Monitor Polski - rok 2023 poz. 1043

Planowanie i prowadzenie procesu treningu przygotowania motorycznego

Certyfikat

Certyfikat jest ważny 3 lata. Warunkiem odnowienia certyfikatu jest udokumentowanie udziału w szkoleniach rekomendowanych przez instytucję certyfikującą oraz udział w różnego rodzaju formach poszerzania wiedzy z zakresu treningu motorycznego (minimum jedna konferencja lub jedno szkolenie w roku). Konieczność odnowienia certyfikatu po upływie trzech lat wynika z dynamicznych zmian zachodzących w obrębie diagnostyki i metodyki treningu.

5 poziom Polskiej Ramy Kwalifikacji (dalej jako "PRK"), 5 poziom Sektorowej Ramy Kwalifikacji w sektorze sport

Osoba posiadająca kwalifikację jest przygotowana do samodzielnego planowania, organizowania i realizowania procesu treningu motorycznego. Prowadzi ukierunkowane jednostki treningowe, kształtujące poszczególne zdolności motoryczne oraz ich przejawy. Korzystając z wyników testów sprawnościowych i wydolnościowych, diagnozuje poziom sprawności zawodników. Przygotowuje plany treningowe w oparciu o cele i umiejętności zawodnika. Planuje kontrolę i ocenę postępów zawodnika. Analizuje podejmowane przez siebie działania zawodowe pod kątem optymalizacji planu i realizacji przebiegu procesu treningowego. Ponosi odpowiedzialność za jakość realizowanych jednostek treningowych oraz bezpieczeństwo zawodników. Osoba posiadająca tę kwalifikację stale podnosi kompetencje swoje i zawodnika oraz posługuje się wiedzą z zakresu teorii i metodyki sportu, jak również wiedzą z zakresu regeneracji, w tym podstaw suplementacji i żywienia.

Zestaw 1. Teoretyczne podstawy procesu treningu motorycznego

Poszczególne efekty uczenia się

Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia

Charakteryzuje obszar pracy trenera przygotowania motorycznego

- opisuje specyfikę treningu motorycznego i kierunki jego rozwoju w Polsce i na świecie,

- opisuje zadania zawodowe trenera przygotowania motorycznego,

- omawia możliwości rozwoju kariery w pracy trenera przygotowania motorycznego w Polsce i na świecie,

- wymienia główne organizacje zrzeszające trenerów przygotowania motorycznego w Polsce i na świecie,

- omawia zasady pracy trenera przygotowania motorycznego zawarte w ASCA (Australian Strength and Conditioning Association) Consent and Coach's Code of Behaviour z uwzględnieniem specyfiki pracy trenera przygotowania motorycznego w Polsce.

Charakteryzuje zadania trenera przygotowania motorycznego

- omawia umiejętności trenerskie (np. nauczanie, nadzorowanie treningu),

- omawia zasady stosowania pozytywnego feedbacku i motywacji zawodnika,

- omawia rolę trenera przygotowania motorycznego w zespole współpracującym z trenerem głównym, w tym m.in. diagnostyczną, realizującą, monitorującą i weryfikującą,

- wymienia sytuacje wymagające konsultacji ze specjalistami z innych dziedzin, w tym z lekarzem, dietetykiem, fizjoterapeutą, fizjologiem sportu.

Omawia podstawy teorii i metodyki sportu w planowaniu procesu treningowego

- omawia komponenty analizy potrzeb z uwzględnieniem charakterystyki dyscyplin sportowych,

- omawia i klasyfikuje środki stosowane w procesie treningowym, np.: ćwiczenia, środki metodyczne, środki dydaktyczne, w tym nowości technologiczne wspierające uczestnictwo w sporcie,

- omawia okresy treningowe w procesie całorocznego przygotowania sportowego,

- omawia zjawisko wczesnej specjalizacji oraz błędy i zagrożenia wynikające z niewłaściwego realizowania etapów szkolenia,

- opisuje zasady formułowania celów treningowych, w tym definiuje pojęcie celu według metody SMART w odniesieniu do treningu motorycznego,

- opisuje zasady treningowe,

- opisuje plan procesu treningowego w relacji do celów treningu,

- omawia zdolności motoryczne (szybkość, siła, wytrzymałość), ich przejawy oraz sposoby rozwoju,

- opisuje zasady, metody i formy stosowane w procesie treningowym, np.: metody nauczania ruchu, prowadzenia zajęć sportowych, kształtowania zdolności motorycznych, formy przeprowadzenia jednostki treningowej,

- omawia komponenty jednostek treningowych w odniesieniu do planu treningowego, np.: treść, intensywność, objętość, częstotliwość, czas przerwy między seriami i ćwiczeniami,

- opisuje cele i zadania poszczególnych części jednostki treningowej,

- opisuje założenia i znaczenie różnych rodzajów treningu (kompensacyjnego, zintegrowanego) w procesie treningowym.

Omawia biologiczne podstawy planowania procesu treningowego

- opisuje zmiany zachodzące w narządach i układach człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem aparatu ruchu, w odniesieniu do procesu treningowego,

- nazywa ruchy w stawach, identyfikuje zaangażowane mięśnie oraz siły działające w trakcie ćwiczeń wykonywanych z oporem własnego ciała lub ze sprzętem stosowanym w przygotowaniu motorycznym,

- identyfikuje zależności między cechami somatycznymi a zdolnościami motorycznymi,

- opisuje dysfunkcje aparatu ruchu, np. wady postawy i ograniczenia ortopedyczne do wykonywania specyficznych ćwiczeń,

- omawia podstawowe pojęcia i procesy z zakresu fizjologii wysiłku fizycznego człowieka, np.: wydolność fizyczna, zmęczenie, wypoczynek, mechanizm i rodzaje skurczu mięśnia, systemy pozyskiwania energii do pracy mięśniowej w różnych rodzajach wysiłku fizycznego (np. fosfagenowy, glikolityczny) w odniesieniu do procesu treningowego,

- wyjaśnia zasady planowania i korygowania planu treningowego na podstawie parametrów charakteryzujących poszczególne układy człowieka oraz zmian w nich zachodzących w procesie treningowym,

- opisuje budowę i funkcjonowanie organizmu człowieka oraz zmiany zdolności motorycznych w ontogenezie człowieka.

Omawia zasady diagnozowania i oceny w procesie treningowym

- opisuje metody oceny postawy ciała człowieka,

- opisuje różne rodzaje metod analizy ruchu i oceny funkcjonalnej używanej w sporcie,

- opisuje testy sprawności motorycznej z podziałem na: pomiary antropometryczne, testy mocy, szybkości, wytrzymałości z wyszczególnieniem systemów energetycznych,

- opisuje rolę testów sprawności motorycznej w ramach okresowej kontroli postępów w procesie treningowym,

- wymienia rodzaje informacji, które należy uzyskiwać o zawodniku w trakcie realizacji procesu treningowego,

- opisuje znaczenie rejestrowania postępów zawodnika i wskazuje okoliczności, w których należy dokonać modyfikacji procesu treningowego,

- interpretuje wyniki testów sprawnościowych w kontekście realizacji programu treningowego.

Omawia zasady bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w sporcie

- opisuje najczęściej występujące urazy i zagrożenia, specyficzne dla uczestnictwa w różnych formach treningu sportowego,

- opisuje sposoby profilaktyki ruchowej w sporcie,

- omawia negatywne skutki stosowania dopingu w sporcie.

Planuje regenerację w procesie treningowym

- wymienia środki regeneracji stosowane w procesie treningowym,

- omawia zastosowanie sprzętów i technologii używanych w regeneracji zawodnika,

- omawia skutki różnego rodzaju zmęczenia,

- omawia sposoby doboru strategii regeneracyjnych w kontekście planowania treningu motorycznego.

Omawia zagadnienia psychospołeczne dotyczące procesu treningowego

- omawia specyfikę pracy z różnymi grupami wiekowymi,

- opisuje zasady budowania pozytywnych relacji z grupą i w grupie treningowej oraz ich znaczenie dla treningu i sukcesu sportowego,

- opisuje zmiany psychiczne zachodzące pod wpływem treningu i współzawodnictwa,

- opisuje sposoby motywacji zawodników w procesie treningowym na różnych etapach rozwoju sportowego,

- wymienia przyczyny i objawy stresu u zawodnika oraz techniki radzenia sobie z nim w procesie treningowym i na zawodach.

Omawia kwestie formalno-organizacyjne działalności zawodowej trenera przygotowania motorycznego

- opisuje zakres odpowiedzialności prawnej trenera przygotowania motorycznego,

- opisuje prawne, finansowe i organizacyjne kwestie prowadzenia działalności gospodarczej związanej z usługami w sporcie,

- opisuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego w zakresie realizacji procesu treningowego w sporcie,

Omawia specyfikę treningu przygotowania motorycznego, uwzględniając specyfikę płci, wieku i stopnia zaawansowania zawodnika

- omawia różnice w treningu pomiędzy kobietami i mężczyznami,

- omawia specyfikę treningu młodzieży i dzieci, uwzględniając następujące aspekty: bezpieczeństwo, zdrowie, prewencję, wynik sportowy i progresję obciążeń,

- omawia specyfikę treningu motorycznego, uwzględniając poziom kompetencji ruchowych.

Zestaw 2. Planowanie procesu treningu motorycznego

Poszczególne efekty uczenia się

Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia

Analizuje potrzeby i możliwości zawodnika

- analizuje informacje uzyskane na podstawie wywiadu przeprowadzonego z zawodnikiem oraz innymi osobami zaangażowanymi w proces treningowy, np. z fizjoterapeutą, opiekunem prawnym, trenerem,

- analizuje stan zdrowia i sprawność motoryczną zawodnika na podstawie np. oceny postawy ciała, składu ciała, pomiaru częstości skurczów tętna, wyników testów sprawnościowych i wydolnościowych,

- identyfikuje sytuacje wymagające konsultacji ze specjalistami z innych dziedzin, np. z lekarzem, dietetykiem, fizjoterapeutą, fizjologiem sportu,

- identyfikuje zagrożenia dla zdrowia i życia uczestnika procesu treningowego, np. wynikające z doboru metod, intensywności i trudności ćwiczeń, techniki ćwiczeń.

Przygotowuje plan treningowy zawodnika

- ustala cele treningu motorycznego z wykorzystaniem analizy potrzeb i możliwości zawodnika,

- periodyzuje proces treningowy,

- planuje mikrocykle dla różnych okresów treningowych,

- dobiera formy, metody i środki treningowe do ustalonych celów w oparciu o możliwości psychofizyczne zawodnika,

- dobiera i planuje jednostki treningowe do ustalonych celów (np. kształtowania prawidłowej postawy ciała, pożądanych proporcji ciała, zdolności motorycznych i sprawności fizycznej), uwzględniając elementy takie jak: treści i obciążenia treningowe, wykorzystanie miejsca ćwiczeń,

- zapisuje ćwiczenia według przyjętego schematu: nazwa ćwiczenia, opis pozycji wyjściowej, przebieg ruchu, z zachowaniem konsekwencji w stosowanej terminologii,

- planuje kontrolę i ocenę postępów w treningu,

- planuje regenerację zawodnika w różnych okresach procesu treningowego.

Zestaw 3. Teoria i praktyka coachingu

Poszczególne efekty uczenia się

Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia

Organizuje proces treningowy

- wskazuje środki treningowe niezbędne do realizacji ustalonych celów treningowych, w tym: miejsce do ćwiczeń, sprzęt,

- opisuje dostępne narzędzia teleinformatyczne wspierające komunikację z uczestnikiem oraz jego motywację do regularnego uczestnictwa w procesie treningowym (np. aplikacje komputerowe, mobilne).

Realizuje proces treningowy

- współpracuje z innymi specjalistami w realizacji procesu treningowego,

- prowadzi ukierunkowane jednostki treningowe kształtujące poszczególne zdolności motoryczne,

- monitoruje przebieg procesu treningowego, w tym poziom realizacji jednostek treningowych,

- analizuje postępy treningowe w oparciu o informacje uzyskiwane z bieżącej i okresowej oceny zawodnika.

Kontroluje proces treningowy

- kontroluje realizację celów i planu treningowego,

- identyfikuje potrzebę dokonania modyfikacji celu lub planu treningowego,

- uzasadnia konieczność zmian celu lub planu treningowego,

- aktualizuje cel lub plan treningowy.

Zestaw 4. Wiedza dotycząca żywienia i suplementacji

Poszczególne efekty uczenia się

Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia

Omawia podstawy żywienia

- opisuje zasady zbilansowanej diety oraz jej znaczenie dla zdrowia,

- omawia pojęcia fizjologii żywienia oraz terminy dietetyczne, np.: zapotrzebowanie energetyczne, metabolizm, składniki odżywcze i regulacyjne,

- opisuje zasady żywienia w procesie treningowym, we współzawodnictwie sportowym i sporcie zawodowym,

- opisuje zasady i sposoby zachowywania zrównoważonej gospodarki wodno-elektrolitowej człowieka,

- omawia rodzaje suplementów według składu chemicznego i sugerowanego momentu zastosowania, w tym: przedtreningowe, potreningowe i regeneracyjne,

- kategoryzuje suplementy sportowe ze względu na ich naukowo potwierdzone działanie,

- opisuje znaczenie żywienia jako elementu regeneracji sportowej w procesie treningowym.

Zestaw 5. Podnoszenie kompetencji własnych i zawodnika

Poszczególne efekty uczenia się

Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia

Realizuje zadania na rzecz własnego rozwoju

- wymienia dostępne zasoby wiedzy branżowej,

- wymienia wydarzenia cykliczne ważne z punktu widzenia rozwoju zawodowego, np.: konferencje, seminaria, targi,

- uczestniczy w wydarzeniach ważnych z punktu rozwoju dyscypliny, w tym w konferencjach,

- wskazuje możliwości wynikające z posiadania certyfikatów wydanych m.in. przez międzynarodowe organizacje.

Realizuje działania edukacyjno-informacyjne w procesie treningowym

- przekazuje zawodnikowi informacje dotyczące planu treningowego i zdrowego stylu życia, które mogą zwiększyć świadomość realizacji celów treningowych,

- edukuje zawodnika w zakresie samodzielnego stosowania narzędzi wspomagających prowadzenie zdrowego trybu życia oraz regenerację.

Wspiera zawodnika w prowadzeniu aktywnego stylu życia

- prezentuje poziom przygotowania motorycznego umożliwiający realizację procesu treningowego i mobilizujący uczestnika do wysiłku fizycznego,

- dba o komfort zawodnika w czasie jednostki treningowej oraz jego pozytywne nastawienie do wysiłku fizycznego, np. monitorując jego samopoczucie, dobierając optymalne ćwiczenia, podkreślając osiągane efekty.

1. Etap weryfikacji

1.1. Metody

Do weryfikacji efektów uczenia się stosuje się następujące metody:

- analiza dowodów i deklaracji połączona z rozmową z komisją walidacyjną, dalej zwaną "komisją", (wywiad swobodny),

- test teoretyczny.

1.2. Zasoby kadrowe

Komisja składa się z minimum 3 osób. Przewodniczący komisji jest wybierany spośród członków komisji.

Każdy z członków komisji musi posiadać:

- kwalifikację pełną z poziomem 7 PRK z obszaru nauk o kulturze fizycznej lub fizjoterapii,

- udokumentowane 3-letnie doświadczenie w zakresie prowadzenia egzaminów i szkoleń trenerów różnych specjalizacji,

- udokumentowane 5-letnie doświadczenie w zakresie prowadzenia treningu motorycznego lub przygotowania fizycznego, z czego minimum 2-letnie doświadczenie na szczeblu centralnym (kadra narodowa lub olimpijska).

Ponadto co najmniej jeden z członków komisji musi posiadać:

- dyplom trenera wydany przez związek sportowy lub uczelnię wyższą,

- udokumentowane minimum roczne doświadczenie akademickie na stanowisku wykładowcy lub pracownika naukowo-dydaktycznego,

- doświadczenie w zakresie działań związanych z wdrażaniem Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji.

1.3. Sposób organizacji walidacji oraz warunki organizacyjne i materialne

Za pomocą testu teoretycznego połączonego z rozmową z komisją potwierdzane jest posiadanie efektów uczenia się zawartych w zestawach: 1 "Teoretyczne podstawy procesu treningu motorycznego" i 4 "Wiedza dotycząca żywienia i suplementacji".

Za pomocą analizy dowodów i deklaracji połączonej z rozmową z komisją potwierdzane jest posiadanie efektów uczenia się zawartych w zestawach: 2 "Planowanie procesu treningu motorycznego", 3 "Teoria i praktyka coachingu" oraz 5 "Podnoszenie kompetencji własnych i zawodnika".

Warunkiem potwierdzenia efektów uczenia się zawartych w zestawach 2 oraz 3 jest przedstawienie komisji dowodów i deklaracji, które zawierają:

a) cel szkolenia wraz z planem szkolenia,

b) konspekt zawierający: miejsce realizacji zajęć, rodzaje wykonywanych ćwiczeń, ocenę postępów uczestników zajęć, analizę wykonywanych ćwiczeń, konspekty,

c) nagrania z demonstrowanych ćwiczeń lub inne dowody potwierdzające umiejętność demonstrowania ćwiczeń.

Część lub całość walidacji może być przeprowadzona za pomocą metody analizy dowodów i deklaracji.

2. Etapy identyfikowania i dokumentowania

Instytucja certyfikująca zapewnia doradcę walidacyjnego. Doradca walidacyjny musi spełnić następujące kryteria:

- posiadać udokumentowane 3-letnie doświadczenie w zakresie prowadzenia egzaminów i szkoleń trenerów różnych specjalizacji,

- posiadać udokumentowane 5-letnie doświadczenie w zakresie prowadzenia treningu motorycznego lub przygotowania fizycznego, w tym minimum 2-letnie na szczeblu centralnym.

Aby przystąpić do procesu weryfikacji osiągnięcia efektów uczenia się wymaganych dla kwalifikacji, osoba musi posiadać:

- kwalifikację pełną z poziomem 6 PRK na jednym z kierunków: fizjoterapia, wychowanie fizyczne, sport lub kwalifikację cząstkową z co najmniej 4 poziomem PRK związaną z planowaniem i prowadzeniem treningu sportowego,

- dokument potwierdzający ukończenie (w ciągu ostatnich trzech lat) szkolenia z zakresu udzielania pierwszej pomocy (minimum 8 godzin),

- oświadczenie o niekaralności związanej z wykonywaniem działalności zawodowej w obszarze objętym kwalifikacją,

- udokumentowaną roczną praktykę trenerską (min. 250 godzin), zdobytą w ostatnich trzech latach.

Nie rzadziej niż raz na 10 lat