Monitor Polski - rok 2023 poz. 1140

Prowadzenie szkolenia jeździeckiego na poziomie sportowym

Certyfikat

Certyfikat ważny jest 3 lata. Warunki odnowienia certyfikatu: obowiązek odbycia 3 szkoleń recertyfikujących - 2 specjalistycznych i 1 konferencji metodyczno-szkoleniowej, prowadzonych przez instytucję certyfikującą lub podmioty przez nią wskazane. Wniosek o wydanie certyfikatu na kolejny okres wraz z wymaganymi dokumentami należy złożyć do końca roku, w którym wygasa ważność certyfikatu, nie później niż do końca pierwszego kwartału roku następnego. W przypadku niedotrzymania ww. terminu osoby, które zechcą przedłużyć certyfikat, zobowiązane są przedstawić certyfikaty uczestnictwa w 3 szkoleniach recertyfikacyjnych (2 specjalistycznych i 1 konferencji metodyczno-szkoleniowej, prowadzonych przez instytucję certyfikującą lub podmioty przez nią wskazane), które odbyły się nie później niż w okresie 2 lat od daty złożenia wniosku.

4 poziom Polskiej Ramy Kwalifikacji (dalej jako "PRK"), 4 poziom Sektorowej Ramy Kwalifikacji w sektorze sport

Osoba posiadająca kwalifikację "Prowadzenie szkolenia jeździeckiego na poziomie sportowym" jest przygotowana do samodzielnego planowania, organizowania, realizowania i monitorowania zajęć jeździeckich w dyscyplinach olimpijskich A, B, C. Jest również przygotowana do planowania, prowadzenia i oceny procesu szkoleniowo-treningowego, obejmującego przygotowanie sportowców do zawodów jeździeckich. Posługuje się metodami i narzędziami pracy charakterystycznymi dla jeździectwa, dostosowując je do uwarunkowań rozwoju ontogenetycznego sportowców, celów i postępów treningowych. W odniesieniu do ramowego cyklu szkoleniowego przygotowuje konspekty zajęć (jednostek treningowych), dobierając ćwiczenia do tematu zajęć, poziomu umiejętności jeźdźca oraz wieku i poziomu wyszkolenia konia. Prezentuje umiejętności jeździeckie, wykonując poprawnie technicznie przejazdy ujeżdżeniowe oraz parkurowe, zgodnie z zasadami bezpieczeństwa. Demonstruje i objaśnia ćwiczenia, nauczając zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, stosując zasady teorii i metodyki sportu oraz wykorzystując narzędzia komunikacji i motywacji. Rozpoznaje i samodzielnie rozwiązuje typowe problemy pojawiające się w procesie szkoleniowo-treningowym. Nadzoruje technikę i sposób wykonywania ćwiczeń przez jeźdźców. Omawia rasy koni i na podstawie ich charakterystyki, celów szkolenia oraz wieku i umiejętności uczestników szkolenia dobiera konia do jeźdźca. Wykonuje czynności związane z pielęgnacją i żywieniem konia, a w razie konieczności jest gotowa do udzielenia pierwszej pomocy przedweterynaryjnej. Przygotowuje konia do transportu, w tym wprowadza i wyprowadza konia z przyczepy oraz zabezpiecza go przed urazami w czasie przewożenia. Osoba posiadająca tę kwalifikację ponosi odpowiedzialność za rzetelną realizację procesu szkoleniowo-treningowego, w tym jakość i bezpieczeństwo realizowanych zajęć oraz za zdrowie i bezpieczeństwo uczestników procesu, co oznacza, że nie jest tylko uczestnikiem procesu szkoleniowego, ale samodzielnie odpowiada za prowadzenie i rozplanowanie jednostek treningowych.

Zestaw 1. Charakteryzowanie teoretycznych podstaw jeździectwa

Poszczególne efekty uczenia się

Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia

Charakteryzuje dyscyplinę jeździecką

- opisuje historię jeździectwa,

- charakteryzuje dyscyplinę pod względem wysiłku fizycznego,

- omawia kompetencje sprzyjające funkcjonowaniu w grupie oraz udziałowi w rywalizacji sportowej,

- wymienia dostępne zasoby wiedzy branżowej i wydarzenia cykliczne ważne z punktu widzenia rozwoju zawodowego, w tym konferencje, seminaria, targi,

- omawia rolę etycznego postępowania z uczniami w realizacji procesu treningowego w jeździectwie,

- opisuje zasady etycznego postępowania z koniem w realizacji procesu treningowego w jeździectwie na podstawie kodeksu postępowania z koniem oraz regulacji Polskiego Związku Jeździeckiego (dalej jako "PZJ"),

- omawia olimpijskie dyscypliny jeździeckie A, B, C,

- posługuje się specjalistycznym słownictwem jeździeckim.

Opisuje strukturę organizacyjną dyscypliny jeździectwo

- wymienia organizacje funkcjonujące w dyscyplinie i wskazuje na ich hierarchię,

- omawia organizację systemu współzawodnictwa sportowego w jeździectwie w Polsce,

- omawia zasady rozgrywania i uczestnictwa w konkursach sportowych w jeździectwie w dyscyplinach olimpijskich,

- omawia etapy szkolenia sportowego w dyscyplinie.

Charakteryzuje podstawy teorii i metodyki w procesie szkolenia sportowego w zakresie jeździectwa

- charakteryzuje obszar zawodowy instruktora sportu,

- opisuje metody nauczania ruchu i formy organizacyjne prowadzenia zajęć stosowane w procesie nauczania jeździectwa,

- formułuje cele dydaktyczne w nauczaniu jeździectwa,

- uzasadnia plan procesu nauczania w relacji do celów dydaktycznych,

- omawia elementy planu treningowego, w tym treść, intensywność, objętość, częstotliwość,

- charakteryzuje cykle treningowe (makrocykle, mezocykle, mikrocykle),

- opisuje cele i zadania poszczególnych części jednostki treningowej,

- omawia środki dydaktyczne stosowane w procesie nauczania, w tym: dobór i przygotowanie sprzętu, konia, ćwiczeń, pomocy dydaktycznych,

- omawia zasady doboru miejsca do prowadzenia zajęć (np. podłoże, zabezpieczenie terenu, oświetlenie itd.),

- omawia zasady nauczania (m.in. zasadę świadomości i aktywności, dostępności, systematyczności i indywidualizacji),

- wymienia czynniki wpływające na proces uczenia się jeźdźca i konia.

Omawia zasady bezpieczeństwa i ochrony zdrowia jeźdźca na poziomie sportowym

- opisuje najczęściej występujące urazy i zagrożenia, specyficzne dla uczestnictwa w różnych formach jeździectwa,

- opisuje problem stosowania używek, dopingu oraz prowadzenia niehigienicznego trybu życia,

- wymienia przeciwwskazania do uczestnictwa w jeździectwie,

- omawia cechy zalecanego stroju, obuwia i sprzętu, w tym dostępne środki ochrony zdrowia w jeździectwie.

Omawia zasady bezpieczeństwa i ochrony zdrowia konia w jeździectwie na poziomie sportowym

- opisuje najczęściej występujące urazy i zagrożenia, specyficzne dla uczestnictwa w różnych formach jeździectwa,

- wskazuje sytuacje, które wymagają pilnej interwencji lekarza weterynarii,

- omawia sposoby zapobiegania kulawiznom i reagowania w przypadku ich występowania,

- opisuje problem stosowania dopingu w jeździectwie,

- opisuje problem nieprawidłowych warunków stajennych,

- wymienia przeciwwskazania do uczestnictwa w jeździectwie,

- omawia zabiegi odnowy biologicznej konia, np. stosowanie owijek, maści, żelów, glinek, derek i ochraniaczy magnetycznych,

- opisuje dostępne ochraniacze dla konia,

- opisuje zabiegi dotyczące pielęgnacji kopyt i prawidłowego podkuwania konia.

Zestaw 2. Charakteryzowanie zasad obchodzenia się z koniem w jeździectwie na poziomie sportowym

Poszczególne efekty uczenia się

Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia

Charakteryzuje zasady BHP w treningu jeździeckim

- opisuje zasady BHP w stajni, podczas treningu i w czasie zawodów sportowych,

- wymienia zagrożenia związane z niewłaściwą obsługą konia przed, w trakcie i po treningu,

- omawia sposób przeciwdziałania sytuacjom, które mogą wywołać nadmierny stres u konia,

- omawia sposoby rozładowania stresu u konia.

Charakteryzuje konia jako gatunek

- charakteryzuje rasy koni,

- omawia pokrój, umaszczenie koni i odmiany koni,

- analizuje cechy pokroju koni sportowych ważnych dla poszczególnych dyscyplin,

- omawia elementy dokumentacji hodowlanej i sportowej,

- określa topografię części ciała koni,

- charakteryzuje parametry fizjologiczne konia, tzw. TTO (temperatura, tętno, oddechy).

Omawia motorykę konia

- charakteryzuje rodzaje chodów konia,

- charakteryzuje styl skoku konia,

- ocenia jakość ruchu konia.

Omawia żywienie konia uczestniczącego w treningu sportowym

- charakteryzuje pasze pod względem składu biologicznego i wartości energetycznej,

- omawia rodzaje suplementów,

- omawia zasady żywienia konia w czasie treningu sportowego,

- opisuje zasady suplementacji diety konia w zależności od etapu cyklu szkoleniowego.

Prezentuje zasady pierwszej pomocy, opieki i pielęgnacji koni w jeździectwie na poziomie sportowym

- zabezpiecza rany i urazy konia,

- przygotowuje konia do przeglądu weterynaryjnego lub prezentacji w ręku.

Zestaw 3. Wykonywanie technik jeździeckich w jeździectwie na poziomie sportowym

Poszczególne efekty uczenia się

Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia

Charakteryzuje elementy jazdy konnej w jeździectwie na poziomie sportowym

- omawia skalę szkoleniową,

- omawia pomoce jeździeckie,

- omawia rodzaje dosiadu,

- omawia figury na ujeżdżalni,

- wymienia elementy ujeżdżeniowe wykonywane na czworoboku,

- omawia rolę dostosowania trudności zadania do umiejętności konia i jeźdźca,

- omawia pracę na różnych rodzajach przeszkód parkurowych,

- omawia trening na przeszkodach crossowych.

Demonstruje umiejętności ujeżdżeniowe na poziomie konkursów klasy "N"

- utrzymuje stabilną i prawidłową postawę jeździecką w trzech chodach,

- demonstruje prawidłowe działanie pomocy jeździeckich,

- zachowuje równowagę i koordynację ruchów (zarówno w strzemionach, jak i bez),

- demonstruje przejścia pomiędzy chodami i w ramach chodów.

Demonstruje umiejętności skokowe (przeszkody parkurowe 1,10-1,20)

- utrzymuje stabilną postawę jeździecką podczas pokonywania przeszkód przenośnych,

- dostosowuje tempo i chód konia do warunków atmosferycznych i podłoża,

- dostosowuje tempo i chód konia do dystansu między przeszkodami,

- pokonuje kombinację przeszkód.

Zestaw 4. Planowanie procesu nauczania jeździectwa na poziomie sportowym

Poszczególne efekty uczenia się

Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia

Rozpoznaje potrzeby i możliwości uczestnika procesu treningowego

- analizuje informacje uzyskane na podstawie obserwacji, wywiadu z zawodnikiem lub wywiadu przeprowadzonego z opiekunem prawnym oraz dotychczasowych wyników sportowych zawodnika,

- uzyskuje informacje o celach i aspiracjach zawodnika,

- diagnozuje stan przygotowania psychofizycznego zawodnika do zajęć,

- diagnozuje poziom posiadanych umiejętności jeździeckich zawodnika.

Przygotowuje roczny plan treningowy z zakresu jeździectwa

- określa cel główny procesu treningowego w oparciu o cele i aspiracje zawodnika,

- ustala cele treningowe,

- planuje proces dydaktyczny,

- dobiera formy, metody i środki dydaktyczne do ustalonych celów w oparciu o wiek, możliwości psychofizyczne oraz posiadane umiejętności,

- przygotowuje konspekt zajęć uwzględniający: cel zajęć, metody nauczania, środki dydaktyczne, formy organizacyjne, czas trwania zajęć, wiek i liczebność grupy z zachowaniem obowiązującej w jeździectwie terminologii,

- wskazuje starty kontrolne, które pozwalają na ocenę postępów w nauczaniu.

Zestaw 5. Realizowanie procesu nauczania jeździectwa na poziomie sportowym

Poszczególne efekty uczenia się

Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia

Organizuje proces treningu jeździeckiego

- sprawdza przygotowanie zawodnika do zajęć, w tym kontroluje stan sprzętu i ubiór,

- przygotowuje miejsce, sprzęt i pomoce dydaktyczne do przeprowadzenia jednostki treningowej,

- sprawdza prawidłowość przygotowania konia do zajęć,

- ustawia przeszkody z zachowaniem bezpieczeństwa jeźdźca i konia.

Prowadzi trening jazdy konnej

- wyjaśnia cele i zadania zajęć,

- stosuje zasady etycznego postępowania jeźdźca z koniem,

- instruuje wykonywanie technik jeździeckich,

- prowadzi zajęcia dla jeźdźca na lonży,

- utrzymuje kontakt z jeźdźcem lub grupą (np. wita, żegna, nawiązuje kontakt wzrokowy, reaguje na sygnały zmęczenia, na sygnały braku zrozumienia instrukcji, komunikuje się werbalnie i niewerbalnie z uczestnikami),

- ustawia się względem jeźdźca lub grupy w sposób umożliwiający uczestnikowi lub uczestnikom słyszalność komunikatów,

- stosuje zróżnicowane metody, formy organizacyjne i środki dydaktyczne dostosowane do celu zajęć i możliwości uczestnika,

- nadzoruje wykonywanie ćwiczeń przez jeźdźców,

- koryguje błędy jeźdźców,

- mobilizuje do wysiłku fizycznego, w tym stosuje zachęty słowne, pochwały,

- podsumowuje zajęcia i poziom realizacji zadania.

Lonżuje konia

- stosuje techniki lonżowania,

- powoduje koniem w trzech chodach,

- lonżuje konia z wykorzystaniem specjalistycznego wyposażenia (np. wypinacze, gouge).

Przygotowuje konia do transportu

- planuje opiekę nad koniem przed i po transporcie,

- zabezpiecza kończyny i ogon,

- ładuje i wyładowuje konia do/z koniowozu lub przyczepy.

1. Etap weryfikacji

1.1. Metody

W czasie procesu walidacji dopuszczalne jest stosowanie następujących metod:

- test teoretyczny,

- rozmowa z komisją walidacyjną, zwaną dalej "komisją",

- wywiad swobodny,

- analiza dowodów i deklaracji,

- obserwacja w warunkach symulowanych,

- obserwacja w warunkach rzeczywistych.

Część lub całość walidacji może być przeprowadzona za pomocą metody analizy dowodów i deklaracji. Metoda analizy dowodów i deklaracji musi być każdorazowo połączona z rozmową z komisją.

Dowodem potwierdzającym wszystkie efekty uczenia się jest posiadanie uprawnień Instruktora Sportu PZJ i aktualnej licencji szkoleniowca PZJ, wydanej nie później niż w ciągu dwóch lat kalendarzowych następujących po uzyskaniu przez kwalifikację "Prowadzenie szkolenia jeździeckiego na poziomie sportowym" statusu funkcjonującej w Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji.

Efekty uczenia się: "Demonstruje umiejętności ujeżdżeniowe na poziomie konkursów klasy "N" " oraz "Demonstruje umiejętności skokowe (przeszkody parkurowe 1,10-1,20)" (z zestawu 3) mogą być weryfikowane za pomocą metody analizy dowodów i deklaracji. Dopuszcza się m.in. następujące dowody:

- posiadanie w karierze drugiej lub wyższej klasy sportowej w ujeżdżeniu, skokach (zwalnia odpowiednio z części weryfikacji skokowej lub ujeżdżeniowej),

- posiadanie w karierze drugiej lub wyższej klasy sportowej w WKKW (Wszechstronnym Konkursie Konia Wierzchowego) - zwalnia z całości weryfikacji skokowej i ujeżdżeniowej,

- legitymację instruktora sportu w jeździectwie (wydaną przed wejściem w życie ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów (Dz. U. poz. 829), dalej jako "ustawa") lub dyplom trenera w jeździectwie (wydany przed wejściem w życie ustawy), lub dyplom ukończenia studiów wyższych w zakresie jeździectwa lub hodowli koni - mogą być dowodami na posiadanie części lub wszystkich efektów uczenia się przypisanych do części teoretycznej (z zestawu 1).

Inne dowody, w zależności od ich zakresu przedmiotowego, mogą pozwolić na potwierdzenie posiadania części efektów uczenia się przypisanych do części teoretycznej lub praktycznej.

1.2. Zasoby kadrowe

Weryfikację przeprowadza komisja. Komisja składa się z minimum 3 osób.

Przewodniczący komisji musi spełniać następujące warunki:

- posiadać minimum kwalifikację pełną na poziomie 6 PRK (licencjat),

- posiadać minimum dyplom trenera II klasy w jeździectwie wydany przed wejściem w życie ustawy lub analogiczne kompetencje, potwierdzone przez wiarygodną instytucję z obszaru jeździectwa,

- posiadać co najmniej dziesięcioletnie doświadczenie w pracy dydaktycznej (w tym egzaminowaniu) w zakresie szkolenia instruktorów i trenerów jeździectwa w Polsce,

- posiadać ważną licencję szkoleniową PZJ.

Każdy z pozostałych członków komisji musi spełniać następujące warunki:

- posiadać minimum kwalifikację pełną na poziomie 6 PRK (licencjat),

- posiadać uprawnienia minimum trenera II klasy w jeździectwie lub analogiczne kompetencje, potwierdzone przez wiarygodną instytucję z obszaru jeździectwa,

- posiadać co najmniej pięcioletnie doświadczenie w pracy dydaktycznej (w tym egzaminowaniu) w zakresie szkolenia instruktorów i trenerów jeździectwa w Polsce,

- posiadać ważną licencję szkoleniową PZJ.

Co najmniej 1 z członków komisji ma doświadczenie w zakresie działań związanych z wdrażaniem Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji.

1.3. Sposób organizacji walidacji oraz warunki organizacyjne i materialne

W pierwszej części weryfikacji sprawdzana jest wiedza teoretyczna kandydata za pomocą testu teoretycznego lub rozmowy z komisją. Sprawdzane są:

- wszystkie efekty uczenia się z zestawu 1,

- efekty uczenia się z zestawu 2, z wyjątkiem efektu uczenia się "Prezentuje zasady pierwszej pomocy, opieki i pielęgnacji koni w jeździectwie na poziomie sportowym",

- efekt uczenia się "Charakteryzuje elementy jazdy konnej w jeździectwie na poziomie sportowym" z zestawu 3.

Zaliczenie części teoretycznej dopuszcza do części praktycznej weryfikacji, która prowadzona jest za pomocą metody obserwacji w warunkach symulowanych lub obserwacji w warunkach rzeczywistych. Każdorazowo metody te połączone są z wywiadem swobodnym. W czasie części praktycznej sprawdzane są efekty uczenia się:

- efekt uczenia się "Prezentuje zasady pierwszej pomocy, opieki i pielęgnacji koni w jeździectwie na poziomie sportowym" z zestawu 2,

- wszystkie efekty uczenia się z zestawu 3, z wyjątkiem efektu uczenia się "Charakteryzuje elementy jazdy konnej w jeździectwie na poziomie sportowym",

- wszystkie efekty uczenia się z zestawu 4,

- wszystkie efekty uczenia się z zestawu 5.

Zestaw 4 będzie sprawdzany metodą analizy dowodów i deklaracji połączoną z rozmową z komisją, natomiast zestaw 5 będzie sprawdzany za pomocą obserwacji w warunkach symulowanych lub rzeczywistych.

Instytucja certyfikująca nie jest zobowiązana do zapewnienia koni.

Pozostałe warunki organizacyjne i materialne:

- plac jeździecki lub hala o powierzchni minimalnej 1200 mkw.,

- zestaw przeszkód przenośnych pozwalający na ustawienie toru składającego się z minimum 6 przeszkód / 7 skoków,

- sprzęt jeździecki (kompletne ogłowie, siodło wraz z osprzętem, ochraniacze, sprzęt do lonżowania),

- sprzęt do pielęgnacji koni,

- materiały opatrunkowe (gaza opatrunkowa, bandaż, bandaż elastyczny).

2. Etapy identyfikowania i dokumentowania

Nie określa się wymogów dotyczących etapów identyfikowania i dokumentowania.

Osoba przystępująca do walidacji musi posiadać:

- kwalifikację pełną na poziomie 4 PRK,

- ukończone 18 lat,

- oświadczenie o niekaralności związanej z wykonywaniem działalności zawodowej w obszarze objętym kwalifikacją,

- zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do uprawiania jeździectwa,

- ukończony kurs pierwszej pomocy, minimum 8-godzinny, w ostatnich 3 latach,

- tytuł instruktora szkolenia podstawowego PZJ lub kwalifikację cząstkową "Prowadzenie zajęć z jeździectwa na poziomie rekreacyjnym" z poziomu PRK 3 lub tożsamej, lub min. II klasy sportowej w karierze.

Nie rzadziej niż raz na 10 lat