Dzienniki Urzędowe - rok 2001 nr 10 poz. 22

Na podstawie art. 68 pkt 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz. U. Nr 140, poz. 939, z 1998 r. Nr 160, poz. 1063 i Nr 162, poz. 1118, z 1999 r. Nr 11, poz. 95 i Nr 40, poz. 399, z 2000 r. Nr 93, poz. 1027, Nr 94, poz. 1037, Nr 114, poz. 1191, Nr 116, poz. 1216, Nr 119, poz. 1252 i Nr 122, poz. 1316 oraz z 2001 r. Nr 8, poz. 64) zarządza się, co następuje:

Część l

Przepisy ogólne

1) krajowe znaki pieniężne – banknoty i monety będące prawnym środkiem płatniczym w Rzeczypospolitej Polskiej,

2) waluty obce – banknoty i monety nie będące prawnym środkiem płatniczym w Rzeczypospolitej Polskiej,

3) zaopatrywanie – pobieranie lub odprowadzanie znaków pieniężnych przez banki i Narodowy Bank Polski, zwany dalej NBP,

4) zasiłek lub nadmiar gotówkowy – znaki pieniężne pobrane (kupione) lub znaki pieniężne odprowadzone (sprzedane) przez banki i NBP,

5) oddział NBP – oddział okręgowy NBP lub Główny Oddział Walutowo-Dewizowy w Warszawie,

6) sortery – maszyny i urządzenia kasowo-skarbcowe służące do przeliczania banknotów i monet, sprawdzania ich autentyczności i sortowania na znaki obiegowe, zniszczone oraz znaki nie zakwalifikowane do tych kategorii,

7) sortery działające w cyklu zamkniętym – sortery dokonujące czynności, o których mowa w pkt 6, oraz dokonujące pakowania paczek banknotów w wiązki w sposób określony w § 13 ust. 1 pkt 1, automatycznie, bez udziału osób obsługujących sorter.

2. Zasada, o której mowa w ust. 1, nie dotyczy pracy kasjera i może – w zależności od uznania banku – nie dotyczyć pracy pracowników banku lub innych osób, pobierających i odprowadzających znaki pieniężne w imieniu banku.

3. Obecność drugiego pracownika nie jest wymagana w przypadku, gdy przebieg czynności, o których mowa w ust. 1, podlega monitorowaniu z wykorzystaniem kamer telewizji przemysłowej przez pracownika sprawującego bieżący nadzór nad prawidłowym wykonaniem tych czynności.

Część II

Krajowe znaki pieniężne

Dział l

Sposoby i tryb przeliczania, sortowania, pakowania i oznaczania opakowań krajowych znaków pieniężnych

Rozdział 1

Sposób sortowania banknotów i monet

2. Banknoty sortuje się na banknoty zdatne do obiegu, zwane w dalszych przepisach zarządzenia „banknotami obiegowymi”, oraz na banknoty nie nadające się do obiegu ze względu na stopień zużycia, zwane dalej „banknotami zniszczonymi”, a także na banknoty wycofane z obiegu na podstawie odrębnych przepisów. Do banknotów zniszczonych zalicza się banknoty postrzępione, naddarte, przedarte i podklejone, nadmiernie zabrudzone, zaplamione lub uszkodzone w inny sposób.

3. Monety sortuje się na monety zdatne do obiegu, zwane w dalszych przepisach zarządzenia „monetami obiegowymi”, oraz na monety nie nadające się do obiegu ze względu na stopień zużycia, zwane dalej „monetami zniszczonymi”, a także na monety wycofane z obiegu na podstawie odrębnych przepisów. Do monet zniszczonych zalicza się monety wykazujące uszkodzenie typu mechanicznego, monety zanieczyszczone w sposób zmieniający ich barwę, monety skorodowane, wytarte na skutek długotrwałego obiegu lub uszkodzone w inny sposób.

Rozdział 2

Sposoby i tryb liczenia banknotów

2. Nie ma obowiązku przeprowadzania kontroli, o której mowa w § 7, w przypadku, gdy liczenie banknotów na pierwszą rękę, formowanie z nich paczek oraz pakowanie tych paczek w wiązki w sposób określony w § 13 ust. 1 pkt 1 następuje przy użyciu sortera działającego w cyklu zamkniętym.

3. Czynności, o których mowa w ust. 1, nie mogą być wykonywane przez tę samą osobę.

2. Przy wykonywaniu czynności wymienionych w ust. 1 stosuje się następujące zasady:

1) ustala się ilość i wartość nominalną banknotów, bada się ich autentyczność oraz sortuje się je zgodnie z § 4 ust. 2,

2) banknoty układa się przednią stroną, tj. stroną, na której zamieszczona jest numeracja i podpisy, w ten sposób, by zamieszczone na banknocie oznaczenie dla niewidomych znajdowało się w lewym dolnym rogu paczki,

3) banknoty pozaginane rozprostowuje się, a banknoty przedarte – podkleja jednostronnie, od strony odwrotnej banknotu; przy czym obowiązek ten nie ma zastosowania w odniesieniu do banknotów, które zostały przeliczone i sformowane w paczki przez sorter,

4) przy liczeniu banknotów w paczce – opaskę zdjętą z paczki banknotów pozostawia się do czasu stwierdzenia zgodności ilości i wartości banknotów z danymi zamieszczonymi na opasce, a następnie niszczy się ją przez przedarcie,

5) banknotami pochodzącymi z pierwszej przeliczonej i przesortowanej paczki uzupełnia się paczki następne,

6) na sformowaną, zgodnie z § 9, paczkę nakłada się opaskę z nazwą lub numerem ewidencyjnym oddziału banku dokonującego przeliczenia oraz zamieszczoną datą jej sformowania.

3. Liczenie na pierwszą rękę może być wykonywane ręcznie lub przy użyciu sortera.

4. Na dowód dokonania liczenia na pierwszą rękę, pracownik liczący banknoty podpisuje się – w sposób trwały – czarnym lub niebieskim tuszem lub atramentem na stronie przedniej opaski przeliczonej paczki banknotów, przy czym w przypadku gdy opaska nakładana jest na paczkę banknotów przy użyciu:

1) sortera – podpis pracownika może być zastąpiony numerem kontrolnym (identyfikatorem) pracownika lub zespołu pracowników, zamieszczonym automatycznie przez sorter,

2) urządzenia opaskującego – podpis pracownika może być zastąpiony numerem kontrolnym (identyfikatorem) pracownika, zamieszczonym automatycznie przez urządzenie nakładające opaskę.

1) ponownym przeliczeniu i ustaleniu zgodności ilości banknotów w paczkach; nominały i ilość banknotów podlegających liczeniu kontrolnemu ustala bank w zależności od warunków organizacyjnych i potrzeb kontroli, przy równoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa obrotu gotówkowego; na dowód dokonania liczenia kontrolnego pracownik kontrolujący podpisuje się, w sposób trwały, czerwonym tuszem lub atramentem na przedniej stronie opaski przeliczonej paczki banknotów; przeliczone kontrolnie paczki banknotów układa się jako pierwsze paczki z przedniej strony wiązki (na froncie formowanej wiązki),

2) sprawdzeniu czy:

a) banknoty zostały sformowane w paczki zgodnie z § 9, czy nałożone opaski odpowiadają wzorom, określonym w załącznikach nr 1 i 2 do zarządzenia, oraz czy posiadają nadruki w kolorach, o których mowa w § 10, a także czy opaski te zostały właściwie ostemplowane, podpisane lub oznaczone,

b) paczki banknotów sformowano w wiązki (półwiązki), zgodnie z § 11 i 12.

2. Po wykonaniu czynności, o których mowa w ust. 1, każda wiązka powinna być przez kontrolującego lub w jego obecności niezwłocznie zapakowana w jeden ze sposobów wskazanych w § 13 ust. 1.

3. Na dowód przeprowadzenia kontroli, o której mowa w ust. 1 pkt 2, kontrolujący, z zastrzeżeniem ust. 4, składa podpis pod podpisem pracownika pakującego wiązkę, o którym mowa w § 13. Przy składaniu podpisu przez kontrolującego obowiązują następujące zasady:

1) kontrolujący składa podpis w sposób trwały – czerwonym tuszem lub atramentem na odwrotnej stronie opaski ostatniej paczki banknotów w wiązce, po jej związaniu, lub zamieszcza podpis na etykiecie, o której mowa w § 13 ust. 4,

2) w przypadku pakowania wiązki w sposób wskazany w § 13 ust. 1 pkt 1 podpis kontrolującego wiązkę może być zastąpiony jego numerem kontrolnym (identyfikatorem), zamieszczanym automatycznie przez urządzenie foliujące.

4. W przypadku gdy kontrolujący dokonuje zapakowania wiązki samodzielnie, nie ma on obowiązku złożenia podpisu, o którym mowa w ust. 3.

Rozdział 3

Sposoby pakowania i oznaczania opakowań banknotów

2. Banki stosują opaski z nazwą banku, jednakże z zachowaniem jednolitych, zasadniczych elementów opasek stosowanych przez NBP, według następujących kryteriów:

1) przy ręcznym nakładaniu opaski:

a) opaska dla banknotów obiegowych:

– papier: biały

– szerokość opaski – 30 mm,

– wszystkie nadruki w następujących kolorach:

pomarańczowy – dla banknotów o nominale 200 złotych,

zielony – dla banknotów o nominale 100 złotych,

granatowy – dla banknotów o nominale 50 złotych,

fioletowy – dla banknotów o nominale 20 złotych,

brązowy – dla banknotów o nominale 10 złotych,

– wzdłuż górnej i dolnej części opaski – pasek szerokości 5 mm wskazujący kolorem na nominał banknotów,

– w centralnej części opaski nadruk (w ramce) zawierający:

nazwę banku,

z lewej strony: datę i podpis liczącego,

z prawej strony: określenie wartości paczki, ilości banknotów i ich nominału,

– po obu stronach ramki – cyfry wskazujące nominał banknotów,

– po prawej i lewej stronie opaski nadruk „Przeliczyć przy odbiorze”,

b) opaska dla banknotów zniszczonych:

– kryteria jak w pkt 1 lit. a, z tym że w wierszu „nazwa banku” występuje z prawej strony opaski, w kwadratowej ramce litera „Z”; przy drukowanych opaskach litera „Z” w kolorze nadruków na opasce, przy wpisywaniu ręcznym (stemplowaniu) tej litery – w kolorze czarnym,

2) przy maszynowym nakładaniu opaski:

a) opaska dla banknotów obiegowych:

– kolor papieru, kolor wszystkich nadruków – odpowiednio jak przy opasce dla banknotów obiegowych przy ręcznym jej nakładaniu (pkt 1 lit. a); przy czym dopuszcza się również możliwość zamieszczenia na opasce nadruków w kolorze czarnym,

– szerokość opaski – od 30 mm do 40 mm,

– wzdłuż górnej i dolnej części opaski – pasek szerokości 5 mm wskazujący kolorem na nominał banknotów,

– w centralnej części strony przedniej opaski:

na górnym i dolnym pasku – nazwa banku, a na białym polu pomiędzy paskami, nadruk zawierający określenie: wartości paczki, ilości banknotów i ich nominału oraz zawierający informację: „Przeliczyć przy odbiorze”; dopuszcza się również możliwość zamieszczania nazwy banku wyłącznie na białym polu pomiędzy paskami,

b) opaska dla banknotów zniszczonych:

– kryteria jak w pkt 2 lit. a, z tym że przed „nazwą lub numerem ewidencyjnym oddziału banku”, o których mowa w § 6 ust. 2 pkt 6, występuje litera „Z”.

3. Wzory opasek dla banknotów obiegowych przy maszynowym nakładaniu opaski oraz dla banknotów obiegowych i zniszczonych przy ręcznym jej nakładaniu określają odpowiednio załączniki nr 1 i 2 do zarządzenia.

2. W przypadku banknotów zniszczonych o nominale 100 zł i wyższym dopuszcza się możliwość formowania półwiązek – po 5 paczek banknotów jednego nominału.

1) w przypadku ręcznego formowania wiązki:

a) pierwsze dwie paczki banknotów układa się – opaskami w lewą stronę, następne dwie paczki banknotów opaskami w prawą stronę, piątą i szóstą paczkę banknotów w wiązce – opaskami w lewą stronę, siódmą i ósmą paczkę banknotów – opaskami w prawą stronę i ostatnie dwie paczki banknotów w wiązce opaskami w lewą stronę lub

b) gdy opaski na paczki banknotów nałożone zostały przez sorter lub przez urządzenie opaskujące – paczki banknotów układa się w sposób wskazany w lit. a lub w ten sposób, by opaski wszystkich paczek banknotów znajdowały się po lewej stronie wiązki bądź w miejscu właściwym dla danego sortera lub urządzenia opaskującego, ułożone w ten sposób, by wszystkie opaski znajdowały się jedna nad drugą.

2) w przypadku formowania wiązki przy użyciu sortera działającego w cyklu zamkniętym – paczki banknotów układane są w sposób wskazany w pkt 1 lit. b.

2. Banknoty zniszczone formuje się w:

1) wiązki:

a) w przypadku ręcznego formowania wiązki – w ten sposób, że pięć pierwszych paczek banknotów w wiązce układa się opaskami w lewą stronę, a pięć następnych paczek banknotów – w prawą stronę wiązki,

b) w przypadku formowania wiązki przy użyciu sortera działającego w cyklu zamkniętym – w sposób określony w ust. 1 pkt 1 lit. b,

2) półwiązki – w ten sposób, by opaski wszystkich paczek banknotów znajdowały się po lewej stronie półwiązki bądź w miejscu właściwym dla danego sortera lub urządzenia opaskującego, ułożone w ten sposób, by wszystkie opaski znajdowały się jedna nad drugą.

1) maszynowo w folię przezroczystą lub w torebki z przezroczystej folii; zastosowana folia oraz technologia pakowania powinny zapewniać trwałość opakowań,

2) maszynowo za pomocą wiązarek, owijając taśmą polipropylenową raz w poprzek, raz wzdłuż i ponownie w poprzek banknotów,

3) ręcznie, wiążąc sznurkiem, raz w poprzek, raz wzdłuż i ponownie w poprzek banknotów.

2. Po zapakowaniu wiązki pracownik lub zespół pracowników pakujących, z zastrzeżeniem ust. 5, zamieszcza na wiązce datę oraz składa podpisy czarnym lub niebieskim tuszem lub atramentem; przy czym w przypadku pakowania wiązki w sposób, o którym mowa w ust.1 pkt 1, podpisy pracowników pakujących mogą być zastąpione zamieszczonymi automatycznie ich identyfikatorami.

3. Dane, o których mowa w ust. 2, pracownicy pakujący wiązkę, z zastrzeżeniem ust. 4, zamieszczają na odwrotnej stronie opaski ostatniej paczki banknotów w wiązce, z jej prawej strony.

4. W przypadku pakowania wiązki w sposób, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, dopuszcza się możliwość zamieszczenia danych, o których mowa w ust. 2, na etykiecie naklejonej w sposób trwały na folię, w którą zapakowana jest wiązka, lub w formie nadruku na folii bądź odcisku pieczątki wyciskowej zamieszczonej na folii, przy czym należy zamieścić dodatkowo nazwę lub numer ewidencyjny oddziału banku.

5. Nie ma obowiązku zamieszczania danych, o których mowa w ust. 2, w przypadku pakowania wiązki przez sorter działający w cyklu zamkniętym oraz nie ma obowiązku zamieszczania daty, o której mowa w ust. 2, w przypadku gdy paczki banknotów pakowane są w wiązki w dniu ich przeliczenia na pierwszą rękę.

2. Do worka przesyłkowego wkłada się formując w ten sposób opakowanie, zwane dalej workiem pełnym:

1) 20 sztuk wiązek banknotów obiegowych jednego nominału lub

2) 20 sztuk wiązek lub 40 sztuk półwiązek lub odpowiadającą tym ilościom – ilość półwiązek i wiązek banknotów zniszczonych jednego nominału.

3. Dopuszcza się formowanie worków niepełnych, tzn. zawierających:

1) wiązki banknotów obiegowych jednego nominału lub różnych nominałów lub

2) wiązki lub półwiązki banknotów zniszczonych jednego nominału lub różnych nominałów

w ilościach mniejszych niż określone w ust. 2.

4. Do każdego worka przesyłkowego wkłada się zestawienie zawartości worka, podpisane przez pracowników uczestniczących przy pakowaniu worka, zawierające datę i nazwę oddziału banku.

5. Worek należy pakować w sposób umożliwiający utworzenie fałd pozwalających na zawiązanie worka. Po trzykrotnym owinięciu sznurkiem, przeszyciu i zaciśnięciu węzłów zakłada się przywieszkę. Po ponownym zawiązaniu sznurka worek zabezpiecza się plombą, na której po jednej stronie umieszczony jest literowy symbol wyróżniający bank, a po drugiej – jego pełny numer ewidencyjny. Worków z kapslami nie przeszywa się lecz wiąże dwa razy: raz przez fałdy worka, po trzykrotnym owinięciu sznurkiem, a drugi raz przez wszystkie kapsle, po jednokrotnym przeciągnięciu sznurka przez kapsle; worki te, opatrzone przywieszką, plombuje się dwukrotnie. Plomby, w tym samozaciskające, mogą być wykonane z tworzywa sztucznego lub z metalu. Dopuszcza się zabezpieczenie worków przesyłkowych przy użyciu jednej lub dwóch plomb samozaciskających, jeżeli konstrukcja plomby i stopień jej zaciśnięcia nie stwarzają możliwości otwarcia worka bez naruszenia plomb. Na plombę samozaciskającą przed jej zaciśnięciem na worku należy założyć przywieszkę, przewlekając element plomby przez otwór lub otwory przywieszki. Plomba samozaciskającą zawiera nazwę i numer ewidencyjny oddziału banku oraz kolejny numer plomby.

6. Wzory przywieszek do worków przesyłkowych określa załącznik nr 3 do zarządzenia, przy czym kolor ich nadruków powinien odpowiadać kolorowi nadruków na opaskach dla banknotów o poszczególnych nominałach, a napis „NBP” należy zastąpić nazwą banku, w którym sformowano opakowania. Zróżnicowanie kolorystyczne nie ma zastosowania w przypadku przywieszek do niepełnych worków przesyłkowych. Dopuszcza się używanie do niepełnych worków przesyłkowych przywieszek bez nadruku, pod warunkiem zamieszczenia na nich danych, zgodnie z wymogami odnoszącymi się do przywieszek drukowanych, oraz dodatkowo – na przywieszkach do worków z banknotami zniszczonymi – litery „Z”.

Rozdział 4

Sposób liczenia, pakowania i oznaczania opakowań monet

2. Czynności, o których mowa w ust. 1, mogą być wykonywane ręcznie lub maszynowo.

2. Liczenie sprawdzające monet polega na ponownym ich szczegółowym przeliczeniu.

1) do woreczków jednostkowych:

a) luzem

b) w postaci rulonów,

2) w pakiety sformowane z rulonów monet; pakiet stanowi 10 rulonów owiniętych dwukrotnie taśmą polipropylenową lub zapakowanych w folię termokurczliwą (torebki) lub próżniowo.

1) woreczki jednostkowe o wymiarach 14 x 20 cm do monet: 1 grosz, 2 grosze, 5 groszy, 10 groszy i 20 groszy,

2) woreczki jednostkowe o wymiarach 18 x 32,5 cm do monet: 50 groszy, 1 złoty, 2 złote i 5 złotych,

3) worki zbiorcze o wymiarach 35 x 50 cm do monet wszystkich nominałów.

2. Dopuszcza się możliwość stosowania woreczków jednostkowych wykonanych z przezroczystej folii, z zastrzeżeniem, iż zastosowana folia oraz technologia pakowania zapewniają trwałość tych opakowań.

2. Monety zniszczone oraz wycofane z obiegu na podstawie odrębnych przepisów są pakowane w woreczki jednostkowe po 50 sztuk luzem jednego nominału.

2. W przypadku maszynowego formowania rulonów podpis pracownika może być zastąpiony numerem kontrolnym (identyfikatorem) pracownika lub zespołu pracowników, zamieszczanym automatycznie.

2. Przeszycie woreczka jednostkowego może być zastąpione zawiązaniem woreczka, jeżeli zawiera rulony monet lub przeznaczony jest na wewnętrzne potrzeby oddziału banku.

3. Przepisy ust. 1 i 2 nie dotyczą woreczków jednostkowych wykonanych z folii, które – w celu zamknięcia – są zgrzewane.

2. Worki zbiorcze z monetami formowane są w sposób wskazany w § 15 ust. 4 i 5.

Rozdział 5

Znaki pieniężne w oryginalnych opakowaniach

1) pudła kartonowe zawierające po 50 wiązek po 1000 sztuk banknotów (50.000 sztuk banknotów), obwiązane taśmą i opieczętowane znakiem producenta; pudła oznaczone są literami A, B, C, D, E, przy czym litery te oznaczają nominały: A – 10 złotych, B – 20 złotych, C – 50 złotych, D – 100 złotych, E – 200 złotych,

2) wiązki zawierające po 10 paczek po 100 sztuk banknotów (1000 sztuk banknotów), na które nałożona jest papierowa banderola z nadrukami w kolorach, o których mowa w § 10 ust. 2 pkt 1; ponadto wiązki te owinięte są przezroczystą folią.

– pudła kartonowe zawierające po 20 sztuk worków zbiorczych monet, obwiązane taśmą i opatrzone przywieszkami lub etykietami zawierającymi następujące informacje: ilość worków i torebek foliowych, tzw. saszetek oraz znajdująca się w nich ilość sztuk monet, nominał monet, wartość nominalna monet, podpis osoby pakującej, datę zapakowania monet,

– worki zbiorcze zawierające saszetki oraz

– saszetki.

2. Worki zbiorcze zawierające monety o nominale 5 i 2 złote przeszywane są dwukrotnie, zaś worki z monetami o niższych nominałach – jednokrotnie. Do worków zbiorczych przyszyte są przywieszki oznaczone w sposób następujący:

1 grosz – 1 czerwonym paskiem,

2 grosze – 2 czerwonymi paskami,

5 groszy – 5 czerwonymi paskami,

10 groszy – 1 niebieskim paskiem,

20 groszy – 2 niebieskimi paskami,

50 groszy – 5 niebieskimi paskami,

1 złoty – 1 brązowym paskiem,

2 złote – 2 brązowymi paskami,

5 złotych – 5 brązowymi paskami.

3. Ilość i wartość monet poszczególnych nominałów w saszetkach i workach zbiorczych określone są w załączniku nr 7 do zarządzenia.

4. Oryginalne opakowania monet kolekcjonerskich stanowią:

– zafoliowane pudełka kartonowe zawierające monety srebrne lub złote w plastikowych kapsułach; na wieczku pudełka znajdują się następujące informacje: ilość sztuk monet, nominał monet, wartość nominalna monet, próba srebra lub złota i nazwa (temat) monety, pieczęć osoby pakującej z datą pakowania;

– worki zbiorcze zawierające po 2 000 sztuk monet niekruszcowych zapakowanych w torebki foliowe (saszetki); worki opatrzone są przywieszkami z następującymi informacjami: ilość torebek foliowych (saszetek) i sztuk monet w torebce foliowej, nominał monet, wartość nominalna monet, podpis osoby pakującej i data pakowania.

2. Z chwilą otwarcia wiązki banknotów, banknoty z każdej paczki przeliczane są w sposób wskazany w § 6.

3. Z chwilą otwarcia saszetki z monetami przeliczana jest cała jej zawartość.

4. Wszystkie elementy oryginalnego opakowania są niszczone dopiero po stwierdzeniu zgodności ich zawartości z danymi zamieszczonymi na opakowaniach.

Dział II

Czynności banków przy pobieraniu i odprowadzaniu krajowych znaków pieniężnych

Rozdział 1

Zasady ogólne

2. Worek przesyłkowy z banknotami zawiera co najmniej wiązkę banknotów obiegowych lub co najmniej półwiązkę banknotów zniszczonych. Worek zbiorczy z monetami obiegowymi zawiera monety w ilości i w opakowaniach, określonych w załączniku nr 4 do zarządzenia, a worek zbiorczy z monetami zniszczonymi – co najmniej woreczek jednostkowy, o którym mowa w § 20 ust. 2.

3. Oddziały banków mogą, w umowach, o których mowa w § 53, zawieranych z oddziałami innych banków, z wyłączeniem oddziałów NBP, stosować odrębne zasady niż określone w ust. 1 i 2.

4. Pobieranie przez oddziały NBP znaków pieniężnych i odprowadzanie tych znaków dokonywane jest w workach przesyłkowych banknotów, w workach zbiorczych monet oraz w oryginalnych opakowaniach.

2. Rozpakowanie i sprawdzenie zawartości uszkodzonych opakowań odbywa się w miejscu wskazanym przez pracowników oddziału banku przyjmujących znaki pieniężne niezwłocznie po wykonaniu czynności, o których mowa w § 34 pkt 1 i 2, w odniesieniu do pozostałych opakowań z transportu. Tryb wyjaśniania i wyrównywania różnic kasowych stwierdzonych w wyniku sprawdzenia uszkodzonych opakowań oddziały banków określają w umowach, o których mowa w § 53.

3. Sprawdzanie zawartości uszkodzonych opakowań ze znakami pieniężnymi polega na:

1) w odniesieniu do banknotów:

a) w przypadku worka przesyłkowego lub pudła kartonowego – sprawdzeniu ilości wiązek, stanu ich opakowań oraz ilości paczek w wiązce,

b) w przypadku opakowania wiązki – przeliczeniu, w sposób określony w § 5, banknotów z wszystkich paczek danej wiązki,

2) w odniesieniu do monet:

a) w przypadku pudła kartonowego lub zafoliowanego pudełka kartonowego – sprawdzeniu ilości i stanu opakowań: wszystkich worków zbiorczych lub plastikowych kapsuł,

b) w przypadku worka zbiorczego – sprawdzeniu ilości i stanu opakowań wszystkich saszetek, woreczków jednostkowych, pakietów,

c) w przypadku woreczka jednostkowego z monetami luzem lub saszetki – przeliczeniu w sposób określony w § 16 ust. 1 wszystkich monet pochodzących z tych opakowań,

d) w przypadku woreczka jednostkowego z rulonami lub pakietu – sprawdzeniu ilości rulonów i stanu ich opakowań,

e) w przypadku opakowania rulonu – przeliczeniu w sposób określony w § 16 ust. 1 wszystkich monet pochodzących z tego rulonu.

Rozdział 2

Pobieranie i odprowadzanie znaków pieniężnych

1) sprawdzić przy odbiorze, czy nie zostały uszkodzone opakowania pobieranych znaków pieniężnych, czy nie zostały naruszone ich oznaczenia i zabezpieczenia oraz czy dane zamieszczone na przywieszkach do worków przesyłkowych z banknotami oraz worków zbiorczych z monetami są zgodne z danymi wynikającymi z załączonej do transportu dokumentacji,

2) zamieścić nazwę banku i datę otrzymania tych znaków na odwrocie przywieszek do worków,

3) sprawdzić pobrane znaki pieniężne sumarycznie – nie później niż w ciągu 6 dni roboczych od daty otrzymania; sprawdzenie sumaryczne polega na ustaleniu zgodności: ilości wiązek i paczek w wiązce oraz ilości woreczków jednostkowych (pakietów) w workach zbiorczych z monetami oraz nominału banknotów w wiązkach i nominału monet w woreczkach jednostkowych (pakietach) określonego na podstawie danych zamieszczonych na tych opakowaniach lub na ich oznaczeniach z danymi zamieszczonymi na przywieszkach do worków; przy czym na odwrotnych stronach ostatnich paczek wiązek banknotów, a w przypadku wiązek pakowanych zgodnie z § 13 ust. 1 pkt 1 – na spodzie wiązki, oraz na przywieszkach woreczków jednostkowych z monetami (na pakietach, woreczkach foliowych, saszetkach) zamieszcza się – w sposób trwały – nazwę oddziału banku i datę otrzymania tych znaków,

4) przeliczyć pobrane znaki pieniężne w sposób określony dla: banknotów w § 5 i dla monet w § 16, w okresie 2 miesięcy od daty otrzymania.

2. Banknoty i monety przeznaczone do dalszej wysyłki na zaopatrzenie oddziałów tego samego banku lub oddziałów innego banku mogą być przekazane tym oddziałom bez obowiązku przeliczenia banknotów w wiązkach zapakowanych zgodnie z § 13 ust. 1 pkt 1 oraz monet w woreczkach jednostkowych, sformowanych zgodnie z § 23 ust. 1 i 3, pod warunkiem zachowania nienaruszalności tych opakowań i z zastrzeżeniem, iż oddział, do którego zostaną przekazane te znaki, dokona ich przeliczenia, o którym mowa w § 34 pkt 4, przed upływem 2 miesięcy od daty ich pobrania z oddziału NBP.

3. Banknoty i monety w oryginalnych opakowaniach podlegają obowiązkowi sumarycznego sprawdzenia i przeliczenia:

1) banknoty – w sposób określony w § 5 – w okresie 3 lat od daty zamieszczonej przez DES lub oddział NBP z upoważnienia DES na opakowaniu znaków,

2) monety – w sposób określony w § 16 – w okresie 15 lat od daty zamieszczonej przez producenta na opakowaniu znaków.

2. Termin, o którym mowa w § 34 i 35, biegnie od daty otrzymania znaków pieniężnych z oddziału banku.

3. Banknoty zniszczone są przyjmowane przez oddział NBP zgodnie z zasadami określonymi w § 34 pkt 1–3 i odprowadzane do DES w pełnych workach przesyłkowych. Banknoty wycofane z obiegu są przyjmowane przez oddział NBP zgodnie z zasadami określonymi w § 34 pkt 1–3 i odprowadzane do DES w ilościach i rodzajach opakowań uzgodnionych każdorazowo z tym departamentem.

4. Banknoty zniszczone i wycofane z obiegu przyjęte przez DES, w terminie trzech lat od daty ich przyjęcia przez oddział NBP, są sortowane, przeliczane, pakowane i oznaczane w sposób określony przez ten departament.

5. Zniszczone monety są przeliczane w terminie, o którym mowa w ust. 4, przez oddział NBP w sposób określony w § 16 oraz pakowane do worków zbiorczych luzem w ilościach jak dla monet obiegowych z uwzględnieniem wymogu, że do worka zbiorczego pakowane są monety tego samego nominału i wykonane z tego samego stopu.

6. Na podstawie decyzji dyrektora oddziału NBP, uzasadnionej szczególnymi względami organizacyjnymi, monety: o nominałach 1 złoty oraz groszy: 50, 20, 10, 5, 2 i 1 mogą być wydane oddziałowi banku – bez obowiązku ich sprawdzenia i przeliczenia, o którym mowa w § 34 pkt 3 i 4.

Rozdział 3

Różnice kasowe

2. Różnice kasowe polegające na niezgodności między faktyczną ilością znaków pieniężnych znajdujących się w opakowaniu a ilością znaków zadeklarowaną na tym opakowaniu – określane są mianem różnicy ilościowej.

3. Różnice kasowe wynikające ze stwierdzenia w opakowaniu znaków pieniężnych znaku podejrzanego co do autentyczności, znaku uszkodzonego, nie podlegającego wymianie oraz znaku o nominale niezgodnym z nominałem znaków, z których sformowano opakowanie – określane są mianem różnic jakościowych.

4. Różnice kasowe mogą występować jako brak lub nadwyżka.

2. W przypadku stwierdzenia w opakowaniu znaków pieniężnych nadwyżki, oddział banku stwierdzający tę nadwyżkę wyrównuje ją na rzecz oddziału banku, w którym sformowano opakowanie, jeżeli umowa, o której mowa w § 53, nie stanowi inaczej.

2. Protokół, o którym mowa w ust. 1, przesyła się niezwłocznie po stwierdzeniu różnicy kasowej do oddziału banku właściwego dla jej rozliczenia,

Część III

Waluty obce

Dział l

Sposoby i tryb przeliczania, sortowania, pakowania i oznaczania opakowań walut obcych

2. Banki mogą formować banknoty w niepełne paczki, tj. paczki zawierające banknoty w ilości mniejszej niż 100 sztuk, jednego nominału i rozmiaru danej waluty obcej, odrębnie banknoty obiegowe, zniszczone i wycofane z obiegu:

a) na wewnętrzne potrzeby oddziału banku lub na zaopatrywanie oddziałów tego samego banku bądź

b) na zaopatrywanie oddziałów innych banków, o ile umowa, o której mowa w § 53, tak stanowi.

3. Banknoty układa się stroną przednią. Na lewych brzegach paczek banknotów nakłada się opaski w ten sposób, aby drukowany na nich tekst zwrócony był dołem ku prawej stronie banknotu.

4. Na paczki banknotów nakłada się opaski o szerokości 30–50 mm. Wzór opaski dla banknotów określa załącznik nr 9, przy czym w rubryce „Waluta obca” należy zamieścić kod danej waluty ustalony przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną (ISO). W przypadku opaski dla banknotów zniszczonych lub wycofanych z obiegu należy w jej lewym dolnym rogu pod wyrazami: „Waluta obca” zamieścić w sposób trwały i nie budzący wątpliwości odpowiednio literę: „Z” lub „W”.

2. Paczki banknotów pakuje się w wiązki i półwiązki w sposób wskazany w § 13, przy czym formuje się je wyłącznie z paczek banknotów obiegowych lub wyłącznie z paczek banknotów zniszczonych bądź wyłącznie z paczek banknotów wycofanych z obiegu.

2. Monety danej waluty i nominału pakuje się oddzielnie do woreczków jednostkowych, przy czym odrębnie obiegowe, zniszczone i wycofane z obiegu.

3. Wzór przywieszki do woreczków jednostkowych z monetami określa załącznik nr 8 do zarządzenia, przy czym po wyrazach „Waluta obca” należy zamieścić kod danej waluty ustalony przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną (ISO). W przypadku woreczków z monetami zniszczonymi lub wycofanymi z obiegu należy na przywieszkach zamieścić w sposób trwały i nie budzący wątpliwości, z prawej strony oznaczenia kodu waluty, odpowiednio literę: „Z” lub „W”.

2. Do worka przesyłkowego z banknotami zapakowanego zgodnie z § 15 ust. 4 i 5 lub worka zbiorczego z monetami zapakowanego zgodnie z § 24 ust. 2 przytwierdza się przywieszkę, której wzór określa załącznik nr 10 do zarządzenia.

Dział II

Czynności banków przy pobieraniu i odprowadzaniu walut obcych

2. Czynności sprawdzające, o których mowa w § 33 i 34, w odniesieniu do banknotów w pełnych paczkach nie zapakowanych w wiązki lub półwiązki oraz banknotów w niepełnych paczkach polegają na przeliczeniu ich w sposób wskazany w § 5.

2. Przy rozliczaniu różnic w walutach obcych banki stosują kurs średni według tabeli kursów NBP obowiązujący w dniu stwierdzenia różnicy lub kurs określony w umowach, o których mowa w § 53.

Część IV

Wykonywanie czynności związanych z zaopatrywaniem banków w krajowe znaki pieniężne i waluty obce

1) w Narodowym Banku Polskim,

2) w innych bankach krajowych.

2. Banki mogą zaopatrywać się w waluty obce także w bankach zagranicznych.

2. W imieniu Narodowego Banku Polskiego, oddział NBP zawiera umowę, o której mowa w ust. 1, z wyznaczonym przez bank oddziałem tego banku.

2. Zasady transportu i ochrony krajowych znaków pieniężnych i walut obcych regulują odrębne przepisy.

Część V

Przepisy przejściowe i końcowe

Prezes
Narodowego Banku Polskiego:

L. Balcerowicz

Załącznik nr 1 do zarządzenia nr 8/2001 Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 27 czerwca 2001 r. (poz.22)

Załącznik nr 2 do zarządzenia nr 8/2001 Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 27 czerwca 2001 r. (poz. 22)

Załącznik nr 3 do zarządzenia nr 8/2001 Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 27 czerwca 2001 r. (poz. 22)

Załącznik nr 4 do zarządzenia nr 8/2001 Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 27 czerwca 2001 r. (poz. 22)

Ilość i wartość monet w opakowaniach

Załącznik nr 5 do zarządzenia nr 8/2001 Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 27 czerwca 2001 r. (poz. 22)

Załącznik nr 6 do zarządzenia nr 8/2001 Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 27 czerwca 2001 r. (poz.22)

Załącznik nr 7 do zarządzenia nr 8/2001 Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 27 czerwca 2001 r. (poz.22)

Ilość i wartość monet w opakowaniach oryginalnych

Załącznik nr 8 do zarządzenia nr 8/2001 Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 27 czerwca 2001 r. (poz. 22)

Załącznik nr 9 do zarządzenia nr 8/2001 Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 27 czerwca 2001 r. (poz.22)

Załącznik nr 10 do zarządzenia nr 8/2001 Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 27 czerwca 2001 r. (poz. 22)