Monitor Polski - rok 2018 poz. 1075

1. Nazwa kwalifikacji rynkowej

Lakiernik samochodowy - świadectwo czeladnicze

2. Nazwa dokumentu potwierdzającego nadanie kwalifikacji rynkowej

Świadectwo czeladnicze

3. Okres ważności dokumentu potwierdzającego nadanie kwalifikacji rynkowej

Bezterminowy

4. Poziom Polskiej Ramy Kwalifikacji przypisany do kwalifikacji rynkowej

3 poziom Polskiej Ramy Kwalifikacji

5. Efekty uczenia się wymagane dla kwalifikacji rynkowej

Syntetyczna charakterystyka efektów uczenia się

Osoba posiadająca świadectwo czeladnicze w zawodzie lakiernik samochodowy jest gotowa do częściowo samodzielnego działania w przewidywalnych warunkach w zakresie przygotowywania powierzchni, nanoszenia na nie powłok lakierniczych i wykonywania renowacji powłok lakierniczych. Dobiera oraz przygotowuje narzędzia i materiały niezbędne do wykonywania zadań. Samodzielnie użytkuje i konserwuje maszyny, aparaty, narzędzia do lakierowania oraz samodzielnie posługuje się dokumentacją technologiczną, jak również instrukcjami obsługi maszyn i urządzeń lakierniczych. Nakłada powłoki lakiernicze różnymi technikami, przygotowuje i naprawia powierzchnie, szlifuje je, lakieruje, suszy, poleruje i konserwuje. Rozwiązuje proste i przewidywalne problemy występujące w trakcie wykonywania pracy. Kontroluje przebieg wykonywanych zadań oraz ocenia jakość powłok lakierniczych.

Czeladnik w zawodzie lakiernik samochodowy przygotowany jest do samodzielnego wykonywania zadań zawodowych oraz umiarkowanie złożonych czynności związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, w tym inicjowania prostych działań marketingowych i stosowania kluczowych przepisów prawa gospodarczego oraz prawa pracy. Potrafi współpracować w zespole, samodzielnie organizować własne stanowisko pracy, a także wspierać innych w tym zakresie. Osoba posiadająca świadectwo czeladnicze w zawodzie lakiernik samochodowy w trakcie wykonywania swoich zadań dba o jak najwyższą jakość produktu lub świadczonych usług. Przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska oraz stosuje przepisy prawa w tym zakresie.

Zestaw 1. Planowanie i przygotowanie do prac lakierniczych

Poszczególne efekty uczenia się

Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia

Organizuje stanowisko pracy

- zabezpiecza pojazd przed przystąpieniem do lakierowania; - omawia działanie maszyn, narzędzi i urządzeń do lakierowania; - porządkuje narzędzia i urządzenia do przygotowania powierzchni zgodnie z technologią napraw; - utrzymuje porządek na stanowisku pracy.

Przygotowuje materiały lakiernicze

- charakteryzuje rodzaje i zastosowania poszczególnych materiałów odtłuszczających, wypełniających; - charakteryzuje rodzaje powłok lakierniczych; - proponuje kolor powłoki lakierniczej; - dobiera wyroby lakierowane w zależności od warunków eksploatacji i przeznaczenia lakierowanego przedmiotu.

Ustala zakres napraw lakierniczych

- rozpoznaje uszkodzenia i wady powłok lakierniczych; - wskazuje sposób naprawy zgodny z technologią; - wskazuje sposoby usunięcia i zapobiegania korozji; - przygotowuje listę potrzebnych materiałów i narzędzi; - omawia czynności niezbędne do wykonania naprawy; - kalkuluje koszty wykonania robót.

Zestaw 2. Przygotowanie powierzchni do lakierowania

Poszczególne efekty uczenia się

Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia

Wyrównuje i gruntuje powierzchnie

- nakłada grunt zgodnie z technologią; - suszy powierzchnię po gruntowaniu; - przygotowuje materiały wypełniające do nałożenia na powierzchnię; - przygotowuje farby podkładowe lub podkłady do gruntowania; - nanosi materiały wypełniające na powierzchnię; - dobiera materiały ścierne; - szlifuje materiał wypełniający, wyrównując powierzchnię; - usuwa papierem ściernym usterki powstałe w czasie gruntowania; - odpyla powierzchnie zagruntowane do lakierowania; - nanosi warstwę podkładu gruntującego w celu usunięcia wszystkich ewentualnych defektów (jeśli zachodzi konieczność ponownie ją szlifuje w celu usunięcia wtrąceń i innych wad).

Oczyszcza powierzchnie

- odtłuszcza i oczyszcza powierzchnie z zanieczyszczeń przed lakierowaniem; - oczyszcza powierzchnie z powłok lakierniczych; - usuwa rdzę i zgorzelinę z powierzchni samochodu przewidzianego do lakierowania; - stosuje zmywacze organiczne do oczyszczenia danego elementu.

Zestaw 3. Nanoszenie powłok lakierniczych

Poszczególne efekty uczenia się

Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia

Nanosi materiał lakierniczy

- omawia działanie narzędzi stosowanych przy nanoszeniu materiału lakierniczego (pistoletu lakierniczego, instalacji pneumatycznej, kabiny lakierniczej i narzędzi pomocniczych); - obsługuje pistolet lakierniczy; - dobiera techniki nakładania powłok; - nakłada powłokę lakierniczą na przygotowaną powierzchnię; - ocenia poprawność wykonania powłoki lakierniczej; - suszy i poleruje powierzchnie zgodnie z technologią.

Zestaw 4. Konserwacja i renowacja powłok lakierniczych

Poszczególne efekty uczenia się

Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia

Ustala zakres konserwacji i renowacji

- ocenia stan powłoki lakierniczej i możliwość przeprowadzenia konserwacji i renowacji; - wskazuje zakres robót konserwacyjnych i renowacyjnych.

Przeprowadza prace konserwacyjne i renowacyjne

- nanosi materiały służące do konserwacji i renowacji powierzchni; - obsługuje urządzenia służące do konserwacji i renowacji powłok lakierniczych; - ocenia poprawność wykonania prac konserwacyjnych i renowacyjnych.

Zestaw 5. Funkcjonowanie w przedsiębiorstwie

Poszczególne efekty uczenia się

Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia

Stosuje zasady BHP oraz przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska

- wskazuje pojęcia związane z BHP, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią stosowane podczas wykonywanych zadań zawodowych; - omawia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; - wskazuje prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie BHP; - przytacza przykłady zagrożeń dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z niewłaściwym wykonywaniem zadań zawodowych oraz z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; - wskazuje skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; - organizuje własne stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami BHP, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; - wymienia zasady stosowania środków ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; - wskazuje zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia.

Stosuje zasady prowadzenia działalności gospodarczej

- wyjaśnia wybrane pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; - wskazuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego w zakresie wykonywanych zadań zawodowych; - wskazuje przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży związanej z wykonywanymi zadaniami zawodowymi oraz omawia powiązania między nimi; - wskazuje przykładowe metody analizy skuteczności działań prowadzonych przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży; - uzasadnia znaczenie inicjowania wspólnych przedsięwzięć z różnymi przedsiębiorstwami z branży; - wskazuje zasady przygotowywania dokumentacji niezbędnej do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej; - wskazuje zasady prowadzenia korespondencji związanej z prowadzeniem działalności gospodarczej; - wskazuje urządzenia biurowe oraz programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej; - uzasadnia znaczenie podejmowania działań marketingowych prowadzonej działalności gospodarczej; - podaje przykłady metod optymalizacji kosztów i przychodów prowadzonej działalności gospodarczej; - charakteryzuje sposoby monitorowania stanu zasobów materialnych (materiałów i urządzeń) oraz zasobów personalnych niezbędnych do wykonania produktów i świadczenia usług.

6. Wymagania dotyczące walidacji i podmiotów przeprowadzających walidację

Szczegółowe wymagania dotyczące walidacji i podmiotów przeprowadzających walidację są określone w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 stycznia 2017 r. w sprawie egzaminu czeladniczego, egzaminu mistrzowskiego oraz egzaminu sprawdzającego, przeprowadzanych przez komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych (Dz. U. poz. 89 i 1607) oraz w standardzie wymagań egzaminacyjnych.

Metody stosowane w walidacji

Weryfikacja efektów uczenia się wymaganych dla kwalifikacji jest przeprowadzana w dwóch etapach. Etap praktyczny polega na samodzielnym wykonaniu przez kandydata zadań egzaminacyjnych sprawdzających umiejętności ujęte w zestawach efektów uczenia się 01-05. Etap teoretyczny (składający się z części pisemnej i ustnej) polega na udzieleniu odpowiedzi na pytania sprawdzające umiejętności określone we wszystkich zestawach efektów uczenia się.

Zasoby kadrowe - kompetencje osób przeprowadzających walidację

W skład komisji egzaminacyjnej przeprowadzającej egzamin czeladniczy wchodzą co najmniej cztery osoby: przewodniczący komisji lub jego zastępca, co najmniej dwóch członków komisji oraz sekretarz, który sprawuje obsługę administracyjno-biurową komisji egzaminacyjnej i nie uczestniczy ani w przeprowadzaniu egzaminu oraz ocenianiu i ustalaniu jego wyniku. Przewodniczący komisji i jego zastępcy posiadają wykształcenie wyższe oraz co najmniej 6-letni okres wykonywania zawodu, którego dotyczy egzamin. W przypadku braku możliwości powołania przewodniczącego komisji lub zastępcy, którzy posiadaliby wykształcenie wyższe oraz co najmniej 6-letni okres wykonywania zawodu, którego dotyczy egzamin, w szczególności w przypadku egzaminu przeprowadzanego w zawodzie unikatowym, przewodniczący komisji lub zastępcy przewodniczącego komisji posiadają:

wykształcenie średnie lub średnie branżowe i tytuł mistrza w zawodzie, którego dotyczy egzamin, lub w zawodzie wchodzącym w zakres tego zawodu oraz co najmniej 3-letni okres wykonywania zawodu, którego dotyczy egzamin, lub zawodu wchodzącego w zakres tego zawodu, po uzyskaniu tytułu mistrza, albo

wykształcenie średnie lub średnie branżowe i tytuł technika w zawodzie, którego dotyczy egzamin, lub w zawodzie wchodzącym w zakres tego zawodu oraz co najmniej 6-letni okres wykonywania zawodu, którego dotyczy egzamin, lub zawodu wchodzącego w zakres tego zawodu, po uzyskaniu tytułu technika, albo

wykształcenie zasadnicze zawodowe lub zasadnicze branżowe i tytuł mistrza w zawodzie unikatowym, którego dotyczy egzamin, oraz co najmniej 6-letni okres wykonywania zawodu, po uzyskaniu tytułu mistrza.

Członkowie komisji posiadają:

wykształcenie co najmniej zasadnicze zawodowe lub zasadnicze branżowe i tytuł mistrza w zawodzie, którego dotyczy egzamin, lub w zawodzie wchodzącym w zakres zawodu, oraz co najmniej 3-letni okres wykonywania zawodu, którego dotyczy egzamin, lub zawodu wchodzącego w zakres tego zawodu, po uzyskaniu tytułu mistrza, albo

wykształcenie co najmniej średnie lub średnie branżowe i tytuł technika w zawodzie, którego dotyczy egzamin, lub w zawodzie wchodzącym w zakres tego zawodu oraz co najmniej 6-letni okres wykonywania zawodu, którego dotyczy egzamin, lub zawodu wchodzącego w zakres tego zawodu, po uzyskaniu tytułu technika.

Przewodniczący komisji, jego zastępcy oraz członkowie komisji posiadają przygotowanie pedagogiczne wymagane od nauczycieli, określone w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2018 r. poz. 967), lub ukończyli kurs pedagogiczny wymagany od instruktorów praktycznej nauki zawodu, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 70 ust. 4 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2018 r. poz. 1457, 1560 i 1669), obowiązujących przed dniem 1 września 2017 r., oraz art. 120 ust. 4 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 996, 1000, 1290 i 1669). Przewodniczącym komisji, zastępcami przewodniczącego komisji oraz członkami komisji mogą być także osoby, które są wpisane do ewidencji egzaminatorów, o której mowa w art. 9c ust. 2 pkt 7 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, w zakresie przeprowadzania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe lub egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie. Sekretarze komisji są wyznaczani spośród pracowników organizacji samorządu gospodarczego rzemiosła, posiadających minimum wykształcenie średnie lub średnie branżowe i minimum 2-letni staż pracy w organizacji samorządu gospodarczego rzemiosła. Osoby wchodzące w skład komisji są obowiązane ukończyć szkolenie zorganizowane przez izbę rzemieślniczą.

Sposób prowadzenia walidacji oraz warunki organizacyjne i materialne niezbędne do prawidłowego prowadzenia walidacji:

etap praktyczny przeprowadza się u pracodawców lub w warsztatach szkoleniowych, posiadających warunki organizacyjne i techniczne niezbędne do wykonania zadań egzaminacyjnych;

czas etapu praktycznego nie może być krótszy niż 120 minut i nie dłuższy niż 24 godziny, łącznie w ciągu 3 dni;

czas części pisemnej nie może być krótszy niż 45 minut i nie dłuższy niż 210 minut;

czas części ustnej etapu teoretycznego nie może być dłuższy niż 30 minut.

Warunki organizacyjne i materialne niezbędne do przeprowadzenia egzaminu praktycznego:

Stanowisko: powinno mieć podłogę równą, łatwo zmywalną i antypoślizgową. Kubatura stanowiska egzaminacyjnego zgodna z obowiązującymi normami i przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Atestowana kabina lakiernicza wielkością dostosowana do gabarytów lakierowanych elementów lub podzespołów. Specjalistyczne stojaki do lakierowania, wózki transportowe lub przenośniki podwieszane. Pojemnik do gromadzenia odpadów technologicznych i na wodę. Sprzęt i narzędzia niezbędne do nanoszenia, konserwacji i renowacji powłok lakierniczych.

Warunki, jakie musi spełniać osoba przystępująca do walidacji:

Świadectwo czeladnicze w zawodzie lakiernik samochodowy mogą uzyskać osoby, które z wynikiem pozytywnym zdały egzamin czeladniczy. Ogólne wymagania i warunki uzyskania kwalifikacji określa rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 stycznia 2017 r. w sprawie egzaminu czeladniczego, egzaminu mistrzowskiego oraz egzaminu sprawdzającego, przeprowadzanych przez komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych. Do egzaminu czeladniczego może przystąpić osoba, która spełnia jeden z następujących warunków:

ukończyła naukę zawodu u rzemieślnika, jako młodociany pracownik oraz dokształcanie teoretyczne młodocianych pracowników w formach pozaszkolnych;

posiada świadectwo ukończenia gimnazjum albo 8-letniej szkoły podstawowej oraz ukończyła kształcenie ustawiczne w formie pozaszkolnej, dotyczące umiejętności zawodowych wchodzących w zakres zawodu, w którym zdaje egzamin;

jest uczestnikiem praktycznej nauki zawodu dorosłych, o której mowa w art. 53c ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 1265, 1149, 1544, 1629, 1669 i 2077);

posiada świadectwo ukończenia gimnazjum albo 8-letniej szkoły podstawowej i co najmniej 3-letni okres wykonywania zawodu, w którym zdaje egzamin;

posiada świadectwo ukończenia szkoły ponadpodstawowej, dotychczasowej szkoły ponadgimnazjalnej albo szkoły ponadpodstawowej działającej w systemie oświaty przed dniem 1 stycznia 1999 r., prowadzących kształcenie zawodowe o kierunku związanym z zawodem, w którym zdaje egzamin;

posiada tytuł zawodowy w zawodzie wchodzącym w zakres zawodu, w którym zdaje egzamin, oraz co najmniej półroczny okres wykonywania zawodu, w którym zdaje egzamin;

posiada świadectwo ukończenia gimnazjum albo 8-letniej szkoły podstawowej oraz zaświadczenie o zdaniu egzaminu sprawdzającego lub świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie, a także co najmniej roczny okres wykonywania zawodu, w którym zdaje egzamin, po uzyskaniu zaświadczenia o zdaniu egzaminu sprawdzającego lub świadectwa potwierdzającego kwalifikację w zawodzie.

7. Termin dokonywania przeglądu kwalifikacji

Nie rzadziej niż raz na 10 lat.