Monitor Polski - rok 2018 poz. 1231

1 października 1918 roku powołano w Warszawie Stowarzyszenie Pracowników na Polu Rozwoju Żeglugi "Bandera Polska". Stowarzyszenie w 1924 roku przyjęło nazwę "Liga Morska i Rzeczna", do której powróciło w 1999 roku.

Liga od stu lat konsekwentnie skupia się na sprawach morskich i rzecznych, na promowaniu rozwoju gospodarki morskiej, żeglugi śródlądowej, turystyki wodnej i bezpieczeństwa powodziowego. Dba o rozwijanie świadomości morskiej polskiego społeczeństwa, umacnianie polskiego patriotyzmu i podtrzymywanie tradycji narodowych. Wiele uwagi poświęca młodzieży, m.in. organizując flisy (spływy) rzeczne i konkursy pod hasłem "Młodzież na morzu". Działacze Ligi uczestniczyli i uczestniczą w wielu gremiach społecznych na rzecz wykorzystania walorów wodnych Polski, w tym m.in. w Parlamentarnym Zespole do spraw Rozwoju Dróg Wodnych.

Działania Ligi miały duży wpływ na podjęcie w 1922 roku decyzji obudowie portu handlowego w Gdyni. W środowisku Ligi rodziły się projekty portów w Tczewie, w Warszawie na Pradze i Saskiej Kępie; regulacji Wisły i tworzenia drogi wodnej Bałtyk - Morze Czarne. Hasło Ligi z 1930 roku brzmiało: "Nie ma Polski bez morza i nie ma morza bez floty wojennej".

Działacze Ligi pełnili ważne funkcje w wielu sferach życia związanych z żeglugą. Wśród nich byli budowniczowie portu w Gdyni, nauczyciele i dyrektorzy szkół morskich, dowódcy Marynarki Wojennej. Członkowie Ligi m.in. zainicjowali zbiórkę pieniędzy na Fundusz Obrony Morskiej i budowę okrętu podwodnego im. marszałka Józefa Piłsudskiego. W 1939 roku, licząc 992 789 członków, Liga była jedną z największych polskich organizacji społecznych. Oddziały Ligi istniały w USA, Ameryce Południowej, Francji, Litwie - niektóre działają do dziś.

Przed II wojną światową z Ligą związani byli m.in.: marszałek Józef Piłsudski, prezydenci Polski prof. Ignacy Mościcki i Stanisław Wojciechowski, premier Ignacy Paderewski, wicepremier Eugeniusz Kwiatkowski, biskup Stanisław Okoniewski, wiceadmirał Jerzy Świrski, marszałek Edward Rydz-Śmigły, generał Kazimierz Sosnkowski, generał Mariusz Zaruski, współtwórca idei Gdyni Julian Rummel, pisarz Stefan Żeromski.

Po wojnie Liga szybko odbudowywała swoje szeregi. Niestety, w 1953 roku praktycznie została zlikwidowana, a niektórzy działacze swoją aktywność przypłacili więzieniami.

Reaktywacja Ligi nastąpiła w 1981 roku, ale wzmożona działalność dostrzegana jest od lat 90. ubiegłego wieku. Liga jest m.in. inicjatorem istotnych działań na rzecz rozwoju dróg wodnych w Polsce, a memoriał z 2010 roku w sprawie "likwidacji zaniedbań i rozwoju wodnych sektorów gospodarki w Polsce" w dużej mierze jest zbieżny ze strategią rozwoju żeglugi śródlądowej w Polsce przyjętą przez obecny rząd Rzeczypospolitej Polskiej.

Ideały przyświecające Lidze można określić słowami Eugeniusza Kwiatkowskiego wypowiedzianymi 8 lutego 1927 roku podczas uroczystości związanych z budową Gdyni: "Naród, który nie realizuje nowych koncepcji, który nie czuje rezultatu swoich wysiłków, który nie walczy i nie zwycięża - musi cofać się w rozwoju, musi być zepchnięty przez inne narody na niższy szczebel cywilizacji".

W setną rocznicę powołania stowarzyszenia, które rozpoczęło stuletni okres działalności Ligi Morskiej i Rzecznej, Senat Rzeczypospolitej Polskiej ogłasza rok 2019 Rokiem Ligi Morskiej i Rzecznej.

Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".

Marszałek Senatu: S. Karczewski