REKLAMA
Monitor Polski - rok 2025 poz. 257
UCHWAŁA
SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
z dnia 6 marca 2025 r.
w sprawie uczczenia Macieja Kazimierza Sarbiewskiego w 430. rocznicę urodzin
W czasach świetności Rzeczypospolitej, 24 lutego 1595 roku, w Sarbiewie pod Płońskiem urodził się Maciej Kazi-mierz Sarbiewski - wybitny europejski intelektualista oraz jeden z najdoskonalszych przedstawicieli polskiej kultury, przez kilkaset lat najbardziej znany na świecie polski poeta oraz teoretyk literatury. Wstąpił do Towarzystwa Jezusowego, a w 1623 roku otrzymał święcenia kapłańskie. Zdobył gruntowne wykształcenie w Polsce i w Rzymie, został doktorem filozofii i teologii, wykładał poetykę i retorykę w kolegiach jezuickich w Krożach na Żmudzi i w Połocku oraz w Akademii Wileńskiej. Od 1635 roku był nadwornym kaznodzieją króla Władysława IV Wazy.
Maciej Sarbiewski to najwybitniejszy łaciński poeta Europy XVII wieku, przedstawiciel baroku. Tworzył ody, epody i epigramaty, wzorował się na poetach antycznych i Janie Kochanowskim. Nazywano go sarmackim lub chrześcijańskim Horacym. Liczne ody poświęcił głównie tematyce religijnej, natomiast w odzie do rycerstwa polskiego, przetłumaczonej na język polski przez Samuela Twardowskiego, zwracał się z przestrogą przed „psuciem” Ojczyzny. W innych utworach opiewał piękno ojczystej ziemi i sukcesy militarne hetmana Jana Karola Chodkiewicza.
Stworzył dzieła teoretycznoliterackie, jak: „O poezji doskonałej, czyli Wergiliusz i Homer” i „Wykłady poetyki”, w tym rozprawę „O poincie i dowcipie”. Pisał też epos o dziejach Polski pt. „Lechiada”. Tradycję antyczną wpisywał w kulturę i myśl chrześcijańską, m.in. w traktacie mitologicznym „Bogowie pogan”. Podejmował problematykę uniwersalną, rozważał kwestię miejsca człowieka w świecie, rozdarcia między ziemią a niebem i naturą a łaską, nawiązywał do mistycznej biblijnej „Pieśni nad Pieśniami”. Miał zdolności kompozytorskie, śpiewał i grał na kilku instrumentach.
Już w wieku 28 lat uhonorowany został najważniejszą nagrodą literacką - papieskim laurem poetyckim. Wcześniej otrzymało ją tylko dwóch polskich poetów: Klemens Janicki i Adam Schroeter. Przez kilkaset lat, do czasów Henryka Sienkiewicza i Ferdynanda Ossendowskiego, był polskim pisarzem, którego dzieła były najczęściej wydawane na świecie. W 1632 roku ukazała się edycja jego najpopularniejszego dzieła - „Lyricorum libri IV” ozdobiona miedziorytami Petera Rubensa. Ten zbiór poezji miał w Europie i Stanach Zjednoczonych blisko sto wydań. Jeszcze w XIX wieku „Ody Kazi-mierza” w tłumaczeniu angielskim, były bardzo popularne w Zjednoczonym Królestwie. Chociaż jego dorobek tłumaczono na język polski, jest twórcą w Ojczyźnie mało znanym.
Maciej Sarbiewski zmarł w Warszawie w 1640 roku i został pochowany w kościele jezuitów, a po kasacie zakonu - w kościele pijarów. Po Powstaniu Listopadowym, w ramach represji wobec Polski, z rozkazu Moskali przeniesiono jego szczątki do anonimowej zbiorowej mogiły pod aleją cmentarną przy kościele św. Karola Boromeusza na Powązkach.
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w 430. rocznicę urodzin Macieja Kazimierza Sarbiewskiego - polskiego artysty światowej sławy i znaczenia, oddaje mu należny hołd, aby przywrócić jego twórczość współczesnym i przyszłym pokoleniom Polaków.
Marszałek Sejmu: S. Hołownia
- Data ogłoszenia: 2025-03-18
- Data wejścia w życie: 2025-03-06
- Data obowiązywania: 2025-03-06
REKLAMA
Monitor Polski
REKLAMA
REKLAMA