Monitor Polski - rok 2023 poz. 192

19 lutego 2023 r. mija 550. rocznica urodzin Mikołaja Kopernika, wybitnej postaci okresu renesansu, twórcy teorii heliocentrycznej, która dała początek współczesnym poglądom na budowę wszechświata, a także autora teorii z zakresu ekonomii i geometrii.

Mikołaj Kopernik urodził się w Toruniu 19 lutego 1473 r. Studiował prawo, medycynę i matematykę na Akademii Krakowskiej oraz w Bolonii, Rzymie, Ferrarze i Padwie. W roku 1503 jako niższy duchowny katolicki i doktor prawa kanonicznego, także z prawem wykonywania praktyki lekarskiej, wrócił na Warmię.

Pierwsze lata po powrocie spędził na dworze biskupim w Lidzbarku Warmińskim jako osobisty sekretarz i lekarz swojego wuja, biskupa Łukasza Watzenrodego. U jego boku uczestniczył w życiu politycznym, brał udział w zjazdach stanów Prus Królewskich w Malborku, Elblągu i Toruniu. Pełnił wiele odpowiedzialnych funkcji. Był kanclerzem, wizytatorem, przełożonym kasy aprowizacyjnej, administratorem dóbr kapituły, posłem, przełożonym kasy budowlanej, urzędnikiem do spraw nadzoru nad uzbrojeniem warowni fromborskiej, urzędnikiem odpowiedzialnym za nadzór nad wykonywaniem testamentów. W 1520 r. organizował obronę Olsztyna przed Krzyżakami.

W 1514 r. Mikołaj Kopernik na prośbę papieża Leona X rozpoczął prace nad reformą kalendarza juliańskiego. Ich efektem był między innymi napisany w Lidzbarku Warmińskim komentarz o hipotezach ruchów ciał niebieskich - pierwszy zarys teorii heliocentrycznej.

Dzieło, które zapewniło Mikołajowi Kopernikowi ważne miejsce w historii nauki, „O obrotach sfer niebieskich", ukończył w 1530 r., ale jego publikację odłożył na wiele lat. Teoria heliocentryczna stawiała Mikołaja Kopernika w opozycji wobec ówczesnego nauczania Kościoła i innych astronomów. „O obrotach sfer niebieskich" ukazało się drukiem dopiero w 1543 r. w Norymberdze, by siedemdziesiąt lat później na ponad dwa wieki zostało wpisane do indeksu ksiąg zakazanych.

Mikołaj Kopernik zmarł we Fromborku w 1543 r.

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, w uznaniu wybitnego dorobku Mikołaja Kopernika i jego ogromnego wkładu w rozwój światowej nauki, czci jego pamięć w 550. rocznicę urodzin.

Marszałek Sejmu: E. Witek