Monitor Polski - rok 2020 poz. 1174

Rozpoznawanie potencjału rozwojowego ucznia i prowadzenie rozmów z uczniem z wykorzystaniem metod coachingowych

Certyfikat

Ważny bezterminowo

6 poziom Polskiej Ramy Kwalifikacji

Syntetyczna charakterystyka efektów uczenia się

Osoba posiadająca kwalifikację "Rozpoznawanie potencjału rozwojowego ucznia i prowadzenie rozmów z uczniem z wykorzystaniem metod coachingowych" posługuje się pogłębioną wiedzą dotyczącą złożoności zjawiska zmiany rozwojowej, identyfikuje czynniki budujące potencjał ucznia oraz bariery utrudniające wykorzystanie i rozwój posiadanego potencjału. Wykorzystuje różnorodne metody pracy z uczniem, które pozwalają stymulować zmiany rozwojowe. W swoje działania aktywnie włącza ucznia, motywując go do brania odpowiedzialności za proces zmiany. Samodzielnie rozpoznaje potencjał rozwojowy ucznia, jego potrzeby rozwojowe oraz planuje formy wsparcia stosowane podczas rozmów coachingowych z uczniem. Swoje działania kieruje przede wszystkim do ucznia:

- którego potencjał nie jest wykorzystywany ze względu na brak stymulacji,

- którego negatywna postawa wobec nauki skutkuje spadkiem wyników oraz

- który ma problemy z przyswojeniem wiedzy, u którego trudności w nauce prowadzą do obniżenia poczucia własnej wartości.

W swojej pracy bierze pod uwagę potrzeby i dobro ucznia. Współpracuje z innymi osobami (nauczycielami, pedagogami, psychologami, rodzicami dziecka) mającymi wpływ na rozwój potencjału ucznia i osiąganie celów rozwojowych.

Zestaw 1. Rozpoznawanie potencjału rozwojowego ucznia

Poszczególne efekty uczenia się

Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia

Posługuje się wiedzą dotyczącą rozpoznawania potencjału rozwojowego ucznia

- omawia pojęcie: potencjał rozwojowy ucznia;

- identyfikuje czynniki niszy rozwojowej i klasyfikuje je w zasoby i bariery;

- omawia pojęcia: wiedza i postawa w kontekście rozpoznawania potencjału rozwojowego ucznia;

- omawia pojęcie: wskaźnik behawioralny i formułuje wskaźniki behawioralne różnych procesów rozwojowych;

- identyfikuje wskaźniki wysokiego, średniego i niskiego potencjału ucznia w specyficznych sytuacjach;

- charakteryzuje 4 grupy potencjału ucznia;

- przedstawia cel rozpoznania potencjału rozwojowego ucznia dla procesu rozwojowego;

- uzasadnia znaczenie rozpoznania dla wyboru działań podejmowanych w procesie rozwojowym.

Formułuje rozpoznanie potencjału rozwojowego ucznia

- zbiera dane o uczniu dotyczące jego wiedzy i postawy (dokumenty i dane z innych źródeł, informacje od nauczycieli, wychowawcy klasy, pedagoga szkolnego itp.);

- omawia zbiór potencjalnych zasobów i ograniczeń w potencjale ucznia;

- w oparciu o zebrane informacje, klasyfikuje typ potencjału ucznia w macierzy: wiedza i postawa;

- podaje przykłady pytań do wywiadu strukturalizowanego, prowadzonego z uczniem w celu poznania percepcji przez ucznia własnego potencjału;

- wyraża akceptację dla percepcji własnego potencjału przez ucznia;

- omawia z uczniem jego zasoby i ograniczenia;

- integruje informacje zebrane o uczniu przed wywiadem i podczas jego przeprowadzenia oraz dokonuje weryfikacji wstępnego rozpoznania potencjału rozwojowego w rozmowie z uczniem;

- konfrontuje percepcję potencjału rozwojowego ucznia z rozpoznaniem opracowanym w oparciu o obiektywne dane (np. dokumenty i dane z innych źródeł, informacje od nauczycieli, wychowawcy klasy, pedagoga szkolnego itp.);

- formułuje końcowe rozpoznanie potencjału rozwojowego wspólnie z uczniem.

Zestaw 2. Prowadzenie rozmów coachingowych

Poszczególne efekty uczenia się

Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia

Posługuje się wiedzą dotyczącą coachingu

- przedstawia podstawowe założenia coachingu zgodne ze standardami International Coach Federation (https://icf.org.pl/);

- wyjaśnia istotę coachingu adekwatnie do potrzeb odbiorcy, np. rodzica, ucznia;

- omawia różne modele rozmów coachingowych;

- wskazuje zastosowanie różnych modeli rozmów coachingowych;

- wyjaśnia znaczenie poszczególnych kroków w modelach rozmów coachingowych;

- omawia trudności wynikające z pominięcia poszczególnych kroków w modelach rozmów coachingowych;

- różnicuje modele strukturalne i procesowe oraz wskazuje ich zastosowanie;

- omawia etapy zmiany rozwojowej;

- identyfikuje zachowania charakterystyczne dla danego etapu zmiany rozwojowej;

- omawia zjawisko oporu w coachingu;

- charakteryzuje zachowania będące przejawem oporu w coachingu;

- omawia sposoby radzenia sobie z oporem w coachingu;

- identyfikuje dylematy etyczne w procesie coachingu z uczniem;

- wskazuje przykłady zachowań nieetycznych w procesie coachingu.

Prowadzi rozmowę coachingową z uczniem

- zawiera kontrakt coachingowy z uczniem

- ustala zasady pracy, w celu określenia ram relacji, budowania poczucia bezpieczeństwa i odpowiedzialności ucznia za proces zmiany rozwojowej;

- angażuje ucznia w proces formułowania celów rozwojowych;

- zadaje pytania pomagające uczniowi sformułować behawioralne wskaźniki zmiany;

- stosuje aktywne słuchanie (parafrazuje, podąża za rozmówcą, wyjaśnia, konkretyzuje);

- ustala z uczniem wskaźniki realizacji celu;

- dobiera model rozmowy coachingowej adekwatny do celów ucznia, jego potencjału i kontekstu sytuacji;

- prowadzi rozmowę zgodnie z założeniami wybranego modelu;

- obserwuje przebieg rozmowy i elastycznie dobiera metody pracy coachingowej do potrzeb ucznia;

- zadaje pytania uświadamiające uczniowi jego potencjał;

- w bezpieczny sposób konfrontuje ucznia z rozpoznanymi barierami;

- ustala z uczniem plan działania;

- formułuje zadania coachingowe dla ucznia, wspierające ucznia w procesie wdrażania planu działania;

- identyfikuje przejawy oporu w procesie coachingowym;

- prezentuje transparentność w relacji, czyli nazywa pojawiające się emocje własne i dzieli się swoimi obserwacjami dotyczącymi reakcji ucznia, włącza do rozmowy komunikaty z poziomu metakomunikacji, wyraża jasno intencje i cele stosowanych interwencji;

- wraca do celu rozmowy w przypadku poruszania wątków ubocznych przez ucznia;

- docenia ucznia - otwarcie wyraża uznanie dla działań ucznia zbliżających go do osiągania celów rozwojowych;

- udziela informacji zwrotnej i pyta o informację zwrotną;

- podsumowuje ustalenia z uczniem i osiągnięte rezultaty.

Zestaw 3. Dokumentowanie procesu coachingowego

Poszczególne efekty uczenia się

Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia

Posługuje się wiedzą dotyczącą dokumentowania procesu coachingowego

- przedstawia znaczenie i wagę procesu dokumentowania pracy z uczniem;

- omawia strukturę raportu i przedstawia znaczenie poszczególnych elementów raportu;

- omawia korzyści z dokumentowania procesu i przedstawia zagrożenia wynikające z braku dokumentacji;

- odróżnia sformułowania konstruktywne od destruktywnych w języku raportu;

- omawia zasady archiwizowania dokumentów zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Przygotowuje raport z procesu coachingowego prowadzonego z uczniem

- dokonuje syntezy danych zgromadzonych w procesie rozpoznania potencjału rozwojowego ucznia;

- opisuje przebieg poszczególnych spotkań z uczniem (dokumentuje ustalenia z uczniem, wykorzystane metody pracy, realizacje zobowiązań, postępy i pojawiające się trudności oraz inne istotne obszary pracy z uczniem, np. włączenie podmiotów - rodziców, pedagoga, innego nauczyciela - w proces rozwijający potencjał ucznia);

- w podsumowaniu procesu formułuje wskazówki dalszych działań rozwijających potencjał ucznia.

Wykorzystuje raport z procesu do wzmocnienia motywacji ucznia do zmiany i zbudowania poczucia własnej wartości ucznia

- prezentuje wybrane elementy raportu uczniowi;

- prezentuje wybrane elementy raportu rodzicom i innym osobom mającym wpływ na rozwój potencjału ucznia;

- zbiera informacje zwrotne od ucznia dotyczące jego myśli i uczuć związanych z osiągniętymi rezultatami;

- docenia osiągnięcia ucznia - wyraża pochwały;

- udziela pozytywnej informacji zwrotnej, podkreślającej zasoby i możliwości ucznia w celu budowania poczucia własnej wartości ucznia.

1. Etap weryfikacji

1.1. W weryfikacji efektów uczenia się stosuje się wyłącznie następujące metody: test teoretyczny, analiza dowodów i deklaracji (próbek pracy), prezentacja multimedialna, wywiad swobodny - rozmowa z członkami komisji walidacyjnej.

1. Test teoretyczny - weryfikacja następujących efektów uczenia się: "Posługuje się wiedzą dotyczącą rozpoznawania potencjału rozwojowego ucznia" (zestaw 1 określony w pkt 5), "Posługuje się wiedzą dotyczącą coachingu" (zestaw 2 określony w pkt 5), "Posługuje się wiedzą dotyczącą dokumentowania procesu coachingowego" (zestaw 3 określony w pkt 5).

2. Analiza dowodów i deklaracji (próbek pracy)

Pisemny raport zawierający:

- rozpoznanie trzech uczniów (część diagnostyczna). Muszą być to uczniowie reprezentujący różne typy potencjału w macierzy: wiedza i postawa, tj. (1) uczeń z wysokim potencjałem i wysokimi wynikami; (2) uczeń z wysokim potencjałem i niskimi wynikami; (3) uczeń z niskim potencjałem i niskimi wynikami. Weryfikacja efektów uczenia się: "Formułuje rozpoznanie potencjału rozwojowego ucznia" (zestaw 1 określony w pkt 5);

- opis przebiegu procesu coachingowego dwóch uczniów, których przypadki zostały opisane w części diagnostycznej. Weryfikacja efektów uczenia się "Przygotowuje raport z procesu coachingowego prowadzonego z uczniem" oraz "Wykorzystuje raport z procesu do wzmocnienia motywacji ucznia do zmiany i zbudowania poczucia własnej wartości ucznia" (zestaw 3 określony w pkt 5);

Nagrania:

- nagranie audio-wideo rozmowy z jednym uczniem, której celem było zweryfikowanie rozpoznania wstępnego. Nagranie musi być przeprowadzone z uczniem, którego rozpoznanie zostało przedstawione w postaci pisemnego raportu, o którym mowa powyżej. Rozmowa powinna trwać nie dłużej niż 45 minut. Weryfikacja efektów uczenia się "Formułuje rozpoznanie potencjału rozwojowego ucznia" (zestaw 1 określony w pkt 5);

- nagranie audio-wideo rozmowy coachingowej z uczniem. Rozmowa powinna trwać nie dłużej niż 45 minut. Weryfikacja efektów uczenia się "Prowadzi rozmowę coachingową z uczniem"(zestaw 2 określony w pkt 5).

3. Prezentacja multimedialna: prezentacja wybranego przez kandydata fragmentu nagrania z rozmowy coachingowej z uczniem (do 10 minut rozmowy) oraz jego omówienie i uzasadnienie zastosowanych oddziaływań. Weryfikacja efektów uczenia się "Prowadzi rozmowę coachingową z uczniem" (zestaw 2 określony w pkt 5);

4. Rozmowa z komisją walidacyjną - wywiad swobodny. Weryfikacja efektów uczenia się z zestawów 1-3 określonych w pkt 5.

1.2. Zasoby kadrowe

Proces walidacji odbywa się przed komisją walidacyjną, składającą się z 3 członków. Członkami komisji są:

a) przewodniczący komisji walidacyjnej - osoba z wykształceniem minimum wyższym magisterskim i minimum 10-letnim praktycznym doświadczeniem w pracy z dziećmi lub młodzieżą, w ostatnich 20 latach (np. nauczyciel przedmiotów lub zajęć, wychowawca klasy, pedagog, psycholog, opiekun świetlicy środowiskowej),

b) członek komisji walidacyjnej - osoba z co najmniej stopniem naukowym doktora (w dyscyplinie: psychologia, pedagogika), z udokumentowanym doświadczeniem coachingowym na poziomie wymagań certyfikatu PCC (Proffesional Certified Coach) według ICF (International Coach Federation) w obszarze odbytego szkolenia własnego i godzin praktyki coachingowej (https://icf.org.pl),

c) członek komisji walidacyjnej - osoba z wykształceniem minimum wyższym magisterskim i minimum 5-letnim praktycznym doświadczeniem w pracy z dziećmi lub młodzieżą (np. nauczyciel przedmiotów lub zajęć, wychowawca klasy, pedagog, psycholog, opiekun świetlicy środowiskowej).

1.3. Sposób organizacji walidacji oraz warunki organizacyjne

Instytucja certyfikująca, o której mowa w art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (Dz. U. z 2020 r. poz. 226), zwana dalej "instytucją certyfikującą", musi zapewnić salę z dostępem do komputera, projektora/rzutnika oraz ekranu (do przeprowadzenia prezentacji multimedialnej). Walidacja może być w całości lub w części prowadzona zdalnie (online), pod warunkiem stosowania przez instytucję certyfikującą narzędzi online zapewniających wiarygodne sprawdzenie, czy osoba ubiegająca się o nadanie kwalifikacji rynkowej osiągnęła wyodrębnioną część lub całość efektów uczenia się. Narzędzia i metody stosowane w walidacji zdalnej powinny w szczególności umożliwiać identyfikację osoby przystępującej do walidacji, samodzielność pracy tej osoby i zabezpieczenie przebiegu walidacji przed ingerencją osób trzecich.

2. Etapy identyfikowania i dokumentowania

Instytucja certyfikująca musi zapewnić kandydatom dostęp do doradcy walidacyjnego. Osoba pełniąca funkcję doradcy walidacyjnego powinna posługiwać się wiedzą dotyczącą: (1) wspierania rozwoju uczniów (w tym między innymi metodą rozmów coachingowych), (2) metod walidacji dla kwalifikacji "Rozpoznawanie potencjału rozwojowego ucznia i prowadzenie rozmów z uczniem z wykorzystaniem metod coachingowych", (3) systemu kwalifikacji zawodowych w Polsce, (4) organizacji i funkcjonowania systemu edukacji w Polsce.

Kwalifikacja pełna z poziomem 6 Polskiej Ramy Kwalifikacji

Nie rzadziej niż raz na dziesięć lat