Monitor Polski - rok 2015 poz. 1273

Rząd Rzeczypospolitej Polskiej
i Rząd Republiki Federalnej Niemiec,
zwane dalej „Umawiającymi się Stronami”,

działając zgodnie z Traktatem między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy, sporządzonym dnia 17 czerwca 1991 roku,

działając zgodnie z Umową między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o współpracy w dziedzinie gospodarki wodnej na wodach granicznych, sporządzoną w Warszawie dnia 19 maja 1992 roku,

działając zgodnie z Umową między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Federalnej Niemiec o realizacji Konwencji o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym z dnia 25 lutego 1991 roku, podpisaną w Neuhardenberg dnia 11 kwietnia 2006 roku,

świadome, że z przyczyn związanych z ochroną przeciwpowodziową wspólnym wysiłkiem zapewnione musi być prowadzenie akcji lodołamania na Odrze granicznej oraz odprowadzanie lodu z Odry granicznej do Morza Bałtyckiego,

uznając, że stan utrzymania zabudowy regulacyjnej Odry granicznej na terytorium polskim i niemieckim jest niewystarczający i że doprowadziło to w ostatnich dziesięcioleciach do wzmożonych tendencji do zalądowiania i stałego pogarszania się głębokości szlaku żeglownego z negatywnymi skutkami dla profilu przepływu wielkich wód,

przekonane, że pozostawienie takiego stanu nie może zostać zaakceptowane, w szczególności z punktu widzenia gospodarki wodnej,

świadome, że w chwili obecnej brak jest uzgodnionej i akceptowanej przez Umawiające się Strony koncepcji regulacji rzeki dla potrzeb utrzymania zabudowy regulacyjnej Odry granicznej i że koncepcja taka musi być wspólnie opracowana,

dążąc do zagwarantowania w przyszłości żeglugi statkami rzeczno–morskimi pomiędzy portem w Schwedt i Morzem Bałtyckim,

uzgodniły, co następuje:

W rozumieniu niniejszej Umowy następujące określenia oznaczają:

1) „Odra graniczna” – Odra na odcinku od kilometra 542,4 – znak graniczny nr 432 (koło niemieckiej miejscowości Ratzdorf) do kilometra 704,1 – znak graniczny nr 729 (rozgałęzienie Odry na Odrę Wschodnią i Odrę Zachodnią), na którym jej talweg stanowi polsko-niemiecką granicę;

2) „koncepcja regulacji rzeki” – koncepcja mająca na celu stabilizację i poprawę warunków przepływu w rzece, w szczególności za pomocą zabudowy regulacyjnej;

3) „zabudowa regulacyjna” – ostrogi, opaski brzegowe, tamy podłużne, itp.;

4) „miejsce limitujące” – lokalnie występująca, niedostateczna dla określonych typów statków głębokość szlaku żeglownego;

5) „przekop Klucz-Ustowo” – droga wodna łącząca Odrę Zachodnią z Regalicą;

6) „właściwe organy Umawiających się Stron” – organy właściwe w danej sprawie na mocy prawa wewnętrznego państwa każdej z Umawiających się Stron.

Niniejsza Umowa dotyczy następujących wód:

– rzeki Odry granicznej i Odry Zachodniej,

– przekopu Klucz-Ustowo,

– jeziora Dąbie w Szczecinie.

1. Umawiające się Strony są zgodne co do tego, że miejsca limitujące na Odrze granicznej wymienione w Załączniku do niniejszej Umowy („Lista miejsc limitujących na Odrze granicznej z polskiego i niemieckiego punktu widzenia”) muszą zostać zlikwidowane w celu umożliwienia lodołamania, odprowadzania lodu oraz żeglugi śródlądowej.

2. Federalny Instytut Budownictwa Wodnego w Karlsruhe (BAW) przedstawi ogólną analizę dla Odry granicznej i na tej podstawie opracuje odpowiadającą dzisiejszej wiedzy, naukowo uzasadnioną i zgodną z zasadą zrównoważonego rozwoju polsko-niemiecką koncepcję regulacji rzeki Odry granicznej, która będzie się opierać na istniejącej zabudowie regulacyjnej. Wstępne wyniki wymienionej koncepcji regulacji rzeki i zalecenia dotyczące likwidacji priorytetowych miejsc limitujących zostaną ujęte w sprawozdaniu częściowym sporządzonym przez BAW. Planowanie przedsięwzięć dotyczących priorytetowych miejsc limitujących, o których mowa w artykułach 4 i 5, rozpocznie się z chwilą przedstawienia tego sprawozdania częściowego.

3. BAW powinien opracować taką koncepcję regulacji rzeki w ścisłym uzgodnieniu z właściwymi organami Umawiających się Stron w terminie do końca II kwartału 2014 roku. Docelowe głębokości wody odpowiadają wymaganiom wynikającym z prowadzenia akcji lodołamania z użyciem lodołamaczy i powinny być zagwarantowane w możliwie skuteczny sposób. Mając na uwadze naturalne warunki hydrologiczne należy w związku z tym dążyć do uzyskania głębokości wody 1,80 metra ze średnim rocznym prawdopodobieństwem przekroczenia na poziomie co najmniej 80 % roku powyżej i co najmniej 90 % poniżej ujścia Warty.

4. Umawiające się Strony ustalą w terminie do końca 2014 roku na podstawie uzgodnionej koncepcji regulacji rzeki przedsięwzięcia w celu likwidacji miejsc limitujących wymienionych w Załączniku do niniejszej Umowy i ich czasową kolejność z uwzględnieniem niezbędności i pilności. Planowanie i realizacja ustalonych według priorytetów przedsięwzięć będzie się odbywać w sposób uzgodniony stopniowo od początku 2015 roku.

5. O ile niniejsza Umowa nie stanowi inaczej, każda z Umawiających się Stron planuje i finansuje niezbędne przedsięwzięcia na terytorium swojego państwa. Strona niemiecka partycypuje w kosztach przedsięwzięć na polskim terytorium w rejonie jeziora Dąbie i przekopu Klucz-Ustowo łączną kwotą w wysokości maksymalnie 6.200.000 (słownie: sześć milionów dwieście tysięcy) euro zgodnie z artykułem 8 ustęp 2 i artykułem 10 ustęp 2 niniejszej Umowy.

6. Umawiające się Strony dbają o to, aby przedsięwzięcia były zgodne z przepisami prawa odpowiednio obowiązującymi na terytorium ich państw. Umawiające się Strony w szczególności uzyskują możliwie jednocześnie wymagane w tym celu pozwolenia lub przeprowadzają inne przewidziane prawem postępowania administracyjne zgodnie z przepisami prawa odpowiednio obowiązującymi na terytorium ich państw.

7. Umawiające się Strony dopasowują do siebie odpowiednie harmonogramy prac budowlanych i zgodnie z nimi realizują przedsięwzięcia z zachowaniem odpowiednich uwarunkowań prawnych. W wypadku przedsięwzięć lokalnych podejmowanych na obu brzegach dążyć się będzie do jednoczesnej ich realizacji.

1. W odniesieniu do miejsca limitującego w rejonie Reitwein (Odra kilometr 604,6 – 605,5), na podstawie analizy ogólnej, o której mowa w artykule 3 ustęp 2, oraz badań BAW dotyczących optymalizacji zabudowy regulacyjnej w rejonie Reitwein, niezwłocznie podjęte zostaną prace planistyczne nad koncepcją regulacji rzeki i skonkretyzowane zostaną niezbędne przedsięwzięcia.

2. Po spełnieniu warunków prawno-budowlanych, o których mowa w artykule 3 ustęp 6, przedsięwzięcia w rejonie Reitwein powinny być realizowane w latach 2014–2015, w miarę możliwości jednocześnie na terytorium polskim i niemieckim.

3. Tryb postępowania, o którym mowa w ustępach 1 i 2, odnosi się odpowiednio do miejsca limitującego w rejonie Hohenwutzen (Odra kilometr 656–659). Prace planistyczne dotyczące rejonu Hohenwutzen powinny się zakończyć w roku 2015, a realizacja przedsięwzięcia w roku 2018.

Realizacja przedsięwzięć budowlanych w rejonie miejsc limitujących Słubice (Odra kilometr 581,0 – 585,7), Kostrzyn nad Odrą (Odra kilometr 613,5-614,7), Gozdowie-Rudnica (Odra kilometr 645,5 – 654,0) oraz Rudnica-Osinów Dolny (Odra kilometr 654,0–663,0), które będą planowane w uzgodnieniu z badaniami dotyczącymi polsko-niemieckiej koncepcji regulacji rzeki określonej w artykule 3, powinna rozpocząć się od początku 2015 roku. Przedsięwzięcia budowlane powinny się zakończyć w terminie do końca 2018 roku.

Umawiające się Strony będą dążyć do stopniowego zakończenia do roku 2028 likwidacji wszystkich miejsc limitujących wymienionych w Załączniku do niniejszej Umowy, mając na celu uzyskanie głębokości wody 1,80 metra ze średnim rocznym prawdopodobieństwem przekroczenia na poziomie co najmniej 80% powyżej i co najmniej 90% poniżej ujścia Warty. Nie narusza to postanowień artykułów 4 i 5.

Co pięć lat właściwe organy Umawiających się Stron będą przeprowadzać wspólną kontrolę skuteczności w zakresie hydraulicznego i morfologicznego oddziaływania zrealizowanych przedsięwzięć. Kontrola skuteczności powinna uwzględniać również skutki ekologiczne.

1. Umawiająca się Strona polska pogłębi znajdujące się na polskim terytorium jezioro Dąbie w celu umożliwienia akcji lodołamania z użyciem lodołamaczy oraz odprowadzania lodu z Odry granicznej.

2. Umawiająca się Strona niemiecka zwróci połowę kosztów jednorazowego bagrowania (pogłębienia) jeziora Dąbie w celu osiągnięcia głębokości wody 3,4 metra przy wodzie średniej (maksymalna ilość urobku wynosi 950.000 m³), maksymalnie jednak kwotę 5.700.000 (słownie: pięć milionów siedemset tysięcy) euro.

3. Umawiające się Strony sprawdzą po upływie 25 lat konieczność wykonania ponownego wspólnego bagrowania (pogłębienia) jeziora Dąbie w celu umożliwienia akcji lodołamania z użyciem lodołamaczy oraz odprowadzania lodu z Odry granicznej.

Umawiające się Strony są zgodne co do tego, że powinna zostać zagwarantowana żegluga statkami rzeczno-morskimi między portem w Schwedt i Morzem Bałtyckim po trasie: kanał Hohensaaten-Friedrichsthal – Odra Zachodnia – przekop Klucz-Ustowo – Regalica – Parnica – Przekop Mieleński – tor wodny Szczecin-Świnoujście. W tym celu konieczne są przedsięwzięcia budowlane w rejonie przekopu Klucz-Ustowo.

1. Umawiająca się Strona polska zrealizuje bagrowanie (pogłębienie) znajdującego się na polskim terytorium przekopu Klucz-Ustowo o długości 2,75 kilometra w celu osiągnięcia głębokości szlaku żeglownego 3,00 metry (odniesionej do dolnego stanu wody projektowej) na szerokości szlaku żeglownego 55 metrów. Właściwe organy Umawiających się Stron uzgodnią harmonogram realizacji zadania.

2. Umawiająca się Strona niemiecka sfinansuje niezbędne bagrowania dna (pogłębienie dna) – w zakresie maksymalnie 40.000 m³, przy czym jej nakłady finansowe wyniosą maksymalnie 500.000 (słownie: pięćset tysięcy) euro.

3. Żegluga statkami rzeczno-morskimi ze Schwedt i do Schwedt po wodach polskich będzie podlegała obowiązującym w tym zakresie polskim przepisom żeglugowym. Jeśli ruch zwiększy się do takiego stopnia, że niezbędne stanie się wykonanie miejsc postojowych, Umawiająca się Strona niemiecka po przeprowadzeniu wspólnych uzgodnień sfinansuje maksymalnie dwa miejsca postojowe (wykonanie dalb).

W odniesieniu do wszystkich przedsięwzięć, o których mowa w niniejszej Umowie, Umawiające się Strony zapewnią sobie nawzajem udział w transgranicznych ocenach oddziaływania na środowisko, zgodnie z przepisami prawa obowiązującymi na terytorium ich państw, w szczególności zgodnie z postanowieniami Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Federalnej Niemiec o realizacji Konwencji o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym z dnia 25 lutego 1991 roku, podpisanej w Neuhardenberg dnia 11 kwietnia 2006 roku.

Przed realizacją przedsięwzięć w strefie wód granicznych należy osiągnąć porozumienie ze Stałą Polsko-Niemiecką Komisją Graniczną zgodnie z Umową z dnia 16 września 2004 roku między Rzeczypospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o oznakowaniu i utrzymaniu wspólnej granicy na odcinkach lądowych i wodach granicznych oraz powołaniu Stałej Polsko-Niemieckiej Komisji Granicznej.

1. W przypadku braku innych postanowień, płatności Rządu Republiki Federalnej Niemiec na rzecz Rządu Rzeczypospolitej Polskiej, dokonywane zgodnie z niniejszą Umową po zrealizowaniu przedsięwzięć, będą następowały w terminie ośmiu tygodni po przedłożeniu sprawdzonych faktur, jeśli właściwy organ Umawiającej się Strony niemieckiej nie zgłosi uzasadnionych zastrzeżeń do faktur lub zastrzeżenia te zostaną wyjaśnione. W celu uwzględnienia w planowaniu finansowym Republiki Federalnej Niemiec, właściwy organ Umawiającej się Strony polskiej zgłosi na piśmie zapotrzebowanie na odpowiednią część środków najpóźniej na rok przed rozpoczęciem realizacji przedsięwzięcia do Generalnej Dyrekcji Dróg Wodnych i Żeglugi, Oddział Wschód z siedzibą w Magdeburgu lub do innego urzędu określonego przez Federalne Ministerstwo Transportu i Infrastruktury Cyfrowej.

2. W harmonogramach prac budowlanych, o których mowa w artykule 3 ustęp 7, Umawiające się Strony mogą uzgodnić podział przedsięwzięć na etapy, do których rozliczania postanowienia ustępu 1 stosuje się odpowiednio.

1. Umawiające się Strony powołują Wspólny Komitet, w którego skład na zasadzie parytetu wchodzą po trzej przedstawiciele Umawiających się Stron. Umawiające się Strony mają takie same prawa głosu.

2. Zadaniem Wspólnego Komitetu jest monitorowanie i wspieranie realizacji niniejszej Umowy.

3. Umawiające się Strony sprawują przewodnictwo Wspólnego Komitetu w systemie corocznej rotacji. Wspólny Komitet odbywa co najmniej jedno posiedzenie rocznie. Każda z Umawiających się Stron, jeśli uzna to za konieczne, może w każdej chwili wystąpić z wnioskiem o odbycie posiedzenia Komitetu.

4. Każdy członek Wspólnego Komitetu może poprosić ekspertów lub przedstawicieli innych organów Umawiających się Stron o wzięcie w razie potrzeby udziału w posiedzeniach Komitetu.

5. Umawiające się Strony uzgodnią regulamin Wspólnego Komitetu.

1. Różnice zdań dotyczące interpretacji lub stosowania niniejszej Umowy będą załatwiane, w miarę możliwości, polubownie we Wspólnym Komitecie lub w drodze rozmów między właściwymi organami Umawiających się Stron.

2. Jeśli różnicy zdań nie da się rozstrzygnąć zgodnie z ustępem 1, zostanie ona przedłożona do rozstrzygnięcia sądowi polubownemu.

3. Sąd polubowny będzie tworzony osobno dla każdego przypadku. Każda z Umawiających się Stron powoła w tym celu jednego sędziego polubownego. Obaj sędziowie polubowni porozumieją się co do wyznaczenia przewodniczącego będącego obywatelem innego kraju członkowskiego Unii Europejskiej. Sędziowie polubowni będą powoływani w terminie dwóch miesięcy, a przewodniczący w terminie trzech miesięcy, od przekazania przez jedną z Umawiających się Stron drugiej Umawiającej się Stronie wniosku o przedłożenie różnicy zdań sądowi polubownemu.

4. Jeśli terminy wymienione w ustępie 3 nie zostaną dotrzymane i porozumienie nie zostanie osiągnięte w inny sposób, każda z Umawiających się Stron może poprosić prezesa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej o mianowanie brakującego sędziego polubownego lub brakujących sędziów polubownych, z uwzględnieniem kryteriów wymienionych w ustępie 3. Jeśli prezes Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej posiada obywatelstwo jednej z Umawiających się Stron lub z innej przyczyny nie może dokonać mianowania, mianowania dokonuje wiceprezes Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jeśli również wiceprezes Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej posiada obywatelstwo jednej z Umawiających się Stron lub z innej przyczyny również nie może dokonać mianowania, mianowania dokonuje następny zgodnie z porządkiem pierwszeństwa członek Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, nieposiadający obywatelstwa żadnej z Umawiających się Stron.

5. Sąd polubowny rozstrzyga większością głosów na podstawie umów obowiązujących między Umawiającymi się Stronami i innych przepisów prawa międzynarodowego. Orzeczenie sądu polubownego jest wiążące.

6. Każda z Umawiających się Stron pokrywa własne koszty oraz koszty powołanego przez siebie sędziego polubownego. Koszty przewodniczącego sądu polubownego i pozostałe koszty Umawiające się Strony ponoszą w równych częściach. Sąd polubowny może przyjąć inne uregulowania dotyczące sposobu pokrywania kosztów.

7. W pozostałym zakresie sąd polubowny sam decyduje o swojej procedurze.

1. Umowa niniejsza może być zmieniona za obopólną zgodą Umawiających się Stron. Dla trybu i terminu wejścia w życie tych zmian artykuł 18 stosuje się odpowiednio.

2. Zmiany Załącznika do niniejszej Umowy i termin ich wejścia w życie uzgadniają za obopólnym porozumieniem właściwe organy Umawiających się Stron.

Umowę niniejszą zawiera się na czas nieokreślony. Po upływie 20 lat od wejścia w życie niniejsza Umowa może być wypowiedziana przez każdą z Umawiający się Stron w drodze notyfikacji. W takim przypadku Umowa traci moc po upływie 5 lat od dnia otrzymania przez drugą z Umawiających się Stron noty o wypowiedzeniu.

Umowa niniejsza wejdzie w życie w dniu, w którym Rząd Rzeczypospolitej Polskiej powiadomi Rząd Republiki Federalnej Niemiec, że spełnione są niezbędne wewnątrzpaństwowe wymogi dotyczące jej wejścia w życie. Decyduje dzień nadejścia powiadomienia. Wewnątrzpaństwowe wymogi Republiki Federalnej Niemiec dotyczące wejścia w życie Umowy spełnione są z chwilą jej podpisania.

Sporządzono w Warszawie dnia 27 kwietnia 2015 roku w dwóch egzemplarzach, każdy w językach polskim i niemieckim, przy czym obydwa teksty mają jednakową moc.

Załącznik
do
Umowy
między
Rządem Rzeczypospolitej Polskiej
a
Rządem Republiki Federalnej Niemiec

o wspólnej poprawie sytuacji na drogach wodnych
na pograniczu polsko-niemieckim
(ochrona przeciwpowodziowa, warunki przepływu i żeglugi)

Treść załącznika w formie PDF do pobrania tutaj