Monitor Polski - rok 2023 poz. 150

W 2023 roku mija 450. rocznica uchwalenia konfederacji warszawskiej, pierwszego na świecie dokumentu gwarantującego równość religijną i etniczną obywateli, oraz 20. rocznica wpisania tego dokumentu na światową listę programu UNESCO Pamięć Świata.

Akt konfederacji generalnej warszawskiej podpisano 28 stycznia 1573 roku. Było to wydarzenie bezprecedensowe, nazywane dziś początkiem końca prześladowań religijnych. Polska aktem najwyższego rzędu wprowadziła powszechną tolerancję wyznaniową oraz równość obywateli wobec prawa. Prawo do wolności religii stało się w ten sposób filarem Rzeczypospolitej, a do jego przestrzegania musiał zobowiązać się każdy nowo wybrany władca.

Ustawą zwaną konfederacją warszawską po raz pierwszy w dziejach wprowadzono do ustroju państwa wymogi obecnie nazywane prawami człowieka, wyprzedzając o kilka wieków powszechne prawodawstwo. Konsekwencją był błyskawiczny rozwój ówczesnej Rzeczypospolitej, nazywany do dziś złotym wiekiem. W „kraju bez stosów" osiedlali się bowiem ludzie różnych wyznań z całej Europy, wzbogacając kraj kulturowo i finansowo. Rangę wydarzenia zauważyło także UNESCO, umieszczając w 2003 roku akt konfederacji warszawskiej na światowej liście programu Pamięć Świata.

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, uznając doniosłą rolę konfederacji warszawskiej, upamiętnia 450. rocznicę jej uchwalenia.

Marszałek Sejmu: E. Witek