REKLAMA

Dzienniki Urzędowe - rok 2008 nr 2 poz. 9

Tekst pierwotny

Na podstawie art. 14 ust. 9 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o chorobach zakaźnych i zakażeniach (Dz. U. Nr 126, poz. 1384, z późn. zm.¹⁾) ogłasza się Program Szczepień Ochronnych na 2008 r., który stanowi załącznik do komunikatu.

Główny Inspektor Sanitarny

Andrzej Wojtyła

¹⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2003 r. Nr 45, poz. 391, Nr 199, poz. 1938, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 173, poz. 1808 i Nr 210, poz. 2135 oraz z 2006 r. Nr 220, poz. 1600.

Załącznik 1. [PROGRAM SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH NA ROK 2008]

Załącznik do Komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 20 marca 2008 r.
w sprawie zasad przeprowadzania szczepień ochronnych przeciw chorobom
zakaźnym w 2008 r. (poz. 9)

PROGRAM
SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH NA ROK 2008

Program Szczepień Ochronnych (PSO) składa się z następujących części:

I.* Szczepienia obowiązkowe – kalendarz szczepień

A. Szczepienia obowiązkowe dzieci i młodzieży według wieku

B. Szczepienia obowiązkowe osób narażonych w sposób szczególny na zakażenie

II. * Szczepienia zalecane – niefinansowane ze środków znajdujących się w budżecie Ministra Zdrowia

III. Informacje uzupełniające

* Finansowanie szczepień określonych w części I i II odbywa się w oparciu o przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135, z późn. zm.²⁾).

²⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 94, poz. 788, Nr 132, poz. 1110, Nr 138, poz. 1154, Nr 157, poz. 1314, Nr 164, poz. 1366, Nr 169, poz. 1411 i Nr 179, poz. 1485, z 2006 r. Nr 75, poz. 519, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 143, poz. 1030, Nr 170, poz. 1217, Nr 191, poz. 1410, Nr 227, poz. 1658 i Nr 249, poz. 1824, z 2007 r. Nr 64, poz. 427 i 433, Nr 82, poz. 559, Nr 115, poz. 793, Nr 133, poz. 922, Nr 166, poz. 1172, Nr 171, poz. 1208, Nr 176, poz. 1243 i Nr 180, poz. 1280 oraz z 2008 r. Nr 52, poz. 305.

PROGRAM SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH

I.A. SZCZEPIENIA OBOWIĄZKOWE DZIECI I MŁODZIEŻY WEDŁUG WIEKU

Wiek		Szczepienie przeciw	Uwagi
1 rok życia	w ciągu 24 godzin po urodzeniu	WZW typu B – domięśniowo (pierwsza dawka) GRUŹLICY – śródskórnie szczepionką BCG	Szczepienie noworodków przeciw gruźlicy powinno być wykonane jednocześnie ze szczepieniem przeciw WZW typu B lub w dowolnym momencie przed wypisaniem dziecka z oddziału noworodkowego. Patrz również „Informacje uzupełniające” – część III PSO.
	2 miesiąc życia (6–8 tydzień)	WZW typu B – domięśniowo (druga dawka)	Drugą dawkę szczepionki WZW typu B należy podać w 6–8 tygodniu życia jednocześnie z pierwszą dawką szczepionki DTP, a dawkę trzecią na przełomie 6 i 7 miesiąca życia. Trzy dawki szczepienia podstawowego DTP podawane są w odstępach 6–8 tygodniowych.
		BŁONICY, TĘŻCOWI, KRZTUŚCOWI (pierwsza dawka) – podskórnie lub domięśniowo szczepionką DTP	Dzieciom z przeciwwskazaniami do szczepienia przeciw krztuścowi szczepionką pełnokomórkową (DTPw) należy zastosować domięśniowo szczepionkę bezkomórkową (DTaP) w cyklu obowiązkowego szczepienia DTP. W przypadku orzeczenia całkowitego przeciwwskazania do szczepienia przeciw krztuścowi należy zastosować szczepionkę DT wg wskazań producenta. Patrz również – „Informacje uzupełniające” – część III PSO.
		zakażeniom HAEMOPHILUS INFLUEN-ZAE typu b – domięśniowo lub podskórnie (pierwsza dawka)	Trzy dawki szczepienia podstawowego przeciw HAEMOPHILUS INFLU-ENZAE typu b podawane są w odstępach 6-8 tygodniowych. Szczepionkę przeciw HAEMOPHILUS INFLUENZAE typu b można stosować jednocześnie z innymi szczepionkami, np. DTP, IPV, WZW typu B, ale w oddzielnych iniekcjach lub w postaci preparatów skojarzonych np. DTaP-HIB, DTP-IPV-HIB, DTaP-IPV-HIB, DTaP-IPV-HIB-HBV – preparaty te nie są finansowane ze środków znajdujących się w budżecie Ministra Zdrowia. Patrz również „Informacje uzupełniające” – część III PSO.
	3–4 miesiąc życia (po 6–8 tygodniach od poprzedniego szczepienia)	BŁONICY, TĘŻCOWI, KRZTUŚCOWI (druga dawka) – podskórnie lub domięśniowo szczepionką DTP
		POLIOMYELITIS – podskórnie lub domięśniowo szczepionką inaktywowaną IPV poliwalentną (1,2,3 typ wirusa) (pierwsza dawka)	Szczepienie przeciw POLIOMYELITIS dzieci w 1 roku życia pierwsze dwie dawki – szczepionką inaktywowaną IPV. Pierwsza dawka na przełomie 3 i 4 miesiąca życia podawana jest jednocześnie z drugą dawką szczepionki DTP. Druga dawka w 5 miesiącu życia podawana jest jednocześnie z trzecią dawką szczepionki DTP.
		zakażeniom HAEMOPHILUS INFLUEN-ZAE typu b – domięśniowo lub podskórnie (druga dawka)

	5–6 miesiąc życia (po 6–8 tygodniach od poprzedniego szczepienia)	BŁONICY, TĘŻCOWI, KRZTUŚCOWI (trzecia dawka) – podskórnie lub domięśniowo szczepionką DTP
		POLIOMYELITIS – podskórnie lub domięśniowo szczepionką inaktywowaną IPV poliwalentną (1,2,3 typ wirusa) (druga dawka)
		zakażeniom HAEMOPHILUS INFLUEN-ZAE typu b – domięśniowo lub podskórnie (trzecia dawka)
	7 miesiąc życia	WZW typu B – domięśniowo (trzecia dawka)
2 rok życia	13–14 miesiąc życia	ODRZE, ŚWINCE, RÓŻYCZCE – podskórnie żywą szczepionką skojarzoną (pierwsza dawka)	Podawane w wywiadzie przebycie zachorowania na odrę, świnkę lub różyczkę nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia, należy ją podać po upływie nie wcześniej niż po 4 tygodniach od wyzdrowienia.
	16–18 miesiąc życia	BŁONICY, TĘŻCOWI, KRZTUŚCOWI (czwarta dawka) – podskórnie lub domięśniowo szczepionką DTP POLIOMYELITIS – podskórnie lub domięśniowo szczepionką inaktywowaną IPV poliwalentną (1, 2, 3 typ wirusa) (trzecia dawka)	Czwarta dawka, uzupełniająca szczepienia podstawowego DTP i trzecia dawka uzupełniająca szczepienia podstawowego przeciw polio. Dzieci z przeciwwskazaniami do podania preparatu zawierającego komórkowy komponent krztuśca, które w 1 roku życia otrzymały trzy dawki DTaP, należy zaszczepić domięśniowo czwartą dawką DTaP.
	16–18 miesiąc życia	zakażeniom HAEMOPHILUS INFLUEN-ZAE typu b – domięśniowo lub podskórnie	Czwarta dawka, uzupełniająca szczepienia podstawowego przeciw HAEMOPHILUS INFLUENZAE typu b.
okres przedszkol-ny	6 rok życia	BŁONICY, TĘŻCOWI, KRZTUŚCOWI – domięśniowo szczepionką DTaP zawierająca bezkomórkowy komponent krztuśca	Pierwsza dawka przypominająca szczepionki przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (komponent bezkomórkowy). Patrz również – „Informacje uzupełniające” – część III PSO.
okres przedszkol-ny	6 rok życia	POLIOMYELITIS – doustnie szczepionką atenuowaną poliwalentną OPV (1,2,3 typ wirusa)	Pierwsza dawka przypominająca – szczepionka atenuowana (OPV).

Szkoła podstawowa i gimnazjum

10 rok życia

ODRZE, ŚWINCE, RÓŻYCZCE

– podskórnie żywą szczepionką skojarzoną

Podawane w wywiadzie przebycie zachorowania na odrę, świnkę lub różyczkę nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia, należy ją podać po upływie co najmniej 2 miesięcy od wyzdrowienia.

Patrz również – „Informacje uzupełniające” – część III PSO.

11 rok życia

ODRZE, ŚWINCE, RÓŻYCZCE

– podskórnie żywą szczepionką skojarzoną

Szczepieniu podlegają wyłącznie dziewczęta nie szczepione w 10 roku życia.

Podawane w wywiadzie przebycie zachorowania na odrę, świnkę lub różyczkę nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia. Szczepionkę należy podać po upływie, co najmniej 2 miesięcy od wyzdrowienia.

12 rok życia

ODRZE, ŚWINCE, RÓŻYCZCE

– podskórnie żywą szczepionką skojarzoną

Szczepieniu podlegają wyłącznie dziewczęta nie szczepione w 10 lub 11 roku życia.

Podawane w wywiadzie przebycie zachorowania na odrę, świnkę lub różyczkę nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia. Szczepionkę należy podać nie wcześniej niż po 4 tygodniach od wyzdrowienia.

14 rok życia

WZW typu B

– domięśniowo, 3-krotnie w cyklu 0; 1; 6 miesięcy

Szczepienie należy podać młodzieży w gimnazjum (I lub II klasa).

Nie należy szczepić osób uprzednio zaszczepionych podstawowo przeciw WZW typu B w ramach szczepień zalecanych lub obowiązkowych.

Nie przewiduje się podawania dawek przypominających.

BŁONICY, TĘŻCOWI

– podskórnie lub domięśniowo szczepionką Td

Dawka przypominająca. Szczepienie można podać jednocześnie (tzn. w ciągu 24 godz.) z jedną z dawek szczepionki przeciw WZW typu B w oddzielnej iniekcji.

Szkoła ponadpod-stawowa

19 rok życia lub ostatni rok nauki w szkole

BŁONICY, TĘŻCOWI

– podskórnie lub domięśniowo szczepionką Td

Trzecia dawka przypominająca; nie powinna być podana wcześniej niż po upływie 5 lat od ostatniej dawki szczepionki Td.

I.B. SZCZEPIENIA OBOWIĄZKOWE OSÓB NARAŻONYCH W SPOSÓB SZCZEGÓLNY NA ZAKAŻENIE

Szczepienie przeciw	Osoby podlegające szczepieniu	Uwagi
WZW typu B – domięśniowo	– osoby wykonujące zawody medyczne narażone na zakażenie,	Szczepienia podstawowe wg schematu: 0; 1; 6 miesięcy. Nie należy szczepić osób uprzednio zaszczepionych podstawowo przeciw WZW typu B. Rutynowych szczepień przypominających nie przewiduje się.
	– uczniowie średnich i policealnych szkół medycznych, studenci akademii medycznych i innych uczelni wyższych kształcących na kierunkach medycznych, w ciągu pierwszego roku szkolnego akademickiego,
	– osoby z bliskiego otoczenia chorych na WZW typu B i nosicieli HBV (domownicy oraz osoby przebywające w zakładach opiekuńczych, wychowawczych i zakładach zamkniętych),
	– chorzy z przewlekłym uszkodzeniem nerek, zwłaszcza osoby dializowane oraz z przewlekłym uszkodzeniem wątroby o etiologii wirusowej, autoimmunologicznej, metabolicznej lub alkoholowej, w szczególności z przewlekłym zakażeniem HCV,	Schemat szczepienia według wskazań lekarza oraz producenta. Przewiduje się dawki przypominające szczepionki dla osób z chorobami przewlekłymi, zwłaszcza osób dializowanych oraz z niedoborami odporności. U tych osób należy stosować dawki przypominające w celu utrzymania stężenia przeciwciał anty HBs powyżej poziomu ochronnego (10 j.m./l).
	– zakażeni HIV a także dzieci z wrodzonym lub nabytym defektem odporności.
	– osoby przygotowywane do zabiegów wykonywanych w krążeniu pozaustrojowym
ZAKAŻENIOM HAEMOPHILUS INFLUENZAE typu b – domięśniowo lub podskórnie	– dzieciom do ukończenia 2 roku życia nie zaszczepionym w schemacie podstawowym od 2 miesiąca życia – dawkowanie wg wskazań producenta szczepionki	Cykl szczepień dla dzieci w 1 lub 2 roku życia nie zaszczepionych w schemacie podstawowym od 2 miesiąca życia.
		Można stosować jednocześnie z innymi szczepionkami, np. DTP, IPV, WZW typu B, ale w oddzielnych iniekcjach lub w postaci preparatów skojarzonych np. DTaP-HIB, DTP-IPV-HIB, DTaP-IPV-HIB, DTaP-IPV-HIB-HBV – preparaty te nie są finansowane ze środków znajdujących się w budżecie Ministra Zdrowia.
		Patrz również „Informacje uzupełniające” – część III PSO.
BŁONICY – podskórnie szczepionką monowalentną (d, D), lub skojarzoną ze szczepionką przeciwtężcowi (Td, DT)	– ze wskazań indywidualnych, – osoby ze styczności z chorymi na błonicę, – w zależności od sytuacji epidemiologicznej	Szczepienia w zależności od sytuacji epidemiologicznej – o ile obowiązek szczepień zostanie nałożony w drodze rozporządzenia przez Ministra Zdrowia lub w drodze rozporządzeń wydawanych przez wojewodów.

DUROWI BRZUSZNEMU

– podskórnie szczepionką monowalentną (Ty), lub skojarzoną ze szczepionką przeciwtężcowi (TyT)

– ze wskazań indywidualnych,

– w zależności od sytuacji epidemiologicznej

Szczepienia w zależności od sytuacji epidemiologicznej – o ile obowiązek szczepień zostanie nałożony w drodze rozporządzenia przez Ministra Zdrowia lub w drodze rozporządzeń wydawanych przez wojewodów.

WŚCIEKLIŹNIE

– domięśniowo lub podskórnie

– ze wskazań indywidualnych, osoby podejrzane o zakażenie wirusem wścieklizny

Patrz również – „Informacje uzupełniające” – część III PSO.

TĘŻCOWI

– podskórnie

– ze wskazań indywidualnych, osoby narażone na zakażenie tężcem,

– w zależności od sytuacji epidemiologicznej

Szczepienie w zależności od sytuacji epidemiologicznej o ile obowiązek szczepień zostanie nałożony.

II. SZCZEPIENIA ZALECANE

NIEFINANSOWANE ZE ŚRODKÓW ZNAJDUJĄCYCH SIĘ W BUDŻECIE MINISTRA ZDROWIA

Patrz – „Informacje uzupełniające” (cz. IV PSO)

Szczepienie przeciw

Szczególnie zalecane osobom

Uwagi

WZW typu B

– domięśniowo; dawkowanie i cykl szczepień wg wskazań producenta szczepionki

– osobom, które ze względu na tryb życia lub wykonywane zajęcia są narażone na zakażenia związane z uszkodzeniem ciągłości tkanek lub poprzez kontakt seksualny,

– przewlekle chorym o wysokim ryzyku zakażenia nieszczepionym w ramach szczepień obowiązkowych,

– chorym przygotowywanym do zabiegów operacyjnych, – dzieciom i młodzieży, nie objętym dotąd szczepieniami obowiązkowymi,

– osobom dorosłym, zwłaszcza w wieku starszym

Zaleca się szczepienia podstawowe, w cyklu 0; 1; 6. Nie należy szczepić osób uprzednio zaszczepionych pod-stawowo.

Osobom przewlekle chorym podawać dawki przypominające w celu utrzymania stężenia przeciwciał anty HBs powyżej poziomu ochronnego (10 j.m./l). Dawki przypominające podawać według wskazań lekarza oraz producenta.

WZW typu A

– domięśniowo; dawkowanie i cykl szczepień wg wskazań producenta szczepionki

– osobom wyjeżdżającym do krajów o wysokiej i pośredniej endemiczności zachorowań na WZW typu A,

– osobom zatrudnionym przy produkcji i dystrybucji żywności, usuwaniu odpadów komunalnych i płynnych nieczystości oraz przy konserwacji urządzeń służących temu celowi,

– dzieciom w wieku przedszkolnym, szkolnym i młodzieży, które nie chorowały na WZW typu A

ODRZE, ŚWINCE, RÓŻYCZCE

– podskórnie; dawkowanie wg wskazań producenta

– osobom nie szczepionym przeciw odrze, śwince i różyczce w ramach szczepień obowiązkowych należy podać dwie dawki szczepionki w odstępie co najmniej 4 tygodni. U osób wcześniej szczepionych przeciw odrze lub różyczce szczepionkami monowalentnymi należy traktować jako szczepienie przypominające,

– młodym kobietom, zwłaszcza pracującym w środowiskach dziecięcych (przedszkola, szkoły, szpitale, przychodnie), dla zapobiegania różyczce wrodzonej szczególnie nieszczepionym w 13 roku życia lub, jeżeli od szczepienia podstawowego w 13 roku życia minęło więcej niż 10 lat

Podawane w wywiadzie przebycie zachorowań na odrę, świnkę lub różyczkę nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia, należy ją podać nie wcześniej niż po 4 tygodniach od wyzdrowienia.

Nie szczepić w okresie ciąży. Przez 3 miesiące po szczepieniu nie należy zachodzić w ciążę.

GRYPIE

– dawkowanie i cykl szczepień wg wskazań producenta szczepionki

ze wskazań klinicznych i indywidualnych:

– przewlekle chorym (astma, cukrzyca, niewydolność układu krążenia, oddychania, nerek),

– w stanach obniżonej odporności,

– osobom w wieku powyżej 55 lat

ze wskazań epidemiologicznych:

– pracownikom ochrony zdrowia, szkół, handlu, transportu, oraz innym osobom narażonym na kontakty z dużą liczbą ludzi

Według wskazań producenta.

Szczepionki ważne są tylko jeden rok ze względu na coroczne zmiany składu według zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia.

KLESZCZOWEMU ZAPALENIU MÓZGU

– dawkowanie i cykl szczepień wg wskazań producenta szczepionki

– przebywającym na terenach o nasilonym występowaniu tej choroby: w szczególności osobom zatrudnionym przy eksploatacji lasu, stacjonującemu wojsku, funkcjonariuszom straży pożarnej i granicznej, rolnikom, młodzieży odbywającej praktyki oraz turystom i uczestnikom obozów i kolonii

Szczepienie według wskazań producenta.

ZAKAŻENIOM HAEMOPHILUS INFLUENZAE typu b

– domięśniowo lub podskórnie;

dawkowanie i cykl szczepień wg wskazań producenta szczepionki

– dzieciom od 3 roku życia nie objętym szczepieniami dla zapobiegania zapaleniom opon mózgowo-rdzeniowych, posocznicy, zapaleniom nagłośni itp.

Szczepienia według wskazań producenta.

BŁONICY, TĘŻCOWI

– domięśniowo lub podskórnie Td;

dawkowanie i cykl szczepień wg wskazań producenta szczepionki

– osobom dorosłym powyżej 19 roku życia (szczepionym podstawowo) pojedyncze dawki przypominające, co 10 lat, a nieszczepionym w przeszłości – szczepienie podstawowe,

– osobom w podeszłym wieku, które ze względu na wykonywane zajęcia są narażone na zakażenie

ZAKAŻENIOM STREPTOCOC-CUS PNEUMONIAE

– domięśniowo lub podskórnie;

dawkowanie i cykl szczepień wg wskazań producenta szczepionki

Szczepionka nieskoniugowana /polisacharydowa/

– osobom w wieku powyżej 65 roku życia,

– dzieciom powyżej 2 roku życia oraz dorosłym z grup ryzyka (w tym chorującym na przewlekłe choroby serca i płuc, cukrzycę, chorobę alkoholową, nabyte zaburzenia odporności, osobom po splenektomii) – dawkowanie wg wskazań producenta

Szczepionka skoniugowana

– dzieciom od 2 miesiąca życia do 2 roku życia

– dawkowanie wg wskazań producenta,

– dzieciom w wieku 2–5 lat z grup ryzyka np. uczęszczające do żłobka, przedszkola lub z chorobami przewlekłymi, w tym zaburzenia odporności – dawkowanie wg wskazań producenta

ZAKAŻENIOM NEISSERIA ME-NINGITIDIS – domięśniowo lub podskórnie; dawkowanie wg wskazań producenta szczepionki	Szczepionka nieskoniugowana /polisacharydowa/ – dzieciom powyżej 2 lat i dorosłym – dawkowanie wg wskazań producenta Szczepionka skoniugowana – od 2 miesiąca życia – dawkowanie wg wskazań producenta
ZOŁTEJ GORĄCZCE	– wyjeżdżającym za granicę, wg wymogów kraju docelowego, zgodnie z zaleceniami Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych. Dotyczy w szczególności krajów Afryki oraz Ameryki Południowej	Nie szczepić osób uczulonych na białko kurze. Uwaga: również wykonanie szczepienia jest odpłatne.
WIETRZNEJ OSPIE – domięśniowo lub podskórnie; dawkowanie wg wskazań producenta szczepionki	– osobom, powyżej 9 miesiąca życia, które nie chorowały na ospę wietrzną, – dzieciom i młodzieży z ostrą białaczką limfoblastyczną w okresie remisji, które nie chorowały na ospę wietrzną
WŚCIEKLIŹNIE – domięśniowo lub podskórnie; dawkowanie wg wskazań producenta szczepionki	– osobom wyjeżdżającym do rejonów endemicznego występowania zachorowań na wściekliznę
BIEGUNCE ROTAWIRUSOWEJ – doustnie; dawkowanie wg wskazań producenta szczepionki	– dzieciom od 6 tygodnia życia do 24 tygodnia życia – dawkowanie wg wskazań producenta	Szczepionkę przeciw rotawirusom można stosować jednocześnie z innymi szczepionkami.

Zarejestrowane i dostępne na rynku polskim szczepionki mogą być stosowane w realizacji szczepień obowiązkowych i zalecanych.

Należy stosować je zgodnie ze wskazaniami i zaleceniami producenta.

III. INFORMACJE UZUPEŁNIAJĄCE

A. SZCZEPIENIA PRZECIW WIRUSOWEMU ZAPALENIU WĄTROBY TYPU B (WZW typu B)

1. Szczepienia podstawowe noworodków i niemowląt wykonywane są trzema dawkami szczepionki w cyklu zbliżonym do: 0; 1; 6 miesięcy. Pierwsza dawka podawana jest w ciągu 24 godzin po urodzeniu (najlepiej w ciągu 12 godzin), jednocześnie ze szczepieniem przeciw gruźlicy. Druga dawka szczepienia pierwotnego po 4–6 tygodniach od poprzedniej, jeśli to możliwe, jednocześnie ze szczepieniem przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi. Trzecia dawka, uzupełniająca szczepienia podstawowego, po 6 miesiącach od pierwszej dawki.

2. Szczepienia młodzieży w 14 roku życia (gimnazjaliści). Szczepienie należy wykonać dawką dla dzieci lub dla dorosłych w zależności od wieku dziecka i zaleceń producenta w cyklu: 0; 1; 6 miesięcy w czasie nauki w I lub II klasie. Szczepienia zaleca się rozpoczynać wiosną uczniom klasy I podając przed wakacjami dwie dawki, a dawkę trzecią – jesienią (w klasie II).

3. Szczepienia osób z bliskiego otoczenia chorych na WZW typu B i nosicieli HBV narażonych w sposób szczególny na zakażenie (domownicy oraz osoby przebywające w zakładach opiekuńczych, wychowawczych i zakładach zamkniętych) wykonywane są trzema dawkami szczepionki w cyklu: 0; 1; 6 miesięcy. Nie przewiduje się podawania dawek przypominających.

4. Szczepienia osób poddawanych zabiegom dializ wykonuje się z zastosowaniem dawek szczepionki wskazanych przez producenta dla osób dializowanych.

5. Oznaczanie poziomu przeciwciał anty HBs u osób przewlekle chorych nie jest finansowane w ramach budżetu PSO.

6. Niedopuszczalne jest odmawianie wykonania zabiegu medycznego związanego z naruszeniem ciągłości tkanek w przypadku braku szczepienia przeciw WZW typu B.

B. SZCZEPIENIA PRZECIW ODRZE, ŚWINCE I RÓŻYCZCE

1. Szczepienie podstawowe skojarzoną szczepionką potrójną przeciw odrze, śwince i różyczce należy podać w 13–14 miesiącu życia.

2. Dawkę przypominającą szczepionki skojarzonej przeciw odrze, śwince i różyczce należy podać w 10 roku życia, szczepieniem tym objęta jest cała populacja dzieci w ww. roczniku.

3. Wykonane w 7 roku życia szczepienie preparatem monowalentnym przeciw odrze nie jest przeciwwskazaniem do zaszczepienia preparatem skojarzonym przeciw odrze, śwince i różyczce w 10, 11 lub 12 roku życia.

4. Dawkę przypominającą szczepionki skojarzonej przeciwko odrze, śwince i różyczce w 11 i 12 roku życia należy wykonać wyłącznie u dziewcząt nieszczepionych w 10 i 11 roku życia.

5. Dzieci, które otrzymały dwie dawki skojarzonej szczepionki potrójnej przeciw odrze, śwince i różyczce w poprzednich latach życia, nie wymagają podawania trzeciej dawki tej szczepionki w 10, 11 lub 12 roku życia.

C. SZCZEPIENIA PRZECIW GRUŹLICY

1. Szczepienie przeciw gruźlicy w przypadku noworodków urodzonych przedwcześnie wykonuje się po osiągnięciu masy ciała powyżej 2000 g.

2. Szczepienie przeciw gruźlicy w przypadku noworodków urodzonych przez matki HIV+ musi być poprzedzone konsultacją specjalistyczną.

3. Zgodnie z aktualną wiedzą, odstąpiono od oceny wielkości blizny poszczepiennej oraz obowiązkowej rewakcynacji dzieci i młodzieży. Z tego względu w 12 miesiącu życia konieczna jest kontrola wykonania szczepienia przeciw gruźlicy przy urodzeniu na podstawie dokumentacji medycznej pacjenta. Dzieci, które nie były zaszczepione przy urodzeniu, powinny w możliwie najkrótszym terminie otrzymać szczepionkę.

D. SZCZEPIENIA PRZECIW POLIOMYELITIS

Zgodnie z zaleceniami Polskiego Komitetu Certyfikacji Eradykacji Poliomyelitis, w celu wyeliminowania zachorowań towarzyszących szczepieniom, wprowadzono dla wszystkich niemowląt szczepionkę zabitą (IPV) jako pierwsze dwie dawki szczepienia. Pierwszą dawkę podaje się podskórnie lub domięśniowo na przełomie 3 i 4 miesiąca życia (po 6 tygodniach od szczepienia poprzedniego) jednocześnie z drugą dawką szczepienia przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi, a drugą dawkę po 6 tygodniach jednocześnie z trzecią dawką szczepienia przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi. Trzecią dawkę szczepionki IPV w ramach szczepienia podstawowego (uzupełniającą) należy podać w 16–18 miesiącu życia jednocześnie ze szczepionką DTP.

W 6 roku życia należy podać szczepionkę OPV.

Dzieciom mającym trwałe przeciwwskazania do szczepienia szczepionką żywą (OPV) należy wykonać szczepienia szczepionką zabitą (IPV) podskórnie lub domięśniowo.

E. SZCZEPIENIA PRZECIW BŁONICY, TĘŻCOWI I KRZTUŚCOWI

1. Szczepienia przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi wykonywane są szczepionką DTP, trzykrotnie w odstępach, co 6 tygodni w 1 roku życia (szczepienie pierwotne) oraz jeden raz w 2 roku życia (szczepienie uzupełniające).

Pierwsza dawka szczepionki podawana jest w 2 miesiącu życia, po 6 tygodniach od szczepienia przeciw gruźlicy i WZW typu B, jednocześnie z drugą dawką szczepionki przeciw WZW typu B. Druga dawka – na przełomie 3 i 4 miesiąca życia (po 6 tygodniach od szczepienia poprzedniego), jednocześnie ze szczepionką przeciw poliomyelitis (IPV). Trzecia dawka – w 5 miesiącu życia (po 6 tygodniach od szczepienia poprzedniego), jednocześnie z drugą dawką szczepionki przeciw poliomyelitis (IPV). Dawka czwarta – w 16–18 miesiącu życia, jednocześnie ze szczepionką inaktywowaną przeciw poliomyelitis (IPV).

2. Dzieciom mającym trwałe przeciwwskazania do szczepienia szczepionką komórkową przeciw krztuścowi należy zastosować szczepionkę DTaP z bezkomórkowym komponentem krztuścowym – trzykrotnie w 1 roku życia i jeden raz w 2 roku życia, według schematu DTP, jeżeli nie ma przeciwwskazań do szczepienia komponentem acelularnym, lub szczepionką DT, dwukrotnie w 1 roku życia i jeden raz w 2 roku życia. Wówczas w 2 miesiącu życia trzeba podać domięśniowo szczepionkę przeciw WZW typu B, a po 6 tygodniach jednocześnie zaszczepić pierwszą dawką DT (podskórnie) i pierwszą dawką szczepionki POLIO (IPV – podskórnie). Po następnych 6 tygodniach podać: drugą dawkę szczepionki DT (podskórnie) i jednocześnie – drugą dawkę szczepionki POLIO (IPV – podskórnie).

F. SZCZEPIENIA PRZECIW HAEMOPHILUS INFLUENZAE TYPU b

1. Szczepienia przeciwko zakażeniom Haemophilus influenzae typu b wykonywane są u dzieci w 1 i 2 roku życia. Szczepienia przeciwko Haemophilus influenzae typu b, wykonywane są według wskazań producenta, zależnie od wieku osób szczepionych. Pierwsza dawka szczepionki powinna być podana w 2 miesiącu życia, jednocześnie z DTP i WZW typu B, a dalsze jednocześnie z kolejnymi dawkami szczepionki DTP. Pełen cykl szczepień powinien składać się z trzech dawek szczepienia pierwotnego, podawanych trzykrotnie w 1 roku życia oraz jednej dawki uzupełniającej podanej w 2 roku życia dziecka, o ile producent nie wskazuje innego schematu uodpornienia.

2. Dzieciom szczepionym od 6 do 12 miesiąca życia powinny być podane dwie dawki szczepionki, w cyklu szczepień pierwotnych oraz jedna dawka uzupełniająca, po roku od podania drugiej dawki.

3. Dzieciom powyżej 1 roku życia powinna być podana jedna dawka szczepionki.

G. ORGANIZACJA SZCZEPIEŃ

1. Obowiązkowe szczepienia ochronne preparatami zakupionymi ze środków budżetu państwa wykonują wyłącznie ŚWIADCZĘNIODAWCY w ramach umów zawartych z Narodowym Funduszem Zdrowia na świadczenie podstawowej opieki zdrowotnej lub innego zakresu świadczeń (np. z zakresu medycyny szkolnej), o ile tak przewiduje zawarta umowa.

2. Dzieci rozpoczynające naukę w szkole powinny być szczepione na jesieni. Jest to uzasadnione następującymi względami:

* szczepienia takie chronią dzieci przed zakażeniami w nowym środowisku,

* dopiero na jesieni większość dzieci urodzonych w danym roku osiąga wiek wskazany w programie szczepień ochronnych,

* zwykle wyprzedza sezonową zwyżkę zachorowań (styczeń – maj następnego roku kalendarzowego).

Jeżeli duża koncentracja szczepień utrudnia ich wykonanie, albo przemawiają za tym ważne względy organizacyjne, część szczepień (zwłaszcza dzieci kończących szkoły podstawowe lub ponadpodstawowe) można przeprowadzić w I połowie roku kalendarzowego. Wówczas należy szczepić wcześniej (przed wakacjami) dzieci kończące określony wiek w danym roku kalendarzowym – tzn. dopuszcza się wcześniejsze o około pół roku szczepione dzieci w wieku szkolnym, a nie przekładanie ich na kolejny rok kalendarzowy.

3. Określony w części I.A.PSO wiek dziecka należy rozumieć jak w przykładzie: dziecko, które ukończyło 3 lata jest w czwartym roku życia.

4. Odstęp między szczepionkami zawierającymi żywe drobnoustroje nie powinien być krótszy niż 4 tygodnie.

5. Odstęp między kolejnymi dawkami tej samej szczepionki powinien być zgodny z wskazaniami producenta.

6. Odstęp między różnymi szczepionkami nie zawierającymi żywych drobnoustrojów jest dowolny, z zachowaniem niezbędnego odstępu dla uniknięcia nałożenia się ewentualnego niepożądanego odczynu poszczepiennego na kolejne szczepienie.

7. Odstęp między szczepionką zawierającą żywe drobnoustroje a szczepionką nie zawierającą żywych drobnoustrojów jest dowolny, z zachowaniem niezbędnego odstępu dla uniknięcia nałożenia się ewentualnego niepożądanego odczynu poszczepiennego na kolejne szczepienie.

Szczepienia określone w części I i II są szczepieniami zleconymi przez Ministra Zdrowia do wykonania Narodowemu Funduszowi Zdrowia w oparciu o przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

H. SZCZEPIENIA PRACOWNICZE

Z wyjątkiem szczepień przeciw WZW typu B pracowników wykonujących zawód medyczny, które to szczepienia jako obowiązkowe są finansowane z budżetu Ministra Zdrowia, szczepienia ochronne wykonywane pracownikom zatrudnionym lub podejmującym pracę na stanowiskach, których wykaz podany jest w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 28 listopada 2005 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy oraz szczepień ochronnych wskazanych do wykonania pracownikom podejmującym pracę lub zatrudnionym na tych stanowiskach (Dz. U. Nr 250, poz. 2113) są szczepieniami finansowanymi w całości przez pracodawców.

I. SZCZEPIENIA PRZECIW WŚCIEKLIŹNIE (POEKSPOZYCYJNE)

Wytyczne dotyczące swoistego zapobiegania wściekliźnie u osób mających kontakt ze zwierzęciem chorym lub podejrzanym o zachorowanie na wściekliznę. Przedstawiono również zasady immunoprofilaktyki czynno-biernej.

Rodzaj kontaktu ze zwierzęciem	Stan zdrowia zwierzęcia		Zapobieganie
Rodzaj kontaktu ze zwierzęciem	w chwili narażenia	podczas obserwacji weterynaryjnej 15-dniowa obserwacja weterynaryjna może być stosowana wyłącznie w odniesieniu do zwierząt takich jak pies i kot	Zapobieganie
Brak ran lub kontakt pośredni	–	–	nie wymaga
Oślinienie zdrowej skóry	–	–	nie wymaga
Oślinienie uszkodzonej skóry, lekkie pogryzienia i zadrapania	zwierzę zdrowe	objawy wścieklizny	Rozpoczęcie podawania szczepionki z chwilą zaobserwowania objawów wścieklizny u zwierzęcia
	zwierzę podejrzane o wściekliznę	zwierzę zdrowe (niepotwierdzone objawy)	natychmiastowe rozpoczęcie podawania szczepionki – przerwać gdy zwierzę zdrowe
	zwierzę wściekłe, dzikie, nieznane, nie badane	–	natychmiastowe rozpoczęcie podawania szczepionki
Głębokie pogryzienia, zadrapania, oślinienie błon śluzowych	zwierzę zdrowe	objawy wścieklizny	natychmiastowe rozpoczęcie podawania szczepionki + swoistej immunoglobuliny (lub surowicy)
	zwierzę podejrzane o wściekliznę	zwierzę zdrowe (niepotwierdzone objawy)	natychmiastowe rozpoczęcie podawania szczepionki + swoistej immunoglobuliny (lub surowicy) – można przerwać gdy zwierzę zdrowe
	zwierzę wściekłe, dzikie, nieznane, nie badane	–	natychmiastowe rozpoczęcie podawania szczepionki + swoistej immunoglobuliny (lub surowicy)

Swoiste zapobieganie czynne:

rozpoczęcie szczepienia wg skróconego (tj. poekspozycyjnego) schematu szczepień zgodnie z wskazaniami producenta szczepionki – schemat podawania kolejnych dawek – w 0; 3; 7; 14; 30 dobie.

Swoiste zapobieganie czynno-bierne:

jak wyżej

jednocześnie z pierwszą dawką szczepionki podaje się swoistą immunoglobulinę ludzką – 20 j.m./kg mc Immunoglobulinę można podać do 7 dnia od czasu podania pierwszej dawki szczepionki.

Kwalifikacje do szczepienia przeciwko wściekliźnie przeprowadza specjalistyczna Poradnia Chorób Zakaźnych.

Uwaga:

Rozpoczęcie postępowania poekspozycyjnego można odłożyć do czasu potwierdzenia wścieklizny u zwierzęcia, o ile zwierzę, które naraziło człowieka nie wykazywało objawów choroby podczas ekspozycji i jest możliwa jego 15-dniowa obserwacja weterynaryjna – dotyczy wyłącznie psa i kota.

Jeżeli została narażona osoba uprzednio szczepiona przeciwko wściekliźnie podaje się tylko dwie dawki przypominające szczepionki wg schematu szczepienia w 0; 3 dobie. Nie należy wówczas podawać swoistej immunoglobuliny (lub surowicy).

J. SZCZEPIENIA PRZECIW TĘŻCOWI U OSÓB ZRANIONYCH

Wytyczne dotyczące swoistego zapobiegania tężcowi u zranionych osób.

Historia szczepień pacjenta	Ryzyko wystąpienia tężca
Historia szczepień pacjenta	Niskie	Wysokie
nie szczepieni lub niekompletnie szczepieni lub historia szczepień niepewna	szczepionka Td lub T następnie kontynuować kolejne dawki szczepienia podstawowego wg schematu 0; 1; 6 miesiąc	szczepionka Td lub T + antytoksyna (LIT – swoista immu-noglobulina 250/500 j.m. lub KAT – surowica przeciwtężcowa 3000 j.m.) następnie kontynuować kolejne dawki szczepienia podstawowego wg schematu 0; 1; 6 miesiąc
szczepienie podstawowe lub przypominające – ostatnia dawka więcej niż 10 lat temu	szczepionka Td lub T – jedna przypominająca dawka	szczepionka Td lub T – jedna przypominająca dawka + antytoksyna (LIT – swoista immu-noglobulina 250/500 j.m. lub KAT – surowica przeciwtężcowa 3000 j.m.)
szczepienie podstawowe lub przypominające – ostatnia dawka 5–10 lat temu	szczepionka Td lub T – jedna przypominająca dawka	szczepionka Td lub T – jedna przypominająca dawka
szczepienie podstawowe lub przypominające – ostatnia dawka mniej niż 5 lat temu	nie wymaga	nie wymaga
		ew. gdy szczególnie wysokie ryzyko rozważyć
		szczepionka Td lub T – jedna przypominająca dawka