Monitor Polski - rok 2024 poz. 609

Senat jest tym, co pozostałe władze do szlachetnych działań pobudza, od nieuczciwych odwodzi, a namiętności studzi. Dlatego bez rady, opinii i kontroli Senatu nic w Rzeczypospolitej ani poza jej granicami czynić się nie godzi.

Andrzej Frycz Modrzewski, O poprawie Rzeczypospolitej

Senat Rzeczypospolitej Polskiej, wybrany 4 czerwca 1989 r. jeszcze jako Senat Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, był pierwszą instytucją państwową pochodzącą z całkowicie wolnych wyborów. Odrodzony po 50 latach nieistnienia spowodowanego II wojną światową i decyzją powojennych władz odegrał ważną rolę w budowaniu polskiej racji stanu i wizerunku odradzającej się Rzeczypospolitej. Pierwsze posiedzenie, które odbyło się 4 lipca 1989 r. w Sali Kolumnowej w gmachu Sejmu, było z pewnością początkiem zmian w historii naszego Państwa.

Marszałek Senior Stanisław Stomma w swoim inauguracyjnym wystąpieniu mówił nie tylko o rozbudzonych nadziejach społecznych, ale podkreślał również znaczenie nowo powołanej Izby w trudnych czasach i złej sytuacji geopolitycznej: „otrzymaliśmy tym razem wyjątkową szansę: możność uporządkowania spraw narodowych na własną modłę i umocnienia naszego wspólnego domu”.

Pierwsza kadencja parlamentu zaowocowała wieloma projektami ustaw i uchwał. W Senacie narodziła się reforma samorządowa, będąca realnym narzędziem budowania demokracji i kształtowania społeczeństwa obywatelskiego. Efektem prac były przeprowadzone w maju 1990 r. pierwsze wolne wybory samorządowe. Senat stał się też pierwszą prawomocną instytucją uznaną przez środowiska emigracyjne i sprawującą, jak to jest do dziś, opiekę nad Polonią i Polakami za granicą. To tu tworzyły się reformy gospodarcze i ustrojowe.

Ciągle aktualne są słowa pierwszego Marszałka Senatu Andrzeja Stelmachowskiego z inauguracyjnego wystąpienia: „Tak bardzo bym pragnął, byśmy mogli przyczynić się do budowy Polski w pełni niepodległej, a jednocześnie przyjaznej wszystkim sąsiadom, zasobnej - ale i realizującej zasady sprawiedliwości społecznej, energicznie rządzonej, ale jednocześnie zapewniającej wolności obywatelskie. Polski, w której uśmiech przyjazny zacierać będzie smutek i łzy”.

Senat Rzeczypospolitej Polskiej w 35. rocznicę pierwszego posiedzenia oddaje cześć wszystkim senatorom I kadencji, dzięki którym izba wyższa parlamentu stała się jedną z najważniejszych instytucji państwa. Senat I kadencji symbolizuje bezkrwawo wywalczoną wolność, która dała rzeczywisty początek dokonującym się od 1989 r. przemianom.

Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.

Marszałek Senatu: M. Kidawa-Błońska