Dzienniki Urzędowe - rok 2002 nr 8 poz. 36

W związku z przejęciem przez państwowych wojewódzkich inspektorów sanitarnych dotychczasowych zadań Centralnego Inspektoratu Standaryzacji w zakresie poświadczania świadectw eksportowych określających poziom skażeń promieniotwórczych produktów rolno-spożywczych przeznaczonych na eksport do państw członkowskich Unii Europejskiej, zgodnie z wymogami Rozporządzenia Rady (EWG) Nr 737/90 z dnia 20 marca 1990 r. oraz zgodnie z wymogami Rozporządzeń Komisji Europejskiej Nr 1661/1999 z dnia 27 lipca 1999 r. Nr 1609/00 z dnia 24 lipca 2000 r. i Nr 1621/01 z dnia 8 sierpnia 2001 r., oraz do państw nie będących członkami Unii Europejskiej, zarządza się, co następuje:

§ 1

1. Państwowy wojewódzki inspektor sanitarny poświadcza poziom skażeń promieniotwórczych produktów rolno-spożywczych przeznaczonych na eksport do państw członkowskich Unii Europejskiej, których wykaz określa załącznik Nr 1 do zarządzenia oraz do państw nie będących członkami Unii Europejskiej.

2. Do poświadczania poziomu skażeń promieniotwórczych produktów rolno-spożywczych, o którym mowa w ust. 1, uprawniony jest państwowy wojewódzki inspektor sanitarny lub osoba przez niego upoważniona niezależnie od miejsca położenia siedziby eksportera tych produktów.

3. W przypadku eksportu produktów rolno-spożywczych do państw członkowskich Unii Europejskiej poświadczenia dokonuje się w trzeciej części świadectwa, którego wzór określa załącznik Nr 2 do zarządzenia (wersja w języku angielskim i niemieckim).

4. Wykaz produktów rolno-spożywczych, na które przepisy Unii Europejskiej nakładają obowiązek kontroli poziomu skażeń promieniotwórczych określa załącznik Nr 3 do zarządzenia.

5. W przypadku eksportu produktów rolno-spożywczych do państw nie będących członkami Unii Europejskiej poświadczenia dokonuje się na świadectwie, którego wzór określa załącznik Nr 4 do zarządzenia.

6. Jeśli państwo nie będące członkiem Unii Europejskiej wymaga świadectwa ustalonego przez Unię Europejską, poświadczenia dokonuje się w trybie określonym w ust. 3.

§ 2

1. Państwowy wojewódzki inspektor sanitarny może poświadczyć poziom skażeń promieniotwórczych produktów rolno-spożywczych eksportowanych do państw członkowskich Unii Europejskiej jedynie wówczas, gdy wypełniona jest część pierwsza i druga świadectwa.

2. Państwowy wojewódzki inspektor sanitarny przed poświadczeniem, o którym mowa w ust. 1, powinien sprawdzić czy:

1) dane zawarte w części drugiej świadectwa lub w wystawionym protokole pomiarowym zostały wpisane przez upoważnione laboratorium, o którym mowa w ust. 4,

2) poziom skażenia promieniotwórczego nie przekracza limitu ustalonego przez Unię Europejską, obowiązującego przy eksporcie produktów rolno-spożywczych do państw członkowskich Unii Europejskiej.

3. Państwowy wojewódzki inspektor sanitarny może poświadczyć poziom skażeń promieniotwórczych produktów rolno-spożywczych eksportowanych do państw nie będących członkami Unii Europejskiej nie wymagających świadectw ustalonych przez Unię Europejską, po okazaniu protokołu pomiarowego potwierdzającego dokonanie przez upoważnione laboratorium badań próbek produktów rolno-spożywczych wymienionych w świadectwie oraz po wypełnieniu przez eksportera świadectwa eksportowego.

4. Wykaz laboratoriów upoważnionych do wykonywania badań poziomu radioaktywności izotopów cezu w produktach rolno-spożywczych przeznaczonych na eksport określa załącznik Nr 5 do zarządzenia.

5. Wytyczne dla laboratoriów, o których mowa w ust. 4, określa załącznik Nr 6 do zarządzenia.

6. Sposób wypełniania świadectw eksportowych określających poziom skażeń promieniotwórczych produktów rolno-spożywczych przeznaczonych na eksport do państw członkowskich Unii Europejskiej, które zostały wprowadzone Rozporządzeniem Komisji Nr 1661/1999 z dnia 27 lipca 1999 r., określa instrukcja stanowiąca załącznik Nr 7 do zarządzenia.

7. Sposób wypełniania świadectw eksportowych określających poziom skażeń promieniotwórczych produktów rolno-spożywczych przeznaczonych na eksport do państw nie będących członkami Unii Europejskiej, określa instrukcja stanowiąca załącznik Nr 8 do zarządzenia.

§ 3

Państwowy wojewódzki inspektor sanitarny prowadzi rejestr poświadczonych świadectw eksportowych i przechowuje ich kopie.

§ 4

Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania.

Załączniki do zarządzenia Nr 17/02 Głównego Inspektora
Sanitarnego z dnia 3 lipca 2002 r. (poz. 36)

Załącznik nr 1

Państwa członkowskie Unii Europejskiej;

1. Republika Austrii

2. Królestwo Belgii

3. Królestwo Danii

4. Republika Finlandii

5. Republika Francuska

6. Republika Grecka

7. Królestwo Hiszpanii

8. Królestwo Holandii

9. Irlandia

10. Wielkie Księstwo Luksemburga

11. Republika Federalna Niemiec

12. Republika Portugalska

13. Królestwo Szwecji

14. Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej

15. Republika Włoska

Załącznik nr 2

Załącznik nr 3

Wykaz produktów rolno-spożywczych objętych obowiązkiem kontroli poziomu skażeń promieniotwórczych, do których ma zastosowanie rozporządzenie Rady (EWG) Nr 737/90

Załącznik nr 4

Załącznik nr 5

Wykaz laboratoriów upoważnionych do wykonywania badań poziomu radioaktywności izotopów cezu w produktach rolno-spożywczych przeznaczonych na eksport

1. Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej*

Zakład Skażeń Promieniotwórczych

ul. Konwaliowa 7, 03-194 Warszawa

tel. (022) 811 02 51

2. Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Białymstoku

Dział Laboratoryjny

(Placówka Pomiarowa SPSP nr 063)

ul. Legionowa 8, 15-099 Białystok

tel. (085) 740 85 40, 740 85 63; fax 740 48 99

3. Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Katowicach

Oddział Zamiejscowy w Bielsku Białej

Sekcja Ochrony Radiologicznej

Placówka Pomiarowa SPSP nr 041

ul. Broniewskiego 21, 43-300 Bielsko-Biała

tel. (033) 815 82 26 w. 268

4. Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna

Oddział Ochrony Radiologicznej

(Placówka Pomiarowa SPSP nr 024)

ul. Dębinki 4, 80-211 Gdańsk

tel. (058) 344 73 00 w. 266, 267

5. Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna we Wrocławiu

Oddział Zamiejscowy w Jeleniej Górze

Placówka Pomiarowa SPSP nr 128

ul. Kasprowicza 17, 58-500 Jelenia Góra

tel. (075) 75 246 28, 75 249 06

6. Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Poznaniu

Oddział Zamiejscowy w Koninie

Placówka Pomiarowa SPSP nr 153

ul. Staszica 16, 62-500 Konin, POLSKA

tel. (063) 242 80 11 w. 57

7. Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Poznaniu

Oddział Zamiejscowy w Lesznie

Placówka Pomiarowa SPSP nr 145

ul. Niepodległości 66, 64-100 Leszno

tel. (065) 526 15 15

8. Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna

Dział Ochrony Radiologicznej w Lublinie

Placówka Pomiarowa SPSP nr 065

ul. Pielęgniarek 6, 20-708 Lublin

tel. (081) 743 42 72 w. 168, 181

9. Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna

Oddział Ochrony Radiologicznej

Placówka Pomiarowa SPSP nr 062

ul. Żołnierska 6, 10-561 Olsztyn

(089) 527 95 00

10. Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Rzeszowie

Delegatura w Przemyślu

Placówka Pomiarowa SPSP nr 148

ul. Mariacka 4, 37-700 Przemyśl

tel. (016) 678 85 58, 678 88 58

11. Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Łodzi

Oddział Zamiejscowy w Zduńskiej Woli

(Placówka Pomiarowa SPSP nr 130)

ul. Łaska 13, 98-220 Zduńska Wola

tel. (043) 823 41 48 w. 51

12. Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie

Placówka Pomiarowa SPSP nr 146

ul. Mościckiego 10, 33-100 Tarnów, Poland

tel. (014) 621 70 97 w. 150

13. Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Bydgoszczy

Placówka Zamiejscowa we Włocławku

(Placówka Pomiarowa SPSP nr 137)

ul. Kilińskiego 16, 87-800 Włocławek

tel. (054) 411 68 33

14. Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Poznaniu

Dział Ochrony Radiologicznej

Placówka Pomiarowa SPSP nr 021

ul. Libelta 36, 61-707 Poznań

tel.(061) 854 48 42

15. Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Rzeszowie

Delegatura w Sanoku

Placówka Pomiarowa SPSP Nr 039

ul. Jezierskiego 39, 38-500 Sanok

tel. (013) 46-339-23 w. 221

* Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej wykonuje również oznaczenia innych izotopów promieniotwórczych zgodnie z wymaganiami eksportera.

Załącznik Nr 6

Wytyczne
dla laboratoriów wykonujących pomiary aktywności izotopów cezu w próbkach produktów rolno-spożywczych przeznaczonych na eksport

Do prowadzenia pomiarów skażeń promieniotwórczych próbek produktów przeznaczonych na eksport upoważnione są zgłoszone w Unii Europejskiej laboratoria: Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej (CLOR) oraz wyznaczone placówki pomiarów skażeń w wojewódzkich stacjach sanitarno-epidemiologicznych, autoryzowane przez Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej. Wykaz tych laboratoriów określa załącznik Nr 5 do zarządzenia.

Przebieg kontroli prowadzonej w Polsce przez misję Dyrektoriatu Generalnego do Spraw Zdrowia i Ochrony Konsumenta Komisji UE w 1999 r. pozwala na sformułowanie następujących ogólnych zaleceń dla laboratoriów pomiarowych:

1. Laboratorium prowadzące pomiary aktywności izotopów cezu w próbkach produktów żywnościowych przeznaczonych na eksport musi być wyposażone w wielokanałowy spektrometr promieniowania gamma (spektrometr scyntylacyjny lub spektrometr z detektorem germanowym).

2. Pomiar aktywności cezu w badanych próbkach najkorzystniej jest przeprowadzać w geometrii Marinelli. Pozwala to użyć do pomiaru dużą objętość badanego materiału rozmieszczonego równomiernie wokół detektora, co jest istotne przy małych aktywnościach właściwych w badanym materiale. Wymagane jest aby badany materiał został dobrze „upakowany" w pojemniku pomiarowym – rozdrobniony, zmiksowany i mocno sprasowany.

Powinna być zachowana stała geometria pomiaru – stała objętość mierzonej próbki, niezależnie od gęstości badanego materiału. Praktycznie gęstość badanych próbek zawiera się w granicach 0,7–1,0 g/cm³ i nieuwzględnienie różnic gęstości nie ma znaczącego wpływu na wyznaczoną aktywność.

Czas pomiaru próbki zależy od jej aktywności. Nie powinien być krótszy niż 1 godzina.

Każdy pomiar powinien być udokumentowany w zeszycie pomiarowym lub bazie danych komputera. Do opracowania wyniku pomiaru można wykorzystywać programy komputerowe, jednak zaleca się dodatkowe sprawdzanie wyniku pomiaru.

3. Wymagane jest przeprowadzenie kalibracji spektrometru. Kalibracja energetyczna może być wykonana za pomocą kilku izotopów gamma promieniotwórczych lub źródła Mix-gamma. Geometria użytych źródeł jest obojętna (źródła punktowe lub objętościowe) dla ustalenia położenia na skali kanałów spektrometru pików odpowiadających określonej energii kwantów gamma. Wygodne jest ustawienie energii fotonów cezu 137 w około 1/3 zakresu wykorzystywanych kanałów analizatora. Dla spektrometru scyntylacyjnego praktycznie wystarczający jest zakres 500 kanałów.

Kalibracja wydajnościowa przeprowadzana jest źródłami wzorcowymi w geometrii identycznej jak mierzone próbki. Do kalibracji spektrometrów scyntylacyjnych najkorzystniej jest stosować wzorce z pojedynczych izotopów. Przy mieszaninie izotopów w jednym wzorcu komptonowskie rozproszenie fotonów może znacząco wpływać na wyznaczenie współczynników wydajności w zależności od energii fotonów. Do kalibracji spektrometrów germanowych stosuje się zwykle wzorce Mix-gamma. Gęstość preparatu wzorcowego powinna być bliska 1 g/cm³. Można zaniedbać wpływ gęstości wzorca w przedziale 0,7–1,0 g/cm³ na wartość wyznaczonego współczynnika kalibracji. W sytuacji wykorzystywania spektrometru do pomiaru aktywności izotopów cezu w próbkach żywnościowych, można kalibrację ograniczyć do kalibracji wzorcem cezu 137. Wiadomo, że aktualnie stężenia cezu 134 w produktach żywnościowych stanowi mniej niż 1% stężenia cezu 137 i systematycznie się zmniejsza.

4. Kalibracja powinna być okresowo powtarzana (np. co pół roku). Przeprowadzenie kalibracji powinno być udokumentowane zapisami w protokole z kalibracji lub zapisami w odpowiednim zeszycie laboratoryjnym. Dla bieżącego sprawdzania spektrometru można używać kontrolnego źródła Cs-137, ustawionego zawsze w takiej samej geometrii w stosunku do detektora i kontrolować położenie piku w kanałach analizatora oraz powierzchnię pola pod pikiem (liczbę zliczeń pod pikiem) w stałym czasie pomiaru. Powtarzalność analizowanych parametrów świadczy o poprawności działania spektrometru. Wyniki pomiarów źródła kontrolnego powinny być zapisywane w zeszycie laboratoryjnym.

5. Kontrolą poprawności wykonywanych pomiarów jest udział laboratorium w organizowanych przez CLOR interkalibracjach.

6. Ważne jest udokumentowanie fachowości i podnoszenia kwalifikacji personelu laboratorium – informacje o udziale w szkoleniach, kursach, konferencjach (dyplomy, zaświadczenia).

7. Laboratorium wykonuje pomiary aktywności izotopów cezu w próbkach dostarczonych przez eksportera lub producenta. Zlecenie na wykonanie pomiarów powinno zawierać następujące dane:

a) nazwę produktu,

b) opis produktu (np. data produkcji, rejon pochodzenia itp.),

c) producent,

d) wielkość partii, z której pobrano próbki,

e) ewentualnie dane dotyczące importera.

8. Dostarczone do badań próbki powinny być reprezentatywne dla konkretnej partii/transportu przeznaczonych na eksport. Za reprezentatywność tych próbek odpowiada eksporter o czym należy poinformować eksportera. Do próbki powinien być dołączony protokół pobrania próbki.

9. Laboratorium prowadzi rejestr dostarczonych do pomiarów próbek.

10. Po wykonaniu pomiarów laboratorium sporządza protokół zawierający dane dotyczące dostawcy, datę dostarczenia, numer rejestru próbki, opis próbki, wyniki pomiarów, datę wystawienia protokołu.

Na jednym protokole mogą być podane wyniki pomiarów wszystkich próbek dostarczonych w tym samym dniu przez danego dostawcę.

Protokół jest podpisywany przez osobę wykonującą pomiar lub inną upoważnioną, według ustaleń w danym laboratorium.

Protokół powinien być opieczętowany pieczęcią laboratorium.

11. Laboratorium prowadzi rejestr protokołów. Kolejny numer rejestru jest wpisywany do protokołu wraz z datą wykonania pomiarów i wystawienia protokołu. Laboratorium ustala własny wzór protokołu.

12. Oryginał protokołu pomiarowego otrzymuje dostawca. Jedna kopia pozostaje w aktach laboratorium, drugą kopię protokołu laboratorium przekazuje do Zakładu Skażeń Promieniotwórczych CLOR (zbiorczo raz w miesiącu). Kopie mogą być odbitkami ksero.

Certyfikat eksportowy

13. Laboratorium, na wniosek eksportera, poświadcza certyfikat eksportowy (świadectwo eksportowe). Wzór świadectwa zamieszczony jest w rozporządzeniu Komisji Unii Europejskiej. Wypełniony certyfikat musi być zgodny z tym wzorem.

Laboratorium na życzenie eksportera powinno udostępnić druki certyfikatu (odbitki kserograficzne z załączonych druków).

14. Certyfikat składa się z trzech części:

A – oświadczenie eksportera,

B – poświadczenie przez laboratorium

C – poświadczenie przez kompetentny organ.

15. Część A certyfikatu wypełnia eksporter zgodnie z wymaganiami kolejnych rubryk od 1 do 12. Wymagane są po trzy egzemplarze certyfikatu na każdy rodzaj eksportowanego produktu (np. w transporcie są grzyby: kurki i borowiki – należy wypełnić oddzielne certyfikaty na kurki i borowiki). Każdy z trzech egzemplarzy certyfikatu musi mieć oryginalny podpis w rubryce 12. Podpis musi być w innym kolorze niż tekst. Np. rubryki 1–12 wypełnione na maszynie czarnym drukiem, podpis niebieskim lub zielonym długopisem.

Certyfikat z wypełnioną częścią A eksporter przedstawia w laboratorium, do którego zgłosił próbki grzybów do pomiaru.

16. Część B certyfikatu wypełnia laboratorium.

W rubryce 13 należy wpisać liczbę próbek produktu wymienionego w pozycji 4, przekazanych do pomiaru. Liczbę należy wpisać cyframi i w nawiasie słownie np. 1 (one) lub 2 (two) lub 5 (five).

W rubryce 14 należy wpisać zmierzoną aktywność każdej próbki oraz numer protokołu pomiarowego i datę jego wystawienia.

Należy zwrócić uwagę eksporterowi, że organy kontrolne na granicy lub w kraju przeznaczenia mogą zażądać przedstawienia protokołu.

W rubryce 15 wpisać pełną nazwę laboratorium pomiarowego, adres, kraj. Może to być pieczątka firmowa laboratorium (pod nazwą laboratorium należy rozumieć np. Wojewódzką Stację Sanitarno-Epidemiologiczną, Oddział Zamiejscowy Wojewódzkiej Stacji sanitarno-Epidemiologicznej).

W rubryce 16 wpisać:

Central Laboratory for Radiological Protection

Konwaliowa 7, 03-194 Warsaw, Poland

(CLOR autoryzuje laboratoria pomiarowe w wyznaczonych placówkach w stacjach sanitarno-epidemiologicznych. Zostało to zaakceptowane przez Dyrektoriat Generalny XI do Spraw Środowiska Naturalnego, Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony Cywilnej Komisji UE – pod określeniem „akredytowany przez" można rozumieć „autoryzowany przez").

W rubryce 17 wpisać datę wypełnienia poświadczenia, drukowanymi literami nazwisko osoby poświadczającej oraz podpis i pieczęć laboratorium (może być taka sama jak w poz. 15.). Podpis i pieczęć oryginalne na każdym z trzech egzemplarzy certyfikatu, w innym kolorze niż tekst.

Po wypełnieniu części B certyfikatu, laboratorium powinno sporządzić kopię przechowywaną w aktach.

17. Eksporter przedstawia certyfikat z wypełnionymi częściami: A i B do potwierdzenia przez państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego.

Informacje dodatkowe

· Poziomy radioaktywności cezu 370 Bq/kg i 600 Bq/kg odnoszą się do produktów gotowych do spożycia. Zgodnie z rozporządzeniem Komisji Nr 616/2000 poziomy radioaktywności odpowiednie dla produktów suszonych lub skoncentrowanych powinny być ustalone w przeliczeniu na produkt gotowy do spożycia. Np. maksymalny poziom dla mleka w proszku 2960 Bq/kg (370 Bq/kg x 8 bo 1 kg mleka w proszku odpowiada 8 kg mleka płynnego), maksymalny poziom dla grzybów suszonych 4800 Bq/kg (600 Bq/kg x 8 bo 1 kg grzybów suszonych odpowiada średnio 8 kg grzybów świeżych). Jeżeli więc aktywność cezu w mleku w proszku nie przekracza 2960 Bq/kg lub w suszonych grzybach 4800 Bq/kg, produkty te spełniają wymagania 370 Bq/kg, 600 Bq/kg w przeliczeniu na produkt gotowy do spożycia stosownie do Rozporządzenia Komisji Nr 616/2000.

· Nie jest sprecyzowana sprawa poboru próbek, ich reprezentatywności, liczby próbek, osoby pobierającej próbki. Istnieją normy pobierania próbek niektórych produktów, określające sposób poboru i liczbę próbek w zależności od wielkości partii towaru, lecz formalnie normy te nie obowiązują.

· Koszty związane z wykonaniem pomiarów, powielaniem druków, certyfikatów, przygotowaniem protokołów, wypełnieniem certyfikatów oraz inne koszty np. ksero, faxy, telefony, opłaty pocztowe, ponosi dostawca próbek do pomiarów lub eksporter. Zwykle ustalana jest ryczałtowa opłata za pomiar 1 próbki. Wysokość opłaty ustala laboratorium. Laboratorium jest zobowiązane do wystawienia odpowiedniego dokumentu finansowego (rachunku lub faktury).

Stan prawny – rozporządzenia Unii Europejskiej

· Po awarii w Czarnobylu Rada Unii Europejskiej wydała Rozporządzenie Nr 1707/86 z dnia 30 maja 1986 o warunkach jakie muszą być spełnione przy imporcie do krajów Unii artykułów rolno-spożywczych pochodzących z krajów trzecich. Do swobodnego obrotu w Krajach Unii są dopuszczone produkty, których skażenie, wyrażone jako suma aktywności izotopów cez 134 + cez 137, nie przekracza maksymalnych dopuszczalnych poziomów wynoszących:

– 370 Bq/kg dla mleka i produktów mlecznych i produktów dla dzieci między 4 a 6 miesiącem życia,

– 600 Bq/kg dla pozostałych produktów

Uwaga:

do limitu 370 Bq/kg zamieszczono odnośnik, że dla produktów skoncentrowanych lub suszonych, dopuszczalny poziom powinien być przeliczany na podstawie produktu przetworzonego na gotowy do spożycia

· Rozporządzenie nakłada na eksportera obowiązek przeprowadzenia pomiarów skażeń próbek eksportowanych produktów. Na podstawie protokołu pomiarowego potwierdzane jest świadectwo eksportowe o nieprzekroczeniu maksymalnych dopuszczalnych poziomów skażeń.

· Kolejne rozporządzenia weryfikowały listę produktów objętych kontrolą. Rozporządzenie Rady (EEC) Nr 737/90 z dnia 22 marca 1990 uporządkowało wszystkie zmiany i stanowi jednolity obowiązujący wykaz warunków, jakie muszą być spełnione w krajach Unii przy imporcie do Unii produktów rolno-spożywczych. Rozporządzenie utrzymało limity ustalone w 1986 roku z powtórzonym odnośnikiem do limitu 370 Bq/kg. Potwierdzono, że każdej przesyłce produktów rolnych musi towarzyszyć świadectwo eksportowe potwierdzające poziom skażeń promieniotwórczych.

· Rozporządzenie Komisji (EC) Nr 1661/1999 z dnia 27 lipca 1999 ustala działania podejmowane w krajach Unii dla kontroli zawartości cezu w importowanych produktach rolnych (pobieranie próbek, pomiary kontrolne, zintensyfikowanie pomiarów w produktach z danego kraju w przypadku stwierdzenia przekroczeń limitów). Rozporządzenie wprowadziło nowy wzór świadectwa eksportowego (certyfikatu eksportowego) towarzyszącego każdej partii eksportowanego towaru, wystawianego przez oficjalny organ kraju eksportującego.

· Szczególny nacisk położono na grzyby nieuprawne, leśne. Każda partia grzybów powyżej 10 kg może być poddana kontroli przez służby w państwach Unii Europejskiej. Każdej wysyłanej partii grzybów musi towarzyszyć świadectwo potwierdzające zmierzony poziom skażeń próbek pochodzących z tej partii. Grzyby mogą być zgłaszane do odprawy celnej tylko w ograniczonej liczbie urzędów celnych wymienionych w załączniku do rozporządzenia.

· Rozporządzenie Komisji (EC) Nr 616/2000 z dnia 20 marca wprowadziło istotne uzupełnienie do interpretacji obowiązujących limitów skażeń. Utrzymano limity 370 Bq/kg (mleko, produkty mleczne i produkty dla dzieci) i 600 Bq/kg (pozostałe produkty). Natomiast rozszerzono na wszystkie produkty wyjaśnienie: „limit odnoszący się do produktów skoncentrowanych lub suszonych powinien być wyliczony na podstawie przetworzenia produktu na gotowy do spożycia".

· W ślad za Unią Europejską większość państw na świecie wymaga kontroli skażeń promieniotwórczych importowanych produktów rolno-spożywczych. Część przyjęła ustalone przez Unię Europejską limity skażeń łącznie z procedurą certyfikowania, inne ustaliły własne wymagania dotyczące limitów, oznaczanych izotopów promieniotwórczych, certyfikatów. Wymagania te są często wymienione w kontraktach handlowych.

Załącznik nr 7

INSTRUKCJA

dotycząca wypełniania druków świadectw eksportowych określających poziom skażeń promieniotwórczych produktów rolno-spożywczych przeznaczonych na eksport do państw członkowskich Unii Europejskiej, które zostały wprowadzone rozporządzeniem Komisji Nr 1661/1999 z dnia 27 lipca 1999 r.

A. Świadectwo eksportowe o skażeniu promieniotwórczym wymagane jest do każdej partii eksportowanego produktu (dla każdego transportu) i dla każdego gatunku w trzech oryginalnych egzemplarzach.

Druk świadectwa ma być przygotowany na białym papierze.

Podpisy i pieczęcie muszą być w innym kolorze niż tekst wypełnionego świadectwa.

B. Świadectwo składa się z trzech części.

Pierwsza część – Oświadczenie eksportera:

1. informacje o eksporterze – nazwa, pełny adres, kraj,

2. dane dotyczące odbiorcy – nazwa, pełny adres, kraj,

3. tożsamość środka transportu,

4. określenie produktu,

5. kraj pochodzenia,

6. kraj przeznaczenia,

7. numer(y) faktur(y),

8. liczba i rodzaj opakowań,

9. oznaczenia i numery partii,

10. masa brutto w kg,

11. masa netto w kg,

12. potwierdzenie powyższych informacji przez osobę odpowiedzialną za eksport z wpisaniem daty, miejscowości, nazwiska drukowanymi literami lub pieczęcią eksportera oraz podpisem w kolorze innym niż tekst druku.

Druga część – Poświadczenie przez upoważnione laboratorium:

13. liczba analizowanych próbek produktów, o których mowa w oświadczeniu eksportera, reprezentatywnie pobranych przez upoważnioną osobę,

14. dane dotyczące poziomu radioaktywności każdej próbki (w Bq/kg), dla każdej próbki należy podać numer partii, wpisać numer raportu badań i datę jego wystawienia, raport powinien być okazany na żądanie organów kontrolnych,

15. tożsamość laboratorium poprzez podanie nazwy, pełnego adresu i kraju,

16. nazwa i adres podmiotu akredytującego (lub autoryzującego) laboratorium,

17. data, nazwisko (drukowane litery), podpis i pieczęć laboratorium w kolorze innym niż tekst druku.

Trzecia część – Poświadczenie przez kompetentny organ:

18. poświadczenie, że poziom radioaktywności izotopów cezu 134 i 137 w produkcie opisanym powyżej nie przekracza 370 Bq/kg w mleku i produktach mlecznych oraz w produktach przeznaczonych do karmienia niemowląt oraz 600 Bq/kg we wszystkich innych produktach wymienionych w obowiązującym Rozporządzeniu Komisji Europejskiej odnoszącym się do Rozporządzenia Rady (EWG) Nr 737/90.

C. Poziomy radioaktywności podane w pkt 18 części trzeciej świadectwa eksportowego odnoszą się do produktów gotowych do spożycia. Zgodnie z Rozporządzeniem Komisji Nr 616/2000 poziomy radioaktywności odpowiednie dla produktów suszonych lub skoncentrowanych powinny być ustalone w przeliczeniu na produkt gotowy do spożycia. Np.: maksymalny poziom dla mleka w proszku 2960 Bq/kg (370 Bq/kg x 8, ponieważ 1 kg mleka w proszku odpowiada 8 kg mleka płynnego), maksymalny poziom dla grzybów suszonych 4800 Bq/kg (600 Bq/kg x 8, ponieważ 1 kg grzybów suszonych odpowiada średnio 8 kg grzybów świeżych).

D. Trzy oryginalne egzemplarze świadectwa eksportowego z wypełnioną częścią pierwszą i drugą, jedną kserokopią świadectwa oraz do wglądu protokół pomiarowy, przedstawia eksporter.

E. Państwowy wojewódzki inspektor sanitarny jako organ kompetentny sam lub poprzez osobę przez niego upoważnioną, poświadcza trzecią część świadectwa eksportowego i wpisuje:

· miejscowość,

· datę,

· nazwisko drukowanymi literami lub pieczęć imienną i podpis,

· przystawia pieczęć urzędową państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego (okrągła z tekstem w języku polskim).

Podpis i pieczątki powinny różnić się kolorem od druku świadectwa.

F. W przypadku świadectwa dotyczącego produktów suszonych lub skoncentrowanych, gdy zmierzona w próbce radioaktywność sumy Cs 134 i Cs 137 przekracza 370 Bq/kg lub 600 Bq/kg, odpowiednio dla produktów mlecznych lub pozostałych, świadectwo można poświadczyć, jeśli poziom radioaktywności przeliczony na produkt gotowy do spożycia nie przekracza 370 Bq/kg lub 600 Bq/kg (patrz pkt C).

W oświadczeniu w pozycji 18 świadectwa eksportowego w zależności od wersji świadectwa – w języku angielskim lub niemieckim – należy wówczas dodać odpowiednio:

caltulated for the reconstituted product ready for consumption according to Commision Regulation No 616/2000 lub umgerechnet auf verbrauchsfertiges Erzeugnis (w przeliczeniu na produkt gotowy do spożycia stosownie do Rozporządzenia Komisji Nr 616/2000).

Wystarczające jest wpisanie tekstu angielskiego lub przystawienie pieczęci z takim tekstem.

G. Państwowy wojewódzki inspektor sanitarny prowadzi rejestr poświadczonych świadectw i przechowuje ich kopie.

H. Druki świadectw eksportowych powinny być dostępne w laboratoriach określonych w załączniku Nr 5.

Załącznik nr 8

INSTRUKCJA

dotycząca wypełniania druków świadectw eksportowych określających poziom skażeń promieniotwórczych produktów rolno-spożywczych przeznaczonych na eksport do państw nie będących członkami Unii Europejskiej

A. Świadectwo eksportowe określające poziom skażeń promieniotwórczych wymagane jest do każdej partii eksportowanego produktu i dla każdego gatunku w trzech oryginalnych egzemplarzach i jednej kopii.

Druk świadectwa ma być przygotowany na białym papierze.

Podpisy i pieczęcie muszą być w innym kolorze niż tekst wypełnionego świadectwa.

B. W nagłówku świadectwa należy wpisać siedzibę, adres, tel./fax państwowego inspektora sanitarnego poświadczającego świadectwo.

C. Eksporter przedstawiający świadectwo do poświadczania wpisuje następujące dane dotyczące eksportowanego towaru:

– TOWAR

– ŚRODEK TRANSPORTU; NR

– CAŁKOWITA WAGA BRUTTO /WAGA NETTO/

– LICZBA l RODZAJ OPAKOWAŃ

– OZNAKOWANIE

– KRAJ PRZEZNACZENIA

– KRAJ POCHODZENIA

– PRODUCENT

– EKSPORTER

– ODBIORCA

– UWAGI

i potwierdza je swoim podpisem i pieczęcią.

D. Eksporter przedstawia protokół pomiarowy potwierdzający dokonanie przez upoważnione laboratorium badań próbek produktów wymienionych w świadectwie eksportowym.

E. Państwowy wojewódzki inspektor sanitarny jako organ kompetentny lub osoba przez niego upoważniona, poświadcza świadectwo eksportowe:

a) wpisując poziom radioaktywności zmierzonych izotopów promieniotwórczych z protokołu pomiarowego lub poziom aktywności wymagany przez importera (zgodnie z zapisami w kontrakcie), jeśli wyniki pomiarów z protokołu nie przekraczają tych wartości,

b) wpisując miejscowość, datę i nazwisko (lub pieczęć imienną) i podpis,

c) przystawiając pieczęć urzędową państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego.

F. Państwowy wojewódzki inspektor sanitarny nadaje numer i prowadzi rejestr poświadczonych świadectw i przechowuje ich kopie.

G. Na kopii świadectwa do akt odnotowuje się numer i datę protokołu pomiarowego i nazwę laboratorium lub dołącza jego kopię.

H. Druki świadectw eksportowych powinny być dostępne w laboratorium pomiarowym.