Monitor Polski - rok 2024 poz. 445

Planowanie i prowadzenie procesu szkoleniowego w zapasach

5 poziom Polskiej Ramy Kwalifikacji (dalej jako "PRK"), 5 poziom Sektorowej Ramy Kwalifikacji w sektorze sport

Syntetyczna charakterystyka efektów uczenia się

Osoba posiadająca kwalifikację jest przygotowana do samodzielnego planowania, organizowania i realizowania procesu szkoleniowego w zapasach. Diagnozuje poziom umiejętności techniczno-taktycznych zawodników oraz korzysta z informacji o zawodnikach. Przygotowuje program realizacji celów szkoleniowych w oparciu o cele główne i pośrednie, umiejętności zawodnika oraz wyniki testów i badań. Analizuje podejmowane przez siebie działania zawodowe pod kątem optymalizacji planu i realizacji przebiegu procesu szkoleniowego. W pracy posługuje się specjalistyczną wiedzą z zakresu teorii i metodyki sportu oraz zagadnień techniczno-taktycznych w zapasach. Ponosi odpowiedzialność za jakość realizowanych jednostek treningowych oraz bezpieczeństwo zawodników.

Zestaw 1. Teoretyczne podstawy zapasów

Poszczególne efekty uczenia się

Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia

Opisuje strukturę organizacyjną dyscypliny

- omawia historię sportu zapaśniczego w Polsce i na świecie,

- charakteryzuje system współzawodnictwa i aktualne przepisy walki sportowej w zapasach,

- omawia strukturę sportu zapaśniczego w Polsce,

- omawia bieżące regulacje prawne obowiązujące w sporcie.

Charakteryzuje dyscyplinę

- omawia funkcje i czynności zawodowe szkoleniowca zapasów,

- omawia koncepcje techniczno-taktyczne walki zapaśniczej,

- przedstawia uwarunkowania fizjologiczne do podejmowania wysiłku fizycznego oraz wymogi motoryczne i psychologiczne dla osób uprawiających zapasy,

- wymienia czynniki niezbędne do osiągnięcia sukcesu sportowego w zapasach,

- omawia źródła informacji i dane niezbędne do opracowania taktyki walki,

- wskazuje najnowsze kierunki szkoleniowe w zapasach,

- wymienia dostępne zasoby wiedzy naukowej z zakresu teorii i praktyki treningu sportowego,

- posługuje się terminologią zapaśniczą.

Charakteryzuje pojęcia z zakresu teorii treningu w zapasach

- omawia aspekty treningu sportowego np.: praca, zmęczenie, odpoczynek, zjawisko superkompensacji,

- charakteryzuje cel treningu sportowego,

- omawia pojęcia dotyczące etapów szkolenia sportowego, treningu ogólnorozwojowego, ukierunkowanego, specjalistycznego oraz treningu dzieci i młodzieży,

- omawia błędy i zagrożenia wynikające z wczesnej specjalizacji,

- omawia zasady treningu sportowego,

- omawia strukturę czasową treningu sportowego i czynniki ją warunkujące,

- omawia strukturę rzeczową treningu sportowego oraz jej składowe,

- omawia metody, formy i środki treningowe stosowane w procesie nauczania zapasów w różnych grupach wiekowych,

- omawia specyfikę treningu sportowego w zapasach - w stylu klasycznym, w stylu wolnym oraz w zapasach kobiet,

- charakteryzuje obciążenia treningowe i startowe,

- charakteryzuje strukturę obciążeń treningowych w jednostce treningowej, mikrocyklu, mezocyklu, bezpośrednim przygotowaniu startowym.

Omawia zasady bezpieczeństwa i ochrony zdrowia zawodnika w zapasach

- omawia zakres odpowiedzialności prawnej trenera zapasów,

- opisuje najczęściej występujące urazy i zagrożenia, specyficzne dla zapasów,

- wymienia techniki niedozwolone w zapasach,

- omawia sposoby asekuracji i samoasekuracji,

- omawia negatywne konsekwencje stosowania używek i dopingu w sporcie,

- omawia zasady prawidłowej regulacji masy ciała,

- omawia zasady racjonalnego żywienia w zapasach,

- wymienia przeciwwskazania do uprawiania zapasów,

- omawia wymagania dotyczące specjalistycznego stroju i obuwia,

- tworzy regulamin korzystania z sali, w której są prowadzone zajęcia z zapasów.

Zestaw 2. Opracowanie koncepcji szkoleniowej

Poszczególne efekty uczenia się

Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia

Formułuje cele szkoleniowe

- wyznacza cele krótko- i długoterminowe programu szkoleniowego dla zawodników,

- określa cele i zadania na poszczególnych etapach szkolenia,

- uwzględnia wyniki badań diagnostyczno-kontrolnych, testów sprawności oraz zawodów sportowych do formułowania celów szkoleniowych

- indywidualizuje cele szkoleniowe.

Przygotowuje program szkolenia

- opracowuje roczny program szkolenia,

- dobiera i uzasadnia metody, formy i środki treningowe w zależności od wieku, etapu szkolenia, płci i zaawansowania sportowego,

- określa optymalne proporcje wielkości obciążeń treningowych i startowych,

- planuje metody kontroli procesu treningu sportowego,

- przygotowuje konspekt jednostki treningowej w zapasach,

- opracowuje graficzny plan szkolenia.

Prowadzi ewaluację własnych koncepcji szkoleniowych

- identyfikuje konieczność dokonania modyfikacji koncepcji szkoleniowej np.: ze względu na kontuzje, wyniki sportowe, warunki finansowe,

- modyfikuje cele, program lub plan szkolenia,

- uzasadnia zmiany wprowadzone do programu lub planu szkolenia.

Zestaw 3. Organizowanie i realizacja procesu szkoleniowego w zapasach

Poszczególne efekty uczenia się

Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia

Omawia sposób oceny dyspozycji zawodników do uczestniczenia w procesie szkoleniowym i zawodach sportowych

- omawia formalne kryteria dopuszczenia zawodnika do procesu szkoleniowego lub zawodów sportowych,

- omawia metody oceny stanu wytrenowania zawodnika na podstawie kontroli trenerskiej, laboratoryjnej i lekarskiej.

Przyporządkowuje zawodników do grup szkoleniowych

- ustala kryteria doboru zawodników do poszczególnych grup szkoleniowych,

- kwalifikuje zawodników do grup szkoleniowych i uzasadnia swój wybór.

Prowadzi zajęcia treningowe i monitoruje pracę grupy

- prowadzi zajęcia zgodnie z zasadami metodyki treningu sportowego,

- przedstawia cele zajęć treningowych,

- kontroluje bezpieczeństwo ćwiczących na zajęciach treningowych,

- wykonuje techniki w stylu klasycznym i wolnym,

- naucza i doskonali elementy techniczno-taktyczne zgodnie z zasadami metodyki treningu sportowego,

- przygotowuje grupowe oraz indywidualne zadania treningowe,

- kształtuje zdolności motoryczne zawodników, uwzględniając płeć i poziom zaawansowania sportowego,

- motywuje uczestników zajęć do aktywnego udziału w zajęciach,

- omawia stopień realizacji celów zajęć treningowych.

Ocenia realizację przebiegu procesu szkoleniowego

- wskazuje potrzebę analizy wyników sportowych,

- interpretuje wyniki testów i sprawdzianów,

- formułuje wnioski do dalszej pracy szkoleniowej,

- uzasadnia konieczność wprowadzania korekty planów szkoleniowych,

- wskazuje potrzebę analizy wyników sportowych,

- formułuje wnioski do dalszej pracy szkoleniowej,

- uzasadnia konieczność wprowadzania korekty planów szkoleniowych.

Współdziała ze środowiskiem społecznym grupy szkoleniowej

- określa czynniki społeczne mające wpływ na proces szkoleniowy,

- omawia formy współpracy ze środowiskiem społecznym grupy szkoleniowej,

- prowadzi treningi pokazowe.

Charakteryzuje zasady organizacji imprez sportowych w zapasach

- omawia elementy składowe organizacji imprezy sportowej, np. program imprezy, komunikat, zadania organizatora z uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa, przepisów sportowych i regulaminów,

- omawia zasady współpracy ze środowiskiem społecznym przy organizacji imprez sportowych.

1. Etap weryfikacji

1.1. Metody

W trakcie walidacji wykorzystuje się następujące metody:

- test teoretyczny,

- obserwacja w warunkach symulowanych,

- rozmowa z komisją walidacyjną, zwaną dalej "komisją" (wywiad swobodny),

- analiza dowodów i deklaracji.

Część lub całość walidacji może być sprawdzona metodą analizy dowodów i deklaracji.

Dowodami potwierdzającymi wszystkie wskazane dla kwalifikacji efekty uczenia się jest spełnienie jednego z poniższych warunków:

- posiadanie dyplomu trenera klasy II w zapasach wydanego przed wejściem w życie ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów (Dz. U. poz. 829), tzw. ustawy deregulacyjnej,

- posiadanie stopnia instruktora zapasów wydanego przed wejściem w życie ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów (tzw. ustawy deregulacyjnej),

- posiadanie tytułu instruktora sportu w zakresie zapasów i certyfikat szkoleniowca wydanego na podstawie "Regulaminu licencji dla szkoleniowców sportu zapaśniczego" zatwierdzonego uchwałą zarządu Polskiego Związku Zapaśniczego z dnia 13.01.2017 r. przez podmioty uprawnione.

Przed przystąpieniem do weryfikacji jest wymagane przedstawienie następujących dowodów odnoszących się do zapasów:

1. Roczny program szkolenia, który zawiera:

1) charakterystykę grupy szkoleniowej lub indywidualnie dla zawodnika;

2) wyznaczenie celu głównego i celów pośrednich oraz terminów i miejsc ich realizacji;

3) wyznaczenie ram czasowych okresu startowego w oparciu o kalendarz zawodów - termin rozpoczęcia i zakończenia;

4) wyznaczenie ram czasowych okresu przygotowawczego;

5) wyznaczenie ram czasowych okresu przejściowego;

6) określenie wskaźników stanu wytrenowania i terminów ich uzyskania;

7) terminy, liczba i rodzaj działań kontrolnych;

8) globalne wielkości obciążeń treningowych np. dni, treningi, godziny, kilometry, powtórzenia;

9) zabezpieczenie organizacyjne i materialne szkolenia;

10) graficzny plan organizacji szkolenia (tzw. łączka).

2. Odbycie 30-godzinnej praktyki specjalistycznej w zakresie szkolenia w zapasach, udokumentowanej w dzienniku, której program zawiera:

1) zapoznanie kursanta ze strukturą organizacyjną i działalnością placówki, w której odbywa praktykę (1 godzina);

2) zapoznanie się z pracą trenera, dyrektora, prezesa placówki (2 godziny);

3) hospitowanie różnych form pracy w danej placówce (6 godzin);

4) asystowanie w czynnościach zawodowych trenera (4 godziny);

5) podejmowanie próbnych czynności zawodowych (10 godzin);

6) obserwacja zawodów o charakterze sportowym (4 godziny);

7) udział w czynnościach promocyjnych dla środowiska lokalnego (rodziców) (1 godzina);

8) sporządzenie dokumentacji z przebiegu praktyki (2 godziny).

Przykładowe instytucje, w których kandydat może realizować praktykę: szkoły podstawowe, szkoły średnie, w których są klasy sportowe, Szkoły Mistrzostwa Sportowego, Ośrodki Szkolenia Sportu Młodzieżowego, Akademickie Ośrodki Szkolenia Sportowego, Wojskowe Ośrodki Szkolenia Sportowego, Kluby Sportowe, Uczniowskie Kluby Sportowe oraz podczas zgrupowań kadr wojewódzkich lub w czasie zgrupowań szkoleniowych Polskiego Związku Zapaśniczego.

3. Dowody potwierdzające prowadzenie treningów pokazowych.

1.2. Zasoby kadrowe

Komisja składa się z co najmniej trzech członków, w tym przewodniczącego komisji. Każdy z członków komisji posiada kwalifikację pełną minimum na poziomie 6 PRK w obszarze kultury fizycznej.

Pierwszy z członków komisji jest trenerem klasy mistrzowskiej lub pierwszej w zapasach uzyskanej przed wejściem w życie ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów (tzw. ustawy deregulacyjnej) lub posiada kwalifikację na poziomie 6 lub 7 PRK w zapasach.

Drugi z członków komisji jest trenerem klasy mistrzowskiej lub pierwszej w zapasach uzyskanej przed wejściem w życie ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów (tzw. ustawy deregulacyjnej) lub posiada kwalifikację na poziomie 6 lub 7 PRK z zakresu sportów walki.

Trzeci z członków komisji posiada praktykę jako nauczyciel akademicki dziedziny nauki o kulturze fizycznej oraz dorobek naukowy w zakresie sportów walki. Każdy z pozostałych członków komisji musi spełnić wymagania jednego z opisanych członków.

Przewodniczący jest wybierany spośród członków komisji.

Co najmniej 1 członek komisji posiada doświadczenie w zakresie działań związanych z wdrażaniem Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK).

1.3. Sposób organizacji walidacji oraz warunki organizacyjne i materialne

Za pomocą metody analizy dowodów i deklaracji połączonej z rozmową z komisją potwierdzane jest posiadanie efektów uczenia się z zestawu 2. "Opracowanie koncepcji szkoleniowej" oraz kryterium weryfikacji "Prowadzi treningi pokazowe" z efektu uczenia się "Współdziała ze środowiskiem społecznym grupy szkoleniowej" z zestawu 3. "Organizowanie i realizacja procesu szkoleniowego w zapasach".

Za pomocą testu teoretycznego jest potwierdzane posiadanie efektów uczenia się zawartych w zestawie: 1. "Teoretyczne podstawy zapasów" oraz efektów uczenia się: "Omawia sposób oceny dyspozycji zawodników do uczestniczenia w procesie szkoleniowym i zawodach sportowych", "Ocenia realizację przebiegu procesu szkoleniowego", "Charakteryzuje zasady organizacji imprez sportowych w zapasach", zawartych w zestawie 3. "Organizowanie i realizacja procesu szkoleniowego w zapasach".

Zaliczenie testu teoretycznego oraz analizy dowodów i deklaracji dopuszcza do obserwacji w warunkach symulowanych.

Za pomocą metody obserwacji w warunkach symulowanych połączonej z rozmową z komisją jest potwierdzane posiadanie efektu uczenia się "Prowadzi zajęcia treningowe i monitoruje pracę grupy" z zestawu 3. "Organizowanie i realizacja procesu szkoleniowego w zapasach".

Instytucja certyfikująca musi zapewnić:

- salę sportową wyposażoną w sprzęt (np. manekiny, piłki lekarskie, materace) i matę zapaśniczą, niezbędną do przeprowadzenia części praktycznej,

- warunki umożliwiające przeprowadzenie części teoretycznej walidacji, w tym rozmowę z komisją,

- grupę ćwiczebną (min. 8 osób) do przeprowadzenia walidacji. Pozostali uczestnicy walidacji mogą wejść w skład tej grupy.

2. Etapy identyfikowania i dokumentowania

Instytucja certyfikująca musi zapewnić wsparcie osobie przystępującej do walidacji.

2.1. Metody

Wsparcie w zakresie identyfikowania i dokumentowania może być prowadzone następującymi metodami:

- analiza dowodów i deklaracji,

- rozmowa z doradcą walidacyjnym.

2.2. Zasoby kadrowe

Wsparcie w zakresie identyfikowania i dokumentowania może być zapewnione przez doradcę walidacyjnego. Doradca taki musi:

- rozumieć cele walidacji,

- stosować metody i narzędzia pomocne przy identyfikowaniu i dokumentowaniu,

- znać efekty uczenia się określone dla kwalifikacji będących w zakresie jego działania i odnieść je do typowych sytuacji zawodowych,

- posiadać udokumentowane co najmniej 10-letnie doświadczenie zawodowe związane z prowadzeniem procesu szkoleniowego w zapasach,

- znać założenia i zasady funkcjonowania ZSK np. rozdzielność procesu szkolenia od walidacji, etc.

2.3. Warunki przeprowadzania identyfikowania i dokumentowania

Doradca walidacyjny wspiera osobę poprzez ocenę przygotowania do procesu walidacji, w tym pomoc w odbyciu praktyk trenerskich. W sytuacji braku możliwości samodzielnego zorganizowania praktyk doradca walidacyjny w porozumieniu z instytucją certyfikującą umożliwia ich organizację w instytucji wskazanej przez instytucję certyfikującą. Instytucja certyfikująca zapewnia również możliwość korzystania z własnych materiałów szkoleniowych. Podczas przeprowadzenia wsparcia osób przystępujących do walidacji powinny być zapewnione warunki gwarantujące dyskrecję. Osoba przystępująca do walidacji posiada możliwość złożenia wyjaśnień lub odwołania się od decyzji asesorów w toku weryfikacji lub posiada możliwość ponownego przystąpienia do części weryfikacji, bez konieczności powtarzania całej walidacji po pozytywnym rozpatrzeniu wyjaśnień lub odwołania przez instytucję certyfikującą.

Warunkiem przystąpienia do walidacji jest:

- posiadanie wykształcenia średniego lub średniego branżowego,

- ukończenie 18 lat,

- ukończenie minimum 8-godzinnego kursu pierwszej pomocy,

- oświadczenie o niekaralności związanej z wykonywaniem działalności zawodowej w obszarze objętym kwalifikacją,

- oświadczenie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do aktywnego udziału w zajęciach sportowych.

Brak innych, poza pozytywnym wynikiem walidacji, warunków uzyskania kwalifikacji wolnorynkowej

Bezterminowy

O uprawnienie do certyfikowania niniejszej kwalifikacji może ubiegać się podmiot, który spełnia co najmniej jeden z poniższych warunków:

- jest wnioskodawcą włączenia niniejszej kwalifikacji do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji,

- posiada co najmniej 5-letnie doświadczenie w prowadzeniu szkoleń ukierunkowanych na osiąganie efektów uczenia się zdefiniowanych dla niniejszej kwalifikacji,

- posiada co najmniej 5-letnie doświadczenie w prowadzeniu walidacji efektów uczenia się zdefiniowanych dla niniejszej kwalifikacji.

Nie rzadziej niż raz na 10 lat