie roczne;

5) pozostałe składniki wynagrodzenia;

6) pozostałe należności pracowników;

7) nagrody z zakładowego funduszu nagród pracowników;

8) inne należności (świadczenia) pieniężne wypłacone pracownikom;

9) nagrody i wydatki osobowe za szczególne osiągnięcia;

10) stypendia;

11) składki na rzecz instytucji ubezpieczeniowych z tytułu ubezpieczeń osobowych;

12) składki na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy;

13) odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych.

12. Zestawienie kosztów utrzymania stanów osobowych w zakresie uposażeń, wynagrodzeń i pozostałych należności pieniężnych żołnierzy, funkcjonariuszy, kandydatów na żołnierzy i pracowników opracowuje się według układu, określonego w załączniku Nr 1.

13. Do obliczenia wskaźników kosztów utrzymania stanów osobowych w zakresie żywienia przyjmuje się koszty zaewidencjonowane na kontach „Zespołu 4”, obejmujące symbole grup kosztów (dd) od 20 do 24, w tym wartość:

1) zużytych środków żywności;

2) równoważników wypłaconych w zamian należności żywnościowych;

3) umorzenia wydanego do użytkowania sprzętu stołowo-kuchennego oraz pozostałego sprzętu związanego z żywieniem (w tym środków trwałych);

4) napraw i konserwacji tego sprzętu;

5) pozostałych materiałów i usług związanych z tym obszarem działalności np. (opakowania, przerób żywności, analizy, ekspertyzy, usługi transportowe itp.);

6) usług gastronomicznych w punktach zbiorowego żywienia (kasyna, gastronomia cywilna);

7) materiałów wydanych na estetykę żywienia i utrzymanie czystości.

14. Do obliczenia wskaźników kosztów utrzymania stanów osobowych żołnierzy, funkcjonariuszy, kandydatów na żołnierzy zawodowych i pracowników w zakresie umundurowania przyjmuje się koszty zaewidencjonowane na kontach „Zespołu 4”, obejmujące symbole grup kosztów (dd) od 30 do 34, w tym wartość:

1) przedmiotów zaopatrzenia mundurowego wydanego w naturze do użytkowania (umundurowania, obuwia, bielizny osobistej i pościelowej, oporządzenia, przedmiotów specjalnych itd.);

2) środków higieny wydanych w naturze do zużycia;

3) równoważników wypłaconych w zamian przedmiotów zaopatrzenia mundurowego nie wydawanego w naturze oraz za przedłużenie okresu używalności;

4) równoważników wypłaconych na utrzymanie higieny osobistej oraz konserwację obuwia i oporządzenia wypłacane żołnierzom zasadniczej służby wojskowej;

5) pozostałych równoważników;

6) napraw i konserwacji przedmiotów zaopatrzenia mundurowego wykonanych przez specjalistyczne zakłady usługowe (zakłady szewskie, rymarskie itp.);

7) napraw i konserwacji przedmiotów mundurowych wykonanych w ramach oddziału gospodarczego (sprzęt, materiały itp.);

8) umorzenia wydanego do użytkowania sprzętu związanego z tym obszarem działalności (w tym środków trwałych);

9) napraw i konserwacji tego sprzętu;

10) pozostałych materiałów i usług związanych z tym obszarem działalności.

15. Do obliczenia wskaźników kosztów utrzymania stanów osobowych w zakresie leczenia przyjmuje się koszty zaewidencjonowane na kontach „Zespołu 4”, obejmujące symbole grup kosztów (dd) od 40 do 45, w tym wartość:

1) usług medycznych świadczonych przez samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej oraz inne placówki służby zdrowia w kraju i za granicą, w tym także badania okresowe i profilaktyczne;

2) świadczeń związanych z leczeniem członków rodzin żołnierzy zasadniczej służby wojskowej i kandydatów na żołnierzy zawodowych;

3) refundacji z budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej kosztów poniesionych przez Narodowy Fundusz Zdrowia;

4) leków i materiałów medycznych (zakupionych ze środków budżetowych oraz otrzymanych z zaopatrzenia w naturze) wydanych do zużycia przez jednostki służby zdrowia (izby chorych, ambulatoria);

5) umorzenia wydanego do użycia sprzętu i wyposażenia medycznego w jednostkach wojskowych (ambulatoria, izby chorych) w tym środków trwałych;

6) eksploatacji (użytkowania, konserwacji, napraw itp.) sprzętu i wyposażenia medycznego,

7) rzeczowych świadczeń zdrowotnych (wartość przedmiotów ortopedycznych wydawanych osobom niepełnosprawnym);

8) pozostałych usług medycznych świadczonych poza resortem obrony narodowej oraz pozostałych materiałów i usług związanych z tym obszarem działalności;

9) szczepień profilaktycznych.

16. Do obliczenia wskaźników kosztów utrzymania stanów osobowych w zakresie zakwaterowania (koszty eksploatacji i utrzymania budynków koszarowych oraz internatów, pokrywane bezpośrednio przez jednostki budżetowe) przyjmuje się koszty zaewidencjonowane na kontach „Zespołu 4", obejmujące symbole grup kosztów (dd) od 60 do 64, w tym wartość:

1) wytworzonej we własnym zakresie energii cieplnej;

2) energii elektrycznej, energii cieplnej, gazu, wody;

3) usług w zakresie remontów i konserwacji pomieszczeń i budynków, w tym opracowania dokumentacji technicznej oraz opracowania założeń projektowych dotyczących tych remontów;

4) podatku od nieruchomości;

5) rocznej opłaty za zarząd gruntami będącymi własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego;

6) rocznej opłaty za zarząd gruntami będącymi własnością jednostki samorządu terytorialnego;

7) innych opłat na rzecz budżetów jednostek samorządu terytorialnego;

8) umorzenia wydanego do użytkowania sprzętu związanego z tym obszarem działalności (w tym środków trwałych);

9) eksploatacji (użytkowania, konserwacji, napraw itp.) sprzętu i wyposażenia zakwaterowania;

10) pozostałych materiałów i usług związanych z tym obszarem działalności.

17. Do obliczenia wskaźników kosztów utrzymania stanów osobowych w zakresie pozostałych świadczeń przyjmuje się koszty zaewidencjonowane na kontach „Zespołu 4”, obejmujące symbole grup kosztów (dd) od 50 do 54.

18. Zestawienie kosztów utrzymania stanów osobowych w zakresie świadczeń rzeczowych opracowuje się według układu, określonego w załączniku Nr 2.

19. Do obliczenia wskaźników kosztów dotyczących szkolenia przyjmuje się koszty zaewidencjonowane na kontach „Zespołu 4”, obejmujące symbole grup kosztów (dd) od 15 do 18 oraz 70 , w tym wartość:

1) zużytej amunicji bojowej, ćwiczebnej, materiałów wybuchowych, środków pozorowania limitowania pola walki;

2) wydanego do używania (zużycia) drobnego sprzętu, środków trwałych o charakterze wyposażenia, materiałów oraz części zamiennych do tego sprzętu i wyposażenia; wartość wydanych do zużycia części zamiennych do trenażerów i symulatorów;

3) wydatków poniesionych na eksploatację, modernizację i rozbudowę terenowej (garnizonowej i poligonowej) bazy szkoleniowej, nie zaliczonej do obiektów infrastruktury;

4) wykorzystywanego do szkolenia Sił Zbrojnych – wydanego do używania (zużycia) – drobnego sprzętu, środków trwałych o charakterze wyposażenia, pomocy dydaktycznych oraz części zamiennych do tego sprzętu i wyposażenia (nie wliczanych w koszty eksploatacji uzbrojenia i sprzętu oraz infrastruktury);

5) zużytych do szkolenia wojsk materiałów i druków;

6) po raz pierwszy wydanych do używania (zużycia) pomocy naukowych, dydaktycznych i książek;

7) umorzenia wydanego do użytkowania sprzętu związanego z tym obszarem działalności (w tym środków trwałych);

8) usług związanych z eksploatacją i utrzymaniem sprzętu wykorzystywanego do szkolenia Sił Zbrojnych (nie wliczanych w koszty eksploatacji uzbrojenia i sprzętu oraz infrastruktury) oraz ich szkolenia programowego (np. wykłady, informacje, seminaria, zajęcia grupowe, ekspertyzy, ogłoszenia, itp.);

9) wypłaconych odszkodowań za szkody wyrządzone w czasie ćwiczeń podmiotom gospodarczym oraz osobom prywatnym;

10) wydatków na szkolenia oraz w związku z pobieraniem nauki poza resortem obrony narodowej;

11) wydatków na eksploatację uzbrojenia i sprzętu, związanych z zabezpieczeniem i realizacją ćwiczeń, treningów i szkoleniem programowym;

12) wydatków związanych z wychowaniem patriotycznym (kino, teatr, podróże historyczne, spotkania z ważnymi osobami, udział w imprezach o charakterze patriotycznym).

20. Zestawienie kosztów dotyczących szkolenia opracowuje się według układu, określonego w załączniku Nr 3.

21. Wskaźnik kosztów pobytu delegacji zagranicznych, w ramach kontaktów z Siłami Zbrojnymi, w tym także w ramach implementacji międzynarodowych porozumień o kontroli zbrojeń opracowuje się według układu, określonego w załączniku Nr 4. Do obliczenia tych wskaźników przyjmuje się wydatki zaewidencjonowane na kontach „Zespołu 9”, obejmujące paragrafy 430-002 oraz 430-003 (w części dotyczącej przyjazdów).

22. Wskaźnik kosztów pobytu delegacji Sił Zbrojnych za granicą w ramach kontaktów zagranicznych, w tym także w ramach implementacji międzynarodowych porozumień o kontroli zbrojeń opracowuje się według układu, określonego w załączniku Nr 5. Do obliczenia tych wskaźników przyjmuje się wydatki zaewidencjonowane na kontach „Zespołu 9”, obejmujące paragraf 442 oraz 430-003 (w części dotyczącej wyjazdów).

23. Wskaźnik całkowitych kosztów funkcjonowania jednostki (komórki) organizacyjnej resortu obrony narodowej na osobę opracowuje się według układu, określonego w załączniku Nr 6. Do obliczenia tych wskaźników przyjmuje się wszystkie koszty zaewidencjonowane na kontach „Zespołu 4”.

24. W przypadku odchyleń – wzrostu lub spadku – poziomu jednostkowych i zbiorczych wskaźników kosztów opracowanych na dany rok w stosunku do wskaźników z roku poprzedniego, zamieszcza się informację wyjaśniającą w tym zakresie.