Monitor Polski - rok 2025 poz. 42

Planowanie i prowadzenie procesu treningowego w szermierce

5 poziom Polskiej Ramy Kwalifikacji (zwanej dalej "PRK"), 5 poziom Sektorowej Ramy Kwalifikacji w sektorze sport

Osoba posiadająca kwalifikację jest przygotowana do samodzielnego planowania, organizowania i realizowania procesu treningowego w szermierce. Diagnozuje poziom techniczno-taktycznych umiejętności zawodników oraz analizuje informacje o zawodnikach. Przygotowuje program realizacji celów szkoleniowych w oparciu o cele główne i pośrednie, umiejętności zawodnika oraz wyniki testów i badań. Analizuje realizację planu treningowego i na bieżąco wprowadza zmiany w zakresie obciążeń, środków treningowych i form treningu, mające zapewnić jak najlepsze rezultaty procesu treningowego. Posługuje się specjalistyczną wiedzą z zakresu teorii sportu oraz teorii i praktyki treningu szermierza.

Zestaw 1. Teoria szermierki

Poszczególne efekty uczenia się

Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia

Opisuje strukturę organizacyjną dyscypliny

- charakteryzuje system współzawodnictwa i aktualne przepisy walk w szermierce,

- omawia strukturę szermierki w Polsce,

- omawia bieżące regulacje prawne obowiązujące w sporcie (np. uczestnictwo w treningach i zawodach, używanie dopingu).

Charakteryzuje dyscyplinę

- omawia funkcje i czynności zawodowe trenera szermierki,

- omawia koncepcje taktyczne i techniczno-taktyczne walk w poszczególnych broniach w szermierce z naciskiem na swoją wybraną broń,

- wymienia pożądane cechy sprawnościowe i psychiczne osób uprawiających szermierkę,

- przedstawia czynniki warunkujące sukces sportowy w szermierce,

- omawia źródła informacji i dane niezbędne do opracowania indywidualnego stylu walki zawodnika,

- wskazuje najnowsze tendencje szkoleniowe w szermierce, a w szczególności w wybranej broni,

- wymienia dostępne zasoby wiedzy naukowej z zakresu teorii i praktyki treningu sportowego,

- posługuje się terminologią i nazewnictwem szermierczym,

- charakteryzuje zasady organizacji zawodów szermierczych.

Charakteryzuje pojęcia z zakresu teorii treningu sportowego i treningu w szermierce

- omawia aspekty treningu sportowego, np.: pracę, zmęczenie, odpoczynek, zjawisko superkompensacji,

- omawia etapy szkolenia sportowego w szermierce,

- omawia zasady prowadzenia procesu treningu sportowego w szermierce,

- omawia strukturę czasową treningu i czynniki ją warunkujące,

- omawia specyfikę treningu sportowego w poszczególnych broniach w szermierce oraz różnice w treningu kobiet i mężczyzn,

- charakteryzuje obciążenia treningowe i startowe,

- charakteryzuje strukturę obciążeń treningowych np. w jednostce treningowej, mikrocyklu, mezocyklu, bezpośrednim przygotowaniu startowym, makrocyklu treningowym.

Omawia zasady bezpieczeństwa w szermierce

- omawia zakres odpowiedzialności prawnej trenera szermierki,

- opisuje najczęściej występujące urazy i zagrożenia specyficzne dla szermierki i sposoby przeciwdziałania im,

- omawia zasady prawidłowej regulacji masy ciała,

- omawia zasady racjonalnego żywienia w sporcie,

- wymienia przeciwwskazania do uprawiania szermierki,

- przedstawia wymagania regulaminowe dotyczące sprzętu i ubioru szermierza.

Zestaw 2. Opracowanie koncepcji treningowej w szermierce

Poszczególne efekty uczenia się

Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia

Formułuje cele szkoleniowe

- wyznacza cele krótko- i długoterminowe programu szkoleniowego dla zawodników,

- określa cele i zadania na poszczególnych etapach szkolenia,

- indywidualizuje cele zadaniowe i szkoleniowe m.in. w oparciu o wyniki sportowe, wyniki badań diagnostyczno-kontrolnych, testy sprawności.

Opracowuje roczne plany szkolenia

- dobiera i uzasadnia metody, formy i środki treningowe w zależności od wieku, etapu szkolenia, płci i zaawansowania sportowego,

- określa optymalne proporcje wielkości obciążeń treningowych i startowych,

- planuje kontrolę procesu treningu sportowego,

- przygotowuje konspekt jednostki treningowej w szermierce,

- przygotowuje zadania treningowe indywidualne i grupowe,

- przygotowuje konspekty lekcji indywidualnych,

- opracowuje graficzny plan szkolenia.

Prowadzi ewaluację własnych koncepcji treningowych

- identyfikuje przesłanki dokonania modyfikacji koncepcji treningowej np. ze względu na: kontuzje, wyniki sportowe, warunki finansowe,

- modyfikuje cele, program lub plan szkolenia grupy, jak również indywidualnie dla poszczególnych zawodników,

- uzasadnia zmiany wprowadzone do programu lub planu szkolenia.

Zestaw 3. Organizowanie i realizacja procesu treningowego w szermierce

Poszczególne efekty uczenia się

Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia

Charakteryzuje sposób oceny dyspozycji zawodników do uczestnictwa w procesie treningu i w zawodach sportowych

- omawia formalne kryteria dopuszczenia zawodnika do procesu treningowego lub zawodów sportowych,

- charakteryzuje metody oceny poziomu opanowania umiejętności technicznych i techniczno-taktycznych oraz specjalnych umiejętności szermierza na różnych etapach szkolenia,

- omawia metody oceny stanu wytrenowania zawodnika na podstawie kontroli trenerskiej, laboratoryjnej i lekarskiej.

Przyporządkowuje zawodników do grup szkoleniowych

- ustala kryteria doboru zawodników do poszczególnych grup szkoleniowych,

- kwalifikuje zawodników do grup szkoleniowych i uzasadnia swój wybór.

Prowadzi zajęcia treningowe i monitoruje pracę grupy

- prowadzi zajęcia zgodnie z zasadami metodyki treningu sportowego,

- komunikuje cele zajęć treningowych językiem dostosowanym do poziomu sportowego i wieku grupy,

- naucza i doskonali umiejętności techniczne i techniczno-taktyczne zawodników na lekcjach indywidualnych i ćwiczeniach w parach,

- kontroluje bezpieczeństwo ćwiczących na zajęciach treningowych,

- modyfikuje zadania treningowe grupowe oraz indywidualne,

- kształtuje zdolności motoryczne zawodników, uwzględniając płeć i poziom zaawansowania sportowego,

- motywuje uczestników zajęć do aktywnego udziału w zajęciach,

- podsumowuje i omawia stopień realizacji celów zajęć treningowych.

Ocenia realizację przebiegu procesu treningowego

- uzasadnia potrzebę analizy wyników zawodów sportowych,

- interpretuje wyniki testów i sprawdzianów,

- formułuje wnioski do dalszej pracy treningowej,

- uzasadnia konieczność wprowadzania korekty planów treningowych,

- podsumowuje i ocenia pracę instruktorów,

- udziela informacji zwrotnych instruktorom.

Współdziała ze środowiskiem społecznym grupy treningowej

- charakteryzuje czynniki społeczne mające wpływ na proces treningowy,

- omawia formy współpracy ze środowiskiem społecznym grupy treningowej,

- prowadzi pokazowe walki szermiercze.

1. Etap weryfikacji

1.1. Metody

W czasie walidacji stosowane są następujące metody:

- test teoretyczny,

- obserwacja w warunkach symulowanych,

- rozmowa z komisją walidacyjną, zwaną dalej "komisją" (wywiad swobodny),

- analiza dowodów i deklaracji.

Wszystkie lub wybrane efekty uczenia się mogą być potwierdzone metodą analizy dowodów i deklaracji.

Przed przystąpieniem do weryfikacji wymagane jest przedstawienie następujących dowodów odnoszących się do szermierki:

1. Roczny program szkolenia, który zawiera:

- charakterystykę grupy szkoleniowej i charakterystyki indywidualne zawodników,

- wyznaczenie celu głównego i celów pośrednich oraz terminów i miejsc ich realizacji,

- wyznaczenie ram czasowych okresu startowego w oparciu o kalendarz zawodów - termin rozpoczęcia i zakończenia,

- wyznaczenie ram czasowych okresu przygotowawczego,

- wyznaczenie ram czasowych okresu przejściowego,

- określenie wskaźników stanu wytrenowania i terminów ich uzyskania,

- terminy, liczbę i rodzaj działań kontrolnych,

- globalne wielkości obciążeń treningowych, np. dni, treningi, godziny, liczbę stoczonych walk, liczbę i czas trwania lekcji indywidualnych, powtórzenia,

- zabezpieczenie organizacyjne i materialne szkolenia,

- graficzny plan organizacji szkolenia (tzw. łączkę).

2. Dziennik praktyk zawierający:

- zapoznanie kursanta ze strukturą organizacyjną i działalnością placówki, w których odbywa praktykę (1 godzina),

- zapoznanie się z pracą trenera (2 godziny),

- hospitowanie różnych form pracy w danej placówce (5 godzin),

- asystowanie w czynnościach zawodowych trenera (4 godziny),

- prowadzenie zajęć treningowych (13 godzin),

- obserwację zawodów szermierczych (4 godziny),

- sporządzenie dokumentacji z przebiegu praktyki (1 godzina).

Łącznie 30 godzin.

3. Dowody na przeprowadzanie pokazowych walk szermierczych.

4. Plan mikrocyklu, który zawiera:

- cele szkoleniowe,

- obciążenia dostosowane do celów planu mezocyklu i planu rocznego,

- określenie struktury czasowej procesu treningu w ramach mikrocyklu,

- opis metod i środków treningowych stosowanych w mikrocyklu.

5. Plan przykładowej jednostki treningowej, który określa:

- formy, środki i metody stosowane na zajęciach,

- obciążenie różnymi ćwiczeniami,

- strukturę czasową.

6. Konspekty (przynajmniej 3) przykładowych lekcji indywidualnych w szermierce z określonymi:

- celem głównym lekcji,

- metodami prowadzenia ćwiczeń w lekcji,

- kierunkiem lekcji.

1.2. Zasoby kadrowe

Komisja składa się z co najmniej trzech członków, w tym przewodniczącego komisji.

Pierwszy z członków komisji posiada kwalifikację pełną z minimum 7 poziomem PRK w obszarze kultury fizycznej i jest trenerem klasy mistrzowskiej w szermierce z tytułem nadanym przed wejściem w życie ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów (Dz. U. poz. 829) lub tytuł trenera II klasy nadany przez uczelnie lub instytucje upoważnione przez Polski Związek Szermierczy (zwany dalej "PZS") po wejściu w życie ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów, lub posiada kwalifikację cząstkową w obszarze szermierki z minimum 6 poziomem PRK.

Drugi z członków komisji posiada kwalifikację pełną z minimum 7 poziomem PRK w obszarze kultury fizycznej oraz udokumentowane minimum 2-letnie doświadczenie w prowadzeniu kadry narodowej w szermierce.

Trzeci z członków komisji posiada kwalifikację pełną z 8 poziomem PRK w dziedzinie nauk o kulturze fizycznej oraz minimum 2-letnią praktykę jako nauczyciel akademicki w naukach o kulturze fizycznej, oraz tytuł zawodowy trenera II klasy w szermierce nadany przed wejściem w życie ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów lub kwalifikację cząstkową w obszarze szermierki, lub tytuł zawodowy trenera II klasy nadany przez uczelnie lub instytucje upoważnione przez PZS po wejściu w życie ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów.

Dodatkowo co najmniej jeden z członków komisji posiada doświadczenie w działaniach związanych z wdrażaniem Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (zwanego dalej "ZSK"). Przewodniczący jest wybierany spośród członków komisji.

1.3. Sposób organizacji walidacji oraz warunki organizacyjne i materialne

Za pomocą testu teoretycznego potwierdzany jest zestaw 1 efektów uczenia się "Teoria szermierki" oraz następujące efekty uczenia się z zestawu 3 "Organizowanie i realizacja procesu treningowego w szermierce": "Charakteryzuje sposób oceny dyspozycji zawodników do uczestniczenia w procesie treningowym i zawodach sportowych", "Ocenia realizację przebiegu procesu treningowego", "Współdziała ze środowiskiem społecznym grupy treningowej".

Za pomocą metody analizy dowodów i deklaracji połączonej z rozmową z komisją potwierdzane jest posiadanie wszystkich efektów uczenia się z zestawu 2 efektów uczenia się "Opracowanie koncepcji treningowej w szermierce" oraz kryterium weryfikacji "prowadzi pokazowe walki szermiercze" z efektu uczenia się "Współdziała ze środowiskiem społecznym grupy treningowej" z zestawu 3 "Organizowanie i realizacja procesu treningowego w szermierce".

Za pomocą metody obserwacji w warunkach symulowanych połączonej z rozmową z komisją potwierdzane jest posiadanie efektu uczenia się "Prowadzi zajęcia treningowe i monitoruje pracę grupy" z zestawu 3 "Organizowanie i realizacja procesu treningowego w szermierce".

Rozmową z komisją potwierdzane jest posiadanie efektu uczenia się "Przyporządkowuje zawodników do grup szkoleniowych" z zestawu 3 "Organizowanie i realizacja procesu treningowego w szermierce".

Instytucja certyfikująca musi zapewnić:

- salę sportową wyposażoną w sprzęt (np. tarcze treningowe, pachołki, drabinki koordynacyjne, piłeczki tenisowe itp.) i planszę szermierczą, niezbędne do przeprowadzenia części praktycznej,

- warunki umożliwiające przeprowadzenie części teoretycznej walidacji, w tym rozmowę z komisją,

- grupę szermierzy (minimum 4 osoby) uzbrojoną w sprzęt szermierczy do przeprowadzenia walidacji. Uczestnicy walidacji mogą wejść w skład tej grupy.

2. Etapy identyfikowania i dokumentowania

Posiadanie tytułu zawodowego trenera II klasy zgodnie z wymogami ustalonymi przez PZS może być dowodem posiadania części lub wszystkich efektów uczenia się opisanych w kwalifikacji. Instytucja certyfikująca musi zapewnić wsparcie doradcy walidacyjnego osobie przystępującej do walidacji.

2.1. Metody

Wsparcie w zakresie identyfikowania i dokumentowania może być prowadzone następującymi metodami:

- analiza dowodów i deklaracji,

- wywiad swobodny.

2.2. Zasoby kadrowe

Wsparcie w zakresie identyfikowania i dokumentowania prowadzi doradca walidacyjny. Doradca musi zostać przeszkolony przez instytucję certyfikującą w zakresie:

- celów walidacji,

- metod i narzędzi pomocnych przy identyfikowaniu i dokumentowaniu,

- efektów uczenia się opisanych w kwalifikacji,

- założeń i zasad funkcjonowania ZSK, np. dotyczących rozdzielności procesu szkolenia od walidacji itp.

Doradca walidacyjny powinien również posiadać udokumentowane co najmniej 10-letnie doświadczenie zawodowe związane z prowadzeniem procesu treningowego w szermierce.

2.3. Warunki przeprowadzania identyfikowania i dokumentowania

Podczas przeprowadzenia wsparcia osób przystępujących do walidacji powinny być zapewnione warunki gwarantujące dyskrecję.

Warunkiem przystąpienia do walidacji jest posiadanie kwalifikacji cząstkowej "Prowadzenie procesu treningowego w szermierce" (PRK 4) lub posiadanie tytułu zawodowego instruktora szermierki nadanego przez uczelnie lub instytucje upoważnione przez PZS po wejściu w życie ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów, lub posiadanie tytułu zawodowego instruktora szermierki nadanego przed wejściem w życie ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów oraz minimum 2 lat doświadczenia w pracy szkoleniowej w szermierce zgodnie z wymogami ustalonymi przez PZS, lub tytułu zawodowego trenera II klasy nadanego przed wejściem w życie ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów, lub tytułu zawodowego trenera II klasy w szermierce zgodnie z wymogami ustalonymi przez PZS, czyli nadanego przez uczelnie lub instytucje upoważnione przez PZS po wejściu w życie ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów.

Dodatkowe warunki, jakie musi spełniać osoba przystępująca do walidacji:

- wiek minimum 21 lat,

- potwierdzenie odbycia minimum 30-godzinnej praktyki specjalistycznej w zakresie szkolenia w szermierce odbytej pod kierownictwem trenera minimum I klasy lub mistrzowskiej wyznaczonego przez komisję kwalifikacyjną lub z listy zaproponowanej przez PZS,

- zaświadczenie o odbyciu minimum 8-godzinnego kursu pierwszej pomocy,

- oświadczenie o niekaralności związanej z wykonywaniem działalności zawodowej w obszarze objętym kwalifikacją,

- oświadczenie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do aktywnego udziału w zajęciach sportowych.

Brak innych, poza pozytywnym wynikiem walidacji, warunków uzyskania kwalifikacji wolnorynkowej.

Certyfikat ważny jest bezterminowo.

Brak dodatkowych warunków, które muszą spełniać podmioty ubiegające się o uprawnienie do certyfikowania na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji.

Nie rzadziej niż raz na 10 lat.