Dzienniki Urzędowe - rok 2004 nr 3 poz. 7

Na podstawie art. 68 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665, Nr 126, poz. 1070, Nr 141, poz. 1178, Nr 144, poz. 1208, Nr 153, poz. 1271, Nr 169, poz. 1385 i 1387 i Nr 241, poz. 2074 oraz z 2003 r. Nr 50, poz. 424, Nr 60, poz. 535, Nr 65, poz. 594, Nr 228, poz. 2260 i Nr 229 poz. 2276) zarządza się, co następuje:

Rozdział 1

Przepisy ogólne

1) rozrachunek międzybankowy – dokonywane na terenie Rzeczypospolitej Polskiej przemieszczenie środków pieniężnych w złotych lub w euro pomiędzy rachunkami banków lub pomiędzy rachunkami banków a kontami własnymi Narodowego Banku Polskiego, zwanego dalej „NBP", bądź innego banku, prowadzącego rachunki banków, w celu wykonania zobowiązania powstałego z tytułu dokonywania rozliczeń pieniężnych pomiędzy:

a) bankami,

b) klientem banku a innym bankiem lub bankiem, a posiadaczem rachunku w innym banku,

c) klientem banku a posiadaczem rachunku w innym banku,

2) bank – bank krajowy, oddział instytucji kredytowej oraz oddział banku zagranicznego – w rozumieniu przepisów ustawy Prawo bankowe,

3) system SORBNET – system obsługi rachunków bankowych, prowadzonych w Centrali NBP w którym dokonywane są rozrachunki międzybankowe w złotych,

4) system SORBNET-EURO – system obsługi rachunków bankowych, prowadzonych w Centrali NBP w którym dokonywane są rozrachunki międzybankowe w euro,

5) pośrednik rozliczeniowy – podmiot uprawniony ustawowo lub na podstawie umowy z bankami do pośredniczenia – zgodnie z warunkami określonymi w zarządzeniu – w przeprowadzaniu rozliczeń pieniężnych banków lub ich klientów, kierujący wynikające z nich zlecenie płatnicze do rozrachunku międzybankowego. w szczególności izba rozliczeniowa w rozumieniu art. 67 ustawy Prawo bankowe,

6) uczestnik systemu SORBNET:

a) NBP,

b) bank posiadający rachunek bieżący w złotych w Centrali NBP,

c) pośrednik rozliczeniowy posiadający rachunek bankowy w złotych w Centrali NBP, którego warunki otwarcia i prowadzenia określa umowa rachunku bankowego, zawarta między NBP a pośrednikiem rozliczeniowym,

7) uczestnik systemu SORBNET – EURO:

a) NBP,

b) bank posiadający rachunek bieżący w euro w Centrali NBP,

c) pośrednik rozliczeniowy posiadający rachunek bankowy w euro w Centrali NBP, którego warunki otwarcia i prowadzenia określa umowa rachunku bankowego, zawarta między NBP a pośrednikiem rozliczeniowym,

8) wysokokwotowe zlecenia płatnicze – zlecenia płatnicze w złotych, których wynikiem – w przypadku ich realizacji – jest rozrachunek międzybankowy, dotyczące następujących operacji dokonanych w złotych:

a) operacji banków z NBP,

b) operacji dokonywanych na międzybankowych rynkach: pieniężnym, walutowym lub papierów wartościowych,

c) transakcji rozliczanych przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S. A.,

d) innego rozliczenia pieniężnego, w kwocie 1.000.000 złotych lub wyższej, z wyjątkiem wpłat składek na ubezpieczenia społeczne, płatności na rzecz organów podatkowych oraz płatności dokonywanych na podstawie czeków i innych obciążeniowych zleceń płatniczych,

e) kompensaty wzajemnych zobowiązań i należności, wynikających z operacji, o których mowa w lit. a–d.

9) STEP-2 – system płatności prowadzony przez ABE Clearing S. A. S. a capital variable, w którym dokonywane są rozliczenia płatności detalicznych w euro w obrocie pomiędzy krajami członkowskimi Unii Europejskiej.

1) przez NBP:

a) w Centrali NBP w systemie SORBNET na zasadach określonych w rozdziale 2 oraz w umowie rachunku bankowego, zawartej pomiędzy NBP a innym uczestnikiem systemu,

b) w innych jednostkach organizacyjnych NBP prowadzących rachunki banków w złotych na zasadach określonych w rozdziale 4 oraz w umowie rachunku bankowego, zawartej pomiędzy NBP a bankiem,

2) przez pozostałe banki prowadzące rachunki innych banków w złotych na zasadach określonych w rozdziale 4 oraz umowach zawartych pomiędzy tymi bankami.

1) przez NBP w Centrali NBP w systemie SORBNET-EURO na zasadach określonych w rozdziale 3 oraz w umowie rachunku bankowego w euro, zawartej pomiędzy NBP a uczestnikiem systemu,

2) przez pozostałe banki prowadzące rachunki innych banków w euro na zasadach określonych w umowach zawartych pomiędzy tymi bankami.

1) banki,

2) pośredników rozliczeniowych.

2. Zlecenia płatnicze składane do rozrachunku międzybankowego wynikają z:

1) jednostkowych operacji,

2) kompensaty wzajemnych zobowiązań i należności wynikających z przeprowadzonych operacji.

1) przez Centralę NBP w systemie SORBNET, jeżeli dotyczą przemieszczenia środków pieniężnych pomiędzy bankami posiadającymi rachunki bieżące w Centrali NBP lub pomiędzy tymi bankami a NBP,

2) przez jednostki organizacyjne NBP, o których mowa w § 2 pkt 1 lit. b, lub banki, o których mowa w § 2 pkt 2, w przypadkach innych niż określone w pkt. 1.

Rozdział 2

Rozrachunek międzybankowy w systemie SORBNET

2. Zlecenia płatnicze, o których mowa w ust. 1, obciążające rachunek banku, są wystawiane przez:

1) uczestników tego systemu,

2) pośredników rozliczeniowych, nie będących uczestnikami systemu SORBNET, uprawnionych do takiego działania na podstawie umów zawartych z NBP,

3) banki posiadające rachunki rezerw obowiązkowych w Centrali NBP.

3. NBP i pośrednicy rozliczeniowi mogą wystawiać zlecenia płatnicze, obciążające rachunek bieżący banku obsługiwany w systemie SORBNET, na podstawie upoważnień określonych w umowie rachunku bankowego zawartej między NBP a bankiem.

2. Zlecenia płatnicze w systemie SORBNET są realizowane:

1) zgodnie z zasadą rozrachunku brutto, tj. w drodze odrębnej realizacji każdego zlecenia płatniczego,

2) zgodnie z zasadą rozrachunku w czasie rzeczywistym, tj. na bieżąco w ciągu dnia operacyjnego,

3) w kolejności wynikającej z zasad pierwszeństwa, określonych w umowach, o których mowa w § 7.

2. Warunek jednoczesności, o którym mowa w ust. 1, nie musi być spełniony, jeżeli rozrachunek międzybankowy w systemie SORBNET jest dokonywany z wykorzystaniem rachunku pośrednika rozliczeniowego.

Rozdział 3

Rozrachunek międzybankowy w systemie SORBNET-EURO

1) 12.500 euro lub wyższej do dnia 31 grudnia 2005 r.,

2) 50.000 euro lub wyższej od dnia 1 stycznia 2006 r.,

o ile w umowach rachunku bankowego w euro zawartych między NBP a uczestnikami tego systemu nie określono inaczej.

2. Zlecenia płatnicze, o których mowa w ust. 1, obciążające rachunek banku, są wystawiane przez uczestnika tego systemu. NBP i pośrednicy rozliczeniowi mogą wystawiać zlecenia płatnicze, obciążające rachunek bieżący banku obsługiwany w systemie SORBNET – EURO, na podstawie upoważnień określonych w umowie rachunku bankowego zawartej między NBP a bankiem.

Rozdział 4

Rozrachunek międzybankowy w złotych przeprowadzany przez jednostki organizacyjne NBP inne niż Centrala NBP oraz banki prowadzące rachunki innych banków

2. Zlecenia płatnicze, o których mowa w ust. 1, obciążające rachunek banku, są wystawiane przez NBP lub bank.

1) uznanie odpowiednio rachunku innego banku lub konta własnego NBP prowadzonych przez tę jednostkę, w dniu jego przyjęcia do realizacji albo

2) skierowanie zlecenia płatniczego do innej jednostki organizacyjnej NBP lub innego banku najpóźniej w następnym dniu roboczym po dniu jego przyjęcia do realizacji, a w przypadku skierowania zlecenia płatniczego do systemu SORBNET w dniu jego przyjęcia do realizacji,

o ile w umowie rachunku bankowego, o której mowa w § 13 ust. 1 nie określono inaczej.

2. Rachunek banku, prowadzony w jednostce organizacyjnej NBP innej niż Centrala NBP jest uznawany na podstawie zlecenia płatniczego, o którym mowa w § 13 ust. 1:

1) w dniu realizacji zlecenia płatniczego, obciążającego rachunek innego banku lub konto własne NBP prowadzone w tej samej jednostce organizacyjnej NBP albo

2) w dniu otrzymania przez tę jednostkę środków pieniężnych z Centrali NBP lub z innej jednostki organizacyjnej NBP, albo

3) najpóźniej w następnym dniu roboczym po dniu otrzymania z jednostki organizacyjnej innego banku zlecenia płatniczego, przekazanego bez pośrednictwa systemu SORBNET.

1) uznanie rachunku innego banku, prowadzonego przez tę jednostkę, lub konta własnego banku przeprowadzającego rozrachunek – w dniu przyjęcia zlecenia płatniczego do realizacji albo

2) skierowanie zlecenia płatniczego do innej jednostki organizacyjnej tego samego banku – najpóźniej w następnym dniu roboczym po dniu jego przyjęcia do realizacji, albo

3) skierowanie zlecenia płatniczego do jednostki organizacyjnej innego banku – najpóźniej w następnym dniu roboczym po dniu jego przyjęcia do realizacji, a w przypadku skierowania zlecenia płatniczego do systemu SORBNET – w dniu jego przyjęcia do realizacji, bez względu na liczbę banków pośredniczących w jego wykonaniu.

2. Do uznawania rachunku innego banku prowadzonego przez jednostkę, o której mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio § 15 ust. 2.

3. Dniem dokonania rozrachunku międzybankowego, o którym mowa w ust. 1 i 2, może być dzień wskazany przez zleceniodawcę w zleceniu płatniczym, o ile taką możliwość strony przewidziały w umowie rachunku bankowego.

Rozdział 5

Rozrachunek międzybankowy dokonywany w wyniku działania pośrednika rozliczeniowego

1) obiektywne kryteria uczestnictwa, zapewniające równoprawny dostęp do obsługiwanego przez niego systemu,

2) zasady wymiany zleceń płatniczych pomiędzy uczestnikami systemu, o którym mowa w pkt. 1, lub rejestrowania obsługiwanych operacji oraz terminy i sposób regulowania zobowiązań z nich wynikających,

3) zasady dokonywania kompensaty wzajemnych zobowiązań i należności uczestników, wynikających z czynności, określonych w pkt. 2, oraz procedury zapewniające udokumentowanie poszczególnym uczestnikom wyników kompensaty ich dotyczących, o ile taka kompensata jest dokonywana,

4) zakres wzajemnej odpowiedzialności pośrednika rozliczeniowego i uczestników,

oraz ustalił z bankiem, przeprowadzającym rozrachunek międzybankowy, zasady przekazywania zleceń płatniczych do tego banku i terminy przeprowadzenia rozrachunku międzybankowego.

1) że zlecenie płatnicze uczestnika przekazane do obsługiwanego przez niego systemu bądź rozliczana w nim transakcja lub inna operacja nie zostaną z niego wycofane po dokonaniu rozrachunku międzybankowego skompensowanych zobowiązań i należności,

2) skierowanie skompensowanych zobowiązań i należności do rozrachunku międzybankowego w czasie pozwalającym na przeprowadzenie tego rozrachunku w tym samym dniu co wymiana zleceń płatniczych uczestników.

3) dokonanie, w razie braku wystarczających funduszy u uczestników, rozrachunku międzybankowego w terminie, ustalonym zgodnie z § 17,

oraz zabezpieczyć obsługiwany przez siebie system pod względem technicznym i operacyjnym, aby w przypadku awarii technicznej dokonanie rozrachunku międzybankowego było możliwe w tym samym dniu operacyjnym.

Rozdział 6

Przepisy przejściowe i końcowe

2. Banki, które rozpoczną przeprowadzanie rozliczeń pieniężnych w euro po dniu 31 października 2004 r. i nie zawrą z NBP umowy rachunku bankowego w euro, dokonają powiadomienia, o którym mowa w ust. 1, nie później niż przed podjęciem tej działalności.

3. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1 i 2, nie dotyczy banków, będących uczestnikami systemu STEP-2.

Prezes Narodowego Banku Polskiego: L. Balcerowicz