Dzienniki Urzędowe - rok 2023 poz. 110

Działając na podstawie art. 14a § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa¹, w celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe, wyjaśniam, co następuje.

1. Opis zagadnienia, w związku z którym jest dokonywana interpretacja przepisów prawa podatkowego.

Niniejsza interpretacja dotyczy stosowania od 1 stycznia 2024 r. zwolnienia na podstawie art. 52a ust. 1 pkt 3 ustawy PIT² dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, jeżeli dochody te są wypłacane podatnikowi na podstawie umów zawartych lub zapisów dokonanych przez podatnika przed dniem1 grudnia 2001 r.

W stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2023 r. dochody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych podlegają opodatkowaniu 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym, zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy PIT.

Na podstawie art. 52a ust. 1 pkt 3 ustawy PIT, dochody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, o których mowa w art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy PIT, wypłacane podatnikowi na podstawie umów zawartych lub zapisów dokonanych przez podatnika przed 1 grudnia 2001 r., podlegają zwolnieniu od podatku dochodowego³. Przepis nie przewiduje ram czasowych stosowania tego zwolnienia. Tak więc, prawo do zwolnienia zostało podatnikom nadane bezterminowo.

Od 1 stycznia 2024 r. dochody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, które do 31 grudnia 2023 r. są opodatkowane zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy PIT, dla celów określenia odmiennych zasad opodatkowania zostały podzielone na dwie grupy:

1) dochody z tytułu otrzymanych świadczeń z dochodów funduszu kapitałowego, jeżeli statut takiego funduszu przewiduje wypłaty z tych dochodów jego uczestnikom bez umorzenia, odkupienia, wykupienia albo unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa - które będą podlegały opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 30a ust. 1 pkt 5 znowelizowanej ustawy PIT⁴.

2) dochody z umorzenia, odkupienia, wykupienia albo unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych - które będą podlegały opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 30b ust. 1 pkt 5 znowelizowanej ustawy PIT.

Wprowadzona od 1 stycznia 2024 r. zmiana w zasadach opodatkowania dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych nie ma na celu pozbawienia ani ograniczenia nabytych przez podatników praw do zwolnienia, na podstawie art. 52a ust. 1 pkt 3 ustawy PIT, dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, które będą wypłacane podatnikowi po 31 grudnia 2023 r. na podstawie umów zawartych lub zapisów dokonanych przed 1 grudnia 2001 r.

Zmiana w opodatkowaniu dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych ma na celu odejście od zryczałtowanej formy opodatkowania dochodów z umorzenia, odkupienia, wykupienia albo unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych i objęcie takich dochodów opodatkowaniem łącznie z innymi dochodami z kapitałów pieniężnych osiągniętymi w roku podatkowym, na zasadach określonych w art. 30b ust. 1 znowelizowanej ustawy PIT.

2. Wyjaśnienie zakresu oraz sposobu stosowania interpretowanych przepisów prawa podatkowego do opisanego zagadnienia wraz z uzasadnieniem prawnym.

Wprowadzona od 1 stycznia 2024 r. zmiana zasad opodatkowania dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych realizuje założenia określone w Strategii Rozwoju Rynku Kapitałowego⁵, jak również realizuje liczne postulaty zgłaszane przez inwestorów i instytucje finansowe. Przede wszystkim znowelizowane przepisy pozwalają na opodatkowanie realnego dochodu uzyskanego z inwestycji w fundusze kapitałowe w roku podatkowym, a w przypadku poniesienia straty możliwe będzie jej rozliczenie z innymi dochodami z kapitałów pieniężnych w danym roku podatkowym lub w kolejnych latach.

Zakresem tej zmiany będą objęte dochody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, które do 31 grudnia 2023 r. są opodatkowane wyłącznie na zasadach określonych w art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy PIT.

W związku z tym, że zmiana przepisów od 1 stycznia 2024 r. nie ma na celu pozbawienia ani ograniczenia nabytych przez podatników praw do zwolnienia dochodów na podstawie art. 52a ust. 1 pkt 3 ustawy PIT, to dochody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, które będą wypłacane po 31 grudnia 2023 r., powinny również korzystać ze zwolnienia w takim zakresie, w jakim dochody te korzystają z tego zwolnienia w stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2023 r.

Podkreślić należy, że zwolnienie dochodów od podatku dochodowego z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, jeżeli dochody te są wypłacane podatnikowi na podstawie umów zawartych lub zapisów dokonanych przez podatnika przed dniem 1 grudnia 2001 r. zostało wprowadzone ustawą z dnia 21 listopada 2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. nr 134, poz. 1509, z późn. zm.), którą jednocześnie zostało uchylone zwolnienie z opodatkowania dochodów z funduszy kapitałowych. Jak wynika z uzasadnienia do tego projektu⁶, wprowadzenie tego zwolnienia miało na celu zachowanie przez podatników praw nabytych w przypadku uzyskania „dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, wypłaconych (stawianych do dyspozycji podatnika) na podstawie umów zawartych lub zapisów dokonanych przez podatnika przed dniem ogłoszenia ustawy".

Zmiana zasad opodatkowania dochodów z funduszy kapitałowych wprowadzona od 1 stycznia 2024 r. nie może ograniczyć stosowania zwolnienia od podatku dochodowego dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych w stosunku do posiadanych przez podatników praw do zwolnienia, z których korzystają w stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2023 r.

Kierując się zatem zasadą ochrony praw nabytych, wyjaśniam, że wypłacone podatnikowi po 31 grudnia 2023 r. dochody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych na podstawie umów zawartych lub zapisów dokonanych przez podatnika przed 1 grudnia 2001 r., zarówno określone w art. 30a ust. 1 pkt 5 znowelizowanej ustawy PIT, jak i określone w art. 30b ust. 1 pkt 5 znowelizowanej ustawy PIT, będą nadal podlegały zwolnieniu w zakresie, w jakim do 31 grudnia 2023 r. dochody określone w art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy PIT korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 52a ust. 1 pkt 3 ustawy PIT.

Minister Finansów: wz. S. Skuza

¹ Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).

² Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym do 31 stycznia 2023 r., zwana dalej „ustawą PIT".

³ Zwolnienie to nie dotyczy dochodów osiągniętych w związku z przystąpieniem podatnika do programu oszczędzania z funduszem kapitałowym - bez względu na formę tego programu - w zakresie dochodów z tytułu wpłat (wkładów) do funduszu dokonanych począwszy od 1 grudnia 2001 r., chyba że dochody te korzystają ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 58 lub 59 ustawy PIT.

⁴ Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2024 r., zwana dalej „znowelizowaną ustawą PIT".

⁵ Uchwała nr 114 Rady Ministrów w sprawie przyjęcia Strategii Rozwoju Rynku Kapitałowego z dnia 1 października 2019 r. (M.P. poz. 1027).

⁶ Uzasadnienie do projektu ustawy, druk sejmowy nr 28, https://orka.sejm.gov.pl/Druki4ka.nsf/wgdruku/28/$file/28.pdf