Dzienniki Urzędowe - rok 2013 poz. 29

W celu zapewnienia jednolitego stosowania prawa podatkowego przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej, na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.), przekazuję wyjaśnienia w zakresie zastosowania zwolnienia podatkowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 90 i pkt 118 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w odniesieniu do szkoleń pracowników urzędów pracy oraz członków rad zatrudnienia.

Szkolenia pracowników urzędów pracy

Na podstawie art. 8 ust. 1 pkt 14 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2013 r. poz. 674, z późn. zm.) organizowanie, prowadzenie i finansowanie szkoleń pracowników wojewódzkich i powiatowych urzędów pracy należy do zadań samorządu województwa w zakresie polityki rynku pracy.

Przechodząc na grunt przepisów podatkowych należy zauważyć, iż na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), zwanej dalej „updof”, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 90 updof wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymywanych za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy oraz za czas urlopu szkoleniowego.

Powyższy przepis zwalnia od podatku wartość świadczeń przyznanych pracownikowi, zgodnie z odrębnymi przepisami, na podnoszenie kwalifikacji zawodowych.

W omawianym przypadku, odrębnymi przepisami są zarówno regulacje ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, przewidujące między innymi organizowanie i finansowanie szkoleń pracowników publicznych służb zatrudnienia, jak i przepisy ustawy – Kodeks pracy (Rozdział III Kwalifikacje zawodowe pracowników w Dziale IV Obowiązki pracodawcy i pracownika).

Stosownie do postanowień art. 103¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.) przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych rozumie się zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą.

Udział pracowników w szkoleniach organizowanych z inicjatywy pracodawcy wypełnia przesłanki definicji podnoszenia kwalifikacji zawodowych, określonej w przepisach prawa pracy. A zatem zarówno uczestnictwo w szkoleniach organizowanych przez wojewódzkie urzędy pracy dla swoich pracowników, jak również dla pracowników powiatowych urzędów pracy z inicjatywy pracodawcy, mieści się w dyspozycji tej regulacji.

W konsekwencji, wartość nieodpłatnych świadczeń przyznanych przez pracodawcę w związku z udziałem pracowników wojewódzkich i powiatowych urzędów zatrudnienia w szkoleniach, korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 90 updof.

Szkolenia członków rad zatrudnienia

Na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Naczelna Rada Zatrudnienia jest organem opiniodawczo-doradczym ministra właściwego do spraw pracy w sprawach polityki rynku pracy.

Wojewódzkie rady zatrudnienia są organami opiniodawczo-doradczymi marszałka województwa w sprawach polityki rynku pracy (art. 22 ust. 2 w/w ustawy), natomiast powiatowe rady zatrudnienia są organami opiniodawczo-doradczymi starosty w sprawach polityki rynku pracy (art. 22 ust. 3 w/w ustawy).

Ponadto w art. 23 w ust. 7 tej ustawy, ustawodawca zawarł upoważnienie ustawowe dla ministra właściwego do spraw pracy do określenia, w drodze rozporządzenia, organizacji oraz trybu działania rad zatrudnienia, a także warunków, na jakich mogą uczestniczyć w posiedzeniach rad zatrudnienia przedstawiciele organów, organizacji i instytucji niereprezentowanych w radach, oraz trybu finansowania kosztów szkoleń członków rad, mając na względzie zapewnienie efektywnego dialogu społecznego.

Z kolei z postanowień rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 6 października 2004 r. w sprawie rad zatrudnienia (Dz. U. Nr 224, poz. 2281) – stanowiącego realizację powołanego powyżej upoważnienia ustawowego – wynika, iż rada zatrudnienia może ustalić, w formie uchwały, roczny plan potrzeb szkoleniowych jej członków lub podjąć uchwałę o potrzebie zorganizowania dla zainteresowanych członków szkolenia na określony temat, związany z realizacją przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (§ 8 ww. rozporządzenia).

Szkolenia członków Naczelnej Rady Zatrudnienia są finansowane przez ministra ze środków Funduszu Pracy. Szkolenia członków wojewódzkiej rady zatrudnienia są finansowane przez marszałka województwa, a powiatowej rady zatrudnienia przez starostę – w ramach limitu środków Funduszu Pracy, pozostających w ich dyspozycji (§ 9).

Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy pojęcie „szkolenia” dla potrzeb tej ustawy zdefiniowała jako pozaszkolne zajęcia mające na celu uzyskanie, uzupełnienie lub doskonalenie umiejętności i kwalifikacji zawodowych lub ogólnych, potrzebnych do wykonywania pracy, w tym umiejętności poszukiwania zatrudnienia (art. 2 ust. 1 pkt 37 w/w ustawy).

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 118 lit.b updof wolna od podatku dochodowego jest wartość nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych oraz wartość świadczeń rzeczowych, z tytułu szkoleń i przygotowania zawodowego dorosłych otrzymanych na podstawie ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Dyspozycja omawianego przepisu obejmuje również szkolenia otrzymane na podstawie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

W praktyce stosowania powyższego zwolnienia podatkowego pojawiły się jednak wątpliwości, czy w zakresie definicji pojęcia „szkolenia” zawartej w art. 2 ust. 1 pkt 37 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy mieszczą się również szkolenia, o których mowa w powołanym rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy, skierowane do rad zatrudnienia.

Z uzyskanej przez Ministra Finansów opinii Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej wynika, iż szkolenia członków rad zatrudnienia, o których mowa w powołanym rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy mieszczą się w zakresie definicji pojęcia szkolenia zawartej w art. 2 ust. 1 pkt 37 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Biorąc pod uwagę powyższe uznać należy, że wartość nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych oraz wartość świadczeń rzeczowych, z tytułu szkoleń i przygotowania zawodowego dorosłych otrzymanych na podstawie uchwały rady zatrudnienia przyjętej stosownie do postanowień w/w rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy korzysta ze zwolnienia na podstawie 21 ust. 1 pkt 118 1it.b updof.

Minister Finansów: z up. M. Grabowski