Monitor Polski - rok 2022 poz. 1123

W 2023 roku mija 185. rocznica urodzin i 130. rocznica śmierci najwybitniejszego i powszechnie cenionego polskiego malarza Jana Matejki.

Jan Matejko konsekwentnie realizował misję artysty i prezentował postawę obywatelskiej służby narodowi. Jego celem było ukazanie w dziełach sztuki przyczyn upadku I Rzeczypospolitej oraz przypomnienie jej chlubnej przeszłości i dawnej potęgi. W ten sposób przekonywał Polaków żyjących pod zaborami o wartości ich kulturowego dziedzictwa i podtrzymywał dążenia do odzyskania niepodległości. Jana Matejkę rozsławiły obrazy historyczne - do jego najważniejszych dzieł należą: Rejtan - upadek Polski (1866), Unia lubelska (1869), Batory pod Pskowem (1872), Bitwa pod Grunwaldem (1878), Hołd pruski (1882), Sobieski pod Wiedniem (1883), Kościuszko pod Racławicami (1888), Konstytucja 3 maja (1892), Śluby Jana Kazimierza (1893) oraz cykl Dzieje cywilizacji w Polsce (1888-1889). Artysta jest również autorem kilku tysięcy rysunków i akwarel. W 1860 roku wydał dzieło Ubiory w Polsce, przedstawiające polski strój historyczny od 1200 do 1795 roku. W 1884 roku wykonał rysunkowe projekty malowideł do cyklu Dzieje cywilizacji ludzkości dla Politechniki Lwowskiej, a w 1892 roku ukończył Poczet królów i książąt polskich. Artysta interesował się także zagadnieniami konserwacji zabytków Krakowa, brał udział w pracach komisji konserwatorskich odpowiedzialnych za restaurację Sukiennic oraz kościoła Mariackiego, dla którego - w latach 1889-1891 - zaprojektował polichromię, stanowiącą jedno z najwybitniejszych dzieł polskiego malarstwa monumentalnego.

Senat Rzeczypospolitej Polskiej, doceniając twórczość Jana Matejki oraz jego działalność publiczną i patriotyczną, ustanawia rok 2023 Rokiem Jana Matejki.

Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".

Marszałek Senatu: T. Grodzki