Monitor Polski - rok 2020 poz. 314

Programowanie obrabiarek skrawających sterowanych numerycznie (CNC)

Certyfikat

Bezterminowo

5 poziom Polskiej Ramy Kwalifikacji

Syntetyczna charakterystyka efektów uczenia się

Osoba posiadająca kwalifikację rynkową "Programowanie obrabiarek skrawających sterowanych numerycznie (CNC)", posługując się językiem programowania zgodnym z normą ISO 6983 i nakładkami technologicznymi, samodzielnie opracowuje programy sterujące obrabiarką sterowaną numerycznie, z wykorzystaniem podprogramów i cykli obróbkowych. Stosuje programy wspomagające programowanie maszyn numerycznych: programowanie dialogowe oraz zewnętrzne programy CAM (programowanie automatyczne). Potrafi przeprowadzić symulację procesu z wykorzystaniem maszyny wirtualnej. Przygotowuje program do sterowania trzyosiowym centrum tokarskim z napędzanymi narzędziami oraz pięcioosiowym centrum frezarskim. Przyjmuje odpowiedzialność za napisane programy numeryczne. Analizuje efekty swojej pracy i wprowadza niezbędne korekty.

Zestaw 1. Opracowanie procesu technologicznego obróbki skrawaniem w zakresie niezbędnym do przygotowania programów sterujących obrabiarkami skrawającymi sterowanymi numerycznie (CNC)

Poszczególne efekty uczenia się

Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia

Posługuje się dokumentacją techniczną, konstrukcyjną i technologiczną w procesie programowania

- stosuje programy typu CAD w zakresie odczytu informacji na potrzeby programowania,

- rozróżnia elementy składowe procesu technologicznego

- rozróżnia zabiegi obróbkowe oraz zakres prac wykonywanych na maszynach sterowanych numerycznie,

- charakteryzuje elementy składowe dokumentacji technologicznej,

- charakteryzuje zasady i sposoby zapisu informacji o parametrach obróbki,

- charakteryzuje zasady i sposoby zapisu informacji o narzędziach w dokumentacji,

- rozpoznaje narzędzia na podstawie symboli zawartych w dokumentacji technologicznej,

- proponuje podział na operacje i zabiegi technologiczne na podstawie dokumentacji konstrukcyjnej.

Dobiera narzędzia do obróbki oraz system mocowania przedmiotu obrabianego

- rozróżnia materiały konstrukcyjne stosowane na narzędzia do obróbki,

- rozróżnia powłoki narzędzi skrawających,

- rozróżnia narzędzia stosowane do obróbki na podstawie oznaczeń,

- dobiera narzędzia do operacji technologicznej oraz systemy ich mocowania,

- dobiera system mocowania przedmiotu obrabianego na obrabiarce.

Dobiera parametry technologiczne skrawania do materiału oraz do posiadanego parku maszynowego

- rozróżnia materiały konstrukcyjne obrabianych przedmiotów,

- charakteryzuje własności materiałów konstrukcyjnych ze względu na ich skrawalność,

- określa wpływ parametrów technologicznych skrawania na jakość powierzchni, dokładność wymiarowo-kształtową oraz trwałość narzędzia,

- dobiera prędkość skrawania do obrabianego materiału,

- dobiera grubość i szerokość warstwy skrawanej do zabiegu technologicznego,

- dobiera posuw do zabiegu technologicznego,

- dobiera rodzaj chłodzenia do zabiegu technologicznego.

Zestaw 2. Opracowanie programu sterującego obrabiarkami skrawającymi sterowanymi numerycznie (CNC) zgodnie z normą ISO 6983 i nakładkami technologicznymi

Poszczególne efekty uczenia się

Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia

Opracowuje program sterujący do obróbki z wykorzystaniem ruchów prostych oraz cykli obróbkowych

- rozpoznaje i stosuje kluczowe kody wykorzystywane w programach obróbki (w tym dotyczące: jednostek wymiarowania, rodzajów ruchu, korekcji),

- dobiera obrabiarkę do zadania,

- konfiguruje wybraną obrabiarkę,

- korzysta z kodu języka programowania do tworzenia i edycji programów obróbki tokarskiej oraz frezarskiej,

- programuje ruchy elementarne - ustawcze i robocze,

- stosuje obróbkowe cykle stałe,

- przygotowuje i stosuje podprogramy,

- programuje trzyosiowe centrum tokarskie z napędzanymi narzędziami,

- programuje pięcioosiowe centrum frezarskie.

Optymalizuje parametry skrawania pod kątem zwiększenia wydajności obróbki

- testuje program, korzystając z wirtualnej obrabiarki,

- rozkłada naddatek, stosując rozwiązania właściwe dla różnych rodzajów obróbek,

- koryguje dobór narzędzi do rodzaju obróbki pod kątem wydajności i jakości,

- koryguje dobór parametrów skrawania, uwzględniając trwałość narzędzia oraz jego wydajność, na podstawie katalogów i kalkulatorów,

- weryfikuje całkowity czas obróbki oraz poszczególnych zabiegów.

Koryguje program obróbkowy

- diagnozuje błędy w programie,

- naprawia błędy w programie.

Zestaw 3. Opracowanie programu sterującego obrabiarkami skrawającymi sterowanymi numerycznie (CNC) z wykorzystaniem wybranego programu CAM

Poszczególne efekty uczenia się

Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia

Opracowuje program sterujący do obróbki z wykorzystaniem dokumentacji 3D lub 2D

- dobiera obrabiarkę do obrabianego detalu,

- wczytuje i ustawia model 3D lub rysunek 2D do zdefiniowania obszarów obróbki,

- wczytuje lub generuje półfabrykat,

- dobiera sposób mocowania do obrabianego przedmiotu,

- ustawia punkt zerowy obróbki,

- wybiera cechy obróbkowe,

- dobiera narzędzia z bazy programu,

- projektuje proces obróbki,

- przeprowadza symulację procesu obróbki,

- generuje program numeryczny.

Optymalizuje parametry skrawania pod kątem zwiększenia wydajności obróbki

- testuje program pod względem technologii obróbki, korzystając z modułu do symulacji,

- optymalizuje proces obróbki przez zmianę strategii obróbki,

- optymalizuje proces obróbki przez zamianę narzędzi wybranych do obróbki oraz parametrów obróbki,

- weryfikuje całkowity czas obróbki oraz poszczególnych zabiegów.

Koryguje program obróbkowy

- testuje program pod względem kolizji, korzystając z modułu do symulacji,

- analizuje zgodność powierzchni modelu 3D z powierzchnią uzyskaną w czasie wirtualnej obróbki,

- diagnozuje błędy w programie,

- naprawia błędy w programie.

Metody stosowane w walidacji

Weryfikacja efektów uczenia się ma być przeprowadzana w formie egzaminu praktycznego. Osoba ubiegająca się o potwierdzenie kwalifikacji ma napisać program numeryczny dla maszyn sterowanych numerycznie na podstawie dokumentacji technicznej z wykorzystaniem narzędzi informatycznych wspomagających proces tworzenia programów numerycznych. Weryfikacja efektów uczenia się wymaganych dla kwalifikacji musi się odbywać z wykorzystaniem zadań praktycznych wykonywanych na programie symulacyjnym typu "wirtualna obrabiarka", umożliwiającym: pisanie programu w kodzie zgodnym z normą ISO 6983 i nakładkami technologicznymi, wirtualną obróbkę, sygnalizację błędów, możliwość dokonania pomiarów wykonanego wirtualnie detalu.

Instytucja certyfikująca ma obowiązek udostępnić na stronie internetowej informacje o oprogramowaniu wykorzystywanym na etapie weryfikacji efektów uczenia się.

Zasoby kadrowe

Osoby przeprowadzające walidację powinny posiadać kompetencje obejmujące efekty uczenia się wyodrębnione w ramach kwalifikacji, a także mieć umiejętność obsługi oprogramowania, na którym realizowany jest egzamin.

Do procesu walidacji zaleca się włączyć ekspertów spoza instytucji certyfikującej, np. przedstawicieli pracodawców lub organizacji zrzeszających pracodawców, klastrów, a także stowarzyszeń.

Sposób prowadzenia walidacji oraz warunki organizacyjne i materialne niezbędne do prawidłowego prowadzenia walidacji

Walidacja musi być przeprowadzana w obecności co najmniej jednego egzaminatora w pracowniach wyposażonych minimum w trzy stanowiska komputerowe, na których zainstalowane jest oprogramowanie CAD/CAM oraz oprogramowanie wspomagające z wirtualną obrabiarką.

Egzaminator podejmuje decyzję dotyczącą wyniku walidacji.

Instytucja certyfikująca zapewnia możliwość odwołania się od wyników walidacji. Instytucja certyfikująca ma obowiązek zarchiwizować wynik walidacji w sposób umożliwiający odtworzenie opracowanego programu oraz wszystkie pliki systemu CAD/CAM.

Identyfikowanie i dokumentowanie

Żaden ze wskazanych dla kwalifikacji efektów uczenia się nie może zostać zwalidowany na etapie identyfikowania i dokumentowania. Nie dopuszcza się metody analizy dowodów.

Warunkiem przystąpienia do walidacji jest ukończenie gimnazjum lub ośmioklasowej szkoły podstawowej oraz posiadanie kwalifikacji dotyczącej obsługi obrabiarek skrawających sterowanych numerycznie:

- kwalifikacji pełnej lub cząstkowej nadawanej w systemie oświaty lub

- kwalifikacji rynkowej włączonej do ZSK, lub

- kwalifikacji nadawanych przez izby rzemieślnicze.

Nie rzadziej niż raz na 10 lat